Tomus primus continens quinque libros Mosis scilicet Genesim Exodum Leuiticum Numeros ac Deutoronomium R.P. Antonij de Escobar et Mendoza ... Commentarij litterales, et morales in Vetus, ac Nouum Testamentum. Tomus quintus complectens quinque sapient

발행: 1667년

분량: 361페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

idio Liber V. Commentarij Literales ta Morales ,

k l . tenueram istam am har. abiit prae inem saepe longaeuani, A suti iraio semire Assectus ad aeternarii. Graeco, Gio iam hare abunt. Sapicnis . - gloriam recta est via. Pro cto illa uitat Vipia ad studii in Sapientiae inelii ratio est non deitationi, vulgare praedestinati Oilis signum; ad studium

si signum. eni in assectus animum , diueiticulis mundi noxiis auertit.J Et quo introitu. ben aura min. Aliqui vortum, cr .im introibo, qui tenuerint Sapientiam, eis Deus benedicet, Prospera cui ct concedens. res is .i sermum ei, erors inclo, seruient Deo, ipsi enim sapientia ad virtutem inclinat. Eigit Dem. Qui uit iram,ira avit Putes. Ex Giaeco, merit utilicare, seu aptus erit,& dianus ad iudicandum Nee enim actu ludicem este,vi- Honor est, deceti teste Sapientiae gratum effectu. Nihil te iuxta tu enim molestius quam alios iudicare liis praees-e d gnu Honor est Praesulatus, vel iudiciarii throni

Iuri et eice dignum onus vero id munus exercere.J Eixe. qui intuetur ill n . niui At consevi. Qiti Sapientiam aspicit . ut eius doctrinam excipiat,

habitabit silic Graecei hemium quasi in asylo sub

Sapientiae tutela latens. vers. 7. s. Stertii δε itri, reditabiritim, si firmiter ac fideliter ei ad aeterit, eius erit quasi heres tiim in hae vita per gratiam, tum potiti, in futura per gloriam. Et erunt in coms isne cre vina icito. Ex Graeco ite : Et iupole Visne Sammia , erunt generationes i sorum.

Filii enim parentes imitati, Sapientes α ipsi crimi Sapientiam viique Possidem , ad te quasi hereditate transiliis in . vel erum incon- pr sisne, id est, confirmabuntur, 3e istis lien M'. si Dir omni enis bonis, nempe indiuiuia Z me-pientiae ,su rito sapientis parentis eorum. Itisto enim,ram filiis seu recto Sapientiae usu diuitiae si iis comparantur, qu sus ipsi patris labore ubertim vin

cti tentii tu tentatione a Mat cum eo,

dicat, Sarientia, teli Deus, qui cli prima sapientia , tui istudiosi mi ieu licis uiuiti ai letinitio per tentationes, o aspera quaeque probare : &per haec erobatum tibi eligere tanquam dignum, cui te insinuet, quem erudiat, &batum, de e ploratum firmo virtutis pacissique . . collocabit sinu, α faciet ad illum viam, expediorem sublatis dii ficultatibus, qua ipsa sapientia redeat ad illum. GraecE, ui redibit recta adia n. Dixerat enim, et si sa- pientiam initio oblique ambulate eum dita- pulo Cio , ut illum probet : hie vero ait eati dem ad iam probatum recti redite. Etiati ua- bis tuum . praesentia sua delectabili. Et λου bii is μου sua illi, siraei reuelabit arcana, o lissatim λι super i ἄ-m silentiam, abunde de quasi thesaulo illum scietitia ditabit, ct inul- leui i uia, eius animo insundet , ut sciat quod noxium est ablegare , quod bonum ac . . vide eligere.

Isi si i. Si autem A re Muris, derelinquet eum. . Ab eo recedet Sapientia, si a via institiae e ciderit. Et tradet eum in miri amisi . Graeco, casin se, sinet eum ferri in casii in & ruinam suam. Apposte casum, seu peccatum voca- 'ceat auit ininticum, cuius in manus pia tot traden 'diis exprimitur. Nec enim dies olus peccati crudelitatem aequat: mites sunt tartareae iuri si cum crimine comparentur.J - VzU. 23. Lita , conserua te in , obserua tempus, ieii occasionem , ore tu tarm. sic Graece ta a mala Id est , non te saeiat tempus , non inutiliter elabatur, illico age poenitentiam , piaculis recta o. Q, pulchr), consertim it, ut inmunitatem occasionem confer . ' Ad poenitudinciti enim Ad p agendam praesens quodcumque tempus est opportunum, importuna vero, quaecumque

in tempus fututum diutimi Nescis namque i. n. i an futuro tempore, quo valeas poenitere do. tum mini naberis lVers 1 . Pro Diima tua, seu vi vitam ierues, ne ovis arti aut e verum . cum legitimE intc λ , . . a rogaris. Veritas enim nobis debet potior se , quam vita. Vel, verum dicas, ut ani- ρι--. nos sinam tuam a peccato, & a peccati pintra st

serues

Est enim o si. Hucens peccarum pudor stilleo vitiosas, quo quis operit veritatem, cum reserare oportet et : ct o consis ad cens tori , sua iam, cum scilicet ali- 'uem pudet peccate , aut peccasse, aut eo perfectionis non peruentile, quo debuit Io. in

sacramentali consessione exemplum exhibeo.

' ea undc , quas viriliteis petate, effectus seli, Qui pudore affectus peccatum, quod patrauit est consequutio.l audet reticete , ei est confusio ilia peccatum

nouum sacrilegii adducens : ei vero, qui vin

cens vim noxii pudoris , commissam aperit peccati consessario flagitium, confusio illa gratiam ad-

stium initiis suis ditet opibus. ' Nihil egrestium inten-2 muri quod des , quod in principio disti statibus non

Odet. Vegis. Ti rem, O metum, reproba Anem in ricet severitam. Sapientia sitos alumnos probat, , explorat per timorem de metum , qui quidem sit illorum probatio. Et cruciata leuis in insulatione do i imi Ita, Graec., castigatione, Sapientia enim , sitie Ethica Citristiana castigat, de resecat motus iraesuperbiae, gulae, coim apiens plo ςxudiendo disseipulo, erimiumque est ' Corio Sapientia est aenatorum animi

moti ematis motuum solet este correptio, unde plerumque nisi M. Sapientes viros morigeratos moribus experieris. J Danter euretetinon cogitariambussi is, Grae-cE, in iusti cinioni osmi, in legibus nimirum suis, ut exploret, & cognoscat, an se illis per

omnia subueiat, licet inolestiam aliquam an rant. Et credat anim laim, confidat illorum conitantiae, de tuto ei dogmata sua posse communicari compellata. V s. o. ai. Eis Diabiti uin, o c. I Pr

ducit, & gloriam .ivers. 16. Ne accipis faciem a resin fari in

tuam. Ne iudex cum suetis accipias peristiam alicuius quantumcumque Dotentis , id enim agere esset contra Aciem, seu personam tuam, vitione que tibi verteretur, &ruum resuli rei in clamnum. Scd excuso inutili, ac vano metu, semper iuste iudica. Nee patiaris, obtri di tibi mendaciam, quo litigantes causam suam volunt stabilire , id enim si admiseris . neque cum possis , detexeris , erit Minersus amma tua , se ossiciet tuo bono nomini, tauti, ac vitae non raro, ut Plurimis pollem exemplis

eonfirmare. Vers 17.18. Ne reuer misyraxinium tuum ιn ca

sustis. Ne formi sicum proximus tuus in aliquod

202쪽

ad Ecclesiasticum.

excidit crimen , eum interne monere. e reri u Mibum in tempore salum. teu correptionis. instructionis, consilii, quod quidem salute donat errantem. Nova caudin sapientiam imam in decore tuo, cum scilicet pulchrum , dedecorum est eam promere, quod fit, cum eam promi Dei eloria,& proximorum salus postus lat. ' Proiecia i nonis pulchritudo ae decor tune solum inest, eum oui a Dei, sex Proximo-

D li ua enim Sa lentia Amscitur, este. Ac si dicat. optima confirmatio,&persuasio sapientiae, ae doctrinae est ea, quae fit non per verba ed per opera iustitia ab ipso docente' verba enim artificio e ordinata poc in , iam selio aliquem sapientem Osi cndere : ope - .ra inici iusta vetia Sapientem esse conclu-

de mendacio sei licet, indisciplinate, impruden- ςr, de temerε prolato te anc tum ei L consu-siotietatere, nec illud tueri velis. V s. 3 i. ' confauata v c Mi iseri peccata tua. Sunt eniti qui se nutiquam errasse,aut impru-o rem do iter ille, velint profiteri. Quo te magis insumant, dum mendaces non sume minim)Probant, leti corrigibiles, ac pertinaces esse, ri anifestant. t Et bis istas te omni homirati suo. Miti peccaro. Aliud extremum deuita, viduin pertinax cile non vis, nimium te deiicias, Meuiuili -

bri hominis ii ne delectu sententiam sequaris, dum te quasi peccantem monete volunt,dctrix

vitae rationes iuxta sensum, ae voluntatem suaru

te accommodare cupiunt.

s i. mi νι iis contra faciem tu,s . Ne cures seu Principis,seu multitudinis populi impetum retardare. Quia non magis iliis resistere poteris, quam aduerso cui sui c-

minis rapide decurrentis obniti. iis iis a viet, re Pro anima tua. Pro tuenda iustitia decerta omnes vires exerendo, i animam tuam serues iustitiam,& tuendo. Et vive ad moriem certa pro is titia: Dim , expugnabit pro tι mrioi, quos quidem Protegens iust tiam aduersum te irritabis, sed a Deo, cuius causam agis, debellabantur. Causam Causam Dei

Dei gerenti nihil eii quod timorem incutiat, Deo infallibiliter protectore.J V. s.; . Noli citatim rise in lingua. GraecE,

uaser, temerar . Nostram tamen retineo lectionem, euasm, nam sic constat antithesis

inter citum in linqua de remissum in opere.Vn-d Paddit de noli eue i tuM,Vre sui in operians itiis. ' Pletum ille vidi parum aut nihil age- parum solet re,qui mutum loquitur .l agete , qui se 1 31. Noli .ses ultra Didamsi clamans, m illum saeuiens in subditos, e retens do-olio, thes .is, i opprimeres sub illos tibi. cum leone po- Hem, ii tetit habitare Quis famulus aius, vel uxor po- eundus, interit virum, patiem, aut Dominum iracundumstu te is, tolerate il Iers. 16. si porrectaminis tua ad aedi- οῦ ena . ct ad dandum colle da. Haec auari con- Qui manum ditio eis Q i ab alio immus accepit, manum extendit ut exerat ad reddendum. instar sortis illius socrui : ς piat, denae, quae manum aperit, & extendit ; aperit, Vt ' det: ii extendit, ut recipiat. J tedonet.

Metum iustum inculcat: constauriam is dbctis persuadet, O factis: susurronesae bilingues reprehendis. O Li attendere ad possessiones iniquas de ne dixeris: Est mi

hi sussiciens vita : nihil enim proderit in tempore vindictae Mobductionis 4 2. Ne sequaris in fortitudine tua concupiscentiam cordis tui: 3. 3c ne dixeris : Quomodo potui t aut quis me subiiciet propter facta meat Deus enim vindicans vindicabit. 4. Ne dixeris : Peccaui, de quid mihi accidie trister Altissimus est enim patiens redditor. s. De propitiato peccato noli esse sine metu, neque adiicias peccatum super peccatum. 6. Eene dicas: Mileratio Domini magna cit, multitudinis peccatorum meorum misere

bitur. 7. Misericordia enim dc ita ab illo citd proximant, α in peccatores respicie ira illius. s. Non tarde conuerti ad Dominum , de ne disseras de die in diem. 9. Subito enim veniet ira illius, de in tempore vindictae disperdet io io. Noli auxi us esse in diuitiis inii istis: non enim proderunt tibi in die obductionis & vindictae. it. Non ventiles te in omnem ventum, de non eas in omnem viam, uc cnim

omnis peccator probatur in duplici lingua. iv. Eisto firmus in via Domini, δί in veritate sensus tui de scientia, o prosequatur te verbum pacis se iustitiae. 13. Ei foman scietus ad audiendum verbum, ut intelligas: de cum Sapientia proseras respon- silii, verum. Si est tibi intellectus responde proximo : sin autem, sit manus tua sit per os tuum, ne capiaris in verbo indisciplinato, dc confundaris. I s. Ho-

. nor

203쪽

ννα Liter C. Commentarij I derales re Morales,

nor & gloria in sermone sensati , lingua vero imprudentis subuersio es h ipsius

16. Non appelleris susurro, Alingua tua ne capiaris. & confundaris. i7. Supcc furem enim est confusio & poenitentia, denotatio pessima sit per bilinguem: susurratori autem odium, & inimicitia, de contumelia. is. Iustifica putillum, x magnum similiter.

0MMENTARI L

M imis iam L inui , seu inique ac iiii renitis, noli diuitiis inique parti . sidere. Existima-Quaslibet diuitias, iniqlias pollie vocitari, quia tum plerumque iniquitatis illecebrae.J Et ne dixeris: Mim hi suo iens vita. ibi quae sunficiunt ad victum Acultum opes postideo. N-hil eoum ρνο-: in tempore iana ira, . Nihil in die mortis opes proderunt, cum de iniquis a Deo vindicta sumetur, de Omnia δε- ducta sum, siue clausa, nec ulla adest spes manus Omnipotentis euadendi. Perso; ru in itudine tua co/ - sic uti cor tui. Ne velis, tantum tibi licere, quantuin potes. Et sedi crura modo potui.

id est, potui si iidem agere, de consequi quod

coit upiui sSγrus, e potentvtegri si dulci et pro te factam ' Cur non pecco, cum pollini impunei Duus enim Muri usui huicabit. Replicatio verbi indicat horribilem ad- smodum te vindictam. Eos, qui ex fragillia

peceatores r

remii in D Parceris punit, quam vindicare zergis superbos autem re t suprehi, catores vindicans vindicat , iudicium fert sine

dixeris. Peream. quid mihi arri--. u ., - si ς' Nihil cuina potest adeo triste recta

potest Dec. idcxc, atqueae ui mosum, quod valeat inti acetia eum ipsius peccati tristitiae quidem origine, M. aerumna comparari.J Abi .mus est enim parini, Narit'. Longanimis est Deiis, sed qui tardita. exspectu. plus Llcum patientem vidcris, Diti de innio horti- linquis, crede, tanto horribilius ac dirius foreb. tui ei it cipplicium l

, di piccata noli esse sine metu.

Ex Graeco, De impii Mione peccaro missiciemia s atriis cura, ct silicuis Du. nescis enim, an subito mors irrumpet. Retineo tamen nostram lectionem De topitia . prccato, quasi iam facta propitiatio iit, non ided debes lacu ritatem praesumere, ac solicitudinem Omittere, nemo enim scit , dunus est amore, vel odiis lem M. i. de licet remissa sit culpa, pinna, De pio Quae luenda st . potest timeri. ' unde li Et isto mcς euidenter, crimina tua iam propitiatam metu. D uide Pctere, Ampsim Diameis iniquitare mea. Ps .s Q. de eandem nerere licitudinem, ae si de propitiatione dubius et les. J Neque is uti peccarum super ρ cari , sed si deliqueris, illicd aue poenitentiam; ne habitum delinquendi rei cato crimine, a

quiras. Cum iniserri- f. 6. Et ne dicas: Is emario Do na

-- cordiam: sed cum infinita miserie idia

eum lethale Pro unico icthali erimine praui desideriiri mentem hominem aeterno igne iuste cruciari. J Misere ste damnari. , ais. Teneturne tui in sereri a Minime.

s igitur te certum reddidit de eius insallibilimiteratione

VPQ. 7. Misericordia eniis, ct ira iis Ooyrox mor, citὼ aderunt, breuis enim est vitae cursus, quantii inuis sit dii iturita. si ita Dei nimaduenit, quomodo pariter , est , miscricosiliam eius ii edete a licet peccator damnationi addicatur ex Dei ira, semper fulget eluci miscricordia citra condignum plectens. t Et peccatores respicit ira illius, Graece. Ιαραυ- Drom rep. si is i a Dei, quod poenae lignat

aeternitatem, ac voltiplatent, quam Deus pet- cipit ex damnatorum poena. ni mio Quam serier status ille peccatoris, de cuius aeterno cri1-ciatu infinite miscricors aeterne iuriJ Ouciatu insi-Vo 89. Non tamdis conuerti ad Domin .se sex ctc. ' Veniet autem Procul dubio cum pri- - . . inum numerus peccatorum, quae permixte- 2b, ut 'te decreuit Deus, perfectus fuerit : qui, au- Nou disi

acquirendis , non enim ρνοῶ aut tibi Di die obdi .ctionis , Er vinitia, siue in die mortis, cum tententia a supremo Iudice serenda est, quae quidem non poterit divitiis corrumpi, muneribus immutari. . ii. Non ventiars te in omnem ventum. Nolite agitare, accommodare ad omnem hominum Placitum , novi eas ira omnem facile mutans Propositum: iam iter perfectionis tetens, iam ad tepiditatis viam diuertens; iam vituperando , tum laudando , 5 e. Sicerim senis precatur probaruae in duplici lingua. Sic namque omnis homo digito itur esse bilio is cum Pro varietate Perso orian nunc a stirinat, mine negat: nunc laudat, nunc vi-

tui tar. Nilui prosecto viro indignius,' quam loquendi inconstantia i . b. '

Versi i. Esto si niti, in via Domini. via Domini est rem fides & operatio : ct in veritarehensus tui. in vera animi sententia, ac vero trudentiae iudicio: ct tu scientia. sententiae scilicet, ac iudicii certitudine, orro rur te ver- Lim pacis, ct institia, si vcibum tuum unum, vitiforme, verum, pacificum,& iustuni. ' Nam HomioAN- hominis biline iis verbum est duplex dies Orme, falsum, ideoque turbulentum , de ad lites, ac discordias concitandas idoneum. J eoidias. V s. i 3. Esto mansueti ad audiendum se bion , G. Nam qui loquenti patientes non ccommodat aures, quus dicatur PlanE non est 'νι ι P test pc cipere, nee prudens responsum ex- hibere. s. i . G. ritu integi Hi, res o depromi mo octe. Si ea, de quibus interrogaris, aut de qui biis inter amicos disputatur, intolligis, rei iide ; si veris ea titum superant captum, ca ii,sipiens sipienter iace, ne stultuiti aliquid ex ore excidat, ela te ab audientibus irridendum exhibeas. Certe si huius i. i homo icit hoc in casa te onendi: tacere , manii stat hoc ex capite se esse sipietiti uin tumet

204쪽

verreae

sit Miles dixit siestr . --emini Dictu cares, sis maum sopo os immi, siue taee. Exu imo mo siu iam, non esse eo sensu efferenduin, sed , - velis ostendere, te intellectu & sapientia pollere. ne respondeas , te enim Sapientem illi dignos iit, qui potuisti labia, ne proset rem indisciplinata verba, contineredves His , . Prudentis vel ba plausuna audientium conciliant: seivio autem imprudentis suo auctori comparat irrisionem. V st 6. N a re missu iuris. Et suturro, Tui oecuitὰ alterius alteri dicta deferendo, odium, Adistensionem excitat inter illos. Eii in lini necis arti . ct aes Fere enim sui uronis duplicita, falsita ac fallacia deprehenditia, odio habet ut, & tibi infimiam vel i. m nomine conciliat. denim

ii iam posse quis iuste susui ο appel-

ad Ecclesiasticum. Caput VI. 393

tentia. si quis seretur, acquirit notam , quam poenitudine N einendatione iand in delet. odo. Matio'si super Bilinguis autem seu sui tonis ii ora adeo Prisma est, ut apud homines nee poenitudine, nec emendatione abcdeatur. Ergo susurronis infamia latroci- susum, ilinii notam maxime superat; enim comminuit u i mi a s opes, susurro autem honorem, & pacem corrumpit.J Su inratori aMem odium, im cuia, ct contunielia Perpetuo haeret cit. I. s. Ocap tuum σευ nim simit ter. Fama euiuilibet proximi tui, uu E magnus sit, siue paruus sit tibi quasi sacra,& inuioliui - .lis Ne potentem l rides ac iuitiam pronuncies: l auperem vero, N eum, a quo nihil cibi time, , ibere carpas: sed cum omnibus tui, iam cole. piose tenda' Tune autem te iustum os ei des, si bonorum pri xinu .it laudaueris virtutem, iniquorum crimina sileti nus , vitiatio Picilciis. J

CAPUT VI.

verae a icitia Siracides proponit, quam ardua sit Sapientia , quanto studio prosequenda docet.

Oti fieri pro amico inimicus proximo : improperium enim ac contumeliam malus haereditabit, 5e omnis pecca or inuidus de bilinguis. 2. Non te extollas in cogitatione animae tuae velut tau tus . ne sorte elidat ut virtus tua pcr stultitiam, oc solia tua comedat, od fructus tuos perdat, & relinquatis velut lignum aridum in elemo. q. Anima enim nequam disperdet qui se trabet, & in gaudium inimicis dativum, deducet in sortem impiorum. s. verbum dulce multiplicat amicos, de mitigat inimicos: de lingua eucharis in bono homine abundat. 6. Multi paci - - sint tibi. de cousiliarius sit tibi unus de mille. 7. Si possides amicum, in tela ratione posside eum, de ne facile credas ei. 8. Est enim amicus secundum tempus suum, oc non permanebit in die tribulationis. 9. Et est amicus, qui conuertitur ad inimicitiam: deest amicus, qui odium de rixam 5e comitti denudabit. 1 o. Est autem amicus socius mensis, de non permanebit in die necessitatis. ii. Amicus si permanserit fixus, erit tibi quasi coaequalis, de in domesticis tuis fiducialiter agetrix. si humiliaverit se contra te, dea iaciet ita absconderit se, unanime in habebis amicitiam bonam. 13. Ab inimicis tuis se palate, dc ab amicis tuis attende. i Amicus fidelis, protectio sortis: qui autem imi enit illum, inuenit thesaurum. i s. Amico fideli nulla esst comparatio, de non cii digna ponderatio auri de argenti contra bonitatem fidei illius. 16. Amicus fidelis , medicamentum vitae de tririm,rtalitatis de qui metuunt Dominum, inuenient illum. 17. Qui timet Deum, aequELabebit amicitiam bonam: quoniam secunddin illum erit amicus illius. 18. Fili a iuuentute tua excipe doctrinam, oc usquc ad canos inuenies Sapientiam. 19. Quasi is qui arat, M seminat, accede ad eam, de sui fine bonos fructus illius. αλ in opere enim ipsius exiguum laborabis , de cito edes de generationibus illius. i. Quam aspera est nimium Sapientia indoctis hominibus, id non permanebit in illa excors. 2α. Quasi lapidis virtus probatio erit in illis, de non demorabuntur proiicere illam. 23. Sapientia enim doctrinae secundum nomen est cius , de non est inultis manifesta : quibus aut cm cognita est, permanet usque ad conspectum Dei. a . Audi fili, dc accipe consilium intellectus, de ne abiicias consilium meum. as. Iniice pedem tuum in compedes illius, de in torques illius collum tuum :α.. sobiice humerum tuum, de porta illam : ne acedieris vinculis cius 27. In omni animo tuo acced ea lillam,&in omni virtute tua conscrua vias eius. 28. In A. P. t. de Esco arctacendo. HSS. scriEt.1 .H Bb uestiga

205쪽

i di

Liter C. Commentari j Litcrales & Morales,

uestiga illam, de mani stabitur tibi, de continens factus ne derelinqua ς eam: r'. in nouis limis enim inuenies requiem in ea, & comi et tetur tibi in oblectatio nem. 3o. Et erunt tibi compedes crus in protectionem sortitudinis, e bases Virtutis, ec torques illius in stolam gloriae: 3 i. docor enim vitae ei in illa, dcvineula illius alligatura salutaris. 32. Stolam gloriae indues eam, de coronam gratulationis superpones tibi. 3 3. Fili, ii attenderis milii, disces: de si accommodaueris auimum tuum, Sapiens cris. 3 . Si inclinaueris aurem tuam , excipi cs doctrii iam i& si dilexeris audite, Sapiens eris. 3 s. tu multitudine presbyterorum prudentium ista,& Sapientiae illorum ex corde coli iungere, ut omnem narrationem Dei possis audire , & prouerbia laudis non e fugiant a te. 36. Et si videris sensatum, euigilaad cnim, de gradus ostiorum illius exterat pes tuus. 37 . Cogitatum tuum liabein praeceptis Dei, & in mandatis illius maxime assiduus esto : c ipse dabit tibi cor, de concupiscentia Sapientiae dabitur tibi.

COMMENTARII.

ExS. i. Noli per cisurrationi , , vel detractio ierit feri ηο . seu ex

velut tollam sciae nialitiae sortem rci nam debitam haereditabit probrum , contumeliam: praefecti m yeio inuidus de bilinguis, qui ex inuidia , de lingi e intemperantia clam

tua velut tauris. id est, superbe, iactis: inde, ite,

quid: in in contatione GraecEt . id est, inconsilio tuo, Ne interius in secreto animi, di cogitationum tiraciam,vllam iactantiam , vel supctbiam admittas. te eri urvi ini tuo eri dest, ne pertrane stultitiam sortis illa taurina aiumositas elidatur, c . Et ne ista a superbia comedat ut taurus solia tira, seu perdat

Ora ncm tuum ornatum de Ploriam cum omni

fructii quem sperata . Dii mus hisce vel sibii P aliud i Siracide, a s Nabuchodones ,rix li isto

iam. luituperbia ias in feram est mutatus, citius, etiam cuerso arboris allegoria Danieli sui: sare ut est ostensa cap. . Et quidem sui cibus animus sera est talis tauro apposite comparati ir; quia siciit taurus armentorum magistris alligatur, si hi liabulo concluditur, ut ei latii occiditur,ue

teras su et pecudes: ita virilis superbi ae statita sero tas a Deo eliditur & stangitur. JVt R. si illi superbo accidisse refertur.lI res . Anima enim miri im ais era se habet, anima improba exitio erit ei, qui habet

eam. Et in imiton inimicis dat iam , qui quidem eius malis, ac in t cimiis collaetantur. Itaquilas tu. Nam sicut virtus omnibus est alii bilis, se

iniquitas eundiis apparet ingrata. J Et deducit

in Di mi is mim . xti ilicet quorum mores imitatus est eorumdem p cenis biaceat. s. Inibi e matti moti Miracos, ct --

micos :. eucharo, id est, lingua pretiosa, eloquens, diserta in imis h. ne δε--dar. Multum proficit linguae eloquentia cum probitate colunt, abunde im S uisiter scri

ructum. At eloquens liogua inco, qui probitatem negligit, sterilis procul dubio erit. J In Graeco est, i inpio Mi. . moiplicat agari ei

comperationes. salutationes si ilicet, de humanita b ratis significatione plenum isermonent. Vt siue --.ba alias enim de comitas laudabilis aditio

pacifice vitias, imo cum omnibus. His it illis umiade B. Cum omnibus pacem habeas, nullum a te refellens: ex his aut o nitibus unum clige amicum, cui pectoris arcina fida . unum,inquatia, num ad racem innes Piosunt , multi nocent ad amici. xi .l . cti, se vota Veras . si et a ni mn, in tentatione posside tantum Qe . Prius cum levia,& proba probatum v cro experimentis in amicitiam iunge. Pauci iunt,

qui strictas amicitiae leges obseru n unde

priusquam aliquem in amicum eligas, cum de . tuta Des diligetitar riobare. J Esne de cra ι ei Multi ei limi e t bi ingerent in amicos, qui primo aspectu aptissi ui apparent, que is postis s-dete : filii tameia in occatione Liam ineptuu-

im . Ese enim amicis, leti sun reuerti tui, cum scilicet ex amico te commodi ali ii ld c riince polle colui dii ; si iam vi cecini:

ille:

amicisi in irilitate prata, mu p . A At in Ae tribi timis. Nam cum propriae studebat utilitati te deserit paupertate pressum vel ac ii iii iuria; ex tua itim protectione nullam videt ro tu utili tona cari ire. Proiecto vetiis uiri cus non si alti . sed amici

v 9. Et est a nisus, qui x Nertis, Mini mur moto leuem causam. sunt enim aliqui adeo desieati, ut qualibet octii sui uia comni ueantur, & ab amico recedant. Et es a iem, in e tam , rixa , O conmria denudabit, istuqui manifestabit ibi ita amicitia, quae p. truin . prudenter ei communicaueras, vos caulas ob quas statuta est amicitia, nempe rixam, aut conuitia, qine inter vas nata fuere. V f. io. aurem amem se minense, iste. Dum diues eris, Je melisi cibo abutidauerit, sunt nulli

eum tibi s cimia inseparabilem experieris : si sol iautem premaris inopia filiae vix tibi strictam . appotiar mensam, iesus eris. O quot vidi Ο mus amicos solam ad mensam l e s. i i. Amicitis permitte is aeui, erit tibi ρω si coae r u , se. Consuanem amicum uti aqua

verus ares

utilit item ' rit, de in amici tribulatione se actum tribi atione reputat .l

206쪽

tracti, liceti s maior & perimitte, . . . . vix domesticos tuos liber) adat, de dispo ' Licet enim mi trior aut no- i. i . opibus sit. amicitia aut aequale, Pori se menit, aut facit. JG Mom aeriisee t te. si sec ain te ex mode ilia. verecundia, reuerentis

ibini serit, aut absconderit , nee ausus fuerit cum libere agere, non pthpterea illum dei icias. Sed potius eum chariorem habe. de

Vi iii in eum illot iere amicitiam. si amis

ad Ecclesiasticum. Captu VI.

sieris, te usiue ad Gecta me itabitur. Nam P eo, quo senari est imbuta recens, seruabit odorem ' tela diu. ' Prauos mores. ciuos iuuentus linu- ω cta dissi, rit, set tecta dissicit Eetiomit rite euomiti U U. iv. qui aras. emivir, O . Qit in inoduni agricola patienter expectat, dum senili ter .ae coirimi in germine iit, crescant, Sematurescant: it, Sapientiae studiosi patieni ire debent, si ea non tam cito proiicnit, autinos stactas producit. O tempora, quando Τ tempora, quando si olamis Sapientiae messis adeo in aliquibus serotinam

itisi nilo Cette quia prudens cum ad altio- in . Us se fuerit amicitiam admilsus debet se non nee modesta submissione

Qioα Mui rixiam non iniuriorem profiteri. ναί. i s. Ab Dum cuti u si a ire, ct ab a- t alienae. Nam ut prudentis est, inimicos re, ita amici sitimium non confidere; nam

A filui amici sunt aliqui, & qui ex animo ali- udia amarunt , mutata voluntate , inimiet

- Heli. . ectis ori . GraecE, te ivi inouum, siue clipeus amici, quo protegatur. Qin aut iove laum, inaenurbe tu . v iu diu' ii, ad quxque omnia commo Auctor verbau - , nou Nam reperitur, quod si venit, inuenitur, quod diligenter quaeritur.

autem amicum raro aut nunquam re-

' Picio: in xiii aenini diligentia quaesit is, inue- ι-ri endus est. l ' Inuentus autem, thecurus ti- 1 ci in tempore tribulatio iii an iae ii ianis irati mutaris.J

aequalis. Nihil enim ei potest aeMiu's aequi id omne i digna pona. st Miri, are ii contra H ita eis sides ictim, quae sollit cum pretio fidei illius cou-Drri. i K. A laus ilis med ea tam Dia. Nam fidelis amicus tam in comporis, qii in animi aegritudinibus amico adest, de consilio iuuat, quibus vitam Mitu, facit diu: uiuiorem ut a Periculis crinen M aut detergendo inc ores,qui terminum viatae contractiorem sacient; aut vitia detergen-co , per quae immortalem beatamque vitam namque amicus praecipuEi Q. Mni i i Piritualia commoda procurare ld. - m-- Domni immeur iram. Tam magnum enim est huius thesauri pretium, utri , iustis pro parte irier cedi, i praeienti donetur. De , aeria habebita ei Me an . Qui iusti sunt constantem ae fide- - -- . D colunt: idque illi, ro tribuit Dominiis ut quando ipsi i deles eius mici Ruit: ita de quos ipsi habent amicos in- ter homilius eos fideles, & in amore persisten-- ςxi tantur. Qui Dei insidetis amicu, ', in si pPlicium infideles homines experie

ga se amicum hominem videbit.

nam agro iam svolucribus pastu in in derelicti e et . nimium esse videatur. J Diocloi e Mors. io. In opera emo, ipsus Sapientiae exiguinis ta aras, cito edes ta fenerviram au iliati . Hos plus babent Sapientiae fuctus,qi iam ij. qui ex terra ab agricolis percipiuntur, liuod hi non nisi sero colligantur, sapientia iit in stati ii aliquos edit : licet periectos non niti post longum tempus. vitae licet aliqui sero aut nunquam hie praemio optato donentur, nou sin,ibunt sitie praemio vivere. Nam illud ipsun possunt via litteris ibidium , utiliter absumpto te in pote, rixe esse sinei in pelidisse, Sc sapientiae alid 4ile doginata, plu- 'raque didicille, sufficietas praemium totius est

f. t i. Bam a fera est ni m Sapisn-- a. tia indoctis Misi bi , cto lis imprudentibus, qui non rationem , sed concupiscentiam se- ntur , dura , de intractibilis apparet Sapientia , unde eius coiisuetudinem Graec)sie in non patiuntiir, mox ea eius aula rece

dunt.

V.C. ii. Quasi lapidis virim probatis erit initas. e. inadmodum ignauus ut qui infirmis est viribus, cum lapidem amoliere rentat, si grauis sit, ab in coepto desistit: haud

alit et qui diis ultates in aequirena, ieientia experitur, Gai ablicit. virtus IV.dis hic pro lapidis graui te suinitur. , pii. Solentia enim ilia D ascantamno On est ei obicina. &paucis mini sta, ut eius nominis etymori ostensit, quod quidem apud Graecos, te Hebcaeos Abro uita uel uigelli, sonat: Et 'au s mulio mauis a. Sapientia ita-rue est ieci indam nomen eius abscondita, ac ira, dissic lis, magno istudio , ae labore paranda. Quibiti autem cognita est, permanet vique ait se iis Dei, seu usque vitiini finis insequutionem. Aa quam non parum c n- Multum D seri Sapientiae istudium, dirigens ac corri- pientiae st piens ex rationis vi eos, qui in aliquo aberia diu iuuat as

i . is. Aod, i. ct aeripe constitim imirer aus, consilium scilicet sapiens de prudens:

ct ne abi, as Orestium meum. In c. pedem tuum in campido iei M. Sapientiane dincipulos ad I iterarum compedes, ad carcerem vocitat Ceite tiarae navim h

seientiae studium hominem compedibus sit ingit, ne ad diuerticula noxia recurrat. J Et i, r. id

in torquet illius eo tam talis. Torques ex Graeco di uicula

numella sunt , quibus collum includitur. Ho- noxia it Dnestissimum profecto e si Sapientiae esse manci- rium, illiusque seruitus non pudenda, sed op

tanda.

ti istitia assidiaris proprex vincula illius.

207쪽

idis Liber V. Commentarii Literales δί Morales,

Vers 17. I, omni

& in omni virtute tira Graece potentia, vi , io bole consi Mini dogmata animo

retine. .

i in tibi: ct continens fa tui. Graece, com isa Elis ictim in ne derelo qui eam. In nouis is enim auenies hermem in ea , ct conuenera tibi iis . :ὶ Mionem. Tandem erit tibi suavis, ec placide in ea qui ecces, licet prius molestiam nonnul-UMidus si- tari attuleris. ' Tei minus, seu finis placidus vis iacit x et ieitvi abstera principia de media iam placida' ' p ' futile videamur. l a

mmmoueis, sinu Mus, En basis , robo- ris . seu bai s robustas. id est, compedes illi firmabunt tuos pedes, Spressus, uti solidae bases columnas illis innixas finias osteritant. Homo al, ' Ne hinninis spiriti ale aed: hcium excidat, mo i ino Deli, a ibi et aliquido loco b sum eum com- eate eri indi. in stodiam includere. J Et, seu numellae. aut vincula id iis in L quibus iii l. glacia. Decor enim vita est in ista, leti vitae it u e M' honestae pulchritii do. Et vincula alio astigas rasalutam, qualem Medici vulnerato adhibent membro. Stolinis steria indues eam, id.est , indueris Sapientia quasi stola gloriae. Et corinam gratulinioni sevi panes GraecE, exultationis, quae te prae gaudio exilire faciat : quam cum suetis consaeuios, tibi ipse gratuleris. Vers. 3 3. 3 . , salienae is mihi , discor

etsi accommodaueris auiuiam tiram , seu intellectum aptaueris ad mea dogmata audienda. Sa piem eris, si Drui Ueris e vcstra a

nonam . etsi dilexeris audire aisectuos E incumbens studio, Samnseris. In f 31. In nisiliit inepress=terorum p λα-itam M. seu seniorum Sapientium coetum inire procura. Cur dixit presbyterorum seu seniorum prudentum, ii sussicerct dixit te pres byterorum, vel seniorum 3 Certe quia non omnes senes prudentes simi. Pruestitia enim haud in Ilibiliter prodit a canis corporis, cedab animi maturitate. J Et Sapioris itarum ex

audire. ut eos de tatis litteris, aliisque ad re ligionem , vel compositionem morum disserentes exaudias. Et noueri non Oxia a te. seu prouerbia scita& do ii digna quidem, quae ab auditoribus laudentur. Et quidemiolum nodo ibi siti auditores in Magistro, aut concionatore eos conceptus laudant. qui ad

Dei gloriam, de proximo im calutem spe ei v. hi et enim sunt solam digni commenda tione. V. s. Et si Varris se Minn Magistrum, em ita eum. Primo diluculo, id est, studiosis, de assi E pose ad illum audiendum. Et gra-

et 1 3 . Ostiat Mn tinim habe in praeceptis Dei. . Si in lege Domini meditaveris, quod de

iusto d. i. dicitur, Et intege eius med abitur die ae nineo a Deo accipies mentem cordatam,

capientem , constantem: addetque Sapientiae concupi entiam. Quia quanto quis magis in Sapientia proscit, tanto istis illius per Latonis potiundae desiderio accenditu

animi mala

diuuam Δ, nos gerere debeamus erga Deum, e a Sacerdotes, parentes, filios, sibo, amicos, potentes, infirmos, aselictos, mortuos, pccora, sc. Siracides edocet.

OLI sacere mala, & non te apprehendent. a. Discede abi iniquo, & deficient mala abs te. 3. Fili, non semines ma-: la in sulcis iniustitiae de non metes ea in septuplum. q. Noli quaerere a Domino ducatum , neque a rege cathediam honoris. F. Non te itistifices a te Deum, quoniam agnitori cordis, ipse ea & pene, regem noli velle videri Sapiens.. 6. Noli quaerere seri iudex, nisi valeas virtute irrumpere iniquitates: ne fori hextimescas faciem potentis de ponas scandaluin in murate tua.

7. Non pecces in multitudinem ciuitatis, necto immittas in populum, d, neque alliges duplicia peccata: nec enim in uno eris immunis. 2. Noli esse, pusillanimis in animo tuo: io. exorare ,&facere eleemosynam ne despicias. II. Ne dicas: In multitudine munerum meorum respiciet Deus, de offerente me Deo altis uino, munera mea sit scipiet. i 2. Non irrideas hominem in amaritudine animae: eri enim qui humiliat & exaltat, circumspector Deus. 1 3. Noli arare mendacium aduersus fratrem tuum : neque in amicum similiter facias. i . Noli velle mentiri omne mendacium t assiduitas enim illius non est bona. is. Noli verbosus csse in multitudine presbyterorum, & non iteres verbum in oratioue tua. 16. Non oderis laboriosa opera, & rustieationem creatam ab Altis limo. 17. Non te reputes in multitudine ind: sciplinatorum. i8. Memento irae, quoniam non tardabit. iv. Humi

li alde spiritum tuum: quoniam vindicta conis impii, ignis A vermis. zo. oli

ptae ua

208쪽

strum,

idiose,

a d Ecclesiasticum. Caput VI L is

eo cari in amicum pecuniam differentem, neque stat rem charissimum auro spieueris. ii. Noli discedere a muliere sensita Ec bona, quam furtitus es in timore Domini: gratia enim verecundiae illius supcr aurum. 12. Non laedas seruum in

veritate operantem, neque mercvnalium dantem animam suam. 2 . Seruus sensatu, sit tibi dilectus quati Maima tua, non defraudes illum libertate, neque inopem derelinquas illum. 2 . Pecora tibi sunt i attende illis: & si sunt utilia, pei seuerent apud te. 11. Filii tibi sunt i erudi illos, & curua illos a poetitia illorum. 26. Filiae tibi sunt serua corpus illarum , A non ostendas hilarem saciem tuam ad illas. Q. Trade filiam, de grande opus seceris, & homini sensato da illam. as. Muliet

si est tibi secundum animam tuam, non proiicias illam: dc odibili non credas te. in toto corde tuo, 29. honora patrem tuum, dc gemitus matris tuae ne obliviscaris: 3o. memento quoniam nisi per illos natus non fuisses: δc retribue illis, quomodo de illi tibi. in tota anima tua time Dominum, dc sacerdotes illius sanctifica. In omni virtute tua dilige cum qui te iacit : deministroscius ne derelinquas. 33. Honora Deum ex tota anima tua, ochonorifica Sacerdotes , dc proparga tecum brachiis. 3q. Da illis partem , sicut mandatum est tibi, primitiatum, de purgationis. de de negligentia tua purga te cum paucis. 3s. Datum brachiorum tuo tum de si crificium sanctificationis Oiseres Domino. de initia sanctorum: 36. ecpauperi porrige manum tuam, Ut perficiatur propitiatio de benedictio tua. 37. Gratia dati in conspectu omnis uiuentis, de mortuo non prohibe, gratiam. 3 8. Non desis plorantibus in consolatione, dc cum lugentibus ambula. 39. Non te pigeat visitate infirmum: ex his cnim in dilectione firmabetis. o. In.omnibus opelibus tuis memorare nouissima tua. dc in aeternum non reccabis.

0MMENTARII

li facere mala. peccata se Astii et ne perpetres, quae sunt mala culpae , mi ir apprehendens malal aceni , siue ipsius peccati nista. ' Nulla ent..i poena maior peccato excogitari

Isti Disceri ab risicient ni cana te. Ab impiobo socio recede, de multa vita mala, incommoda, pericula, damna, quae est ex praua societate a solent prouenite. Exi - suo tisi, equidem est eum iniquis societas.' Alii να- is iis pro iniquitate ipsa sumunt, rude ab g eo, quod iniquum est. Ego utram i te lector' semu ex ouilonein Ligiens enim iniqui consortium, iniquitaieni stigies, ad quam iniqui Societas allicit. lnc s. . Iul. si via n da ia fulcis inii δε-t . Nostra voluntas ager est,quein sulcis iniustitiae extramus, cum illi habitus prauos imprimimus: ieminamus autem , cum praua desideria iis iniicimus. Ne et go obsequare iniustis allectibus. aut carnalibus desideriis, ouod F . ore in ea . v it Apostolus O . 6.8.1 Um meu ea inseptu 'luis. Q a vitiorum praua messis facile admodum succrescit. Si autem id ι at de messe poenarum e Ponere, Poenae, quae culpam sit equuntur, magmini secum I. Prouentum assert. Pro exigua enim dele - tione doloris plurimum rependitur. . unde uiri huius seminis granum , peccatum le-- i de unum messem connotat poenarum in

mensam. l

se is , Ma ratus, Reipublicae adminii stati nem. Nam qui illa ambiunt, vel eis se inge-Hint, aliorum odio expositi nagno sic sciet tiae onere pergrauant. Ad publica os scia, ad Praesulatuiti non te propcita voluntas alliciat, sed obediei itia trahat. JVos s. Non te iustifico ore Drann , dum te idoneum ad Praesulatum esse putas. suoma agmire credis ipse est. & scit quinam apti, quinam ad regimen aliorum inepti. Et penes Ro - seu veri u lira Sapiens. Q faciluat, qui Itonoris cathedras Sapientibus debitas ambiunt, quorum scientia experimento tentata, exigua, aut nulla interdum apparet cum ignominiae nota.

visnus irri in ere iniquitates Graece, profligare. extirpare,tollere. iudici sensin munus eii praecipuum publica Reipublicae peccata prolii be-

e, delinquentes punire. unde insigne regiminis magis elle debet baim, de gladius ad pu- πsi iam quam virga dignix tis, dc honori J Eoisti.

in ilia, seu tibi ipsit quaerendo Magi sit tum,impedimentum obiicias, quod te ab aequi *tate,& iustitia faciat declinate.

vers. . 8. Non pecora in multitudinem ciuitatis. Caueat Praeses, Iudex, Magistratus, ne i tam in se ciuitatein irritet, nonnulla gerendo, quae communitatis iura violent, aut ii egligendo communis annonae prouidcntiam , aut au-νndo tributa, doc. Nute immutas in 'pidum, enim scilicet coi tatus est, Fc surit.ut enim P pulus irritandus non est, ita ab irritato cauen in . dum : ne satorem in caput tuum effundat. --qMailiges ta uia peccata, peccatis priuatis peccata Magistratus cumulando : queemm in visma inmmus. Nulliun enim peccatum potest , poena immune esse. unde insipient et apes si adieceris eriminibus, quae ut priuatus ex uagi litate committis , crimina ex praua Magistratus admi mitiatione, quo poena succus.

209쪽

idia Lilis V. Commenta ij I herales ta Morales,

Si peccasti, saltem in excutiendo peccato sortis elici,non remi istis: exarare f. ere eleemo j iaspici in , precibus enim , A eleemosyni Nomen propitius redditur peccata redimun-

versi i. diei: D mi titudore munerum me uin , si crificio tum , victimarum, res istet Dei. Licet monuerim pusillanimitatem sugiendam, iatri moneo .ne ni inium considas, animo dictitans. Et iam ii peccata peccatis addidero, tamen lacrificiis, 1 munctibus ea expiabo. Nimiaeo ' Huiusmodi considentia multos ad damnati sit si in ' nistraxit exitium. Ex peccatore enim Deos. gratum ivit. tiae, cordiique contriti ni multi Hicio. Nec addas : Etestere te me Diotici mina tigram, - :e a meas cui tr. i eccatoris namque P vix ea ' lini' enitencis munera Deus contemnit. Uer . t i. Aou irrideas homine mi imis Didine

u seu in angui ira, dolore, moestitia conmi. . .... ' rutunu Gi evim hamiliat. P exaltat ei cim flueto Dein . Nam Deus tuam annotat irrisionem, cum iit, a quo eiectio,& exaltatio profluunt, sciet irrisum a te exaltare , & te irrisor in ii ridenduin fortuna commutata exponere. Memor ili' viminum in deiecta fortuna constitu lineistii vili m. de telas, memor sis sortis, & vicissitudinuni, mori. 4, a q'ibu mortales sunt obnoxii l

Puer facii. ' Contia stat rem seu proxi- . inum mendacium machmari, inius ima est: ad iri mi uersus autem amicum naudibus si utaris, non ebi lut m& solum perpetras iniuilitiam, sed te ipsum vilis. mum,in simum homuncionem eiic proiiteris.

iustum deri en idius naue ibona s s. olis eii, minus enimiem se ostem dicitur, quam significaturi consuetudo men- . . . . . itiendi eii admodum i la. Ad consuetudi- me tui vero mentiendi praecauendam,oportet, vel 'eiis iti plora vilicum mendacium vitare. Hoc enim est mcdac a pio. mendacii ingenium, ut ex uno in aliud facile producatur, unde adquiritur mentiendi coni e-

bitiun acquib

ili. Versi s. li vero seu esse in nudi itini ene 6 te orti et, seu virorum prudentum, apud quos plus honoris silentio, quam multiloquio a

quires. Et non uerei verbum in orationet . Apud

Deum autem in precibus sie Graeco tuis Delia D m. iii utilem vita ver m reicerationem. ' Deus Precum pio enim prima prolata illi a percipit cordis afferci pondet i ' Existimo, hic attendi, arictum orandum persuaderi, ut non sit Atreolio in opus verba semel prolata repetere

oratio . Hersio. Non erulamosa opera, O rustic corni, seu agriculturam crear i. seu institutam Ast Altissimo. Tulit enim Deus hominem, σρ mi emo in y-αιμι luptatis ut opera Gur. Gem' Laborem 2.is..' Laborem manuum Deus initituit, Deus insti- otiositarem , Diabolo inititutam esse quis du-

Vere fi . Notere utei GraecP, te computes, annumeres in multitudine in sciplinarorum. Glaece ,peccator Omnis enim peccator indiseipli iratus, seu stultus obite tui. Ac si diceret, Non permittas, te inter peccatores annumerari impriae vivens: sed ad iustorum eccium iuste

degens accurre.

is. Mementa tisa, vindiebe scilicet, peccatorum, e ma t M tabit. Repente enimai solet euenire. Etsi aliquando tardare vi- Ho Hadcatur,vere non tardat, diuturnaenini hominis vita quas momentum est.J merauin He f. is. I nilia lae Vinium t m. pra- ni ita icta inni pr igitis, vermis. Vindex , Dei ita in carnem seu corpus peccatoris per ignis A vermium cruciatiis duce uiri, Periculum autem tam ingens evadit hvii alitas, qua quis

Deo eiusque legibus se submittit.

Agerentem. Lxx. propter rem miserentem, qua- 2 iis v. g est pecunia. Id est, noli amicum alias sat fidum alienate a te,vel repellere propter Pe -

niam , aut quamlibet rem externam tibi abne- o. . ---

gatam, aut dilatam. storem ch. ciuison O . 1 - is, seu pr tet aurum. Nempe omni auro, omni t iesauro pretiosior,ac utilior est fidus amicus.

prudenti de honesta, qu rum ei in ilia . more Da mni, quae tibi in coniugein adapta isti iuxta ceras matrimonis leges. Grinia enim ve- res dia iam super α --. ' Si enim mulier prodeus ac verecunda, ceu honestast,pluris est hihilo quam aurum facienda.l svi auro. is uiis e u et in veritate ο ιν - tem. Ne affligas duriter tractando, aut laboribus atterendo seruum tuum iideliter agentem.

tibi totum impendentem , & qui se non nunquam vitae discrimini tua Chaia obiicit.

hs is . Serisui sensum, prudens sit tibi ra

se ei onera quali mancipio adiiciens, quae tibimet ipsi nequaquain adii res. ' Si erso quasi anima tua, siue sicut tu ipse a te est diligendusseritus fidelis, non licui maiicipium, scd sicut , liber erit tractandus : Dignus enim est degere pleni inge sicut liber, seritus, qui mancipis ingenium noni Pit. J Neque inorem detelinquas illum, iuxta Deuteron. i s. i s. in qua dicitur, a Gn liberta e se

bis via laure, seu ad vitam sustentandum ne D sita saria largire. sunt qui libertate donant fer i bra ait utim senectiite prestiun , ted dimittemes inopem, magis eum eurciunt sciuum, quam erat, i

rant apta ie. Naim si inutilia rediamur, aut vende aut macta illa, ct in cibam, usumque familiae conuerte. risis. Fit tibi sinit' erudii Di. Et curior illos a pueritia uti uis . cervi cem eorum depri- Filius

me, ut , pueritia tectum contrahant habitum vopcrpetuo manturum. Nam si filii a pueritia non corripiamur, seici postmoduineis imoderamen adhibebitur frs. Filia tibi soli' serua errpus inrum, longE remotis impudicitiae corruptelis. Mu- Mane liebris enim fragilitis diligentiori eget custodia. J Et non ostendi ritiem facim t m a d

lin, ut severitate cultus, dc timore a leuitate di Laguata coerceantur. O quot filiarum pudor i ii iuro piseminia parentum ben enitate perii ill i . Trade nuptui, cum ad nubi cs ti mi in annos accellerit. Et ramur oriis seceris, in-

210쪽

ad Ecclesiasticii m. c. ut VIII.

iudi

ri gis curans ut vix eius mente sit prinv ditias , quam diuitiis. Nihil enim opes pro- sunt , imo iiiiiiiiiiii ossi ei uim , si non adiit ad

in , n . olein tuo deserito agnatam sis nactia . ne pre ei, ut i, dato libello repudii. Et illi recrea ui . de odio digitat ob Perii O- iam, Di bolem incraues mores, vel etiam inprobo non stas, ne tradas te in i ritum,s ciues domus pacem , de thori umiuinitarum adii 3 o. tm orae tust hin 'oremi iij et te iti vino gestando, enitendo, la Luido. Qitiando protulit, hoc est, labores , quo, tui e si iolaiauit. idem me-

ur erctiles

bolum, quo es iaciturit M. mo. inquam, go tuum tris tuae , da i ni 'κ ur nim usi si . Et riuo is iris, id est, parentibus, per quo mi is es, 5: siue quibuς intus non sutiles, gratio esto retribuens eis, quom in oe i si ι. A. Imadmodum 4psi tibi bona tobuerimi, tu cautin illi, vicissim bona repende. Iu tua Mima ii tinu Dominiit, o S aueto i iiii Haeri ca. Graece, si spice, a. Deum. micare, reuerere. Postquam Dei timorem monuit nos, ill eo reuerentiain sacerdotibus exhibendam commetidauit. Post Deum enim. Eo Quei- simul cuit Deo Sacerdos Dei vicitius re--. ticiendus obiicitur. J r. Iu ι- α 'Me tua dilige eum . qui tes . icu creatorem tuum. Et a ni M Gusne Are istin, id est, Sacerdotes eius primitus , dicimis, oblationibus ale, M uenta. ext a -' Diuite, putat, sacerdotes noli semel Ostia- tina mendicate Dei vicarios Deos dixerim ege-

. Pin. s. id ra Deum ex tota Mina tua. O sale, ii s repurgate cum brach, Uest oblitionibus brachioruin . seu quas bi chias de manibus tuis oficis, purga, dc expia praeceptas. Vel portionem victiminim , quae pro purgatione peccati offerebantur. Et de sis ira tua te cum pancti, Praecentibus, ut coram paucis tui in peccati in aperieri , melius tuae famae consulas, nee alios ad icandalum incites. Aptius uo explico de traueitate via. niarum aesidiaeret: Paucis victimis. 5esumptibus te purga, si pauperes, nec habes intilia, aut magna, quae o seras. Deus enhri ilii Ed in eo ua victitiis, Se oblatione iselum esse. tui sua oblati

ne magniti

miris .irtem forma Mum estris l. . a. .ὶ prinutiarum, gaia M. Intelligit victimis pro purgatione leprosi, men- sua tae, aut alia ratione immundi, lege vel cit

i ilicet dexterorum, qui sacerdoti debebantur, α iecipitic fac i iis a sane si .ationis , leu Lol-austum quos to vii Domino lauctili abatur.) ostem Dontino: initia. s. o. i. n. id est, prinutias, uae debemur sina: s , si canctificatis Sacer

uotibus.

U. Et pati eri porrige t tm t m. Non tantum Saceidotibus bene aciendum. illis dando primitias, de . Sed communibus etiam rauperibus larg:enduin subsidium. Vt res. rar/νο itia . benedictio tua. ut mi iam sit

de abibluta ac io, qua tibi Dcum propitium i l. s. si imperiecta sit negotiatio duisti

propitiationio, ubi eleemosyna locum non obia pei cta es tinet. JU. .s . Gratia dari luco lectu omnis via=iis. Datum siue donatis Fatum est omni τiuem itio ni nonti. Et mortuo ninu proh Da, gratiam , seu gra- adesi ria tua , benedicentia, de liberalitas ad moria tuos extendatur per cleemosynas , de sacrificia, &c. heres. 8. Ne si ploraretibus, seu astlictis Di tonso artis, e c cium, mi tambula. Fla urn P enim est cum nencibus ut Rom. 12. it. monet Apostoliis. V. G re visitare in i πια me ex his nimiuia lactiones rana. M. Graece, Mnaberis, diligeris. vers. o. Iu omnibus versus tuis me nor tua, cor in aeternam non Peccatrii te in fine manent, mortem, indicium, aeteri aspornu, gloriam in omni opere in iucuOlue, Et oblita &buiuimodi recordatio ita te assiciet, ut nun- ne nouissi- quam re peccare permittat. Cert E ex uouis secu limorum obliuione existimo cuncta crimina omitii habete. t beati

ammodo mi gerere debe tu erga potentiores, verboses, resipiscentes, ira in dos, solidos, me. Sisacido monet.

' O N litiges cum homine potente, ne sortὸ incidas in manus illius. 2. Non contendas cum viro locuplete, ne sorth con- trate constituat litem tibi. 3. multos enim perdidit aurum N argentum, de us me ad cor regum extendit oc coniic iit. Non litiges in homine linguato, te non situ es in ignem illius ligna. s. Non communices homini indocto, ne male de progenie tua loquatur. 6. Ne despicias hominem auertentem se a peccato, neque impropcres es, memento quoniam om- i. x in correptio iac sumus. 7. Ne spernas hominem in sua senectute: etenim

SEARCH

MENU NAVIGATION