장음표시 사용
321쪽
3io Liber V. Commentarij Litorales & Morales ,
Simbu Onia primi sibus summus Iu Leorum Pontifex admodu- commendatur. Sarearitans, Pbi ini, ex Sichimitae reprehenduntur.
I M o N Oniae filius, sacerdos magnus , qui in vitas i a suisitisse
domum ,& in diebus suis Corroborauit templum. 2. Templi etiam altitudo ab ipsos indata est, duplex aedificatio&excelli par: etes templi. 3. In diebus ipsi iis emanauerunt putei aquatum, M quasi mare adimpleti sitiat si ipsa modum. . Qui curati it gentem suam, oc liberauit eam a perditione. F. Qui praeualuit amplificare cillitatem , qui adep-
tus es h gloriam in conuersatione gentis; & ingressum domus dc atrii amplificauit. 6. Quasi stella matutina in medio nebulae . dc quali luna plena in diebus suis lu- .cet. 7. Et quasi soli efulgens, sic ille eis iliit in templo Dei. s. Qtiali arcus refulgens inter nebulas gloriae, id quasi flos rosarum in diebus vernis, de quasi lilia quae sunt in transitu aquae, & quasi thus redolens in diebus aestatis. 9. Quasi ignis
effulgens, dc thus ardens in igne. ι o. Quasi vas auri ibi id iam, ornatum omni l pide pretioso. ii. Qii ait oliua pullulans, oc cypressus in altitudinem se extollens, in accipiendo ipsum istolam gloriae, de vestiri cum in consummationcm virtutis. ir. In ascensu altaris sancti, gloriam dedit sanctitatis amicti im. 13. Ina cipiendo autem partes de manu sacerdotum, dc ipse ilans iuxta aram. Et circa ilia Ium corona stat riim : quasi plantatio cedit in in octo Libano, sic circa illum steterunt quasi rami palmae, & omnes si ij Aaron in gloria sua. is. Oblatio autem Domini in manibus ipsorum, coram omni synagoga istaei : de consummatione fungens in ara , amplificare oblationem Excelli regis ι 6. Porrexit manum suam in libatione, de libauit de sanguine uuae. 17. hisiadit in fundamento altaris odorem diuitii ina excelso principi. 18. Tunc exclamauerunt filu Aaron. intubis producti libi is sonueriint, dc auditam secerunt vocem magnam in memoriam coram Deo. 19. Tunc omnis populus simul properauerunt, ec ccci detulit in iaciem super teriam adorare Dominum DCum suum,dc dare prcccs omnipotenti Deo ex isti. 2 o. Et amplificauerunt psallentes in vocibus suis, oc in magna domo auctus est solius suauitatis plenus. x I. Et rogauit populus Dominum excelsum in nece usquedum perfectus est honor Domini, id munus suum p crsccci tint. 22. Tunc descendens, manus suas extulit in omnem congregationem filiorum Israel date gloriam Deo a labiis suis, de in nomine ipsius gloriari: 23. bc iterauit oratione: si iam, volens ostendere virtutem Dei. 24. Et nunc orate Deum omnium,qui magna fecit in omni terra, qui auxit dies nostros a ventre matris nostrae, Ne secit nobis clim secundum suam misericordiam; Σ . det nobis sucunditatein cordis, dc scri pat ean in diebus nostris in Israel per dies sempiternos; 26. credete Israel nobiscum cile Dei tui- scricordiam, ut liberet nos in diebus suis. 27. Duas gentes odit anain a mea: tertia auia rem non est gens, qtiam oderim 28. qua sedent in monte Seir, de Philisthiim,de stultus populus qui habitat in si chimis. 29. Doctrinam sapientiae dc disciplinae scripsi ein codice isto rasus filius Sirach Ierosolymita, qui renouauit Sapientiam de cordusuo. o. Beatus qui in istis vel satur bonis: qui ponit illa in corde suo, sapiens erit semper. 3 i. Si enim haec fecerit,ad omnia valebit. a lux Dei, vestigium eius est.
est Prisciis. Sumni in filii Ponti sex. . in miras Do m , Hebiti suo Triviam . quod post instaurationem a
FRS. r. si et Onia Illius Meredasmet s. Duo suere huius nominis Zorobabel collabi cc erat. ' Pristia huius POnrifices, S uterque patrem habuit Oiliam nomine. Hic , quein Ecclesiasticus celebrat, iniurion senior, qui cognominatus
eximii viri commendatio est, Templum fuliis
se, ae corroboratio, quam quidem laudem afae Oiritium , t egregiae coii sequunt ii r. Diligens enim istu- ius trium .it dium circa Templorum ornatum , illustrium virtutiam statuit uriginem. J
322쪽
vos. i. n. lietiam altui δε ab ipso fou a Ui, Oe. A sundamentis quaedam maiora, uuam , Zotetabele constructa suerant, altitii- eine extruxit: de secundam contignationem,& superius deambulatorium per cit.
Ddietas ipsius emana-ruAt putei ι--m, putei aquis redundat unt , aquaeductibus instauratis. Dicit autem, Em tituerunt pinei,
quasi ipsi sontes sedisset, de instituisset ar instaurare, seu reficere opus antiquum, est velati noua aedificatio. t ' unde. ex. gr. J D. Theresia potest merit4 Fundatrix ordinis Carn riei ita meli appellari, quia Eliae sontis magni lari istios Car. tatis aquaedactos resecit. J Et quasi t modum. Ex aquae ductorum est. xen ne mirum in modum exacuit aquae Pro Auxio. e f. q. sciura iis gentem fiam, O si rauit a perduisne, curam gessit populi uti Pontis , de eum a periculis, & lapho is arcere cari t. q.; Egregius plane Prae ii, qui ex soli- tium reparatione temporali scabditorum es
b stati succurrit . ut eos promptiores eddat adi Piritus promotionem. Nee enim tam Ii- iberius ei, bere poteit i iti tu ilia subditis indicere , qui leni circa temporalia prouidenda se deiideiri osten-
s. cui praeualuit amplificare ciuitatem
domorum, acciuium numero. adepture alo Dr eon Dione . inter uios ciues
Versando, Squae sui erant muneris periectb implendo. Et ingressura flamus, erat xyampli sic ii. I inpli&atrii vestibuli im iiDgis amplum Deit. Piissimi Pontificis adhortationec stabat fidelium ad Templum occursu ,h.uic crediderim cile ingre Isus Templi ampla se otionem : Dcit inquam ut fideles ad sacrificia Ofi . tenda saepius Templum de atrium inirent.
la. i. ruit Onias sicut Lucis i inter nebulas trann ieens; hoc est, inter 'opuli calamitates ad solatium ciuium consilia, emicans des blatio : & quemadmodum L: naind. bus suis quibus pleno circulo elarius edulget: sic Ponti sex in aerumnaetiim nocte olent orbis fulgo. rem emisit. Parum est Dilia lunain plenam, nam ct quas Sol refulgeas. sic t e refulset Di Icm
a Dei. Ver Quasi arcus refugens avrer nebulas oria, suri velut iris multicolor inter nubes
Horiosis, id est, fulgore eius splendatas, quii oti s et tempellatis illicb terminanda. Oguis G in diebiu et o M. G lilia, suns ira transitu in ua , continuo rigatu nulchriora: reci leni in diebus altaris, tunc enim thuriferae arbores propter ardorem lis suaviorem odorem exhalant. eo Egens .ct thus an sim igne, quod suaveolentiam eircumsparsit. V. Irio. ii. odis vas auri Atatim ornarion la epretioso. Ou solisa pustulans, ct c pressio in altituatae se ext Mensura accipienda ip-s stolam gloria , cum sei licet Pontificio indueretur ornatu : ct vestiri eum iu consum Mi nem intutu, sea cum vestiretur perfecto de consummato illo ornatu, qui sacerdotalis de Pontificalis virtutis, de in ritatis argumen-rtim crat,& insigne. x x. In censu aeraris, sane gloriam do
ad Ecesesiasticum. Cliput L. i 3 it
Z --erauitate, & modestia ilicellus,& vultus. Hispane dixerim, Consum de iis haurisa et hactito Sacerdotes. Cuni enim Sacer- M sessili, dotis incessus grauis eis, ac modestus, eius ha- -Iabitus gloriam accipit do honorem: sicut S. cerdotis i modestia nescio quid foedi ratis Sacer- dotalem ii dotalis habitus contrahit. in notat habis VcV. M.t . In acci 'undo aut partes dema. Sacerdotum . oe ipse stans iuxta arara. Cum ipse acciperet membra animalium immolato rum οὐ renda, Se impones .da liolocaustorum altari, ipse erat stans iuxta aram Sacerdos de Pontifex Deo lacrificat: ius pro populo. Nonnulli Sicei dotes cum oblationes a fide- Plutei Iacet libus accipiunt non stant iuxta aram, sid iuxta piopriam dolinum,cuius profectui, non aliari, 'M
cea us proecta in Libano circum ce habet ce
gi iis . a. seu Sace doles gli rioso suo ain chainducii procerae Oniae palmae iram Perpulchii Oi litabant i r. Versis. 6. Oblatio autem Domini iv mauiabmri . um . in cor ma manibus aderat oblatio iii lionorem Domini litanda , coram ma θ seu coetu Israel: ct os sum tione fisugens in in a am Iisecare obtiuionem excelse Resti. Pon- coniunmaturiis sacrificium,& cxl cina nillimamuri impositurus, ut ampliorem gloriam Dei craelii oblationi ad sat, exi cudit manum rsiam ad phialam vino plenain, ' an cffundens in pati .meratum altaris, ei libat, Porrexu , inquit , manuin suam inlibatione, libarii risu
I resi ν. uuit in faudamento altaru edorem dini meae et . Principi, in pauimento , super quod sundatum est altare, praestantis odoris
merum Deo prostidit. Odorem, inquam, Tmnnit. diuiuum, Alii, Odorem Prastantii vim. Vt mo qui vinum nrat, sicrificium altaris vimina decere inum, isti blaxans eos, qui vinum generoti m appona' mens, apponant, de acidum, S vile ad altare conse elati reseruant, quod quidem vix consecrationi va. nivalens de Iet descivit .JVeq. s. Tune exclamaurru ut silii Aaron. c. Tunc Sacerdotes 5e Levitae exclamauerus t -- nentes, ac iubilatues tubarum sonitu ex a gento in lammas producto formatarum, ut i cusqliau cantu illo, de sono excitetur, de memor sit popul . Aliquando Deu se dormientein Aliquando simulat,dum optatis nostris non illico rc spoli. Devi sed t-det: tunc debemus exclam re, de intensis pre. cibus eum excitare , ut exaudiat, de :
Ures iv. Tunc omnis topiam simia Hoperaue- muti M. . Cum sacerdotes, dum Religios, oiremulae dum iusti pro te oratii, tu non d bes tacete, sed nos, eum pt praeserens hunialitatem, preces tuas illotum uobis alii in orationi addicere. Preces enim aliorum sine ' tua cooperatione quid Prod riint' nofro. Da is , - scientes in tocia μυ. Graece, laudaxerunt, scilicet Dominum magni sontes, ac celebrantcs illum: ct in ma- .gna domo a civi est so in sua latu plenas, v cis cantorum multiplicatis concentu clauis. 'simo.
V. s. ii. Et rogois p pHai Dominum exceta
323쪽
Liber V. Commentari j Liter ales & Morales,
sera in prece, cte. Perstitit in oratione populusi lino usi pie sacrificium in Dei honorem oblatum abi. liceretur, & sacerdotum munus per- Taxantur, scereti tr. Sit blaxantur fideles, qui dimi Viem'M in eruentum austustius admodum Misi e sacrifi- peragitur, loco preeum vana colloquia
enim benedicens populum , simul dabat gloriam Deo, quem bonorum omnium, quae P pulo precabatur, profitebati tralathorem. vers. χι. Et iteravit oration suam. seu benedictionem, qua populo bene precabatur: -- levi ostenderem truem Dei. se ii vi magis ac magis
Oflendet et, & publice celebraret Dei potentiam bonitatem e beneficentiam in pop vin.
Uers 2 2s. Et nunc orare Deum omnia n, qui magna fecit in omni terrη, oui auxit dies
ab infamia usque ad hanc aetatem annos annis adiiciens, a senue scilicet, ma/ris nostra, ct ficit nobiscum se audi Fuam misi testis iam=ut det nos immoditareis cordis , ct feritarem iussi bis nostris in V MI'rdusse inmerras. Videriar, inquit, Pax, dum qui viuinuis ni ac fuerimus si i- Perilites, i d qua etiam qui dec usu tem istoris venturi ad vitam fuerint , etiam fruantur. Probi praesa- blon enim deceret tantum 'OMilicem Pro-: . . 'a' dii ta coimn , qui tune vi urbant utili natis, nobisque persuadeamus adesse nobis Dei misericordiam, vi liberct a cu illis perici lis ci aerumnis nos in doebus Simonis Pontificis.
V. s. r7.28. Duas gentes odis anima mea er-rra. urran non est gens, quam Herim, seu non est
digna nomine sentis, i Elicet saviaritani ex variis gentibus conflatia sedem in morae Sciri
ct Philistitis. o sultu popiatis. qui habitat in Si-cbιmis. Duae gentes, quas odit, si mi Idcimaei montis Seit ineolae, 5c Philistaei. Tertia autenigens non gens sant Samat tant Sichimitae, apud quos in monte Garizim, qui est iuxta eorum ciuitatem, templum Schi istic in ut lic loquac) Ieros limitano simile crat constructi im Hinc controuersia de loco, in quo oportebat adorare, quae inter Iudaeos,& Saniaritanos din
ta : qui remedianti Sapientiam de codesi'. quiarri Criri vel tum Sapientiam pene obsoletam, de obliti ioni datam de nouo conscripsit, Se ad moles formandos edidit, ex corde quidem iii communem assec utilitatem. V erue so. Matus qui in i i te in bonis 'a-ceptis virtutim de eorum praemiis. Qui potvit u-la iv eorae suo. Sapiens erit semper. Vers. 3 i. Si enim haec feci iis, ta omnia valibit, ad omnia, quae agenda illi occurrerint, set potens , de validus, quia lux Pera vestietuis eius est, quia ambii lat, & vestigia gre suum, acti Ominique suarum figit in lace legis, de Sapientiae Dei. Sie Dominus Da . s. ii. sequitur
Deum Ecclim Zicus laudat , qui ipsum e multis, magni que pericul scripuit. Catinis Sapientiae stadium cunctu
commendat.: RArio usu si ij Si tacti: Confitebor tibi Domine rex. ccoli laudabo te Deum saluatorem nicum. 2. Confitebori omi, ni tuo:quoiatam adiutor de proice orsactus es ira illi, tali-λ bcrasti corpus incum a perditione, a laqueo linguae iniquae, tata labiis operantiu in nicndacium, ita conspectu astanti uiri factus es mihi adiutor. q. Et liberasti me secundum nihil- titudinem misericordiae nominis tui a rugientibus , pia paxatis ad escam, s. de manibus quaerentium animam meam, dc de portis tristilationum quae circumdederunt me: c. a pressura flammae quae circumdedit me, de in medio ignis non sum aestuatus: p. de altitudine velutis inferi, de a lingua CO inquinata, dca verbo mendach, a rege iniquo, de a lingua iniusta: 8. laudabit Vsque ad mortem anima mea Dominum, '. de vita mea appropinquans crat in inferno deorsum. ι o. Circumdederunt me undique, od non crat qui adiuuaret. Respiciens eram ad adiutorium hominum, δc non crat. D. V cmolatus summisericordiae tuae Domine, de operationis tuae, quae a saeculo sutu: i 2. quoniam ciuis susti uentes te Domine, de liberas cos de manibus genti uis. 13. Exaltasti super terram liabmtionem meam, de pio tuorte de Buculo deprecatus su iam sq. inuocaui
324쪽
ad Ecclesiasticum. Caput LI. 3i ,
. inuocaui Dominum patrem Domini mei, ut non derelinquat me in die tribulationis meae, de in tempore superborum sine adiutorio. I s. Laudabo nomen tuum assiduE, dc collaudabo illud in consessione, de exaudita est oratio mea. 16. Et liberasti me de perditione, & eripuisti me de tempore iniquo i . Propterea confitebor , & laudem dicam tibi, & benedicam nomini Dominuis. Cum adhuc iunior essem, priusquam oberrarem, quaesiui sapientiam palam in
oratione mea. 39. Anictempli impostillaba in pro illa, de usque in nouissimis in quiram eam. Et emoruit tanquam praecox uva, Lo. laetarum est cor meum in ea. Ambulauit pes meus iter rectum, a iuuentute mea inuestigabam eam. 21. Inclinaui modi ch aurem meam, de excepi illam. Σα. Multam inueni in meipso sapientiam , de multum profeci in ea. 23. Danti mihi sapientiam, dabo gloriamia . Consiliatus sum enim ut facerem illam i zelatus sum bonum, ec non confundar. 21. Colluctata est anima mea in illa, de in faciendo eam confirmatus sum. 26. Manus meas extendi in altum, oc insipientiam eius luxi. 27. Animam meam direxi ad illam, dc in agnitione inueni eam. 28. Possedi cum ipsa cor ab initio: propter hoc non derelinquar. 29. venter meus conturbatus est quaerendo illam: propterea bonam possidebo possessioiaem. 3o. Dedit mihi Dominus linguam mercedem meam : bc in ipsa laudabo eum. 31 Appropiate ad me indocti, de congregate vos in domum disciplinae. a. quid adhuc retardatisr de quid dicitis in his animae vestrae sitiunt vehementer. 33. Aperui os meum, δc locutus sum comparate vobis sine argento ,. q. dc collum vestrum subiicite iugo, de suscipiae anima vestra disciplinam: in proximo est enim inuenire eam. 3s. Videre oculis vestiis, quia modicum laboraui, dc inueni mihi multam requiem. 36. Assumite disciplinam in multo numero argenti,M copiosum aurum possidete in ea. T. Laeretur anima vel ira in misericordia eius, Ec non confundemini in laude ipsus 38. Operamini opus vestium ante tempus , dc dabit vobis mercedem vel iram in tempore suo.
ERS. i. i. Orauis usasti Sirach. seu hymnus, quo Silacides Deoi gratias agit, quod a periculis: eius protectione fuerit libera-
a Deo peti, beneficiis passim Deo acceptis secundu -- gratias aceeptabiles quidem reddere , qui potest orare. Oratio enim est gratum ad aditio--- nem gratiarum sacrificium , siquidem petit,
mai emo- qui orat. Deus enim tam munificos est, vi
seeundi beneficii petitio, si pro primo ac pio gratiarum agio. J CMilitear tiri, Do-ne
Rex . te Deum meum, de Regem meum esse prosteor, o -υ μι- saviatrem meum. Co ιι- n--ι-: q------, cst 'tector factus o mi is in Onchis, quae irrue runt, tribulationibus.
Vers. 3. D tiber u crepiti meum a 'νια nos , ab interitu. cireumuentus enim filifilss eriminibus, de calumniis apud Ptolo naum Lagi, cum Ierosolymam occupauit, hi qua tune doebam : a laqueo lingua M lii ias proferentis : ct a labidis Verariti mmdaei inn, seu i salsis testibus: ct tu emistinis
ad Uriam . , prauis illis hominibus, qui ine tanquam leones vorare parabant. ' Hic est satiailauii nominis Dei Ieboua siue usu misericordiae effectus, homines iustos a caalumniatoribus liberale ; quia pacis dulcedianem cunctis inuocantibus se quamprimuini impertitq
mam meam, liberasti me de manu eorum, qui me occidere intendunt: de portis tri lini num, qua circumdederunt me, ita a caula & origine tribulationum, quae in me irruerunt, ut ablata causa diri hi impediantur ectetus. ε pressina fiat ut, v a circumdedit me, ab acri aerumna, quae me exurens omni ex parte fallabat: quare in medio sit ui nou seum ast initu, seu consumptus, De alii diis v r. i.
feri . ex ipsis olei frueibus me eripuisti: ct a lingua crinqvinata, seu impura calumniantium , O a veris mendae , seu salsa testificatione : a. Rege Aipuo Ptolomaeo : ct a tiuua
minum, pro tot beneficiis , dum vixero, Dominum laudabo et oe vita mea Vpropinquanse in infernodiosum. Qriid non, dum vivo,' Deum laudem, si me iamiam quasi sepulchroe addimim videram, & Dei ope me adhuc inter
viventes esse comperior Versio. Cire dederum me via ue hae tribulationes,Vex hominabus m erat, qui me ad uuarete tunc autem Dominum nactus suin
adiutorem. ndo enim ius is humana cum defiehint auxilia , tune properans adest dii ii-na protectio. J Re pierens eram ad MLMo-νium minis, O non eras. ' Propinqui enim, idest diui de amici assolent hominem actum tribula- pinuctio. tione deserere : vndε imprudens admodum est , qui in hominuto notectione conii
325쪽
30 Liber V. Commenta th Uterales oc Morales,
quam opere praestas, qua asa σμι. de cuiumisericordiae operibus omnia Deculi exesa Hers. it. 4. Mem rasus misericordia tis. Domine, ct operario iis tua, seu misericordiae,
mant. eruusu linei iterate seu expectantes patienter opem tuam , & cum spe inuocantes. Lisse os ae raritis duo gentium infidelium, quae tuos acriter persequun
veres. 13. Exaltasti curer te itatis meam, domum, familiam ineam quas a terra exaltasti, ut in terra aeriam nis plena seliciter viverem, de gloriose habitatem : ctra morte dei forme d precat. sum. Glaece, pro mortis liberatione deprecatus suila. ' Mors defluens est, is instar numinis hominem tecum rapit .lmo solii ' igitur Siraeides se felicem videbat,
homo nopi precabatur, ne idcfiaeme morte raperetur. quior morti Tunc enim assolet homo propinquior mortiadesse, cum maiori in terra fulcitate fruiritare frui ur.ltiu. res. 14. Imo ni Pondii uim Partim B minimii. Patrem Messi e ventur i. videtur
Silacides aliquam sanctissimae Trinitatis noti- Λἰ, a tiam habuisse. ' Vel memorat Messiam, osteni II: si dens per eum suam orationem filii te estiea-ς quidem confirmat Ecclesia cunctis
tenda,Vt eis. illam clausulam adiiciens: Ox is ina- Per Dom num nostra sum Christin filiumrmis. J Inuocaui igitur Deum , ut nim derelin-q ι me in die tribulat is mea, in tempore jverborum, eum scilicet superbi domitiantur, sine ad ulmo Vers. 3 s. Os LM mnen tuum astae , ct collaudabis lavid in confessione esto amiua y oratis mea. Est hyperbaton, siue in uersis ordo, postcrior enim pars verticuli praepolienda est priori hoc modo: Inuocaui Dominum, & ab eo oratio mea fuit exaudita ; ideoque laudabo Te oram Dominum , &c. ' vel gratias agit pro bene- ostentiaiue ficio accipiendo antequam id recipiat, ut gra- benefic t tum animum ostendens, certiorem saceret be-- 'ctitari , collationem. Homini enim ab ingia e citi titudinis vitio immani Deus large dona impertitur.Jns. i6. i . D liberasti me de perditiora,er eripuisti in de tempora iniquo, ex interitu, de tempore illo periculis pleno, malitia, de iniu-Cum regnis i bc asti. ' Nam cum Princeps te Duust Plin. gnat iniustus.teinpiis imperii illius plenum est iniquitate.l Propterea consitιbor , laudem diacmn tibi, ct benedicam nomini Domini, siue D
Vissi 8. cum adhue iunior essem , missiuam sis tria ἀπ' incin , q Pentia palam in ora ne Mas siti mea. In iuuentute, antequam seduceret per ωλιiag- errores de vitia illi agnata aetati, publice Se ex profesto procurvii Sapientiam acquirere liti; ediscendis dedi Operam. Et edocet ad iis fides. e. las tuos, necessa tum esse ad fouendam virtu- iam Vt .stiatem Sc vitia fugienda, non torpere otio, vin ex ouo pro- tiorum fonte, sed operam dare scientiae a
oenium ad comi aranda. ' Oratio enim acuit instentum
scientias a- ad uberiorem scientiae acquisitionem. Et usOuantumui, i N. usque ad mortem qui, et do. studebo. ntumui, ctui. -gii quis doctus sit, tam ampla est ditio Sa- quod picntiae, ut semper amplius babeat quod ediscat .l Et e ruit tamia ira praecox uva. Precox Sapientiae studium eam mihi cito admodum conciliauit. Aptior enim est iuuentus ad liti rarum studia. sio. Laratumst cor meum in ea. An
stigabam eam. Quia a iuuentute operam daba litteris, viam virtutis intui. Adolestatis si odiosus namque studio addictus, virtutis aeque studi
Ius ostenditur.J iis ostendi Versit. Inclinaui modicem rem meam , ct ex- rucer pilium. Modice quidem. Qin, non admo- Non mum dum nimio labore opus est ad comparatam Sa. pientiam : nam vel modice inclinanti aures ad . doctrinam eius exeipiendaen, statim adest.J tiove vers 11. M. Matiaminum Di meipso G- piratiam,s' mutium Frofici in ea. Danti mihi S pientiam daboris iam ut scilicet crestente in me sapientiae cognitione crescat de gratitudinis asse bis. η Actio enim gratiarum pro Actio beneficio accepto, facit conseruari, ac cretare bene fietum .l GUT ussian enim,utfacerem il- ciet eie . cogit alii, decreui illam mihi parate : zela. beae ut rus sum bonum, rem bonam, de praestantem optaui:-non con uiuar, non erit irrita , nec frustrabitur me spes mea. Ues is.16. 17. Cor Iasa est an a mea in
illa, luctatus sum cum occurrentibus dissicultatibus. dum mihi illain palarem. ' Hoe io, Dimilis agnis rebus aenata proprietas, ut primus ad il- tis sit diiseius ingressus. J Et in facienda eam 'νω rmatus sm,enormavi animuin in acquirendi. ' Firma gerendi aliquid voluntas con- Fimis gramin
sequendae illius disti euitates superat. J Mirui
meas extendi in altum , ct insipientiam eius luxi. Ad orandum Deum manus leuaui , dc dolui a multat, quod ignotaretur a me sapientia. Animam viti tam in direxi ad illam. ct in agnitio minueni eam desiderium meum ad illam assequendam direxi et de agnoui, inueni, de tenui eam. si ali AN
quid di melle assequi velis, id vehementer de- Iuderare cura. Ailectuosum enim desiderium vires acuit, ad operandum.J Versis. Poss die inarar ab initis, corda intus de Sapiens faetiis fui. pro ter hae non derelim pure . Sapientiae praesidio destitutus non ero. Nee enim bonum Sapientiae fiat unae casibus iest obnoxium. Opes facile deperduntur, filii siseMῖα pereunt,honor obseuratur fortunae rotata cut- statione : sapientia non deperit, imo non se 'o
me pia tribulatione acuitur. 3Inrsi'. Venter mem conturbaos est, quaren-
d, illam. Cot de viscera mea desiderio, cura, do solicitudine conturbata sunt, dum labori Esector Sapientiam : propterea bonam passidua y sessionem , eam aeternum p debo. ' Qma enim labore acquiritur,diuinis rex inci .r.l aliae
versso. Dedis mihi Dominin linguam mercedem meam. in praemium laboris mei Deus dedit mihi linguam eruditam de disertam, qua dem laudem, de vas instruam. Et inina la
nupsi. 1.33. AAZopiate ad me indocti, ct 3. cougregate vos in domum disii irae, seu ad aulam mi is accedite. adhuc νειαί tu, seu moras ne- potulis 3 Et quid dicitis iis hi 'quid sint his dicitis it quid tandem facete statuitis 3 Aui '' 'vestrasti tune menter. Dum aridi sitis , sine Sapientia, de illam sitiatis, quare illico ad Sapienφiae sontem non curinis erni os meum
326쪽
ad Ecclesiasticunt. Cisput LI. 3 it
- . . ad docendum, en fons ramaquas profundens vobis ostenditur. x vobis, dicite iugo e cti sci'u an a ve-sbis a sciplinais, in proximo est enim inuenire eam , cile , non multo negotio inuenietis bonum quod vobis gratis accipiendum expo- nitur. Vos 3 s. αι iis vestru ,--Δ- laboravit, ct inium mihi mustini miri ' Tantum enim est acquirendae sapientiae lu- criam ut post multos exant latos labores, Sa-
planti nihil laborasse videatur.l
n f,6. , pinnise disicillimis in multa n να- mera a nil ; ct copiasium aurum possurae in . Quasi magnum argenti & auri thesaurum Sapientiam accipite: omnes enim supe
Vers. 37. Lateratroi malustra in 'riindiae , siue Dei, euius misericordia si e Graecus i eam acquiretis, de cum acquisieritis irimi a laetitia perfruemini : er coij ad
mini in t de ipsin, non eici eonfusionis coram Deo , quod post acceptam eius miserieordia sapientiam , eum gratitii linis ergo non laudaueritis , illa enim laetitia ex acquisitione Sapientiae a vobi, concepta, vos quasi coget ad proferendas
Wrs. 38. opera tu opus vestrumn ante tempus . diligenter agite quod agitis ante tempus mercedi reddendae destinatum , siue ante mortem in hoe saeculo, squod Hebraei vocant se in m operis, sicut satiatum , scutam hincedis. tabit vobis Deus mercediis vestram in Lot trispare suo, siue in saeculo mercedis. ' Eda. .cet, iustuin , dum vivit, nullatenus debere a Deo praemium ullum pro rectexestis postula- Olum alterare; nam saeculam hoc est saeuise operis, non me cedrim cedis , quae ad saturum saeculum reserua Oppii
turil ' Porrδ in saeculo hoc debemus tectὸ
operari, nee ad alter uni operationem remit
tere, saeculum enim illud non est operis, sed mercedis l
Vi Nuvg hosce libros Patres Sapientiales appellant, quia Christum Dominum veram Sapientiam halant. 5c quae ipse p dicauit, dogmata enunciant. Pr fectὁ eum Dei para sit Mater Sapientiae incarnatae, in Maiia MD
qua velut in vase recepta fuit, verae Sapientiae pro- te. Sapien-prietates in ipsa recognosco. Dixit Sapiens scit. 19. Sapientiam omnium antiqvorum eri fuit, eri u Prophetis vacavit. Nar- pietiae ha rationes virorum nominatorum cons ruauit, tar in versutias parabolarum simul' RPiςΠ- introiuit. Occulta prouerbiorum exq suis, in in absconitis parabolarum con-sti, pro
uersata est. En vera Mariae descriptio. Addit Richardus Laurentinustis. . de la d. vii I. Non enim decebat, ut vas caelegis Sapientiae expers esset a Sapientia. Vnde Maria, ut dignum esset Sapientiae diuinae vas , 5apientissima exponitur. Nam sapientiam omnium antiquorum, Jeu S. porem cognitionem coelestium, qNam antiqui habuerunt, exquisiuit, id
es, extra aba quaesiuit. Et in Prophetis, id est, in propheticis intelligentili
vacavit; curu contemptu. Narrationem, id est doctrinam virorum nominatorum, id ess, . conseruauit. Et iuversutias parabolarum, id est, in occultas sobribtutes simul introiuit, Hidenter perscrutando, perforata Dperficie litteruli, vel Maras. Occulta prouerbiorum , id est , sensum rusticum in moralem exquisiuit , heu toto cori quas est. Et in absconditis parabolarum, id est, in occultu ast Priis
327쪽
gmis figuralmarum locu num mulligendis eonuersata est, sudenis, o lmeditando. Et concludit pulchre : Si enim haec omnia vere dicuntur is v
ro Sapiente , multo verrus disi possunt, in debet is Matre Sapiretiae im
Dei parae, Iosepho, Ignatio, Antonio.
328쪽
prior numeri paginam: Pomrior columnam designat.
Abseminingerit animo obliuionem. 66. . ait de bseremurmurantibus bistis leuis, e in iuuens iudicatur. λλ7.
Obstractio..u Bactio a praua uocietate, virtutis est adminicit
Actio gratiarum Deit conseruati. & crescere Heficium. i , a Vide verbo Gratiarum actis. ctus. Ob ximium virtutis aiatim unius solet Deus toti nequain Commi initati ignoscere. o. GHare. Dissicile est, qui accusatur Lisb, non loqui contra accusatorem. 11. Quali defuso crimine alium accusas,cum ei peccata pinnitudine saluta improperas. 1 oo. ii ddere. Vobo Dei nihil addendum,vel auferendum. q. t diuuare. Ne adiuves ineptum , ut ad ossicium assumatur, ne Postea rubore assiciaris. I . 1
Adolescentia. Adolescentia libidini addicta, libidinosam senectam
Memoria mortis Immaturae effraenata adolescentia quiescit. io . virtus in adolescentia Deo admodum grata. 3 3.
Adolescens qui litteris non vacat, plerumque volu-Ptatibus captandis studet. lia admodum sunt Ministrorum Curiae, aut aulae
A latio: Aduiator. Mutatio .el inter Christicolas facit,idola confingi.
χ P. ui Graν.σ atind.in Ss.Scriptae M. Adulatio ficit, subditos plures Solem orientem, quam occidentem adorare. 88. x Adulatot stillius planε est. 93.1 dulter: dulterium. Ex filio adulterii nihil bonum poteris expectare.
Rard videris adulteram, te qua non sit rumor, &murmuratio in populo. Idem est adulterij toedo crimine sevi, ac poenitere. Filius ex adulterio solet parenti scelesto assimilati. i 38.1. AEa care. AEdificatis,
Stulte domum aedificat. qui ex domesticorum victitaufeit,quod aedificationi impendit. 83. t Stulte quis eurat domum aedificare, cum vix habeat quid domestici comedant. 39.1 er. Locus Medico dandus non est, donec aeger animo
AEgestas. Nihil durius impio, quim aegestas, qua pressus ne quit indulcere deliciis.
Merito AEgvptii Languineis aquis puniebantur, qui sanguine infantium aquas rubricarunt. ι 11. Durior es AEgyptiis, siquidem illi cognouerunt ob peccata puniri:tu autem id n5 anima estis. 3 3I., rit do. Ex veneris immoderato usu aegritudines. . t Egriti idines, quae docent lioinitiem fugere voluptates, i beneficio obueniunt. s. Peccatorem Deus aegritudine affigit, ut conuella
Findae aegritudines, δ: immatura mors ex luxuria.
Correptus aegritudine prius consessarium , quam Medicum aduoca. ir',a I rotin. Egrotus ingemiscit,ubi mulier non agest. 174.1AEmulator. riiij plerumque sunt virtutis , vel viiij parentum amulatores. ad initium voluminis in Antilogia. infelix tempus quando putet homines, in pondera demensura uti aequalitate. AErumna. Omnium aerumnarum quae ei potant euenire,peccator estdebitor. x .
329쪽
aerummi inguis, quae eum tempore volat.
grumnae hominiim hoc ex eapite mitius torquent quod memoriam mortis indulcant. 288. t Deus permittit si ossisios aerumnis a tali, ut Christo assimilentur. I 6. IAE imnae quibus peccator affigitur, , Deo emittuntiir, ut obseruantiae legis recordetur. 69. Iustis iii die obitus diuturnae aerumnae,uix eius horae fuisse videntur. 2 8. 1 Duri silinae aeriamnae verbis consolatoriis emolliuntur. 87. t Magna fortunae aeri inna, cogi nobilem ignobili
seruire. 2 s. 2Magna aeriamna coniux iracunda, quae virum cogitinget uiscere. I
Cum iusti aestimatitur, Respublica floret; cum impii florent illa marcescit. 69. I Qui honoris vitam aestimat, eliget potius sagitta consigi. quam saniam vulverati. 61.1 Maiori aestit natione dignior sapiens, quam Princi- P . 9s
Qui cupit suam memoriam aeternare de in hoc saeculo. horreum suis opibus ad alendos pauperes
Ad Dei laudes aequamiax diuti lingua ac mens non possit,ubet tendat cordis affectus. 293. Ihstectus ad studium litterarum non vulgare praedestinationis est signum. Iso. Qui adulatoris non cognoscit affectum deeipiendi, captus est intellectu. 8.2A ffectus Dei ad munerandum, affectui iusti ad seruiendum respondet. 1.
Errat, qui putat, se occultos proximi affectus poste callere. 98.1Agnitio. Agnitio Dei non est otiosa. sed plurima bona agnito, vel clecto als reus. as . a noscere. Qui Deum agnoscit,eum timet.
Ditior est agricola Equitibus, siquidem mutuata pecunia non indiget. 2Agricolatum in mensa penuria ciborum , sed pacis
abundistia. rDitiores sunt agricolae,quam equites. 69.2Amans e t mare. signum veri amantis est, dona amato largiri. - . iver amans ultro dimittit contempIationis dulcedinem, ut Pergat ad proximos. O 2.2Amantis animus in proprio corpore mortuus, in amato vivit. 2 7.2vetus amans solum intendit in amatum,non in eius
Qui Deum amat,vicissiti ab eo procul dubio diligia
uere amans Iesum, satagit alios ad euis allicere dilectionem. Qiamo plus Deum te amare videtis, tantia plus ianctitatis te habere non dubites. ibid. Verὶ non amat, qui amati errata non corrIph. 61 λ
Parentum amor in filium ostenditur , cum eum erade delua litentem stagellat. 8 i Amor de cura parentis in filios multos ita debit aequalis ostendi . ac si singuli ellent unigenii
Amot Clitisti virilis, sortis, seu seueras noth est,
maternus est,ubera gestat. ros. IImpudicus amor ebrietas. 3 a
Nos cogit ad Chiistum laudibus efferendum illius
erga nos amoris i inmensitas. 12 2.1 maritudo. Peceati in parabilis comes amaritudo. 23 i. Amicitia: Amicus. vera amicitia nee vulnere soluitur. 1 st Multae amicitiae distoluum,n, ex uno verbo addito, vel detracto iii surronis. 3 Nihil magis amicitiae agnatum quam amici Perire desectiis. 39-r Fidelis analeus amictionis tempore non recedit
Verus amicus instar thesauri est. Nihil vero amico aequivalet. ibid. Verus amicus spiritualia commoda amici procurat. ibid. Magnum veri amici pretium, squidem iustis dat iunic a Deo in partem praemii iustitiae. ibid. Qui Dei infidelis amicus est, homines infideles ex- Peric iit amicos. ibid. Probandus amicus, prius litam eligatur. 19 1Verus amicus in tribulatione dignoscitur. ibid. Sunt multi solum ad mensam amici. ibid. Amicitia vulgarem quemlibet sacit Principi aequa
Qui ad amieitiam altioris se stetit euectus, debetio in seriorem reputare semper , nec de amicitiae aequalitate prasumere. 193. Verus amicus non casa reperitur, sed magna inuenitur diligentia. 393.
Verus amicus amicum luccant eam monet, ac corri . P ' . . Verus amicus vita hominis. 236.
ut verus amicus conseruetur,sussicit, longo tempore apud te amici nomen non amisite. 1o3. t
A micus sit tibi quasi scatet; & frater tibi quasi V
rus amicus aestimetur, ut asti icto utrique ae ctuose subuenies. - . LIn necessitate citius amicus, quam propinqui it currit. 66.r
omni auro pretiosior fidus amicus. 39 8.α verus amicus fuisse probatur,qui te in aduersis non deserit. 1 Io. α simulata amicitia facile dignoseitur. ibid. Amiciis reuelans secretum sugiendus. 7.x vetus amicus cunctis propinquis est praeponendus. Verus amicus dissicilis inuentu. Cori etat fidi ite illi, qui salsus anileus suisse deprehenditur. 27s-α verus amicus cunctis diuitiis est comparandus.
verus a cus animi atata requies. as 3. ε
330쪽
tiae estu tae,amicum delinquentem corripere.
num belleficium. 1a . inuincibilis obiicitur hostibus anima, in qua virtu- viri concordia residet. I 2I. Animus.
sordidi est animi, aliquid de primitiis, seu decimis
Arcanum. prodenter agit, qui cordis areana cuilibet sine delectit reserat. 2 a 7. Ille cui alteria arcana reuelas, tibi propria non reue i, iudicans te non seruaturum. 227.i
vi intim arma praeparandum vivis, ut diaboli tela validius in coitu oppugilaturi retundere possis. 97. t Armamentum. Atinamenta rtis mulieris colum , &susum, siciat militis gladius. 7 2Atriis Sacerdotum oratio. . 173, 2
Attifices non omne tempus operae manuum dedant. sed partem rei eruent animi operationi. 181.1
r.eminae saltatricis,aut cantatricis fugiendus aspe
sapisitum est equi, praemium est labotis eam alle-7 a
alicui assuescit vitio, rarissimὸ ab eo abstrahi
et anta est hominum alii itia, ut ad eam callendam Oodammodo necellum iit, Deum diu meditati.
Auarme Avaritia. Avarus rub ube:ius aequirit, crudelius se fimer miti P 2. t Atiariis morti scaenatur obiectu. ι ,. a Auatus si in usu opes possidet. 2 1 .romnis auarus est inuidus. ibid. Avarus luxuriet aliorum diuitias congregat. abid.
Auatus Plerumque aequirit iii iuste, vel retinet. bid. Auam nulla circa egentes miseratio. ibid. Avarus eii tui ipsius earnifex. ibid. Nunquam auarus alii benefacit ex animo. ibid. Tanta est vis miseriae pauperis,ut vel auarus si illam videat, surcurrere emtur. ibid. A ius scia diuitiatum socie fruitur, non ipsis di
Avarus in mediis diuitiis estet, in mein seiuniti ibid.
Avaritia omnium parens vitioriam. 1 . iNon placet Deo hominem stricte vivere, ut opes
Ex avaritia Principis perit Imperium. 71. IFelicior est mendiis, qua si auarus diues, & admodum ditior. 91. x Abiecti animi est, se propinquo petenti auarum
ostendere. 189.2Minister auarus omnia vendit, iustitiam, animam, aeternitatem 1 2.2Auatus apte appellatur. 16 i. v
Avarus qui pauperum Habstantiam comedit, eos simul gladio interimit. T . Si auarus moriturus aliquid pio operi dedicat, a seipso quasi rapina aufert. 9αχAvaro tam deest quod habet, quam quod non ha
Ardentissimus auari ad pecuniam assectus. si . x Auctor. Multi Auctores voluminis Deile iactant, cum is iam sint alieni operis transetiptores. 83.2Audire: Audit r. Audire stulti contentiones,molestissimum. 6s. iAmata est Regibus nuda verit His auditio. 3. t Coidati auditores eos solum in Concionatores conceptus lautant, qui ad mores spectant.195. 2Suscit unus auditor,ut Concionator possit utiliter sermonem agere. 263. 1 Stultum se ostendit auditor, qui terminata Concio ne nillil corde retinet ex dictis. 13 vide verbo Concio rator. Atila: Aulicus. Qui versatur in aula, debet orationi studere, ut a periculis aulae agnatis a Deo liberetur:Politici autem ad pia Regis interrogata, adulatione,ac menda cio respond ent. . 'p. t uris. Non proficit applieate aures ad Concionem, si conon applicetur. II. Li urum. Auti pondus ficit balanceiu iustitiis in iniuriam inclinare. 1oo Auton Creaturarum proprietates sacraescripturae dogmata Deum autoxem, esse manifestant. ita. a
tealitudo. Eli zientis eleemosynam beatitudo. 3 i. aBesium. Omnia in besto mala, cuncta in pace bona continem
Bellum est multitudinis ut bilim . solatio. a y.a Periculosius & diuturnius bellum domesti ina
in sacerdotali benedictione quodammodo acci mus gloriae pol sessionem. Benescium. chiodlibet a Deo acceptum beneficium, est pinu R et a ratio