Quaestiones Catullianae / scripsit et ... publice defendet Mauricius Haupt ...

61쪽

quo G. I. Vossius, de poet. Gr. c. 9.) Ιsuucum filium liuec legisse narrat Parthenius Moretum scripsis ΔιGraeco, quem V g sitas imitatus est, nihil compertum habeo. Sed quisquis tandem Muretum Scripserit, non puto

eum calcanes Vocabulum usurpasse, novicium illud et paene dixerim rusticum. Adiectivorum nominum quae hunc exitum anetis habent ut quaedam antiqua sunt et bona, ita longe plura recentia et ab antiqua sermonis elegantia aliena, ut in multa valeat quod de uno observavit Gellius 3, 18 hoc rocabulum spedarius) α ρ

risque barbare dici animadvertimus. Nam pro pedariis pedaneos appellant. Praecipue autem Substantivum nomen calcaneum sive calcaneus ad illorum Vocabulorum genus pertinet quae primitivas, ut dicunt, Voces, ex quibus facta sunt, oblitteraverunt paullatim et sero. Non inepte Cybulae rimosae calces tribuuntur quales Afros habere in isto solis et soli ardore et per se credibile est et docet, cuius auctoritate Heynius utitur, Ι. Fr. Blumenbachius de gen. iiiiiii. Varietate nativa p. 246 s. ed. 3. Nihilo minus hanc Versiculi convenientiam eaSu ortam esse eumque a quo prosectus est nihil aliud quam Cybulae deformitatem oratione exaggerare Voluisse existimaverim. Nam in nulla re magis sibi indulgent magisque modum habere nesciunt medii, quod Vocant,

aevi poetae Latini quam in formae sive venustae sive turpis descriptione. Veluti Vitalis Blesensis quam copiosus est cum Getam depingit Aululariae v. 331 8s. De quo carmine cum disputarem in annalibus literariis Vindobonensibus, nescio quo modo oblitus Sum v. 347 ab inutili Ostinui coniectura collato Persii versu 6, 7 2

defendere.

62쪽

- 54 Sic omnia, nisi me fallit, eo ducunt, ut Moreti codicem, a quo noStrorum librorum omnium ortus repetendus est, una quaque pagina tot Versus quot dixi continuisse statuamus. Verum Aetnam Lucilii quod Fridericus Iacobus, homo imprimis eruditus et sollers et de illo carmine praeclare meritus, in antiquo exemplari, ad quod

eorum quae nunc Supersunt origo reserenda est, paginis octonorum denorum Versuum Scriptam fuisse ait praes. p. XII s. et passim in annotati ine sua, non nego id obstinate, sed certiora argumenta desidero. Nam tot vitiis hoc carmen laborat ut monstruosa multa non post versum aliquem octavum decimum inveniantur, sed aliis locis compluribus: deinde quibus versibus Iacobus opina

tionem suam comprobare conatur, eorum non omneS cum

ista dinumeratione ita congruunt ut vitia et damna in paginarum aut fines aut principia accurate incidunt: denique nonnullis, in quibus lacunae suspicio sucili emendatione removeri potest, ad confirmandas rationes suas frustra utitur. Sic statim p0st versum 18, quo primam codicis paginam terminatam fuisse sibi persuasit, nonnulla intercidisse existimat. Id saepe factum esse in paginarum consulis satis constat, nulli hic lactum sit vehementer dubito. Quae enim uno Versiculo praetermisso coiisse suspicatur vir doctissimus

quis non Argoiaco de ferit Pergamon Oni

Impos am et tristi gnatorum funere matrem flea nullo propem0dum Vitio assecta, certe integram et plenam orationem esse arbitror. Pergamon Qui impositam recte defendit IIo annus Peerlkampius bibl.crit. nov. Vol. 3 p. 246. Nam cum Iacobus partiin eo offensus esset quod alio ciusdem nominis genere idem

63쪽

- 55 Lucilius utitur cnni dicit v. 588 s. Febiae bustia Pergamon, partim quod nimis insolenter dicta ei videretur

urbs igni imposita, iure suo Peerlkampius Horatium memoravit Ilian neutro pariter ac seminino genere promiscue usurpantem, cuius rei, Si opus sit, plura asserri possunt similia: altera autem orationis insolentia nulli sortasse poetae facilius condonari potest quam lumina eius modi verborum cupidius saepe consectanti Lucilio,

nec sanetincommode Batavus illa Sulpiciuna Cic. ad Din. 4, 5, M oppidum cadavero recordatus est. Sic nihil periisse neque impos am ad inretrem pertinere manifestum arbitror. Matrem autem qui Hecubam, si

πατρὶς εὐθει καὶ τεκνα καὶ ποσις, intellexerunt, Vere iudicarunt, si et servandum est. Sed Vereor ne aut

scribi pra0stet, id quod etiam Iacobo in mentem venit, et Niobam poeta signiscaverit: quae eiusdem Iacobi ut

antea Wernsdorsi sententia est. Itaque nonnisi paullu- Ium ad persectam orationis elegantiam deest, assentirerque Peerit amplo scribendum coniicienti tristi gnatorum in funere matrem, nisi memorabilis N emesiani imitatio vel saltem carminis cum Lucilianis versibus similitudo ad aptiorem etiam emendandi viam Wernsdorsum perduxisse

videretur. Nemesianus enim ea novae et a nullo antea

poeta tractatae materiae gloriatione, quam tetigit Iacobus commentationis quam de Manilio scribere instituit pari. 1

p. 14, in cynegeticorum suorum exordio ad consimilem decantatarum sabulam enumerationem delatus haec dicit v. 15 s. Nam quis non Nioben numeroso funere maeStam

Iam cecinis flInde Wernsdorfius probabili coniectura apud Lucilium

64쪽

tristem gnatorum funere matrem scribendum existimavit. In proximo versiculo Iulgatum Sparsumve in

semiae dentem mihi quidem prorsus inexplicabile, Seu- Iigeri autem in semina verissimum videtur. Sparsi in semina dentes simpliciter dicuntur sparsi ut seges inde

nasceretur, hominum videlicet, quorum c0mmemoratione in notissima sabula non indigemus. Deinde strictim admoneo versus 23 et 24, quibus poeta tractatarum satis sabularum commemorationem concludit, nihil plane continere quod emendati0nemorequirat. quicquid in antiquum iactata est fabula carmen, Fortius ignotas molimur pector6 Cur GS, h. e. utcunque ab antiquioribus poetis notae Iabulae in carmina coniecta Sunt, ego ignotam veritatem canam. quicqvuita dici ut adverbii significationem habeat neque omnino inusitatum est et utitur eo ipse eodem modo Lucilius v. 83, ubi poetas finxisse ait prostratum in Septem iugera Τityum, sitientem Τantalum, rota volutum Ixionem, uti quid et interius falsi consortia terrent,

h. e. et quo modo cunque in penetrali Tartaro alia monstra terrori esse dicuntur. Sed redeundum est ad istam paginarum dinumerationem, non ut omnia Iacobi argumenta persequar, sed ut quaedam disputem in quibus

confidentius obloquendum tenSeo. Itaque quem ad modum versu 19 recte emendato lacunae suspicio remoVetur, ita etiam alio loco idem v ernsdorsus inchoatam a VVesselingio emendationem tam praeclare perfecisse mihi videtur ut admirer Iacobum de omisso versiculo cogitare potuisse. Etenim versu 426 ss. Lucilius, cum in eo Versetur ut lapidem molarem praecipuum incendiorum Aetnae alimentum esse demonstret,

65쪽

complura loca enumerat quae, cum olim arderent, nunc

nullum ignem edant propterea quod lapis molaris nullum amplius quasi pabulum subministret. Commemorat Nolam hoc enim nomen Iacobus V. 426 restituendum esse sagacissime intellexit): deinde sic pergit, si libros sequiamur, V. 430 ss. Disatir insidias fagrans Aenaria quondam. Nunc extincta super tectisque. Neapolλ ίnter Et Cumas locus est, multis iam frigidus anno,

quamris aeternum pingueScat ab utere sul r. uoruin verborum dissolutionem Iacobus eo explicandam esse censuit ut post primum versiculum, in sine scilicet paginae, unum versum eXDidi 8Se diceret: quamquam duos potius versus, nisi fallor, illa ratio requirit. Mihi secus videtur. Nam quae Sequuntur Nunc eaetincta super tectisque, a Iacob0 ad oppidum relata quod in Aenaria sive Pithecusa insula prosundu haustum esse Plinius narrat h. n. 2, 88, ea ita comparata sunt ut inveniri po8se desperem qus cum recte coniungantur. Immo nihil dubito quin verum Viderint We88elingius et Wernsdorsus, cum vitia sic corrigenda esse putarento istir insidias fagrasse Aenaria quondam: Nunc extincta stupet e testisque Neapolin Ater etc. Nam instasis servandum esse sane quam recte intellexit Wernsdorsus. Repente flammam ex Epopo emicuisse Plinius tradit. Τranseo ad alia, in quibus versuum amissionis vel perturbationis suspicionem simulque istam paginarum partitionem probabili coniectura ipse infirmare posse mihi videor. Post versum 144: nam peccarunt librarii operae cum ponerent numerum 148: igitur post sinem paginae

66쪽

-- 58 octavae desiderari versum in commentario suo perspicue

se probavisse Iacobus ait praef. p. XIII. Ac difficillimorum Versuum qualis esse deberet sententia praeclare ab eo demonstratum est, verum emendandi periculum minus selici eventu secisse mihi videtur. Lucilius postquam signis cavit ex cavernis subterraneis aerem eXire, cuius impetum causam esse deinde docet terrae motus,

tali modo pergit a v. 142 Argumenta dabunt ignoti rera profundi:

Tu modo subtiles an o duce percipe CuraSoccultamque indem manifestis astrue rebuS. Nam quo liberior, quoque est animosior ignis Semper λ ίnclusis nec rentis segniar ira est Sub terra penitusque movent, hoc plura neceSSe CSt, tacta magis solrant, magis hoc obstantia pellant. Sic sere liaec scripta sunt in codicibus Helmstadiensi et Rhedigerano quem tertium appellat Iacobus: Florentinae membranae eo maxime disserunt quod v. 146 Semper A incluso habent nam annotationis errorem correXit

mentionem seri nihil usquam opus est, nisi sicubi probabilem coniecturam suppeditat. Ignem praeter eXpectationem et prorsus absurde commemorari explorate Iacobus percepit. Itaque post versum,144 nonnulla intercidisse opinatus, in quibus auris sive venti mentio facta suisset, eo primum confugit ut quae sequuntur ita consormaret

Nam quo liberior quoque est an ossor, iastat Semper ita λclusus, nec ventis segnior ira est Sub terra penitusque movente hic plura neceSse est Vincla magis soleant, magis histobstantia pellunt.

67쪽

- 59 Sed disssus ipse his suspicionibus ad hancce mutationem laciendam inclinavit Nam quo liberior, quoque est an ossor, instat

Septorum claustris etc.

Quae coniectura postea, absoluto libro et scripta praelatione, ita ei placuit ut in addendis certam eum diceret,

nec versum intercidisse putaret, Sed ventorum vocabulum ex v. 146 ad priorem etiam orationis partem referret.

Milii vero nec versus praetermissus eSse nec Ventus Sive ex sequentibus verbis Sive ex praecedente multo ante aeris commemoratione commode cogitando assumi posse

et utraque quam Iacobus ingressus est corrigendi via ab

iusta comparatione sive concluSione aberrare videtur.

Periclitabor igitur alium emendationem. Ac paene non dubito quin sic scripserit Lucilius Nam quo liberior, quoque est an os r ωgens Spiritus, Aclusis nec Mentis segnior ista est Sub terra penitusque movent, hoc plura necesse eSt, tacita magis solvant, magis hoc obstantia pellant.

Vide quanta horum sit similitudo ingens spo et Onos ι semper tui . Ingens spiritus, pari ratione divisum inter duos versus infra legitur v. 559 s. Sic emendatae Lucilii orationi plane congruunt allata ab Iacobo Senecae verba, n. q. 6, 17, idem spiritu in qui quo eatent ser amiserque est, casus rapitur et

Mehementius septus omnes disturbat. Cursim emen dabo vicinum his versibus vitium. Λ am quae sequuntur Nec tamen in r*Mos emis contenta canales Iris animae: famen Mertit qua prox re cedunt obliquumque secat qua Misa tenerr a CauS est, in eis causa ut verum inihi videretur Iacobi ann0tatione

68쪽

non mu essectum est. Certa, praefiscini dixerim, cliniectura crusta restituo. Non de nihilo membranue Florentinae, in quibus causta simplici s littera constanter scripta est, hic quidem caussa Suppeditant. Denique versum 218, qui sic scriptus est in membranis Florentinis

Hinc princeps magnusque qui sub duce militat ignis,emn igitur versum Iacobus post versum 213 transferendum censete omissum enim sorte antea, deinde in sine

paginae fuisse ascriptum. Verum, si quid video, ratio non apparet. Nam Si illam quae Iacobo placuit versuum

partitionem sequimur, necesse videtur ut duodecimam paginam versu ducentesimo decimo sexto terminatam suisse Sumamus. 9uo minuitur aliquanto translationis probabilitas. Deinde iste versiculus eo modo scriptus, quo non tam consorinatus quam deformatus invenitur in codice

Florentino, neque hic neque ullo alio loco tolerari potest acciditque Iacobo ut ad suas rationes nimium intentus grande metri vitium praetermitteret. Denique etsi versum 212 et sequentes maiora vitia obtinent quam ut probabili emendatione ea removere possim, illud tamen milii videor intellegere, etiamsi versiculum 218 quo modocunque emendatum p 08t V. 213 collocaveris, orationem nihilo seri concinniorem: contra illic ubi codices eum collocant clausulam efficit aptissimam, modo leve mendum tollatur. Ac primum quidem ex codicibus Helm stadiensi et Belidigerano sub hoc assumor ea est enim

codicum Aetnae ratio ut, cum omnes eX uno libro originem duxerint, membranarum Florentinarum, quippe quae Veterem librum accuratius exprimunt, summa debeat e8Seducturitas, neque tamen tanta ut ne aliquoties illis duo-

69쪽

bus codicibus maiorem fidem habeamus. Reliqua orationii a littera sublata corrigitur. Flamma nam hoc sane membranae Florentinae v. 214 pro inuti Ii illo semperopportune suppeditant)qua spiritus imperat, audet. His princeps magnusque, sub hoc duce militat sensi. Adlicium his alias quasdam Aetnae emendationes, Si

tamen sunt emendationes. Νam si ne Iacobus quidem, sagacissimus et doctissimus homo, omnibus obscuri Saepe, saepius depravati carminis versibus aeque Salutarem operam asserre potuit, quid ego me sperum coniecturis meis

veritatem ubique tetigisse Sed si partim saltem recte intellexero, fortasse et ille non nullam mihi gratiam habebit nec reprehendentialii quod a Catullo paullisper deflexi. Versu igitur ira in membranis Florentinis haec leguntur, uti relatum est in Iacobi praes. p. XXI,

Haec immo quum sit species naturare terras. Disserunt codices Heliustadiensis et Relidigeranus eo quod primo et naturaque habent; hoc quidem recte, Sed O verum esse intellexerunt Fr. Chr. Matthiae et Iacobus. Idem Iacobus scite sensit proximum versiculum Introrsus Cessante solo trahis undique renas nullam continere conclusionem nec aptum esse p0SSe e antecedentibus aliqua causali coniunctione: sed quod ita Scripsit Haec imo specias rerum naturaque terrae, id reiicere non dubito. Rertim enim nihil est nisi commentum Itali grammatici, propagatum per Veteres editi0nes complureS et neque quum sit iure prorsus abiicitur. Scribendum potius Haec imo constat species naturaque terrae.

70쪽

V. 188 ff. haec dicuntur Nunc opus auris em -cendi causamque reposcis. Non illam psero aut tenui discrimine signis: Mille sub exiguum renient tibi pignora tempus,

Res oculos ducent, res ΦSae Credere Cuent.

In primo versu incendi. quod ex membranis Florentinis pro vulgato incendis recepi, nihil habet dubitationis. Arti ae tacendia qui hic vocatur, v. 198 mirandus faber appellatur. Is ut demonstretur, ut causa incendii aperiatur, operis Sive carminis ratio postulare dicitur. In proximo versiculo posui quod illae membranae praebent: sed dictum illud est impeditissima oratione atquent vix intellegi queat. Atqui cum in codicibus Heliustadiensi et Relidigerano haec inveniantur parri aut tenui

risor Mis senes, proclixe est sic Versum emendare Non illam porro aut tenui discrimine s nes. h. e. ne exigua indicia quaeras ut illam causam intellegas: magna tibi certorum argumentorum copia sponte occurret. V. 330 ss. Lucilius, cavens ne quis ventos qui ex cratere Aetnae erumpere ignemque et Iapides eiicere ipsi videntur per easdem fauces descendisse putet, nubem ait in niaxinia caeli serenitate supra verticem Aetnae . in aere haerere. 9uem fumum venti, si immitterent Sese in craterem, simul depellerent absorbereturque illa

nubes a saucibus. Atqui Non alam ridet Aetna nec tilio intercipis aestu: Obsequitur quacunque iubet levis aura redisque. Sic scripti sunt in libris versus 338 et qui sequitur. Sed Iacobus eum ita ut intellegenti homini par erat perspiceret quam alienum esset ab hoc versu videndi verbum, suopte consilio haec posuit Non illam rorat