Tomus primus continens quinque libros Mosis scilicet Genesim Exodum Leuiticum Numeros ac Deutoronomium R.P. Antonij de Escobar et Mendoza ... Commentarij litterales, et morales in Vetus, ac Nouum Testamentum. Tomus quintus complectens quinque sapient

발행: 1667년

분량: 361페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

l Liber V. Commentarij Literales A Morales,

, qui ab hi ilitiae Dirabit Gipiit. Et sunt qui ζx inopiae leuamur ad celsa nurnia, id eis coninam miselliniue sola virtute. Ili quidem egro P mu-Adulatores nil obeunt, quia a Domino a suinpti: illi au-

ea obeunt: PQssime ossicium exercent, quia eos diui qui assumun. tiarum manuscrexit d ux ea, ae He . i 1. Eli , malia redisnar modico 'uis,ntitari pecuniae parcat, vilissima & deterrima quaeque ad domus necessaria compa - at, quae cum usum ad quem comparantur , non

impleant, cogitur illa reiicere, aliaque comparare : unde septuri plus pecuniae mi umit, ita imita libzralis. Saepe quidem ex avaritia ira

riuuntur m mi iluuntur opes .l

cos. Gratia in transit rion : apud

nullum fatuus. obtinebit gratiam , quia eius Famis Vt- verba aliena sunt urbanitate. ' Fatuum illum puta, qui urbanitatis iura laedit. lm, i . Dari, seu donum is ientis . seu mitti, ac impii Eominis, meriti ibi Milo, seu lucrosus ; α ι erim iam septemplura I t . siue quia intendit impius multis actibus de modis a te septuplum , id est, multd amplius recipere, quam dedit. H isi s. Exigua ribit. O . Exiguum naumascum dederit, multa in te beneficia si contuli Ibi actitabit, te ingratitudinis accusans: & verba p. illius irain in audiente te excitabit. ' Quis in xenim patienter ferat sicilii dantis iactantiam ix 'Π , An rei os si m et eluet yra . . ut Minnibus se tibi ingrato nimium deditic inei

tiatur. iactantiam

latores improvisi, ac exitiali casu obruentur. Timeat Regius Minister, qui in prosperitatis culmine inambulat ; si enim de more aulico' hietis rum Regem adulatione seducat operiens vc- q. sub GA-ritatem , subito e fastigio exitialiter exci- ue ii iis c

Hers. xi. Imm .iclinis pias fas ta πιπαGrarua vox a s quam retinet interpres, significat i tilem. Ereptaum,fat cim Homo itaque insulsus, Atuus, inutilis, omnibus accidit ingratus, ac molestus, perina: Ac bui ais: sabula inspientis imitatio, qua Sapientes . le- stucctari non possunt. J In ore tauticipii amnas Iu erii. Solummodo huius nodi fabula lim tempestiua ius pientes poterit delectare. Verr. 12. Ex ore futui rep/ol sitiin pari. a. sententia grauis, seria, acuta, sapiens, ii a Diuo

homine proseratur, contemnetur, pertia te ac si aptitiaco pro iretur. Non enim Hiis an noni paras . sentenua enim quamlumi is egre- gia, si opportune non dicatur, leporem amittit. Orator non laudandus ex concept.bus acutis, ica ex Opportunitate, ac proposito, cuius caus fiet mur. J - contes ib- e L. 23. , pii vetatur peccare prato ,

Aliqui, prae egestate non poterit volupti in m ii concupitae indi sere : qui tamen din' otia-tiir cruciabitur, o dolebit,duod asseccato eum prohibeat inopia. Misset ipse non minus,questi ii opere deliquillet, ii quidem iam prauo peccauitast ctu. η Si Sapiens eiici, hoc ex capite deberet ei inopia elle gratior, quid eum abi ira

mersis. H. Aes erat in quis, mutuo dat, aut commodat, ct crine petit, mutuum quod dedit. Ollulis est homo binus A. Gratiam enin , quam mutuum largiendo conciliat, festina re- petitio comi ertit in odium. Sciu er cun

creditote de- u mutuum accipere: de nunquam buit Eou- non debitori ingrata debiti a creditore repe .

s amicum non babet, quis illius causas defendet i quis eius bona tutinitur m eri se em Eritis, s sa sunt, ad adulandum, de decipiendum illum, loquentur: si defendendi illum accidat occasio, profundo flentio pressi, nec verbum effundent. Quotiis, ct uir in. anteami illi ipsi quibuscum suasores pro- . degit, & qui edunt suam substantiam, eum irrisione assicient, quod stulte sua prod gerit. vers. 19. Nerue enim qiod is, d res sensu Au ais, cte. Nee enim Diuus ille prudenter distribuit, quod retinendum enit ad suae similiae necessitatem subie randam: sicut nec rem distribuit, quod ipsi habendum non crat, quia iniuste hartum, de restituendum: ip- . . se autem id iniuste tetentum prodige cum suis adulatoribus absumpsit. versio. I i in falsa lingua. aduilaetoris, de detractoris ex improuit , illi durissimus accidet, quasi in pauimetito cadens. sis ea n - serum se serier veniet. Graece, LU ay memio. Notum inibi ii Palesbi tecta suisse pu-na, de in his ambulare, & diuersari Glitos He- braeos. madmodum igitur a pauimento silaiij eadenti & deorsum is lato catus hic improuisus ac lethiser esse selet: haud aliter ad

hereta delicto. lverisi 'Est, qui peiaci anin m sum c fissione, seu vitios . rudore: cras inpruti eo a perari eam. seu propter impii identis alicuius postulatum aliquod iniquum poentis, cui non audct resistere. Perse a

crytione perdo se, reuerentia scilicet intempe.stiua ,& iniqua. Vit Sapiens omnia itu Vir Aposqua, procerum licet, postulara viriliter re-

vers. 11. Est, qrima confissione frumitiis te elui amico, . Aliquis amico peremi dissicile aliquid promittit te id praestiturum , ne pudore negans assiciatur : de cum implere id non potest, alit aduertit se promittere uon debui iteres lire decernit : unde amicus, cui promissio facta suerit, ira citur, de in mimicum conuec. titur.

meta uium. Graece, uula . vituperitum, pr briim pessimum. ' Certe mendacium leue, Mendativi

leuis culpa, Sed quae grauissime famam ii

minis maculat. J Limore ina sci inatiori Uiduum erit. Nam cum exortes disciplinae sint, ita , . , quae veritatis est illustrario, praua mentiendi ut consuetudine deturpantur. Vesi . PMiοrfur, assiduita viri me ducis, M. Minus noxius est sui, quam quias Isidue mentitur. ' Nam fur pecunias, meam Minus dotaliam Gipit Fur exegestate ratur, meu- xiiis est sin dax detractor ex petulantia de prot cuia falsi Prosetti Mendax totam similiam, imo Rem publicam conturbat aliquando, fur non ita. Licet sutium vnum uno mendacio peius esse valeat, at non assiduitate mentiendi. Furi pecunias credete prudenter non potes, mendaci autem nulla in re poteris fidere. t Perditio a tem viriqin pariter immii t.

242쪽

ud Ecclesiasticum.

ficiuntur confusione.

Wrs. 19. Sapiens in verbis 'iauere de homo prudens placebis magmtis. Produ- Et se, seu se iuuii aucti apud Principes, quos ad se allicit sapiente ioci uendo,&lutarii exhibendo consilia. Mi

Mihi credite, fui lutaria exhibcndo . . -

γ -' Principes pios eos Ministros magni facere, ciui ' i ri ei, vera proserunt : prudens vero Minister icit

veritatis raritudinem opportunitatis si ha- c. ro ita condire, ut gustui non displiceat. J Psso. opera ur terro suam, Dialtabis altum faciet aceruum, uberes eius eo igendo. Et operatu titiam,ir rixaltabitin, seu aceruus spirituali una mani lorum virtutis scilicet actuum in coelum crescet. Q, vero placet 1m- ω αἰ- Mem. Si enim i pit, ut charior sit Principi. ' a bet iustitiam, & virtutem colere. ' Raro vi-

'in' Ministi uin iniqui a diu Principibus cinio gratum. J

curum. Vox illa Mutus GraecE et i, id significat, quod ori inseritur , ne loqui quis possit.

Munera itaque Iudicum visum adeo offundunt, ut quod eis iniquum ante xenium acceptum erat, iustum post acceptionem muneris este videatur: Et eorum cis claudit, vel obturat

munus acceptum, ne valeat iuilam sententiam condemnatoriam pronunciare. ' Caueant Munera ae-

igitur liudices xenia recipere, quae quide in eos visi&voce captos esseiunt.JHEU, i. SVientia. conse . ct thesau tu su- effetuatini m. In thesauro abscondito aded, ut nulliis eo potiatur ad usum, nulla proicis inuenitur utilitas. Tali sest thesaurus Sapientiae,quem quis occultum esse expetit, cum pluribus utilis esse posset. Vos 3. est, qui celat insipientiar uam,

. Insipientia enim abs onia non nocet. cium mani se ita noceret: abicondita vero Sapientia non prod: cum inani testa plerumque prodestet auditolibus.

Ab o i crimine cauendum, in a peccaussi consuetudine Siracides suadet primum in genere, deinde in specie. Modestiam in mori , in verbis, in gestibus se avdam esse monet.

Ita peccasti non adiicias iterum : sed de de pristinis deprecare

ut tibi dimittantur. 2. Quasi a facie colubri fuge peccata: Msi accesseris ad illa, suscipient te. 3. Dentcs leonis, dentes eius, interficcntes animas hominum. q. Quasi homphaea bis acuta omnis iniquitas, plagae illius non est sanitas. s. Obiurgatio de iniuriae annullabunt substantiam ὶ Mdomus quae nimis locuples est , annullabitur superbia: eradicabitur. 6. Deprecatio pauperis ex ore usquo ad aures eius perueniet, de iudicium festinato adueniet illi. 7. Qui odit correptionem, vestigium est peccatoris :& qui timet Deum, conuertetiit ad cor suum.

s. Notus a longe potens lingua audaci toc sensatus scit labi se ab ipso. 9. Qui aedificat domum suam impendiis alienis, quasi qui colligit lapides suos in litem c.

1 Q. Stupa collecta Synagoga peccantium, de consummatio illorum flamma ignis.11. Via peccantium complanata lapidibus,3c in fine illorum inseri, & tenebrae, oci minae. ia. Qui custodit iustitiam. continebit sensum cius. I . Consummatio ti- in oris Dei, sapientia&sensus. 1 . Non erudietur, qui non est sapiens in bono. is. Est autem sapientia , quae abundat in malo: M non se usus ubi cst amaritudo. r6. Scientia sapientis tanquam inundatio abundabit, de consilium illius sicut sens vitae permanet. 37. Cor latui qliasi vas confractum, de omnem sapientiam non tenebit. 13. Verbum sepiens quodcuinque audierit scius, laudabit, ad se adiiciet: audiuit luxuriosus,& dii plicebit illi,& proiiciet illud post dorsum suum, a '. Narratio Diui quati sircina in via: nam in labiis sensati inucia te tur gratia. 2O. Os prudentis quaeritur in Ecclesia, bc verba illius cogitabunt in cordibus suis. 21. Tanquam domus exterminata, sic fatuo sapientia :& scientia insensati inenarrabilia verba. 2α. Compedes id pedibus, stulta doctrina, Mquasi vincula manuum super manum dextram. 23. Fatuus in risu exaltat vocem suam : vit autem tapiens vix tacitd ridebit. 14. Ornamentum aureum prudenti

ruina, de quasi brachiale in brachio dcxtro. α3. Pes fatui facilis in domum

proximi:

243쪽

α3α Liter C. Commentatis Litcrales ta Morales,

proximi :& homo peritus confundetur a persbna potentis. Stultus a senestia respiciet in domum: vir autem eruditus foris stabit. 27. Stultitia hominis auscultate pet ostium dc prudens grauabitur contumelia. 23. Labia imprudentium stulta narrabunt: verba autem prudentium, istatera ponderabuntur. 29. In ore fatuorum cor illorum :&in corde sapientium ovillorum. 3o. Dum maledicit impius diabolum, maledicit ipse animam suam. i. Susurro coinquinabit animam suam, oc in omnibus odietur: de qui cum eo manserit, odiosus erit: tacitus ec sen- 'satus honorabitur.

ges uo urei, ne peccato .. Has peccatum: L p i ii is deprecare veniatii, poenitudinis assectit, τι tibi a Do-Ipti poenitin mino dimittantur. 8 Deprecare, idem est acii, Io Vitcηt , enim P catoris poenitudotio estici ' cssicacissima est d2precatio. Jest. Hersi a jacie peccata: et sacreserti ad illa M. Graece, mordebunt te. Idem est sensus, serpentes citiin mordendo Illudi sum eos suscipi mi, qui ad illos accedunt. illud ip-

amant 3c aliis iniuriam irrogant, verbis actibus eos percutientes, opes ιι u. coguntur insumere in sui de nilonem, adducendo armatos ad sui custodiam, vel addicti ipsi ad Iudicum tribunal. Et domus. qua nimis locuptis est . a intillabui, sisperbia, seu eam perdent superba illa verba iniuriosa, quae proti Quiti vitem lit. Si estis ianitiiseuperbi eraducabitur. Liseni niinit, paupet nihil aliud asset et elle substantiae perditio Litem diues suscipis 3 pauper eris lVers. 6. Deprecatio pauperis ex ore et niue M auditu ecim perueniet, G. Vix pauper Domininii

deprecatur, cum ab ipsi, exauditur, & illico adueniet Dei iudicium de vindicta ei contra eos a quibus accepit iiii uriam. Ad illius tribu nal tuam affer caulam, qui sestinato dat sententiam siue opum imminutione, nec cogeris sae-Pa'eris in-cularis iudieii pistriciam sustinere. Felix con

ud Dei tribu mi iii ual causa: eius sestinat d deciduntur: quae apud se ibi, ub d, tribunal saeculate longas patitur moras. lciditia. Vzs . odit corre timetis, verritimo est' aso u. Vestigium Latinis idem est quod odiis eoi. signum aliquando. mille itaqiae correctio- ς ψης - , signum est, aliquem iam per viam, α peccatorum vestigia incedere. t Ei qui timet

Deum, conuertetur ad cor situm, seu ex correptio

ne libentet accepta, proficiet. V. s 8. N. tim a Luge paren lingua audaci potens superbus iis, qui longe abiunt, ali , leteile notas, nam linguae suae petulantia alios ibi et impetere. ' Si a detrahente lingua ab. A dein sentes longeque distiti seriuntur, quid ei saccidet, qui iuxta illum cominoramur, S ab eius

consuetudine non recedunt i J Ei Iosaim scis: tali je ab ilio . illum declinare , & se ab illo

committet e sum ad serpsiatem acccdore, quasi mordei illo est : ut edocearis yecca im non morde- ab iνs mi , postquam est consummatum , sta illud deii. ipsum committere cri inen exitialiter est mor

k s 3. Denici Iouis. deises rim, interficientes Crudeliores animi Mimnum. Inid ditiores sui it i eccatitat: ib. ,- lentes dentibus leonis: hic enitii inor sum cor

comminuit. l

im , Omne peccatum cst gladius parte ex utraque acutus, corpus stilicet de animum vulnerans. Plaga irim non est Iamras, dum peccator contumax per se aerat.*. Vii. s Obiur tutio, ct iniuria annutabunt sib- submouere.

V V. Q, adificat domum suam , c. Qui

auget familiam pecuniis de Opibus alienis uoto, usuris, fraude extortis, est quasi qui aedificat in hyem , tempore inlinoduni impor ino, quando lapides calce compingi,& colligati nequeunt. Graeci , Quasi aut O. e M IVbi iapi des ad tantillum 'cit hi sui. id est, lapides qui bus obruatur vivus, ct tanquam tumulo sepulchrali inuoluatiit. Quasi diceret, sibi ipsi perniciem,& mortem accelerat. sepulcnrum ti- sepulchi bi aedificas clim alienis opibus sui to , aut do- sibi xd sit

lo acquisitis domum constrilis j r.es: T

c. Coctus peccatorum est quasi manipuli uiuit. rum si irae plurium colligatio, riuos ini cm aliae ecclestis ignis absumet. Vcrsi l. via peccatoriou comptinara D A-bii. O. Impiorum via lata quidem est, strata

lapidibus, iucunda stilicet, & gr a sensibus:

sed tamen ducit ad exitium. V. s. i a. Qui custodii itistitiam, continebit μα- Drue i, seu a: qtietur eius intelligentiam, dementem, nec leges, Pram par est, benignius ex- ponet, sine solidi sundamento. Hinc taxantur, qui opiniones nouas infirmo tandati latorriten si ii sequuntur. J Drsis. C. seminario lim is Dei, Sa oti t. colida iac o susui. Timoris Dei rei sectio,quae consistit ne secta in per ebi legis Dei obseruatione , rarit vexari sapientiain J intelligentiam, adeoque ipsi ver sapietitia est. Verj.i . Non crudi thri psi non ea sapisi in bono. Qui non est sapiens in bono quaeron

prendo, e vestigando,verae Sapientiae capax non erit, valde ineruditus euadet. Vera enim Sapientia est iustitiam sectandam quaerere, de vi- tium obstaculum adiiciens viae vii tutio, decli- iuiti sis nare Versis. Est autem sapientia, pia Mundarium a. siue solers ad iniquitatem, quam qui- dem non Sapientiam , sed aptius vocitarim astutiam. Et non e se io, Mi est in inita . se a sapientia non est, ubi adcit peccatum, quod es uix erminans Et Detit. 19.18. insipiensrx iis dubio est, qui expetens voluptatis ro pM , tita dulcedine uitalitudinem sectatur insipatabilem quidem peccati coimitemqI I. io. Scientia Sapientis tanquam in Lita anni bit , Te. I ii stat diluti' exundantis eriticientia sepielitis, qua propius tennini non continui

244쪽

ad Ecelesiasticum.

e nara mitur , sed ad illos irrigandos pro

'tanquam fons Perennis inmqnam non sitientibus salutare poculum milustrobit. 1 . Corfa O . cte. Quemadmodum liquor vas constatuo immis i sis prosonditur : se scientiae dogmata in cor stulti infusa minim P retinemur. V. G is avid erit Irim, seu sciens, prudens, sensatus, Iasutabor, commendabit , or ause adiiciet sibi applicabit, iri corde recondet. luxu issem, oedi it e iis i e. idem xcibum, quod sapienti placuit, insipienti displic t. preme vel biimis d. ii tum rio . . qiicia quid in opponitur illi, udis itfilia. Apte ii iidem insipicias vocabulo significatur. vitium enim luxuriae

homines eicit stulteicere. vos i s. Niraria f. um qu si sarcina in via inolesti scilicet est&grauis, licut carcina pedestre iter per uenti. Non in sin ii--nietur Sal, de lepor, qui ex narra - tione fatui ausogit , in sepientis narratione inuenietur omnibus quid in grata auditoribas.

Os nudotu 'itur is Eul M. Fideles eoidati quaerunt in consiliis & delibera. tionibus prudentes viros, qui dissicilia negotiae iridiant. T rioba liam eo itu MAt in cord bis Iora , illa perpendentes, de rationis allatae essi cacitatena. ' Liceat di, si Eccle a de Templo explicare, ut subtaxem illos, qui ad Templum

eii.&OG institi Inr concionem insipientis audien

με i dam ut iei sus eius loquacitate dele muri Mi cum deberent in Eccletia i rudentes requirerem Concionatores, a quibus recte vivendi eonidia edocerentur.'Vos i i. Tanetiam timus exterminata, sic fit- Sarientia. incondite enim, &inordinare lo. Qui ui Lautis, etiam ii alioqui quae dicit, bonavi t. Et stantia insensis inenarra ria verba. ME, A. abilia. quorum seriem de ordinem retexere nemo potest. Certe in n-- . e magis cordatis placet Prudens ordo, im cor ortuum acumen l. in . 2 r. Compedes in e libiti piut d I ina.

e. Idedibilius odio halbet Sapientiam, quia quasi compedibus, de manicis illa impeditur,

quominus iuxta stultitiam suam, quam amat, nequeat operari. G 13. Tatuis iis risu exutat vocem si Μ, - caci timios excitans immodeste, de incomposite:

πι- Mi in sapientia, de stultitia limi rati manis annotatur. Ja . Orna nu- -eo prudenti δε-

Caput XXII. a. 33

ctrina: cte. vir prudens ornamento praesulgido acinae pulchrior, de omnitris gratio

ostentatur quam elegansscdinina aureis stipata monilibus.

gariter, es intremo, homo seritus confi--.detur a persona 'entu, alietias dona os non ingredietur, maximE potrittium, seu Principum palatia inire verebitur. Stultorum est, non totius non vocatos addo:nos, de causis alienas mi recuri.

de prosilii e .ltae si A. Di ius afenestra re it iusso mιm, Ea - .mui si alioqui ingredi non vestat , ut suae satisfaciat curiositati. ι .r autem eruditua fori stabit, nec visum in domum alienam introducet.' vitium quidem stultorum curiosias vitium stulti est. J in curiosiversa. .sttit iri ab itio a fulta rigere tum, imperitiis rusticus sie Graece) de inciuilis est, qui, v oculos, sic aures applicat, ut quae domi fiunt alienae , cognoscat. Et P deus granabitur centume a . contiimeliosum sibi elle iudicabit huius Lodi euriositatis affectia te

ner .

V. f. is Latia imp Mentium stulta narratum,

si ne verbum minus comptum ex ore t .ibatur. q. In ore tuorum cor illorum, quia inconsulte, de inconsiderat F quidquid enitant

effutiunt: Et in corde Sapiensium os illorum. Econtrario sapientes os habetit in corde. Quia inprudent laquod os proterre gestit, ad cordis reuocant in inde cotic xamen. JVer o. Dum modicit impius dia&lum. m. 'Diabolus hic pro daemone non accipitur . sed in sua pru tria significatione, qua M. - ν-

rem, denotat. Impius itaque dum calumniato res execratur . se execratur metipsum . quia etiam ipse ex eorum est numero. At ii Pereator G. velis daemonem intelligere , peccator dx- monem maledicens scipium execratur, quia

Peccator diabolus procul dubio imitatione est.JVA f. 3 i. SU νυ co qui sit animam suismcte. Susurro labe peccati de infamia apud ho mines se deturpabit. Et qm cum eo ma sirit, odiosiis erit, qui cum eo versibitur cunctis erit odiosus, iudicabunt enim eodem vitio assici. Homo enim eius quocum assi ebibet duὸ commoratur, mores ebibit. J TMit . Os a m 'honorabitών. Qui quae audiuit pru-e imo a deliter apud se silentio custodit, nec auri-MLbus aliorum ingerit, a cunctis in honore ha

245쪽

praenam vitia amicitia violent. N lapide luteo lapidatus est piger, & omnes loquentur super aspernationem illius. 2. De stercore boum lapid tu, est piget : α omnis qui tetigerit eum excutiet manus. 3. Confusio patris est de filio indisciplinato : filia autem indeminoratione fiet. q. Filia prudens hereditas viro suo, nam quae confundit, in contumeliam fit genitoris. I. Patrem S virum confundit audax, de ab impiis non minotabi tur: ab utrisque autem inhonorabitur. 6. Musica in luctu importuna narratio iflagella de doctrina in omni tempore sapientia. 7. Qui docet fatuum, quasi qui conglutinat tellam. s. Qui narrat verbum non audienti, quasi qui excitat do nitentem de graui somno. 9. Cum dormiente loquitur qui enatiat istulto Sapientiam i & in fine narrationis dicit: Quis est hic o. supra mortuum plora, dcs cit enim lux eius: od supra saluum plora, deficit enim sensus. it. Modicum plora supra mortuum, quoniam requievit. 1 v. Nequissimi enim nequissima vita super mollem satui. 13. Lucius mortui septem dies fatui autem di impij, omnes dies vitae illorum. i Cum stulto ne multum loquaris. ω cum insensato ne abieris. is. Serua te ab illo, ut non molestiam habeas , dc non coinquinaberis peccato illius. 36. Deilecte ab illo, dc inuenies requiem, de non acediabetis in stultitia illius. 17. Super plumbum quid gratiabitur de quod illi aliud nomen quam. Ω- tuus 3 13. Arenam, occalem, de niassam serri facilius est ferre, quam hominem imprudentem , de fituum , de impiam. i'. Loramentum ligneum collis tum in sun lamento aedifici j non dissoluetur sic de cor confirmatum in cogitatione consili j. io. Cogitatus sensati in omni tempore, metu non deprauabitur. 2 i. Sicut pali in excelsis, te caementa sine impensa posita oontra faciem venti non permanebunt: χχ. sic de cor timidum in cogitatione stulti contra impe- eum timoris non resistet. 33. Sicut cor trepidum in cogitatione fatui, omni tempore non metuet, si coc qui in praeceptis Dei permanet semper. iq. Pungens oculum deducit lacrymas: de qui pungit cor, profert sensum. 1 f. Mi tens lapidem in volatilia, deiicio illa : sc dc qui conuitiatur amico, dissoluit amicitiam. 26. Ad amicum etsi produxeris gladium, non desperes: est enim regressus. Ad amicum x7. si aperueris os triste, non timeas: est enim concordatior excepto contritio, ac improperio, de suberbia, εc mysterii reuelatione, de plaga dolosa: in his omnibus ei rugiet amicus. α . Fidem postide cum amico in paupertate illius, ut ec in bonis illius laeteris. α'. In tempore tribulationis itulius permane illi sidelis, vi te in hereditate illius coheres sis. 3Q. Ante ignem camini vapor, de sumus ignis inaltatur sic de ante sanguinem maledicta, e contumeli deminae. 33. Amicum salutare non confundar, a facie illius non me abscondam: ερ si mala mihi evenerint petillum, sustinebo. 31. Omnis qui audici, cauebit se ab eo. 33. Quis dabit ori meo custodiam , de supra labra mea signaculum se tum,ut non cadam ab ipsis, de lingua mea perdat met

COMMENTARII.

passim in eum lutum , de stercora iaciant, delaps

ipides caeno sordi latos nec tamen condotiat M

riinei asciolii iungi mcio illo, lapide contrarcato sordibus percutitur et om/us a maiionem illim, oinnes sibilabunt ad eius

ius in n. Tam vilis est ovinibus riget , ut quis tantam infamiam patienti ed omnes eum risu & sibilis excipi tal nsi. Dest co-b. tapidatus est sterror

in hi, qui tetis it eum, excurret mamm, ζu ne- eelse habebit excutere, de expurgare manus

sordibus illi, diceret: Quicum- que iuuat, &promouet eius nodi sordidam hominem,is una cuni ipso edatur&eoilon-

di ut,

246쪽

ad Ecesesiasticum. Cunt XXII.

'mia ueta ut , evin rubore eum pomitet Promotio.' Ne ad orietum hominem ineptum cu-romouere, ne ili' munus iniunctum natae c. int, ii ente, tu te assiciatis.J

QM D, Praui mores fili, parentibus con sionem pariunt: at male instrum fili prat E in rata , boni nominis parentum minorationememetet, seu erit illis causa ignominiae, nomen, 'nialis simam eorum laedet, de comicllet. η vitio enim patentum mali filiorum mores adseribuntur. J ' At ex filiarum libidine uberior Parentibus infamia accrescit, quiuii ex filiorum seu Mi cessibus. J

s ilia rudem heredit Mino suo, seu

perinde est viro uio utit: s,ac si illi ampla obue- haereditas. Vnde qui doniugis dotem copiosmi ambiunt, curent prudentem, de virtute conspicuam licet pauperem ducere so mirum, qua cum hereditat in amplam acqui- . it. Huiusmodi enim coniux nunquam otiosa λα-- , labore manuum opes acquirit, , vanos imi tu muliebris abstinet ornatus, &c.l Nais quae confodit. in c-- iam figem m. disata se gerit, ut aedecus atarat coniugi, paren-pibus probio, & ignominiae est. V.6 s. Patrem , ct luxum conse ι -dax, ciui de marito coli. x inuerecunda consu-ntinent inurit: ct as non minorabisum, seu

impiis non cedet. Par enim erit filiae libido uerecundiae, luxuriae aliisque vitiis impii xum. Pros eho ad parentum & mariti dedecu sussieit in scemina audacia, seu inuerecundia. Misil Ipsi vero ex eo unico vitio ira deturpatur, ut Possit cum impiis hominibus computa-

. t Zim in tempore Sapientia. Et si sermo intempe-mous per se bonus,tamen ingratus & inutiliseii axime prouidendum,ut correptio in tempore oni Sapientiae, id est, opportuno tempo-

orna tax re adhibeatur, ut proficiat. Nam si omnia inpus habent. certe incastigatione, ut prosit, is opi unitas eii obseruanda. l. . dacei fumisn , φή conglutinae

test . vasa testea rursum conglutinari, α coales aere nequeunt : qui igitur cutarit fatuum edocere , aeque laborem perdet, ae ille qui curauerit vasa testea rupta rur- conglutinate. ' Indocibilis enim est ita stultus J V eri . n s υγλ- rari vita mi, quasi qui exci- dormicum δε graui somno. mad-ni lim enim hie lethargo pressus statim ins tantium relabitur, nee percipit, quae ei dicuntur: ita ille. 'Vers. s. C a mente imitiatur, praenarrar se. Sapienti . G. Qui stultum curat Sapientiae dogmata edocere , existimet se cum nomine graui seiuno correpto loqui. unde cum diuturna terminatur oratio, stultus dicit. - se Quis est, qui me excitauit 3 quia vult 3 sinu Misi iistε io, se prorsus ac dormientes se ostendunt audi-- 'αι - . n. ., cub. Mendas. o Hurai Ictores,qui post terminatam eonesonem nihil ex minata dictis corde retinent

Uers. 1 o. Si a manuum plora , Oe.

Deplorandi mitti quas mortui, quia sensu, ct s. ac Sapientia Lini destituti , quae est animi morando

vita. t uultis, quas In obitu filii, uxoris, parentis, amici, maximEs ii iste vixerunt, ne nimium Plores, iussieit

moderata tristitia, ut geras iraturae morem.

N c enim debes lacrymis ni iis prosequi obitum illius . qui requie est , Domino donatus. Cert usta mortem niagis deberes gaudio, nἰm eniquΣ.ti lacrymis prosequi. lnrs ia. enim nequissima vita per 'et umorte furia. Deploranda plus est vita scelest i siuato pt fatui, quam eius mors, quae quidem illum i equare. pergere in peccando prohibet. vitain im- .pii ver Emortem plora, in esus autem obia tu exi illa, quia finem peccatis patrandis impo- tb istitia it.J piosequen. V. s. i 3. Luiam mortui septem duo, iste. se- ptem diebus mortuo cuique in corpore hista de more perlolue : semime autem deplora impii mores, dum vivit, quibus Deum offendit. de sibi iiivivis malaaccersit. Vers i . Cum piato ne malium loquaris, M. Nihil enim sapienter loquendo proficies, Millum comitando plura experi cris incom

moda.

Veres is . Senia te ab in , illum cave, τι non molestiam habera, ne tibi stultus sit molestus, vel ne particeps sis molestiae, quae stultis ab aliis exstibetur: ct non coinquinaberis teccato iLEM. Impii enim sociis suis semiser aliquid excitant mali, aut in discrimen aliquod eos adducunt. 8 Nee enim Mis sine incommodo Nun iutinpoterit cum impio inire iocietatem l eum imνio Vers 16. Defecte ab iis, o inueniti qui m: o Hnon acediaberis in stillitia illius, taedio non ascieris ex eius stulta loquela, & ex aliorum ob eam excitata irrisone. Iners. Q. Super plaonbum quia P auis in t quia iri adlua nomo quam fatuus ' crauis est& onerosus saluus, ut plumbum. Idem Issem sunt,

si i3. Arenam, Osalem, O massa serra satruus de pia. facilius est ferre r quam homnem imprudentem, buta.

ct fatuum. 9-Uoe est quod dicitur

Prou. 1 . Graue est sexum, oe oner a arena, sed car Adii utraque gracilis. Preme illud: Et 'Ditium G impiam. Innuit, magnam admia in impotissilli grauedinem, cum ponderi stultitiae immen sum impietatis pondus adiiciturit Vers i'. Loramentu- ligneum eo earumis d. Q. ad μου non dissolartur, ora. Alligamentum, siue connexio Gabium aedificii squae transuersis costis & clauis ligneis quali loris

tur etiam ventorum turbine , vel terrae motu

ingruente : sie est eor seu prudens consilium. non citd euertetur. Certe cor prudentis con- cor mileni natum, Se stabilitum praemAitato consilio piaemedita- non saeiIE aduersitatibus stangetuI, nec metu

trepidabit. ueis libas

a sto. Cogirat sufensari in e ni tempore me-mis Latiore nou d prauabitur. Propositum . seu resolutio prudentis metu Poten um aut alia animi per

247쪽

iN Liber R. Conimentati j Literales δί Morales,

turbatione non dissoluetur, nec corrumpe- aenii sed simia persistet. ' Prudentis enim agitata est constantia in Praulaeditata ac xesolati-e resolutione liustic VFrfit. ia. Sicus pesti et excelsiu, ct came rasim impensa posta contra faciem et iii /ψnpe ma-unt .ctc. madmodum pali iseu pedamenta , quibus vites in excelita loco positae sulci initur : & sicut lapides rudes totier Ei' sti, & non eo , quo debuit artificio ut hi ficiunt, qui parcunt impensis, quique non tantum calcis addunt , quantum est necesse :vento valido ingruente non subsistent. Sic cor stulti timidis cogitationibus actum concu

tietur.

vero idem impii eoi aded trepitam in aduer-ss,in omni alio tempore minime metuit: nam absente aduersitate , & periculo audax est im-ria, cte. Dum tamen bonum nomen amici probro deliberato macules:& improperio eius actiones non exprobres; & saperbus te super cum extollas cum spernendo: M aleam in tibi ab eo commissum non reveles : dc eum dolis, i& insidiis minimξ laedere studeas. Quia in iahis omnibus essugiet amicus, fortὰ non reuersurus. ' Itaque conuitium , imprope- Conulti in xium , superbia, secreti reuelatio , de a tam impio ita, sae insidiae per antiq iam dissoluunt amicitiam.J dii insidia MHres. 18. Fidem pepide cum an , cte. Fideli- micitiamsi talem seria a cum amico inopia prestis, cum cibi an, si potueris: vi melioris illiu rtunae 'Pius,nec quidquam metuere alibi et ' sic pru-

dens iustus semper etiam in Omnibus a statibus de tribulationibus quietus, ac securus degit, nihil metuens nisi solam Dei offensain, quod negligit impius. 2. oculum deducia lacrymas, .vs Q emadmoduin leui punctione oculorum la- - ista cryinae profluunt: sic qui pungit cor obiur-

gando , minando, terrendo, laudando, pro trit sensum sue affectum vel motum irae, doloris, amoris, gaudii prouocat, & prodi essicit. Vers a s. Asitiem lapidem iis volatilia, διι eiu

cit volucres avolare fugientes: haud aliter iactitato conuitio Gluitur, & auolat amici erubes vis 3 i. A cum Mare non con et . non

abes eam, etiamsi pauper factus sit: a fis

Vers. 26. Ad amissan et spma eris ad inn, n d inerti; .st enim regressio. Si verus amicus est ille, contra quem gladium iracundia assectus eduxisti, de esus repressu ad amicitiam Veri amis. conciliandam minime dei andum. vera cane e .ul- enim amicitia Patiens eii, maximε inim visere sobri- det amicum ex subita iracundia sit ille aue-issim demore multorum in mu me abscondam. ne succurrere ei cogar : etsi mati ei enerint per itam, sustinebo. Si amicus paupertate pressus fuerit, aut incederit in periclitum, ideo que incommodum aliquod iit sisti nendum,patienter, ac tartiter seram. s. 32. G His, ovi audiet, ea ι se abra usumque haec dogmata verae amicitiae exaudiet, & perceperit, uanta sint veri minci commoda: cauedit ab illo, scilicet ab ami-

colaedendo conuitio, improperio, superbi secteti reuelatione, dolosis insidiis.

ptum. Versa . Aa annico saperieruos triste, Mutimeas: est enim comordatio. Ne timeas , amicum

a te recessurum dissoluta amicitia, quia vultum ei tristem ostenderis, vel aliquod verbum minus urbanum protuleris, facile enim concordia Amanu a inter te & illum instaurabit uti Amantium T i ix enim irae leues redintegratio as let este dilectionis. J Excipiis latrun conuitia, ct impropoVers. 33. Ligo dabit ora meo custodiam, esse. per labia mea sigilat timi certi- Graec , si iliam

. sine rubore possis es particM. ' Nam qui

amicum egentem descruit, ingerecundb v

let superii eniente illi prosperitate simul potiri.J elisia, hi

Vers 19. D tempore tris dat is illi iis permanei situ , M. Amicum foue in tribulationis tempore , ut si ei melior sartuna am-iu serit, bonorum, quae illi obuenerint, α tu particeps fias. s. o. Ante ignem ea im vapor, O si tu inali Mur . c . Q Emadmodii in antequam ignis sornacis ommiad succendatur, in altum peruolat sumus , α lignorum male siccorum vapores : s c es aut vulnera maledicta, contumeliae ac minae praecedunt ignit

iracundiae proxima dispositio. --isnis, Oporini .ὶ it non citiis A Wci, i illa, cst lingua mea perdat me, ut scilicet verba propter quae amicitia dii solui as Alet, mini m. proferam et & me vitio linguae perdam , dum Vero a perdidero amicum i ' Nam qui perdit ami- ς ita eum, seipsum procul dubio perdit, verus enim amicus vita homuus est l

248쪽

ad Ecclesiasticum. caput a XIII. απ

C AP UT XXIII.

Esntinet rea timem pro vera Sapientia obtinenda. Monet linguae vitia cauendus

parentes colendos: nemini detrahendum t peccata nou

iteranda, vagas tibidines fugiendas.

oMiNE pater, de dominator vitae meae, ne derelinquas me in consilio eorummec sinas me cadere in illis. 2. Quis superponet in cogitatu meo flagella, de in corde meo doctri- iam sapientiae, ut ignorationibus eorum non parcant mihi, M. non appareant delicta eorum, 3. 5c ne aditu restant igno, antiae meae, oc multiplicentur delicta mea,&peccata mea abundent, de incidam in conspectu aduersariorum meorum, sic gaudeat iuper me inimicus meus q. Domine pater, dc Deus vitae meae , ne derelinquas me in cogitatu illorum. s. Extollentiam oculorum meorum ne dederis mihi, id omne desiderium auerteὶ me 6. Auserante vcntris concupis sentias, dc concubitus concupiscentiae ne apprehendant me, de animae irrctictenti δί instuditae ne tradas me. 7. Doctrinam oris audite filii i o qui clusi dierit illam, non periet labiis , nec scandalizabitur in operibus nequissimis. s. In vanitate sua apprehenditur peccator , de superbus oc maledicus scaladalizabitur in illis. 9. Iurationi non assuescat os tuum , multi enim casus milia. io. Nominatio vero Dei non sit assidua in ore tuo, dc nominibus Saticho inrum non admiscearis: quoniam non eris immunis ab eis. 11. Sicut entiri let- uus interrogatus assiduE, a liuore non minuitur: sic omnis iurans, dc nomi- nans, in toto a peccato non purgabitur. 12. Vir multum iurans implebitur

iniquitate, dc non discedet a domo illius plaga. 13. Et si frustrauerit, delictum illius super ipsam erit: Se si dissimulauerit, delinquit dupliciter: I oc si in vacuum iura aerit, non iustificabitur, replebitur enim retributione domus illius. is. Est 5c alia loquel contraria morti, non inueniatur in haereditate Iacob. is. Etenim a misericordibus omnia haec auferentur, M in delictis non volutabuntur. 17. ndisciplinatae loquelae non assilescat os tuum: est enim in illa verbum peccati. - 18. Memento patris Ec matris tuae, in medio enim magnatorum consistis: '. ne sortE obliviscatur te Deus in conspectu illorum. Nassiduitate tua insatu tus, improperium patiatis, de maluisses non nasci, de diem natiuitatis tuae maledicas. 2o. Homo assii eius in vel bis improperii, in omnibus diebus suis non eri idio-tur. 21. Duo genera abundant in peccatis, bc tertium adducit iram , dc perditio-

nem. χα. Anima calida quasi ignis ardens, non extinguetur donec aliquid glu- . . tiaci 23. de homo nequam in ore carnis suae, non desinet donec incendat ignem. a . Homini fornicatio omnis panis dulcis, non fatigabitur transgrediens vique ad finem. as. Omnis homo qui transgreditur lectum suum, contemnens in animam suam de dicens: Quis me videt' 26. tenebrae circ mdant me, bc parietes cooperiunt me, Mnemo circumspicit me: quem vereor debetorum meorum non memorabitur Altissimus. 27. Et non intelligit quoniam omnia videt oculus illius, quoniam expellit a se timorem Dei huiuscemodi hominis timor, de oculi hominum timentes illum: 28. de non cognouit quoniam oculi Domini multo plus lucidiores sunt super solem, circumspicientes omnes vias hominum, de pro sim tum abyssi, de hominum corda intuentes in absconditas paries. 19. Domino enim Deo antequam crearentur, omnia sunt agnita: sic de post persectum rei picit omnia. 3P. Hic in plateis ciuitatis vindicabitur, de quasi pulsus equinus fuga bitur: dc ubi non sperauit, apprehendetur. 3 i. Et erit dedecus omnibus eb quod non intellςxerit timorem Domini. 32. Sic de muli et omnis relxnquens virum suum, M statuens hereditatem ex alieno matrimonio: 33. primo enim in lege Altissimi incredibilis fuit: secundo in virum suum deliquit: tritio in adulterio for-Gg 3 nicata

249쪽

α33 Libere V. Commentarij Literales ta Morales,

nicata est, &ex alio viro filios statuit sibi. 3 . Haec in Ecclesiam adducetur, dciti lilios eius respicietur. 3 Non tradent filii eius radices , dc raini eius non dabunt seu m. 36. Detelinquet in maledictum memoriam eius: α dedecus illius non delebitur. 37. Et agnoscent qiii derelicti sunt, quoniam nihil melius est quis, timor Dei, & nihil dulcius, quam respicere in mandatis Domini. 38. Gloria magna est sequi Dominum: longitudo enim dictum aifumetur ab eo.

I ERS. . Dotnim pater. o i ii-ὶ vi de ei inimis me in eo sis eo uis, id est, labiorum inicii pe- rantium. ini dominaris toti uniuerse dominare etiam ori, ac linguae meae: nec sinas me cadrie in istis. Facilius M aptius ad praecidentem sermoneto : Ne me derelinquas in consilio eorum fit uorum, de impiorum, nec

Permittas,meret ea contilia labi, ac perdu ero . . seu seuperponet Di euitatu meos gesta, Ru doctrinam Sapientiae, quae quasi stagello Ligat Atuitatem 3 Petit, vi cogitationes eius Sapientia dirigantur,& si aliquando i re-

deficetant tramite, stigentur, de r uocensa eritia est turdoctrinae Sapientiae stagello. Et quidem itioni M' ipsa Sapientiae dogmata sunt vitiorum flagei lum, cum ostendant hominem a recto rationis tramite deviare. t Et in coris meo diarinam Sa emis. cste. Quis in eorde meo Sapientiae praecepta statuat, ut cum per tetnorantiam cogitatio , & cor a recta via eos sequens exciderit, Sapientiae flagella mihi non pareant :&delicta cogitationis & cordis, seu impiorum

mores in me non conspiciantur. Et ne M crescanti gnorantia mea G. ct inaduersariorum

meorum , seu ita cadam , ut adii ersarii mei ineo lapsu ac ruina laetentur. Ergami at Aper me im-

U. 4. Domine Pater . O' Dein vita mea. ne derelinquin me in caritatu illorum . Peccatorum scilicet , superbiae, libidinis, &c. ne Permittas me nec in leui cogitatione delin

quere. verss. Exu iam oculor morum , seu

lationem animi , quae se per elatos oculos prodit, ne dia ris . ne permiseris mihi. Et omne desiderium, seu eoncupiscentiani, auerte oris Se linguae moderationem, ariste custodiem iliam . non periet iasse, non re ibit propter labiorum excessus: Mescandali t- T. ira Feriluo ne g. - . seu nec impinget in grauissimis oris peccatis , qualia sunt peri ria, calumniae, btu phemiae, detractiones, cic.' Ucroa iniqua sapiens opera nequissima vo. vel hara

citat , ut innuat peccatorum oris grauita-

. Graece , pro vanitatc , si tui A mnit . In stultiloquio suo peccatoc deprchenditur, α qui superba verba loquitur, vel proxumo detrahit, in libus, se propter labia in

pinget. versy. Iurasiani et assuescas osti um: vivi

enim ea ius incla , lapsas scilicet multi inii randi consuetudine. Nam qui habitum Qui L M.

iurandi contraxit , fui labitur in m. - MI

, '. ubi ut iaVEF. i o. in vero Dri non sis assidua is Diiuii ore tuo. se. Nec per Deum , nec per Diuos assidue iures. V iam non reis immutua asei non eris immunis a peccato ea nomina licet non salso, tamen irreiicienter, & temerE vsur pans. Nec vera iuramento firi te ait uescas; Nm et . venialis enim semper culpa saltem est, sine necessitate iurared in s- Versit. Sicut enim serum interrassariis asa , celsiore. aliuare non minuitur,cte Quemadmodum enim seruus saepὰ examinatus ad flagra damnatus &virgis caelus, non est sitie liuore, & vestigiis plagarum: sic aepe iurans, desulctos nominani sine peccato non erit. Insi 1. νιν uia iustis iurans, implebitur iniqui tate , millia crimina patrare perisiittetur iii huius prauae coiisuetudinis supplicium,&se in periuria labetur di a domata. - .

plaga, ipse ac domus eius plagis diuinitiis in vindi ni immissis atteretur Sive videta sapa a

ris hominem ad iuramelua pronum pluri-Vers. 6. Aufis a me ventris concupiscentio, seu ad gulam affectias: Vconciarum cuncupisientia ne apprehendans me , seu ne veneros trahatrix g ad voluptates. Apte ingluuiem luxuriae en si colligauit. VHiris concupisce M. Concubiti concupiscentia. Quia ex gulae vitio vitium libi. Humi dinis ingeneratura ' Preme verbum. Nev- Prehendant me. Nam luxuriae vitium se ho- Tmines assicit, ut videantur a tenacibus illi ux ad . . brachiis applehendi, unde dissicilis admodam

erit separatio. J Et amnis irreinenti, o inpuniram tradas me. Graecὸ pro irreuerenti, est in pudenti. Cato apud Festum frunitum, pruden

. rem vocitat, unde in ratus erit imprudens.

Igitur ne me tradi permittas impudent: ae, &imprudentiae , Neu ab anima mea impudentiam, ct imprudentiam auertas obsecro. I. 7. tri in oris, seu quae trado circabus iniquitatibus d foedari. Replebit M lim onum, pia

promi illarium non impleuerit , deii luis illim; er i sum erit, siue poena delicti. Profecto se aptissiti e pro poena ipsum doctum poni- uiginis tur ; quia illud ipsum in iuramento deliqui ite cuiuslibet poenae superat grauitatem. J Et s

illud corrigere. α expiare neglexerit, Graeco, des 'eriti duplici delicto se in iculabit, primo 'talendo, & iuramentum non implendo. s mando, peccatum hoc non expiando Iesalibus expiationibus.

V. i Et si in vacuum i Ara aeris temet inanitet. & sine causa: non uultisi abitur , rion. censebitur, in hoc iust , aerecte egi se ob leue saltem non necessaru iuramenti piaculum. Aratur enim retratatione domni istim , in poenam huius ineuerentiae, temporariae eius res non

pro ei

250쪽

ad Ecclesiasticula L

id est,ex opposito, e repione mortis obiecta, &obnoxia motii. Graece vesti morte. Intelligit hiramentum per idola, vel in genere blasph in lana,qua: morte plecti iubetur Levit a .i6. 2 γ, i ---ur in horai tale Iaces , non sit in populo Isiael tale scelus. ' Cur autem huiusmodi loquelam morti addici ren non nomi-

nauit tam graue erimen, tam foedum blasphei est, ut puduerit Sapienti eam vel in senere nominare.

- .is. Etenim amisericordisus omnia hac M.

Irrentur, Pij & religiosi sic in Graeco

hisae delicti, omnino esse debent abstricti. Θs i . Imr ei Data mi Mu mn a s ιαι--: ct enim in ira ver&- Π ii, siue y catum inest. verbum enim Hebraica pht rem significat. ' Loquela im-

ta: moderata nunquam erit a Piaculo immu

nis. J

i 8.is. Ismento parru ct matris tradi, tu mea a enim magnalia non consi iis. Cum taeris' inter pro res ad dignitatem prouectus, ne dissimules, te nosse parentes, etiamsi tenues sint, α abiei. N. f. io oblitii arm te Deio in con- Zivia r . . Ne sorte, dum versaris inter magnates, aut unus ex illis es, assiduitate eonia suetudinis cum proceribus, ex quo superbiam concipies , insatueris, de Deus tuae decentiae

rati oblitus permittat. ut quis te dedecore asciat , & hoc ipsum improperet . quod sis humilis genere, de mente sui ei bus; unde ma luisses doloris tui impatiens natus non suisse, de diem n tiuitatis tuae imprecationibus assicias. Di nit Deus, ut qui parentinerat honorem. in honoris laesione pu- - ui I Faninu. s io. II in assuetio in verbis imprope'. Qii hibitum contraxit aliis improperandi aut

conuit 1andi: in omnibio diebus suis nari eo turrdissicilis aut nunquam ab huiusmodi consuetu- mi Emidine monitis abstrabetur. Prosecto qui diutius vitio alicui a saeuit, ab illo nunquam, difficile admodium abstrahitur.lti L V. H. D voera abundant inprecatis, seu peccata multiplicant: iram, - --, cst 'Arionem. Tertium vero genus peccato- n . rum prino duo superans acrem Dei iram, vii x perditionem prouocat. - ima calida quasi in M. Primum vitium trium horum est ira, qua homines uant : a enim extinguetur, donec aliquid uias. Ardeseens ergo homo iracundia, non placatar donec aliquem laedat vel occidat: sicut funes non cessat, donec si escens aliquem

cibum deglutiat.1 3. Et humanequam in ore carnis με. secundum vitium est, veneris appetitus. MetonymicEor, quod est comestionis instrumentum, ponitur ipso cibi adpetitu. Cibus autem hie est venus. Nou de ut, donee incendo i τι- , non requies et in explendo carnis at petitu seu eoncupiscentiae, donec ignem succendat in amasia , quam ad malum selici

tat.

libidinis actu, si e quislibet appetit mulieres siue pulchras, siue deformes. Non fati itur Tenissis

tr Emeri u μου ad em vita. Tenacissima xii explebi ei lim&inexplebilis est libido, ius fames nun quam satiatur. J Tertium denique genus est. Pers 1 s. 26. Omnis homo, qμι tranigreditur uictim sui , siue adulter, contemnens in anima AMn.seu in animo suo : ct Aram securitate plenus. sinu me vi , N. Omnia crimina avd in hcter perpetrabit,qui Deum existimat non videia omnia ομμ. J Ided addit. mina perpe

viii Gudus icius: quoniam mystit a se timorem mat non in is ras timor Timor hiliusnodi tale. hominis adulteri, ima timor humanus, quo solum humanos oculos timet, seu ab homine videri metuit, expellit timorem Dei omnia videntis & suo tempore punituri. Et oculi h -- .

num timentes laion : ct nou cognouis, Graece, Et oculi hominum iam timor ilius stti nouo.

Proli hominis stili titia, videri ab hominibus times qui obiecta remota non attii gunt, nec occulta scrutantur: de Dei oculos n. gligis,qui xt prosuit da penetrant abyssi, occultissimos

eordis recellus perspicaciter ivtuentur. Vzrs. 19. Domino emina Deo equam crevis remur omniasum ainita, . Qim modo enim

postquam res factae sunt poterunt Dei oculos effugere, si antequesti fierent in se eas Deus iam aspiciebat He s 3 o. His in areis Ciuisatis vis abitur. . Quia igitur impius Dei oculos secreta cim mina ripiciei itis non timuit, imo ab eo ignorari sua crimina iactitauit: essiciet Deus, ut in Vibis plateis per Iudices ita reta crimina puniantur : de qui instar pulli equini ad vae rem proximi sui hinniebat Dr. 1. 8.ὶ timor sperculsiis antequam compreheri datur, fugae .ibit,de ubi suspicatus non est. tandem comis prehendetur poenas dabit. . Et eris dedet tis omnibus , sibi scilicet adulterae, eius marito, dc utriusque propii

quis, eo quod non inter reu timorem Dummus, eo

quod Dei aspicientis oculos despexit. M suum , se. Idem accidet adulterae uxori. quae substituit heredem spurium conceptum ex eo , qui alterius foeminae matrimonio est iunctiis. Primo enim in lege Altissimi inertius, .liuia seu inobediens, de infidelis legi. Sminia in viis s. seli uir. iniuria illum assiciendo, de fidem datain violando. Tolio, in adulterio os nicata est, etiam adulteri uxori secit ini

riam , Vm alio viro filios statuit Hic clarium eius peccatum fuit, iniuc am fuisse iii filios legi mos,quibus nauem non legitimum stiperinduxit ,.sui eum illis diuidat tereditatem.

En unicum adulteri, peccatum quatuor gra- vnIeum uissima criminacontinet i daberii re Hers. 3 . Hac in Ecclesiam adducetur, O . Huius nodi nemina , quae peccatum suum secretum esse existimat, in cinium dc congrega- eontinetationem populi adducetur. de fiet inquisitio, ut a legitimis filii spurij secernantur, infamian

tentur, de ab haereditate excludantur. CeriE Ri δ IJEsas non semper id publieo fiat iudicio apud tri- adulterabunal cordis solii serui sententia, quae damnat adulteram. Huiusmodi enim ignis sciori su- - nisi insmus auolat, Se adulterii vcri violet eIn populi in populo. sabula. Vos

SEARCH

MENU NAVIGATION