Tomus primus continens quinque libros Mosis scilicet Genesim Exodum Leuiticum Numeros ac Deutoronomium R.P. Antonij de Escobar et Mendoza ... Commentarij litterales, et morales in Vetus, ac Nouum Testamentum. Tomus quintus complectens quinque sapient

발행: 1667년

분량: 361페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

eius non erunt longaeui, nee eorum familia ac prosapia radicabitur. Et rami ei ira int

, iiiij eius t bero, non prog gnent. De

relinquet memorram eius . eius me

Vos '. Et agnos quid icti sunt, seu qui sum superstites, nihil inlitu est,

quam tianor Dei, . ' Cum videris peccat

CAPUT XXIV.

Sapientia concionatorem agens, seipsam abori ne, ab osciri, a domu, a putat, radive, a se inibus, ac donis laudat.

Api ENT lati dabit animam suam Min Deo honorabitur, in medio populi sui gloriabitur. a. de in Ecclesiis Altis limi ape-

Dei os scium, lemco spe tu viri itis illius gloriabitur, 3. de Am medio populi sui exaltabitur,x in plenit idine salicta admirabitur, φ. x in multitudii e electorum habebit lacidem, M iliter Ne e lichos beii dicetur, dicens : s. Ego ex ore Al-

simi prodivi, primogenita ante omnem creat iram: Ego feci in caelis ut oriretur lumen indeficietis, & sicut nebula texi omnem ter

ram: 7. Ego in alti di .nis habitaui, de thronus meus in columna nubis. 8. Gy- rum caeli circuivi sola , de profundum abyssi rei et raui, in fluctibus mari alii bulaui, 9. de in omni terra fleti :&in omni populo. io. dc in omni gente primatum habui: i i. de omnium excerciitium dc humilium corda virtute calcaue de in bis omnibus requiem quaesiui, de inbereditate Domini morabor. 12. Tunc Praecepit, de dixit mihi Creator omnium : de qui creauit me , requie ut in taberi aculo meo, i 3. dc dixit mihi in Iacob inhabita. de in istaei hereditare, de in cicctis meis mitte radices. t . Ab initio. dc ante saecula cicata

sum. dc usque ad futurum s olum non delinam, de in habitatione sancta coram ipso ministraui. i s. Et sic in Sion firmata sum, de in ciuitate sanctiscata sini-liter requi cui , M in terusalem potestas mea. is. Et radicaui in populo li' noriscato, dc in parte Dei mei hereditas illius, de in plenitudine sanctorum deiciatio mea, tr. Quasi cedrus exaltata sum in Libano, de quasi cupressus in monte Sion: is. quasi palma exaltata sum in Cades , 5e quasi plantatio tosta in Iericho: '. Quasi oliva speciosa in campis, de quali platanus exaltata sum iuxta aquam in

plateis. zo. sicut cinna:nomum de ba amitin aromatizans odorem dedi: quasi myrrha electa dedi suavitatem odoris: Σi. 5c quasi storax, dc galbatius, dc ungula, de gutta. dc quasi Libanus non incisus vaporaui habitationem meam, de quasi balsamam non millum odor meus. 22. Ego quasi ierebinthus cxtendi ramos , meos, de rami mei honoris oc gratiae. 23. Ego quasi vitis fructificauis auitatem odoris: rc flores mei fructus honoris de honestatis. r . Ego mater pulchrae dilectionis, de timoris, de agnitionis de salictae spei. 2 s. iii me gratia omnis viae M veri- satis, in me onmis spes vitae de virtutis. 26. Transite ad me omnes qui conci piscitis me, de a generationibus meis implemini: 27. spiritu , in meus super mel dulcis, de hereditas mea super mel de auum: 28. Memoria mea in generationes saeculorum. 29. Q ii edunt me, adhuc esurient: oc qui bibunt me , adhuc sitient. 3o. Qui audit me, non confundetur: εί qui operantur in me, non peccabunt, 3 i. Qui inlucidant me, vitam aeternam habebunt. 32. Haec omnia liber vitae, de testamentum Altiissimi, de agnitio vetitatis. 3 3. Legem tria.idauit Moyses in praeceptis iustitiatum. 5e hereditatem domui lacob. sc lsrael pr niti sonet. φ . Potuit David puero suo excitare regem ex ipso fortissam, ni, de in throno honoris sedentem in sempiternum. 3s. Qui implet quasi PhilonSapicntiam , dc sicut Tygris in diebus nouorum. 36. Qui adimplet quasi Eupli rarem aliquem ob delicta puniri, existum id mi in Deum te videre disposui se, ut altrim in Pirς a perieubim ficias, edocearis, satius esse Dei Mista, in

praeceptis obtemperare.J li uo bis ues. Gloria ningua est si vi Domitum, periculum M. Ab eo, qui sequitur Dominum , longi '

tudo dierunt accipietur. ' Sicut enim vitia lumna -- decurtim vitae ciuirum: ita virius homuus Pro. imi

ducit aetatem.ὶ

252쪽

. ad Ecclesiasticum.

mput XXIV.

Eu brates sensum : qui multiplicat quasi Iordanis in tempore messis. 37. Qui mittit disciplinam sicut lucem, M assistens quasi Gelion in die vindemiae. 38. Quiret ficit primus scire ipsam , & infirmior non inuestigabit eam. 39. Amariesum abundauit cogitatio cius, & consilium illius ab abyssis magna. o. Ego sa- .rientia ei fudi flumina i. Ego quali trames aquae immelisae de fluuio, ego quasi fluuii Dioryx, de sicut aquaeductus cxiui de paradiso. 62. dixi: Riga-

hortum meum plantationum, & inebriabo prati mei fructum. ψ3. Et cc- factus est mihi trames abundans, ec fluuius meus appropinquauit ad mater quoniam doctrinam quasi antelucanum illumino omnibus. & enarrabo iulam vique ad longmqtium. sis. Penetrabo omnes inseriores partes terrae, x inspiciani omnes dormientes , & illuminabo omnes sperantes in Domino. . Adhuc doctrinam quasi prophetiam cssundam, de relinquam illam qia aerentibus sapientiam : de nota desinam in progenies illorum us lite in aetatim sanctum. I. videte quoniam non soli mihi laboraui, sed omnibus exquirentibus veri-

0MMENTARII.

ERS. i. r. 3. . Sa entia lichiuit animams . . sue iApstin, iust Deu Dor ur, seu ad Domini Dei gloriam auctoris sui, ct in m . Populi Et in E isse ι Atti . -

mi. in se tuo cur bis aperiet M sium . ct tu caet- spectu ortivis laim gloriabitur Et popili fui ex rubitu inplere rudiue ructa. in fideli multitudine Ecclesiae admirabilia . siue sui ad iratione ii conciliabit, duin loquetur. Et tu i critudiis halebit laudem, o inire, beneri Dia Deo nur e tur.dice . vers. s. ex ore missimi prodivi mi ge

nita ante inuetem creaturam. Ego ex inente Dei

velut verbum mentis prodivi genita adii te omnes tutas. ideoque primogenita. V 6. 6. Ego sci iis caelis, ut oriretur Ilionem in

risio m. sui Lix, quae initio mundi et eam est, de q tradie aucta, cum sol fuit iactus. Et sL

i. dicitur. Et tenebra erant Fufer faciem Vis . E in aliis inis balit , in coelo vi

nubibu , in sissete frequenter in scriptutis diei tui, Psiuio . . Qui ouunia emine sumtu ...9. o. eoli circiocii suia . Vox sola naturas creato excludit, nam sine illatum opeccolum diuiso Sapientia circuivit atque sormavit Et 'o findam ab i penetrari , id est, profla latum aquarum voragines, quae s. do carere videlitur. Io fictibio maris a Litavi, qui quidem ex elatione facili, ex ordinato fluxis ae reiluxu, productione ac contractione Sapientiam commendant Conditoris. Et in , iterra steti , stabilitatem ei largiendo. Et in omni papulo, ct in omni gente primas in M- - Nam omnis hominum potestas a Deo procedit. Et omnium excellantiam humilium corda vin urca aui. Nam omne, tam magni, quam

patui diuinae Sapientiae subiacent potestati. Et in is requiem quoui, in his omnibus regioniblis, de gentibus, in quibus dixi me dominari, ac principatum tenere, quaesiui locum εἰ poplitum , in quo proprie requiei rem petatuorein, de gratiam, quique mei cultor esset. Dei enim te uies est, cum hominibus pet . A - M ..ct M LM. Scripturat M.

rabor. siue inp pulo fideli, qui est poculium, est. eum ho- haereditas. clesia Domini: uinabar, lim minit ras. per

quam, siue g stio incitari. gratiam ha et eris 3 a. Tu praecepit, o dixit mihi creator

culo mea. Explicat sar emia, quodnam suumst munus, de de Lipta Poetice loquitur quasi de per coria distincta a Deo. eum tamen sit Deus ipse. Facit ergo te vel ut Dei ministram, ut eius iusta exequatur. Q Sanquit, produxit me, &perpetuo in vim Lai, tacitio utitur, haec mihi

dixit. Neque enim habitauit uam Deus in aliquo populo, in quo non etiam habitarit Sa Piciatia , quae nunquam a Deo diuelli potest, cum ipsa quoque sit Deus. , . Et dixit muhi. In Iacob habita , seu in familia Patriarchae Iacobi, ct in Israel here istare. iii populo Israelitico hereditatem ac pos sessionem accipe, sua sit listaei hereditas, aerosi esto tua. Et in elegitime is mitte radices, sta-Dili diuti iisque possessione, populum hunc

ponide, eumque plurimis bene liciis exorna.' Nam eum Deus stabile apud iustos obtinet Cum DE domicilium, innumeris eum beneficiis donat stabile apud Ieddens aulam tanto Principi digna m. t iustum trabet ab aeterno ante omnia saecula, & tempora i b beneficii, ex. sisto. Vocitat Scriptura Initium, id quod erat otiui

ante tempora, hoc autem erat aeternitas. Et

τί ue furinum scurum muri, Lam. sciat aeter ita cum a parte anteriori, ita & , posterii, riaeterna sit, sisto. Et in habitario usa Za cor ipse ministra . In Tabernaculo, de Templo

facta ministeria per Leiulas, de Sacerdotes . .

obivi, inoque vera sicliseia sit Graecus obtuli. sis. Ersu in Sion Orma sum, per T

bemaculum,&Templuim,quod in monte Sion per Salomonem aedificaui, fili terque colli cari sici, cum prius tantum belliaculum mobile haberem. Et in clinitar sanctis ara Ierusalem simitit, requievi. Gracias, D Ciuitate di nisi lecta, quia scilicet cam prius su stet impi 6 s-- li amat at

est cara est. Et quidem Deus speciali a jecta P

prosequitur eos, qui , peccatis recedentes tetferuentem poenitudinem emundantur. Plus amat innocentes, sed in filios , qui ad domum reducuntur, videt ut speciali teneraudule d sciri, uti in prodigi y de est parabola. D in liris alem potiora. mea. In hac olim Cluit

253쪽

Liter V Commenta ij Literales & Morales,

te. Pontificiam , ac Reglam dignitatem col

locatii.

in populo Israelitico , mustis a nie beneficiis

ornato. Dei mei hemia rasia , pars

Dei mei, in qua radices egi, eii Dei hereditas. Et in planitu ine Sa misis deteruis mea, in Plan. , magnoque coetu Istael Deo sanctita

vers 17. 8. 23 sire uexaltara si mi iti . . iam, quali cedrus procera & speciosa, quae in Libani monte conspicitur , excreui. Cedrus manu, - ςminet altitudine, recta est , enodis , solida , , pie , mi corruptione immunis, Ductifera, odorata, medica praedita virtute: quas quidem Proprietates sicile Sapientiae aceommodabis. J E 7 si respψin ,-nte S . Inflat Q presti, quae in

Sion vires fit, comatae, virentis semper, comatae, vim medicam habentis, odoratae, pulche rima ostentor. des. In morem palinae Cades,vel Sion excellet tis robore, coniarum pulchritudine, duratione, nisu in superua, aequalitate, ac Ductu mirifice exaltor. Et Iericho. velut rosa Ierichuntina pulchrior reliquis, lux in Iu- dea nascuntur , regina florum , veris pii pura, odore suauisititia, ad medicamina utilis, appareo. versi io. iis campis, fronde semper virens iues fructii utillimo ho-Diu nasa-mitii bus di necessario, eminens appareo. Iu en 'ea campii. scilicet, non solum in hortis clausis, ut

Gilior ad me pateat acteiliis. J Nec si lilii, ne iii . urbibus habitat Regiis, ita ad campos retia pienti seu git, ut a pauperibus ineatiar agricolis, quio iis odoris. Eligit Sapientia tam , seu liquotitiis .siisse nyyx hae vitrb profluenti comparari, ut innuat miserui iςqui ex pro is ac libet a voluntate obuia Versii. Et missis, , seu lacrynia odo

rata arboris eiusdem nominis : gesta mi, it ire resina odorata fruticis , quae in Syria nascititur: Qvnguia, quae reperitur in Iudaeae paludibus, de odorem suauissimum eissat nardo

non incisis, siue thu indiuisum , non ieetiam, cum stat ei creuis ex eadem incitura lacrymafivens iam haerenti de induratae superuenit, inique agglutinatur, ac simul concrcitat, Ois Livitationem memn . seu populum. Hebraeum,in quo mihi hibitationem elepi, suauissimo doctrinae legis meae odore repleui. Et

non Mum' m, merum, iii cenam odor mei .

versi a. Epo pNisi terebinthus exiena ramo meos. Sicut ter sinthus arbor procera, quae in Syria irascitur, de tenuissimam resnam iaciratarii prosa indat, ramos produxi. Grami -

irii pulabii admodum sunt,& lat Enis, de iub umbra mea requiescere, gratiam a sterct, & honorem.

odoris. Vitem commendant odor cum storescit, de fructus cum maturus pendet ex palmite. S

pientia autem dicit se in flore fructificare su uitatem odoris. odor ille suauis. quasi possessio fluctus iam esse videtur. Florida πιπιν

dc odorata virtutibus iuuenta virilitatis D s u cum plerumque diutius ae laetius commor

gestii JLicitii. Vςlut Putanus iuxta aquas nascens,& creta MVt ramorum pompam enutrite pollit folii, &xamis lata, umbram gratissimam in aestu offerens, pulcherrima obiicior, in planteis. Vt in Vibium plateis obumbrandi in aestu geram os.ficium, quod iuxta aquas platanus exerit. Qui enim xiiii libidinis angitur, unicum in Deo inuenit restigerium. Vnde aiebat Salomon: Ho, quod nonpossi- esse continens, nisi Deio δελ-- m. i. Sicus ei amo--, ct - are mari s o rem ridi. Aromaticiam odorem exhalo, instar cinnamomi, seu canna amomi inter oraestantissima aromata numeratae: δe iam

stat bals i aromationi is seu siauissimἡolentis. Et mr a ei. Aa, cuius cortex bis in anno inciditur, indόque eius liquor emanati de antequam incidatur cortex exudat sta

se Graece diei tui, quae est pars nobilior, p. xior, & sincerior mytiliae. dedi suavitatemper me omnis gratia obtinetur, quae in agnitione veritatis, & quae in via ad illam eii uia. Iubae . sanctor senectitiis certum solet esse prae nuncii ini. J Et rei mei civi noris. σι -- : aris. Flores enim sapientiae sequitur seu bri νiobio: honoris de gloriae. Ego materpulchra ducitatasae, eE bona d lectionis , quod epithetiam additur, ut atur hi de inhonesta distinguatur. Saepe vide iis . iam αSapientiae studioses offores este turpium vo- tale ieci. luptatum. J Et timoris, agnitionis. Dei, at reiehomines disclim Deum timere, dum edocen- tur eum agnoscere. Quis enim Mnoscens Dei bonitatem illum non timebit oci et eat Gy mcta . qua scilicet bona coelestia Dei ti- more nixi homines sperent. Haee spes aptE sancta vocatur, quae rectis nititur in operibus: haud sie impio tum spes. qui vacui bonis operibus, putant inaniter se aeterna Elicitate Potituros lGrs. 13. Iume Paria omnis via, ct rimis. t omniastra visa, viniuis, roborisfortitudinnis, praesidii ad recte operandum, quod est sta chae spei si damentum.

Vosis. Transite ad me omnes, piaco tis , agenerati omni implamini. Graec , A sitietibus, qui ex me generamur cedro, cyrrei , palma, rosa oliua, rumno, uiam O. Desiamo, myrrha, de 1 . Stiritus enim meus o mel a D.

Tribuit sibi his spictum , sicut superius animam. Significat autem spiritus sapientiae naturam de se per legis distinam de mirabilia opera replentem homines suauitate. Et herea ra m super mel,qD-m ; de pollessio sapientiae, quam asseclis conu vico aut iuretat dul

cedinem. ver sis. Menimam insen crinis esse V

ri . GraecE, Memoriale, seu lex , meaedes bus relicta, idque in perpetuani pollessionem. Q apttaex idem est memoria. Memo- Memoriaria enim Dei homines ad legis obseruationem Dei bomoaa

nrsis. . . me. adhuc esuri se . Ci- iiii uitibus de potus in nunquam fastidium a rens, lino potius ad comedendum de bibendum ad-

hue excitans repetitum. vers. 3o. -abis me, non confindetur. Hi quid turpe agens, cuius illum rudere debeat. Et qui operantur in- , nsu peccamii, qui mihi nauant operam, Peccato erunt immunes.

254쪽

ad Ecclesiasticiim.

me, Interpretes mei, illos ad Sapientiam erudiunt, vita a Mer-s ebunt. Elucidare enim sacrae Scriptur e libros hori ad au am vanitatis captandam, o ti x is ad Dei gloriam, de pro amorum utilitatem sto nouenaam haud vulgare ligninia praedelli- tacito nationis est. JHeg. 3 a. omnia liber vita, cte. Libet

legis diuitiae & serii iura sacra haec omnia

continet, seu praestat. Per eam enim veritas. agno 'citur, de scidera a Deo cum homini

bus inita, &promissiones factae iscaeli inii

tui cum

3. Legem in . t M'm in pro is stilia uis . i ii iii praecepti, iustis: ct hereditat inama I b, ut lex&praecepta haec eismi quaedam otiosi hereditas Israeli tilio charissi ino: Ei O ael premi ionei, & ut eadem lex promitteret Israeli multa bona, eadeioque praestaret. Obseruationem enim legis multa bona in praesenti omitantur, & maiora in futurum ii sequentur .l cos. 3 . Psit David puero sua excitare Re exi . f. tis. m. . Lex promitii seruo suo Darii di Deum exeuaturum Israeli Regem Mei coam, squi quidem tempore, quia haec sit acides scribebat, exspectabaturin sortissimum aer

lentiniarimi, in iti. O ianoris sedentem in tem - pii renum , alu , in throno maiestinu , semper sec furiam. Nain Ret uel ira nauerit is c. .

torum nuntinum aquas augetur, & exuberat:

ita Messias plenam continens Sapientiam, si mines docendo profundet. Et suns Tigro iu a m nouorum. Et quemadmodum Tigris impletur aquis dum nouae nuges verea lis ei runt, liquore icilicet niuium lasei centi iri in montibus : ira Messias coeleitas doctrinae aquis abundabit. si iam adimplet pios E phrates sen- eootota intelligentia, prudentia,& sapientia sensum hominum adimplebit, sicut Eu-Pbrates terias aquis. sui multiplicas quasi lae Guia in tempora m si . seu copiosissimis gratiaeci sapientiae vorticibus exundabit, sicut Geoni iesiis i mpore aquis exuberat V f. mittit disici et Atularem,

sensolis in morem spargentis lucem, sapien-xiam sparget: σ assiste u quasi Geon in au vindemia, de se ostentans doctrinae ecclestis pleni isti muni, sicut Geon vel Nilus in diebus uuide- miae, lio tempore suum accipit, Tigris,

- incretia entum.

e .s s. a ibi perficit nimio sic ire ipsem, cri rinior non inuringiant eam. Qui quidem Me Diras perfectE cognouit , loquitur ut Propheta, linam Sapientiam: de creatura in simior, seu inietior animus, minor scilicet illo, non plenἡ

in altequetur, vel apprehendet. A uini enim almis abit cogitaria ritu,

. Prae mari enim, vel plusquam mare profundior est cogitatio de consilium, id est,arcat Sapientiae. U. o. i. i. Ego sapientia sua, mora, tam materialia irrigantia terras, tu in spiritua-

Caput XXIV.

lia sapientiae de prudentiae animos diluentia. EI' qi sit ramo a tua immensa defluuio, diuinae sapientiae. Ego quali fluuius Dioxyx per

alueum manufactum decurrens, sicut duectus, exitu aepararis.. siue initar huitis fiuminis Di oryx de paradiso coelesti, seu de Deitate processi. Dixi iret Rigabo hortum meum plani t reum, hoc est,hortum fidelium, vel animam iusti: ct imbri usto misi mihi Elum. Graecb. ιο- tam tu' - J Sive arbores fructum seientes abundanti irrigatione dogmatum salutarium praeparabo. Plantae rigant alvi fructus par- Aeeurata iuriant , non postquam fructus Protulerunt idicit autem irrigare seu i im quia irrigatio ii eius solet ei lec ita pronvisio. Cum accurate a te tuus animus deuotionis affectu, lectione, seia ac meditatione irrigatur, existitiis te fructibus

iam potiri. JVer . 3. Et ecce factio est mihi tra ei H undaris. . Trames ille, siue ilauius Dioryx adeo aquis intumuit, adeo cxcrcuit, ut iam quanda ii malis exhiberet speciem et rinam V si aut e lucum ikurnino omni bio. e. Quia doctrinam ais io tanquam matuti- iram alii orae lucem, & in longinquas oras, externas scilicet regione α in longinquum tem Pus illam emicaturam profero. Syrus liabet,

Et relin ii iam eam in uener it Ones multas.

' Hoe habet doctrina semel a fideli Doctore Marni me Prolata, generationes dilatatiit ad plures; audit enim parcns, filio communicat, hoe si cu-Liin edice it, & futurum edocet saeculum. Vt te.*pppaxeat quanti meriti sit, docta piaque umlumina scribere, quorum doctrina semel ab Auctore prolata, vel edita ad plura secula producetur.

Vos s. Penetres O omnes inferiores partes terrae, cyc. Non modo uniuersum orbem Per

curtam, insit per limbum suictorum Patrum lumine compitibo. Ad hi ne quamdiu inibi Patres haes runt,contimio diuina sapientia penetrauit sit , lumine, d aliis donis: de iam incarnata statim a morte penetrauit etiam quoad animam vilitans omnes mortuos, etiam damnatos, utpote omnium Domitius Iudex&Sanctos sperantes in Domino gloriae lumine compleuit. Ergo etiam omnes in Purgatorio tunc constitutos aeteriis Christus bd titudine donauit.

Vers. 6 A ue docti inam φ asi Prophetiaim undam. . Iam Siracides loquitur. Adbuc, inquit, octrinam, & do: rata quasi oracula,&arcana sapientiae profundam, ut eam Sapizntiam requirentibus exaratam relinquam. Et mu desuam in progenies Erorum, et pue in auum sanctum, & non cessabo eos, qui Sapiemiani quaerunt, salutatibus monitis instruere usquaia saeculum suturum, ubi Deum videntibus instructio haec Sapientiae amplias non erit ne cellaria. stula Co

D aut oci me & alios Conciona: or Uxegiv esui. dogma iii struxi. Probus enim Magister se Priu in dans ex curat instruere dogmata tradens executio- tioni moxni, mox aliis verbo, & cxemplo saturaxi 'I': ibo.

doceat.

255쪽

Liter V Commentarsi Literales & Morales,

CAPUT XXV.

ostendis Sapiens tria, quae placent Sapientias totidem, prae Hylkent. Decem beatiti, tines describit. Muberum nequitia duesti

tionem expri t. N tribus placitum est spiritui meo, quae sunt probata coram

Deo& hominibus: a. Concordiastatrum,&amor proxim rq m. & vir&inulier benE sibi consentientes. 3. Tres species odivit anima mea,& aggravor valdh animae iliorum: . Pauperem superbum: diuitem mendacem:senem fatuum& insensatum. s. Quae in iuuentute tua non congregasti, quomodo in senectute tua inueniest 6. Quam speciosi in canitiei iudicium, & presbyteris cognoscere consiti uni t 7. Quam speciosa ver c- ranis sapientia, & gloriosis intellectus, & consilium t s. Cotona senum multa peritia, & gloria illorum timor Dei. '. Nouem insuspicabilia cordis magnificaui,& dicimum decam in lingua hominibus. io. Homo, qui iucundatur in filiis, vivens & videns subuersionem inimicorum suorum. ii. Beatus qui habitat muliere siensata, dc alii lingua sua non est lapsus, & qui non seruiuit indignisse. 12. Beatus, qui inuenit amicum verum,de qui enarrat iniustitiam auri audienti. 3. magnus, qui inuenit sapientiam, & scientiam : sed non est super timentem Dominum. Iq. timor Dei super omnia stiperposuit: i s. beatus homo, cui donatum est habere timorem Dei: qui tenet illum, cui assimilabitur 3 36. Timor Dei initium dilectionis eius: fidei autem initium agglutinandum est ei. i7. Omnis plaga, tristitia cordis est i ει omnis malitia, nequitia mulieris. 18. Et omnem plagam, α non plagam videbit cordis, I9. dc omnem nequitiam, ec non nequitiam mulieris: ro & omnem obductum, ec non obductum odientium: 21. dc omnem vindictam, ta non vindiciam inimicorum. 22. Non est caput ne- . quius super caput colubri 13. de non est ira stiper iram mulieris. Commorari Iconioc draconi placebit, qualia habitare cum muliere nequam. 24. Nequitia mulieris immutat faciem eius: dc obcaecat vultum suum tanquam ursus: dc quasi saccum ostendit. In medio proximorum eius. 23. Ingemuit vir eius, de audiens uspirauit modicum. 26. Breuis omnis malitia super malitiam mulieris, sors pc catorum cadat super illam. 27. sicut ascensus arenosus in pedibus veterani, ii cmulier linguata homini quieto. 28. Ne respicias in mulieris speciem , Ac non concupiscas mulierem in specie. 19. Mulieris ira, de irreuerentia, oc confusio magna. si primatum habeat contraria est virosito. 3t. Cor humile, &facies tristis, de plaga cordis, mulier nequam. 32. Manus debiles, de genua distatuta, mulierquae non beatificat virum suum. 33. A m iere initium factum est peccati, de per illam omnes morimur. 3q. Non des aquae tuae exitum , nec modicum; nec mulieri nequam veniam prodenudi. 31. Si non ambulauerit ad manum tuam, confundet te in conspectu inimicorum. A carnibus tuis abscinde illam, ne semper te

abutatur.

aeprobam. ' Multa eniim hominibus

ter eos, quos arctius natura colligauit, malus tui.Maviso

ibi et esse dissidium.J Ei amo direxi momo, quos in in Deus iubet sicut nos ipsos dilisere: r vir σ- - ιν μοχ e. t. ius. vricili et emitra ii notitiini; semiat quae viro placent: de vir probo uxoris non corde. sensui se accommodare curet. Pax enim eoa- si se - gii minime conseruatur si sensiuin consor-

256쪽

testi

G. 3. hominum e tit aram mm virore matriam iam M. Graec , να- a. id est,indigne sero vitam illor tim. Ain rem Nec enim tam miri uia est, diuitetra ectori ob diuitiarum agnatam vanitatem. Inuenire autem in paupertatis humi - . liatione unde efferatis, maximae superbiae est documentum. J Diuites, MPmentes, qui neminem timent, nec ullius in . . io digem ope, non ita occasionem habent mentiendi, vi tenuioris fortunae homines, qui ut se excusent, aut ii commodum aliquod inimi nem auertant, mendacio praesidium Maeri retentu diuitis, Principis, aut potentis tuam communi existimatione magnum dehonesta-

mentum est mentici lim. Senem fu m. σ D sensuum, qui quidliti potuisset ex experimm via in se. tis rimis didieiise prudelitiam. Existimon i malo, Au larem loqui de vitiorum insipientis , quae

plane in senibus maius odium conciliat 4 me s. s. Vire ui inuemue

-- . seMEiura tua inuenio' P .pterea in senectute multi sunt fatui aut sensu, aut moribus : quia cum elsent iuuenes Sapientiae , vi virtutis rix silia,& ornamenta sibi noli quae serunt. seminae prudentia dc virtus in iuuentute est ediscenda. J

ia sede rebus recte iudicare, in senibus est valde tiriciosum. Et obinu eremsiere consilium; posse tenes sui um& prudens consilium sugger re, magnum est senectie orna montum.

i. ratem, Vi E d contrarios mem nee rectὰ de roblisiiudicare, nee salutare consilium cinctere pos- de iesia, . ingens canorum est indecentia lo I. . Quam veter Sasentiae tu soris vi me resis, Graec , honoratu, qui scilicet opter aetatem, aut publica muneia ab aliis Onorantur. Certe senectuti aenaium est Lm-- is sim, seu honoratam, unde taxantur,2 oo , qui ien , ut senes, non reuerentur.J Et sim L i. polie , prudenti sole capi consilium M- Iutare, egregium est decus seni utis.

omamentum senectutis est perdoctam e illa: id utem in quo gloriari debenti is, est, virtutis

e sse cultores.

3. 9. 2 'Palilia eo dis, quae μή- ω-- quidem nemo tanti facienda esse suspicatur in aris co de suo, vi reuerὶ Acienda sunt, ego me i- to , ghi it , seu magnis iendae fle,aniriuo:

Et Aci in alcain in linqua bomis μιι. decimum quod coimmendabile esse scio, voce palamoni, -nibus enunciabo.

vers. io. -- Aitur is sita. Hoeest ex rem beatitudinibus propositis prima. Beatus enim est pater qui multos filios bene moratos habet. Vinens s turio, or es 1 si nersonem inissem sum . ex qua laetetur,' ne Piaculo. Nec enim est peccatum gaudere quidem de inimici clade, aut morte; scit de eo bono, quod inde mihi Duitur, viribus illius, quibus me iniustὶ diuexabat, attriderer fis. J a. cera qui cordatam habet uxorem. Pto- qui requirunt coniugem pulchram aut diuitem, ne gentes quod imprudens existat, beatitudinis hiat trium se iunt. l Prae

ad Ecclesiasti eunti Cispi a XV.

diues, de pulcherrima est mullat, quae sinsata, Tartarem ac prudens repetitur. Hinc taxantur, qui ii praediuitem ducant uxorem , existimant, eam Iri 'ibi impulchritudine , & prudentia redundare. , Et visi leuia- qinto suasis esti nauia peccatum aliquod, ta dra a Muci periculum. Et ritu 1 et Iouit indidi , se. ρο ς, vii siue se viliori. tagna enim fortunae cala-rnitas est, coelex inopia, aut captiuitate nobi- iuuae leni ignobili seruire.ὶ

Non ait, qui rapini casu. sed qui inuenit post ad hibitam diligentiam. Verus enim amicus dis- venis xml- scilis inuentu es 4 Et qui enarrat institiam au i dissicii an lenti seu qui discipulos dociles,&quentes sollitur. η Doctor Euangelicus non Doctui E. a. beatus, quod plurimos auditores alliciat suo iis, ra cumine, de ei uentia; sed quod ii iilitiae d. g. minata ita prosaei, ut ab illis ame cordis exci--, piantur.J sed totum

Fientia , cre. Magnus est vir docviri' eximius, sed maior est illo, idiota, qui sinat udiis

ne decoratur. Nam.

Versi .is. Timor Der o omnia superpa- fuit se. si per omnia eminet quam uiuitis illa- stria. Beati igitur homo, em donismum est haere

ri morem Dei. tenet iram, cui assimi bitur.

' Ni illa est tam pulchra in creatis similitu- Nulla Est do . qui possit hominis timentis Deum beatita tam pule Lia ludo designari. J similitulo.

Eris i 6. Tm, Deli, istum d lectis, e . Timore enim paulati in homo ad amorem prin ris Deu va-greditur. L ei a Mem initium agrauina m est leat decisi M. Graece , Fides autem initimo est statutinationis e m. principium scilicet adhaerendi Deo. Timori ergo α charitati fides tanquam initium& sui amentum omnium bonorum ac dono rum prae iungi debet. Vers. 7. Omnis aga,tristitia cor est. sum- 4.ma calamitas est eoidis moeror. Et omnis mali Ad Eurum πῶtia, nePi Ωι millims, omne genus malorum in di nequitia mulieris continetur. ' Propone Muliei libi-m i Dominam iuvi amore sititiam, tam vi diui ,3dicta debis auaram, nilosam, inuidam , iracundam. vi desidem ad praecepta : vnde nequitia mulierculae huius imodi omnium vitiorum epilogum it agit. lns. 18.is .io. xi. Dumnem ploram. ct plaga et debit tardis. Videbit, & feret homo Oionem plagam, dummodb cordis tristitia non

assiciatur: Et omnem me ut iam. seu vexam cunseret, de non poterit tolerare, nequitiam muli . Et omnem Adi m, Graece. omuem obductionem.

seu calamitatem sibi inductam aequanimiter se- .ret, tolerabit ob ictum odiensium, seu ea-lamitatem ex inimicorum malitia prosectam. Et omnem vindis , parum grauem esse ducet, ct non iudicabit tolerabilem esse posse, vindictam inimicorum. ex qua ipsi iactabundi perii- stant. Audi Tigurini versionem: GA qi tu, agam, modo non agam ammi, oec. ' Plaga inlitai tur animi, mulieris malitia, impetus odien . nisi a

iis , vindies inimici intolerabilis omnino ,

eittis dicta inimici Vers ii. αν. in capa nequiin super ea ι iuiolatabiliscatori , sirpentes enim venenum in capite omni π.habent, unde eorum lethiser morsis. Omnor ira supre iram multou. Nam animo fouet odium, vςnenatis laedit verbis conii itiando, iurgando, lacerando contumeliis de non semelia is , vitas

257쪽

LAer V. Commentari j Literales 3C Morales,

tineteriodeam.

patent.

Mulier sedi vitae insidiando. At praecipud eam scrpenti sin P aisimilari dixeio quia velimum gestat in ore. l. Eo huis': c υνα - araciari placebit imagis, seu mi

nai in Oic nua nocuit, erit cum leone, arit dracone com morari, quin habui ut cum nudiere quam.

Vers. 24. Neria inici mail νυ -- .u Dei e . est cordis eius malitia, talis in vul-Muliet non tu cernitur. ' Nec enim pote suos affectu, potest cordis continere, ne in publicum prodi cantur J Et, . si iracundo allicitur, o cas tu i mri se umquam insim Graece, a curat, id cit, torvum, &horridum vultum ostolitat, in morem vis :siccum ostendit, seu veluti iacum corroga Pulchrae -- tum, si, didum, nigritantem obiicit. Edic. iit foemiliae non inaci, si em ne pulchritudo earum, si niti tanti faciunt , non deformetur. J

V s. At mea a maximnia rim i gemuit vir eius: 'a tens f. l. aus modicum. Maritus avd.ta uxoris asperitate coram familiaribus ingemit corde, de si spitium emittit, modicum tamen L ii demit sum, & quali in silentio, quia νὴ axiu ς' auitat non au hirrae putore. ' Magna quina lux dem aerui ima coniux irata, quae cogit virum in ingemisce Vers 16. Mem 'muo militis mitis iam

xe ni 'im, cte. Peccatores, scelerati pro sua ro tione mulierem neqtio in sortiamur. 5c habe- Scelerare bunt abunde pluriae, ac s. pplicii. Migitumidam etiun suppliciuiti hic scelerati mariti est coniu- in m nequa Ucos a T. S M arenosus in pediri iliabete. veteraui, O. Q:iemadmodum senem Arigat clivus aliquis arenosus, ii per illum sita u-dendum : ira maritum sedatum , di grauem mulieris furentis intemperantia lingitae fatigabit. Volsis. Ne restici ut mulieris feciem, ese. Si uxorem sis ductimis,nea: tetidas ad corporis pulchritudinem, puram, eam ei te argvincinum probitatis. Viridi, de pulchra latet anguis in

ingens Hi sconinae iracundia in quotlibet, irreuerentia etiam in maritum, ex is quo constitio sita dedecus oritur f. o. M lursi rimarinis habea . vel viri inertia, qui quodammodo videtur uxori sitae

nupsisse, vel quia ipsa nobilior, &le si erit

dotata: contraria es virosuo, molesta, grauis, ius voluntati, ac iustis, repurenans. Vi E

P. . curat uxori

quarii ius morientium parens roist compel-

Mulier nequam marito causet cor humile, abiectum, & vile, vult lini tristem ex interno incero te, vulnus in corde saepe lethale. Denis e maruis ibi is .cts ni ac Muta. Verbo uno, tacit illum tum animo, tum corpore facunil -

. En den que talis est, de talia erit mulier, i euon beati . ai corum seminis, seu beatum n 'nacit , ut d berct, sed potias illum miseluin, de infelicem reddit. V V . A mulie e Euatrii , allium est te

ronatura porrexit , de edendi acuit appetitum, ii iiii ' ius mollati. V. O . Non de a t exitum e. Ne per minimam quidem rimam aquae, quam retinere vis exitum Praebeas, si non velis totam e illui.

Sie si .el leuiter mulieri nequam indulgeas, ut libere prodeat, quo volet, & q iod i sic ituiri erit isti, agat: ipse te dominum excutiet, de domum tuam, &familiae tuae honorem uertet.' Edo eris: ex partia indulgentia in leuibus, . Ex grauem prouenire transgressionem. Vnde uxori Oarum inorigeratae nec leuiter in ui. n. i. diligendum in iis , quae puritati obesic pos- tii si ea sint .l prouenite V s 3 1. Sisen ambula rei it ad Num tua , aes confimit te in osectu hinorum. Nisi illam custodistis . &apita te habueris quasi ad 1 - nihil indu niim , te dedecore asticiet, &ab inimicis tuis vadum irrideberis.

er 36. Acarm uitius, seu a corpore tuo, ite assi unde iram, per diuortium solim i libellum epudii in Graece additur da, scilice libellum repudii , quod tunc licitum erat. 8 Hii iusmiai tanto malo nullum aliud reme dium, 'istam resectio. J Separa ergo illam a te,

semper te, seu tua patientia & moderationc u i te te . animi tui asciuatur.

CAPUT XXVI.

Mul rem prudentem commendat, et o pam vituperat. Et alia quaedam viria Sapiens reprehen St.

V iERis bonae beatus vir: numerus enim annorum illius duo lex. 2. Mulier sortis oblectat virum suum,& annos vitae illius in pace implebit. 3. Pars bona multet bona, in patio timentium Deum dabitur viro pro factis bonis: q. diuitis

autem de pauperis cor bonum, in omni t cmpore vultus illorum hilaris. s. A tribus tim iit cor meum, d in quar α - to iaci cs irca metuit: 6. Delaturam ciuitatis, A collectionem populi, p. calumniam mendacem, super mortem omnia grauia : s. d lor cordis de luctus, mulier zelotypa. 9. In muliere zelotypa flagellum linguae, omnibus communicans. io. Sicut boum iugum,quod mouetur, ita de mulier iac-

258쪽

ad Ecclesiasticum. CUM XXVI. i

qui tenet illam, quasi qui apprehendit scorpionem. it. Mulier ebriosa, ira

magna: M contumelia, & turpitudo illius non tegetur. 32. Fornicatio mulieris in extollentia oculorum, & in palpebris illius agnoscetur. 13. In filia non aver tente se, firma custodiam: ne inuenta occasione utatur se. I . Ab omni irrcti rentia oculorum eius cave, dc ne mireris si te neglexerit. sicut viator sitiens, ad sontem os aperiet, & ab omni aqua proxima bibet, & contra omnem palum sedebit, Ac contra omnem sagittam aperiet pharetram donee deficiat. i5. Gratia mulieris sedulae delectabit vitum suum, & ossa illius impinguabit. 17. Discipli- na illius, datum Dei est. 18. Mulier sensata de tacita. non est immutatio eruditae animae. 39. Gratia super gratiam, mulier sancta&pudorata. 2o. Omnis autem ponderatio non est digna continentis animici 2 i. Sicut sol oriciis mundo in altissimis Dei. sic mulieris bonae species in ornamentum domus eius. 22. lucerna splendens super candelabrum sanctum, dc species faciei super aetatem stabilem. 23. Co- lamnae aureae super bases argenteas. ω pedes firmi super plantas stabilis mulieris. . Fundamenta aeterna supra petram solidam , & mandata Dei in corde mulieris sanctae. 2s. In duobus contris latum es h cor meum, in tertio iracundia mihi ad uenit. Vir bellaior deficiens per inopiam e vir sensatus contemptus: 27. Aqui trans raeditur a iusticia ad peccatum, Deus parauit cum ad rhomphaeam. α s. Duae species dissiciles de periculosae mihi apparuerunt, dissicile cxuitur nego tians a negligent:a: de non iustificabitur caupo . pecca is labiorum.

COMMENTARII.

I beatu hoc in s et ilo se existimet, i tui uxorem probam fuerit sorti-

tus. Numerus ensen amiarum i ius

' duplo diutius vi et, di laetius. erum man probam conii igem Vitam agens trillem, ex annorum nume . - d restit. J Wio dei versa. Aduli j iis strenua, prii densili ira tirum oriri isti sua Elius in pace im89- . ilicit , ut vir quietum , & tranquilium Gum agat, seu in senectute botra mo

riata

Pars Mna, nudire se .sortem bonam iacetus est, qu. probam mulierem sibi coiitu gio aptauit. In parte timentium Deum tabitur

in pro factu bius. Tanquam pars sors debita timentibus Deum, dabitur viro iusto tanquam recte factorum praemium. sicut enim em Peccatori in supplicium aptaturi Vi rioba coniux , Domino datur viro iusto, Wies enim. vi vel hic praemium virtuti debitum incipiat Rcrip e. Nam sortis uxor in causa est, ut maritias in hoc saeculo gloria quodammodo Potiatur. - ' Diuitis oe ρ Di s cor D in

Q zzz diues sit, vel pauper si pro

bam duxit uxorem aeque hie potitur beatitudine; cor enim eius laetitia afficitur omni tempore , cuius in vultu exprimit documenta. - Dixit notanter. Diuitis, ct patimis, ut in- - nuat, non esse moles iam paupertatem, si Pata

ciunt, alia additur quarta quidem timoris occasio adeo dita ut cogat me cordis timorem ad saciem producere, quasi eum non potuerim dii limulare. sunt haec G. 6. . Desuturam cliniis, cum scilicet quis in ciuitate male audit, de Pallim omnium linquis cons itur. Ei co&ctionem populi, tu minium, & Leditionem vulgi, in qua viget auadaeia, & omnis exalat reuerentia. Calui mi Misti. em, eum filia hominibus crimen adieribitur, quod minii nὸ perpetraruiit. Super mor. tem haec Gra omnia grauia Iunt. Attamen. Hers.s.9 Dolo cordis, structus mulier I

typa . non sollini est timor, sed & vulnus, de

mors cordis uxorem zelotypam habere. In muliere υIMI pasti tam querelis enim, ex 'postulationibus, dcc. maritum suum flagellat:

omni bio e muni vis. Hoc mulierum Zelotyparum ingenium, ut de suis suspicionibus parum

cum omnibus loquant r. ' Igitur coniugem clausorti, zelotypam tolerare vincit longo i ineruallo festia re cominolestiam, filiae ex mala fama, & vulgi multu, ex calumnia mendaci, assislci hominibus excitat id salvaruml- Versi o. sicut Mon mouetur, ita tu vulgari, a ct mulier nequMn. Graece sicut iugiΠu λι-,

concutit in , ac proinde inaequaliter procedit: adeoque & boues turbat, & opus rita de mulier nequam, seu zelotypa, inquieta, non ests blatio viro suo . sed impedimento, ae detriamento. tenet quasi qui apprehendis scorpis . Qua huiusmodi foeminae manum midat in conii igio,existimet se scorpionem exitia leni duxisse. l pionem in V. si i. Midie retria ira magna d magnam eonis granitam concitat maritum ipsaque vino aestuans duxit. est iracunda. Et columeliat, ct turpitudo iri H 3. non tegetur, quia ipsi vociferans, ec stulta gat Ttiens suam prodit intemperamiam. contumeliam hane ebrietatis cum turpitudi 'pieriurique ne Auctor colligauit. Consιonetia, ct m v o. multet vim Quia scilicet mulier vino indulcens plerum- indulgens . que iuvis ostentatur ex venet .l est 2. Fornicatio mullaru inextilentia oculorum. Mores inhonesti, seu vitae turpitudo in oculorum inuerecundia apparet: ct in 'E bris illisu a scitur. ' Certe ex oculis vagis, immose de nutibus indecentibus animus impudicusf, oculoivinaLcile deprehenditur. J I i In filia non Murtente sit, Graece se dicum mini fria invi vidia, quae non se auctast , vir oriun festa

259쪽

8 L est V. Commentari j Literales δί Morales,

aspectu sed cii meis init sermonem, lirma custo- a M. id est , specialissimana cautelam adlii becirca custodiam illius : ne inium occasione tu. iis se, seu corpore suo impudicE abutatur. Filla, quae se ' Nam qui te non auertit a virorum collo-.ς0ηQq quiis, indicamentum dat, se ad delictum capta

lictum occa- Gime. Omnes aspectus illius parum modestos, non m qu 'la in uerecundos suspectos habe : ct ne mireris, si tene texeris. Si cum ea sueris remi ilus &indulgens, non mireris, si ad peccandum audentior extiterit. Sunt viator sitiens ad fontem , os aperiet, ab omnia riis proxima bilui. Vt viator

valde sitiens ab aqua et ram coeno ita secta non abstinet: ita salax adolescentula , quacumque oblata occasione, libidini suae obsequetur. Multae filiae' Pluresv:dim adolescentulas nobilium filias

'ob tum p ex incuria patentum vili admodum veneritum, v contra omnem tu peribit, cte. Et ne ii parue- quemadmodum viator fessus de via qitieum-nanti que arbore inuenta, sedet, illique haerescit: de sicut pharetra excipit sagittas quas iis , donec rumpatur: Ita filiai mi erecunda sitim libidinis explere tentabit ex obuio quocumque .prostituet se ad omnem angulum,& quos uis amasios excipiet . donec omnino Lastata succum

q. Versis. Gratia multouseati a. seu bonum, disiam quod in muliere sedula reperitur. m. suum: σ ossa illi ui impinguabit. hilarem vi- , - . seciet, ut enim animi moeror corpus euia- eiat, ita mens hilaris stor id am facit aetatem, aecorpus impinguat.

f ir. Disi lina illim datum est Dei. Grae-cὸ, seimia huius mulieris , prudentia, s ter tua est munificentissimi manus Dei mu

nus.

mutatiore sita animae. Si citus sis uxorem pru

dentem, Squae commista tibi arcana tacita apud se celare valeat, nulla res erit, cuius pretium cum sorte tua si conserendum. Poribτo D itirari. Graecὶ significat id quod quis loco picti j dat,ut aliquid aliud accipiat. Versis. Gratia supergratiam, mulier sancta est pudorata. Cum ullis gratiarum continetur in muliere sancta, Graece est, & verecunda. oi filelis ' Sancta itaque idem est ac stilis. Vxor enim fidelitatem seruat obediens marit O , th Gn. . reuerens, secreta custodiens se sanctam esse manifestatqVos 2 o. Omnis autem panderariis non est diva

continentis anima. Qitantumuis magnum Pol diis auri S: argenti non est dignum pretium, quo coniux casti, verecunda, prudens valeat comparati. Nam

Versit. Sisiu Sa Glans mu uti in altis is Dei. O. in admodum enim sol, dum in montium verticibus irascitur mundum illustiat: sic mulieris bonae pulchritudo lux quaedam est de ornamentum domus.

s. Taxant ut Reetes , qui

p s. 22. Lucerna pendens supercandria . sannium, O . Sicut candelabrum aureum, quod erat in tabernaculo ante sanes sanctorum continud fulgorem emittebat: sic pulchritudo corporis & moderatio animi diu in domo perseuerat, ut scilicet eam regere, marito adeste, M liberos educare valeat. Vers. 1 t. Columnae .lurea super basci argenteas. c. Et sicut pretiosae Je omnibus carae sunt columnae aureae basium argent earum firmamento nitcntes: sic4 retiosi,accari sunt pedes prudentes mulieris uirer plantas firmas ac sto

Diles. Vt stilicet tam Peduiu, quam plantarum motus, siue incessus non sit vagus,& leuis; sedgxanis, rarus, nec nisi necessarius. Versi . Fundamenta aeterna supra Ietram si

lidam . . Qi madmodum fundamenta , quae vivo lapidi imponuntur propemodi in aeterna sint: ita diuina lex in corde mulieris sanctae firmiter sedet tanquam in solido funda

mento.

Ersis. 16.1 . Inda, contristatum est e, meum, e. E duobus fortunae euentibus, qui se mihi non mel offerunt, tristitia assicior: at ex tertio alio casu iracundiam concipio. ritatis risitiens per inopiam. Primus est,cum vitio quidem Principis video strenui immilitem inopia premi. ' non moerore tabescat, suaspicit tot cives diuitiis aissilentes sine vitae. commoditatis dispendio: Sc simul videi milites trio=ia r se vulneribus plenos .vacuos opibus. Annon incu- muria Prinspis, uideberet ubertim dotia conserre in eos,qui illius obsequio vitam litare mini-mεdiit harunt 'Eivissensatus conte tui.Deinde concipio tristitianis quando mihi obii ei tui vir sapiens traditus obliuioni , quod fauore

magnatum caruerit, dum inferioris admodum meriti multi sedes praecelsas occupant. Et qui transbia tur at ista peccatum. Me denique tertium hoc iracundia succendit: nempe cum quis a virtute deficit ad nequitiam. Deus parauit eum ad rompho . De huiusmodi homini, salute iam est achiam, caedi est destinatus . . .

aeternae. Iustὸ quidem Siracides irascitur. Intolerabilis enim nequitia est, statum felici in diι----smum virtutis, im infelicissima peccati ibrie ro diratae commutare : & post expertinentum dulcedi inni , quam proba conscientia suo ministrat in P epulo, ad diram peccati, de daemollis vitio descendere seruitutemqvers. 18. Dua sterio a ciles, ermo a mihi apparueris r. iseu duo hominum genera. Dissicile exuitur negotians a negligentia . legis diuinae, nam in Graeco est di io, quae peccatum significat.' Magna cupiditas lui i efficit, ut ibi ε illiciti

mercatores diuina aliquando negligant. J Et admittet nou iusti alitur caupo a pecca is labiorum, istu institor,& mercator non erit immunis a mendaciis, de periuriis. ' Quae quidem mer- eat , α

catoribus, id artificibus inde iunt familia- ii ria l

260쪽

ad Ecclesiasticum. CUM XXVII.

Os udis Sirari les, m aritiam multorum malorum esse causam. Unga

Dida docet. I Rorτε R inopiam multi deliquerunt: id qui qi aerit locuple,

ari, auertit oculum suum. 2. Sicut in medio compas misia

. pidum palus sigitur, sic & inter medium venditionis, & emptionis angustiabitur peccatum. 3. Conteretur cum de- linquente delictum. q. Si non in timore Domini tenueriste instanter, cito subuertetur domus tua. s. Sicut in peri cussura cribri remanebit puluis, sic aporia hominis in cogitatu illius. 6. Vasa liguli probat fornax, ω homines iustos tcntatio tribulationis. 7. sicut rusticatio de ligno ostendit fructum illius , sic verbum excogitatu cordis hominis. 8. Ante sermonem non laudes virum i haec enim teritatio est hominum. 9. Si sequaris iustitiam, apprehendes illam : de indues Dasi poderem honoris , de inhabitabis cum ea, de pri teget te in sempiternum, de in die agnitionis inuenies firmamentum. io. Volatilia ad sibi simisa conueniunt: Si veritas ad eos, qui operantur illam, reuertetur. II. Leo venationi insidiatur semper: sic peccata operantibus iniquitates. 12. Homo sanctus in sapientia manet sicut Sol: nam stultus sicut Luna mutatur. 13. In medio insensato rum sertia verbum tempori: in medio autem cogitantium assiduus cstb. iq. Nam ratio peccantium odiosa, de risus illorum in dcliciis peccati. 1 f. Loquela multum iurans, horripilationem capiti statuet: dc irreuerentia ipsius obturatio aurium.16. Effusio sanguinis in lixa superborum : oc maledictio illorum auditus grauis. 7. Q ii denudat arcana amici, fidem perdit, dc non inueniet amicum ad animum suum, is. Dilige proximum, dc coniungeto fide cum illo. 39. Quod si denudauetis sis consa illius, non persequetis post eum. Q. Sicut enim homo , qui rodit amicum suum . sic id qui perdit amicitiam proximi sui. 21. Et sicut qui dimisit avem de manu sua, sic dereliquisti proximum tuum, Ac non cum capics. zz- non illum sequaris, quoniam longEabest: effugit cnim quasi caprea de laqueo: quoniam vulnerata est anima eius. 23. vltra cum non poteris colligare. Et malemcti est concordatio: α . denudato autem amici mistcria, desperatio est animae infelicis. 2s. Annuens oculo fabricat iniqua, de nemo cum abiiciet: 26. inconspectu oculorum tuorum condulcabit os suum, de super sermones tuos admirabitur: nouis sanie autem peruertet os suum, de in verbis tuis dabit scandalum. 27. Multa odivi, de non comitiauici, de Dominus odiet illum. 2s. Qui in altum

mittit lapidem, super eaput eius cadet, bc plaga dolosa, dolosi diuidet vulnera. α'. Et qui seueam fodit, incidet in eam : dc qui statuit lapidem proximo, ostendet in eo : de qui laqueum alii ponit, peribit in illo. O. Facienti nequissimum consilium, super ipsum deuoluetur, de non agnoscet unde adociliat illi. 31. Illuso de improperium superborum, de vindicta sicut leo insidiabitur illi. 31. Laqueo retibunt qui oblectantur casu iustorum: dolor autem consumet illos antequam moriantur: 33. Ita dc furor, utraque execrabilia sunt, de vir peccato continenserit illorum.

COMMENTARII.

ERS. i. P terim tam mi θι rura. Multi peccant, ut inopiam prae- sentem , vel imminentem stigiant,m laciis , sariis , siaudibus: foeminae etiam vulgando corpus, deri Et qui etiarii locupletari,

triuiis.

Vers. i. Sicut in med a lapiduis parui digitur, ctc. Q , adni uni stipes, circa quem paties dificatur,omni ex patie lapidibus

premitur ita inter vendentes & eniemes quod dam certamen est , quo dce pete se inuicem contrahentes conantur , dc ad se utilitatem tra

here, etiamsi cum Peccato coniuncta sit: quod

SEARCH

MENU NAVIGATION