장음표시 사용
231쪽
stra asserebant : miles iussus ex propinquis silvis
ligna petere. Inde structum Vallum . Propugnacula eXCitata, adiectis turribus dispositisque ubique tormentis , ita ripum defendebant, ut penetrare hostis sine gravi certamine et periculo non posset. Sic tutum Se adversus Omnem Romanorum impetum soro considobat, sedendoque et segni mora languescentes , tum Sumptibus exhaustos hostes tandem taedium iam dissicilis belli capturum. Paullus contra quo diligentius et cautius omnia apud Macedonas provisa et custodita Cernebat, eo acrius curam intendere, in Omnes parteS Versare animum , si quo consilio frustrari hostium spem haud douihilo sane conceptam posset. Ceterum praeSens tum malum angebat, aquarum penuria. EXaruerat paene proximum flumen , nisi quod iuxta ipsum mare exigua et corrupta mana bat a ques R.
XXXIII. Consul, quum missi circa propinqua loca nullam aquam inveniri renuntiarent, postremo sequi Se utrarios ad mare, quod minus trecentos PaSSUS aberat,
iussit, et in litore alios alibi modicis intervallis so- dure. Montes ingentis altitudinis spem faciebant,
eo magis quia nullos aperto S evergerent ri VOS , OC- cultos continere latices , quorum Venae in mare permanantes undae miscerentur. Vix deducta summa arena erat, quum scaturigines turbidae primo et
rex ad famam adventus consulis Paulli Cap. XXXIII. r. Postremo sequ. Parasset, cuius narratiouis Pars ex- se utrarios homines , aquam in utri-lrema intercidit, una cum initio expo- hus ad eastra serentes . . . iussit, scilic. allionis eius, qua, quae Paullus mo- Aemilius Paullus consuI. quem ita iri coepit, u hi tu Macedoniam perve inopiae aquarum iu Olympo monte uit, prodit: Ρrimis autem hiis verbis, occurrisse tradit etiam Plutareti. Αe-Postremo sequi ae utrarios ad mare , mi l. pag. 262, 263, sed etiam Puteos quemadmodum inopium aquarum le- fodi iussisse. - Contιnere latices .vuvet ii iii Ulympo monte, tradit. Ce- sorte contineri, et mox pro deducta terum quod hic dedimus supplemen- . summa arena leg. diducta. scit . a loco tum , u Creverio eou cinnatum est, et suo dimota; Dra Leuh. - Maturigines Bic in Aequentibus quoqne su Pylemen- emicare. Prosilire, Cum vi erum Pere. ta. iiii illa in edd. Crever. DrvLeub. Eous. CAP. 1., u. 4. et Doui ivg. leguntur, dubi mu1.LEM.
232쪽
tenues emicare , dein quidam multamque sun derea quam, velut deum dono R, Coeperunt. Aliquantum ea quoque res duci famae et auctoritatis apud milites adiecit. Iussis deinde militibus expedire arma , ipse cum tribunis primisque ordinibus4 vadit ad contemplandos transitus; qua descensus tacitis armatis, qua in ulteriorem ripam minime iniquus ascensus esset. His satis exploratis, illa quoque Primum, ut ordine ac sine tumultu omnia in agmine ad nutum i inperiumque ducis fierent . providit. Vbi omnibus simul pronuntiaretur, quod fieret, neque omnes exaudirent; incerto imperio accepto, alios. ab se adiicientes 4, Plus eo, quod imperatum sit, alios minus sacere: clamores deinde dissonos oriri omnibus locis, et prius hostes, quam ipsos, quid paretur, scire. Placere igitur, tribunum militum primo pilo legionis secretum edere imperium : illum et dein singulos proximo cuique in ordine centurioni dicere, quid opus facto sit; sive ii primis signis ad novissimum agmen, sive ab extremis ad primos perserendum imperium sit. Vigi
les etiam novo more scutum in vigiliam ferre vetuit ε: non enim in pugnam vigilem ire, Ut armis Utatur. sed ad vigilandum, ut, quum senserit hostium ad Ven
it. Vestit deum dono, est. es Caes. Beli. Gall. II. 3I. 3. Ctim tribunis Primisque ordini Lo; vide nd XXX, 4 . n. t. - Illa quoque Primum , etc. aut forte illiad.
. 4. Alios , ab se ipsos per se ad
iicientes . se. Praecepto, quod noti exauditum erat, coniectando , vel su
spicando; Em. S. Placere igitur . eribunum , etc. in Ex ipso h. l. palet. de imperiis, quae ad iter ei 'guieu petituebant,ngi. non de omnibus .eliam quae militi in castria manenti dabantur . qui clputabat Lips. do Mil. Rotu. IU, Io.Quae hic do scutis et pilis et stationibus di eum lur, illustrat idem II. a . n. 4' V, 8. et Scliel. ad Pol l, .
233쪽
tum, recipiat se, excitetque ad arma alios. Scuto praese erecto stare galeatos 7; deinde tibi sessi sint, in-nisos pilo, capite Super marginem scuti posito, sopitos Sture, ut sui gentibus armis procul conspici ab hoste possint, ipsi nihil provideant. Stationum quoque morem mutavit. Armati omnes et lienatis equis equites diem totum perstabant. Id quum aestivis diebus, urente assiduo sole, fieret, tot horarum aestu et languore ipsos equosque sessos integri saepe adorti hostes, vel pauci plures vexabant. Itaque eX matutina statione ad meridiem decedi, et in postmeridianam succedere alios iussit: ita nunquam satigatos recens hostis aggredi poterat. XXXIV. Haec quum ita fieri placere, concione ad-
Vocata, pronuntiasset, adiecit urbanae concioni con-Venientem orationem . Vnum imperatorem in exercitu Prorisere et consul e, quid agendum sit, debere, nunc Per Se, nunc cum iis, quos adoOcaperit in consilium: qui non sint aduocali, eos nec Palam, nes Secreto sectare consilia sua. Militem haec tria curare debere, corPua
Scuto Priae se e. stare gal. scilic. iussit, e praec. υesiae. Cons. ad I , 33. n. 7. Alterum stare non opus erut addi; Duher. - Non vult Dodr. ad stare suppleri iussit, sieut el. RUP. ex Poniti re Immo , ait. Aemilingi git agere de vitiis, quae cum novo illo more coniuncta sint; milites dicit , nunc sciato Prae se remis galeatos stare i deinde, etc. LEN.
Cap. XXXIV. i. Adiecit uri. conc. sonMen. orationem; quemadmodum Cnim, observat Doering. . Λemilius si Pra caput aa . in oratione ad concio Dem tu Vrhe habitu deeiuraverat, ni-bil magis rebus gerendis impedimento esse qnam ineptia studia hominum .
qui rebus, quae extra urbem gerantur, sese immisceant, vanosque de iis rumores in circulis et conviviis sparingant, ita in hae oratioue praeeipit militibus, ut se totos uni imperatori regendos truda ut, nee ab aliorum dictis vel rumoribus se circumagi P.M-tiati ivr. LEM. - iactare consilia sua, scit . debere. Cons. ad III, Io, n. a. cibum Paratum ad subita inareris Isaepe militibus romanis imperatum , ut cibaria coela in certum dierum numerum habeant, Crev. Animum Pro cibum reposuit Sigon. Non nisi duo memorat Plutarchus. Λeruit. p. 26 I ux tr. , corpus et arm .
234쪽
LIB. XLIV , CAP. 34 23 iui quam validissimum et Pernicissimum habeaι, arma
via , cibum Paratum ad Subita imρeria: cetera scire de se diis immortalibus et imperatori suo cur re erae. In quo exercitu milites consulant, imperator rumoribus
Dulgi circumagatur ibi nihil salutare esse. Se . quod sit incium imperatoris, prouisurum , ut bene gerendiae rei occasionem eis Praebeat. Illos nihil, quo diuturum sit, quaereret ubi datum Signum sit, tum militarem meram nauare δ. Ab his praeceptis concionem dimisit vulgo etiam veteranis latentibus, se illo primum die, tanquam tirones, quid agendum esset in re militari, didicisse. Nou sermonibus tantum his, cum quanto
assensu audissent verba Consulis, ostenderunt; sed rerum praesens e flectus erat. Neminem totis mox
castris quietum videres: acuere alii gladios; alii ga-
. a. ra quo exercitu milites consu
Nerat, tinum imPeratorem in exercitia
m idere et consulere , qtiid agendum sit, debere . etc. Hinc ita semper legendum esse putavi pro vulg. in quo eaereicia milites , consul et imperatorr. υ. c. quod siceineudavit, Postquam vidi. idem, vel miles consulat. COuiecisse luc. Periet. idque prohasse Duk., Cres. et Dra In quo exercitu militum rumoribus ) consulet imperator, etc. suspicabatur Grou. putans simplicius quidem militibus opponi in erato Fem, et consulem migo, Sed eleganlius illud esse et sere ut in proeulio
Iustituit. non solum armis decoratiam, sed etiam legibus oportet asse armatam. Vermn Duk. iain monuit, conatalem ub im 'eratore, et milites a υulgoti ou dii Drre, adeoque minime con- Ciu ut tu sermonem esse , υulgum Mulgi vel miliιes milicum rumOD.bias circum.
agi. Idem Putahat, circumagi h. l. ut
XXVI, 8, et XXXIX, b, eos dici.
qui ex sese nou apti ipsi milias certas consiliorum et actionum suarum rationes , sed ex aliorum consiliis et actionibus suspensas, habeant; idquo I. Ou convenire tu milites, quorum partes sint ducihus Parere . non COH-silium dare. Enimvero riamoribus circumage dicuntur homines vel res, quae tu ora hominuru veuiunt iisque sermonum iudiciornmque ferendorum materiem praebent. Sic et rumoribus vel sermonibus disseret et eis m- Ie risbialiam, sermonem et rumorum
n. 2; ad iuven. I. 343, X, 167 , et ad Tucit. An n. I, έ , u. 6 , ubi similiter
dicitur imminentes dominos υiaritariamoribus di erre. 3. eram naseare, Scit . debere, quod his praecessit. - Ab his Priae cutis ; vide uu I, I , u. 5.
235쪽
Ieas 4 bucculasque, scuta alii loricasque tergere: alii aptare corpori arma, ex peririque sub his membrorum
tigilitatem ; quatere alii pila, alii micaro gladiis, mu-
primum conserendi manum Cum hoste data occasio esset, aut Victor in egregia, aut morte memorabili inituros bellurn. Perseus quoque quuin , adventu Consulis simul et veris Ρrincipio, Strepere omnia mox rique apud hostes. Velut noVo bello, Cerneret, mota a Phila castra in adversa ripa posita, nunc ad Contemplanda opera sua circumire ducem, haud dubie
transitus speculantem , nunc ea omnia intentissima cura apparare, quae nd vim faciendam oppugnandaque castra usui esse possent 3 nihil omittere , quod sive adversus hostem, sive
ad suorum adiuvandas vires magno duci conandum faciendumque esset: et ipse , tanquam in summae rei iam discrimen Venturus , acuere militum animos , firmare opera magis ac magis , Hunquam SatiS provi Sa omnia , tutam munitamque ripam credere. Tamen tu acerrimo utrimque ardore quieta per aliquantum temporis stativa suere et nec unquam tantOS EXer citus tam in propinquum collatis castris in in tranquillos consedisse memoriae proditum est. Interim fama nuntiat, victum
in Illyrio Gentium regem ab Anisio praetore, ipsumque eum domo tota et univcrsa ditione in potestate Roma - norum
XXXV. Quae res Romanis auxit animos Macedo-
Boiii. III, S. S. Mucronemque intueri, sorte ten-lare , ut apud Suet. Ner. 49, et ad Tacit. Hist. II, 4s: explorabant autem milites aciem mucrouis , quod Boutaui magis puncti ni, qunm caeSim, Pugnabaui; Du L. Cons Lips. de Mil. num. III, 3. - Dituros bellum ;vide ad XXI. 8. n. I. Finituros coni. Mur. Sed neutrum verbum hie satisnptum esse, iam docuere Crever. et Drah. Forte leg. insignituros bellum. i. e. iusigne, memorabile facturos. Veris priueipio; vid. cap. 3o, n. I. CAP. XXXV. t. Quae res Romanis auxit Gnimos, scit. nuntius de Gentii eaptivitate et liue regni eius. - Set iam et Pueri quidam , etc. nihil intri- calum cst in verbis: sed rus ipsa, ut
236쪽
nibus regique eorum haud mediocrem attulit terrorem. Et Primo supprimere in occulto famam eius rei est conatus, missis, qui Pantauchurn inde venientem appropinquare Castris vetarent. Sed iam et pueri quidam visi ab suis erant inter obsides Illyrios ducti; et quo litiaeque accuratius curantur φ, eo sacilius loquacitate regiorum ministrorum emanant. Sub idem tempus Rhodii legati in castra venerunt cum iisdem de Pace mandatis, quae Bomae ingentem iram Patrum excitavere. Multo iniquioribus animis a castrensi consilio auditi sunt. Itaque quum alii praecipites sine responso ' agendos castris, pronuntiavit, post diem quintum declinum se responsum daturum. In teri in , Ut a Ppareret, quantum pacificantium Rhodiorum auctoritas valuisset, consultare de ratione belli gerendi coepit. Placebat quibusdam et maxime maioribus natu , per Enipei ripam munitionesque vim sacere, confertis et Dim facientihus resistere Macedonas non posse: ex tos castellis aliquanto altioribus ac munitioribus , quae Malidis Praesidiis insedissent, priore anno
observat Creveri, parum et . Si obsides Illyrios tutelligas obsides a Perseo regi Gentio datos, et a Pantntichosnbductos De in Romanorum maiaris inciderent , poteris sie ex POuere: Pueri quidam Macedones traditi iu- ter ceteros obsides Gentio et redii etiin Macedoniam n Pantaucho, visi a Suis erant, eosque edocuerant, quid in Illyrico gestum esset. LEM. a. Quo quaequa aecuratius curantur . sorte celantur ἔ Gronov. Proh h. Crev. et Duher. qui id confirmat locis
3. A castrensi consilio; vide ad VIII. 6, n. 6. Mox Post responso videtur deesse eenserent aut intelligendum, nisi leg. merorat castris, h. e. agendos tenserent vide ad Ili, at . it. 3 ; Gronov. Alii h. l. su ut omnes, quos Paullus in consilium advocarat,
iisque opponitur ipse Paullus et quod ei placuit; Drah.
. Et maxime maioribus natu , sorte minoribtis: Dam servidum illud consilium magis sapit Iuvenilem ardorum , quam senilem prudentiam ἔCre v. - Vulg. de seudit mering . nam, quis, ait, cousilium rei convenientissi ruum , deroget prudeutioribus , et experientia edoetis quid in tempore saeiundum sit ' LEN. - Per Eniami rimm m. Mimjacere; vid. ad XXXII, 9, n. 4. - Distringere ovias regias; vide upra ad librum XXXV, en p. IS,
237쪽
deiectos. Aliis placebat, Octavium cum classe Thessalonicam Ρetere, et populatione maritimae orae distringere copias regias, ut, altero ab tergo Se ostendente bello, circumactus ad interiorem partem regni tuendam, nudare aliqua parte transitus Enipei cogeretur. Ipsi natura et operibus inexsuperabilis ripa videbatur, et, praeterquam quod tormenta ubique disposita essent, missilibus etiam melius et certiore ictu hostes uti audierat. Alio spectabat mens lota ducis, dimissoque consilio, Perrhaebos mercatores , Schoenum et Menophilum β, notae et fidei iam sibi et prudentiae homines, arceSsitos Secreto percunctatur, quales ad Perrhaebiam transitus sint. Quum loca non iniqua esse dicerent, praesidiis autem regis obsideri, spem cepit, si nocte improviso valida manu Bggressus necopinantes esset, deiici praesidia posse. Iacula enim ei suillas et celera missilia in tenebris , ubi, quid Petatur, procul prouideri nequeat, inutilia esse. Gladio cominus geri rem in Permixta turba , quo miles manus pincal. ΙΙis ducibus usurus, praetorem Octa-Vium arcessitum, exposito, quid Pararet, Heracleum Cum classe petere iubet, et mille hominibus decem dierum cocta cibaria habere. Ipse P. Scipionem Nasicam , Q. Fabium Maximum silium suum cum quinque delectis millibus si Heracleum mittit, velut classem Conscensuros ad maritimum oram interioris Macedoniae, quod in consilio agitatum erat, vastandam. Secreto indicatum, cibaria his praeparata P ad classem
ex Iustino et Curtio; Gron. et Drah. Cons. ad seqq. Pliit. Acmil. Pag. 262, 263, ubi alia tradit. - In roPiso . m. aggressus necopinantes; vide ad XXIV, 2' , u. 3. 6. Cum quinque delectis millibue, sorte delectoriam; villo ad Ill , 5, n. 3, et Plut. l. I. ubi maiorem subtili rein que numerum ab ipso Nasica in epistolio quodam , quatu a Polybio ,
238쪽
esse . ne quid eos moraretur. Inde iussi duces itineris ita dividere viam, ut quarta vigilia tertio die Pythium 'adoriri possent. Ipse postero die, ut distineret regem
ab circumspectu rerum aliarum, prima luce medio in alveo cum stationibus hostium proelium commisit. Pugnatumque utrimque est levi armatura: neC gra
vioribus armis in tam inaequali alveo pugnari pote
rat. Descensus ripae utriusque in alveum trecentorum
serme Ρassuum erat: medium spatium torrentis, alibi aliter cavati, paulo plus quam mille Passus patebat. Ibi in medio, spectantibus utrimque eX allo Castrorum hinc rege, hinc consule cum suis legionibus, Pugnatum est. Missilibus procul regia auxilia melius pugnabant; cominus stabilior et tutior, aut parma, aut scuto ligustino β, Romanus erat. Μeridie fere receptui cani suis consul iussit. Ita eo die diremptum proelium est, haud paucis utrimque intersectis. Sole orto postero die, irritatis certamine n nimis, etiam
acrius concursum est: sed Romani, non ab his tantum, Cum quibuS Contra tum certamen erat, Sed multo magis ab ea multitudine, quae disposita in turribus stabat, omni genere missilium telorum ac saxis maxime Vulnerabantur. Vbi propius ripam hostium subissent, tommentis missa etiam ad ultimos perveniebant. Multo pluribus eo die amissis, consul paulo serius recepit suos.
Tertio die proelio abstinuit, degressus ad imam Par-
fit pra Praetor tantum miIle hominibus en Parare iussus est, non quin e millibus: unde igitur reliqui cibaria habuerunt 8 . Deah. - m distineret regem ab cir m eclia , Te Pectu, cura εν eriam aliarum; vide ad III, 23, u. I.
8. Aut Parma Velitum vide ad XXVI, 4 . n. 3 , aut actito ligustino: nam multi etiam Ligures cum Ro
manis Puguaban b, et hi quoque leviter armati eranti CL Pliati l. l. p. 26έ ςPobb. XXIX. 6, S. t; Diodor. Mi. 3 ex lih. XXlII ubi levis armatura
elatumque ligurum , gullieo simile. describitur , et Lips. Mil. Rom. III, 2, sub finem. Haud Pacis ἰ suspectum habeo haud : nam in levis ae- maturae velitationibus raro multum sanguinis fundebatur, et postero dio in ullo Plures amiSci dicuntur, DuLec.
239쪽
em castrorum 8, Veluti per devexum in mare brachium
transitum tentaturus. Perseus, quod in oculis erat, id tantum cogitans, ' ad repellendum ea parte hostem omnem curam intendebat, nihil aliud sollicitus. Interim P. Nasica
eum attributa sibi manu versus mare Heracleum Prosectus , POStquam eo pervenit, iussis corpora curare militibus, noctem exSpectavit. Tum vera consulis mandata praecipuis ducum
exposuit, ac primis se intendentibus tenebris flexo ad montem itinere, ad Pythium, ut imperatum erat, copias silentio ducit. bi ventum ad summum cacumen est , quod decem amplius Stadia in altitudinem assurgit, fatigatis militibus aliquid requietis datum. Hoc iugum , ut ante dictum est, Milo, et Histiaeus, et Theogonos a Perseo missi cum quinque millibus Macedonum obtinebant: sed tanta negligentia regiis ducibus
Erat, ut nemo adventaro Romanos senserit. SopitoS aggressus
Nasica de iugo facile deiecit, si Polybio fides. Ipse enim Na
sica in epistola ad quondam regum longe aliter rem narrat. Montem arduo ascensu fuisse , sed incustodι tum , ita ut Salium O Vare nullo negotio Potuisset, nisi tranfuga GotenSιS ex iis , quos secum diacobat, ad Persea cucurriSsci, eumque docuisset, quid ager tur. Regem Usum quι dem mansisse in castris , sed misisse duo Macedonum, decem auxiliarium millia, Milone duce , ad occuPandum saltum. Cum his acerrima Pugna in summo iugo concursum eSSE, atque inter alia sese a Thrace milite ferro almetitum , quem ψSo adacta Per pectus hasta transforit. Victostandom Macedonas loco cessisse, Milonem quo ψsum tur-Pιssima iuga abiectis armis saluti consuluisse. Romanis sugientes persequentibus tacitis et sine ullo periculo in plana descensus fuit. Hoc rerum statu Perseus ambigere, quid saeto opus. Quum, aperta iam per fialtum ta, metueret,
s. Degressus ad imam Partem eastrorum, quae videntur suisse in eoilibus, Parilatim versus mare descendentibus; Drah. - Perseus, quod in oculis arat iam oggreAsur fi erat dicere . quemadmodum Perseus Nasicae atque Fahio, qui cum magna manu Macedonas ah alia parie ut adorirentur, missi erant, obstiterit: et haec igitur desiderantur , et insuper quemadmodum Paullus post Nasicam sit consequutiis; Sigou. CL Plutarch. l. l. Pag. 263.' Sypyia Plutarcii. in Aemilii vita.
240쪽
ne circumiretur a Romanis , omnino necesse erat, ut aut ad
Pydnam recedens hostem ibi exspectaret, sub muris munitae urbis minore periculo certaturus; aut copiis per urbes Macedoniae dispersis, convectisque in loca munitiora frugibus atque pecoribus , populatos agros et nudum hosti relinqueret solum. Anceps fluctuabat inter haec duo consilia regis animus. Amici tutius quoque id , quod honestius laret, rati, horta bantur, ut pugnae casum eXPeriretur. Eiam et numero Praestare militum , et mero etiam inravii credere debere, quam ingenitam animis accensura quoque essent ilia malidissima et sanctissima apud homines ad fortiter Pugnandum incitamenta , irae , foci, sacra , inter quae et Pro quibus dimicandum esset, et Parontes ac coniuges; rex denique Φso insPectans , seseque in Partem discriminis offerens. His, motus rex ad pugnam SeSe compara Vit, et, quum retro cessisset ad Pydnam , simul castra locat, simul instruit aciem , suum cuique ductorum munus locumque assignat, tanquam statim ex itinere dimicaturus. Regio erat huiusmodi: campus explicandae phalangi, cui aperta et aequabili planitie opus est, Opportunus,non ita tamen, ut facile promoveri posset rperpetui deinde colles , qui levi armaturae tum refugienditum circumcursandi copiam praeberent. Amnes duo, Aesonem alterum , alterum Leucuna incolae appellant, quamvis tenui tum fluerent aqua , aliquid tamen negotii sacessere Romanis posse videbantur. Aemilius, iunctis cum Nasica copiis,' recta ad hostem ire pergit. Verum ad conspectum exercitus et numero et robore militum validissimi et egregio instructi et parati ad pugnari, stupefactus substitit, multa secum reputans.
XXXII. Tempus) anni post circumactum solstitium erat: hora diei iam ad meridiem vergebat: iter inulto pulvere et incalescente sole iactum erat. Lassi-
CAp. XXXVI. I. Anni Post circumactiam solstitium. etc. θέρους ηυ ἄρα θίγοντος, etc. lunt. l. l. - Magis a Cessurum , auctum iri s v ide ad XXIV. - , D, T , ut uni Pte. s . lasLitudinem xl xitiiu: uia de Grou. emendis utram que , aut subita leti. malum. Sed neutrum nonnunquam ducibus semininis
subivngi. docent Drah. coll. XXX. 3o. et ad lI, 5. n. 4; XXX lv. 58. u. 4, et Burru. ad Suui. Claud. 38 Pi.