장음표시 사용
291쪽
264 GENERIS HUMANI CONSENssId vero si constat, facile omnia, & quasi sponte, sequuntur, quae Contra Mirabodium, ac reliquos impios sunt urgenda vel maxime. Etenim, quae illi Opponunt, ut pulcherrimi ejusdem argumenti vim elidant, vel adolescentes Deile solvunt in liberalissimis Metaphysicae studiis tantisper exercitati. Cum enim nihil ipse Mirabodius reconditum attulerit, nihil sociorum suorum expectatione dignum, nihil denique novum, praeter illud tartarei furoris genus, quo aperta fronte, & intolerabili horrendorum verborum atrocitate, ipsam in amplissimo fulgentem naturae solio Divinitatem aggreditur, in optimis quibusque Metaphyscorum libris arma reperies, quibus immanem illam proterviam vulneres, atque Conficias.
Nobis autem jam vela orationis contrahenda sunt, ut de rationibus aliis dicamus, quibus ab adversariis totius Humani Generis excipi potest auctoritas. Etenim, quae diximus hactenus, eo tantum diximus, ut, non posse Generis Humani Consensum rerum naturalium inscientiae, tamquam causae, tribui, magis etiam, quam necesse fuisset, aperta, ct accurata oratione demonstraremus. CA-ees, iisdem exemplis ostendunt. Ipse S. Thomas. qui tam subtiliter dissicilia qiraeque rimatur, atque Persequitur, argumentum a mundi ordiis ne ductiim ita proponit, ut propo sitionem eam ipsam non probet, sed ex ea probet, quod probandum e tat. Ait enim Lib. I. eoutra Gen-
ria , dissona. ia in ordinem est cordare, nisi alieujus gubernatio me, ex quo fugatis tribuitur, ut ad certum finem raudanti fed i.
mundo videmus res naturarum di-τerfarum in aenum ordinem cocco dare r ergo oporter esse atiquod, cu
jus sapientia mundus M , di gubemnetur, O boe dieimus Deum m . Di iligod by Corali
292쪽
EN AGNOS. DIV. LIB. I. P. H. E. v II. 16s
maecula quaedam argumenta M i confusamur: ea praesertim, queis uuis ocere, non audisudam esse Naturam, etiamsi Divinitarem existere doceat.
OUoniam Mira dio Mysius & ingenii acumine praesti
tit, & varietate doctrinae, Generis Humani auctoritatem argumentis petere potuit & subtilioribus, & in speciem quidem aliquanto firmioribus. Sed hic maxime illud est Saurini dimim, quod alio loco attulimus, in memoriam revocandum : Baylium hunc ipsum non raro argumenta proferre , quae vix Dialecticae, vel Artis Criticae tirones excidere sibi paterentur. Quod vitium quidem in disputando gravissimum non tam, optima veritatis inveniendae facuutate caruisse, ut quidam concludunt, quam ut ςgo saepius iadverti, veritatis ejusdem occulendae vesano studio cel bbrem Sophistim flagravisse, demonstrat. Hujus generis . a 'gumenta quaedam hoc toto capite persequemur, fusius do 'aliis quibusdam , postea dicturi. Omnia enim accuratius refutare, cum ex iis, quae ponimus in his libris, atque probamus, facillime solvantur, nihil necesse est. Velut quod ait, Generis Humani communem, Como .demque sententiam naturali cuidam desidiae posse tribui. qua homines universi langueant a , iisdem fere argumentia L l re-
cum, que de Ia troaver eiae me die. α Haec ille , inter caetera, ut argumentum solvat ex eo ductum, quod vera illa necessario sint, quaae vera universis hominibus esse viden-
293쪽
refutatur, quibus Mira dii communem inscientiam accusantis furor irretitus Quamquam haud equidem scio, an majorem Humano Generi Baylius injuriam inflixerit. Etenim non modo gravi ilima rerum quoque faciliomun ignorantia lata rare significavit, sed instar Oscitantis diomnia esse voluit, qui patefactis, ut ita dicam, animi soribus volitantia quaeque salsarum rerum simulacra i si ilium. in vadere, quemque sertuna det, in eodem. cupare locum, prae incredibili quadam segnitie sinat. Hic equidem a Mylio sciscitari velim, an ea ratione ipse se gereret, cum accuratum ipsi judicium de gravissimis rebus serendum esset,i vel tot exarandi libri, in quibus im- Pietas cum elegantiae, si fas 'est itae Ioqui. doctrinaeque varietas cum Dialecticae, atque Artis Criticae Contemptu Certare saepenumero videatur8 Nam, si Mylius ipse non ita se gerebat erat enim, & aCur , dc. sagax, & dom ina excultus quanto minus credibile cuilibet erit cordato viro,
tantam inertiam . &ignaviam omnium hominum animos Occupare potuisses Nam & plurimu ie: Dpet faerunt, hodieque sunt hominum millia, quae nihil mai3is. quam accurata veri deleotet investigatio, quaeque nullum labor. m fugere soleant,
tum ut absurdax opiniones ex hominum animis. Convellere., tum ut Comm cs'errores ipsi det re . aliquandu possint.
Quod si. Basius ipse, uan citis di e et prae des,
dia , etiam Cum haec tam praeclara serviret, omnia sese Consideravisse dicat . quae consideranda erant, ipsi fidem habere, haud equidem recusabo. Inurbanum enim, & agreste qui Idam esse censent, hac aurea 'scilicet aetate, plur voltaerii. aut Rus ji scholae polita, si me acli favi penum Io tam graves Auctores arguas. His tantum auctoribus parcendum est, si, dum Christianam Religionem perdere conantur , Jesum Nagaremura filisse mendaci quolibet homine
mendaCiorem, eadem opera demonstrare moliuntur. Sed
jam viderit ipse B1ylius, quid Komines de argumentis, imo
294쪽
IN AGNOS. QV, LIB. I. P. II. C. VIII.& libris, statuere debeant, quos negligenter, & escinanter filisse conseriptos, ipse auctor ex animo fateatur. Mihi quidem illud omnino verum saepe videri solet; Raylium ipsum in hac tota controversia via tam fere argumentorum, aut rationum habuisse delectum, sed chrias quasque complexum, omnibus indiscriminatim uti soluisse. Θωrabat enim fortasse, rationes aliquas doctis etiam homi
nibus, acutisque placituras: at plurimas indoctis, qui sibi ipsi doeti videntur. id est plerisque lectoribus, prolutum iri. M enim , his omisse, quale ita fidem illud est, magna
optimorum ver rima Copia declarare, quam difficile sit, inter ea, quae sunt a natura, & inter eae, quae sunt a com
suetudine, pueritique disciplitia, distinguere ρ Hinc Baylius
estici judicat a , non esse hominibus etiam universis cr dendum, ubi consensu quamvis unanimi aliquid recipiunt,
Continuat. Aes Pennes erc. rei utebantur I veri stilleet Athei.
I. Am. a p. m. 6a. ae dicis gratia Deum Eelinquentes. b) Hoe .idem argumentum proin vitia quaedam indieat ipsius Parcheis posuerat Sarmiel Parchemis Angliis ri, sirtasse non ita levia, Ineredibia canus E υpus , qui 1 Dis . ULM te enim' est2 quantum doctas illi Deo, di Provis. Divina Sex tr. ra.. Protestam Iin: ldicymaeulo volantasstionem a Generis Humaai Consensu tribuat, ac suspicioni. Haec quidem ductam ad ostendendum , quod Deus in Parcheri operibus non ita raro existat, ante Baylium oppugnavit. animadvertas . Sed hie alterum illud Nos autem ideo contra Parcherum prodit, cum probare non vult, quoa ipsum plura non scribimus, quod inimicis, ut ipse putat, Divinitatis S pauca quaedam areulerit, Meque prubatum 'est . aut lcerte ad se de admodum confututione δigna ea, se elidos adhibitum' Asterum -- ipsa vehementius satilius nos ex prin prodit, eum non ansbiulal ratione moverit, hostis profecto tam cicer, iii animum indue e , Si sem ut vere de ipsis Virgilianum' illud curi ex animo statuisse , aliquam sum. Praedicare possimus: mis honoribus dignam existere Di - ,. vinitatem . Etsi enim Epicureos hae Pergama dextra in re mend.icei fuisse, probare nouis Defussi poseisi, es a is sisJ δε- potest, ipse tan en siisse sitspleatuῆ. se a fuissent . . Confecta res est . Μendaces illi fue-
rrant . atque Atheis adnumerandi.
Quod summi Parchorum xit, tib dioe Huiushiodi Sc t ri iustus coisi argumenti genero se morime dabis cere nihil necesscte est. O . . borrere, quia tantopere illo Epicu-
295쪽
Sed facillima est animadversio, in multis quidem illud
esse diruile, non autem in omnibus. Nam Mylius etiam ipse multa multis in locis profert, quae non a Consuetudine, aut institutione, sed ab ipsa natura profluere, non modo sumit, sed & argumentis essicit. Iam ergo ipsi probandum esset, caeteris omissis, in quibus multus est, suspicionem Ἀ-
vinitatis inter ea posse numerari, quae non a natura, sed a consuetudine universae gentes hauserunt. At id ne leviter quidem probat. Nos autem contra probamus, consuetudinem ipsam colendi aliquam aliquo modo Divinitatem non posse, nisi ab ipsius naturae instinctu manare. Non enim sola hominum institutio eam vim habere potuisset, ut tempori-hus, ac locis omnibus, in tanta morum, & opinionum va-Tietate, vigeret, Cum tot, atque tam graves a majoribus traditas consuetudines, etiam post plures aetates, posteri,
vel sapientiores, vel etiam stultiores effecti, facile repudiaverint.
Alio in loco H Baylius ipse advertit, Scriptores, de
quorum fide nemo dubitat, per verisimiles conjecturas inquirere, quaenam Idololatriae fuerit origo. Putant igitur, inquit, hoc opus ab arte esse repetendum. Quid inde confici Possit, prosecto non video. At illud conficiendum erat; ab arte, vel fraude Regum, aut Legumlarorum institutione Divinitatis opinionem repeti oportere. Ecquid ratione magis inepta concludi potuit λ Etenim aliud est, putare Mola Ethnis Corum esse colenda, aliud, praepotentem existere Divinit tem . Neque haec altera Consensu Generis Humani firmata sententia debet ab hominum aliqua fraude duci, quod ille cultus ab hominum non levi fraude manaverit.
Non minus in Artem Criticam, ac Dialecticam Mylius ipse peccat, ubi ait b , in circulum, quem Logici vocant. vitiosum. incidere, quotquot illud argumentum instituunt: ' i ,- Quae
296쪽
IN AGNOS. DIV. LIB. I. P. II. C. VIII. 269
Quae natura docet, ea omnes populi vera esse consentiunt: Hujusmodi consensus est evidentiae signum: At evidentia veritatis: Vera sunt igitur, quae natura docet. Singula quidem hujus argumenti pronunciata propriis, ac suis rationibus ostendi possunt, ac solent. Quare non video, cur in circulum vitiosum, qui tale argumentum proponat, incidere dicendus sit. Norunt enim pueri, qui Logicae praecepta primoribus, ut ajunt, labiis attigerint, tum circulum viri suo fieri, quando, ut aliquid probetur, hoc ipsum sumitur , quod probandum erat, ut, quamvis multis contexta vem his, semper tamen in se ipsa tortuoso quodam gyro redire videatur oratio. Nihil tale in argumento proposito animadvertimus.
Etenim, si Pyrrhonici fallacibus quibusdam conclusiunculis ea vera esse negent, quae natura docet, Opportune
corripiuntur, quod, cum illis iisdem documentis omnes h mines assentiantur, non possunt nisi evidentia dici. Nam si evidentia non essent, homines, qui aut studio novitatis, aut amore gloriae , aut invidentia, vel odio, aut aliis innumeris de causis, facillime in oppositas abeunt, discrepantesque sententias, neutiquam tanto consensu iisdem documentis aures praebuissent. Iam vero, quae ab ipsa evidentia commendantur, siquidem ea sit evidentia, cui nihil ex iis desit. quae Logici requirunt, eadem vera statuenda sunt. Id si quis neget, poterit utique vel ipsius naturae admonitione convinci . Sed contra eos, qui naturam audiendam non esse elamaverint, nemo adhuc, opinor, statim ad ista confugit.
Fingit ergo Baylius hostem, quem seriat. Qui contra Pyrrhonicos disputat, citius ostendit, si,
quae sunt prorsus evidentia, non eadem vera Ponantur,
omne non modo sensuum, sed & rationis sublatum iri judicium, ac nihil iam animo reputari, nihil definiri posse, imo nec dici, cum nulla ratio, nisi valde inepta, jam esse queat, quamobrem hoc potius, quam illud, esse, aut etiam
videri, dicamus. Nam si de iis est dubitandum, quae omni
297쪽
aro DE SENERIS HUMANI CONSENSU
ex parte evidentia nobis apparent, quavis ex parte omnis animi assensio cohibenda erit, ac porro dubitandum, videDtur nec ne verum . quod, nobis videri, verum videtur. Ita
fiet, ut Pyrrhonicus, si constare sibi velit, dc non illius, quamvis inviti, evidentiae ipis lumine interdum feriatur animus, nihil vel ipse secum, vel cum aliis loqui jam posist, atque adeo se inter pecudes potius. quam inter homines, numerandus . Hoc mim uno ut apud Ciceronem Crassus aiebat, praestamus vel maxime feris, quod e Ioquimur ter nos, quo ue exprimere dicendo sensa posemus. ecum ita sint, in illo argumento, quod Mylius carpit, nihil est, quod in circulum vitiosum tantopere, Dialemcis auctor bus, formidandum inducat. Illud etiam ex distis intelligis r magis insanivisse, quam poetam deceret, eum, cujus versus ita Baylius in speciem reprehendit, ut magnopere tamen Probare videatur a . Canit autem - 2wd dicam miseram me agere, O quam ducere vitam, o Irrequietum animi, se quaerentem indagine vanais Nasuram semper fugientem, quae se ubi pautam ,, Ostendis mihi, mox facies in mille repente . M Ceu Proteus. conversa seq-ntem eludis, se antiria Moerentem seniique horas, casumque laborem 'o Nuper enisu tenues species. simulacraque rerum, is uuae fluere ex ipsis dicuntur, perque meare, is omnia dum sector meditans, tacit que re rixoo Auia silvarum , ct secreta Mentia solus, o Cognovi tamen bis spectris utarier ipsis; is cis sensus feriret nostros, semperque laresam,
is Perque fores, coulosque animae vadantque, meemque, is Ae
298쪽
IN AGNOS. DIU. LIB. I. P. II. g. VIII. 27 I
A Ae remeent; ipsamque nee inter somnia linquant.
o. . . . . quo tandem, o se re mortatis quaerens,
is Hanc colere usque voles terram y nunquam ne relinques,, Hin teneseas ' numquamne in larem lumina solles 'o An nescis , qu ecumque hic sint, quae hac nocte teguritur, is omnis res μαμ .verar non esse, sed umbras .is Aut specula, unde ad nos ahena equot imago' ta scilicet elegantissimi poetae', non tamen sapientissimi, carmina, nisi forte mitiorem aliquam in partem inte Pretando trahas, puram putamque sapiunt Pyrrhonis doctrinam, qua nullam capitaliorem pestem Philosophia, vel Phis lotbphiae potius inimica Sophistarum Ars in orbem. invexit. Ac sane, cum nihil homini praestibilius ingemo natura dederit, nihil est huic divino muneri, ac dono tam inbmicum, quam generalis illa de rebus omnibus dubitatio. Hinc enim di illae tenebrae in omnem philosophiae faciem offusae, hinc & disciplinarum perturbatio . ac magna confusio , hinc& bonarum artium interitus, cum non levi Reipublicae detrimento, consequitur.
Quin & eadem dubitatio delectum rerum omnium itae medio tollit, ut nullus ad ossicii inventionem aditus paveat, &ipsius mentis ita lumen obruit, atque restinguit, ut nusquam prorsus appareat. Finge enim animo, vere homines alicujus civitatis Pyrrhonis doctrinae tanta constantia adhaerere, quanta percipi possit maxima. Facile videbis, hujusmodi homines, more brutorum, non alio progressuros, quam quo libido, non Tatio serat. Haec certe non modo imperium, sed ne Ievem quidem auctoritatem tueri potest, ubi quid sit inter vera, quid inter Disa ponendum, neque audet dijudicare, neque Potest. Si enim est de omnibus dubitandum, neque illud satis constanter statui poterit, ut supra dixi, hoc esse opposito verisimilius, hoc probabilius, quo sapientis hominis vita regi possit. Nam quod hoc sit probabilius est aliquod ve
299쪽
rum, de quo non minus, quam de iis pronunciatis: stuοὐ libet es , vel non est, Totum est sua partes majus : dubitare
Haec tamen tanta stuhitia perspicax ingenium Mylii pocilit, vel improbam potius voluntatem ita pervadere, ut non sine magno bonariuri artium ,- ac Religionis malo elegantissimos ejus sere omnes libros infecerit. Hinc etiam in
hac nostra controversia, neque uno tantum in loco, aperte Pugnat, ut, etiamsi Genus Humanum naturae voce admonitum Divinitatem existere putet, non inde tamen existere Divinitatem colligere possimus. Ratiunculas autem profert adeo ineptas, ut illum voluisse veritati tenebras obducere, non autetm potuisse, facile sentias ο . Quod enim, ait, a natura hominis profluit, non ideo bonum, aut verum putandum est. Nam & adulteria, dimendacia, & fraudes, & quaecumque scelera homines admittunt, Corrupta enimvero natura instigante admittunt. Puerorum aetas id aperte declarat, quae, ut optimis insibtuta sit parentilais, ac magistris, eo tamen ipso naturaepondere fertur, ut modo aequales in fraudem inducat, modo aliena surripiat, modo voluptati indulgeat, modo irae obsecundet, modo caeteris animi perturbationibus habenas permittat. quod ipsa hominis natura errorem multo
magis, quam veritatem prosequi videtur p Nam & fabulae magis, quam historiae, hominilius placent, & si qua vera didicerunt, paulo post innumeris mendaciis omni ex parte
a) Lege, si vacat, & conser , quae Baylius variis in locis producit, ut Contin. des Penses ere. 6. XXIII. a p. m. Foci. Ris. sux suestions die. o. XCVLap. 693. T. III. Oeuvr. c, ib. c. Cm. t. os . Ibi confise
mat, quae dicit, etiam ex eo, quod Deus in Scriptura hominibus, qui puram Veritatem ferre non possunt,
se revelaverit m ms des imagestris - fausses, qu' ἐι se Munat despieri, Θ des maius , Hu repentir, 9 d. Ia estire m Parum profecto Baylium novit, si quis eum eui t. quam impia haee, & quam inepta
sint, nullo modo vidisse , aut non OP time tenuisse . quid inter odium v ritatis . ac diffieultatem sublimior quaedam vera intelligendi, vel quid inter mendacia, & allegorias intersit.
300쪽
m AGNOS. DIV. LIB. I. P. II. C. VIII. 273
corrumpunt. Neque vero, inquit, Christianos hac de re dubitare ipsa Scriptura sinit, quae totum per Adae crimen humanum genus, humanamque naturam depravatam filisse tradit. Hinc etiam & Haereticis, & iis, quos Spiritus fortes dicimus, tam vehementer Christiani obsistunt, ne suos errores in vulgus ulla ratione spargant. Id enim si contingeret, brevi plurima hominum millia in illorum castra cessura essent. Haec, aliaque similia Baylius, quae nunc enucleare non ita necesse est , quamquam non digna sano homine esse videntur . Argumentatio autem fere tota in voculae unius am-higua significatione nititur; quod quidem & alio in loco advertimus .
Natura, inquit, humana malorum omnium est radix . At naturae humanae nomen multa complectitur. Nam &quod pertinet ad Essentiam hominis eo nomine venit, &animus totus, & Corpus cum membris universis ad ipsius naturam pertinere dicitur, & quae tum animi, tum corporis, aut necessitas, aut proclivitas quaedam, vel inducit, vel p. tit, naturalia vocamus. Quod magis ad rem nostram facit, naturae nomen & Rationem illam complectitur, qua nihil in homine praestantius, atque divinius, ct Appetitum, quem etiam Ethnici sub rationis iugum esse mittendum gravissime pronunciabant, certissimam, nisi coerceatur, pestem hominibus allaturum. Ut alia praetereamus, ex Appetitu a vel praecipua falsarum opinionum, vel certe una ex praecipuis causa ducitur . Hominem enim superbiae stimulis agitatum, & amore novitatis, & vanae laudis abreptum, quae fucata quadam pulchritudine micant, & plerisque admirabilia videntur, sectari cogit, ut vanitati veritas, atque umbris ipsae res ce-Μ m dere
sa V em hane ea signifieatione rum distinctionem inter Iuperωrem. hic usurpamus, qua Cicero, ae re- ω inferiorem appetitum proponere . Iiqui aetatis aureae Seriptores. Ita- mae inmen optima est, atque in aliis
que nihil neeesse est hie Theologo. aisputationibus diligenter tenenda. Diuitiam by Cooste