장음표시 사용
161쪽
Decis . Aurearum Par. II. Lib. E. I
sequitur Arch.in c.si delegatus, nili 2. de ossiciiud.dcleg.nisi poli ea carnalis copula subsequeretur. Decimaoctauae. Quia matrimonia liberacile debent, hinc iit, quod patet 3 9 non potest. cogeret filium ut contrahat matrimonium, vel generaliter cum quacunque muliere,ves speci Uitcr cum aliqua determinata, c. I .dc Osren.impudi& ratio est: quia cum in matrimonio sit quaedam sentitus perpetua, pater no potest cogere filium, cum sit in hoc liber potestatis ad matrimonium contrahendum, sed Flest eum inducere ex rati
nabili causa, es tunc scut se habet filius ad causam illam, ita se habet filius ad
praeceptum patris, vis causa illa cogat de necessitate, vel honestate, & praec pium similiter cogat, alias non . E t nec obstat quod dicitur ad Colos .cap. 3. Filij obedite parentibus vestris, per omnia, quia non intelligitur simpliciter, & uniuersaliter, sed de omnibus pertinentibus ad patriam potestatem. Pariter nec obstat, in pater spiritualis, scilicet Papa, pol cogerc aliquem ad matrimoniis spirituale, scilicet ad accipiendum Episc pariim: quia Papa habet maiorem pol 1latem super membra ecclesiae, quam patres carnales super filios. Asten.lib.8.de
Decimanona. Matrimonia, vel spon o salia a parentibus t pro filijs contracta, filios non obligant in his casibus. Quorum primus,quando filij non haberent legitimum consensum, v t quia sunt minores septennio, intellectu carentes, C. litteras,taaccessit, c.duo pueri,de cland.
despons in ratio est: quia ex quo filij nopossunt contrahere matrimonium peri nec parentes pro eis,arg. 7.dist. p. sicut hi,cilicet pater,de sepul in s. Quod intellige, nisi postea venientes ad statu habilem ad contrahendum,cotractum factum per parentes ratificauerint sci ter,c.Vnic.in princin b. porro, cis. Et
est idem, te desponsim rub. lib. 6. Quias constaret quod non habuerint noti- . um de actu gello per parentes, di si cohabitarenis mul, 3 conuerserentur,invmo si copula carnalis sequeretur,non raetificariniri vitrimonium,arg. rit,'
I de desponsi inpiab. lilia;. Seriandus,' parentes no possunt contratiere matrimoinium ves sponsalia pro filiis expresse co
nisi postea sponte inter eos, & scienter carnalis copula intercesserit, ut noti In-n post cum Hostien. in cap.ex litteris, de despons impiab. Tertius, quando filijs praesentibus non contradiccntibus expresse , quia non sunt . votis legitimae, licci debeant saltem de honestate adimplem factum parentum, dicto capit.ma, de desponi. impuberum.
Quartus,quando eis absentibus,& existentibus in legitima te, nec expresse nec tacite ratificantibus factum parentum. Ita casus est expressus, .q. 2. c.lex diuina. Innocin Host.ind. c.tuae. 2. res n.ςl.inc.existimat, I I.'. 2. QuintuS, 2 quando sponsalia,vel matrimonia contraherentur per alios, quam per paret ut puta per patruos, aut fratres,quia tuenon obligantur per tacitum colensum , α per consequens no sussceret sibi ΡK- sentia et taciturnitas,sed esset necessaria ratiliabitio tacita,vel cxpressa,ita Inno. in c. I .de desp.impii. Arcn.in d. f.porro. ubi etiam Franc. HEnr.ind. .tua. Hoc
est expressus consensus,vel rati habitio: Nullam enim potestatem potest habere patruus, vel frater meus me oblieandi sine mea expressa licentia, vel ratiliabitione, potissime, ubi cst casus ubi verba requiruntur,utcst in matrimoniis, & sposalibus,tatuae,c. si inter, te sponsat Verii quod dictum est de parentibus,extende etia ad matrem, sicut&de ipsa dicitur, quod potest filium offerre religioni, 2o.
s multis etiam casibus fit 1j todligatur ad
matrimonia contracta a parentibus. Et primus, quando contrahunt filijs mandantibus , & postea non contradicentibus , nam tunc perinde est, ac si i si filii utraberent: ita quod si fiat legitimae
162쪽
De Matrimonij Sacramento. Cap. XII. ς si
atratis ad matrimonia contrahenda, Vol LQnsilia obligantur,& ex eis oritur iu-ia publicae honestatis, d.j. porro. S
cundo,quando cis absentibus, postea expresse, & scieter ratificauerint huiusmodi contractum, vel etiam tacite, d.f. r .vers. Et est idem: quia tunc obligantur, & exinde oritur uritia publicae honestatis.
Vigcsima. Matrimonium t contractum patre cogente, valet, & tenet. Et hoc,quando coaetio fuit leuis, videlicet solum per viam indignationis, proba
bus iuribus requiritur probatio metus ad hoc ut contractus irritetur: quia sola irreuerentia non irritat contractum, dc hoc expresse tenet m. Abb. iaci non de praeliinapi. Vbi dicit, quod matrim niuin contractum per patrem in priscntia filij tacentis, valet. Et sic sola reueruntia paterna,non imiat contraciunt, sed requiritur violouia, puta quod pater est
terribilis homo, & solet male se habere erga filios, Qui contradicunt ipsi patri,
- Vigesin prima. Matrimonium si co 1 trahit filia absque t licentia patris, tenetur pater illam dotar glo.sing in c.hoc Sanctum, 3 2.' 2. Quod tamen limitat a glossa sing.m c. de raptoribus, 3 6. q. t. nisi filia eligeret sibi maritat indigna,
quia tunc dotare non coge tur. FranciuitaVni.f. porro, de despons. impii.in s.
Vbi etiam dicit, quod necfilis possunte aeredati a parentibus,ex hoc ν con traherent matrimonium ipsis contradiacentibus,ut dicit Io. Andr.& Doct.in c. F. te spon. Et lioc ius nuberet indisnis, Doct. in d.c. r.& est de mente gla s. in .s
c.d raptoribus. Quod procedit,nisi pa- 6 ter distulisset maritare filiam usque ad. r s .annii, quia si postea nubat indigno ,
eogetur pater ait eam dotanda mani phter etiam si filia tuc luxuriose vivat, vel nubat indrino, non potest eam exha more,ut in Auth.bcd si poli. de inois. tecta. ergo nec potest denegare dotem, quia ex eisdem causis potest dos denegari, ex quibus potest eis redatio fieri: ut
in Auth.de nupt. 9.ne optime. Et scias,
7quod non solum dicitur indignus ille, ut esset vilis persona sed etiam ille, quiato quod esset nobilis, tamen de rure non poterat cum eo esse matrimonium. vel ratione colanguinitatis, vel alternis
impedimenti: quia nuptiae debent csse conuenientes de iure,& de iacto, ut dicit gl.sing.in i si rogatus, ῆ.matrimoni j.
Ede manum. vindic.Quod tu intellige. nisi fuerit dis eniatum itipo impedi mento , quia dii pentatio de illicito 1acit licitum,c.quod di lcctio, de cons. de affagi in calteras, dercit. spol ut: Vigesimasecunda. Vir, aut muli
8 transiens t ad sesundas, vel ulteriorcs nuptias,non debet benedici benedictione illa, linae sit specialius cum pallio, cur nubentes supponuntur, te qua loquaturi .in cap. vi aut mulieride iec.nupt.In his casibus. Et primus, quando notorii iesset virum corruptum , aut mulier corruptam, nam tunc benedictio non citatur, quianas virgo cum virgine contra rit, non debet sacerdos holedictionem praehoc, o R. I .c.deiliis. Et scdispensatio debet fieri in virginitate,s cundum Host in sum. lesecun l. nu'j. an licitum. Quint si verum esset,secundum Henric. paucae benedicerentur.
Socundus, quando transeuntes, ad secudas nuptias, vel ulteriores,suissent alias benedicti, vel alter eorum 2 quia tunicnon debent amplius benedici, & ita iristellige texti in d. de his. Quod nisi virgo cum Virgine contraxerit Ros,.supra cod.c. I. Quod verum est, ctiam si consuetudo ellat in contrarium: M Ita eastiat, nisi ex certa scientia ipsam appro
spirit. Si vero secundae nuptiae essenti
eundae ex parte viri, sed primae ex parte mulieris, timcnuptiae debent benedici a Et haec est opinio S. Tho quae com
163쪽
Decis Aurearum par. II., Lib. I.
9 tius.Nupti l non debent iterum benedici , etiam ii primum matrimonium ,
quod alter corum cum alio, vel alia contraxit post benedictionem,& ante copulam carnalem,separetur propter impedimentum consanguinitatis probatum, vel aliud canonicum, & alter conuolaret ad secunda vota. & ratio est: quia o nuptiae non dicuntur proprie benedici: sed i plς personae . quare negari non
potest,quin ipsi; personς sint benedicte,
consultationi, te temp.ordin. Vnde ie aliatur, quod benedictio semel recepta amitti non potest,cap.quanto, te diuor. quia facita causae non possunt non fieri, 32. q. s. c. si Paulus. Vigesimatertia. Matrimonium con-s i trahi non debet i ante tempus discretionis, quod in puella,cstannus duod cimus,in mare, quartusdecimus cap. pulseres, in continebatur, ledes' impub. Nam illud tempus necessarium est, Vt uterque possit deliberare susscienter de matrimonio,& reddere debitum sibi inuicem, ad quod unus alteri in contractu matrimonij obligatur. Hoc autem ut in pluribus cst in masculo in anno I . M in scemina in anno tr. Quia tamen
praecepta ruris p uui sequuntur illud, quod est ut in pluribus, si aliquis ad persectionem perueniat alite tempus pro ictum, ita quod vigor rationis aetatis desectum suppleat, matrimonium non dirimitur. Et ideo si contrahentcs ante annos pubertatis ante tempus praedictum fuerint carna ercopulati, nihilominus matrimonium indissolubile erit. Quare autem hoc tempus compleatur citius in puella,quam in mare,cli,quia dissicilius est agere, quam pati. Tum, quia natura imperfecta in muliere appetit virum, sicut materia formam, unde propter maiorem appetitum naturae fit acceleratio maior . t Vigesimaquarta. Ex copula induces 2 tur matrimoniunat s contraho cum aliqua,si uirginem inuenero, glossin c. per tuas, te cond.appos .etiain dato, non inueniatur virgo: quia Lilis error non vitiat matrimonium, fide conre emp. Lalioquin,*. I. Et quia turpis erat condi rio, quae primum coitum fecit fornica
sus. Idem de illa, si in primo coitu mihi
placueris,sc dum Goifin s.c.per tuariSed hoc vera secundum Hos in iudicio Ecclesiae, quia in iudicio anime non est matrimonium, de cond.app. cide illis , cap. super co,& Ca.per tuas.cum non intendebat consentire,sic mulier, quae in fraude mentita cst dicendo se virginem cum non esset, decepta remaneat, quae decipere quaerebat, ex viro subueniaturco magis,quia conditio erat utilis,& honesta apponeti, quia intendebat promoueri, ideo illam apposuit ad euitanda bigamia, ut dicit Hosi. Hanc etiam partem tenent communi ter Theologi in .sent. list. 18. Hanc inserunt duo.& Primum in si quis postea contraxerit cu secunda , erit veru matrimonium secun
dii,& non primum, apud Deu, cum in primo desuerit consensus, qui est de substantia matrimonii, Secundum quod quamuis realiter secundum matrimo nium sit verum, secundum Dei iudi cium, tamen secundum iudicium Emesae eit nullum: quia in tali soro pr. vsumitur pro matrimonio, d. cap. consensus, 29.qua Ilio. I.
Vigesimaquinta. Contrahens spon-; salia cum aliqua i si se carnaliter cognosci permittat ab illo, secuta copula semper praesumendum est pro matrimonio, e& illud ratificatur,cap.is qui, te sponsat
sue cotrahens intelligat de actu fornicari,aut licito,& matrimoniali, glo.in cap. luobus, ubi Dona. Antide Butridespons. du. Quod intelligerem, quando vir esset aequalis conditionis cum muliere. Si vero sit multo melioris conditionis, vel aliud simu fraudis appareat,
potest probabiliter praelia mi in sponsa
non fuerit decepta, sed se deceptam finxerit : in bene poterat cogitare quod in dispari conditione vir noluisset cani ducere in uxorem, & ideo tunc vir no teneretur ad matrimonium, sed posset dare
164쪽
De matrimoni j Sacramento. Cap. XII. 47
dare ei vitii sibi conueniente, & ea dotare iuxta facultates suas, & coditione puellae. Facit tex.in c. I. se adult. Et haec nitetia ei iniuge la esset a Cossessario, ut aut ipsam ducat in uxore,aut dolet.
s Vigesimasexta. Copulatsequens spos alia transiit in matrimoniu, c. venies, L.
de spons v. g.)Quidam contraxit sposalia cle suturo, secuta est carnalis copula inter ipsum, & sposam, postmodu contraxit cum aliqua per verba de prisenti,& similiter sectita est carnalis copula, primit iudicabitur matrimoni si, non se cudunt. Casus ad literam in c.is qui,des s.cide illis,c.per tuas,de cod. app. Nacopula subsequuta adeo vehemente prς sumptione inducit, contra huiusmodi praesumptione nulla est probatio admi taeda, ut dicit tenin d.ciis,qui fidem. Et hoc procedebat olim , quia iure n uo Conc. Trid.sess. 24.c. I. per sola pulli non transeunt sponsalia in matrimonium. Vbi nota, copular carnalis voluntaria quatuor effectus principaliter operatur. Primus est, quia verba suturi teporis retorquet ad praesens, i. c. is qui fide. Secundus,quia de presta consensu pr iacte facit consentum,c. Venies, despons. Tertius est,quia conditionale promissionem pura reddit, i. c. de illis. Quartus ei quia verba, tertiae personaetrat it ad prima, ut ind.citua nos. Et nota,u, copula carnalis trasit in copulam, scide iure antiquo,etiam si protestatiotintercesserit,in si qua verba profert, non intendit cotrahere,& a principio utraque pars illi protestationi colenserit, nacum talis protestatio sit turpis,& no habeat iustam causam proicitationis, C. CuM. de constit. Item sit contraria facto, & tendat ad tollcndu cosecuti uti iuris, no prodest,d. cu M. Et haec vera sunt,
nisi per prius sponsi te inuicem a sponsalibus abibluissent, oc postea carnalis copula sequeretur,quia tunc cum no subessent sponsalia, non citet quid confir marctur per copulain, de tunc sponsaliano transirent in martrimoniti, D. Ant.
in .l.c. Veniens, 2.c. praetera. I. despons.
vel si ante copulam vir contraxisset in alia de praesenti, uel si superuenisset affinitas, quae soluit sponsalia praecedentia,
mens. vel si copula fuisset violenter ex-s7 torta. Rursum neci tolleretur protestatio, quando esset metus cadens in constante virum in copula,quia tunc co8 la non purgaret nactum, l .c.vcnics. Pariter quod dicitur, q, protestatio abscnte parte iacta tollithir per contrarium lactum, habet locum,quando factum est determinatum,& certum,secus si factu esset d ubium, quia tunc non esset ita potens ad tollendum protellationem praecesentem, v.g. si post protestationem secuta essent verba dubia ad cotractum matrimonium dicens. Ioannes te desposai. Ita Ioannes antiquus glossator. &post tu Io.And.m c. tua nos, de s s. Faciuntn . per Inno. in c. I .de his, qu Vi. Vigesimaseptima. Sponsus no ell -s 8 gendus ducere et sponsam de suturo in
his casibus. Quorum primus,quando sponsalia essent inualida,arg. c. ex littoris,de despons .impub. Secundus, 'uando essent valida, sed uterquς sponsus,&sponsa dissentit,& vult a sponsalibus resilire,cap. praeterea, i .de spons. Tertius, quado unus, & solus distentit ex iusta,& rationabili causa, altera volente, repetete eadem adimpleri, c.quemadmo-.du, de iureiur. quia in quolibet actu iusta, & rationabilis causa videtur excepta, cap.si quando, de rescript.c. parte, a.de ossi c. leleg. artus, quando s- ne iusta causa renuit sputis alia adimplere, dc tunc si ex ipsius compulsione ad adimplenda sponsalia timetur scandalum prout ire, non cogitur, secundum Abb. incirequisiuit de spons. Et hoc se cundisi Hostien.ini, remittitur arbitrio iudicis. Quid enim si vir adeo muliere odio prosequitur, vel onuerso, quod homicidium inde, vel bellum probabiliter sequi nactuatur, si contrahere compellatur, dicendum est, quod Ecclesia debet
165쪽
Decis Aurearum Par. II. Lib. I.
debet in hoc casu restringere ccsuram, alioquin non es Ict medicinalis,sed mortalis, nec ad medelam proferretur, sed ad destructionem,contra Apost.2. Cor. IO.c.corripiantur,2 q. 3. Et iste esto sus, in quo secundum Rayn. aliquis existens in peccato mori. AEnitentiam abere non cogitur praecis . argv. optimo in C. ventes, qui ct r. vel vou. S in hoc satis concordat glossi in c. in literis, I . de despon. imp. Quintus, quado sponsus coaetiis ducere uxore per admonitione, de comminationem,& sorte per excom
municationem,ars.la. q. 2. c. quicunque
suffragio, perstiterit perscuerater in voluntate sua sponsam non ducendi, nam tunc absolue lus est,quia innitae nuptiae deteriores exitus solet parere, 32. q. 2. quod autem, alias pararetur es laqueus sernicationis, &ita sorte loquitur texta in c. requisiuit, te spon. dum dici quod libera debent esse matrimonia.
Vigesimaoctaua. Sponsaliorum duς 19 senti pecies, in alia est simplex, &nuda: alia firmata. Nuda,& simplex dicituri cum sponsus sponsae nudu& simpliciter promittit quod ducet ea in Vxor , & econtra. Finnata vero est is plex,arrhis vel pignoribus loco arrham datis interuenietibus,t.arrhis. C. de seo. Alia interueniete annulli subarrhatione, 27.G. 2.cisi quis uxore. Et est nota dum, quod alia est annulli subarrhasio, alia desponsatio,cum in d. c. si quis VXO-wm,& c. si quis desponsauerit, exquςst. disiunctive ponantur, arg. ext. se rescriC. inter Hieras. Desponsatio enim consistit in pactione si saliorum. Subarrha tio vero in sponsalioru donatione. H smen. in sum. ledon. int.vita & Vxor.
Vigesima nona. Annullus in s minaco signum est i matrimonii, te praesium p.
c. illud,& ibi pergi. Archid. 3O. l. s. c. nostrates,& cis minc. Annulus enim ideo datur mulieri, quia significat mutuum amore,& fidem coniugalem esse seruadam,dicit gl. l .in d.c. nostrat , t .aiit
in il c. staminae, j. item, dicit, P cum inprimis nuptijs annulus a sponso sponsae datur, ob hoc nimirum fit, uel proprer mutuae dilectionis sisnum, vel propter
id magis,ut eodem pignore corum corda iungantur. Vnde et quarto digito annulus ideo inscritur, quod in eo vena
quaedam ut sertur sanguinis ad cotvs
Trigesima. Sponsalia de suturo quinci que modis i contrahuntur. Primo simplici sponsione,cisi inter virum,de spos .
Secundo, fidei datione, eo. tit. c. 2.& c. siquis.Tertio, iuramenti interpositione , cod. tit. p.de illis. Quarto, latis arrhis sponsalitiis, scilicet pecunia, vel alijs rebus.C. des n.l.arrhas, Quinto, annuli subarrhatione,c. tuae,de delpon simpu.
Sponsalia vero proprie sunt suturarum 62 nuptiarum 4 promissio. l. i. ff. de sponsi& O.q. s. nostr ues. Et dicuntur sponsalia a spondendo, idest promittendo , Vnde sponsu vel sponsa a spondeo dicuntur . Et dicuntur sponsi vir, & mulier , antequam matrimonium sit persectum, sed post persectum matrimonium , quia adimpleta, seu persccta est promisso, non appellantur amplius spos, sed maritus,& uxor, isde his, qui no insam. l. i cita fiu.si quis officium,ffide ritu nupti Hinc fit,quod statutu loquens
de uxore, non ex tenditur ad spontani , quod bene nota.
63 Trigcsi maprima. Sponsalia i multis
modis dissolui possunt. Primo religionis ingressu, etiam altero coniugum imuim,quod procedit quoq; in matrim nio de prςsciati,absque copulla, C. VCru, ex publico,de conuers.conivg. No tamen soluuntur spo salia de pHienti per susceptionem ordinis, gl.in c. I .de Voto in sexto, luς tenet, quod etiam si fiat Episcopus, vel Papa, non soluuntur sponsalia de praesenti. ut ibi dicit Io. An. Nec voto castitatis de praesenti soluitur in
trimonium, te conuers colutaeae par. I. Secundo, per susceptionem sacri ordinis, 27.q.2.C.desponsatam. Tertio, cum sponsi mutuo se absbluunt, c. 2. de s n. Quarto, quando alter recedit perges ad regione longinquam ante carnalem copularia,
166쪽
De Mammonij Sacramento. Cap. XII. 48
pulam, crate illis,de spons Quinto, cum
alter incurrit lepram, vel grauem corporis infirmitatem,tafin. te conivg.lepros. Sexto, si superuens assinitas,c.Veniens,
suae. Sepinno, cum alter fornicatur casenaliter, taquemadmodum, de iureiura. Octauo,cii fornicatur spiritualiter, 18. quant. I. cap. non solum, & c.iam tunc. Nono,cum contrahunt secunda sponsalia de praesenti,c.ς inter virum,de spon. Decimo, si minor peruenit ad aetatem adultam,& non vult illa seruare, d.c.de illis. Undecimo, si promisit contrahere ad certum tempus,& non sterit per cu,
nil comaso spiritualis, vel legalis, ut Ddoptio, Host. in c. venies, se cogimipiritaitigesimas ida.Matrimonium G-- trahi potest saluo ' voto continentiae: sed iste, qui contrahit, non Oportet, P contentiat in carnalem copulam: quia sic esset contra votum, in scd in societate coniti galem: de cum hoc consensu potest habere propositum intrandi cla strum, vel faciendi vitam continentiae,
sicut scit in Glisante, & Daria, ut dicit glos in ii.in cap.omne, ubi Archid. n
6s Trigesimatertia. Licet mulier i h
beat ius petendi debitum,& econtra,tamen fallit in multis casibus. Quorum primus est: Si coniux redderetur Imp tens ex causa 1 matrimonio secuta:quia prius reddidit debitum,& ex hoc est impotens ipsum reddere,& tunc non peccat coniunx non reddendo. Nec mulier habet ius ulterius petendi, & in Utcdo ulterius, magis se exhibet meretricem , quam coniugem. Secundus,fi redder tur impotens ex alia causa licita,& tunc coniunx non potest petere Si vero esset illicita & tunc peccat,& peccatumVx ris si fornicatur iliquo modo sibi impotatur,& ideo debet quantum porcitoperam dare quod uxor contineat. Haec D.
66 Trigesimaquarta. Mariciis, & uxor ad paria iudicantur cap.gaudemus. 6.sane,& ibi glos. I .de diuort. 32. q. I. cap. siquis uxorem, I. Hinc Eua non de capi- te,ne Domina uideret, nec de pede, ne ancilla haberetur, sed de latere suit sormata,ut collateralis appareret: quare ad paria iudicari debent, tum in petitione debiti, ut supra num. s . tum quoad substantialia matrimoni j, quae sunt Fides , Proles,& Sacramentum,3 2.q.2. cap.s let,& cap.aliquando. Tamen fallit naec regula in multis casibus. Et primus est et quia uxor est quasi ancilla uiri, 3 3 . S.
cap.haec imago. Secundus, quoad u tum uxoris,quod reuocat maritiis, non econtra, 3 φ .q. y .cap.noluit.Tertius,quoad accusationem, quia maritus accusat uxorem, non monueriti, C. de adulter.
l. I. & l. quamuis, quod uerum est, quoad p nam imponendam: secus quo ad
separationem thori,cap.tuae, de procur. Item maritus est caput mulieris, & non econtra,3 3. q.6. per totum. 3 3. q. S. cap. cum caput, & capae'.
Q Trigesimaquinta. Achis coniugalis
potest ordinari ad multa: & ita quandoue potest esse meritorius, quandoque ne peccato, quandoque cum peccato ueniali, quandoque cum mortali. Et
primo ordinari potest ad bonum prolis procreandae ad cultum diuinum, d . tunc non solum fit sine peccato, sed etiaest meritorius. Et de ista commistione dicit Aug. Coniugalisconcubitus senerandi gratia saetiis,non habet culpa. Et
Apost.Con .si nupserit uirgo,iam peccat. Et ratio est: quia exercere actum illum illo modo, & fine,quod directe in dit sub priecepto Dei, meritorium est: sed actus matrimonialis directe cadit sub pricepto diuino, ut ordinatur ad bonum prolis, Genes. 2.& 9.Nam ubi ponitur istud praeceptum, semper ponitur. Crescite, multiplicamini,er .Secundo actus iste potest oris inari ad redditionem debiti coniugis peteum expressἡ, uel per signa, & quando nulla spes inde prole sicut post conceptionem, &tunc si nullum adest periculum abortus potest etiam fieri abique peccato, & est
167쪽
s t, . Decis Aurearum par. II. Lib. I
merit hast cum mulier praegnans plus appetat frequetur concu bitum,quam V non est praegnans. Et de hac redditione debiti habetur M.q. s. p. I.Redde debitum,& s. non exigis,redde pro sanctitiis catione clesta, dcc. Et ratio est: quia aetiis iustitie sectus ex charitate,meritorius est, roluere aute debitum aetiis iu-
sitiae est,i .COr.7.dc ideo actus coiughlis propter hoc mere excrcitus incrit
rius est. Potest etiam fieri sinc peccato, quando vir immutat modum consuctu coeundi propter corporis grossitate, vel infirmitate, vel imprignationcm, dum
tamen valculo mulieris non abutatur,
nec semen scienter extra et fundat, δύhoc stat, quia timetur de suis,catione partus si mulier iaceat in dorso, &vir an ventre incumbat. Concordat D.Th. oe Petr. in aeris iis distin. i. Et nec o nat,a s. q. . p. adulterii: vhi dicitur, quod talia execrabilius fiunt in uxore,
quia illud intelligitur de alijs contra naturam cognoscentibus Uxores, aut extraordinarie polluentibus, aut causa libidinis exsaturandae, de sine causa hoc s
68 cientibus.Tertio potest actus t ille on dinari ad explendam libidinem infra limites matrimonij, ita quod nullo ni do saceret, nis esset coniunx,& talis peceat venialiter, clim utatur uxore non
propter debitum finem,qui in matrimonio est bonum prolis, vel redditio debiti: crso talis abusus peccatum est Quod amplia, etiam si vir pr umimi voluptatem manibus,vel cogitation vel Vtcndo calidis, ut pluries possit cum uxore coire, Sumni. ons est. lC matrim.'. 7.
Quarto potest ordinari ad remedium
contra morbum corporalem propter sanitatem corporalei puta iudicant me- ilici,quod vir & uxor incurrant morbupericillosum, nisi vacent tali actui: Ne tunc secundum S. Thom. est peccatum veniale, quia quaerit sanitatem perid, quod non est ordinatum. Quinto p . test ordinari ad vitandam fornicationem in se, vel in uxore, de tunc si hoc facit ad vita tam fornicationem in Ux re nullum est peccatum si vero in se, est peccatum veniale. Sexto potcst ordinari actus ille ad explendam libidinem extra legem matrimonij,quod sit,quando accederet ad uxorem causa satur de libidi ,consenti edo deliberate in hoc :quod idem faceret, etiam si non esset sua uxor,& talis peccat mortaliter. VndeHieron. dc habetur t. q. .ciori . Adulter est in suam uxorem ardentior amator. Sapiens iudicio debet amare sitam coniugem, non affectil. Non regnet in eo impetus voluptatis, ne praeceps feratur ad coitum. Nihil enim est foedius, quam uxorem amare quasi dulteram. Est etiam peccarum mortis quando uxor effet praegnans, & inaritus coeundo cum uxore praesumeret probabiliter de periculo partus, quia tunc Petens peccat mortaliter, & alter reddere . non tenetur. Pariter quando uxor certo
sciens aliquod impedimentum matrimonii : nam tunc reddendo debitum peccat mortaliter, cum faciat contra coicientiam,&sic aedificat ad gehennam, cap.litteras,*.porro,de restit.spol. Quare tali casu nec ad mandatum ecci Aardebet reddere debitum,sed potius sustinere excommunicationem,ut nota in ca
cap. Inquisitioni. 69. Trigesimaquinta. Post carnisi pulam potest unus coiugum vovere, quod debitum non petat, licet non possit -- uere,quod debitum non reddat sine cosensu alterius: quia in primo casu Vte
que est siti i uris, sed non in secundo. ita
Bonau.in dist. 3 .q.2.circa litturam. Petrus cadem dist q. I. art.2. de secundum Richμ. dist. 32. q. r. art. I. dc est opinio communior,quam illa D.Tho.qui dicebat,quod neutrum potest unus sine consentu alterius vovere, quia si alter debitum numquam peteret, ex hoc matris monium onerosum alteri redderetur, , dum oportet eum semper cum confiissione
168쪽
De Matrimoni j Sacramento. Cap. XII. 49
sone debitum petere:quia immo matrimonium redditur magis leue, ruun reddere debitum sic est poenale,& quo ad reddendum debitum qui vovet est inseruitute: at alter efficitur liber. Trigesimasextae Matrimonii vinculu o duplex est: t Alterum,reddendi debilum, alterum,non se transscrendi ad aliud. Fomicatione interueniente soluitur primum,s es seciuadu non,nisi morte intercedente. Solutio primi vinculi quandoque consulitur, quandoque permittitur,qua loque prohibetur, illandoque y cipitur. Consulitur, cum communi conlensu continentiam uouent,3 3.q. I .Quod Deo. Permittitur cum sornicariam etiam cessantem, dc poeniten-ἀem qiiis reliquit uxorem, s a. q. . Micit Dominus. le diuort. Gquanto, tagaudemus. Prohibetur, quando caste uiuentem, & debitum exigentem non uult exigere,nec debitum reddere, cap. inquisitioni.dc sent. excom. 3. q. s. c. I. M. c. secundum. Pnecipitur, quando ea quae est sornicaria, de in crimine perseuerat, maritus non uult relinquere, cap.si
uir sciens, de adest. Nam hoc casu rcus erit,& eius peccati particeps: dc secundum Bernar.& Hosticia. ibi, nisi denunciauerit eam ad poenitentiam, mortaliter peccat, 2.'. I.c.si peccauerit, detur iur. cap.qnemadmodum. Item praecipitur ad tempus, ut vacent orationi. I. Cor.7. 3 l .disic. tenere.
Trigesimata aua. Matrimonium nori consummatumi an dissoluatur, si sponsa uult fieri mantellata. Dic, quod non: quia ut matrimonium dissoluatiir oportet, quod quis seastringat ad certam religionem approbatam, ubi promimitur tria substantialia Religionis, cap.ex parte, L. de conuers. conivg. quia tunc ρο- test ingredi etiam alaero contrahent c. uerum, ex parte, eod.titased iste mal tellatae non simi strusto modo religiost, cum non uoueant tria substantialia,nec
proprie dicuntur habere Regulam, sed quendam modum uiuendi, utin simili
Et per ista potes insore, quod uita he- 1 remitica t non dii luit matrimonium
non consummatum,ut ponit Fel. In c.2.
de sero compei. Vide glos .fii .in L ecce, 27.q.2.uer, selitudinem. Sed nota, tr, tunc dissoluitur matrimonium per ingressum Rcligionis,quando fuerit se , in professio: llinc fit, quod si remanes in
saeculo ante professionem alterius contrahat cum aliquo, non tenet matrimoniam , de altero ante prolassionem redeunte,tenetur ad cum redire, nisi ipsa velit religionem intrare. Ita Henric. in
cap. uxoratus, num. Icin fine. de conuer.
73 conivg. Sed an O rdo sacer i soluat nistrimonium, quemadmodum Religio tDicit Hugo, Ber. & GOffr. O Ordo sacer susceptus ante copullam carnalem in uita uxore uel inscia, nullo modo sbluit uinculum,immo es si Papa fieret,nec alias intraret Religionem, teneresur matrimonii a consummare, facit te in d.c.
ex parte,j.porro, ibi, nisi ad obseruantiam Regularem quem tum casum excipit illa littera. 7 Trigesimanona.Post latam sententia diuortii si uir ingressus est Religionem,& faetiis est sacerdos,& postmodum costat Ecclesiam suisse deceptam in sententia diuortiis , restituendus est uxori repe-tcnti, etiam si professionem fecisset. Et ratio cstiquia post cosummati matrimoniu,neque per i ngressum religionis,ncque per susceptionem facti ordinis p tuit uxori praeiudicium generare, cum non habeat potestatem sui corporis, ut dicit Apost l. Cor.7. ita Ray. At si-lier non repetit uirum,sed ipsa etia sponte intendit continentiam seruare, sed
uir uult repriem uxorem, tunc non est
audiendus:quia pressi tendo,& suscipie-do sacrum ordinem, tuit sta praeiudicare: Nam si etiam a principio pari uoto concordassent seruare cotinentiam,
ne potuisset alteruter Religionem intrare,& sta tuter profiteri, zex parte Abbatis,c.uxoratus, te conuer.coiu. IO.
169쪽
Decis Aurearum par. I I. Lib. I
Quadragesima. Vno coniugum t ad
religionem transeunte,vcl ad lacri sordines, alter potest illum reti arcini j scasibus. Et primus, ut in uxore nouita, habitum p rationis recipientis, Si insta annuin exeuntis,cistatuimus, seco uer. mi quia runc poterit eum petere, capiti t. cedens, te conuers. nit1DSe
cundus, in uxore professi, vel ordinati, in sacris, quando transtus ad Relisionem,Vel promotio ad sacros Ordines suit laetii ipsa nesciente, aut sciente, &contradicente, atque reclamante: nam tunc poterit ipsum reuocare, dc non tenetur continere, GAsathos 27 H-2-3 ἶ-'. S. cap.mulier. Tertius, quando uxore sciente,& consentiente, sed iuris ignara, ct non certificata, & tunc nonobstante licentia, poterit reuocare maritum, cle
nucrs coniag. p. sigruficauit, 18.disti p. pl. cui L. Archi l. indae. Agathos &cap. qui uxorem, 3 3. laan gh ii. Rem. &Holl. inca placet, de nucis conivg. Quartus, quando uxor sula certificata,& cosentit ordini,sed non voto, immo contradicit expresse, & tunc maritus non debet ordinari, quod si ordinem recipit, redditur uxori,dc illa ad continentiam nec in vita,nec post moraem obligatur , cap. l .de convcrsticoniug- Non poterit vero maritum reuocare dc tenetur consentire, quando expresse consentit ordini, & Voto, certificata. pra: hidicio, vel tacet: quia tunc nec in vita Ordinati, nec post mortemcontraher, quaa Wiua ut vovisse, cap. quI Vm rem,' S.q. s. 3 2. dist. c.scriatim. Pariter uxor proles si expresse consentiens pm-kssioni, non potvi nec in vita,nec post moraenicon trahcre. Seri debet sempermnlincntiam seruare, d caeriatim, occap. quod Deo. Quod intellige secundum I quando sucrit certificata de perpetuo impedimento: alias si si lex, ct Iuris ignara, noninindebat se perpetuo
obligar , tenet matrimonium secundum ab uacontractum, arg. t tan cap. M mens, econueri com . Et haec in
tellige quanta vad= contusum vult intrare, vel intrauit Religionem, Min. iii
Quadragesimaprima. Coiugatris post 6 carnalem copulam i ad ordines sacros promoueri non potest in ijs castius . Quorum primus est: Vxore sua ignorante, ne fiat uxori praeiudicium, oniugatus, te conuersaoniu.Secundus, quando uxores ciente inuit & contradice
triquia tunc idem, & multo sortius per eadem iura,quod intellige verum, sciliacet,quod inuita uxore ordinari non potest,etiam si ipsa uxor adulterium commiserit, nam licet maritus possit intra Religionem et profiteri cum uxore,qugetiam adulterata est in vit secus tame in in ordinibus, quia non potest fieri Subdiaconus, cum adulterata est in viata; & est ratio: quia uxor cuiuslibet iri sacris ordinibus constituti, tenetur continere, non solum eo vovenae,sed citam post mortem eius. r. s. dist.c.quia sunt . 3 1.dist.c.seriatim. Et hoc not. Innoc. ita Host. secundum Astens Tertius in v xote Episcopi scimae, vel ab initio contradicentc,sed postea ratificante,quq paria iudicantur, c. 2.quod meraeausa, Gisqui, de Regu.in 6. quia tunc non iussi cit, O contradicat, sed oportet, icturi hoc conuertatur, dc profiteatur aliqui Religionem approbaram,cxx publico, de conuers contu. Et est. speciale in unis re episcopi, ut ibi nota Bern. & Host. ind. c. niugatus,nomam propter dignitatis excellcntiam,quam propter pericu Ii imminentia euitanda, u enim VX maneret in siculo, sorte nimis epistopum multis stipata mulieribas visitaret. M pro multis intercederet contra iusti ziam, instaretque parentes suos ditaret, Sc multa alia mala exinde contingere possent:α ideo quod vituperari potest cultari debet, c m. lcobirria ad rimit . C. I. deseruaron ordino Fauit tamehaec regula in alijs Ordinibus , quia si
maritus promouetur ad aliquem alium sacrum ordinem ab episcopo,ipia in te, & non contradicente, tunc statio per hoc tetur mulier vovisse cCntin uno
170쪽
De Matrimonii Sacramento. Cap. X l I. 3 o
rianti,&potest remanerem saeculo: nam quemadmodum communi consensit s- re acceptione ordinum possunt continentiam profiteri remanendo in seculo 3 3 .q. s.c.quod Deo. sic & accipien losacros ordines, & ista opinio vidcuta verior, ut post multa testatur Henr. in .l.c.
- Quadragesiin ecunda. Connaeum 7alter potest in duobus t casibus legiti me profiteri, etiam abs lite licentia, vel conseia su alicistis coniugis. Quorum primus est, quando matrimonium csi ii dum carnali copula consummatum, C. Verum c. ex publico, te conueri conivg.
Secundus, quando profitetur posticntentiam diuortij propter adulterium ab altero coniuge commissum latam, 3 s.
et ijs casibus non potest quorum primuscit in uxore, quae violenter suit cognita a sponso suo de praesciati,ta sic matrimonium suit per vim consummarum, quias post talem cognitionem violenta fuit ingressa monasterium, reddenda est marito,qui vis est iure suo. arntera in cap. cum ccclesia Vulscr. ina, in lac, de letadiam ex quo gnoscitur, praesumitur consentire,cap.insupe qui matr. accus Pos. Et quia una caro cocti sunt sacramento matrimonij praecedente, te R
mal c. ad Apostolicam, 3 2. q.s. c. si Paulus. Archid. 3 3 quaest. s. in Iumiam. Sed =8 dicatur matrimonium consuinmatum, si sponsus oppressisset sponsata notamen semen emisissct ὶ Dic, in non: Vide in c.fin. despons. c. fraternitati,de eo, qui co .consan.vxo. suae.Secundus, in adultero, qui monasterium intrare inuito altero contu innocente non potest De proprer delictum struma seruitutis coniugalis vincialis libcretiir: Delictui uenim non debet ex stare immunitate: ec delinquens de icsic melioris conditionis,quam non cilla luciis, Ude inter i.& Icleg. l.relegatorum,*ai.cMx parre, de consue.c.cum quil, de praeb. in c.
Quod verum inicium ii lata fuerit scri
tentia diuorti j:quo innocens potest etivelit, noli et cinaciliare,quoad usque intrauerit Rei ionem, S professa suerit, ut not. Doct.intaex litteris,de diuort.&
test intrare multo ad altero irrevocabiliter ante sentcntiam; quia s adulter peteret restitutionem, non obstaret sibi exceptio adulteri j mmmissi cur te spoliatio
niti spol. Licet obstaretsibi adulterium cccnmissum post spoliationina, de sicinia tellige de diuotatasignificassi. Vnde to. in c. Agathosa,intest agendus est Amentia lata. Quartus, in conluse notori ea dulterante, ut quia norOtac moratur in adultcro, vel adultera: na non licet alteri coniugum innocenti, Rcligionem intrare inuito altero coniuge adultero,cii in notorijsetia necessariast sententia, ut nos alias diximus,& Girmat Henti. in c.ad nostram, .de rureiuri Quadragesimatertia.Matrimonio colammato no potest coniunx ingredi Religionem alaeminuito, sed quando dica79 ius consumatum Dic, i, quando sueris iacta seminum commixtio: Hinc fit, O si quis pKter Ordinem pollueret uxori rem,ut puta circa naturali non dioere tur consummasse matrimonisi, cum noseminauerit infra claustrum pudoris mulieris,sed solum extra,c.extraordinaria, 3 s6.3. Pariter, si quis non intrauit claustrum pudoris, sed sentinauit infra illud, de tunc si per hoc non sit facta sommum commixtio, non dicitur consumatum matrimonium, alias sic, ac si perinde intrasset, si de hoc Ecclesiae con sici,arg. rum,quae no.Abb. in c.is qui, de spons.Rursum nec dicitur consum rum, si intrauit vas mulieris, sed non se, minauit, aec semen effudit: inibi non
nullum. Abb.in d. .is qui,qui dicit l, seminum commixtio facit consumatum G a matrue