장음표시 사용
201쪽
veritas propositarum remminuestiget mus,nec alios,nec nos ipsos sellimu& Ponimus submam corporatam aliquando a quantitate & qualitate separatim considerandanaalanimus materiam primam omnibus; rere formis. Ponimus Aethyopem candidissimum esse, huius generis infinita alia, quibus alia deinde recte con cludimus. Non enim philosophi ex his positis ita ratiocianantur ut Astrologi sed verum hoc modo indagare solent. Sic Astronomi quae non sunt,esse ponunt,ut quae sint hinc
Tota Mathematica disciplina constat ex talibus princi pijs,hiente scilicet separatis rebus intentibus.Quod si phialosophus aliquis ita argumentetur, ponimus substantiam aliqua corporatam carere omnibus qualitatibus ergo i lis aliqua in rerumatura extat. Vel sic: Materia ponitur c rere omnibus formis qualitatibus, ergo reperitur alicu bi talis.Si,inquam,aliquis ita argumentetur,an no rideatur ab omnibus docti, Similiter non valet, Lineae Mathem licae ponuntur extra subiectum ergo re vera inueniuntur abstractrae. Fuit qui Mathematicas disciplinas falsas existimaret, propterea quod non prorsus eandem reperiret ra
tionem in Mathematicis lineis ac superficiebus, 4n illis quae in subiectis corporibus insunt. Quamobrem no recte argumentabuntur Astrologi,Planetae ponuntur retrogre
od si aliquis mihi hic Muciatinstrologoynonitar
tiocinari, respondeo ipsos revera ita argumentare Dum enim ita colligunt, cum Planeta retrogreditur, Cometam qui prorsium antea mouebatur,retrorsum ire cogit,sive retrahit ab instituto cursu in contrariam partem impellit,
nihil aliud prope assirmat Argumentu certe vim roburque si valeat,inde habere oportebit,quod retrocedere veres: natur Si namq; hoc non siit verum,quomodo aliquid efficiet Quod enim non est in rerum natura id ne agere quidem aliquid poterit,ut omnes homines no amentes libem te fatentur praeclare intelligunt. Non verius est bis quatuor octo facere, quam hoc est Qub fit, ut ratio tua valere
202쪽
n ullo iam iis possit , nec retrogressio Cometarum a Planetarum retrogradatione tanquam ab essiciente caussale ficiatur,ut quae in rerum natura non extet Quan Nam si ea extet, nihil admodum Astrologos inuet, prauertim si Heliodorus recte docuit, retrogredientes Planetas no aliter ager quam cu progrediatur assicacius aute agere,cum propiores sunt, becillius cultus absimi. Iam propinquiores terrae sunt,cum retrogredi videntur. Quare Cometam qui prorsum ante Diebatur,no retrahet aed magis quam ante impellet Virtus enim Ρlaneta non mutata, sed efficacior est reddita, cum retrorsum ferri idetur, iuxta Heliodori opinione, magni nominis Astrologi Sed frustra hec ta multis apud te expono,qui ab Astronomis Mathematicis persuasus iam es,nullas esse Plan tarum retrogradationeS,sed apparere tant Im Etenim in
ter νόμεν non inter ea,que ero tant,numeratur Planetarum retrocessio.
In libro,quem mihi misisti, opinionem tuam probatam
no recte credis Aduersatur enim author ruae sentetiae Omnino plurimina. In a.& .argumento,quibu probat Om tas non esse stellas, ita scribit Comesa non narent Lissimris temporibus, o cumfulgent, motu habent, imitimos. Et movieinde nec regulari motu aut cera eruntur. Im arguemento Et Parietas ac dis inludo motu , non obscure in Ararimareriam esse MΔιώ- aere Pon uno a quo Aco,no 'ricio certo orizur aut vehitur, danas alibi incenduntur,or varie agitantur,propemodum ut aliae tris non . iice iam, si liber adde sed Planetae haber motus certos concludeS in- d non semper motu Planetarum moueri Velim hic obiter illud etiam noteS,non pos Te ortum eoru praedici, nisi fortasse casia aliqua aeuentus forte se tuna reipodear praedictioni Sinamq; nec loco nec rem pore nec coeli spacio certo Oriuntur, sed instar traiectronum nascuntur: propemodum agitanu ur facile appare incererum esse eorum ortum,nullaq; praesciri eum arre posse.
Verumenimuero respodebis lia mihi fortasse, niihil adducta testimonia probaro Naauthor diuersitatem ui dissimi
203쪽
dissimilitudinem motus Cometarum in diuersis mrareaam nihil prohiber quin motum nihilominus sing
li alicuius Planetae sequanxur, cum etiam Planetae diuersisi simi moueantur molitras, quantumuis singuli suos habeant peculiares certos. Non difficile mihi foret ostendere verba authoris ita esse intelligenda, ut ego intelligo, praesertim cum falsum sit Cometas irregulari motu cieri,
si Planetae alicuius imotum imitentur, quos regulares esse constat COparatione tantum dicuntur motus habere magis minusq; regulares Deinde fatetur idem author,mat riam Cometarum no semper a Planetis eleuari atq; attrahi, sicut nuper tibi ex Aristot Olympiodori obseruati ne probaui Si ab alia stella attrahitur,ab eadem etiam duci valde est probabile. Sed cocedam hoc loco, quia de huius duntaxat authocris sententia concertatio est te praedicta verba interpret ri ut voles,cu apertissimis ipsius verbis adus ostendere propositum queam. Nam cum ad I argumentum Mnecae re spondet, sit scribit Antecedens non estperpetuo verum rapeemmprorsus irregulari motu vagamur extra maeacuo. Hoc est,non sequuturygnorum oraemem, necatium q-s Dilum, ut mnebat in antecedente Seneca deinde etiam cum vehuntur
taxias norum ordine Utprorsusper accidens Rapitur enim materia ab ius Hanetae stibus, a quo inflammara est. Non hic aperte dicit,Cometarum motus interdum prorsus esse irregulares: Regulares autem tum fieri,cum a Planetim
teria illa rapiatur Ergo aliquandomo feruntur Planetarii motibus Idem sensus docet,quod hic author dixit Nullus aute sensilium melior est certiorque iudex, quam sensus Ide Aristotelem atq; Olympiodorum censuisse supra indicaui. Certum est inerrantes stellas no moueri Planetara motibus su are ne Cometae quid qui harii stellaru motibus
cientur ' anetaria motu imiratur Noeminus certu est,tr
iectiones siue impressioes ignea planetaru motus nosen periim raro admodu, sequi Materiae motii sequuturis gis quam stellarum Porrb Cometas ex eadem gigni at ria. eodem prope modo, vel hic tuus author confitetur.
204쪽
sententia ridem est Aristotelis,qui non nisi materiae den. sitate,duratione: similibus qualitatibus dita tus est Cometas iraiectionescisec dubitare videtur quina traiectione Cometae aliquando incendantur Cum enim materia in loco aliquo conglobata est, 'ars tenuior in star radi cuiusdam longius extenditur, ignemq, concipit, igni per tenuiorem materiae partem celerrime disturres, ubi in crassiorem deuenerit,sistitur. Ex quibus liquet,non moueri eos semper aut necessario
motu Planetarum, quemadmodumeq, traieci iones. Hinc
illud etiam intelligi poterit, cur modo huc imod , illuc in
clinem moueanturq; Sequitur enim materia instar ignis, quaeiam in hanc,iam in illam partem exporrecta est,prout collecta in uno loco magis est, quam in alio Saepe a vento
in unum aliquem locum cogitur Certe ex motu traiectionum Vento spiraturos praeuidemus ab illa parte, unde ipsos moueri conspeximus. Huc etiam facit loci consider ito,ex quo continue halitus isti ascendunt.Confirmat haeconinia, Quod Philoponus scribit, Ammonium Cometam vidisse, cuius una pars magis quam aliae splendesceret P Suna extinguebatur, dum alia quaepiam magis accendebatur, sicut in facibus quibusdam cotingere aliquando solet.
Caeterum motu primi mobilis circumducuntur Com iaci sed plurimum et πλει πτα , Vt aer, in quo est, propter materiae ineptitudinem Quod si casia propter nuper commemoratas&ali simit caussaSprope Zodiacum mat
ria constiterit , deinde amotu primi mobilis magis magisq; relinquitiuo, mirum non est , quod instar stellae certo rideatur motu per Lodiacum ferri. Motum Planetarum tunc solum sequuntur, cum ab aliquo ex ipsis materia est attracta,ut coma ei fecisse videatur Inde patesci aon esse verum quod Astrologi nugantur, 1 certa solum consteli tione materia pro Cometa attrahi de qua re alibi firmiora diximus Et ut verum esse alsium nihilomin foret, prae uideri eoru ortum posse. Nam qui irractione qualibet vel agens blum vel patiens solum considerat, necessario plorunq; fallu .Sed nec philosophi aut prudentis intelligem
205쪽
tisque hominis est,ex agetis natu velle effe-- rata passi naturati aptitudine, cole re inimna Massis hoc loco disserere non fiutpropositum mare suae
clam praeiertim cum mihi persuadeam e quod probare debebam, validissime probasse, G,metas non sempe mintu Planetaru moueri. Iam quod praeterea ex me sti Q sideras,quomodo Cometas nege principum mortes hes-ficare, sestem mortalibus adferre, bremiter quidem, sed aperte tamen edisseram Cometas significare aerem, quo tempore ipsi apparenr, halitibus refertum esse, concedi ab omnibus scio. Quanto maiores sunt, longioreq; teir,porcapparet, tanto maiorem in aere halituum copiam collecta esse necessariu prorsus est. Etenim ex tali materia ipsi comstant,im,nil sunt aliud, quam exhalatio conglobata xim censa Quare necesse est, si magnifin agria etiam exhalationum copiam de terra ascendisse. Quod sit longo tempore ardeant, praeterqua qubd crassiorem indicant esse materiam densioremq;,ne siesst, ut inferne continue alimentum accedat , quo foueantur. Ne cogitari quidem aut fingi potest, quomodovapor*ὶs ex halatio tot diebus Teptimanis, interdum etiam mesibus
ignem sustineat, si non recens materia semper succedat. Quam celeriter materia talem, presertim tenuiorem ignis deuoret ac absumat, cu alia meteora ignita, tum stellae; dentes nominatae perspicue demonstrat, quemadmodum fulgura quoq, Celerrime namque ignis per eam discurrit,ibio fere modo , quo per puluerem illum tormentarium dis scurri Dubium non est, Cometae materiam densiorem, crassiorem,magisq; lentam esse,quam aliorum ignit0rum meteororum, quae celeriter postquam orta sunt,iteriam dus parent ac dissipantur. At quantumcunq; Ientam, Asa densem imagineris, igni tanto temporc nunquam resistet,
nisi continue renovetur Etenim ne densissima quid augna vim actionemque ignis tam diu sufferat siue perferantimae idcirco commemorb,ut recte me posuisse liqueat r-gumentum ipsos esse referti aeris crassis lentisque vaporiebus Certumillud etiam est, ignem in eamateria accςsum,
206쪽
te Schvitionς Omnis generis attrahere qno attrahere botest Quod nbet,quae inferne ascendunt, sed etiam de illis , quae per a*mmantea q=arta fueram. His ita positisclua n possiant, alierum ex duobus consequatur oportet,nempe, ut vel consumi hanc materiae maximam partem contingat, vel in aere relinqui. Non de illa tantum halituum parte, quae accesse est loquor hac enim cosum aut sempe aut fere semper,nemo,puto, ambigit sed de omnibus per aerem vicinum dispersis,deq; terra eleuatis. Ab his si aer repurgatus fuerit, necesse est, ut qui relicti sunt, rariores, tenuiores aridioresq; effecti stat,
ac lentorem maxima ex parte exuerint Vnde necessum est, ventos siccitatem aeris consequi, id quod plerunq; euo nire tum no videmuS,tum antiqui obseruarunt Aristot lem eiusdemque interpretes hic consilla moneo, qui han rem, Ut caetera propemodum omnia pulcherrime accuratissimeq, explanant. S. vero ccria occasione eueniat, ut aer non expurgetur halitibus crassis ac lantis,&sequens aeris costitutio eoudem vel non dispulerit,uel etiam auxerit facile putrescent, praesertim si vel venti humidi pluuiae accedant,vel multi
de teria vapores certa de caussa eleuentur Non enim Omnibus temporibus aut supra aut infra terram aequali v
porum exhalationumve copia suscitatur id quod neminen Murum Hsido. Nec ego sum,qui primus id dico. Dixit anterne Aristotelesiae pri& longa admodum oratione in a.
Meteororu expositit Preterea non sunt unius semper naturae vapores,qui tolluntur de terra in aere. Ex quo fit,ut nucventosias,nunc pluuius, nuc aliter affectus sit annus. Siqui- deditur no expurgetur ab expirationibus aer Maliae eius dem generis pnmerea accedar,peste generari no est miru. An vero post extinctionem Cometae, in aere exhalationii magna viS remanserit, alij est quam ex Cometa coniectandum. Uanquam no negem, magnitudine ipsivis, duratione, augmento, ex decremento, ex moti in clina-
207쪽
clinatione, denique ex ipsius extinetione coiecturas no ominisin leues sumi posse. Mc tame certu es uaro ita euemrri
vicio post Cometa purior sit aer multo quam ante iserit. Neq; ego Cometam adferre pestem inter concertandudix sed fieri posse, ut aliquando ipsos mainctionem pestis consequatur, firmaui Huius pestis no Cometa cauila fuerit edilla, quae Cometam generauit. Hac enim pestem g necassi rectius veriusq; dixeris,quam Cometam Hic enim aliud nihil est, quam accensius vapor, qui ab igne plerunq; consimitur.Et qui non absumitur tacitem attenuatur disijcitur,ut altius ascendat,& in suprema aeris regione to- tu pereat. Quς aute causa hunc vaporem extulit in aere conglobauit,eadem etiam pesti materiam suppeditatrino
Si ante extinguatur, quam halituum maximam partem dissoluerit , quacunq; tande ratione accidisse intelligatur, non dicetur proprie caussa estritametsi per accidens caussa dici queat. Quomodo enim aliquid effecerit, cum est exetinctas Quae caussa eum extinxit,ea propiuS accedit,Vt persti causia existimetur , tametsi hic quoq per acci ad sinquatur.Sed hac de re nimis multa. Frequetius accidit, ut post Cometa aer no ta multi V
poribus repletus existat, sed a humidiores fuerat,pluuijsq; generadis apti, exiccetur, fatu inventoruq apin materia fiat,siccitateque pariat Superiore anno 13,6 quali quatus 'per hyeme Cometa apparuerit,vidisti Quata siccitas eua Acuta sit,praeclare Omnes memmimutas que sucime aliquot noctibus diligeter contemplatus nobiseu es,cito extinctus est,& non magnus fuit.Nihilominus calor est solito maior exoptatissima siccitas cum ventis siccis cosecuta statina
est,quae iam tertiam fere perdurat mensem. Prioris generi cometae vi recte ab aliquo dicatur credanturve occidere Principes Etsi nam pesti eos sequatur, e modo quo diximuS,plures tame ex Vulgo pereur, v
ex nobilibus4 opulentis, nisi omnino saeua sit lati se,
regnet Diti Ore enina aut remedijs Opportuni arcent, amloco idoneo sibi cauent iniecta loca desere e
208쪽
ssim Mam has res ut que intellimehoepi , credidi Com vis aut signo aut inusiamo Primis sint Astrolieti quide expo ideo non
in eos aut sima aut caussas dico,quia quomodo aut alte-vatruaria Vtriique sinitio video d quia multi apparet,cunullus Hinceps moritundi multi occumbut Principes, cunuli duis praelucet Cometa Quae sit materia Cometaru, sit edere volemus, quomodo generetur,quae formai cile parebit, tam no esse eos aut signa aut caussas interbius suum uam nosint alterutru caeterae omnes traiection in uno me verbo expedia,& rationi Meuidentiae e pinetiae non cosentire certo scio Multo plures summi Ρrincipes Monarchae moriuntur sine praecedete CO-met quamcuCometis.S penumero insignes apparuerut Comoppost quos longo tepore nullus Princeps mortuus faucii quado accidit, tis apparet casia ita cotigisse letum aliquis obiretmortem,cum Cometa nuper apparuisset.
Videtur iis c opinio inde nata esse,ql inter aereos ignes ita pose excellit Cometa, ut inter mortales hic Principes illum iores sint, magisq; celebres Sed quam vane hoc ad hanc rem aptetur,nemini non videre licet. No nescio interim, o Aristotelis aliqui expositores hic comiti sint. me Aristotele didicisse LVentoruo si citatis indictavi caussas modo exposito ipsos in sic rati cinatistat quidam: Constitutione sicca calida aeris isdicorpora necesse est,praesertim ver,imbecilliora delica tiora. Talia fere simi Principum,quippe qui nec laboribus, nec pers edete aeris iniuriae satis affuefacti sunt,& praeterea delicate vivunt nocio degunt Corpus vitiosis humoribus
replent. Quare promtiu ab aeri intemperie tales laedun
m atq, Vitam cum morte frequenter commutant.
Quod si livi modo caussae: signa perhibeantur eme interitus Principum, no repugno, modo longissime petita ista cogites. Equidem per accides omnino signa causis erunt mortis Pr1ncipum. Na si multos alios Principum
more vivere contingat,necesse est,ut non minus his,quam Prim
209쪽
E PII TOLARU amprincipibus exitium minite rvi Grent. Quod illi ipsi
huius authoressententiae concedunt quare non magis principibus, qiram alijs ominosi sinthoc pacto Gmeta Si probare hanc sententiam potes, facile tion, hac ratione osmus,a quacunq; caida orta sitineriscesida sicca intemperies,nonminusquam Cometa ericio a rumbus dicenda erit.
Quod de Porphyiij sententiain prςsenti causa te ita,
nihil aliud probat, quam incerta esse omnia,quae Astrolo, gi vaticinati sunt de Cometarum effectionibus. No enim non volunt hinc etiam suae vanitaticomendationemaucupari,quamuis ad Astrologiam haec res non proprie peretineat.Est enim Cometa nonin coelo Sin aere Sic ergo Porphyrius: Si ad Au m deferant ri Misas dabunt.Si ad Boreales Gebmgas tendant,siccitates denorans . Si ad occasumpraecipitent-,egregiam anm conctiturionemfarinamsignificant. Sin adortum veriant, estes noxi--α morbo, quiba nequicquam manum Medicam admo--, να-- ciant. Haec Porphyrij,si iuxta modum supra a nobis opinsitimi accipiantur non carebunt Tatione . Sin aliter inte preteris,atis constat,rationi ea non consentire, nec euem tus semper respondere Certe videtur ita intellexisse , ctiam demonstraui. Ad Austrum inclinantes indicium faciunt plurimarum exhalationum. Sed de his supra satis. Hactentas perspicue, ut arbitror, meam sententiam veram esse ostendi de motu Commarum,& quomodo Principum interitus ac pestisvelfignavel caussi dici posse videantur,exposivi. Obiter etiam naruram, generari nem,caussam motus ipsbrum iuxta signorum ordinem , si aliquando ita moueantur,declara omnia verbiatis,p to, pios breuius tamen quam res postere videretur tr
ui propterea qubd negocijs impeditus aliter non pocsem Festinationi igitur nostrae ignosces, spero, cum quod desiderabis addi semper a nobis queat Vale felicisi Ecnostro Musto.
210쪽
Nodin fine literarumetuaru a me petis, ne re fera tehacinae me dissentire, vir ornatissime,&omni mihi ossicior genere colendissime, am--- .ca qua peteres impetrasti Debet enim libera ese hominumiudicia,no ex alieno arbitrio pendere, Quareno modo no grauiter ferocie vehemeter tia trulictui geniumprobo,yno temere a tua sentetiar edes,in ali nam pedibus discedas Sapientissinae.namque Galenus m nuit,ne temere, Quis Gentiremur. 1 rationum momenin prius diligenterscinderemus. Ego ex te vehemeter dus re cupio, qua in re potissimum errasse cens ri possim-Vbi docueris,instar Doci ori, praeceptoris merito te Iam aliasque public riuatimque agam uti debebo. Quod , ad illaquinq; capita attinet quae in me remeliendis, culpae
Nam quod ad primu attinet,mhstveLeor assirmare messi ortiluiniinu desiderib obseresationes veraS,&ration intetrario contene sed omnino magni facere. Non hoc
Hr quomodo si a su0s effectus producant , sed illudium: notione aliqua probari polysit fiderib talia essicio Alia quaestio est,cum quomodo Rhabarbarum bilem pur geonquirit in cum probari possit bile a Rhabarbaro educi V tu Certe nemo facile dicenti, Rhabarbarum bile cxparmar credo, nisi ves ratione vel experientia tamam effodo riso cognoriti Hocialac velimus, an ratione es experientia probari queat liminectus de quibus vaticinantur Astrologi a si-- ib veluti a caussis per se,&cio accidens proficisci. Quod si experietia id ostendis, et , criserenos utiq; oporteret in sideribus potestatem inesse,qua haec perficerent. Si v
ro nec ratione nec perientia demonstrari possit, nemocci te doctus credet talia a sideribus emi, praesertim cum