Tomus primus continens quinque libros Mosis scilicet Genesim Exodum Leuiticum Numeros ac Deutoronomium R.P. Antonij de Escobar et Mendoza ... Commentarij litterales, et morales in Vetus, ac Nouum Testamentum. Tomus quintus complectens quinque sapient

발행: 1667년

분량: 361페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

α8o Liter V Commentarsi Literales θί Morales,

mersis. Est te in qua isti in manus a rum ine M. Persuade tibi , suturiam este tempus, qirando in inanus Medici incidas aegritudine aliqua corporis, talem in vitae termino, k superueniente. versi . qtoque Medici De m. Δρυ- eabuntur cum probe sciant, artis suae succensum, aegrorumque valetudinem ab illo pende- re τι airigat timetem estrum, id est, quietam i nitatem aegris reddat , propter conuersatio inn illorum, seu ut possint iterum cum valentibus conuersari. Reiicio aliorum expositionem,

qui per hos deprecatores volunt intelligi S.

Bonus Me. cerus es, quorum nulla mentio praecessit.' For-dieus debet te noluerunt, id de Medicis intelligi, quos vi-otMς 'dent magis lucro, quam deuotioni intendere.

tiis; es': Medicis Christicolis non praenaum simplerim. Debet igitur probus Medicus Dominum precari, ut curatio felicem sortiatur ecfectiam.J Versis. Qui deliinquit in Uectu e . qui fecit eum,incidet in m m Medisi. Medici enim,& morbi sintqirasi tortores, quibus propter Propter pee- peccata nos Dominus vult dii texari. Porib g itu' aegritudines saepe ex peccato procedunt liues riuum pro inclacrymas profunde : compamo enim hulnanae,ais miseriae communi debetur: ct uira disia , , incitu rare, seu ut sit iii rebus acerbis,

2 lege coro illi . de cura sepulturae cadaueremandati, ut decet,& ut postulat recepta consuetudo : ct non dejicivi sepulturam isti vi, viliorem, qualia oported, prouidens Pompam. Uers i7. 13. Propter delaturam autem, seu

Oblocutionem ciuiuin tuorum, qui si viderint te propinqui mortem leuiter ferre, existimabiliat, te morte illius este laetatum : amaia fer. ι luis istim vis die, vel duabus propter huiusmodi detractionem. uno vel altero die ede signa doloris. Et consola e propter tristiuiam 1 transictis autem hisce duobus diebus, consolationem 'Luctus pro admitte, ne tibi tristitia noceat. Nimius o liine luctus in obitu propinquorum, seu amicorum reprehenditur.J Et De tu iton semina nuritum civi una die.vel duobus prepter Arractionem. quam is auram ducit vos i7. A tristi Menim sisti m s . cs c. Tristitia enim si diutius persistat, essicit mor tem sestinare, obruens, & opprimens co poris vires, & senium inducens, quo ceruix

curuatur.

Hos Io. In Ad ione tem, inet tristitia , s te a conuictu aliorum abducas, & litudinem. captes, ut sine teste plores, tristitia permanebit : substitistia inopis secuniis cor ei tu. Si enim quis corde sit bono,& hilari operi se impendet , de facultates tuebitur, & augebit: si vero corde sit incesto, & tristitia obruatur, opus negliget boni successus desperatione, atque ideo res familiaris male dilabetur, vi eristitia ta ipis: inopia prematur. η Adeo prauus est tri-

ritu inem stitiae anectus . vi hominem faciat paupertatis india ρος' aerumna premi. JVersii. it. I ergo dederis in tristitia eortuum. seu tristitiae, & moerori, Sed repelle ea a te loem evia n illi mrion, mortis scilicet, S: sepulturae, quae tibi Dertristitiam accersis, & . accci cras. Q si libeat, parti c. lam hanc r

tiae, , qua nos abducere curat, additam videbitur , ex nouissimorum recordatione p. - , quam eius tristitiam augendam, quam imminuendam moltis . quaeile. At si prudet et ducas discursum,nihil ma-

gis nos debet a moerore reuocare, quam miser M. re riae humanae dii tutioius recordatio. J Noli oblivi ci illorum, nouissimoruin, seu mortis scilicet , sed prospide tempori, nec plusculum indulge dolori. Nam curid bono nequeem est conse so defuncto, seu reditus ad vitam petlacrymasae dolores tuos. Trhiae nihil prori- rusti ipsum pessimasu, defuncto non proderis,& interea pessimE teipsum laedes. Hs 2 3. M.1-r esto iudiei mei, sortis talicet & conditionis, verba sunt mortui: sic erito suum, humana conditio tibi etiam mortem

indicit: mihi se i, iuubiale. ' Cur non dixit, Tibi eras, sed ii tu Mae ' Quia quotidiE debes mitia αtibi persuadere, illam diem vitae tuae esse novic

tina .l ei vitae D mersi . In requiem tm requiescere ac num vim ιias, cum quiestente mortuo depone me- ma moriam eius, quae te plus aequo cruciat:

v is. Sapientia scriba in tempore vacu - solatio .ris. Sapientia quaerenda & si eranda Doctori ac lit: erato viro opportu stare M , t ait Graecus. ὶ σ noratur astu, qui activae vitae functiones ire remouet, Suismiam ero i, piens euadet. 8 Nam quod ille L carmini- sam bus dixit. erit, qui se

verum est de quo ibet litterarum genere , Sa- titipiens non erit, qui se ab externis nimiis occupationibus non expedierit. V. s. 16. Sapientia replebitur, qui tenet aratruin, cte. Graece, In quo erit sapios, iste. 'u seu quomodo acquiret Sapientiam, qui a mane cui ad vesperam ruri occupatur agricola , vel qui non lectatur nisi in iuste , in cuius cuspide cliis Aa s, dium eius est armenti annumerare vitulos,unde lacium acquirat ofa . orsuum adversandos sileo, tota agricolae cura erit terram aratro subigere: vigilia rivis in sagina vaccarum & omnis cogitatio illius fugans somnium, est, undenam armento poterit de abundanti pastu proui-

dere.

ctem tanquam diem transeis, ere. Qui culpit lituras sigillorum iic Graecεὶ quiuus vitiamur ad epistolas, Se alia huiusinodi obsignanda; & pictor totus est in varietate colorum tabulis per artem picturae inducenda, xt piructura exprimat. & imitetur, quod artisex iam tendit. laxe est unica horum cura, hoc manus vigilans, hoc animus somnians sciit haut depingit. Versis. Me faber ferrarim, orc. Haec etiam est unica sisti serrati, cura. ignis sera carmi e . . Licet autem ei molastus si Glor

292쪽

ad Ecclesiasticiam. caput las

im ex fornace procedit,& cum igne teret xii nostrae natiarae hoste conflictetur assidue, voti deserat opus. ers. o. Inae milii innovi aurem rivi, seu nouis, ac repetitis ilibus pulsat, & serit eius mites: σ coni similitudi rem vasis ociaus euo, artifices enim crebri, ia exemplar & tipum

propolitum reflectunt oculos, ne errare contingat.

20 4 Cresiuim tabat in consummationem verum , cte. Animum ad opus ab luendum plicat, diligenter studet in opere perficiem do summo mane euigilans. i. De sedem ad om suu , e . a certum visorum numerum sibi, aut fa-

sui, fgulus prael ibit, quem quotidi Eroficiant.. 3 . In braeisse Irim dit, siue cio ante pris i mr 'it vininem Curvat enim se figulus in anteriorem putem. de vires suas exerit ass subigendam seu Lit mandam argillam. Corsu dabit ut confι - r sinitionem , qui scilicet vasa intus, & soris liniunt figuli, de vitrea illis eustra inducum: vigilia his , seu de no urgem , m- ι is macrem, quo indutanda sunt, igne appinio, vas Vir si s. hi in mani stir erunt, in lal re manuum suarum stativum spem p. nai victu, i ct vim ri 3M in amir sua sa-icu perit 'est

omnibui non of tas, liue non si ibi istit, quia ad ciuiumvsam harum artium subsidium est nece ilarium. Et non Din bi sunt hiansudatum. 2 GraecEPrononi rimas i est, habaalam iuxta. . Templum scilicet, aut curiam, aut praetolaim; ne strepitu machinarum suarum aliis molestiam creent: sed suos vicos seorsim habebunt; in quibus o Teinas ap riant : in Erelis in no iraissilient, sed illi; artibus ad congregatio

nem Sapientium non accedent. seu into Sapientes non annumerabuntur.

Versi 8. Superse tam Iudais nos debunt. Orestanismum iudici non iniec e . id est, ritus, conditiones , & decreta iudicialia non callebunt : neque palam μientdisi istam, O iudictam . s in mirabesu mu itu. utitur , alios non docebunt, quod proseisores bonarum artium faciunt aut in scholis, aut priuatim: non a cedent ad coetum Doctorum viro tum, ut de grauibus & eruditis quaestionibus eum etiadisserant. S a creaturam unt , id est, res neces latias ad vitam in hoc saeculo fouet,lam subministrabunt suo opificio, di arte manuali. Et a recario term eratione artis. id est, oratio aJ Deum, votum, ac desiderium Dinne eorum vertatur in arte cuiuique, ne mi Evt seliciter succedat,& Ductum optatum proiciat. in uri apte artifex dicitur deprecari, Ad retulli hoe omnis ile' dicam illam et. Quia ad euiusui, w Nwς-opciis pei sectionem mirum in modum conseri II oratio. l Ace maria res animams am. con- remotu sese PDii simi. Ita tamen vacare de Atii fieres non bent cio opificio, vi simul sese legi Dei te gnoscendae accommodent, saltem quatenus illos concernit, de eius obseruationi diligeri 2: za,

ter studeant. Artisees itaque non otii ne tem te semcttempus manuum operi impendant , sed ali. 'm quam particulam animi tectae operationi seruent 4

D scribit Sari ni studiosi miri officium. Docet Deum semper laudau tim

siue munera benignim largiatur, siue ira

tim supplicia inferat

Api Euli AM omnium antiquorum exqui: et sapiens, Minprophetis vacabit. a. Natrationem virorum nominato ium, onseruabit, oc in versutias parabolarum simili introibir 3. Occulta prouerbiorum exquiret, de in absconditis parabo larum comi eis abitur. q. In med: o inagnatorum ministrabit, x in conspectu praesidis apparebit. s. In terram alienigenarum gentium pertransiet: bona enim Sc mala in hominibus

tentabit. 6. Cor suum tradet ad vigilandum diluculo ad Dominum, qui fecit illum,& in conspectu Altissinii deprecabitur. . Aperiet os sui ina in oratione, Mi in delictis suis deprecabitur. s. Si enim Dominus magnus voluerit. spirit i intelligentiae replebit illum: 9. de ipse tanquam imbres miti et eloquia sapientiae suae, de in oratione confitebitur Domino: io. &ipse diriget consilium eius, de disciplinam, M in absconditis suis consiliabitur. ii. Ipse palam faciet disciplia iram doctrinae suae , de in lege testamenti Domini gloriabitur. ia. Collauda bunt multi sapientiam eius, de usque in saeculum non delebitur. 33. Non recedet memoria eius, oc nomen eius requiretur , generatione in generationem. Iq. sapientiam eius enarrabunt gemes, dc laudem eius enuntiabit Ecclesia. 1 s. si per manserit, nomen derelinquet plus quam mille : de si requieucric, prodetit illi. R P. Ani. de V Aro Meiam. in S. Scripωοm . Nn io. Adhuct

293쪽

LA 8 V. Commentath Literales ta Morales,

i 6. Adhuc consiliabor, ut enarrem : ut surorc enim repletus sum. In voco dicit: Obaudite me diuini fructus, & quasi rosa plantata super rivos aquarum fructificate. Quasi Libanus odorem suauitatis habet c. 19. Florete floces. quasi lilium, Se date orem, de frondete in gratiam, collaudate canticum, dc benedicite Dominum in operibus suis. 2 o. Date nomini eius magnificentiam , dcconstemini illi in voce labiorum vestrorum, εc in canticis labiorum, citharis, de sic dicetis in consessione. D. Opera Domini uniuersa bona valde. 22. In verbo eius stetit aqua sicut congeries: dc in sermone oris illius sicut exceptoria aquarum: *3. quoniam in praecepto ipsius placor fit, A non est minoratio in s luto ipsius. 2q. Opera omnis carnis coram illo, de non est quidquam absconditum ab oculis eius. 21. A saeculo usque in saeculum respicit, de nihil est mirabile in conspecta eius. 26. Non est dicere: Quid est hoc, aut quid est istudi omnia . cnim in tempore suo quaerentur. 27. Benedictio illius quasi fluuius inundauit. a 3. Quomodo cataclysmus aridam inobriauit sic ira ipsius gentes, quae non exquisierunt cum, hereditabit. 29. Quomodo conuertit aquas in siccitatem, α siccata est terra: viae illitas viis illorum dilectae sunt: se peccatoribus offensiones in ira eius. 3o. Bona bonis creata sunt ab initio, sic nequissimis bona de mala. 3 i. Initium necessariae rei vitae hominum, aqua, ignis, dc serrum, sal, lac,& panis

similagi deus, Sc mel, de botrus vitaeae oleum, id vestimentum. 32. Haec omnia sanctis in bona, sic oc impiis de peccatoribus in mala conuertentur. 33. Sunt spiritus, qui ad vindictam creati sunt, Ee in sutore suo confirmauerunt tormenta sita. 34. in tempore consummationis est in dent virtutem: de sutorem eius, qui fecit illos, placabunt. 3 s. ignis, grando, famev x mors, o muta haec ad vindictam creata sumt36. bestiarum dentes, Ne scorpij, de serpentes, de rhoinphaea vindicans in extetminium impios. 37. In mandatis eius epulabuntur, de super terram in necessitatem praeparabuntur, dc in temporibus suis non praeterient vel bum. s. Propterea ab initio confirmatus sum, d consiliatus sum de cogitaui descripta dimisi. 39. Omnia opera Domini bona, de omne opus hora sua subministrabit. o. Non est dicere: Hoc illo nequius est:omnia enim in tempore suo comprobabuntur. 4s. Et nunc in omni corde de ore collaudate 5c benedicite nomen Domini.

0MMENTARI L

V M Smentiam omnium s y mim rum exam et Lipiens. seu leget sei 3pta, quae olim viri docti edidere : in Pro et timuisit. Graecἡ, totam secram Scripturam per Synecdochen intelligit. Antiquoru in Patrum scripta maxime confe-T x xv viti Sapientis eruditionem. vi Esubtaxantur Concionatores, qui libellos vul- bellos Vul. idiomate a modernis transcriptoribus rati, disma- editos memoriae mandant, ut auditoribus sies Q hi cui comoedi recitent, Patrum scripta negli Pitium titi' Sapientes non eise testatitur, sta neglig& sapiens sapientiam antiquorum exqui

conso abit. Graece, explicationem , seu ut sicrae Scripturae mysteria calleat, celcbres inibit Interpretes : cr Det versu ias pas Maium I mia δε troibit & assequi curabit argutias inuolucra rex parabolas tradita, quae documenta sunt , de praecepta vitae instituendae. Oeculta Drouer- morum exquiret in .. eondisti parabolamion . Mnigmatice quulem contio itur . seu vetitabitur V. G. 4. In messio Magoas oris minist, ait,

electus a Principibus publica mimia obibit. Artus modus ac iii irendae Sapientiae indicatur. stilicet per experientiam . in aulis Principum xcitando,in quibus viri Prutantia dc usu rerum spectati agunt, Fc negotia grania de implicata expediunt. Experientia enim est peritior p Sapientiae Maginta. J Et in re Peuu PraejDiu apparetit, at ad gubernatorem Reipublicae Pa- s sita. blica negotia vel sibit.

f. s. In terram alicui gemistum g timm per transit, ut specialium lituum rationem edistin bona enimo mesa in hominibur te utabit, prospera, de adueria experietur. ' Homines enim per Ho cunnia tentati prudentiam colliginat .lverss. Cor irarit ad iis ad Do num oui ferui u. Magno cordis muti

sui allecta diluculo cuiget ad preces Domino creatori prosundendas, vi P veram Sapientiam concipiet: ct ita conisectu sit oi uti de ab omnibus externis cutis expeditus stati ei in eonis negotio intentus exorabit : hoc enitet est in conspectu Domini deprecari. In conspectu Dei non orat, qui ad externas incn- iem abdurem abducit.l cit. . seperiet os in in oratio . ct no Alicii seu Δ; Mab υν, vi scilicet Sapientiae Bo eo impedimenta auertat. Mens enim peccatis

V. f. s. s. Si Domini magnuι volucrit.'iritu inrita ita re .ltar te. . Cum autem a Dei voluntate pendeat huiusmodi intelligeritia, qtiomodo peccatorem suum plane inimiticum ea donabit . Et ipse tam iam timores ister eloquia tua, dante autem Domino intelligentiam, large .ille, ac copios E Sapientiam ii iam in aliorum promet uti tatem : in dii aliisue i

294쪽

ad Ecclesiasticii m. cupis XXX IX.

laudabit Deum. μindicitur orationis exercitium ei sapienti, qui inorum studet viilitati. Magister enim Euan h. i. gyncus fructilin, quzm cupit , proximis colli xu- ger Ax orationis me haurire conatur.let eri . t o. Et is c iliton eritu. cst disciplimior de ipse Sapiens orat.one edo bis di riget mores tuos ad normam diuinae legis, Coruisse, in omnibus consulit. Si Concion totvi a viam non dirigit, quomodo cum Ioanne Bapti-

' ', inclamabit, Diri eoum

Et in is a sito sius, alii in . Uc dulci eius, id -- est. Dei, in rebus obscuris, & dubiis consiliabitur. quid faciendum sit ediscet oratione magistra. Graece inuitabitin , attinta consideratione dum orationi incumbit, ri triari curabit,

vi quae iii Dei voluntas. Prosecto Sapientis si exm mus Thomas &alii Duli ex orationis libro inonis si dificillimatuin quae itionum hauriebant sola-

latatiotiti. I pie exeret, promet distinam, qua institutus est : & diuinae legi, scientia,& exe citatione gaudzbit.

Collaudabunt multi Sapienti. meim ,- citie ins Eunone moriat ictim nou rite biisti . A recedet humoriae im a mente docti , iam , cst semen erim repuretur, Graecἡ, mmi ageneratione in generationem , una enim gene in iis ratio ab alia tequirit sapientis huius notitiam.

qui dein patet in Sapientibus, qiii sua: ita iis : ' tradidere,quor alia memoria aeteri. a. num vivit, & eorum nomen ab aliis Doctoribus requiritur, dum citat ut .J

Sapientiam eius emina, ut gentes.

icu gentiles. vi R egina Saba celebrauit Salomonis Sapientiam : ct lauariu erus e.1 uncia/bit Ecclusia . Synagoga , siue fidelium coe

tu .

Versis. Si perem smi, si diu superstes Lie- it, nouiso fainam de gloria uere in i ut pias quam in , ex equitibus, ex diuitibus vulgi imperitorum , quorum memoria in sepulchro cum cadauete perpetuo recluditur: ct si requieuerit, dou i M. etiali si alios erudire non possit reciso vitae termino , non tamen ideb laborum

ad Dei gloriam susceptorum , depromptὸ ad

alios iuvandos volui uatis pratanto trustrabuur.

Homo s. ' Nisi velis vel ba illa , si re Vi eucris, proderis ψε re ti ad utilitatem, quam quis ex Sapien- percipit mollis periculum. Et nim ho- nata imo Sapientia praeditus se aptius disponit obitum fortior ad perieula superatida Dei ope exstirpittit i 6. An ue rensilia oor, vi ena rem . alia monita, ac consilia suggeram, ei a rando, quae nulli spititiis dictat: ut flore enim repletu ram, astitat animus, plenus sum sermonibus, quos in audientium utilitatem profundere gestio eo impetu , quo furiosi attolent Proserte elata

mores.

7si . In vice Acis, alii, in oce dicam, era-nino: Datia eme aliarib, m. filii Dei Israelitae, vitis diuinae opimi botri : de quasi rosa

Plantata super rivos aquarum, ger

minate

nomen Dei magnificate, tomim illi in νο- ce labinin ostrorum 2 iu cauricis t. olorum citharis eum laudate. Et sie diceria in conses oci seu ineant leo laudis. Opera Domitii uersa na sint oriri. vultis ottendana Audite. In verbo e stetis. qua sicut 'Graeci, sciit acerum, id est, diuino iussu i . congregatae fudre aquae, ut arida appareret. Vel in mari Rubro,ac Iordane,vi Hebraei pede seco transirent: ct i Armora oris istini sicut eo oceptaria, nil conc incula, aqua Nisi. id est, steterunt aquae non secus ae si in suis finibus , de conceptaculis quiescerent. Quama et infracepto ipsui lucor fit, Graece, complacentia. Omnia fiunt, ut comphacitum eii Deo : non est minον ιο Hi sali, is sui, nihil deest persectioiit, se ii integritati citis rei, quam ipse heri iti Ierit. Dei enim persecta sunt opera. Preme verbum iis ta ute ipsiui . id est , in ope e. Omnia enim 'I' i . in . st

ori 1 . M. Opera omnis carnis caram illa. omnium hominum opera videt : nou est qui iram absonditum cis oculis eius. Ascia. -

que tu saeculiam re fuit, ct mta est morabile iis consse tu eius, nihil eit illi nouum , aut quod

ignoret. δ

ων ua erim tu te stre suo piarentis . GraecE, omnia enim in uso suos creara suur,omnia habentvium suum requisit uin, de eorum naturae con- Usentaneum.

Iz s. 1'. 18. Denedictioi ius quasi mus inundavit, multiplex , de copiosa est Dei benedictio , quae instar fluuii terram neeundatri

reddit. Quomoto caraclysmus aridam ineb ιauit, quemadmodum diluuium aquarum terram operuit, hominum genus obruit. Noe cum paucis surristite : Sic ira i sui genses, qua none ruperuiu eum, hQcitiant, ita sentes ei per crimina inuisae diuinae irae, ac tur oris praeda

pabulum , possessio, dc quasi haereditas fient. itaque Dei benedictio ieu miserico dia, dc dinosi Ioaei uidem ira aut leuetitas inrumdationi com-ium ii iuxta par.intur. Nam beneficiorum. inundationem tione sequi irae sequitur inundatio si beneficiorum vi adae

. . - gnatio, ut

a rigauerum ingratos

Versis. omodo ce notit aqnas tu siccita- cia ini. rem,'siccata est terra, cum filii Israel per matris tandum sicco vestigio traulinearum: cst tuai vi τtis istimum directa sunt, de qxiomo id comi- , tae quas Deus litae litis aperuit, itineri illoruin praeparatae sunt directae, complanatae, exsiccatae Sic peccauisibus os e sonu Mi ira citis, ita econtrario dissicultates, de obstacula Deus pe eatoribus obiicit in quas offendunt, de ruunt, ut Pharaoni, eiusque esseclis accidit. In σι o. Bona bonis crearasset Ην initio e Si nequi imis bona σ mula. Ab initio Deus iustis bona praeparauit, qui quidem quamuis cum aliquibus malis , seu laooc: bus conflictantur, Laboret iis bona absolute dici debent, cum eis coopecenia dixi linei tur in bonum. Vnde mala, seu laboressiorum in bonorum numerum sunt computan- acinuine an

di, do dicere vere pol sumus: Pon amastis abis eat.

Dipiti

295쪽

α84 Liger C. Commentari j Literales δί Morales .

, seu bona sne malis iusto errata suntqPeccatoribus autem creata sunt , ceu praeparata quia mali bonorum quorundainsunt participes iam facit Deus Sol suum mri seper illos tamen mala manentrie 'orum aeterna. ' Vitile ipsa bona, ipsa Dei beneficiam ii 'alta sunt naea appellari, quia illorum damnaei, a Dis xioni istorum ingratitudine in ignem Poenae ad-

valeat couse diderunt. l

Vers. Initium me si Harei visa homini . st ferrum. sae, , ct paminein, seu ex simila puriore scilicet tritici farina triticus enim panis maximὸ idoneus homi num cibus. Haee itaque praecipue necessaria sum vitae ac victui hominum, de etiam mes, ct

omnia,quae hominibus ad vitam utilia suiu in bona spiritualia cedunt iustis, quia eis ad seruiendum Deo utuntur : ad pernitiem vero coimertuntiir peccatoribus, qui Dei beneficiis abutuntur ad crimin

Vers, 3. - . Gut it tritio . eitii ad vindictam creati sunt. Angeli siue boni, si ueniali, qui sunt administratorii spiritus, de cum Deus iubet, mortales supplicii flagello percutiunt: in

furoresua emsirinauerunt trementa Da. coniunter inserunt flagelli,&tormenta,prout a Domino imperantur. tempore coU-mna Mira effundent virtutem. in tempore finis interitus,necis, cam

scilicet Deus malo perdere decreuit, exerent vim,& potentiam tuam ad dirὸ percutiendum σμ' rem eius , 3 in scit illos. --abunt. Nam cun vindicta de peccatis sumitur, tune Dei se

datur ira.

un grando, a s,s morat omnia huia indictam crearas . bestiarum dae m. iri, O scor , oeso'nies, re rhum uris, seu gladius , mn xu Ita extermumum imos, occidens. re perdens. In mandini e epul tanta . betitiae, scorpii, serpentes,gudius, si Deus iubeat promptE irruent ad vii iniciam : imo adeo aut de aei let gulosiis, ad epulum seu conuiuium ecuriarere : σIuper terram tu necessitatem raparabum tur, malabaecin noxia parata sunt de cum usis,&necessitas tulerit, ad nianum haberi possint iis temporibm sus non praseriera verbum, ad unguem e Schum dabunt, ut iussa saetim. modo delinquere non timeat impius in seiens , ad imitum ei te sapplicij executo - i tes)J - . qui V f; S. Propterea ab initia cos marm Γ , num esse sepin hae seiuentia: σ consitatu sum. Graece, e putii et Pgitaui. cum animo statui, o sit . Osiripia i

quuntur.

mao rea Domimi bora, cte. tuo tempore, cum opus fuerit, dabitallis, ut opera sua exerant,ad quae instituta sunt. 2 f. o. Nouest dicere: u citro sequius est. Deus enim nihil secit nequam, seu insunt, &reprehensibile : sed omnia bona, & utilia.

Omnia enim in tempore fi a comprobaburitur. Bona esse,& utilia omnia Dui opera tempus docebit, cum scilicet coram vias erit, vcl necessitas ea requiret. et eres i. Et nunc in omnι corde, stre cost. a te. oe benedicite uomo Domini. Nunc igitur tot creaturis utilibus necellariis , Deo donati, gratitudinis ergo toto ex cordet Dominum benedicite.

Describit Sapiens huius vitae miserias, qua peccation fiunt

consequutae, inc: C c v p A Tt o magna creata est omnibus t ominibu , & iu-

gum gratio super filios Adam, a die exitus de ventre ni atrisi eorum ius lite in diem sepulturae, in matre omnium. 2. Co-ὶ gitationes eorum, & timores cordis, adiitilentio exspectatio- nis & dies finitionis: 3. a residente supersedem gloriosam,' vs ille ad humiliatum in terra de cinere : A. ab eo qui utitur hyacintho,de portat coronam, usqi: e ad eum qui operitur lino crudo: furor, zelus, tumultus, ilii cluatio , dc timor mortis, iracundia perseuerans, & contentio, 1. de in tempore refectionis in cubili somnus noctis immutat scientiam eius. 6. Modicum tanquam nihil in requie, oc ab eo in somnis, quasi in die respectus. 7. Conturbatus est in visu cordis sui, tanquam qui euaserit in die belli. In tempore salutis suae exurrexit, & admirans ad nullum timorem: S. cum omni carne, ab homine usque ad pecus, & super peccatores septuplum. 9. Ad bare: mors sanguis, contentio, dc rhoirphaea, oppressiones , fames, Acontritio, te flagella: io. super iniquos creata Luit haec omnia, dc propter illo, fictus est cataclysmus. II. Omnia quae de terra sunt, in terram conuertenti 'r, de omnes aquae in mare reuertentur. 12. Omne munus, de iniquitas delebitur, de fides in saeculum stabit. i 3. Substantiae iniustorum sicut fluuius siccabuntur, de sicut tonitruum magnum in pluuia personabunt. 14. In aperiendo manus suas laetabituri

296쪽

ad Ecclesiasticum. Caput a L. x ue

xuri sic praeuaricatores in consummatione tabescent. 1 F. Nepotes impioru bi noli multiplicabunt ramos, & radices immundae super cacumen petra sonant. I 6. Super omnem aquam viriditas, de ad oram fluminis ante omne foeniam oues leturiiar. Gratia sicut paradisus in benedictionibus , dc misericordia in saeculum permanet. 18. Vita sibi sufficientis operaris condulcabitur, de in ea inuenies thesaurum. 19. Filii, de aedificatio ciuitatis confirmabit nomen, de super hac mulier immaculata computabitur. 2P. Vinum de musica laetiscant cor i dc super utraque dilectio sapientiae. 21. Tibiae de psalterium silauem faciunt melodiam, desuper utraque lingua suauis. 22. Gratiam de speciem desiderabit oculus tuus, oc super haec viri des sationes. 23. Amicus de sodalis in tempore contiente lues, bc super utrosque

mulier cum viro. 2 . Frattes in adiutorium in tempore tribulationis, dc super eos misericordia liberabit. 2s. Aurum dc argentum est constitutio pedum: id super utrumque consilium beneplacitum. Facultate dc virtutes exaltatu cor, Miupet haec timor Domini. 27. Non est in timore Domini inmoratio, de non est incoinquirere adiutorium. 28. Timor Dom: ni licui paradisus bencdictionis. &Ω-rer omnem gloriam operuesunt illum. 29. Fili in tem p ire uuae tuae ne indigeas: melius est enim mori, quam indigere. 3o. Vir respicien in mensain alienam, non est vita eius in cogitatione victus: alit ei innanimam sua ni cibis alienis. 3I. Vir autem disciplinatus Ec cruditus custodiet se. in ore imprudentis condulcabitur inopia, de in ventre eius ignis ardebit.

c0MMENTARI L

ERS 1. Occupatio creatae se omnib- -ωmbiu. Cuncti lio mines nata sunt ad luli. nendum

n agnam admodum aerumnartim

silios Adam a d. exum de verare mou eorum, v l- in i s piatura in m t em on uum, id est, terram , ex qua Grinati su unus, & in cuius smi nun sinu omnes tandem recolidimur. si agnatum est filiis amare parentes, cur sepulchrum: omnium matrem tam intestino odio multiyrosequuntur, ut vel de illo reeoidari, sit illi, anuis in J

Persa. 3. Cogitationes ere .cttimares cordis, curae, de Mixietates, dum ratio erifectationissa

excogitatio remedii aduersus imminentia mala , quae obuentura exspectatitur, Odam si itionis, seu obitus. Haec inquam de similia sunt iugum graue, quod filiorum Adae humeris est impositum. f. . A resideret e persedem -

qiuaal inniliarum interea, o cinoe, a maximo

vique ad minimum nemo liber ab eisisti imolestiis humanis existit. Ab eo, qui utitur hyacintho, & portat cormiam. v xle ad eum qui operit ut lino crudo, seu a Rege, usque ad agricolam qui veste rudi ex lino nondum excocto nee lotione purgato utitur: 'or, Σου,--lius. Et ris timor mortis, O . Omnibus hisce affectibus animi homo miser adeo comprimi alibi et, ut eum in me si, dein lecto 'ia retectionem, e quietem compositis, reficiendae erant vires, ipsa resectio, de innus animuin lacerat, alternat, de modo in hanc sentcntiam impellunt, modo ab illa reuo.

canti

H f. s. Modicam iamri m nihil iis reo timodio de quasi nulla est requies. Et ais eo.

post illud modicum quietis quod percepit

Asomnis , mox excubar: cogitur, in dierisse , Graeca, indis .ia, quia instat ,-culatoris , prospicit undique, dc vertit se in

omnes partes, ut malis occurrat, quae si bi obaenti ira vel metuit, vel somniat, vel fingit.

i. s. 7. 8. Conturbatus est ire vi a cordis seri, somnia , quae inter dormiendum se videre apprehendit, illum conturbant, nam pugilauicum hoste Gmniat, vitae discrimen, fugam dinficilem, Iuu - 'o Ialmis fia exurrexit . cum Ginniauit , se hostem euasille arrepta fuga, tunc euigilatr

iam os ad nuctum tιmorem , mirariir , sis adeo timuit te, cum nulla adellet timoris Oecasio. Cum omni carne. G homne usique au pectis,

id a idit omnibus hominibus, imo etiam pecudibus, nam etiam bruta animalia somniant: Iuper peccatotes heptuplum . maior multo est Deccatorum timor, qui conscientiae stimulis odiuntur,cum sibi commissbium scelerum sint conscii. Cunctis quidem humanis aerumnis pede ibi sua plus peccatores , quam iusti Ciaciantur. qtra

conscientia nequam communibus malis addit maris. agnatam peccato tristitiam, de timorem. lVers'. i o. Ad hac mres, sanguis oritentio, . '

propter iros factus est ea aes - ι . seu dilu Mium tempore Noc totum obruic Orbem.' Cecie ex peccato, de ad Pecc xum Pani - cuncta L, dum, mors, vulnera, gladius, reliquaque sa- minumine λgella hominum prodiere. t mo taexpe

Verci i. Omma, qua de terrasium . in terram co-rtentur, cyc. madmodum aquarum

perpetuus quidam este pelago fluxus, Sc aquae, quae ex ipso prost iunt in ipsam pere tuo quodam defiuxu properant: ita homir es, occuncta animalia quae E terra prodierunt,

luentur in terram.

Uers i r. Omne mutetus, acceptum vel datum ad iustitiam violandam, omnis delabitur, seu inlustus cum sua iniustitia de muneribus aceretis interibit. η Cauciant Iudices a tumes 1 munese in peruersionem iustitiae recipiendo: Mee quod quidem non talum perit. sed Deit suum rix in receptorem misit ita deperiete. leuium Hi, iustitia, aequitas, sinceritas, fides in paciis, doc. Me mi in permanet.

297쪽

Lilis V. Commentati j Literales & Morales,

mitur, seu siciu torrens, qui perennes aquas non fovet : tomimis ni num in pristia personia unt, erunt scuti vox tonitrui, cuius

vita & mors in instanti pro dit eodem. i . In aper unda manus sum Ieriantur,cte. Cum manus aperierit ad accipiendum. asti elatur laetitia, sed ad modicum tempus; at vero tabescet, in cons mamnem sile Graxus 3 consummate & per die, id est , in aeternuin Muneiἰ, pio peribit. ' MOmentanea erit muneris accepti iniustitis ae- pro iniustilla duratio, aeternum stipplicis retricepti dat Mi. buti odis', 'suf=iu i Nequiti impῖorum non multipli rabunt reuibutio. idcii, filios: ist radices immunda sup κυ- cum petraso aut, peccatores, qui cum arboribus conseruntur, aut fruticibus in Praeruptis locis vento expolitis, de suile exarescentibus, sonant leu arescunt, solia enim arida so- . num maiorem edunt , cum starit venti, filiam Impii s i Cinti videris impios altilis fastu insonant ex a , crede id ex eo iam ariditare exitio pro x ditate pio. xima prouenite lxima exi- vers. 16. Super emum acri r viriditra, cte.

- Sicut viridantia gramina in margine ripae iuxta aquas facilius nascuntiar adolescunt, ci citius falci subiiciuntur; haud aliter euenit im-tem delectit, tum qilia vivus ae vitalis est: tam

quia humano sermoni subest iententia δή significatio, quae animum afficit, se aliq i id post

se relinquit, etiam cum extericit vocis tantis quieuit. ' Vel sermo muscae com aratur, ut ut centiis, qui bonis rem porariis aucti cito crescunt. ed etiam cilli intereunt. Igitur impii diui- citius ciescut tes gramina iuxta stuminis ripam . quae crescunt, & citius m .s diritati tr sata uaduu duntur vers. 1 7. Gratias ut paradisus tu besed Ei nituis. e. Benignitas,ac bene licentia sicut paradisiis Vrminibus assiuens, multos de opimos fructus profert: de misericordia immo tales producit effect iis , Pi alio. iii. Di persit. dedit m peritas , institia eius muta in sach tu securi.

sorte contenti conualaabulle, dat cis est, deiu conda: ct in ea insemes thesaurum quietis, laetitiae , b ae pacataeque conicientiae. Quia uti Paulus inquit i. Tran. s. maquκs ,re M socion suscienti M. Pauper operarius si iii illis sit, sine come q. aestiti in siciens necessitatibus narem vivis

omnino

est.

sua sorte contentus, ac si the sui roriim pos sesszrexisteret. Nec enim bratum efiicit abun- . constet, 'u,ni concors, quam aequalis esse dedantia diuitiatum, sed animi laetitia.JG s. is. edure ioci uitaris confirmabit nomen. Duo haec i,omen aeternant , silios habere, & Vrbem aedificare : 96per hae mulier immac ilata commabitur. Graech, malier boni Mixx nobi-mininu. de qua nullus obloquitur. ' Praesert irat in mi uxorem inculpatam quia parum pro-

silerit, multos relliquisse filios, aut structae vibi

vibem aedi nomen dedisse, si ei viro uxor impudica contin-ficasse. gat, aut parum secundae famae: maius enim ex ' noc dedecus, quam ex illis gloriam conseque-int.l Hrsio. ct musica laesi sicant cor, Te. Superat enim voluptas, quae ex rebus spiritu libus percipitur, voluptates, quae externis sei stuli E dita sbus capiuntur. in stulti voluptatum ciles corpo ain tores, qui tot sumptisus sensium oblectares gratis possent spiri- qui Volup tum praestantiorem stultio-tiores selibra in acquirere.J

Verisii. Tibia ct psalterium suavem ficiunt Sermo enim luaui. magi, incit bet, ut placeat. Nam si vel verbum unum dinsonans proseratur, torquet auditum.l li tui Vers. 11. cirrui speciem disiderabit ocidui tuus , cte. oblectaris rebus pulchris, & concinnE fabricatis, v. gr. Regia aula, Templo: sed vir sapiens pluris aestimat ad visus oblectatio nem plantas,quae tanquam pulcherrimi tapetes

Ornant agros, oculos venustate, de animos multipliei Ductu recreant. Vers. 13. Amicus, o is in tempore eo munientes: super viro ue lier cum viro. Magnum commodum a serunt amicus, & sodalis,

qui adsent sibi mutub, eum dissicilia incidunt

tempora, quibus alieno indigent auxilio. At ipluta, de diuturniora comm a refert maritus ex sociali vita cum uxore, quam zx amici, aut datis auxilio ad tempus exhibito.Qrs i . Gaure, iis adiutorio in tempore tria g. balatibias. G. Multum sperari potest in fla- Misi ira trum auxilio : attamen plus in eleemosynae D. utilitate. ' Pllis fidendum bonis operibus no i

1iris, quam in propinquorum atri amicorum quamlum uis coniunctorum auallio : imo in amicii, aut

his nihil fidendum est, se lana eniin botia opera si a nostra possunt nos ab aeterno intelliu libe salii te

I i s. Ain m T argentitim est consitutio booi, o ei perum, seu ficiunt ut quis firmitet consistat: bus ieci T super vir vique costiuis Mur acitum . at Drudens consilium argento de auro est praestabilius V2V 16. Devitares. ct trirtutes e it aut currGraece, diuuic, s opes. Opes enim apud secunliiiiiis filios in tanta aestimatione habentur, inquanta deberent virtutes haberi. O infe- D i d licia tempora, quando diues ut diutis adora- s ado; turl J Et super hac timor Domini. Totum er- sum expendo. Faciat rei,diuitiae 2 virtures, se robur corporis erigant hominis cor : magis autem id eligit Uomini timor, qua non ut humanus contrahit, sed illud dilatat, Ee extollit. i . Ictu est in timore Domitii minoratio, diminutio, defectus, inopia, nulliuii enim bo-mun deest timori Dei : ct nono i ta coinquauere aditi erium, est enim sibi sussiciens timor Dei, nee alieno indiget auxilio. ' Viide qui diui- a stano timore asscitur, liber omnii d est ab hu- Ditioie asmano; humana enim terriculatu ema non auia civit. libet in deni cocam diuino timore apparere .l Gi ne G. i S. ITurar Domini sic in paradisus k ne-diictionis. in quo non habet ingrellum malediactio. ' Vnde Delirius quis in Dei timore de- Timoi get , quam Adaimis in paradisi voluptatis adest patia sinquem serpens auitinia inuenit. J Ei sisper ori qaemiis

nem gloσι-n e eruerunt i m. Quemadmodum

Deus paradisum fioribus de fluctibus Omne ium. penus ornauit: ita ti inorem salictam omnium Donorum geliere quamlibet humanam gloriatus perante diuinae manus orirauerunt. U. a v. Fui. in o mii tempore vitae tua ne se a grM e Graece, cave, ne uiuas mendicato. An in manu hominis est, non egere i Ita platio.

298쪽

ad reclesiasticiam.

sidia, Ee otio se ad mendicitatem redigunt.J tim est enim seri, pinam imuere, siue quam

p ae creta se Otre Aa v se alit enim animo su uobis aris. Ex mensa enim aliena expe- Dustu panis ad sedandam famen,& id aecipiens, de comedens cibo alieno se reficere eu-ε rat , sed non reficit. ' Quia si uis non est ille cibus. quem modum si boui, aut quo carnes edendas apponeres. Ideo Pauperes tuendicos

semper macie confectos aspicies,cilia enim vixetitant alieno. J Vnde mendicare illis est quodammodo fame mori .lVer . t. vir aurem disi inari , ct erussitus in diei se . Vir Sapiens ab inopia se custodici.

manuum operatione.

mi a. In ore trudentis induti ritum inopia Graecia pudentis, aulais erit vita mendica: Et tu ventre eius Dris stribu, lenis quidem fame viseria depalcentis, cum adiuitibus mendicus reiicitur inauis,quod ei non vi quam necessim est aeciae e.

CAPUT XLI.

Exprimis Sapiens quesuam mors grata excidat, quesnam ingrata. Asserit, bonam famam opibus praeserendam P dona Dei non

occultanda: felera caue a. MoRs, quὶm amara est memoria tua, homini pacem habenti

in substantiis suis; α. viro quieto,& cuius viae dilectae sunt in omnibus, & adhuc valenti accipere cibum l 3. O mors, bonum est iudicium tuum homini indigenti, &qui minoratur viribus, 4. desecto aetate,& cui de omnibus cura est, incredibili qui perdit patientiam1 s. Noli metuere iudicium mortis. Memento quae ante te fuerunt, de quae superueiatura sunt tibi: hoc iudicium a Domino omni carni. 6. oc quid superueniet tibi in beneplacito Attuli mi ilue decem, si centum, siue mille anni. 7. Non est enim in inferno accusatio vitae. 8. Filij abominationum sunt filii peccatorum, de qui conuersantur secus domos impiorum. 9. Filiorum peccatorum periet hereditas, ω c semine illorum alliduitas opprobrij. iq. De patre impio queruntur fili, quoniam propior illum sunt in opprobrio. D. Vae vobis viri impij, qui dereliquistis legem Domini Altissimi. ia. Et si nati fiteritis, in maledictione nascemini :& si mortui fueritis, in maledictione erit pars vestra. Is. Omnia, quae de terra sunt,in terram convortentur; sic impij a maledicto in perdition . iq. Luctus hominum in corpore ipsorum,nomen autem impiorum delebitur. I s. Curam habede bono nomine: hoc enim magis permanebit tibi, quam mille thesauri pretiosi Minum. Bonae vitae numerus dierum: bonum autem nomen permanebit in

aeuum. i7. Disciplinam in pace conseruare filii,sapientia enim abscondita, &thesaurus inuisus, quae utilitas in utrisque 3 1 s. Melior est homo qui abscondit stulti tiam suam, quam homo qui abscondit sapientiam suam. ι'. Verumtamen reueremini in his, quae procedunt de ore meo. zo. Non est enim bonum omnem reuerentiam obseruare: de non omnia omnibus benE placent in fide. 2 i. Erubescite a patre matre de sornicatione: & a praesidente&ὶ potente de mendacio, αι. a

principe M iudice de delicto:a synagoga de plebe de iniquitate i 23. a socio de amico de iniustitia de de loco in quo habitas, et . de surto,de vetitate Dei,& testamento de discubitu in panibus, x ab obfuscatione dati & accepti: as. a salutantibus

de silentio : a respectu mulieris sornicariae: & ab aversione vultus cognati. 6. Ne avertas faciem a proximo tuo, & ab auferendo partem dc non restituendo. :7. Ne respicias mulierem alieni viri, te ne scrutetis ancillam eius, neque steteris ad lectum eius. 28. Ab amicis de sermonibus improperim&cam dederis, no

improperes.

299쪽

i88 Liber V. Commentari j Litorales&Morales, o MMENTARII.

hab uti in s. stantiis suis, seu pacificε viventi in opum

abundantia: viro. inquam, quieta, seu a curis libero: ct euilo via os em mois ommbio, seu cuius negotia & vota prosper Eaccidunt : ct ure valem accipere citum cinii voluptate, non amicto morbis, valenti, &senectutem vegeto. ' Senectutem enim morbis amictam ibis affi- nec diuitiae polisint ex Lilarare. 'm ς di' ι ας 4. D - i, bonum est iudicium t Mim rare poscit. Lententia moriendi a te prolata gratissinia accidit homini egeno, O qm mi-mratur , seu destituitur, desecta arare, id est, decrepito : ct cui de omnibus cura es, cucui omnia ad vitam fouendam ne si tria magno sunt labore quaerenda: , dii patientiai . GraecE, O ma credenti, seu

dissidenti de meliori fortuita : & qui animo succumbit, nee par ei h malis, de aduerss diu mi mria serendis. ' Hoc ex capite hominum

hominu hoe aerumnae mitiores sunt,quod mortis memoriam exori te mi- diuitibus, de vigore Duciatibus) iam amatam tuis totquem indulcant. tiam S meti te tu irium mmu, sueuitalotiti sententiam moriendi. Asaeuiento. quae ante te.

fuerunt, O qua superuentura sunt tibi. Mente reputa, te, & omnes homirus in hane lueem hae conditione editos esse, ut moriantur. Unde &qui praecellere nos interierunt. de nos postertia

D litas mot-que nostri extinguemur. AEquum plane est, tu mitigatur ut mortis diritatem conditionis Oinnium gen

ti Ihta, , aequalitate mitigenuis. J me iuuisu a

omnium cω Domino omni carni. Nullus ab hac sententia aditio. Domino prolata eximitur. ' Plane subditus Iniustὸ que iniuste queritur de praecepti ristote, quod omitibus iudieitur-- 'tu, de ab omnibus obieriti it leepti Deoie. I umet tibi in beneplacito Alses mi

Omnis Graece, . aut rem M. Quare non a

bus indica, quiescis diuinae voluntati siue decem tantum,siua centum annos vivere te velit. Vel vulgatae haerere si velis. acquiesce diuinae voluntati, neque enim tua solicitudine tibi adiicietur vita longior vltra Altissimi beneplacitum ergo iacem . . remum, siae ratisiae anni. vitae sint tibi a Domino deligitati, nec citius morieris, . noc diutius vives. Vos . A im est enim in inferno aco scito vula,

post mortem non dolebi, , quod parum, sed quod inique vixeris. V. s. s. Niria vinario m. sunt sitis tueat . seu impiorum parentum d fectu probae' institutionis, & correptionis debitae: fiunt extremE abominabiles Deo, de hominibus : Ode videris multos in latentum obitu diuites, opera luet qui instat prod:gi adolescentis vivendo liliu inrit

ilos E mox incipiunt egere. J Et cum semine ic raon assid-tas onrobris, seu perpetuo dedeco-

re horum Hij, ne rex es assiciuntur. Ex Ei a

parentum enim nequitia filiorum oritur infeli- parent , M

snec doloribus a Micto, nec infamia delto vae Heli conuenit sicut impio, qui omnium aerumnarum est colligatio. Vnde apte inquit Sapiens, Va vobis in si i. Et uati fueritis in malediai una -- cemim maledicia est natiuitas vestra ob fluctus

maledictos,quos proserit': Us Harim fit illi,

in maletatione erit pari sestra. seu pro haere

ditaria portione perpetuam maledictionem possidebitis. Quasi dicet et : Sive vivatis, iiii Emortui stis, perpetuo maledicti eritis, & odio ae execrationi Deo, & hominibus.

Hos i 3. Omnia. qua de terra sunt, in terram nuertenturo sic imp a maledicto in perditioncm

GraecE, ab execratiane. Impi, ab execratione, quam homines illis precantur, ut Deus illos perdat, venient in exitium: seu a iter ait o. e in voto ad perditionem in re. ' imprecationes Impreeati

enim, litae contra impios pros 'runtur,sauici

solent sortiri esse istum J e. Vers. t . Lactui hamomum corpore i rum. eliis Ei

e. Qimilis homines ad mortuorii in Pt , pili- Ouini . . qitorium celebrandam memoriam eis iusta per xx soluant,& erit aphia corporum conditoriis adseribant: tamen in otia eorum delebitur, ii . . iniuste vixerint. et ιν is. Cur habe de boua nomine. σαη Nobilius enim bonum est fama, litim diui- D. M an tiae, Ante Salomone P o. a. i. Melius estn men bonum, quini diuitiae multaea .

licis de iucundae vitae exigua de breuis est dii qua udiui ratio: savia vero aeter diu per manci. Ergo wo hac potius satageindum. Ver . . . Dimptinam in pace consentare fili . instructi item, quam vobis iam trado cum animi tranquillitate excipite . custodite. Sapientia enim absim a , cr iis . His tui, o, seu a trilitati in virisque' sicut ensin nulla est

viilitas in thesiuro, qui ad vi ma non profertur, ira inutilis proisus est sapientia abici n-dita.

M lii est tam . quia scondit stulti .riam iam . O. Nam qui abscondit stultiatiam, Sapiens habebitur: qui verbSarientiam, se

habebitur inuidus, auarus, qui thesaurum illum, aliis non vult communicare. Ergo insi- ν; rii, piens prudentiorem se quis, Sapiens osten- stadii quam con 'μπαν seus domat mi' πια, nempε dit. t iapiens cun

estis praua eorum domos habitant, ostendunt eorum

imitari ex vi societatic, seu vicinitatis Idomestieo, . o pricax praxiae societatis pestis, ut non fedac ieino, solum domesticos, verum etiam vicinos infi

ciat d res P. Filiorum pectivoris periet herealia diuitiae , mras filii nequam a maioribus acce- Fctunt, nitae r zunt, si vitia sectentur. ' Vn-yr ea ι de ore meo. Igitur tuae mox cun dictu-xus pudeat vos patiare. Uer fio. Non est enim bovum, omnem reuere'

tiam siruare. ctc. Est aliquis pudor vitiosus, quem contemnere alemus: aliquis veri, bo niis, quo nos commoueri paet est, cum in qu issam delinquimus. Sunt autem nonnulla, quae

non placent aliquibus, quia non sunt iuside. seu integiti

300쪽

integi δ, M secuta tum rationis praensacta. Haec inquam ex vitioso pudore alio ibus aliquando non placent. V. f. ii. G. scire a patie, amat restis Pudeat eos, si ii filios habent, quos debent instituere, si fornicentur, & malo in sint .illis exemito, matura praesertim aetate, quam ab huiusmodi turpitudine maxime paec cathi est elle remotam. Maxime quidem paren- tum libidinis malitia crescit ex eo quod filiis' luxuriet doginata tradidere.J Et a praesideme, σι α ροι ei menaeuio. Pudeat vos cum Principes, ethia aut iudices, mentiri. ' Mendacium enim vilium hominum est.lpri icipe cta Iudire δελ- . licto. Pudeat vos,qui Principes estis aut Iudice, vir ilices delictorum , ea quae in aliis plectitis. admittere: ct plebe de intriuitate. Vos, qui consilii partes estis, pudere debit, si sitis malios iniustiaeum penes vos iustitiae sit administratio. Ainico de is stitia. Pudeat Prosteri vos alicuius amicos, de tamen amici iaciam iniustitia violare :ctri loco, in quo hal im, te orto. Pudeat te in domo, in qua liabitas. : bonus solari. ' Cum enim par iit omnes domesti-- ς sin bonum amiliae conspirare: pudendum

L, a ' '' aliqueni sui to rei domesticae nocere lDe veritate Dra. or tista in via. Pudeat te in pactis, de contractibus diuinum testimonium v rax per i uia uentum inuocule, 3c quae iura ris, non impleuit te. De disiubitu in Duoiu. Graece, De cc iris per m Ham, aut super i psi vanitas P ne Ixit, clon cibi, o c. t ' Haec enim magna' est inui bauitas.J Et ab obfuscas ιone dati,ct acce- cum scilicet aliquid acceperis, de illud te

accepille negaueris. & veritati rationum tenebras offundere curaueris. Item

ad Ecclesiasti in. C. ut XLII.

Versas. Asaliuationibus de fleotim Pudeat

te non rei alutare salutantem. A res ectu mulioris for Vicaria. Pudeat oculos figere in impudicam nemiliam. Signum enim est propen- Aspirere lusi animi in turpitudinem. t Et ab istier ione et alia minam Nn Padeat te, com aliquis propinquus tuus a te aliquid honestum postulat, Vultum mi in tui pinu illius confundere, Se aue itere tuum re negata, dinempto

quam prae iure haud dissicilE poliis. ' Abie- . Aum plane indicat animum se petent propinquo au. rum ostendered ν z.':

quati illum parui ficiens, vel dii simulans cogitationem, idque quin humilis est . alit

pauper. Et ab M ore sparton , ct non resti- tuc o. Pudeat te , partem alij dcbitam habu ille, aut sustulisse : nee tamen reddidi ile; hoc nim rapacis, &aibari nomen tibi conciliabit. vers. II. Ne re trioas mulierem ali ni viri r sqne Ic ut is anci in eius. Graece, Cane a cuuis; tale circa an istam eius. Nam qui curioso aspi-c:t, de interrogat, sicit intemp. . antis animi iuspicionem: neque steteri ad leti m eius.nam cum inhonestum sit ancillam adire , curi sc il- .lim de domina interrogare ; magis inhonestum , ac indecens erit, eam cum lecto cubat inuisere. ιιέ. ig. Ab arnicis de sermonibus imprope θ. Turpe est eum amico bene seceris. diose beneficia in eum coli ita memorare, quasi ille no: isatis recordetur, aut sit ingratus. ' Huius Turpe est ergo lapsus prudentem hominem pudere de-eomemoi b. t. Et cum dedou. ne improperes. Magis enim xς l

eligeret amicus nihil a te aceepille, quam illud ' 'EI circa obliuionem vel ingratitudinem opprObtili in sustinere.J

Sapiens docet, secreta non reueianda, sectandam omnem iustitiam, inultiata

virginum custosside, a mulierum consortio recedendum, in omni

s retiam Dei maximis esse lavdsibus esserendam.

. Os duplices sermonem auditus de reuelatione sermonis ab 'conditi. 5deris vero sine confusione, oc inuentes gratiam m, conspectu omnium hominum : nc pro liis omnibus con- fundaris, &ne accipias personam videlm quas . t. Deieῖα Altissimi, de testamento, de de iudicio iii istificare impium. 3. de verbo sociorum dc viatorum .dc de datione hereditatis, amicorum. q. de aequalitates laterae dc ponderum,de atqui sitione multorum de paucorum. s. de corruptionc emptionis dc negotiatorum,. dc de multa disciplina filiorum, de seruo pessimo latus sanguinate. 6. super mulierem nequam bonum est signum. 7. Vbi manus multae sunt, claudet de quodcumque trades, numera, dc appende: datum vero , dc acceptum omne describe. De disciplina insensati oc fatui, de de senioribus, qui iudicantur ab adolescentibus idc et is eruditus in omnibus, de probabilis in conspectu omnium vivorum. 9. Filia patris abscondita est vigilia, de sollicitudo eius aufert somnum , ne forthiii adolescentia sua adulta ei sciatur, de cum viro commorata odibilis sat: io. ne quando polluatur in virginitate sua, fle in paternis sitis grauida inueniatur: ne sotth cum viro commorata transgrediatur, aut cet E sterilis ciliciatur. 1 i. si 'per filiam luxuriosam confirma custodiam; ne quando faciat te in opprobrium veni- . t. DEFObar o Menam .isSS. Script. Iom. H Oo sc

SEARCH

MENU NAVIGATION