장음표시 사용
81쪽
o Liber I. Commentarij Literales 5c Morales,
Hodiatum decipit: nee eam gratiam inueniet, qui adulatoria ciba Protulit ad eius deceptio
f. 14. subtrahit a patrea matre, ct dicit,hoc vixi esse peccati mr pani V homicida est. Filius. qui patentum tuorum sortunas clanculum sussuratur, quasi id sibi liceat, nee esse piaculum sallitur toto coelo ; nam reuera Particeps ae socius eii , 5: ossicio fungit ut hi,micidae praedonis , qui alios . liat inrulle.' Licet ei in filius ut sars quadam , seu membrum parcntum , coniois sit sottunarum eo. ipsi; nu is, rundem : quia tamen est pars adhue s ubiecta, i id nondum babet vlandi libcitat in , nisi depensa Eis' ' demera nutu i ren:um. Vnde si iliis inviti, nona, subtrahit. nihil disseit a latrone, ac de-rraedatote qui in aliena b ,na manus mittit. Q is diuinat .seu tumidus. ac superbus est, in uia emeitat. Tales enim ho mines assolent vanitatis plena verba Proserie, quae audientibus contentionis malctram exhibent, unde lixae psocedant. 23 iri troras iuw-ins, humilis nimirum . qui ii .hil sibi arrogat , sed totiis ex Deo pendet, sanabitur , sanus erit audientibus , nec enim ex eius verbis rixa excitabuntur.
Versis .mi est ait in eod. μ,in sua scientia, rindentia, ac consiliis: fultus est. Qisi inuem vaditur Vienter, non eor suum. nec tua consilia, sed sapientiam ducem sequens. i l. I.lu.οι- rii seu liberabit ut ab incommodis, quae in corde suo confidentes incumini.
propterea indigebis,quod tribuetis inopi elee-inoi Inam. Nam qui dejicit deprecantem pauperem. Sustinibit pe-νι m. Tantum abeii, ut exstire erogata pauperibus tibi accurrat egestas, ut si non dedi sies. dcanare subtraxisses manum, merito ex supplicio penuriam incurreres. Crudeles erga pauperes frequenter egestate premuntur. ut ex rioprio famis ciueiatu discant samescentibus misel .lis. Cum sui νεxerant impis ad honores .dcrublica munera cum potestate producti . absconde tnν homi es, tulit, seu subditi omnes se substrahent . illorum iniustam violentiam timenti n autem in peristimim iusti. Nam ex locis r in quibus latueruiit. emei gent. ' Nihil magis timendum, quam in
manu impii virga pol citatis. JCiudeles eris D Pauperes. nequenterea itate pu
Niliti magistiniendum, iram pote karix virga in manu in piorum.
erit Satim , correptionem dii Icndam, iustitiam curandam, iram, , adu
lationem cauendam, non com mnendam inopiamseuendam reli
gion m circunspectionem in 'Verbo obseruandam, furi non patrociniandum c.
Ino, qui corripientem dura ceruice coni cmnit, repentinus cisii perueniet interitus': dc cum sanitas non scquetur. 2. In
multiplicatione iustorum ita tabitur vulgus : cum imp ij sumpserint principatum . gemet populus. 3. Vir, qui amat sa
pientiam laetificat patrem suum: qui autem nutrit scorta, Perdet substantiam. . Rex iustus crigit terram, vir auaria, destruct eam. F. Homo , qui blandis, fictilque sermonibus loquitur amico suo, rete expandit gressibus eius. 6. Peccantem virum iniquum inuo. Suculaqueus: de iustus laudabit, atque gaudebit. 7. Nouit iustus causam pauperum: impius ignorat scientiam. 8. Homines pestilentes dissipant ciuitatem : sapicntes verbauertunt furorem. s. Vir sapiens. si cum stulto contetulerit, siue irascat tir, sitierideat, non inueniet requiem. io. Viri cinguinum oderunt simplicem : iusti autem quaerunt animam cius. it. Totum spiritum suum proseri stultus : sapiens dissert, , ta reseruat in posteriim .i 1. Princcps, qui libenter audit verba mendacii.omnes ministros hisci impios. 13. Pauperta creditor obuiauerunt sib : utriusque illuminatorcst Dominus. i . Rex qtti iudicat in veritate pauperes thronus cita, in aeteria iam firmabitur. Is. Virga atque correptio tribuit sapientiam , puer autem qui dimittitur voluntati suae , confundit matrem suam. i5. in multiplicatione impiorum multiplicabuntur scelera : N iusti ruinas eorum videbunt. i 7. Erudi filium tuum . dcxcirigerabit te, & dabit delicias animae tuae. i 8. Clim prophetia desecerit, d is pa- . bitur populus : qui ver b custodit legem, beatus est. 19. Scinius verbis non Potcst crudiri: quia quod dicis intelligit. & respondere contemnit. 1 o. Vidisti li Ominem velocem ad loquendum, stultitia magis speranda est,quam illius correptio. 2 i. Q 'delicate a pueritia nutrit seruum suum postea sentiet cum contumacem. 22. Vir iracundus prouocat rixas,&qui ad indignandum facilis est, erit ad peccandum procliuior. 23. Superbum sequitur humilitas : α humilem spiritu suscipiet gloria. 24. Qui
82쪽
ad Prouerbia Salomonis. Caput X XIX. 71
. Qui cum fure participat, odit animam suam : adiurantem audit, &non iudicat, a. . inii timet hominem, cito corruet: qui sperat in Domino, subleuabiti, r. . Multi tequitunt faciem principis: id iudicium a Domino egreditur singulor tim. 27. Abominantur iusti virum impium: M abominantur impii eos, qui in recta sunt via. Verbum custodiens filius, extra perditionem erit.
ἰ ii naris qui uir, nunquam cura- bitur. Correptio enim uni cum absolet ei se erranti medica.men: unde spreto Medico: persistet aegricii do, de atiis peribit aegrotan . J Vz f. i. In nrulti horioue instretis laetabiti Q Ciues exultabunt, cum iusti aucti fie-xint dignitatibus, publicisque muneribus. Pantalia. Cum a minacues seu Dit iusti. Iusti enim Magistratus reclam gerent gubernationem. Cum verb impii siti serint Pii ici Patum . semet P dus , praesagiens se iniuria segetesiim. Na stratu, ' Hine monentur Principes tulim accurate de Laivii, bus beatit incumbere ut Magi tuatus iusti Vibibus: P potianturq
i ta aste os e curans ediscere , latis at pNremui akrens nutrit scorta. perdet subistant am. Iolastini. Appolite filio amanti Sapientiam nutrien- mi ilueris te ii scorta opposuit. Nam filii is,qui liticiarum, studio non vacat, plerumque Otio torpens, v volup itia , luptatibiis captandis impendit studiuti .lca diis, - Rex iustiueri ι terram, seu in bonum restituit statum. Si autem suerit vir auario subditonim stibilantiain emungens, deji et eam. Ei, Alta auaritia Principis,qua noti ne-6 pi, pri collatia tributa imponit, non Periit Imperier po num l Q. s. Homo, quibuno fluer tu sermonibus loquitur aurico suo : rete expandit studet verbis illis eum decipere, dece- exitia- ptumque perdere. ' Rete est,exitiale quidem,
scilicet,&dolose agendo, inuolii et laqueus, quem ipse ad alium capiendum instruxer M. π tvIrast inoit Deum , atque . quod ereptus faelite periculo, dumta itieus diuini ope contritus est,sante Davide, Laquei columus est, σκυ Lberatis min. Vers. 7. 2 civit iustus causammi perion, illorum curam habendo,& agendo in iudicio, ne inno . narra centiata datur. Impius iudex ignorat Iolentiore, Iudicem om- , iuribus fauentibus inopi mentem auertit,
Veni Pu i i sex rex, Cum apud impium Iudi
unotarii uti P utaris causa geritur, ius satiens ignora sentia m- tur: cum diuitis cauia discutitur, omnia ei fa- Diti dis E uentia iura in memoriam accurrunt, α νας - inoli fauent, E memoria labuntur
V. s. omines 'stile modi pant Cirutarem, silesii viri Vrbibus sui it exitium, dum Deus Propter improbos aliquos, in cunctos animad Meriit. Sapienter vero . scu persecti qitidam h mines qui vera Sapientia,id est iustitia vigent, . r ei .auertunt furorem. O quoties ob iniquo-
ui u runa insi tum crimina Vrbes deperiisent, si alicuius estrestia sanctitate praediti precibus non 'rotegit Ut
irascatur. siae ricie asinon in et repuem. Opol - talem. tet, Sapientem cum stulto contentione, vitare, ex qui us nunquam non line noxa procedet. Sapiens s
' Na si icalcatur Sapiens stultu, irro is ex scandesceti si non irascatur,sed rideat, istultus socon--. nou m
temptum putans, vehementius irritatur. J pune Gesu Ver . io. Virisaurisinum s elesti, sanx imis iis effusores, o iunt si luem iustum,icctam, sincerum si is moribus valde dissi in item. Iuin au
tem ortiae set animum eius, seruare curant vitam
iusti,ut abscelestior uiti insidiis eripiatur. H. . it. Totainst ιν tu n ua Profert si ultra rSapirus dilexi, Erreseruat in ' LG m. Stultus
quidquid novit, quidquid animo concipit, statim loquitur; Sapiens vero moderate agit, nec temere loquitur, nec suam omnem scientiam ostentat vita vice; sed . ad occasionis rescruat opportunitatem. 8 Vulgariter expendere liceat. st ultus quae
Hersi a. P iuceps,cliti tibenter audit verba men' opponunit Διν, mendacia, calumnias innocentum. adula- te loquinu tiones ' omnes ador aras tabet impios. Nam cum
mendaciis, adulationibus, de calumniis locum apud Principem elle animaduertant, iis grassantur, & milium scelus non admittunt, ut quod cupiunt, consequantur. η unde si Princeps cu- s Rex vult pii, pios habere Ministros. re, hos fouere Iudi tectos habe- de , mendaciis, calumniis, adulationibus aure, Min ibo piae beat angvata .l . , adulationi Vzrs i ι. Paver T creditor obu urunt sibi. bu, inparas Pauper debitor&creditot eius diuerse condi piaebeattionis homines ubique repetiuntur, ibique tibi ς inu tuo occiitrunt. Sive Plenus est mundus hominibus diuersae sortunae, & vivim alteriuri
quaerit, unus,ut mutuum accipiat, alter ut mi
tuum dei. Viris ae idaminator est Dominus, utrisque donat liuius lucis aura frui, ut iisque vitam impertit unus & idem Dominus. Vn- Paupet non de nemo contemnendus , vel premendus inique quia qui pauperest fieri potest, ut diuite melior sit:&vuumque Deus qui eos condidit, melior est
iudicabit. apud Deum. f. i . Rex, qui iudicat in veritate pauperes,
pro paueribus innocentibus ta a potentiore
oppressis sententiam serendo thronus eius in aeternumfrmabitur, seu longo tempore Regnum
possidebit. ' Princeps ergo cupiens diu vivere, pauperes protegat
. Versis. Virga, atque correptis tritat Sapie protegar u tum puero : puer autem, qui di tritur voluntari uocevita.
sua , confundit marrem suam , seu afficit pudore. Dicit potius mirem. quam patrem,quia vi- Erra filiostiosa erxa filios indulgentia matris propria est indulgentis potius, quam patris. ' Vci dicit matrem, nec de apatre gerit mentionem, ut viduam este innuat. Agnatum enim est plerumque matrem Viduam pati. s. filium sita imitatiui inittere. O quam inepte fi- si ii vidσα
83쪽
i Liter L Commentari j Literales & Morales,
si i. ιον D. Di rixas: ct ad indignanda acitum, erit ad peccandum proclindre, contendendo, rixando, de aliis obli quendo, doc. Veis M. Superbi feriti ur hinnilitas ct --lemyiritus cipio glma. Huic germana est Euangelii sententia, ut se exaltat, humilia ineo qui se nilias. exaltabitur. VEG. i. . 2DP cum far ticipat. id est . qui farti partice iis est . ani rastam, graui in-mo periuri, crimine illam saucians. Nam aut rantem au t. ct non induar. id est, a publico Magistratu rogatus legitime sub iuramento, furtum, quod nouit alterum admisiste, iugat. Hie igitur fulti particeps Odit non solii in animam, sed δ: vitam sicini in discrimen adducit, nam si pertiit conuit , suetit, cum sure simul publico iudicio emori cogetur. Ui E p, iis Participem elle surti, di animo, & corpori exi- aiatialeelle quis dubitet lea mitti r scelera, quia a pluribus delinquentibus plura scelera perpetrantur. Et in ta ruinias eo ti- vide M. iusti diuitia protectione serua- . ri,S: impiis superstites, diuinam in eos aspeei
i . Ercidi rem refrigeradit te. Hebr. si esce e te faciet. id es tibi erit solatio & prae-Exfillain -sidio, es dabit delicias anima tuo. ' Nihil patet commodi ex filio inerudito speret; ignoransaren, spei I riuri inglatitudinem .in f i 8. Cu,' philia alis cerit. A i'ditur populi. Deficiente diuini verbi lati itari praeconio boni ciuium moles d ficiunt, i et raredundabunt. ' O tempora, quand5 ex Concionarum, qui mi. Uxum abundantia pi rea vita grassantur.Cert E iam pro Concionatores qui tantum sataguiri auditorum sexuue imilcere aures conceptuum acumine, nec nu- eis proserunt vetitatem,exitiales sunt reicutim solum non emendantur. vcrum ex correptionis nugatoriae s adulationis
dixerim; suco magis i ciscunt i Qui vero e
fori te ιm . b atm est. Populus aut cin diuinae legis tenax, i iod tu ac accidit, cum frequentes furit diuini verbi urit at zeloici enu Praec ncs : beatitudine hie , ct aeternum potie
mo, versu non poteti eruariclina quod dicta iurei- dixit. O νe y 'de e coni inuit, seu Obedire non
colligi. Uer 2 t. tri delicate a P ritia nutrit servum suum : m ea se ret eum cuntum M. im iuilis exequenilis. Na .ri ut filius ii 'tritus, contemnet, seruilia sunt , opcra exerere. Amaseruum uti filium , ut eum erudias: non au
se inii, vis tem delicate nutrias ut filium ed ut seruum.
sis. sistimur homiram , qu in Deum, cito reuel. in aliquod malum , alit exitium incurret. um autem i erat in Domino, te abitur a malis , in quae timens ut is hominem, inciditici. Uer . 26. Matii requirunt faciem Principis suPrinci p. sauorema tibi unt: strataicium am in eo eae: ursiugia: -. id est .magis lolii iii ccie deberent de Dei omnitum iudice fauore conciliando. Tandem enim fit quod Deus vult dehoiuinabus, e cautis eor ni nam cor Regi. in manu Dei: unde poti illinum Deus est pio- Pitiandus. ' Vt i iis optatis licitis potiatur, a. ut quis li gis curct Deum , quacia gratiam Procerum pro PM.,m liabere .lVeri r . iaminantur itasti virum ii iura: Deum. tuam abominantur impi eos rui in retia si ut tia, seu qui Ptivom rectam virtutis crinitam sectantur. Vierbum c. si odiem in , extra perditiovem erit. Filius qui hactenuι tradita documenta obseruauerit: a Perditione & exitio corporis, ac Praesertim animae liberabitur. ,
Salomou docet, Sapieutiae Dudumentum esse : scire te nihil scire; iri enim maiestas inscrutabilis est, in eloquium eius infandio. Mox quatuor pessima vi
tia, quatuor insatiabilia, quatuor celerrime transeuntia , quatuor orbem tur
bantia , quatuor animalcula sapientissima, quatuor feliciter gradisutia, quatuor maxime cauenda describit. Enax Congregantis filii Vomentis. Vis inquam loci tus est
vir, cum quo est Deus, & qui Deo secum morante confortatus ait: 2. Stultillimus sum virorum S: Sapientia hominum . non est mecum. 3. Non didici Sapientiam, de non noui . scientiam Sanctorum. q. Quis ascendit in caelum atque deiacendit quis continuit spiritum in manibus suist quis colligati it aquas quasi in vestimento quis suscitauit omnes terminos terrae 3quod nomen est eius, de quod nomen filii eius, si nos i t s. Omnis sermo Dei ignitus, clypeus est sperantibus in se: 6. ne addas quidqi iam verbis illius, de arguaris, inucularissique mendax. 7. Duo rogaui te, ne deneges mihil antequam
84쪽
ad Prouerbia salomonis' Caput XIX.
antequam moriar. 8. Vanitatem, &verba mendacia longh fac a me. Mendi ei. lateri .ec diuitias ne dederis mihi:mbue tantum victui meo necessaria: 9. ne fori Ecatiatus illiciat ad negandum,& dicam: Quis est Dominus aut egestate compulsussorer , de perlutem nomen Dei mei. io. Ne accuses seruum ad dominum suumne sortis maledicat tibi. M corruas. ii. Generatio: quae patri suo maledicit, &quae matri suae non benedicit. it. Generatio, quae sibi munda videtur , de tamen non ea lota a sordibus suis. 13. Generatio, cuius excelsi sunt oculi. de palpebiae eius in alta surrectae. I . Genetatio, quae prodentibus gladios habet, id commandit motatibus suis, ut comedat inopeu de tersa, de pauperes ex hominibus. l Sali-guisugae duae sunt filix, dicentes: Aser affer. Tria stant insaturabilia, de quartum, quod nunquam dicit: Sussicit. 16. Infernus, dc os vulvae, dc terra. liae non satiatur aqua: ignis vero numquam dicit: ussicit. 17. Oculum, qui subsannat patiem, de qui despicit partum matris suae, ei diant eum corvi de torrentibus, ec comedant eum fili, aquilae. is. Tria sunt dissicilia mihi. Ecquartum penitus ignoro. 1'. Viam uitae in coelo, viam colubri super pctram, viam nauis in medio mali, de viam viri ab adolescentia. 2o. Talis eth via mulieris adulterae, quae comedit, de tergens ossumn dicit: Non sum operata in alum. a. I. Por tria mouetur terra, & quartum non potest sustinete: 22. Per seruum cum rcgnauerit: per stultum cum salutatus fuerit cibo: 23. per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit assumpta: oc petancillam cum fuerit haeres dominae suae. 24. Quatuor sunt minima terrae, de ipsa sum sapientiola Sapientibus: α s. Formicae, populus infirmus, qiii praeparat in meia se cibum sibi: et 6. lepusculus, plebs inualida, qui collocat in petra cubile suum tap. Regem locusta non habet,&egreditur uniuersa per turmas suas: 18. itellio manibus nititur, de moratur in aedibus tegis. 29. Tria sunt, quae benc graduntur, α quartum, quod incedit feliciter: 3o. Leo sorti minus bestiatum, ad nullius pavebit occursum : 3 i. gallus succinctus lumbos: Ad aries: nec cit rex,qui resistat in
3 . Eit qui stultus apparuit postquam eleuatus eli in sublime : ii cnim intellexiiset, ori suo imposuisset manum. 33. Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendumta exprimit butyrum: Ec qui vehementet emungit, elicit sanguinem: oc qui prouocatitas, producit discordias.
propria Hebraica latinitate dolia re, eum aliquam habentem phasin, uti lia e videntur habere. Congruans enim significat elim, qui inultam Sapietitiam, de multas doctas sen-rentias partim proprio studio, partim usu de experientia partim diuina reuelatione collegerat. ---ui seu vomitin siturum de lignat, de plenim diuinis epulis, stili et illustritionibus adeo plenum, vi eas eructet, de in aliorum
in rct H l. vir Deo plenus Agur hanc viso- prophetiam exposuit duobus filiis .vel distipulis sui, Ithiel, Se v l. Itaque hoc caput propriE Auctorem habet Agur,cuius tamen dicia salomon suis parabolis adiunxit, ut illis consona, de iisdem planε digna : suis dictis ad
iniicem, quare etiam tanquam Salomonis ci- virorum si illissimi imagnos , existere: cst Smpi ita hominum ibidio comparata qualis in hominibus doctis picitur, non est mecum. M destiae causa haec Sapiens praemiiit, nam Sapiens interrogatus ut sementiam dicat, in sepe prae-
muredo es au eloque me 8 inece. η verae Sapien- verae satiae fundatrientum eth, scire , te scire ni-
lamentia est - - - o . . seae, iescitia
Vers. 3. L a d SVιentiam, rerum naturalium, de humanarum non calui cognitionem: O MMisiumam elo m. Scieritiarn scilicet rerum diuinarum, &sinctarum : vel sciet
tiam qualis fuit in sanctis Prophetis, A in sui ctis rei det Angelis. Vin f . Ucossit in eoelum , ut scilicet hane Sapientiam sibi compararet r atque δε- frendit, ut quae illic vidit, valeat ore proferare continin spiritum in manibus suis . seu quis est praeter Deum, cui venti paream i Havit aqu- in urbi menta, siue in nubibus continuit. ac suspendit, ne de querent, sed illius nutum expectarent 3 Quis
suscitauit omnes temii nos terrae. seu statuit, at
que eonstituit I Quod nomon est risu, riinum frig-- tia Hoc est, an nosti nomen eius aut nomen filii eius, qui hoc solus potest .
Dicimur ignorare nomen Dei, quia eius natu ram nomine utcumque explicatam ignoramus:
ae si diceret , Quis eum nouit , aut eius filium Verss. Omn eram Drii mitis. Pal. t . Et quia Dotmne et uexa ama. Est sermo Dei purissimus,ac purgatissimus agomni vitio fallita tis , de corruptionis. clypem ste tib in b. Deus est clypeus vii David cecinit madamvi ei inio 1 Protector est mnium Perann
85쪽
Lilere L Commentari j Liter ales dc Morales,
In s. c. Ne assitis, arguam, inuemari Aut mendata, seu corruptorem
Vet Dii esse arguatis. vel bo Dei nihil a Uendum, . erit.' -xcDignet : nec auferendum, mi tilando illud , aut vitiando , quod agunt haeretici l
3.7. 8 9. Di inrogatu te, ne deneges mihi, ante iram mini in. scilicet, dum vivo. V iti rem, O Grba mendacis D efac a me. Ut autem nec vanitate extollar, nec sim mendax: Memi citarem. dimitiis ne dederis hstribue tantum victui meo necessaria. Neso tesatiatus diuitiarii in abundantia , issici tr. ne Midam , seu descreudum Dominum: Et dicam. Domini s y sae Pliarao, est D unus, ut in I vocem eritis pExo. s. Aut egestate tu visus tirer, seu actus furia in verba mendacii proruin Pan , ct periurem nomen Dei mei. Paupertas enim me alliciet ad sartum, rostatus vero a Iudice de delicto com-
assuetitia aliquos ad tantae vanitatis cumu- vilium extulere, vi albetistarum in morem, D eum mucionum haud nolle vidcantur. J Et illud: Ai egesta etapou pii, compias imo, Periare M. Vilium homuncto
eedem. ρο iuita 'dii trare.J Appositὶ ait: Pari , mi peierat. Per senim niti furiosus, peierare au- se finiosum debit liae si . Ne acci essem au Domin inmremerό. Condolendum namq)ie iis, qui seruilis iunt conditionis,&ad quaelibet eooim errata saepe contriuendum, tanqti m qi ii ipsa status at rum conditiove sunt avari. Certe erilitus ipsa
uiri, scis erratisiniciens est supplicium 4 ms
eira est sui, te maledicat tibi, seu ne tibi mal Epiecetur a Sisplicium. supplicio, sto iras Deo crudelitatem tuam puniente. I erysi i .Detestabilia genera hominum, quae subiicio : Geiseratio, ei a patrisia males iis . orrilius non otia mi istiae muri editu. Filius enim non solum debet statum de t suae matri non maledicere, sed be-zi,' nedicere iure tenetur eam, quae gestauit ii autere. sed ac bs cuin dolore eum enixa est. lnedicere i risi x. Et generatio, ita sibi mirari viduar, e tenetisti ves quis sordibus de dari ignorat, vel quia iulas non curat abstergere: θ tineu non est Ata a De eoosei& sordibiti situ. Loquitur de sordibus vitiorum. αm inie Nunquam debes de conscientiae mundicie praesumere:te immundum reputa vi Loquenter inclamites iam me ab Diquitate mea. Frsis. Et generatio, ci ius excet suo ortili;
ct palpebra tim in alia si ecta. Hic profecto superborum est habitus, inerito aspicientibus detestabilis. 'si . Et generatis, qua pro doti gladis habetis ι - - t molaribius is,ut cometa in tes de terra. ct paveres ex hominibus. Crudele, intelligit,& auaros, qui velut serae pauperes t Mares qui cerant quibus dentes sunt quasi s ij. ' Pon Paupeiusu dera illud : P . a. Mibri 'ladias habet. Dum 1 ζω Ξ ςn m Ruarus pauperum substantiam comedi mul su ita quati gladio vulneratos interimit, dum ex latet initi necessitate perite coguntur. J f. i s. is. Sa guisuga duo sunt filia dicensen, o ori Cupiditatis, quae velut singuisuga quam dicis, fascis. Inferos, mors: σοι
uae, mulierum concupistentia : terra qua non
tiatur aqua, arens scilicet & fabulosa: quo vin nnunquam dirii sed cit, ei enim quo plus addit. lignorum, magis incenditur. Appositὸ vero Moti, mi ausapiens duas illas particu his copuiauit. I ser-
muctos υu Aa, mors enim, perditio, tartarus
matrem suam non reueretur, cui plurimum debet ex eius conceptas utero b ea in lucent editus,& educatus: H aiant eum corvi detorrcitibus, ait olent corvi aedificare, Se versari circa torrentes de fluuios) tam ingrati filii oculos coruus
ingratus rudeliter eruat: ct coine ii elim si . vitam est immatur E moriatur, ut eius cadauer mi illae carni uorae absumant. rili, paren- ripitum despectores & mentis cincitate,&immaturo obitu putiiuntur. J Particula illa, Et ais detrii partum Histrissciae non cadat siue ponde- tis.& imm
re. Nam qui matrem despicit eius despicit pat- ima morietum , id eli, setosum ab ea enixum. Porro se despicitq, si male natum, qui matrem deipi.
V. f. i S. is. Iria sint dii cilia in N, deseti tu peniti ignoro. tuor seu ut mihi ad mobi-ι sic Hcbr. cum corum cautiuo aut modum ignorem. Viam aquila increta, quae ise mirum in modum in altum attollit, nee vestigium post volatum relinquit. Viam c. hi su er Petram, cuius viatortuosa est de lubrica ius et de intecsaxa adeo, ut eam post lapsa in dissicillimum stimi estigare. Viam uti in medio ra, Quae s cundum ventum linteis excipiens estissime sertur,nec vestigia reliquit. Et viaim vira tu a Mescentia, quae vaga admodium est, ii istis. lis,&vaga adeo,ut errores illius vlliri vix retexere pia
iit. Hebr. est ri 2 pa bra is, in adolescentula, seu V rgine, quibus vel bis prophetice admirabilis C tristi conceptio in Virginis utero, &ei ucsem irativitas videtur inda ri. erib Mirabilixen in hi adini rabilis etiam obiicitur via, seu vita eius qiu Virginis Deiparae Protectione nititur, si tin' ἡ
quem fame vidi per varios casu , Per crimi- nuitur, post num discrimina , tandem tantae protectri- varios enim cis ore aeternae felicitatis in patriam perue- inire.l na potau et ei fio. Talis est via mi irris adultera, si usimiliter milii latent adulterantis foeminae turpes actiones: pis comedit, rem turpem hone- ae prudenter expressit. Taxans quidem ', eos, qui impudicis verbis utuntur. J Et coge i iii os fruim auit: Non comeae, malum non iam Op -
sit. 22.23. Per tria movetur terra. Tria
sunt, per quae terra turbatur, ac quodammodo tremit: ct e num non potest sui linere, tanto oneri impar. Per seruuio. cum regum erit. Nescit enim sommae prosperitate cum moderamine uti,& metuens contemni, plerumque crudelis exsurgit. Verum adagium illud : serius nihil est misero, cam surgit inest . Miser ad al-R δ videris miserii fortunae fauore ad celsum munus citectum, quem typho superbiae clatumnis agnoscas. si perbiam autem cri clitatis ma- rei ι, αrre elle quis dubitet J Per stultum, cuin sati ratiis crinistis.
quaedain est duae sunt filiae inid tres, seu potius fueris ei M. Nam cibi, ac vini quo aestuat, uit quatuor, quae quidem nunqiram satiantur. Tria perantia; issicit, vim. igis suam prodra stultitiam Usu visam abilia, et suo, quoiat: - Petulanter loquendo, de agendo. Aliquide ia-
86쪽
ad Prouerbia Salomonis. Caput XXXI.
diuitiani in aptisi, intelligunt. ' Et
diues stultus pecuniae ope inlita delira mmi laetio cogitat, tim ineptas exerit actiones, ut i ςum liori possint conciues sustinere. t Pre ori miliarem ti inniatriis nium rar a sumpta,
per mulierem odio dignam, propter malos
et ores : haec enim in coniugii im sumpta, facta ira tersamilias domum perturbat. Et per anciliacissam, , tris haereti Haec a iidem
si domina praemortua, aut, viro exprilsa, in coniugem assumitur, intolerabilis fit familiae. Huiusmodi enim ancillae,vel famulae malo ta pro conditione aisumunt spiti-
vir: res. a .Ls .i6.i .is. Qwuar sunt minima terrae , seu ex minoribus terrae animalculis, eripsa in is ehiis a sapientibM: nari naturae in ianiri, quaedam industriae mera exercent maiori Alertia quam homines rapientes,quam scilicet homines, qui sapientiae sunt capaces. Foriamica enim sunt seu ui infram . seu corpore exicuo,& infirmo, sed non est exigua huius populi prouidentia, qui quidem pra parat in messe cinhum, mirabili plane dexteritate. Lepusculus, He-hr. Saph Di. quod est geneticum nomen mul-ris anesialibus fugacibus,°entibus in latebris commune plebi iniri luia & infirma, qui
Ioeat tapetra suum, loco tuto, de minus occesso,ut se avenatoribus liberum praestet. L cisa quae Ruemnoni et,cteli reditur Gniuersa
per iturmas sua . Id est locustae oro fiet standi
tetra pus, incedendi ordinem , qtii ciuendi statio nes , Sc castra mouendi opportunitatem non minus seruant, inani si Regem, vel Ducem haberet , quem seqtierentur. Steola item genus lacertae,vulgo rix vitulaό Lagartiua mambio ni-
Totas i. tuuar. ct moratur in domu o Sapiens pro
tunae homi- sectoauinulculum , quod manibus utens po- domus Regiae tenere, ' Anima- probi, rita huiusce exemplo tenuis tartunae homines ecfataman admonentur, ut industria ac solertia nitentes. tion desperent se ad conspicua nauuera posse Perii mire 1 quod quotidiana docent expeti
pulchre. Primum lea suis is bestinum , qui
ad diasya ubit occursu. magnificε procul dubio incedit, Deinde fassusIaccinctus lunuus seu Paratus ad gressum,ad pugnam, ad procreationem pulchre graditur. Tcrtio aliis, qui magnificὸ incedit: quasi dux ante gregem t nec est Rex. cria resistat ei. id est,cum tanta incedit maiestate, vevel Rex nequeat se cum illo componere. Poetica loquendi formula. si e de talis de floribus Christus Dominus Mail. 6. Nec MM- inmgistria sitia e potus ejisi. ω unum ex istis Q&ωto,qui bene se ii ostentative graditur, tui apparuit , id est, stultus,qui aparuerit , post leuatus est iu f. blime constitutiis in excelso aliquo dignitatis throno. ira vanE,
quam superbe se gelit. bi enim cpro, si
intermiser periculum si uin,aut 'uid sibi expediret , ori suo imposuisset manum, scii pzicie graiadum illum desisset. Stultus pro foci , est qui si ilius punὲ Postulat,ad gubernationis thronum cletiari tot xc dissicultatibus . tot obnoxium perieulis 3 qiiωῖ' qui intelligit, Ligit, qui vero non fugit, non m- ui. 'telligit; unde stultum se eite confirmat. J niue autem Io Dier Hrmit id rea.
ad eliciendum lue . exprimi butyrum 2 σ--- hementer emungit, elicit Ouis ubera
sortiter pastoris manu preila aco inrunt, quod suave cosat in butyrum , ve mei iter verbcompreila, sanguinem quasi e vulnere proferunt. Hoc stillius ad thronum ellectus exitia liter agit. Ediscant Princiles sic cum sub- princeps . ditis ovibus se gerere, ut si opus sit, sortiter tri tributit butorum lac, utile quidem, eliciatur , sed non vehemerae p. id est, non si tam dira tributorum dii, , nimiis exactio, ut pro lacte sanguine exitium ouia egi languinem
inutilis,accidat elici4 Et qua prouocas iras 'o δε- non emua est discordii. Stultus praeterea ad thronum eue-ctiis suberitationis baud se itatum i faciliter quidem potest continere, unde ira percitus vel immoderata verba profert, ves iniustas gerit actio- , nes, queis subditoruin discordiis, A rixis prae-
Monet Salomon , vitandam libidinem, crapulam, iniustitiam. Et occasione matris sex cuius ore loquitur mulieris excet emis subvectis encomtum, quod quidem per αι. versus iuxta totidem litteras, Hebraeorum , a qualibet littera singulo versuι inchoando, prosequitur
. E R 3 A Lamuelis regis, Viso, qua erudiuit eum mater sua.' α. Quid dilecte mi, quid dilecte uteri mei, quid dilecte votorum meorum 3. Ne dedetis mulieribus substantiam tuam ,&diuitias tuas ad delendos reges. q. Noli regibus. o Lamuel, noli regibus dare vinum: quia nullum secretum est ubi regnat cbrietas. s. de ne sori Ebibant, de obliviscantur iudiciorum lc mutent causam filiorum pauperis. 6. Date sic ram moerentibus, de vinum his qui amaro sunt animo: Z bibant, id obliviscantur eges alis suae, de doloris sui non recordentur amplius. s. Aperi os tuum muto, de causis omnium filiorum qui pertranseunt: s. aperi os tuum, deccrne quod iustum
87쪽
Liber I. Commentarii Literales & Morales,
de vitimis finibus pretium eius. ii. Confidit in ea cor viri sui,& spoliis non indigebit. E. Reddet ei bonum, & non malum, omnibus diebus vitae suae. ι 3. Quaesiuit lanam de linum, & operata est consilio manuum suarum. iq. Facta est quasi nauis institoris, de longh portans panem suum. i s. Et de nocte surrexit, deditque praedam domesticis suis,& cibaria ancillis suis. 16. Considerauit agrum,& emit eum: de fluctu manuum suarum plantavit vineam. II. Accinxit fortitudine lumbos suos,& roborauit brachium suum. i s. Gustauit α vidit quia bona est negotiatio eius:
non extinguetur in nocte lucernaei his. 19. Manum suam misit ad sortia, & digiticius apprehenderunt susum. 2 o. Manum suam aperuit inopi, palmas suas extendit ad pauperem. ai. Non timebit domui suae a frigoribus nivis: omnes enim domestici eius velliti sunt duplieibus. 22. Stragulatam vollem fecit sibi: byssus&purpura indumentum eius. 23. Nobilis in portis vir cius, quando sederit cum senatoribus terrae. 2 . Sindonem fecit & vendidit,& cingulum tradidit Chananaeo. 2L Fortitudo decor indumentum eius,&ridebit in die nouissimo. 26. Os suum aperuit sapientiae,& lex clementiae in lingua eius. 27. Considerauit semitas domus suae,& panem otiosa non comedit. 23. Surrexerunt iiiij cius,& beatissimam prindicauerunti vir eiu ,re laudauit eam. 29. Multae fili. ae Congrcgauerunt diuitias: tu supergressa ex univcrsas. o. Fallax gratia, & vana est pulchritudo: mulier timens Dominum, ipsa laudabitur. 3 i. Date ei de fructu manuum suarum:& laudent eam in portis opera clus.
ERS. i. Ve bara lis id 7 eli Salomotiis, cuius etymologia
Dei. Haec quae sequi natur ver-
qito Deus est, vel in quo Deus Non potest adest. ' Nec potest Concioliator utiliter ser- ona tot monem proferre, ii Deus in ipso non comm
inui in iν- s iacto per reuelationeni accept i, O udinia noa ad- nil emn nrater με. Bethsabee ad liue tenerum
' Talibus monitis decet pias i tres filiis ad-blniditi l Heroina illa prophetiae dono col- deberii fillis lustra apericulum prquidit suturorum aluorum adblaaditi. salomonis e proinde conatur iam inde a pue- FO aduersiis eas pestes eum salubribus monitis milibet pa- Praemunire. ' Et quidem tanta est lininanitati est agnata fragilitas, vi quilibet parens sutura filii
Ei, mi leat praeuidere. J Apte dixit,
tum prophe e et ter se a. ' Ad matrem enimia. specialiter pertinet simill eum lacla filium uti Ad mitem libus in Mittis enutrire.l
Bethsabeaeum tam sic dilecte viret mei, seu fracialiter a me Iura i docti i- dilecte quia te utero gestaui iud lecte tui e' eorum. seu in quem tendunt vota e deside- ς' ria mea 3 Quid dicam tibi, quem tot titulis v hementer amo 3 Haec accipe dogmata. 2 Ammiau i seu stor miticam xxx. diatias, ne opes voluptatibus noxiis capiandis expendas. Et a uittiti tu, ad dGndus Reges. Vitium enim libidinis perdit Reges e libidini rumque delet nomitia. ' Rex enim esse desim tete omnium existimatione, qui impudicitia te com- homuncionem profitetur. Vnde Regio deleto, itiei ne quasi diuinus,acius libidiue ilicipites lepit esse hi humanus .in anus. y IV. s. Mi Regibus,o Mimul, noli Re rebus quo ebrietas conciliatur Regi prorsus indigna. Nam praeterquam quod est lioidi-Nu fom in Eumsecraum est. regnas crista . Et tu senuitant Reges, Misit Hur adicin M, seu iustitiae , o minent eos filiora- να- peris, id est, male in pauperum cauta pronun-
Vos c. . Die siceram marenti . sicera
est vinum , de quidquid vim habet inebriandi,
unde Lxx. vertunt: Date in briatiuum. Viiuinio fili non Regi propinandum, sed incerenti
modice adhibendum, nam vitrum laetificat cor hominis, & eos qui amato sunt animo ad hil
Litatem reuocat ; via se addit,quinnis iis, qui amara sunt an ma. rabant Li, O ali usiant eae 'arusia, ct doloru sui nou recordor ur a - , M. Ae si diceret, vinum non sit ste- vinum nooquens valentibus potus, sed moerentibus medi- sit potus . camen.ὶ leoti . sed verss. 9. Aperior tuum muri Patrocinare in causa ei, qua opera tua eget, & nec is ipse Ousam si avid sendere. ' O quotli iiii cnodimu totum periere cause eo quod nescientes ipsi is pereum eas dei dere, pius Adnocatus non adfuit, qui pu ' linguam minis adhiberet. J Et causis ii in f-tiorum quiterer stant. Protege peregrinos, qui cum sint imgis iniuriae obnoxii, speciali Regis patrocinio opus habent. Peregrinos silo se feret iniapte appellauit, ut innuat eorum causas sic pro- cauta pim
I p rem. Pro inope pronu iacia,ne potentiori, potentia opprii tur. Cur de iudicio diai- Οἴditam tu, tum non agit mentionem, sed solum de paupe- sepet proterum causa replicato nomine Inopem . νώ -r - recordatur Z Certe quia diuitum tu, lem ς t ' i' per a Iudicibus protegitur, pauperum vero ius Isole M d plerumquὸ in eorum aestimatione minuitur: bitate.
Saltem de cause iustitia persi lana quidcm, aliantem dubitare. J
V io. Iam, uti aduerit) occasonema Omnes limrris subnectis fortis scemini eneomium, id squoi persequens per i l .versus iuxta 21. litteras He- - α,-braeorum. ' Vt significet, talem mulierem non suillelut omnibus litteris, seu omnibus numeris absolu ad mulier Etam esse, de omnes litteras quomodocumque ' combinatas tali heroinae laudandae non susti cere t Matur en Ensori quis inamur 3 Mu-daad i. lier,
88쪽
Dam de , quonam diligenti serutatore inuenie-x Procid . Ο de Uliano bus Pretium Mus. Res admodum rata est, ac pretiora, ut sunt ea, quae ex vulniis Regionibus ad nos aduehun-
'Vt millier possit aesti irationem Attiac- omnibus debet esse velut in Regioni- es oris lori Edii sitis colloeat domus scilicet elau- . . O si istos abc olidit dissicile conamuni paten spe
i. Considit in ea curvisi sin. Vir eius a riori meruit, ne incontinens sit, ne rem tantliarem prodigat, ne torpeat iamligentia. Eρ lini reis, seu re domestica, nam per uxoris diligentiam domus, rebus ad vitam ne- mum a celsariis abundat. ' Cum similia penuria lab
otiti in uxoris arguitur J x iis isto. Reddet ei Mnum . ct mn inesti , --. -υλι ι Ora sua. Erit viro suo multorum Nnaorum causa : nullum vero incommodum,
uxor prolis aut periculum illi asteret. ' Proba equidem uxor Ze precibus ad Deum prolusis, de pru- ' dentibus monitis virum a nino retrahit, ad bona sectanda allicit 4 V sint liniam ct sinum, operis sa-ciendi auida, nee expectauit , ut maritus eam operis materiam obtrudens , ad Operandum ori uxor hortaretur. η Proba etenim se mitra non rn- diget viri monito, ut domesti eo labori fugiens in laboridis' , incumbat. J Et operara est emisi is in muti ram suarum. Hebr. inclina est v -tate ma- inibati m. m. I pia volens ut pontε manus ad opus admouit. Ea profecto voluntate, seu spontanea i inium operatione, opus pria nouit.
'esum ' Nam quae voluntate fiunt, dexterius gerun-5e cicitis promouentur liui. de T i . mi uis inmimi rima uen . is se potos pirem smis. Facta est similis mer-- caamum nauibus, quae aliquas asportant mer- , , aliquas important. Sic enim materiamiliis veniit ea quibus abundat, de quae noni et viiii. 5: vicissim quae sint necessaria d naui praeparat. De longe portare panem est, traordinaria quadam industria , de remota quodammodo aliquid parate. Sie matrisfa- imitas industria ex rebus alioqui inutilibus cuiusnodi cini attritae vestes, de alia liuiusmodi, quae in domibus negliguntur, pecuniolam colligit. ex qua linum mercatur, alit lanam, i, ' unde telas consciat, de vestes.' uxoris probaedri industria, quae inutilia sunt in domo, de passimis rio. iri abiiciuntur, in utilia , ac nece illata conuer
fi Et de nocte I, ex r. id est, anteluia V risu in nisilum dom uisis smi, ct cibis ia τι suis. xxx. Deo escas u emicir. Retineo Hebraeam vocem 'IU tervo quae propria praedam seu rapinim significat, de sic sententiam explico. valde matre surgens cibos non uouis modo partos,sed labore, ae sudore, qua vi depraedatos domesticis 1 periit, ut singuli ad sua quaeque ministeria reiecti procedant.
D minas ' Summo mane niaterfamilias surgens, essieit domesti eos mane euigilate, de ministerio operam incumbere. Dominus Gnimiculosus famulumque mi. I facit, in utramque aurem obdormire, de rem obdor- sero acciniter ad laborem procedere.l M et res. 16. consiliarui emit D m: de M mi vim iliarum rarus visivam, Cum
p - serutata aduertisset, quendam aiarum
aptum esse ad plantas vitiorum sei das, vineam plantauit sumptum agendo de iis, quae manuum industriad domestico labori acqui
Actinxit fouisua ne suos, as simpsit sortem, virilem animum: de robora uit brachium suum, ad hiliusnodi opera exe
renda, quae vix viri exequerentur. .
vers. ig. isna 63 ser tiatio eitis. Ipso experimento didicit,aptam ellenegotiationem, qua ex lino de lana pecuniam acquiliuit,qua potuisset cibum familiae praepa
parare. Non extinguetur in nocte lucrenatura, aliquot ii octis horas ipsa eum ancillis sitis in iiiiii Upcri, ex quo tantam experta est utilita
Versi 9. Muntim misit ad fortia, diuisi . 'pendemiis uis, seu una cum ancillis colo, de so fila ducerci lion ecfl uit. ' visceminae Armamenta ediscant sortis mulieris armamenta cise colitinde veri ibulum sicut sortis militis gladius. t iacum lasio. IJ Quis si m atreuit inopi. Nec si militi, gla-lum familiae cistentandae tuas dicauit operas, vi , . pauperibus simul munifica extitit manu quidem aperta .id est, large cis subsidia praebendo.
Eleemosyna enim opes non minuit sed au- Eleemosynaget.J unde adiicit Sapiens, de palmas cias ex augetoris. tendit ad pavoran, cui manum aperuerat. Ut scilicet , paupere reciperet ambobus manibus, quod unica manu aperia tribuerat. η Qua Quia it et enim agit elecinosyliain plus q. erogat, ac -
i t. Non timebit L fis a fragor auia m- pit-nu: -- enim domestici eius vestiti sunt duli iabiis, seu internis de externis vestibiis sunt apte muniti. Versi a. stragulatam veste fecit sibi, variam,
depretiosam vestem sibi ipse pei secit. Bysiis
enim ct purpura indumentum eius, tam no in
bili heroinae agnatum. Nec enim dedecet scit. minas nobiles,de diuites Pretiosis uti vestimen- iei pretiosa iis .l uti vel Lbus. Versas. Nobdu in 'rris vir eius, celebris, declarus ostentabitur maritus eius in portis, ubi
forum erat,praetoria ine tribunalia: qirandoseia meum Senatoribus terra, Iadicibus, vel pt eribus populi. ' Sancta enim de prudens uxor Uxor. pro , itum faeit esse aestimabilem : sicut uxor P -2am: hi ua maritum efficit , cunctis contemni Q VP si . Sindoem seu linteum ex Lbtililiano , tria ad ornatum capitis ut utitur mulieres
illustre, ca Sidone Ciuitate Phoeniciae nomen accepit, bi primo inuentum fuisdiu is , ct cingurion, seu tonas perelegantes acupiebis, tradia i Chanano, seu Chananaeis mercatoribus. Chana' u hic nomen mereatorem
significat, quod multi ex Chananaeis mercatis-rae operam darent,ac praeserti in illi, qui oppida mari viciniora incolebant. Vess. 11. Fortitudo, ct decor indumentum ritu. Eaque pretios in vestem inducendo corpori
fecit sibi, praecipuε sortitudine de honestate
animum ornare curauit. Et ridebit in dis misissimo. unde in morte exultabit, ando accelesti ludire non corporeus vestitus, sed animi spectatur ornatus, versis. Os m veruit Sapientia, non v na Liquitur, sed consideratὸ de sipientet verba prosert. Et exest mentiae in ling,- etin. lex clementiae in ore eius versitur, id est pietatis de
89쪽
a Liber I. Commentarii Literales 3 Morales,
Commem cordiae proximis exhibendae. ' Vt hinc non- dabitis mulierum nobilium lingua laxetur, T clementiae non viget, sed murmur letari pisi, conis, ac mendacii exlex consuetudo. Com-us - inendabilis planEos, ubi lex semper residet pietatis .i . Ut . Onsuerauisse mitra L s . Non solam propriae conscientiae puritati attendit, sed diligenter inspexit, an domestici omnes 3ςx N ita ut par est, se gererent. - Haec herorum obligatio non solum propriae . sed& domesti- ae, sed a coram saluti atteiadere. J Et panem Missa nari
mestieorum comedit. domesticorum corporeis com-
fu Nn - , & simul spirituali profectui tam dili' gens incumbit , se otio minime torpere te
de fili j eam in publicis consessibus laudant:
maritus quidem ore , filii autem modestia , qtiam ex matris dognistis didicere. Hiiii 'o Proti ad filii probe educati , modesti, Vr- , iis sita se parentes mirificε suo aspectit collau- aspectu eol, dant. Jlaudaui. Vosis. MUM Ilia eo gregi erunt Huilias, Multas vidi lait maritus laudans uxoremὶ KD- minas congregandis diuitiis temporariis, de Diritualibus operam dedisse merito commendandas : tu o foemina illustris, fingresso
externo non eget enc laste, seipsa commendat laude. Da ι eida Irinuntii quum si utra , id est propria Acinora Quicumqtae,in', ain, talis Heroinae laudes vultis decantare, ominemorate res ab ipsamet gestas, & aliena omittite. Quid enim opus,patriam, parentes,clientelam, de maiorum encomta celebrat , ubi tanta suppetunt, δc tam propria ipsinet digna laude facinora λ Et latinent eam iis ponis Frraeim laudent non tantum inter domesticos parietes, sed etiam in soris, de theatris, ac celeberrimis ciuium ac Maeti stratuum conuentibus. vel foeminae abiconditae virtus ope- v trux -riri non potest : lux est quae nequit clati stri
mabe celati. Ediice , nullium debere ex illi, a
stri Glum natalitio collaudari; audent eum te. t quae si non adsint commendatione di--alicium gira, minium ex genere magis est vitup ia λω
rium: quod cum nobilis ille fuerit, opera n bilitati agnata non gesserit.
90쪽
huiusce libri Salomonis, qui dicitur Conrionator, vestibulo inuenio, unde nam Concionatores hauriant, ad proferenda utiliter auditoribus dogmata sacra, auxilium. inquit enim Ecclesiastes, 0mma fumisa omn/α a.
intrant in mare, mare non redundat. Vbi Richardus Laurent. Ib. i. si iunige-
de laud. Virg. profatur. Omnes aquae dulces, I licet omne genus gratiarum, in omnia charismata intrant in mare, id est, Mariam ue in mare, id est Maria, Mariae. non redundat , siue nouintumescit, sibi omnia retinens. Nam ad locum, ubi exeunt flumina beneficiorum reuertuntur,ut iterum fluant ad nos sicut enim nec maris profunditas, sic nec Mariae lj ralitas potest exhauriri s iud scienter enim, in indefesse dat gratiam uniuersis. Sic ille.
Salomon describit terrae, elementoreum omnium mutationes, generationes ac corruptiones rerum sublunarium, coelorum oderum circuitiones rex quorum cognitione nulla tranquillitas humano animo: ex usu nutu satietas sensibus: ex experientia nulla Sapienti voluptas s sed ubique dis fictilias, ubique labor. E R. a A Ecclesiastae, si iij Dauid , regis Ierusalem. 2. Vanitas vanitatum, dixit Ecclesiastes: vanitas vanitatum, de omnia vanitas. 3. Quid habet amplius homo de uniuerio labore suo, quo laborat sub sole Generatio praeterit, ω generatio aduenit: terra autem in aeternum stat. s. Oritur sol, & occidit, Se ad locum suum reuertitur: ibique renascens, ε. gyrat per Meridiem , de flectitur ad Aquilo- Nem: lustrans uniuersa in ci rcuitu pergit spiritus, & in circulos suos reuertitur. 7. Omnia stumina inciant in mare, & mare non redundat: ad locum, unde exeunt flumina, reuertuntur ut iterum fluant. 8. Cunctae res dis sciles t non potest eas homo explicare sermone. Non saturatur oculus visu nec auris auditu impictur.9. Quid
est quod fuit 3 ipsum quod fututum est, quid est quod factum est ipsunt quod fa
ciendum est. io. Nihil sub sole novum, nee valet quisquam dicere: hccc hoc recens est: iam enim praecessit in saeculis, quaesumini ante nos. s I. Non est priorum