장음표시 사용
151쪽
tulli carminum exemplaribus inveniuntur plurimi, quos Singulos enumerare omitto.
Removimus igitur insolentem copulativarum particularum collocationem ab eis Catulli carminibus in quae ultro eam in- serre studuerunt grammatici, coniecturis ludentes neque ullo modo anquirentes quid usus atque consuetudo eius serret, quasi temporum et poetarum eadem in omnibus omnium es Selratio: restat ut de uno versiculo dicamus in quo ipsi codices illam collocationem praebent. quod quo rectius seri posset ascribendum duxi totum carmen 57, quo iste versiculus continetur. itaque ut errores quosdam ab Italis dudum rectissime emendatos taceam, Sic perscriptum est in libris p. 28, 6ss.), Pulcre convenit improbis cinaeris, Mamurrae pathicoque CaeSarique.
Nec mirum: maculae parra utrisqus, Urbana altera et illa Formiana, Impressae reSident nec eluentur:
Morbosi pariter, gemelli utrique, Uno in lectulo, erudituli ambo, Non hic quam ille magis vorax adulter, Rivales, socii et puellularum.
Pulcre convenit improbis cinaedis. Quales suerint maculae Caesaris urbana, Formiana Mamurrae, minus me scire fateor quam quosdam interpretes, ut multa iignoramus quae VetereS Scriptores sui temporis hominibus satis perspicue significaverunt: et sufficit probra summatim intel- l legere. Verum in eis quae proxime sequuntur haereo: Videntur ienim cum universa huius carminis ratione minime congruere. nam illa verba, Pulcre convenit improbis cinaedis, quam habeant Sententiam non magis obscurum est quam quod similiter
dixit apte commemoratus ab Achille Statio Martialis 8, 35 Cum
sitis similes paresque vita, Uxor pessima, prasimuS marituS, Miror non bene convenire vobis. itaque etsi Catullus Caes rem et Mamurram cinaedos et iterum Mamurram pathicum iam in principio carminis appellaverat, tamen repetere hoc et inculcare potuit in similitudinis quas utriusque esset descriptione: nam morbosi sane ea significatione dici videntur quam Beni-
leius explicavit ad Hor. carni. 1, 37, 9: sed quod sequitur gemelli utrique, Uno in lectuis, erudituli ambo, hoc non possum
152쪽
intellegere. gemelli vocabulo in declaranda similitudine Horatius bis ita usus est ut rei in qua duo essent Simile S commemorationem adderet pariter atque in gemini vocabulo Cicero fecit, neque tamen nego ad describendam persectam similitudinem ipsam illam Vocem per Se Suffcere posse, quem ad modum Martialis 12, 49, 12 uniones dicit formosos niveos pares gemellos: Sed in Catulli versu non susscit propterea quod istud gemelli vir
que neque Singularum similitudinum enumerationi praemissum est, ut generatim Species comprehenderet, neque eadem ratione positum in fine, sed intermistum non satis congruenter - singulis. similiter uno in lectulo, ita dictum ut per se constet sententia, serri non posse existimo. nam quod Cae Sar cum Mamurra uno in lectulo requiescebat, id commemorari potuit tanquam argumentum caritatis et amicitiae, non potuit inter causas referri cur utrique pulcre conveniret. non desuerunt qui orationem aliter consormare vellent . atque Achilles quidem
Statius laustra et ut dissicultatem illam non sentiret scribendum esse coniecit Gilectuli. multo melius est Mureti, ut videtur, inventum, Uno in ludulo erudituli ambo, neque absurde Balthasar Venator tolle inquit distinctionem vulgatam et mecum sic scribe, Uno in lectulo erudituli ambo. alludit enim ad pro-Φerbium, Uno in ludo edocti. vult enim istos duos esse per omnia pares et una itasSe in eandem scholam nequitiae et improbitatis. verum erudituli Vocabulum Arma deminutiva, sed significatione participii, non adiectiri, dictum, quoniam haud exigua est orationis insolentia, non attribuerim Catullo, si sorte alia ratione hic versus explicari possit. nihilo tamen minus interpunctionem tollendam et utrumque versum sic seribendum esse existimo,
Morbosi pariter, tenelli utrique, Uno in lectulo erudituli ambo. tenellus recte appellabitur Mamurra, quem Catullus earmine 29 p. 15, 17Ss.) omnium cubilia perambulare dicit ut albulum
columbulum aut Adoneum. neque minus ipse Caesar hoc nomine vituperari a poeta poterat: nam Caesarem circa corporis curam ut Suetonii verbis utar Caes. 45) morosiorem fuisse constat, ut non solum tonderetur diligenter ac raderetur, sed velleretur etiam, ut quidam eXprobraverunt. καλερ παρη κως
ες καλλος ἐσκει, ut ait Cassius Dio 43, 43. τῆ τε γαρ ἐσθῆτι
153쪽
'Ἀφροδίτη πας ανέκειτο καὶ πείθειν παντας ἡθελεν οτι καὶ ανθος τι Ἀλεας απ αυτῆς ἐχοι. non opus est ut plura excribam aut alia congeram: omnia enim diligentissime comprehendit Brumannus hist. Rom. 3, 736 s. 740s s. deinde eruditulum non inepte Catullus dicit Caesarem, quem plura scripsisse praeter bellorum suorum historias et non nulla adeo quae ad grammaticam eruditionem pertinebant omnibuS notum est: Mamurram quoque non rudem suisse nec illitteratum ex hoc carmine discimus. lectulum igitur puto eum significari in quo legebant et Scribebant Veteres, utiturque deminutivi vocabuli hac significatione Ovidius trist. 1, 11, 38. denique uno in lectulo si cum reliquis eiusdem versus Vocabulis arte coniungimus, minuitur inepta sententiarum dissimilitudo: nam sic ad obiurgationem eruditionis, quae inter causas cur familiaribus istis tam bene conveniret recte numeratur, illa unius lectuli commemoratio, qua siquis turpitudinem simul exprobrari putat, equidem non repugno, additur tantum atque accedit, non suum sibi pondus requirit. Sequitur gravis adulteriorum criminatio et praecessit antea turpior muliebris patientiae . quis igitur credat totam similitudinis descriptionem non gravissima accusatione concludi, Sed salis leni cavillatione quod socii essent puellarum 3 et illud quod antecedit rivales etiam magis enerVat orationem. id quodam modo sensit Iosephus Scaliger, cum scriberet Rivales so-esei puellularum, et remoVerat coniunctionem antea Muretus. verum Scaligero hic accidit quod non nunquam animadvertere licet in viro summi ingenii summaeque eruditionis, ut suo ipse inVento non recte uteretur. rivale3 Socii inquit, ut distinguuntur a risalibus aemulis. id sic dicturum fuisse Catullum merito dubitare mihi videor. enimvero sublata et particula talis oritur obiurgatio qualem in fine carminis requirimus. rivales societ puellularum dicuntur qui et socii sint amatoresque puellarum et riVales earundem tanquam pathici. iteratur igitur muliebris patientiae criminatio in qua totum carmen Versatur. in hanc
explicationem num Fortunae beneficio ipse inciderit Doeringius an ab alio sumpserit nam in eodem hoc Versu turpes errores simul essulit) non potui exquirere: sed est tamen Verissima, neque mutationis probabilitatem quisquam desiderabit. quotiens
154쪽
enim ex antiquae scribendi consuetudinis recordatione maxime Lachmannus in Catulli carminibus fructum ceperit non opus est commemorare. Sed utar hac occasione ut similiter Ciceronis quaedam Verba emendem. nam inter exempla et particulae pro eo quod dicitur etiam a Cicerone positae reseruntur haec
ex oratione Cluentiana 42, 117), sicuti et plerique vestrum sciunt, atque ex libro de inventione altero 2, 7) sicut et ipse
cuius instituta sequebantur fecerat. non invenio sicuti et vel sicut et saepius Ciceronem dixisse atque haec ipsa exemplorum paucitas dubitationem movet. atqui in posteriore loco optimus liber Turicensis non sicut et habet, Sed sicuti. quare utrobique sicutei scriptum suis Se existimo. rarius quam quis opinetur priscum illud ei in antiquis Ciceronis librorum exemplaribus apparet, veluti in rei publicae codice nusquam. Sed Saepe tamen numero invenitur in palimpsesto libro orationum Niebuhriano, exeistumare exeistumes publicaneis furtei ieis Di dei-cat coget istet sei noteis domesticeis lubeidine sese suspeicio.
tum quod in Vatiniana oratione, 14 33), Erlartensis codeX ha bet anne Videtur fuisse annei, et neque quod habet 14 44 nequei, et quod or. pro A. Caecina 8 22 meieci scriptum est in eodem codice, invenerat librarius ame i. denique in eadem oratione 14 40) deici scriptum est in codice palimpsesto Tau
Sublato unico quod in codicibus erat et licentius collocali exemplo reliquum est ut quis dicat neque consilio neque propter communem aliquam illa aetate dicendi consuetudinem Catullum ab hac coniunctionis collocatione abstinuisse, sed casu seri ut nullum in eius carminibus exemplum inveniatur: quanquam eiuS modi casum iure mirere in plus quam duobus versuum milibus. ego vero diligenter investigando satis, ut Videtur, explorate cognovi antiquiores poetas Latinos nam de scriptoribus sufficiunt quae Handius dixit Τurs. 1, 512. 2, 538, sumpta illa partim a Ruddimanno 1, 324) coniunctionum copulativarum traiectionem non minus quam Catullum ignorasse ipsaque Catulli aetate primum eam apparuiSSe et raro. itaque hunc locum disputatione
155쪽
Corrueret aulem lota haec doctriua, si Livii essent Andronici versus illi ex parte μελυροι quos Terentianus Maurus 1935 p. 2426 Ρ.) quasi ex Inone eius excriptos attulit, Etiam purpureo
suras include cothurno, Balteus et revocet volucres in pectore sinus, Pressaque iam gravida crepitent tibi terga pharetra :Derige odorisequos ad certa cubilia canes. Sed hos versus non esse Livii Iosephus Scaliger primus recte intellexit, cui p0Stea optimuS quiSque aSSensus eSt. recte autem Godolaedus Hermannus ei. doctr. metr. p. 354 negat credibile esse Terentianum ita se decipi passum esse ut hos Versus a Livio illo scriptos putaret . ego Vero Τerentianum ullo modo deceptum esse aut alios decipere voluisse nego : Vide enim quibus Verbis hos versus suae orationi annectat, Livius ille vetus Graio cognomine suae Inserit Inoni nergus, puto, tale docimen: Praemisso heroo Subiungit num fue mis ron, Hymnum quando chorus festo canit ore Triviae. dicit puto et tute do 'imen. putabimus igitur Caesium BRSSum μειουρους qu0Sdam Versus ex innumeris numeris Livii elicuisse sibi visum esse, ut Saturnios apud Graecos poetas deprehendi eum putasse Atilius Fortunatianus monstrat p. 2680 Ρ. ne dicam de evulgato nuper, sed nondum emendato neque recte
lecto Charisii capite, quod in simili Caesii Bassi errore Versatur :quos cum ut inconditos respueret Terentianus, ipse noVos ex hoc genere Versiculos composuit. Similiter tanquam Saturnii versus exemplo uno tantum usus est accuratissimo Versiculo, Dabunt
malum Metelli Naevio poetae. ipsius igitur Terentiani versus habemus, non Livii neque alius poetae antiqui: sed Livii tamen
Andronici suisse Inonem certum est. neque enim in Domine erraSSe
Bassum ulla ratione evincitur. in Livii igitur Inone hymnum cantatum suisse Dianae intellegimus : quale carmen qui potuerit l0cum invenire in illa sabula bene docuit Weichertus poet. Lat. rel. p. 73. sed cum idem Weichertus Scaligeri opinionem sequitur et Inonem a Livio abiudicat, attribuit Laevio, mihi quidem probabilis argumentationis nec Vola nec vestigium apparet: immo Laevii sermonem isti Versus non magis reserunt quam Livii. quare si augere volebat Laevianorum qui hodie invenirentur Versuum numerum, magi S ad eam rem conducebat asserre quosdam eius versiculos qui non delituerunt, sed dudum palam suerunt ante oculos. Macrobii haec sunt verba sal. 3, 8, ubi de deo Venere l0quitur, Laevinus etiam sic ait, Venerem igitur ulmum ado-
156쪽
rans, Sive femina sive mas est, ita uti alma Noctiluca est. Philochorus quoque in Atthide eandem affirmat esse Lunam: nam et ei Sacriscium facere viros cum veste muliebri, mulieres cum virili, quod eadem et mas existimatur et femina. Lavinii n0men, cuius librum qui suit de verbis sordidis Gellius commemorat 20, 11, JIeursius restituendum esse censuit. Sed DuStra operam SumpSit: manifesti sunt enim carminis versus, Laevii puto, nam congruit erotopaegniorum argumentum, Venerem agitur almum ador&RS,
Seu femina sive maS eSt, Ita uti alma Noctiluca eSt. suerunt hemiambi in Laevii erotopaegniis: nam integer eSSe Videtur versus quem Charisius ex sexto libro assert p. 183 Ρ., Lasciviterque ludunt. primam hemiamborum arsiu non SolvisSeridentur Graeci, solvisse Latinos credibile est propter galliambos Catulli, p. 39, 27 Ubi capita Maenades vi iaciunt ederigerae p. 40, 22 Ibi maria vasta visens lacrimantibus oculis, p. 41, 7 Ego mulier, ego adoleScenae, ego ephebus, ego puer, 14 Ego viridis algida Idae nive amicta loca colam. I olebam quaedam addere de hemiambis: sed occuparit omnia eruditissimus Vir Λugustus Meine ius dissertatione quam de Rhiano scripsit. Lirium quidem Andronicum ex hac grammatica quaeStione
remorimuS. Sed omnino ex sexto urbis saeculo qui remanSerunt carminum Versus, pauci illi quidem si ingentem iacturam Spectas, at satis multi ut de sermonis consuetudine coniecturam capiaS, hi igitur Versus omnes non ridentur continere copulati Varum par licularum traiectionem, nisi sicubi quod tradunt Veteres scriptorer, temere mutatum eSt. Verum de uno tamen Versiculo Ennii, quoniam dubitari de eo potest, commemorandum esse mihi Iridetur.
ad ea quae Virgilius dixit Aen. 8, 360 f., passimque armenta videbunt Romanoque foro et lautis mugire Carinis, apud Servium in Carinarum interpretatione haec adiecta sunt, alii quod ibi Sabini nobiles habitare rint, quorum genus irridere et Carinare Solebat. carinare autem est obtrectare. Ennius, Contra carinantes verba atque obscena profatus. alibi, neque me decet hanc carinantibus edere chartis. posteriorem versum Merula ad
librum annalium septimum 7, 8) rettulit , priorem ad octa una
8, 6). quem VerSum, ut congrueret syllabarum mensura eum altero, Salmasius exerc. Plin. p. 283' sic scribendum eSSe puta-
157쪽
vit, Et contra carinans, verba atque obScena profatus : alteri versiculo Sed praemisit. Verum eX ista Carinarum explicatione, quantumvis licet ineptam dicas, hoc tamen colligere poteris, in carinandi Verbo productam suisse i litteram. quod confrinatur eis quae ex Festi libro 3 excerpsit Ρaulus, carinantes, probra oblectanteS, a carina dicti, quae est in sima pars naMis: sic illi sortis in simae. itaque in altero potius Versu, ut locum inVeniret carinantibus, Ennius i corripuisse Videtur aut produxisse sortasse primam syllabam, quem ad modum Laurenbergius antiq. p. 69 scripsit, Nec decet haec me carinantibus edere chartis: priorem
autem Versum Sic consormandum esse Suspicor, Contra carinantes verba aeque obscena profatus . nam contra brevi posteriore
syllaba dixit Ennius in versu qui apud Varronem de l. L. 7, 12
Muel l. legitur, tuis pater aut cognatu volet nos contra tueri pDeinde septimo ab urbe condita saeculo Lucilius ignorasse videtur illam copulativarum particularum collocationem . nam
quod apud Dousam legitur l. 10 D. 6), Langor et oppresSit,
pigror, t0rporque quietis, aliter scriptum est apud Nonium p. 219 a Mercerio, Languor, obrepsitque pigror torpor que quis iis, et similiter in antiquissimo codice Ρarisiensi ex quo excerpta quaedam habeo, nisi quod in eo quietus est, non quietis, ut Scripsisse videatur Lucilius Langor, obrepsitque pigror t0rporque quietus. neque enim langor altera syllaba in thesi producta dici poSSe Videtur, possit in arsi. quanquam Lucretium ne sic quidem puto dixisse 6, 1258, Nec minumam partem ex agris maeroris in urbem, sed quod in bonis libris legitur aegroris atque reliqui etiam non habent maeror is, sed maerori : pertinet hoc ad eandem dicendi rationem qua partem plurali genitiVo non raro adiungitur ubi accuratius poneretur nominativus pars. deinde quod a Nonio p. 511 M. ex libro Lucilii tertio decimo assertur, nam
Sumptibis magnis extructam ampliter atque cum accumbimus menSam, nequis atque particulae traiectionem agnoscat, sic Scriptum est in libro Ρarisiensi, nam sumptibus magnis extructam ampliter atque cum accumbis mensa, Lucilius autem dedisse Videtur nam sumptibu magnis Einructam ampliter atqui . . . cum accumbimu mensam: deest enim Vocabulum. Dousa haec
ad librum quartum decimum rettulit sis. 9) et frustra in emendando Versiculo operam collocavit. tum apud Dousam l. 29 D. 18 haec invenimus, Cohibet et domi maestus se Albinus, repu-
158쪽
dium quod fliuo remisit, quae Nonius assert p. 383: sed et,
quod Dousa habet, omni caret fide nec legitur in codice isto non bono quidem, sed optimo omnium. manifestae sunt iambicorum versuum particulae, cohibet domi Maestus se Albinus, repudium
Age nunc Summam Sumptus ducatque aeris simul atque alieni, ut atque alieno loco positum esse quodam modo videri possit: aliter Mercerius scripsit in Nonii libro p. 283, Me nunc Summam sumptus duc, atque aeris simul adde alieni, similiterque eo dexille Parisiensis haec praebet, age nunc summam SumptuS ducamque aeri simul adde alieni. quae desumpla sunt ex versibus trochaicis : scripsit enim Lucilius . . . me nunc Summam SumptuS ducat atque aeris simul, Adde alieni. acerbe. subiicitur hoc
Adde alieni. denique Cicero de sit. 2, 8 23) his ulitur Lucilianis, ut sere leguntur hodie in novis exemplaribus, quibu vinum Defusum e pleno siet, is Siphone cui nil De sit, vis et Sacculus abstulerit quorum particula in libello grammatico quem halleuticis et cynegeticis subi unxi, p. 98, Varroni non raro illic errore tribuitur): sed scribere sic non potuisse Lucilium accurate ostendit Madvigius . cuius doctae dubitationi hanc ipsam addo
et particulae collocationem. Quattuor sere annos natus erat, cum Lucilius mortem obiret, M. Τullius Cicero . eius plus quam mille Versus habemuS, Sed nusquam illa copulativae coniunctionis traiectio apparet . nam in Versibus quos ex Aratiis suis ipse assert de nat. deor. 2, 42
109), His pressu duplici palmarum continet unguem Atque eiuS 9Se manet religatus corpore torto, quod apud ictorium legitur Orelliusque probavit Eius et ipse prosectum est ab eo qui
monosyllabum eius ignoraret: Atque eius ipse confirmatur non tantum codicibus illis neque bonis nec valde antiquis quibus editores sere usi sunt, sed etiam longe antiquiore et meliore Vindo
Sed quas Sullano tempore a Valerio Catone scriptas eSSe Opinantur dirae et alterum eius, ut putant, carmen Lydia, male illud cum diris coniunctum, haec igitur carmina aperte continent traiectam coniunctionem copulativam V. 43 s. , di usis ignibus
aura Transvolet, arboribus coniungat et ardor aristas, et 108 SS. Vos nunc alloquitur, vos nunc arridet ocellis, Et mea SummisSa meditatur carmina Doce, Cantat et interea mihi quae
159쪽
cantabat in arerem, et, Si recte haec addimus, 159 s. Istius atque utinam facti mea culpa magistra Pri a foret. verum enimvero haec carmina non scripta esse a Valerio Catone postquam licentia Sullani temporis, ut Suetonius ait, exutus erat patrimonio, sed ab alio poeta anno urbis 713, recte intellexit R. Merkelius prol. ad Din p. 364 recteque adversatus est Iosepho Scaligero, cuius opinionem plerique omnes communi assensu proba erant. quod addit scripta Videri a Cornificio , ludere eum puto: quanquam ne illud quidem laudo quod alius nuper homo doctus Virgilio haec carmina vindicare conatus eSt. Verum Caesaris tempore haec particularum copulativarum collocatio increbruisse videtur paulatim neque ut omnibus statim pariter placeret: unde abstinuerunt ab ea Cicero et, ut Vidimus, Catullus. ipsius Caesaris hi sunt Versiculi de Τerentio, Lenibus atque utinam scriptis adiuncta foret vis, Comica ut aequato virtus polleret honore Cum Graecis, neque is hac despectus parte iaceres. sed, ut modo significavi, haec Vocabula atque utinam non possunt huc accurate referri. nam in hac optandi formula atque particulae copulativa significatio nou nunquam delitescit similiter atque antea seri Vidimus in ac veluti. ne plura asseram, in ipso omnis orationis initio haec leguntur apud Appuleium l. 7 p. 199 Elm ., atque utinam ipSe aSinus, inquit, quem nunquam profecto vidissem, vocem quiret humanam dare meaeque testimonium innocentiae perhibere poSSet . quare Caesarem subtiliter dixeris non atque traiecisse, Sed atque utinam . inde factum est ut qui nunquam nisi ante Vocabula ad quae pertinebat atque collocavit Valerius Flaccus nihilo tamen minus diceret 6, 599 eat atque utinam superetque laboreS. Sed certa, ut videtur, copulativarum coni unctionum loco non Suo positarum exempla Lucretii libri praebent, haece, 2, 91 SS. quoniam spatium Sine Ine modoque rat, ImmenSumque patere in cunctas undique partes Pluribus ostendit, certa et ratione probatum est, 3, 530 s. Scinditur atque animo quoniam natura nec uno Tempore Sincero existet, mortalis habenda
est, 4, 547 S. Vallibus et cycni, nece torti, ex Heliconis tuom liquidam tollunt lugubri ηoce querelam si recte sic scribitu , 5, 745 s. Tandem bruma nivis a eri pigrumque rigorem Reddit, hiems sequitur, crepitans ac dentibus algu, 6, 1232 maesto cum corde iacebat Funera respectans, animam et mittebat ibidem.
160쪽
Iam vero dicat aliquis casu seri ut nulli supersint antiquiorum Lucretio poetarum Versus in quibus ista particulae traiectio inveniatur, apud Lucretium non reperiri novae consuetudinis initia, sed vetustioris, ut in aliis rebus, reliquias. id parum probabiliter dici possum equidem, nisi vehementer sallor, OStendere. plus quam Septem versuum milia Lucretii libri continent: in tanto
erSuum nUmero quinque reperiuntur eius modi traiectionis exempla. cum hac igitur Lucretii continentia comparanda est creberrima apud eos poetas qui Augusti aetate vixerunt eiusdem
Ac Virgilius quidem neque atque neque ac particulaS post illud vocabulum traiecit cui praemittendae erant propter cogitationem. itaque habeo quod addam perbonae Friderici Iacobi disputationi ad Prop. p. 165s.): nam in Ciri atque sic collocatum bis imVenitur, V. 45 S. Accipe dona meo multum ηψ ilata labore, Promissa atque diu iam tandem exordia rebus subi erravit qui nuper commate post diu interpunxit) et 443 ss. Mene alias inter famularum munere fungi, Coniugis atque tuae, quaecunque erit illa, beatae, Non licuit gravidos penso devolvere fusos 3 sed et particulam Virgilius non saepissime, sed multo tamen saepiusquam Lucretius ita ut dixi collocavit. posuit inter adiectivum et
subsequens Substanti Vum nomen ecl. 1, 35. 69, ge. 2, 404. 3,
3, 350, Aen. 1, 333. 2, 383. 600. 3, 430. 4, 704. 5, 344.
667. 764. 8, 517. 10, 448. 11, 367: inter duo substantiva appositione coniuncta Aen. 11, 519: inter unius substantivi genitivum et alius casum alium ge. 1, 402. 11, 519. 569: inter substantivum et adiectivum ge. 2, 194, Aen. 4, 124. 165. 5, 325. 6, 841. 12, 30: post simplex substantivum ecl. 2, 10.4, 54. 7, 60, ge. 1, 304. 426, Aen. 4, 418. 513: p0St Verbum ecl. 3, 89. 8, 55. Aen. 2, 73. 3, 668. 4, 512. 515: post adVerbium ge. 1, 248, Aen. 1, 262. 6, 449. 8, 329: denique
post duo Vocabula, adiectivum et substantivum, Aen. 12, 381. Horatius in epodis et sermonibus illa copulativarum particularum collocatione aliquanto saepius usus est quam Virgilius, minus saepe in carminibus, maxime in posterioribus libris, per- raro in epistolis, in arte poetica nusquam. et atque quidem Saepius quam alii omnes inter duo quae secum arsisSime coniuncta Sunt Vocabula ponit, Sem. 1, 5, 4. 6, 110. 131. 7, 12. 10, 28, epod. 17, 4. tum et eodem modo collocat Serm. 1, 8, 30.