장음표시 사용
171쪽
T. LIVI In Icenses, Aenienses, Antigonenses, Pallenen es, Cassandrenses fines agrosque, expositis per litora armatis, late vastat. - Xl ;Deinde classem, navibus Eumenis et Prusiae auctam, ad Cassandream, - XII; Toronem et Demetriadem appellit; sed oppugnatione harum urbium absistere cogitur. - XIII, Meliboea etiam a M. Popillio frustra tentatur: et, hieme instante, Eum nes Pergamum abit in regnum; C. Marcius, parte classis in hi- herna Sciathum missa, cum reliquis nuvibus Oreum Boeotiae petit, ut inde in Macedoniam et Thessaliam exercitibus subvehantur eommeatus. - XIV; Legationes primum reguli Gallorum et Pamphiliorum ab senatu rom. audiuntur; tum duae de pace reconcilianda cum Perseo agentes, Prusiae et Rhodiorum. Illius preces magis sunt quam postulatio; horum superba oratio. - XV ; Vnde quidam tradunt, a Patribus iis acerbissime, alii, nihil responsum esse, sed tantum senatusconsultum recita intum, quo Caras et Lycios liberos esse iuberet populus romanus. - XVI; Literae Q. Marci consulis. Praemia onesimi, nobilis Macedonis, qui regi pacis semper auctor, et eousuli magno usui
fuerat. Census a censoribus severius quam antea habitus, et
opera publica ab iis facta. - XVII; Consularia et praetoria eo mitia atque sortitio provinciarum, e quibus Macedonia L. Aemilio II cos. , Italia collegae eius, C. Licinio Crasso, evenit. XVIII; Legati auctore Aemilio in Macedoniam missi ad classem
exercitusque visendos et comperta reserenda. Novemdiale sa- erum. Mors sacerdotum. Ludorum Circensium magnificentia.
XIX ; Legati Alexandrini Romam, et Romani ad Antiochum et
Ptolemaeos fratres belligerantes missi. - XX; oratio legatorum, qui ex Macedonia redierant. - XXI; Senatusconsulta daapparatu belli Macedonici, de matura prosectione Aemilii ad exercitum, Cn. Octavii praetoris ad classem et L. Anicii praetoris in Illyricum, de delectu a C. Licinio consule habendo, et de supplementis in Macedoniam mittendis. - XXII ;L. Aemilii consulis oratio memorabilis in concione habita ,
hominumque eum prosequentium et frequentia et hona omina.
- XXII l: Perseus fidem obsidesque dat Gentio, et pecuniam promittit; sollicitat etiam Rhodios, - XXIV ; Antiochum
ipsumque Eumenem. Is propter frequeutes regum legationes colloquiaque occulta suspectus fit Romanis, - XXV; et ne hos iuvet bello magnam mercedem, maiorem pacis cum iis patrandae paciscitur. - XXVI; Verum per avaritiam Persei non haec modo res dimittitur, sed parata etia in Gentii societas, et auxi-
172쪽
Iium Clondἰci, qui xx millia Gallorum adduxerat. - XXVII; Hi Barbari ad Istrum, perpopulati Thraciam, rodeunt: Gentius autem, Oxigua parte pecuniae accepta, a Pantaucho ad legatos Romanorum in custodiam coniiciendos stimulatur. - XXVIII rΛntenor et Calippus, classi Macedonum praesecti, naves Macedoniam cum frumento petentes, tutantur, et xxxv hippagogos Eumenis, - XXIX; multasque hostium onerarias intercipiunt. Interea legati Romanorum Delum, Persei Gentiique simul Rhodum veniunt. - XXX; Gentii genus, facta, iuge nium, mores et copiae. Res in Illyrico ab Ap. Claudio,- XXXI, et ab L. Anicio gestae. Deditio Gentii. - XXXII; Bellum Illyrium intra xxx dies perfectum. Persei pavor, consilia et castra munitissima in ripa Enipei numinis. - XXXIII; Ratio; qua L. Aemilius aquarum propulsaverit penuriam, BQ morem et imperiorum perserendorum et vigiliarum stationumque mutaverit. - XXXIV: Oratio eius ad milites, horumque industria. - XXXV; Rhodiorum legati in castris rom. multo iniquioribus aenimis, quam Romae, auditi. Consilium militare de ratione belligerendi habitum. Delecti milites Heracleum et Pythium missi. Proelia in alveo Enipei. - XXXVI; Castra et Persei et Aemilii ad Pydnam posita. Militum iromanorum ardor ad dimicandum, cunctatio consulis et libera admonitio P. Scipionis Nasicae. XXX II; Desectio Lunae, praedicta a C. Sulpicio Callo tribuno militum. - XXXVIII, XXX lX: oratio consulis de dilatae pugnae causis et usu castrorum. XL ἔ Certamen a Fortuna Contractum. - XLI; Victoria Romanorum. - XLII; Macedonum clades. XLIII; Regis fuga. - XLIV; Sincerum gaudium quo Consul, recepto sospite filio P. Scipione, fruitur. Fallacia, qua Diodorus praesidium Thracium Amphipoli ablegat. - XLV , Omnis ferme Macedonia intra biduum dedita. Miserabilis con-
ditio Persei, qui nequidquam petit pacem, et nave Cretensi Samothracam traiicit. - XLVI; Pellae situs.
I. Ρrincipio veris , quod hiemem eam , qua haec
geSta sunt, insequutu in est, ab Roma prosectus Q. Marcius Philippus consul cum quinque millibus ,
CAP. I. r. Q. Marcius Philimus quid deesse putant Crev. et Drah.; consul cum quinque millibus i hie aliis numerum enim et non absolute sic
173쪽
quod in sul lementum legionum secum traiecturus erat, Brundisium pervenit. M. Ρopillius consularis et alii pari nobilitate adolescentes tribuni militum in macedonicas legiones ConSulem sequuti sunt. Per eos dies et C. Marcius Figulus praetor, cui classis provincia evenerat ., Brundisium venit; et simul ex Italia profecti Α, Corcyram altero die, tertio Actium Acarnaniae portum tenuerunt. Inde consul, ad Ambraciam egressus, itinere terrestri petit Thessaliam. Praetor, superato Leucata, Corinthium sinum inve tus, et Creusae vclictis navibus, terra et ipse per mediam' Bocoliam diei unius expedito itinere Chalcidem ad Classem contendit. Castra eo tempore A. Hostilius in Thessalia circa Palaepharsalum habebat; sicut nulla re bellica memorabili gesta, ita ad cunctam militarem disciplinam β ab effusa licentia sermato milite, et Sociis cum fide cultis, et ab omni genere iniuriae deponi et per se, haud adiecta re , quae numeretur . et ipsum vitiatum esse: plures enim milites tu stirelementum Exercitus macedonici decretos vid. XLIII, et a , nee verisimile esse, reliquos ante consulem in provinciam Prosectos esse. - Quod in stiralementum I. a. traiecturus erat, cum Druk.leg. 0uot, nut cum Grou. quod sυρ- Plementiam. a. M. Popillius consularis, etc. CLXLII, έ9. - Adolescentes etiam viri dicit. v. e. Praetor Et consul Cic. Cae
3. Cui classis proseincia eMenerat ἰvide ad II, έο , ι . s. 4 Simul ex Italia proseti, scilic. Praetor et tribuni militum , Actium Aca 'naniae Portum , opp. et Prom. ndhiniam Anahracium, victoria Augusti Actiaca nobilitatum vide ad Sil. XV, 3οα ὶ tenuerunt; vide nil I, 1, n. 8. SVerato Leucata; vide ad XXVI,
nam, ad omne genus militaris disciplinae, ad omites eius Partes observandas; ut cunctus IV, 33 , et apud Sallust. Iug. S ubi vid. Cort. et omnia pro totus; Drahen b. nicam Pro cunctam coni. Gron. Cons. ad I, at . n. 3. - Ab estusa licentia; vide ad I, 2 , n. 5. - Post deuensis, vocem nobilis vel conspicuus, a qua ablativire bellica, milite sociis Pendeant excidisse coniicit Doer. sed quum facile explices hunc locum ab ablativo nhwlute posito ex Latinorum more, nihII mutandum videtur. LEM. - Cum cum inspexisset ut XXIX, t et aέ ex emend. Mamilii pro inexisset. - ον nato exorcitu ἰ vide ad I , δέ, n. 4 , et IX , Α i n. 32.
174쪽
sensis. Audito successoris adventu, quum arma, Viros , equos cum Cura inspexiSSet, Ornato exercitu
obviam venienti consuli processit. Et primus eorum congressus ex dignitate ipsorum ac romani nominis , et in rebus deinde gerendis ε' Ρroconsul enim ad exercitum ''. Paucis post diebus consul concionem
apud milites habuit. Orsus a parricidio Persei perpetrato in fratrem , cogitato in Parentem , adiecit, Post
scelere Partum regnum , penescia, caedes, latrocinio nefando petitum Eumenem, iniurias in POPulum rornanum, dis Itones sociarum urbium contra foedus, ea omnia quam diis quoque inuisa essent, Sensurum in exitu rerum suarum 7. Fauere enim Pietati friique MOS, Per quae PVulus romanus ad tantum fastigii nerit. Vires deinde populi ro inani, iam terrarum orbem complectentis, cum x tribus Macedoniae, exercitus cum exercitibus comparavit. Quanto maiores Phia limi Antiochique opes non maioribus coρiis iraclias se 'ΙΙ. IIuius generis adhortatione accensis militum animis, consultare de summa gerendi belli coepit. Eo et C. Marcius praetor a Chalcide , classe accepta, venit. Placuit, non ultra morando in Thessalia tempus terere, Sed movere extemplo CaStra, atque pergere inde in Macedoniam; et praetorem dare operam, ut eodem tempore classis quoque invehatur hostium litoribus. Praetore dimisso, consul, menstruum iusso
milite secum serre ' prosectus decimo post die, quam
s. Et in rebus deinde serendis. aetc. Lacunas h. l. , sed non satis seli- Citer, explevere Sigon. et Pigb. in An n. ad annum 584. Cf. Cre v. et Drah. ad h. l. LEM. - Parricidio coeptato in Parentem ἰ Livium nihil ea de re
tintea expresse memorasse notavit Crev. LEM. . Sensurum in exitu rerum sua
Num , del. vo in ; IIur. CAP. H. I. De summa gerendi belli;
cibaria, commeutus apud Polrhium.
175쪽
exercitum acceperat, castra movit; et, unius diei progressus iter, convocatis itinerum ducibus, quum, exponerent 4 in consilio, iussisset, qua quisque ducturus esset, Submotis iis , quam potissimum peteret,
retulit ad consilium. Aliis per Pythium placebat via:
aliis per Cambunios montes qua priore anno duxerat Hostilius consul: aliis praeter Ascuridem paludem. Restabat aliquantum Viae communis: itaque in id tempus, quo prope divortium itinerum Castra posituri erant, deliberatio eius rei dissertur. In Perrhaebiam inde ducit, et inter ΛZorum et Dolichen. stativa 'habuit ad consulendum rursus, quam potiSSimum capesseret viam. Per eosdem dies Perseu S, qu Una appropinq*are hostem sciret, quod iter petiturus esset ignarus, omnes saltus insidere praesidiis statuit. In iugum Cambuniorum montium Volusiana ipsi vocant decum millia Iovis armaturae iuvenum cum du
ce Asclepiodoto mittit: ad Castellum, quod super Ascuridem paludem erat Lapathus Vocatur locus , Hippias tenere saltum cum duodecim millium Mace-
Bom. V, 2, et Schel. ad Polyb. cap. 7.- Quam exercitum acce erat ah ΗΟ- stilio proconsule. 3. Cono alis itinerum ducibus ,
quum , ut evonerent, etc. Gr nov. Emend. citra necessitatem e Mocatos
8. duces quum evonere in consilio iussisset, qua via quisque ducturus esset , submotis iis , etc. Cons. ad I, II,
6. n. 6. - Quam viam Potissimum Peteret, ut mox quam Potissimum ca-Pesseret Miam et quod iter mitturus
esset; vide ad I, 25, n. 7, et III, 7.,
n. a. Cons. Drah. - Retialit ad eonfia
lium; vide ad I, 5έ, n. I; VIII, 6,
n. s. et XXVI, 2, n. 3. 4. Pei thium ... Cambunios m. ,ete. cons. ad XLII, 53 , Sέ. - Disortium itinerum; vide ad XXI. 3I. n. 4. 5. Inter Azorum et Dolicten, Αζο- ριου μεταξυ χαι Polybius. XXVIII, ri, I. r. Cons. supra ad
XLII, 53, n. 3; Strab. VII, p. 3a , et Schweigh. ad Polyh. I. I. - Quarum urbium prior hodie Semitra, posterior Doluo vocatur. LEM. - m. cem millia DDis armaturas tu num δvox AMenum plane otiosa est et delenda , vel in ea latet nomen gentis alicuius , ut mox duodecim ιη illium Macedonum de altero praesidio, quocum Hippias dicitur iussus tenere saltum ad tapathunta; Crevertiis. - Circa Dium statio habuit : cons. Diodor. iv Εxc. Petresc. apud Vales. p. 3os.
176쪽
LIB. XLIV, CAP. 2, 3 donum praesidio iussus. Ipse cum reliquis copiis
primo circa Dium stativa habuit: deinde, adeo ut obtorpuisse inops consilii videretur, cum equitibus expeditis si litore nunc Heracleum, nune Philan percurrebat , eodem inde cursu Dium repetens. III. Interim consuli sententia stetit eo saltu ducere, ubi propter Octolophum diximus regis' castra. P caemitti tamen quatuor millia armatorum ad loca Opportuna Praeoccupanda placuit; quis praepositi sunt M. Claudius, Q. Marcius consulis filius. Conse Stim et universae Copiae sequebantur. Ceterum adeo ardua et aspera et confragosa via fuit, ut praemissi expediti biduo quindecim millium passuum aegre itinere Consecto castra posuerint: turrim Eudieru, quem cepere, locum appellant. Inde postero die septem millia progressi, tumulo haud procul hostium castris capto, nuntium ad Consulem remittunt: μα-
s. Cum equitibus ex ditis; vide ad
rhaebiae, in Macedoniae confinibus , hodie Xenoxuia. Cotis . ad XLIV, I 8; DruL. ad li. l. et Schweigh. ud Pol b. XXXVIlI, ii, g. 3. Per litora sui cap. 4 pro litore coni. Crev. et in
tercurrebac Pro Percurrebat Gron. CAP. III. i. Consuli sententia ste
tit: vide nil l V, t 3. n. 6. Nox lacu ua ex XXXI, 36 . a Sigon. ita expletur: tibi ρroyter vide ad XXI, 27. n. 6 Octolophtim diximus regis castra Philippi Iuisse. Sed ibi castra Sulpicii fuisse. XXXI, 36 , traditur; Duk.
Sigonii supplemetitiam neque Dotitatio, Deque Creverio satisfacit. Et quidem Douialio, quin plura alia desint, dubium non est: Murcium Euim cou-hulem , ad duodecimum o Dio milliare Per invios inoulus trauSgressum in Macedoniam paulo Post narrari ; ab octolopho autem ad Dium circiter centum ac viginti millia passilum nu
merari necesse esse. Crever. vero o Bervat, ex narratione rerum a Sulpicio
adversus Philippum gestarum , quae occurrit lib. XXXI, conflare, Oeso- Iophum ad occiduum Macedoniae la- tis situm esse, et longe abfuisse ab Heracleo, et Phila et Dio, quae Prima Macedoniae oppida hic Marcio e iugis uigrcSSO Occurrunt: vel igitur duplicem locum suisse, qui Oct Olophi nomen habuerit, alterum in Dassaretiis, alterum tu finibus Perrhaebiae; vel
hic mendum agnoscendum esSe. Praetcrea non quidem tentat explere quae desunt; eredit tamen , regem, cuiust
hie mentio sit, potius Persea fuisse, quam Philippum. LEM. Σ. Turrim Eudieria; vide ad XLIV.
177쪽
ventum ad hostem esse, loco se tuto et ad omnia προοtuno consedisse ἰ ul, quantum extendere iter Posset, consequeretu . Sollicito consuli, et propter itineris
quos paucos inter media praesidia hostium praemiserat, nuntius ad Ascuridem paludem occurrit. Addita igitur et ipsi fiducia est, coniunctisque COΡiis . Castra tumulo , qui tenebatur, qua aptissimum ad loci naturam erat, sunt acclinata. Non hostium modo castra quae paulo plus mille passuum aberant, sed omnis regio ad Dium et Philam oraque maris, late patente ex lam alto iugo prospectu, Oculis subiicitur. Quae res accendit militi animos, postquam summam belli 4 ac regias Omnes Copias terramque hostilem tam e propinquo conspexerunt. Itaque quum alacres, Pr tenus duceret ad castra hostium , consulem hortarentur; dies unus sessis labore viae ad quietem datus est. Tertio die β, parte copiarum ad praesidium Castrorum relicta , consul ad hostem ducit. IV. Hippias nuper ad tuendum saltum ab Pego missus erat; qui ex quo castra romana in tumulo Conspexit, praeparatis ad Certamen animis Suorum, venienti agmini consulis obvius fuit. Et Romani expediti ad pugnam exierant, et hostes: Ievis armatura
erat, Prom Ptissimum genus ad lacessendum Certamen. Congressi igitur extemplo tela coniecerunt. Multu utrimque vulnera temerario incursu et aCCE-pta, eι illata: pauci utriusque Purtis ceciderunt. Irritatis in posterum diem animis, maioribus copiis
3. Sollieito oonsuli et pro ter ilin ris Hymitatem, et ProPtur eorum Micem . etc. cons. nil I, ab , n. S. 4. Stimmam belli: vide Ad lib. III,
178쪽
atque in sestius concursum ab illis , si Iocis satis adbexplicandam aciem fuisset: iugum montis, in angu
stum dorsum Cuneatum, vix ternis ordinibus arma
torum in fronte patuit. Itaque I aucis pugnantibus cetera multitudo, praecipue qui gravium armorum
etiam per anfractus iugi procurrere, et ab lateribus cum levi armatura conserere k, per iniqua atque nequa loca pugnam petere: ac pluribus ea die vulneratis, quam intersectis, proelium nocte diremptum est. Tertio die egere consilio romanus imperator: nam neque manere in iugo inopi, neque regredi sine sagitio atque etiam periculo, sed cedenti ex superioribus Ioeis instare hostis poterat β; nec aliust restabat, quam audacter commissum pertinaci audacia, quae Prudens interdum in exitu est, corrigere. Ventum quidem erat eo, ut, si hostem similem antiquis Ma-Cedonum regibus habuisset consul, magna Clades ac
cipi potuerit. Sed quum ad Dium per litora cum equitibus vagaretur rex, et ab duodecim millibus ε
χ. Coneursum ab illis scille. esset. vel e seqq. fuisset; Douia . Conetarrissent emend. Gronov. - In augustum Aorsum cuneatum ἰ vid. IX , 4Ο. n. r. 3. Qui grai tum armorum erant ἔ.icle ad XXII, 37 , n. 3.έ. cim imi armatura calterius Pa lis ) conserere . exeidit manus vel Pugnam; Crever. Eiusmodi quid ex seq. Pugna eommode repeti potest; Εrn.
Sed. I ne est gravis armaturae, quae pede callato cominus Pugnat, non levis , quae Procursando eminu missilibus rem gerit: unde aliud hic vitium esse suspieor; Duh. Cons. nd VI, 1Σ. n. 7, et XXI, 55. n. Σ. Forte Irg. etim DDi armatura Dem se et e , Pra' iniqua PMSuam Peleus. - Pro conserere. Doering. suspicatur legendum confligere. LEM. - Pugnam P tere; vide ad i. 25. n. 7. - In iugo
Poterat, sed eedenti poterae. At leg. Potius eum Mur. , Gron. et Drah. Pericaιlo. si cedenti ex superioribus Incis instaret hostis, Poterat. - Audacter commissum h. e. vel peccatum . vel inceptum . iuchoatum, Dra-kerib. eorrigere pertinaci uudacia . quae Prudens interdum in exitu est; CL cap. 6 , n. 3.
6. Ab duodecim millibus Passuum . h. e. tot millium intervallo ab hosti bus. Cons. ad XXXVIII, ΣΟ, n. a,
179쪽
prope clamorem et strepitum pugnantium audiret, nec auxit copias integros sessis Submittendo, neque ipse, quod plurimum intererat, certamini assuit:
quum vomanus imperator, maior SeXvginta annis I et
Praegravis corpore, Omnia militaria munera ipse impigre obiret. Egregie ad ultimum in audacter commisso Perseveravit; et, Popillio relicto in custodia iugi, per invia transgressus, Praemissis, qui repurgarent
que auxiliaribus praesidio esse saltum aperientibus iubet. Ipse, equites impedimentaque prae Se habens, cum legionibus agmen cogit. i V. Inenarrabilis labor descendentibus cum ruina
iumentorum sarcinurumque. ProgresSis vixdum qua
tuor millia passuum nihil optabilius esse, quam redire, qua venerant , si possent. Hostilem Prope tumultum agmini elephanti praebebant; qui, ubi ad
invia venerant, deiectis rectoribus, cum horrendo stridore pavorem ingentem, equis maXime, iue utiebant , donec traducendi eos ratio inita est. Per Pro-
7. Romanus imρerator maior LX annis, etc. ό οε πρῶτος ἐςῆρχε τού
XXXII, 2, n. έ- CAP. V. I. Redire , qua Menerant; vide ad X, Ia , D. Σ. - Per Procli sumριο fastigio , initio facto a summo collocandorum asserum, qui a Summo in imum sensim deseerent; Bauer. Cf. ad I, 33, n. 6. - Λd h. l. Crever. nota est: Longi duo assercs inter se adversi modica inclinatione demissi Secundum Superiorem Partem , laterra ex inferiore parte deligebantur. Hic fastigium intelligendum clims . ProPterea quod, si quid tu clivum devexum est. idem et in fastigium contrario sensu assurgit; eadem fere ratione , qua altum et Profundum Pro miscue usurpantur. Itaque illi asseres intelligetidi sunt triquetra sere forma fuisse, ita ut e tribus lateribus unum Per Proclive porrigeretur et acclinaretur Secundum montem; alterum, Mil. superius, modice tu clinatum esset et leui fastigio devexum; tertium denique e terra , in qua ex iusuriore parta deligebatur,asburgcret i II rectum. L-
180쪽
clive, sumpto fastigio, longi duo validi asseres ex inseviore parte in terra defigebantur , distantes inter Se paulo plus, quam quanta belluae latitudo est. In eos transversi incumbentes tigni, ad tricenos Iongi Pedes, ut pons esset, iniungebantur, humusque insuper iniiciebatur. Modico deinde infra intervallo similis alter pons: dein tertius et plures ex Ordine, qua rupes abscisae erant, fiebant. Solido procedebat eIephas in pontem: cuius priusquam in eX tremum Procederet, succisis asseribus collapsus pons , USque alterius initium pontis 4, prolabi eum leniter cogebat. Alii elephanti pedibus insistentes , alii clunibus Sub Sidentes, prolabebantur: ubi planities altera pontis ExcepiSSet eos, rursus simili ruina inferioris pontis deserebantur, donec ad aequiorem vallem perventum est. Paullo plus septem millia die Romani processe-xunt; minimum pedibus itineris confectum. Plerumque provolventes se simul cum armis aliisque oneribus, cum omni genere vexationis, PrOCeSSerunt; adeo ut ne dux quidem et auctor itineris inficiaretur, Parva manu deleri Omnem exercitum potuisse. Nocte
ad modicam planitiem pervenerunt; neque, an in sestus is locus esset i, septus undique, CircumSPiciendi spatium fuit. Vix tandem Ex insperato stabilem ad insistendum nactis locum, postero quoque die, in tam cava valle opperiri Popillium, ac relictas cum
a. Qua rustes abscisae; vide ad IlI, Io, n. a. et IV, is , n. 5. - Sol do , in solido , quod cap. 3 stabile solum dicitur. 3. Vsqua ad alterius initium Pontis. - Clunibus . in clunes. - Planitiescitiem Pontis, alterius pontis; vide ad
I, 1. n. 6. - Paula plus quam se temmillia passuum die, per diem cutcontra mox nocte ) , Romani Processerant, nisi cum Gron. leg. eo die. έ. An infestus is Iocus esset; vidend I, 7, n. 7, et XXXIX, 29, n. 3. Iu tam casea Malle, scit. quam in qua substiterant priore die ae nocte. Sed rusorte les. in concaυa Malle.