L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

601쪽

quidem vita, quae sine summo bono non est. Quod si aliquem magis beatum induxeris, induces et multo magis innumerabilia discrimina summi boni; quum Summum Ioniam intelligam, quod supra se gradum s non habet. Si est aliquis minus beatus, quam alius, sequitur, ut hic alterius vitam beatioris magis concupiscat, quam Suam. Beatus nutem nihil suae praeseri. Vtruuilibet ex his incredibile est: aut aliquid beato restare, quod esse . quam quod est, malit; aut id illum non malle, quod illo melius est. Utique enim. quo prudentior est, hoc magis se ad id, quod est ciptimum, extendet. et id omni modo consequi cupiet. Quomodo autem beatus est, qui Cupere etiamnunctio test, imo qui debet ΤDieam quid sit . ex quo veniat hic error. Nesciunt, beatam vitam unam esse. In optimo illum statu ponit qualitas sua, non magnitudo. Itaque in aequo est longa, et brevis; dissu sa, et angustior; in multa loca s multasque partes distributa , et in unum coacta. Qui illam numero uestimat, et mensura, et partibus ; id

illi quod habet eximium , eripit. Quid autem est in beata vita eximium 2 quod plena est. Finis, ut puto, edendi bibendique satietas est. Hic plus edit, ille minus; ad quid resert7 uterque tum satur est: hic plus bibit, illes minus; quid refert 7 uterque non sitit: hic pluvibusnianis vixit, hic paucioribus; nihil interest. si tam illum multi anni beatum secerunt, quam hunc pauci. Ille,

quem tu minus beatum vocas, non est beatus: non

potest nomen IInminui.

e. Qui sortis est, sine timore est; qui sine timore est,

Induees et multo magis , etc. Sio hum indiιων, secl adest in sine facies. vetia lihri omnes; quoruni tamen Id illi dedere edd. Vulgo plerique dein post summi Boni auii- iam isti : nude illi ms. e. eluti Ferbum Delea, quod rectiu1 Ptito. Temere vulgo scribitur ut omitisut alii. Vulso abest tuitio ver- etita. Suh M.

602쪽

sine tuistitia est; qni sine ii i Stitia est, beatus est. DNostrorum haec interrogatio est. Adversus hanc sic regi Ora deveconantur: Falsam nos rem et controversiosam pro consessa vindicare; eum, qui sertis est, sine ii more essα

Quid ergo Τ inquit, sortis imminenti i mala non lime- aibit 7 istud dementis alienatique, non sortis est. Ille

vero, inquit, moderatissime timet; sed in lotum extra metum non est. - Qui haec dicunt, rursus in idem Tevolvuntur, iit illis virtutum loco sint minora vitia. Nam qui timet quidem , sed rarius et minus, non Caret malitia, sed leviore vexatur. α At enim dementem lauto, qui mala imminentia non extimescit . . Vertitia 22 cst. quod dicis, si mala sunt; sed si scit, mala illa non Esse, Et unam tantum turpitudinem malum indicat: debebit secure pericula aspicere, et aliis timenda ovis. lemnere: aut, si stulti ct umentis est, mala non timere,

quo quis prudentior est, hoc timobit hingis. ει I t vobis. inquit, videtur, praebebit se periculis sortis. is Minime lnon timebit illa, sed vitabit: cautio illum decet, ii nior non decet. ει Quid ergo7 inquit: mortem, vincula, ignes, alia tela fortunae, non timebit is Non: scit enim , illa non esse mala, sed Nideri; omnia ista hu-Intei rogalio. Syllogismus, sciriles. Peristate licorum licie esse respon1 MN, uti mox assert, Per se Patet . et uepe ad liber. de Ira monuimus. R. ControMersistam. Pro olim vitigatoc uir Mersam, ex m stis recte adscivit

Rub L. Amat Seneca illa ni terminationem in adicetiuis. Schw. Vinclinare. Pro illa voee nou dehebat idem Elastior in hieere lenire, qtiodex Mureli ing. erat: Dindicare, exhi-hent mssti opsop. et Gr. quod etiam

iit ora volaverat Erasin. pro vitioso itidιcare. Seli R. I ina dieis. Sie recte R. A. c. Per- petam vulgo fluod dicit. Seliis. Vt vobis, inquit. . . Imrtis. Haec est obiectio adversariorum : Ergo uri his videtiir sapi cutem debero se ultroi i minentibus periculis obiicere, ne illa timere videntvr 'Non timebit illa , sed et itab t. Est cautio, ευ ο 6εια , quani metui oppo-nchant Stoici, et sapienti concedebant qtium metum negarent. CL Diog. Laert. VII . it 6. Cf. Vplon. ad Λrtian. H, I p. 3dio ed. Seirive igh. R. Quid ergo' inquit. Perperatii inquis vulgo. Sta M.

603쪽

manae vitae sol midines putat. Describe captivitatem ,

verbera , Cateni S , egestatem, et membrorum lacerationes, vel per morbum, Vel per iniuriam, et quidqti id aliud attuleris; inter lymphaticos motus numerat. Ista timidis timenda sunt. An id existimas malum, ad quod aliquando nobis nostra sponte veniendum est Quaeris, quid sit malum 2 Cedere his, quae mala vocantur, et illis libertatem suam dedere, pro quaa, cuncta patienda sunt. Perit libertas, nisi illa contemnimus, qui e nobis iugum imponunt. Non dubitarent, quid convoniret sorti viro, si scirent, quid esset Fortitudo. Non est enim in Consultu temeritas, uec periculorum amor, nee sormidabilium appetillo; scientia est

distinguendi, quid sit malum , et quid non sit. Dili

ti tissima in tutela sui sortitudo est. et eadem patientissima eorum , quibus salsa Species malorum est. a, ci Quid ergo8 si serrum intentatur cervicibus viri se iis; si pars subinde a lin atque alia sus Ioditur; si visce Pasua in sinu suo vidit; si ex intervallo. quo magis tommonia sentiat, repetitur, et Per a Ssi Ceata viscera recens

dimittitur sanguis; non timere istum tu dices, non dolere 2 o Iste vero dolet; sensum enim hominis nulla exuit virtus: sed non timet: invictus ex alto doloves

Aliquando nobis. Deerni volo onobia . nec omnino desiderabatur: s. ii dedere curn ed. Paris. eum aliis apud Ui sol . et Grui. Stai in Nostra monte veniendum est y Sei- licet, seu quum Paulae salus iubet ii tu met ipxi devoveamus, exemplo Dieii, Reguli ; seu, quum turpit dinis est ugiendae causa mors ultro nobis appeteuda est, Catonis Vtice sis instar. Re elicu . Est areuae verbum, et in re gladiatoria solemne e repeta l. E ingentina ietus atque item. L. AssiccnIa e codd. Pitie. Bl. recepi .

ylaeuit: Draetulit itaque oulnera iacera legitur tu vota Ruli Lopsi, plutielapsu typogr. ex inpetito. Sed ciuietitioncs tales nou iuste luci te cssa coiistat.Deinde Cie. Tusci II, 3έ est: ut e visceribus sanguis exest. Nili ilproinde mutandiam est. βεβιλ. Dimittitur recte libri viter s; tiondemittitvir. Selim.

604쪽

EPISTOLA L LXX v 54 isVOS SPeCtat. Quaeris, quis tunc animus illi sit 3 Qui

negrum amicum adhortantibus.

Quod malum est, nocet; quod nocet, deteriorem asfacit; dolor et paupertas Θeter rem non faciunt: ergo mala non sunt. re Falsum est, inquit, quod proponitis: non enim, si quid nocet, etiam deteriorem facit. Tempestas et procella nocet gubernatori, non lamen illum dolori opem facit. . Quidam Stoici ita adversus hoc respondent: Deteriorem fieri gubernatorem tem Pestale ac procella, quia non possit id, quod proposuit. efiicere, nec tenere cursum suum: deteriorem

ill um in arte sua non fieri, in opere fieri .: Quibus Pe-etrvi pateticus: Ergo, inquit, et Sapientem deteriorem suci et paupertas, it olor, et quidquid aliud tale fuerit: virtutem senim J illi non eripiet, sed opera eius impediet. Hoc recte diceretur, nisi dissimilis esset gubernatoris coni lilio, et Sapientis. Huic enim propositu inest, in vita agunda non utique, quod lentat, esticere, sed omnia recte facere ; gubernatori propositum est utique navem in portum perducere. Artes ministMaesunt; Pruestare debent, quod promittunt: Sapientia domina rectrixque est. Artes serviunt vitae. sapientia imperat. Ego aliter respondendum iudico: nec artem gubernatoris deteriorem ulla toni pes luto fieri , nee ipsam ad in inistrationem artis. Gul, cunnior tibi non selicitatem promisit, sed utilem operata, et navis PQ gendae scientiam: haec eo magis oppi vel, quo illi

Stoleis ullogi sinus utibie li. l. melius Dr odit, qua in i erip iloticis, 'qui non regillae coii littollem ut nostri Logici loquiuitiir oplitigii redebebunt, sed totam subsumptio uelu. R. minorem, qui Plae in clua cardo re runt vertitur. Videntur 4iuoque iustain controversine sormando noti iis eauli suis; Perii'aletici; nam illud deteriorem sem Stoici morali sensu ; Pei ip tetici latiori seu-su aeei Piebant. Virculem enim.) Utri. quidem malebam, aut deletuita saltem enιm Paristic illaui : sed nil in taut libri. Stain.

605쪽

20 magis aliqua fortuita vis obstitit. Qui hoc potuit di

cere: α Neptune, nunquam hanc navem, nisi rectam Iis

arti satis segit: tempestas non opus gubernatoris impedit, sed successum. γ Quid erges inquit, non nocet gubernatori on res, quae illum tenere portum vetat3 quae connius eius irritos emeit2 quae aut refert illum, aut delinet et marmat 2D Non tanquam gubernatori, sed tanquam ianviganti nocet. Alioqui gubernatoris artem adeo non impedit, ut ostendat; tranquillo enim, ab ut aiunt, qui lili et gubernator est. Navigio ista obsunt; non rectori eius, qua rector est. Duas personas habet gubernator: alteram Communem cum omnibus. quicam dem conscenderunt navem, in qua ipse quoque vector est; ulteram Propriam, qua gubernator est Tempestas tanquam Vectori nocet, non tanquam gubernatori. Deinde gubernatoris ars alienum bonum est; ad eos, quos vehit, pertinet; quomodo medici ars ad eos. quos curat. Saluentia commune bonum est, et eo um , at cum 'Nibus Vivit . et proprium ipsius. Itaque gnherna lori sortasse noceatur; cuius ministerium. aliis promissiam, tempest a te impeditur: Sapienti non nocetur a Paupertate, non a dolore, non ab aliis tempestatibus

hortatur Rhodios, ut gubernatoris Cuiusdam , ei vis sui. d letum in memoriam revocent. qui fluctuante Dave et iaminin submei ς uda dicebat: at, desiturae. scit . non hane navim texat i rectam di mi esti rum ἁλλ'. si Ποτειδαν, eadi οιθα, ταv vata καταδύσων, ex emend. praeititutissima Valc n.

Saepe eo id ludi tu soletit vulvL . v.

e. Cic. ad Q. Fratr. a, noster Conscii. ad Mare. 6. 2, etc. CL Meursii Rhodos I , r7. Rufi . Inquit. Perperam inquis vulgo. S.

Non reetori eius, quia rector est. Non impediunt, quia rectoris artem vel persectissimam ostendutit. Eo lasse noceiatur. vulgo nocetiar ex ed. R.; noceat A. e. Par. a. b. d. quibus inter se col latis, nocealta cor rexi. Si placuerit noeeat . intelligeture superioribus nomen emitescas; quod tatnen Parum coinmode ii et . quia inox sequitur verbum pusvivum im- reuisur, uou ιΠιρedit. Seliis.

606쪽

EPISTOLA LXXX

vllae. Non enim prohibontur opera eius omnia, sed tantum ad alios pertinentia: ipse scin per in actu est set ines lectuJ ; tunc maximus. quum illi fortuna se opposuit: tunc ipsius Sapientiue negotium agit, quam di

ximus et alienum bonum esse, et Suum.

Praeterea , ne aliis quidem tunc prodesse prohi- aia butur, quum illum aliquae necessitates premunt. Propter paupertatem prohibetur docere, quemadmodum tractanda respublica sit; at illud docet, quemadmodum tractanda sit paupertas; per totam Vitam opus ius extenditur. Ita nulla fortuna, nulla res, actus Sapientis excludit: id enim ipsum agit, quo alia agere prohibetur. Ad utrosque casus aptus est, bonorum

rector, et imalorum victor. Sio, inquam , Se exercuit, 33 ut Virtutem tam in seciandis , quam in adverSis, e hiberet; nec materiam eius, sed ipsam intueretur.

Itaque nec paupertas illum, nec dolor. nec quidquam aliud, quod imperitos avertit et praecipites agit, pro hibet. Tu illum premi putas malis 3 Vtitur. Non ex si bove tantum Phidias sciebat sacere simulacra; facie bat ex aere: si maumor illi, si adhuc viliorem materiam obtulisses , secisset, quale ex illa sevi optimum

isse rem re in actu est sal in se-etu.J Vul, o , Use se er in acria est. non in effectu, ex ed. IL, quod tuterpretari poteras ex eo , quod supra f. i. gitur, avienti Pri Positum este, non tilique quod letitat viscere . aed.unnia Decie sacere. At negautem Pue-ticulam i oratii alii libri omnes. Et quidem uude ad ii, In esciti tunc maximus. ete. ut ed. A. alii; in araia est, et in evici, ut Pal. a. eb Col. Equidem i,in verba. eluae ex seliolio irre- Psisse videntur, ut suspecta uotavi: eadem prorsus ahieeerut 3Iur. Sint mPruter Pavvertatem protubetiardoinre; saetis itemΡe et usu: quia ex censu ad Remimhlicam admittebantur. Non Drobibetur fieri piis : ut Leno, Chrysippus, alii. L alias. La. Sie eodd. et Erasm. Id vilium

typogr. tu riouu ullis edd. est. Schw. Id enim imiam ... μν oliabetur. Id enimii suiu, a quo Probi belur alia agere, illi praebet maletiam exereendi virtutem suam uedum illam comprimat. Exhiberet, et intueretur reete libri velti Volgo exhibeaι. . . intuemur , RIIuret .

Phidias. De Phidia, celeberrimo antiquitatis statuario et eoaevo Peri-

607쪽

I . ANNALI SENECAE

1 Usset. Sic Sapiens Virtutem, si licebit, iii divitiis explicabit; si minus, in paupertate: si poterit, in patria; si minus, in exsilio: si poterit, imperator; si minus, miles: si poterit, integer; si minus, debilis.

Quamcumque fortunam accellerit, aliquid ex illa memorahite ossiciet. Certi sunt domitores serarum, qui saevissima animalia , ot ad Occursum ex Pavefacientia hominem, cogunt pati iugiam; neC asperitatem xcussisse contenti, usque in contubernium mitigant. Leonibus magister manum insertat; osculatur tigri in Suus Custos; elephantem minimus Aethiops iubet sub

sidere in genua , et ambulare per funem. Sic Sapiens artifex est domandi mala. kolor, egestas, ignominia, carcer, exsilium, tabique horrenda, quum ad hunc

Per Venere, mansueta sunt. Vale.

clis, Soeratis , ele.. es. ad EpiSt. IX, 4. Vpton ad . Arriau. Diss. 1, 6, 23. H. 8. eto. Auctoritas linius artificis et post SeoEcam tanta fuit, ut artificea iuniores ympiam , ut templii ux e statuam lovis viserent, proliciscercu

Vsque in emntidernium. Vt una de gaui, ac versentur. Lipsius.

Tigrim , TrigDia M. A. et vis. c. Selim. Midere in genua. Ad rectorem illium cervice accipiendum. L s. Et ambtilare Per funem. Reele mo nisit Lipsius, linoe talia in ludis pia

hi iee tune extii bita et observata esse. Pliuitis in N. II. omnia coulirn oti et nostris niiturae euriosis. e. c. Bilisolio obserunta sunt. De Elephantis es. Sue ton. Gath. e. 6 . ete. RuhI. x bique horrenda. Sie percommode R. A. e. et craetera horr. ed. Mur. et tibicumqtie horr. ed. Lim. et seqq. utrum it e coutro librorum sidem. S.

608쪽

DE VILLA AFMCAM EIUSQUE BALNEO : DE OLEIS SERENDIs.

Quum Literni ia ipsa Semionis Afrisani Dilla esset, Possessorem iacitis tigri Aogiatum conoeniendi causa, iste tur maximus eiusque temPora Scnccae animo tam Mi ide odi erfantiar, ut ι iri magnitudinem admirians et illa et sua tempora inter se comptiret, iatque simplicitate et frugalitate Scolonis eiusque temporum laudata in luxum d perditosque sui aeui mores in ebatur. Sed hac comparatisne mox praetermissa laetius quia commemorat, quod se in hac uilla ab amico didicisse narrat. Se senem ait ab Aegialo didicisse, arbustum quam Wis uetustum Porse trans rei.

In ipsa Scipionis Asileant villa iacens haec tibi scribo,

adoratis Manil, has eius et ara, striam sepulcrum EsSetanti viri suspicor. Animum quidem cius in caesum, ex quo erat, redisse persuadeo mihi; non quia magnos exercitus duxit hos enim et Cambyses furiosus, ac furore feliciter usus, habuit , sed ob egregiam

In ipsa Sei onis Asrieani inlla ra. tamen e. M alios tradit Romae, alioscens, i. animi causa corninorans. vilia Literni narrare et mortuum et Aopuli hi suisse dicitur, vhi nuue Patria, tum esse. et Hlrohique monumen in Laga di .Patria, et Torre di Patria ostendi et statuus. Ruh . sunt. Torre di Patria distat uitram aria. Sie recte R. e. Par. a. b. milliarium german. a Cumis. cf. C in d. et alii oplitui quique m sti. Non- initis de Stolberg Reise To. I H, Epist. nulli vero et urea, quod a Lipsio xxx. Eo weessit P. Corn. Scipio Asri- eommendatum re pii Gron. et tenuit eanus maior, ut invidiam et certamina Bubh. nulla erili ea uota allata. Schw. cum tribunis pl. qui eum pecunia. - Luerni momi mentum, inquit publicae captae reum accusaverast, Bulikopsius, arctim uoster Mat. Πι devitaret. a. v. c. 567. Cous. Li . mimentoque statun superimPosita suit, XXXVIII. bo sq. Ibi vitam egit, et quam tempe,tate deiectam nuper VI. iorientem rure, eo ipso loco sepeliri dimus ii si . CL Strubo V, 4 , 4 p. se iussisse serunt, uionumentumque Lips. Valer. Miix. lII. 7. Hine et no-ihi aedilicari, ne funus in ingrata pa- flee straριcatur, uon pro certo os lirmul.

tria fieret, Liu. XXXVIII, 53: qui RufiI.

609쪽

L. AN ALI SENECAE

moderationem Pietatem sue, magis in illo admirabi- leni, quum reliquit patriam, quam quum defendit. Aut Scipio Romae deesse dei, at, aut Roma libertati. 1 αι Nihil , inquit, volo derogare legibus, nihil institu

lis; aequum inter omnes cives ius sit; utere sine me

beneficio meo , patria i causa tibi libertatis sui, ero et argumentum. Exeo, si plus, quam tibi expedit crevi. is Quidni ego admirer hanc magnitudinem animi, qua in exsilium voluntarium secessit, et civitatem exoneravit 7 Eo perducta res erat, ut aut libertas Scipioni, aut Scipio libertati saceret iniuriam. Neutrum sas erat; itaque dedit locum legibus , et se Liternum recepit, tam suum exsiliunt ei publicao imputaturus, quam Hannibal.

magis in illo admirabilem. Sic

edd. inde ab Erasino. Potuerat vetus lectio teneri, quam magis in tuos imir. iudico . in quam consentiunt R. A c. Pal. I, έ. Quam tenent etiam Par. a. b. d. sed viteo

Aut Roma libertati. Sic ed. Ven. qi uaditiodum olim iii suo exemploli gerat Otho Felsingli. Hoc dieit Seueca: aut Scipio Romam deserere debebat. niit Roma deserere libertatem. Aetate dictum varie ab aliis vel mutatum es , vel interpolatum . Aut Roma esse in liboriale non Poterat ed. R. Aut Roma sive libertate ed. A. et tus. o. Aiat Roma in I bertate ed. Erasm. Cum mss. Par. Opso'. et Grat. unda Groiiov. legendum censuerat aut Romani libertati, qnod amplexus est Bul L. qmim autea legeretur aut Roma liberias ex Muteti ingenio. S. D. I, inquit. . . . aD umenitam. ERI .ivio bilee uora desumpta stitit. Sed

suere diversae de Scidione traditioves, ipso l .ivio auctore l. l. es Autias Auli

Vtere sine me benesteio meo. Paltria.

Sie Milo apud Cieeronem: N anquillar tibias. t esMes mei quoriiam mihi mun illis non licet) sine me ipsi, sed

er me tamen Permiantiam

Argumentum. Monstrabo libertate i tibi adbue esse. Caeter uin cf. C C.

Tam stium exsilium re ublieae -- taliaν us, quam Hannibal. Hannibali R. A. e. et Pal. 2 Hannibalis ed Emasm. et Re Iq.ctim aliis Palat. et Col. Equidem , nentrum feren tum iudicans . Hannibal eorrexi, Plano sensn I ut Hannibal , ne eivibus suis molestiam crearet, sporale in exsilium exivit

mitiiseros , idem valet ne Rethublieae gratum Deltims . de rep. bene uteriturus. Sehw. - Aliter quoque eadem

ieetio intelligi potest: Mistio qui vicerut Hanuibalem . qui rempublicum terrore Punico liberaverat, eamdem sortem n Rotnania expertus est HI annibal; uam Romani, qui Hantii haluiti Rumae acerrimuin austem Pa-

610쪽

Vidi villam structam lapide quadrato; murum cir-δculii datum silvae; turres quoque in propugnaculum villae utrimque subrectas; cisternam aedisciis ac viridibus subditam, quac sufficere in risum vel exercitus posset; balneolum angustum, tenebricosum, ex consuetudine antiqua: non videbatur maioribus nostris caldum , nisi obscurum. Magna ergo me voluptas 4 Subiit, contemplantem mores Scipionis ac nostros. In

hoc tingulo ille Carthaginis horror, cui Roma debet,

quod tantum semel capta est, abluebat corpus Iabori hus rusticis sessum; exercebat enim opere Se , terramque ut mos fuit priscis ipse subigebat. Sub s

hoc illo iecto iam sordido stetit; hoc illum pavimentum lana vile sustinuiti At nunc quis est, qui sic lavari sustineat 3 pauper sibi videtur ac sordidus. nisi Parietes magnis et pretiosis orbibus resulserunt; nisi Alexandrina marmora Numidicis crustis distincta

tria sua ex illare coeger aut, iidem Sesiliouein reipubli e tutorem, re- Publica eiecerunt. RuhL. qiii edidit quam munibalis . sic explicat loc. genternum , . tu ealliam recmit rq ita euuq reus henescio legum uti et iv exilii im voluntarium secedere P terat. Hi mi ibalis exilium ipsi tau quam auctori eius tribuit nos r, quo ut beneseio meritus est de ri publica.

custra re usum e machinativivibus Seuatus narrat. Contra Lagrange eamdem ne Ruli hostilus i iii uem -- ciatus vertit: Rcadunt son exit ausia homox potir Roma que eelui ἁ' nauis

Viridibus. Ita vocabant prata et

duod iii ιm semel castia est. Λ . Gallis eapta, Seipioni debuit. quod iterunt ab IIauuihale uon capta fuit. inere. Perperam operae ed. Bipotat.

bant. Video nuuc , bis scriptis, ninicissimum Iacobsium tu Miscellun. Plii l. Ρ. l, p. 88, eamdem sentetitiam tulisse, loco hoe adducto. Spectau Itiue Plinii N. H. XXXV, I verba, quae luxum hunc confirmant, doceatque, Neronis aevo lioe esse in- vetitum. Nigrieunti itaque marmoritat maculae adessetit, crustas nurui dieas interserebant et Opere musivo circa ornabant. Ruhk. Alexandrina marmora. Plura satae Alexu udri .i et Rep3 plo advehchan. lur, Luculleiam nigricatis . GPhttes maculans , PO HI rites panicans, Ct

SEARCH

MENU NAVIGATION