De astrologia diuinatrice epistolae D. Thomae Erasti...: iam olim ab eodem ...

171쪽

Alaiorem modestiam decere Christianos homines in quaestione dubia,ne*io cur dieas. Nam nec immodestius quam hominem firistianum S pium decet, quicquam scripsi, nec dubiam quaestionem tractaui mis dubium id

voces, quod non omne magno animorum cosensu comprobant. Hoc pacto vix aliquid in rerum natura non dubium reperias An tu incertum esse ais, utrum Astrologia falsa sit: impia rint Deus max opti damnauit Prophetae impiam esse docuerunt. Sacrae scripturae interpretes a Religione alienam iudicaucrut Philosephi futilem comprobarunt. Imperatore ex hominuicietate exterminandam censuerunt Ratio inanem dc putidam demonstrat Sensus falsam esse ostendunt. Quid dici potest amplius 3 ritet te libellum meas literas parum diligenter legissedi considerasse Partem huius, quod dixi, aliquam certe vidisse; si totum pervidere nequiuisses. Quod mox viros quosdam dbctoso claros m,meum Principem me condemnare addiS, te non sane perturbato animo haec scripsisse ostendit. Quem ego Principem condemnem ipse videris. Ego librum in utriusque principis mei nomine prodire volui in publicum, ipsis ita, lentibus. Perlectus illis est antea, quam in publicum v niret. Quare quid tibi velis non video, nisi de hoc Princiape, sub quo nunc agoin vivo, invelligi velis. At cum disium librum ederem,hic mihi Princeps plane erat incognititus, ne nunc quidem scio quid hac de re sentiat suo modo ergo me condemnare scribis, de quorum sensu nihil conijcere potui In utilitatem ructum Vulgi,non incomdemnationem editus est num hoc spectaui, ut idiotas a vanitatesuperstitiosa abstraherem fremonerem,ne tam

facile stibi ab Actrologis imponi paterentur. Certe plurimum impediunt istae fabulae Medicorum consilia ae

dia,cum recte mederi volunt.

De doctis quos me condemnare similiter scribis, ni hil affirmare certi possum. Si aliqua in re, in hac ipsa quoque errent, nihil mirum Homines enim sunt, quos in

Coos le

172쪽

omnino multis errare omnes constat. Errauit Aristoteles, Augustinus,alij Errodi ego in plurimis,d admonitus quotidie non erubesco errata corrigere Utinam ver, si qui multo mihi meos errores comonstrent In hac me caussa non errare certo scio. Nihil est ab omni parte ut oratius recte scripsit, beatum Ideo autem veritas explicanda non quia clarissimi viri eam alicubi non videnr,autio probant,quamcunq; obcaussam id faciat Statim ne, qui eam Patefacere tentarit,damnare illos existimetur 3 Quid si e rare eos nesciata Sic potius cogitandum est, nullius quam tumuis clarissimi hominis autoritatem veritari praesud, care debere Certum estillos, qui non argumetatis,sed hominum prinantium aut ritate aduersarios premere student,aut non satis intelligere concertationem, aut malam defendere caustam. Quid opus erat tibi ista mihi obijcere, dum intacta relinquis argumenta quaeproduxi: Vbi ad illa responderis,non dem quod obh ciamuS praeterea. Huius generis illva etiam est, quod statim addis Habes aduersarus,sicrisin ipsis, sine quant artem Habolicam ctrc. Neminem aduersarium,quod iam,habeo, qui non , --ritatis, quam defendendam contra ineptos quosdam,pr uocaras,fumsi, quoq; sit hac in parte aduersarius Inressi go ergoaduersariuinin hac caussa ess qui aduersum me

sentix,meaq; oppugnat, quae Vera in reputo, antumuiS in caeteris sit amicus. Ex horum numero tu quoq; Unux tandem factuS,idq; preter meam Opmionena Inter primos

est Christophorus Stathmion, qui publice priuatim noe fixa oppugnare parum felliciterin scite tenrauir Literas Deo volete cum occasione nactus fuero edam, quo multi videant,quales habeat Astrologia patronos Ad publicum eiusdem scriptum iam pridem respondi, at propter certo caussas nondum edidi.Tunc edan cum quorundam refutatio apparuerit. Nam Princeps meus nuper mihi Sciuem

sing scripsin aliquot Doctores siue doctos quodam in i co conuenistrideq; refutando libcsso deliberauisse Scriptu hoc magno sane desiderio expecto, ut uno labore utrisqucitatisfaciam. Qui sit ignoro, nec scire laboro: sed hoc illis

Coos le

173쪽

e animo opto. meliora,quam Stathmion,promat, qui . bus vel doceri vel certe exerceri possim.

Qu' nulli philosophum Astrologiam damnasse opia

naris, in eo plurimum deciperis. Nullus etenim arus e litis philosophus, quod quidem scire hactenus quiuerim, qui ipsam probari praeter paucos PlatonicoS,qui dupe stitiosissimi summi praeterea daemonum cultores fuerα Inter hos Porphyrius numeratur,qui tapetamen in diue iam abij sentenciam,in praedictiones ex coelo mendaces

esse affirmauit Ex Parisiensibus vix unus atq; alter patrocianium ipsius suscepit Patres hanc μουν caeo nunquam probarunt, Astronomiam vero meritis plurimi commendarunt. Quo fit ut mirer, quod tu rem cotra habereaffirmes. Quanquam ne re ita non potuisti, quin asserueris, mutitos ex patribus asseuerare a Daemonibus excogitatamur dirimue esse Non abusum,ut tu male iudicas, damnarunt hi omnes cum Imperatoribus, ut nuper exposui, rationi. busq; confirmavi Non enim temere aliquid absq; ratione, quod Astrologorum pene proprium est,asseueranter assi morabrum me indignum ais eis propter couicia, qua dam in eo male collacha,& quod parum sit eruditus. Si vora sunt,quae in eo docentur,me dignus est,tametsi ineruditus sit. De conuicijS iam satis multa

Diniquidam, inquis,aegerrime Iutimin argumentationeso conuina. Qui aegre ferunt tales argumentationes, hanc nauent operam Reipub. ut falsa esse ostendant. Magnam sane apud omnes bonos, pios: doctos laudem merebuntur hoc facto, meq, immortali sibi deuincient beneficio, quod me ab errore liberauerint. Si id facere non possimi, me cette non mouere aut ab instituto retrahere debebit,qubd aliqui veritatem publice proponi grauiter ferunt. Si Astrologos alicubi ineptos imperitos appellaui optimo iure fecisse censeri postum Etenim dum dogmata eorum praeterea argumenta , quibus ea defendere finistra ab Tantanepta esse doceo,no video quomodo n6 ipsos quoque ineptos vere dicam. Qui me mendacium docuisse prob uerit, is me illa in parte mentitum aut mendacem fuisse si

Coos le

174쪽

dicat, non magnopere iniuriam mihi fecisi ceseri poterit.

Ad extremum iterum te hortor,ne temere Astrologiam publico praesertim scripto defendere coneris illi,de quibus supra memini, arma iam,copias, omnisq; generiS Ucλη- μα-, communicatis inter se consitus, studijs,operibus, expedire diculur. Horum apparatum,Vires,animos, piagnam di peritiam, demum ipsirus pugnae euentum obseruare securo tibi licebit. Cumque operam eos nauare utilem honam conspexeris, prodire,& profligatas iam nostra copias ad internecionem delere poteris. Si autem frustra eos tentasse pugnam, infeliciterque manus conseruisse cognoueris, illorum periculo cautior factus,id consilij, quod esse optimum atq; saluberrimum iudiciaueris,capies.Non scio an candide magis tectam ager tibiq; consulere quisquam aut vetit,aut possit. Vale feliciter Am1 38. Heideibergati Q N D E M.

, D diem Cal Octobris literas tua Io.Septem iris istic a te scriptas, recepi. Quas u longimsculas cernerem, maiore voluptate simul atq, attentione perlagi Sperabam me explicati -- nem aliquam illarum rerum, de quibus ad te iam ante verbosius scripsissem, in ipsis inuenturum. Cum

nodemel perlegissem,nihil aliud inde percepi, quam qubdvidi,te mea miniks diligenter legisse,nec tua quoq;, quis, Iesandustr1aelaborasse Rescriba extanti quae recte prae terire no potero.Sequar Ver,suam narrationem,nisi cum diuulsa reperero cognata membra,Vt singula singulis com ferre promtius sit. Ex priuatione negatione cum me argumentari scri-his,non te intelligo,nisi id velis,quod postea dicis e quia tres significationes vocis, Naturalis,Astrologiae conuenire nequeant,concludere,nullam ei conuenire Sed de hoc postea suo loco.Excusare quoquo modo cupis quod scripsi,te

immerit,me reprehendisse , quia tria tantum significata di in

Coos le

175쪽

EPISTOLARUM LIBER ἀν dictionis,Naturalis,enumaraui,sed frustra. Quocuq enim modo tu de Astrologia scripseris, veru semper hoc est, me non habuisse in illis literis propositum docere, quomodo ea vox bonis authoribus usurpata sitsed quot modis Astr

logiae tribui posset,inuestigare voluisse Vides iam,putomenon torquere tua in aliena sententia uriusq; tua inter pretariHoc nisi dixisses,praeteriturus haec fueram. Patas me in primis meis literis probare voluisse, Astro logiam non esse naturalem, hoc modo Tres simi ficati nexvocis huiuS,Naturalis,non conueniunt ruti ologiae,esego non est naturalis. Mihi tum idio venit in mentem,qui hoc solum inquirere volebam, quid per naturalem Astr logiam intelliexissesta enim certo sciebaminiudicialem illam rotam, vel aliquam ipsius partem travocareS. Nondum persuasum mih rat, te Astrologicis tabulis fide ha: bere.Diuinatricem Astrologiam,non ut tu putassed his r tionibus non naturalem esse probaui, nempe quia sacra: Iiterete ut falsam impiam impossibilem damnent latio futurorum praescientiam, qualem ipsa pollicetur, supra; ptum humunae menti esse conuincat Rationibus,qua,tu refellere nunquam poteris, ieras esse iam ante fassus es, demonstrata Irincipia iundamenta Aper quae extructa est,& ex quibus suas deducit conclusiones, ruinosa faliavi inania esse docui Iam ad ratiocinationis meae refutationem descendo, quae his verbis a me proposita fuit, ut recte eam tu hic repetiS. . Quae Astrologi se praescires praedicere posse ex a te sua credunt, antequam fiant, per acciden omnia futura sunt. At quae per accidens futura sunt, nulla praesciri pes sunt arte. Nihil ergo corum omnium, de quibus diuinantasti logi,praesciri ex arte futurum potest,antequam fiat d haec tu ita, in nulla esse dispossitione hanc ratiocinationem, ad quod cosectaria sit,vitiosam esse Probas aute in nulla esse

figura, quia medium neque subh ciatur in propositione in

Coos le

176쪽

assumtione fiat attributum, neq; sit attributum in propositionibus ambabus,neq, in utraque subijciatur.

Quid si Medium subsici in propositione 4n assumti ne attributum fieri tibi commonstrem Z No negabis arbitror tunc, in prima dispositione recte me collegisse. Haec mea est conclusio. Nulla praedictio Astrologica est artificiosa, situ ex arte processit,uel quomodocunq; loqui libet,modb sensus permaneat idem. co praedictiones Astrologicas,Astrolog rum ex siderum obseruationibus desumta hariolationes. In hac conclusione Minor terminus est 'raedictio Astres gaea Maior,Non est artificiosa Semper enim conclusionis subiectum Minoris termini in omni syllogisino Praedicatu vero eiusdem, Maioris ratione obtinet. Iam Medium qua munus,qui est per accidens fieri aut futurum esse. Vbi ergo dic Quae per accidens futura sunt, arte nulla praestiri possunt, Medium subsici Maiori termino vides. Erit ergo hic propositio siue Maior Deinde in primo loco posita pro positione,hac scilicet,Quae Astrologi se credui ex artepraedicere posse', omnia per accidens futurariint hic inquam idem medium attributum factum vides Minoris termini. Erit igitur haec Minox propositio siue assumtio, quantiu uis primumlocum occupet in meis literis. Quid igitura Prehendis 3

Ego non ad locum propositionum, cum autor smo,

sed ad conclusiones respiciendum mihi didici, ut quo in loco Maior,&quo rursus loco Minor posita sit intelligam. Vbicunq; enim Medius terminu cum Minore, siue con elusionis si1biecto reperitu ibi assumtio est seu Minor propositio. At ubi idem Medium cum Maiore termino, siue inclusionis prςdicato ponitur biipositio siue Maior posita est, siue primo siue medio siue ultimo loco reperiatur collocata Nec refert siue praedicetur Medius siue subijci tur caeteris duobus terminiS. Semper enim hoc verum invenies; iod dixi Cum iam praeterea stire volumus,in qua

dispositione seu figura stilogisinus collocari debeat, comsiderare oportet, quomodo vel attribuatur vel Ebsiciatur duobus

Coos le

177쪽

duobus in conclusione inuentis terminis Perspicis iaspiunor non fuisse tibi opus ut admoneres me,ne in argumem tando Dialecticorum Philosophorum rationes negliga Quae hic interueris ut Astrologiam naturalem esse pro-beS,postea examinabuntur, ubi quae de eadem hac mea ratiocinatione respondes expendero Melius enim est diuultis a istas partes coniungere,ut res liquidior sic fiat Sic ergo scribis: a maiorem ex parte inreuigis, Ut verba signimant, totam ratiocinationem nego, quod odin se si a x in aret σmentando.Sin ex toto intedigis et, saepe authore olentis nium trabui Astrologiae,quasi nequeant errare Aferis enim ea omnia

futura esse quae ipsi credunt se praescireposse, tanquam semperflant quae Vir praedicunt, aiatraedicereposse credunt. Haec tua sunt Non ego hic attentione diligentiam a te requiram3 Quam tu Maiorem siue propositionem iudicas, assumtio est iu Minor Contra vero quae tibi astumii videtur,pr possitio est. Quod ad primam attinet,quae tibi Maior esse perperam visa est, quaeris,an ex toto intelligam. Quid liac dicam : Ita habet pro possitio ea Quae Astrologi praescire se credit omnia per acciden eueniunt Potest ne dubitari,quin uniue saliter haec me ex loco,ut tu loqueris,intenigenda sit semitas ii, Omnia quae Astrologi praedicant, per accidens sunt futura.Cerre Qmenomnia,antecedens est,ut grammat ci dicunt,ad quod retertur relativum, Quae. Ita ne Astrol gia tibi oculos animi simul & corporis. perstrinxit, ut ista non cernereS,quae tam sunt trit Quod deinde addis,sii ex toto intelligam, nimium nrt tribuere Astrologis, quassi in praedicendo errare nequirent,ssimile est iam dictis Non disertis es verbis, talia omnia quae prae cire se Astrologii tent,per acciden euenire: Non ergo euenire ea semper dico,sed eius esse naturae assero, ut per accideias fiansi si fiant. Ideo falli ipsos, quod taliuna sibi praescientiam stesia arr gent. Qui per accidens aliquid futurum esse ait is ostendit aperte,non etia fieri tale poste imbi ane incertu ess pr. scirim nullo Modo posse,utrum futuru Ir an no futuru sit. Addis postea te propter artis certitudinem admittere,

Coos le

178쪽

omnia futura esse, quae futura praenuncient Astrologi atquatuor esse in ratiocinatione terminos, minoremq; cum maiori pugnare. Quod du probare studes, in eode semper errore volueris, imo inuoluis te magis magisq;. Spero te ex praedictis perspexisse,quantu ubiq; siis hallucinatuS Tande verti opinari te recte scribis,me hoc velle,omnia Astrologica,hoc est,quae Astrologi futura prenunciare biet,non

niti per accidens euenire Coniectasse id te ex assumtione sequentis argumenti ais,cuius propositio de parte tantum afferat Est autem haec assa ratiocinatio. Per accidens futura, ne arte nec ratione aliqua praecingnosci possunt Astrologicesdictio ies cotinet latui accide futura. Astrologiae ergo praedictiones nec ex arte nec ratione proficiscunruta Haec ratiocinatio eade in cu superiorαContraxeram in pauca ista,ut clarior esset Recte ergo hic ex assumtione collegisti,gd supra volucet m. Hoc merito mirari cogor,quod, cum hic ordine suo propossitiones positas videre potueris, non animaduerteris eam,quς hic est assumtio,supra quoq; assumtionem fuisse 'Maiore sime propositione tui hoc ratione de parte asserer no de toto cur dicas nescio Certe eade est cum ista: Nulla res per accides futura,arte precognosci,antequa fiat, poterit Nescis indefinitas propositione in necestaria materia uniuersales esse an non principi uniuersalis ratione obtinet Quinma,tu ide sentire ac dicere paulo pbst videris,cu ita scribis,cotingentiario sunt artis nec scientiae proculdubio id voluisti,Nulla cotingeria arte cotineri At quae per accides fiat,Contingerer fiu ueri cotingetia sunt Qta modo ergo negare ea pol Supra namq; negabaS.Hac,respodebis,nego, Astrologica omnia per accides euenire seu futura e1lerit hec no est Maio Ergo Minore negare Voluisti fortasse Ata in primis ea literis Fracofordia ad te criptis Phaui.Et vera esse inattuli tu cosesius es. Quare nulla a me alia probatione tantisper petere debes,du aut O rerutau ris ut auraton hoc essicere,quod voL,demonstraucris. IqfluDj0jtjgod by

Coos le

179쪽

tura scint, vaticinari negas, Id neges nescis. Quis enim res necessario euenturas praedici sibi velit Si,quae nuper Fram cofordia ad te scripsit,perlegisti attent no potuisti ignora,re. Cur igitur a acerbe me accusas ignoratiae: Sed qHaeisi ius generis scribis uniuersia,facile tibi codono,presertim cuperturbat commotu te fuisse inter scribendu ostem dant. In ecuda ista ratiocinatione si Maiore uniuersim a cipiam ita accipienda indicaui minore te negare inquis, statimque addis viae his reprobare contra Ariologiam,n Iargumentisper accidens longe magis quam ipsa Astro iaprobet An tibi argumentum praedictum per accidens vid turprobare, Astrologorum conatus evanidos esse Minar tificiosos'Resedcisiquidem potes,nec nihil te fecisse dica Nullus euentus per accidens ssiturus, potest arte, ante quam fia uturus praecognosti Quae Astrologi futura praediuinant, omnia per accidens eueniunt, siue futura sunt. Ergo quae Astcologi se praescire iraedicere posse arta trantur, praesciri futura nequeunt. Frustra igitur laborant. Falsum tia est Astrologiam, cuius ope se praeuidem dictutant talia, rem esse.

Qiud hic negabis' Maiorem nes Atqui concessisti eam

paulo ante morem ne Minime gentium Dicis enim nominem Astrologum,quod quidem tuticiasullan asi quibus eam probaui Et certe nata negare poterit ruinqua, ut ais assis probet, aut non firmiter efficaciterq; proposi tum probare ottendat. At conclusio recte ex praemissis Ofertur.Necessari ergo sequitur, Astrologiam fabulam esse, deliramentum superstitione ociosorumin credulorum hominum. Si aeque firmis argumentis,quod tibi facile esie asseris, Medicinam vanana,iaifam,futilem probaueriS, eris

mihi magnus Apollo in nouus Apollo in disseredo in

sinetia magistrio Aristoteleperitior No enim ex astris dicina prelagit,nec omnino pr dicere praesentireq; futura, quatenus fututa sunt sed quatenus iam fieriacesse incep

t,docet.Sed de his e in prioribus meis ad te literis plura.

Coos le

180쪽

Astra non particularesin proprias horum inferiorum caussias, sed maxime tum generalestum remotas esse duxi, dc vere quidem dixi. Harum autem nullam cognitionem Sc scientiam haberi neq; dixi, neq; cogitaui unquam, mul to minus Aristotelem ita scripsi Te alicubi affirmaui ais bigitur me id dixisse censes, quod ne in metem quidem mi

sit aliquando venit. Hoc dixi, tales caussas nesciri, aut non cognosci, quatenus effectum certu sint producturae. Cum enim per se nequeant,aliae autem caussiae ipsi accidant,cΟ-gnoici ut tales nequeunt,nisi accideres Omneycogno cantur At hoc impossibile. Ergo illud Hominem cognoscere possium, tametsi huius hominis, Petri scilicet, notitiam nullam habeam, imb ne natum quide sciam. Eodem moedo coelestium notitiam habere nos nihil vetat, quanziamuis hoc aliquid effectura ignoremus. Haec quoq; iam antea in literis meis tibi transinistis, licet breuiter exposita sunt. Non hoc quaeritur, an Vmuerialium caustarum cognitio aliqua habeatur, vel, an coelestium vires percipiamus sed hoc quaeritur,virum parriculares inferiorum caussite sidera

censeri debeant De priore nulla cibo uaestio,ii clim quae ante scripsi, tum quae nuper dixi considerentur Sidera particulares caussas esse horu effectuum, vel re quoq; teste, fausum est. Quae de Daemonibus ioviciis amuis, libens praetereo, etsi non parum multa hic quoq haberem, ta aequis recte opponereaa. Quod libellum a Sciolo scriptu tibi vitideri acidis,nihil detrahit erussirioni SauOnarolae. Picum te legi sic Si intellexisse,atq; adeo iolationes argim mentorum re inuenisse,demum Bellantium S Raphaelem arbitror te Gabrielem voluisse dicere quenda, qtii ipsius argvinenta omnia doctissime refutent, ipsi te opposuisse,lcribis quidem: an vere autem scribas, suspicari non immeritis mihi licet An te,qui mea Fauonarole levicula argumenta, si cum Pici argumentis conferantur, it Ouae pro

pter vulgum schipra sint, intestigere non potuisti, nisi iis lasse nolueris intelligere, quod certe libentius credo Sicivici doctissimi doctissima argumenta perviditae verisimile tua Sino videre potuisti quam liticite nullo iudicio Bel

Coos le