장음표시 사용
281쪽
i graue eonuitium, quod per incautelam prolatum honorem eius, contra quem diceret auferret, & tune homo peccare mortaliter potat, etiam si dehonerationem alterius non intenderet.ut inquit Henr. in c. si culpa, nu. s. dc 7.deimur. Quarto. Iniuria, quae inscrtur, luplex est, irata, vel publica. His sic praelibatis deuenianatis ad decisiones, quarum prima sit ista. Iniuria facta unis de cognatione, videtur factatomnibuς de illa cognatione. l. lex Cornelia, in princaeum ibi notis e in iv. facit etiam quod habetur in I. I. cum sequeri. g. deliberi catis. in quibus habetur quod seruitus unius consansuinei, Vel cognati, porrigitur ad iniuriam, de dolorem omnium aliorum. Facit etiam quod nota Bald. iii l. Ra3tores. C. te Episc. dc cler. ubi dicit, quod possum impune occidere inuadentem cosanguineum meum,
allegat no. r Guil. in Lut uina, de iust de iii. Sic iniuria facta seruo, videtur facta Domino, dc Dominus agere potest, ut not. in l. Dominum.C.de iniur.3c in Litem apud. g. Praetor, dc g. si quis, dc f. interdum, de Instit.eod. f. teriris. tradit Banin Li. g. eod. ubi dicitur, quod Do minus ciuiliter agere potest solum quudo iniuria fuit illata seruo in contum liam Domini, sed criminaliter pro qualibet iniuria it ita seruo potest Dominus accusare, quia sua interest. Pariter iniuria subdito facta videtur facta dominis. ita Bar. l. i. Em.qui hoc intelligit quando in contumeliam illorum suit il
seu. sic iniuria facta uni decollegio, videtur secta toti collegio, ita glo. I .de pin
C. 66.quod incipit, An ex delicto. Secunda. Cum iniuria factat seruo
videatur facta Domino, hinc sequimr,m Dominus agere potest, ut notant dominum.C. d. Barii a Li. Teod. Sic si iacete haereditate sui t iniuria illam seruo, cui relicta erat libertas, per fideicomis
sum, haeres adita haereditate, δί no ipse seruus agit pro tali iniuria sed si postaditam haereditatem suisset iniuria passiis,
ipse, no hqres ageret pro iniuria, ut rimini I .f. Labeo. E. eod. Sic si aliquis irro garet i muriam colono, videretur facta Domino,quod intellige, si fieret in iniuriam Domini, Teo. Litem, j.peia dcan- tepen. Vnde Domino competeret actio
iniuriarum, ut not. Innoc. in C.contingit, num. 2. lesent. xcommvn. de ratio
est, quia in molestatione subditi intelligitur dominus molestari, r. l .d illinch. in novo, 3.quaestio.prima, nulli, in fine, I 6.quaesLI. uertimini,&8.quaestio. I. p. qui vos, in principio. Sic pro in M8 iuria facta filio competit i actio patri nisi pater citet vitas persona, & filius in dignitate constitutus, de quo in l. sed si diuus, s.filio, Ceod.Tu vide glos
fam in d. cap. contingit,& cap parochia nos, dc glo.in cap. cum illorum, in verbis passus, de senten. ex cona. ubi plene pecomnes. Et nota quod pro in rima illa-.ta filio pater eoaest agere nomine filii , de ex periis naipsus si ij, de nomine pia
prio, l. si filius, is leprocurat. Ita Domo Anton. in capit. Σ. deuoto, num. sexto Potest etiam Pater agere pro iniuria it Iara filiae,quamuis sit tradita nuptui, & maritus, ac filia agere possin l. I. ff. eo dem i. r. C. dem. Ita sponsus pro iniuria illata sponsae depraesenti, ut l. item apud Labeonem, j. sponsam, se . Soecer etiam nurus nomine agere potest, F. patitur, Insti. te in tu . Econtra autem uxor pro iniuria illata marito agere nos potest, ut ibi: quia uxores a vi I:s, non econtra, aequum est defendi,ut l. i .& r.
9 ff. d. Sic pro iniuria illata Monacho
ipse agere non potest, nisi esset in scho lis de licentia Abbatis, vel longe a sensa monasterio, ut Ede iudi c. l si longius, de de sepul. p. fin. lib.6.sed Synd1cus aget nomine monasteri j, sicut D minus nomine serui. Instit. le iniit r. .si seruus, de j. seq. de aget etiam si monachus remittit: sicut pater agit non obstate remissione filij, Edepact. Lin per
282쪽
sonam . Non enim una actio eosumitur iper alia ut Ede iniurii. i .f.Vlla Pariter ip prius Episcopus agere potest pro in
iuria illata suo cierico.not.in c.presbyteri,num. 1. de poem cum iniuria illata elerico, cictae, cuius est clericus facta dignoscatur , ut est tex. expressus in cap. de soro compet.arg. 'postillasti de IuM. 2. q.7. cap.accusatio, in fi. Hinc fit, quod licet clericus remittat iniuriain sibi illatam, non tamen praeiudicium facit ipsi ecclesiae, cap.cum dcsideres, j.f. contingit. I de len ex m. sic pro inita iria facta uni de collegio,collegium agere potest, quod intellige, si talis esset actus, qui respiceret contumeliam im
sed qualiter,sacit cap. t. de soro competa quod not. Innoc in d. p. continsit. I. Rursum iniuria facta praelato videtur ficta Capitulo in concernentibus honorem ecclesi unde Capitulo competit Diictio circa ea, quae concernunt ecclesiae: decorem,no. Antide Butain c.dilecti,de maior. & obed.
xo Tertia. Monachus iniuriam sibi s
ctam remittere non potest, ficut nec filiusfarrulias in prauudicium patris, isdepact.l. In personam, verum monasteriuillam remittere potest,arg. I 2.q. I .c. nurula, dc in non dicatis.Sicut & pater potest inuito filio remittere iniuriam et i ctam,nisi sit persona vilis, & abiecta. Lsed si unius,sside intuta Pariter, te iniuria facta clerico actionem iniuriarum sibi ηso competentem,potest clericus r mittere,sed actionem ecclesiae competerem nec Episcopus solus, nec ambo remittere possunt; sed requiritur consensus Capituli,cum & ipsum laesum inteuligatur,ita not. Host& Ioan. Andr.post
eum in cap. cum desideres, s.fin. Inn centain cap.contingit,et I . de sententiex m. Henrie .litu. cap. Parochianos.& ita intellige cap.Salonitanae, distinc. p. um non ab homine, in fi es .excomm .& M .questati cap. si is
x Quarta. IniuriinIm actio competi si aliquis insertiniuriam etiam verbis sicut & factis,l.item apud labeonem, Liniuriarum, Ede inivr.l si non comitti . C.de inivr.An autem teneatur actione iniuriarum etiam si id, quotl obijcitur. sit uerum,uerbi gratia dicit:Tu es claudus, quamuis sit claudus, habetur in Leum qui, aede iniur. not.in Clem. I. de priuil .ut Hos .in sum. cod. tit. g. contra quas,& pergi O. M.q. I. p. si peccaucrit, dc Dq. et .m summa:& n infra. Iniuriarum etiam actione tenetur, si quis masculum, vel sci mina impudicum facere tentaverit adulando, promittendo, vel alio inodo vel si sollicitauerit,uel inae pellauerit alterius uxorem,ut secum c eat, etiam si effectus non sit secutus, capiti si quis masculum, capiti sollicitatores, & ibi Archidiac. α Turrecrem. de poen. dis L i. - Quinta. Actione iniuriarum tene- . tu i qui uocat alium latronem, petiu-rum, Adulterum, Cucurbitam, Bastardum,aut alvi commium uer una, licit, licet sit tale conuitium,qu H Reipublicae intersit detegi, & puniri, si hoc dicit
ad infamiam tantum, Don acculivido, vel denunciando,aut excipiendo, quod
ζ Ni ex eo,quia non dicend i causam haesi & sic intellige l. 3. C. te iniuri & l. fi
rito,& c. leteriores. Ad idem Mattac.7. Omnia, quaecunque vultis ut faciant homines, eu vos non facite illis: quia desectus nostros detegi iniuriosum, &inhumanum est, ut C.quado,& quibus quarta pars,l. 1.lib. iliatem eadem ratione tenetur, & multo sortius, quando
propulsaret tale couitium, quod Reipublicae non interest publicari, & quia uo
cat aliquem cucurbitam, si hoc faceret animo infamandi, periura proxime allegata . At si tale est et conuitium, quod Reipublicae interest detegi,& puniri, tunc dicendo & probando tale conuitium per modum accusationis, rei de nunciationis ad puniendum delictum, non tenetur, sic intellige Ede iniur. O i lamula
283쪽
Decis Auleam m. par. I in Lib. II.
I. uri etatem , & l.q, reipublicae, C. dein iur. Et idem si excipiendo, cum
repellat a testimonio, inde test cap.ex parte Adae, vel ordine, aut beneficio,ca luper his, te accus Se ratio est: quia hoc
a iure conceditur, nec videtur iniuria ri, qui utitur iure suo, ff.de inita. l. Huuriarum,f. I .de reg. iv.l nemo damnum, de elact.cicum ecclesia Vulterana. Ru sum nec actione iniuriarii tenetur, qui
dicit aliquod conuitium,m interest Reipublicae detegi,& publicari, sed non puniri, ut quia vocat eum leprosum,si hoc dicit non animo inianiandi. Item nec tenetur, si motus aliqua iusta causa vocaxet eum bastardum, non causa infaman di eum, sed ut ipsum ab ha reditate r pzllat, 'causam quς,& c.lator, qui si vj sint lese Pariter nec iniuriaru acti ne tenetur,qui in disputatione conuitiatur haereticis, sic Papa in c. lanamus, lesum.Trin. & ii .cath. vocat doctrina insanam. Concor. le hqr.Cle. ad nostram. I I. l.7. sicuti sunt. Hoc in fieri debet cumodestia,& zelo fidei,& non ex superbia, vel iracundia, quia praetextu boni mala facienda non sunt, Zabar. in s.c. danamus, 27. iari. Pariter, & multo sortius tenetur, qui dicit quod verum non est,uel no probat,u, verum est,quia ista duo aequiparantur quo ad sorii iudici te, arg. Ede testa. tute.l. duo suntTiiij. de
in fine. vide optimum concoldni3.I3 Sexta. Iniurias Ppriast vindicare nullo modo licitu est, si uindicatio propria rum iniuriarii procedat ex pinione iracundiae sacientis appetitum uindictae, paret,C.de Iudae. l. nullus, ct in l. scicimitiam, Tad i. Aquit. Nam ut ibi dicitur, Tuendi duntaxat causa est licitum percutere alium, non ulciscendi, ita Card.a Turrecr.in c. seditionarios,dist. 3.& tali casu iniuriarum vitio eli peccatu mortale. lae seditionarios,22.q. r. p. si quis per vetus, 3 3 . l. . cum in lege. Arch. in c. Moyses 2. l. 2.
Septima. Qilia repraes aliς sunt quod
ita gemis iniuriae, ideo statuamus hanci decisionem in hac materia:Repraealis i sunt i contra naturalem aequitat m,ineantu, in dicuntur prohibitae no solum stare ciuili, uti nautia. dc omni . C.ne: nxor pro marito, sed etiam de iure natat rati,ut in cap. a. dei mur. libri. per quem
determinat ibi Archi L & ibi Io.An Liquod ille, rivi ex repranalijs aliquid conis equitur a non suo debitore, sed ab alio, non possit salua conscientia illud retinere, nisi illud restituat tacium male ablatum, ut in dia c. I. & in Reg. pec tum, is de reyiur. in 6. Tribus tamen concurrentibus, reprae saliae sunt licitae in sor, conscientiae. Primo,quod sint licito modo concellae authoritate superioris. Secundo, ex rusta causa.Tertio,quod intentio eius,cui conceduntur sit iusta,&recta.&ita videtur tenere D.ThΟ. 2. 'Mo.ar. I . De hac materia vide per Petide Anch. init c. i.&per Ioan. Andrita Reg. non debet,de reg. iur. in 6.16 Octaua. Licet aliquo calut aliquem mutilare membro: & ficilis erre iniuriae, realem: & primo,hoc licet publicc potestati propter aliquod maleficium: Ex
2LOculum pro oculo. Secundo licet et priuatae personae ex volutat eius,cuius , est membrum, vel etiam eius, qui geri zcuram ipsius preci dere nazbrum patri ldum propter salutem proprii corporiscoseruanda,esi ter vero nunquam liceta Vnde etiam in nullo casu licet prFid . re membrum propter quodcunque peecatum vitandum: quia saluti spirituali semper potest aliter subueniri, qu a pecaliscissionem membri : quia peccatum subiacet voluntati, unde Chryso. iuper i
illini Mati. iv. Sunt eunuchi, ut lac astrauerunt propter regnum coelorum, exponens dicit. i. non membrorum at
scissione, sed malarum cogitationum interemptione: Eii enim obnoxius malo dictioni, qui membrum abscid it . . Nona. Iniurias illatas aliquis qua
i doque debet sustinere t fecundu Tho,
matri si inpediens fuerit, non tamen innetur semper hoc actu sacere, ut haberi potest ex verbis Aug. lib. de berino. Dommini . .
284쪽
risini in monte. Immo quadoque Oportet iniuriam illata repellere propter bonum contumeliantis,c ut eius audacia reprimatur,& de caetero huiusmodi noattentet. Secundum illud Prourior sponde stulto iuxta stultitiam stia; qtro casu oportet repellere moderate ex ess-cio diraritatis, non cae cupiditate priuati honoris. Haec Thomas. Attendendae etiam sunt conit itiones conuitiantis, de conuitiati & secundum hoc oportet couitium sustinere, vel non sustinere. Si enim conuitiii dicatur a prouocato per
sonae pari, vel inferiori, ubi no est in iniuria Oiscij, dc praesumitur de medicina morbi, siue inlcmperantiae, sustinenduin,& est meritorium, si vero dicatur superiori in iniuriam ossicii, vel alij cora'so, de de remedio teperantie nihil pretsumatur si toleretur, no est sustinendit; hoc autem dissicile est cognoscere, cum insertur conuitium pari. Quando auteinsertur inseriori, sue delinquens si in serior, siue non, sustinere est optimum, ita inquit Henri in cap. si culpa, de iniit. Et haec circa iniurias personales,quae redundant in personam : quia ut dicit Chryso. In proprijs iniuriis esse quem piam patientem, laudabile est: iniurias aut Dei dissimulare, nimis est impium. Hoc tamen intelligendum est, quando iniuria illata personae ad solam persona pertinet, quia cilc ut diximus patienterr 8 sustinendum est.Quandotalit iniuria illata personae re ludat in iniuria Dei, de ecclesiae, tunc debet aliquis iniuriam propriam ulcisci, ut patet de Idclia, qui fecit ignem descedere super eos, qui Veinerant ad ipsum capiendum, ut legitur Reg. l. dc habetur in cap. si illic, sed Obijcitur,& c. G uillisarius, 1 3 .qq. Similiter Eliseus maledixit pueris ipsum irridentibus, . Reg. 2. Et similiter Papa excommunicauit eos, qui ipsum in exiliti miserunt, d. p. Guilli satius. Pariter si ecclesia lςditur, tunc non patienter sus ferre tenetur Praelatus, sed se opponere, si potest, ut sit pastor,& non mercenacius. Et si non potvi, tenetur uret
rare brachium saeculare, si sperat se posse consequi .ita V ulric. lib. s. tract. 3. c.8. f.& s quidem, de seq. sum.Consessii 2. de hellis, litis.q. 6. I9,Decima. Iniuriam breuiter ille t remittere potest q uo ad se, qui passus suit iniuria principaliter, bc is,cui principaliter actio iniuriarum est indulta, potest
ipsam iniuriam,&actionem remittere: quia rei suae quilibet est moderator,&c. ut in l. in re mandata, C. inanis. iacit cireg.qtu potest, te reg. iv. Hinc insertur, quod Episcopus, sue clericus, licet non possint cxpresse remitteretniuriam quoad ecclesiam, c. Salonitanae, dict.63.c.cudesideres, in fi.de sentiexcom. tame quoad se potest expresse, de tacite iniuriam . remittere. i. satisfactionem quo ad poenam ciuilem, vel pecuniariam, licet ad id non cogatur, 'I .d.c. si quis contristatus, 23.q.8. ca. de cidendis. Quamuis rancorem Omnem,& odium rcmittere teneatur,cap. fin. le p .dist. s . Item dc
capitalem poenam ob sanctitatis gloria remittere debet, C. de cpisc. dc cler. l. si χoquis. Sed antaliae personae,quae possunt agere actione iniuriarum, pro iniuria etiam alteri illata possint actionem , &iniuriam remittere. Inn .&commula. Doct. in c.contingit. I. le scia. ex m. lxcit, O non in Epitcopo, de Praelato qui non potest remittere iniuriam factam clerico, vel ecclesi*quia procurator est, dc non Dominus,& quia no debet posse sacere conditionem ecclesiae deteriorem. Ita videtur residere glis. 23.q. .c. si is qui . Similem glossam habes in d. p.
con tingit. i. Io. And.idem tenet in cicudesideres,de sentiexcoin. Maria. tamen
S .inc.Οlura, de inivr.distinguit,quod potest remittere iniuriam, quae principaliter illata fuit ipsi praelato in perso nam , nam licci videatur facta ecclesiae suae, de omnibus ecclesiis suae dioecesis, si est Episcopus, tamen tacite, ut quia negligit agere, siue expresse potest remit tere, nec aliquo modo tenebitur de suo satisfacere,& resarcire. Atiniuriam sactam ecclesia suae, vel clerico sibi subi
285쪽
Decit. Aurearum Par. II. Lib. II.
,ex iusta causa potest illam remittererone administrationis suae,maxime ante litem contestatam,cum non remittat
aliquid, iurui sit in bonis ecclesiae. Secus vero si sine iusta causa, & non haberet administrationem, & remitteret post litem contestatam,quia cum talis actio existat in bonis, ideo huiusmodi remisiasio dicitur donatio, quam facere non potest, cum faciat ecclesiς conditionem deteriorem, sed utrum pater iniuriam factam filio possit remittere, diximus su
1r Vndecima. Iniuria prisumitur tremi ssa in his casibus.& Primus, quando post inimicitiam cotractam, inc perint
ouersari simul, r lere, vel similes actusia ere, nam tiae prouinitur remisia iniuria & facta reconciliatio. Bald. in auth. fi dicatur, C. te test.vide Inllit. de intuta
f. fin .ubi etiam glossa singulariter dicit, quod si fuit remissa iniuria in ultima voluntate, licet testator conualcscat, no tamen reui reicit iniuria, vide Io. And. in c. a.dehomita in s. Secundus, per osculupacis datum in ecclesia intelligitur re-
milla iniuria, ita Guliel. dicit, per texta in l. si tibi deccm,ff.depach. Tertius, per salutationem, quia per illam fit indignacionis reconciliatio. 63.dist. p. in Adrianus, nota HOstiens. in cap. olim, de iniur. Getmin. in prooe.6. In Prin. na. 6.
quod intellige,quando qui iniuriam recepit, non irasci Nir, nec mouetur, quias iniuriatus recepisset iniuriam ad animum, motus, & turbatus suerit, &iniuriantem citari secerit, dc lis fuerit
omnino contestata, non tollitur. ita D. Ant. in daeap. olim, si autem lis non fuerit conicitata, tunc per salutation m
sumitur tacite remissa iniuria, Quod etiam extenditur ad Episcopum, qui licet non possit remittere iniuriam expresse quoad ecclesiam tamen quoad se potest, tacite salutando iniuriantem. Sed post inchoatam litem requiritur expressa remi mo, ita Zaban in cap. si quis domum, de iniu. Quartus, per tactum manus, Anyin LI. ff. de paci propter ψ. ibi, in vers. pactum, ibi, pro percussione palmarum. vide glossit n. in cap. I .de sponsiduor. Ic per tactum manuum praesuini tur dilectio, glos. in cap. fundam nia, i in et olextra te eleel in 6. Et ista diacta intellige quantum ad aestimationem iniuriae , non autem quantum ad reperulendum quem ab acculatione, propter
dictum Innocen. in capaeum I.& A. de re iudici an autem iniuriatus, qui remisit iniuriam, possit a re pro impensis 3 Dic, quod sic , Zabata in capit. I. in fine de iniurixi Duodecima. Iniuria remissa i in foro conscientiae: puta quis dixit suo sacerdoti confitendo. Ego remitto omnem iniuriam, non operatu r in soro contentiose, & sic actio non est sublata, ita gl. in cap. quia praesulatus, i. q. . &glO.in cap. I. de malefic. Adde D in. Anti & Inno.in cap.de his, de accus. Fel in cap.de cael ro, te testi.in verb. Limita 7. nu. I o. ubi
dicit, quod vitio iniuriς per viam iuris
non est in conscientia prohibita, &sic remittens in poenitentia iniuriam simpliciter, potest adhuc agere actione iniuriarum misi esset facta plena remisso iniuria ruin in foro poenitentiali cum iuramento,quod prodest in soro soti,quia potuit presbyter pro alio acquirere, ita not. Bald cin l.non solum, j. iniuriarum, si de intuta
13 Tertiadecima. Qui conuitium' dicit extra iudicium per libellum famosum literaliter compositum siue prosaice, sue metrice, siue rithmice, sue vulgarescantilenas, quae redundant in fama alterius, ideli bona 'dunt famam et opinione, etsi verum dicat, quamuis fili leges puniri debeat,C. te sanio. libes. l. i. dc ibi
noti& in l. eumqtii, ff. cod. tamen aliqui dicunt contrariu quod videtur placere Canonis lis, s .q. I .c. I .& a. milia aut
prima opinio verior videtur, scilicet,p ter peccatum mortale, teneatur actione iniuriami quia hic adest illud quod est de Iubilantia in actione iniuriarum, scilicet animus iniuriandi. I niuria enim in assectu facientis consstit, Lillud Leu, qui,
286쪽
qui,*.fin.ε. .Et cum animus probetur ex qualitate verborum,& modo dicendi,ex quo verba sunt contumeliosa, st, tur isti praesumptioni, donec constet de contrario, ut not. in d.l.eum, qui, non . enim sola veritas conuiti j eximit alique ab actione iniuriarum, argu.l.quisquis, C .de post h. & de oss. Rectoris prouinciae, i. iustissimos, ibi, cum dicit, si vere nocens fuerit, nec per libidinem. Et sca ad hoc, ut qui si eximatur ab actions iniuriarum, non solum requiritur veritas
conii iiij, sed quod absit libido, vel voluntas iniuriandi; bene facit Equemad. stam. aper. l. 3. Vbi quae tangunt ignominiam alicuius, Imperator prohibet detegi: non enim debet aliquis alterius infamiam sine causa detegere. Et cum ex delictis consideretur voluntas,& no xitus,t.diuus, ad i.Corn.de sic .vel dictum sit bonum, & utile in se, si tamen
malo animo, & modo fiat, punitur,23 q. s.c. relegantes. Sed tamen econtra nocuramus, si fictum, vel dictum si malii in se, modo voluntas iniuriandi absit,l. illud , j. I.& r. Me . inens enim&voluntas magis sunt attendenda, quam factum, I S .q.6.cap. I. in fi. 2 a. q. 8.ca. lui occidit. Quare,ex his omnibus conci
dendum videtur, quod qui conuitium verum de aliquo dicit extra iudicium absque causa, peccet mortaliter, & puniedus fit;& si t asitur criminaliter, poena capiti' l. Vnic. C.de tam . libet.si agitur ciuiliter, secundum iniuriam,quae non publici, sed priuati iudici j continet quan lana, l. iniuriarum, C. de iniuri & tunc punietur secundum iuramentum actoris, & taxationem iudicis, Insti. te inla. b. poena. At si agitur secundum Can nes, flagellatur,& excommunicatur, f. q. I.c. I. & 2. Verum in soro poenitentiali tam qui famosum libellum conficit, quam detractor, tenetur ad restitutionelamae'. iuxt. sententiam Raymundi, &Host in summa. Card.a Turrecrem in cap. si qui. s. luaest. I. Quartadecima. Libellum famosum
26 in mens, ct non lacerans , t est inso
mis, intestabilis , debetque per leges d capitari,d .l.unita& etiam puniendus est secundum Canones, cap. si quis, S .q. I. quod intellige, si dolose manifestaverit, ut scilicet infametur ille, de quo libellus conscriptus est. Quia si ex simplicitate, non debet ei imputari. Item s bono Zelo, ut puniatur,& ipsius poena sit alijs in exemplum, C.ad IIul Repetund. LI. 2.
q. I. c.quia propter; nam ad hoc expedit peccata nocetum fieri nota, ut dicit tex. In Leum,qui, ff. d. ne maleficia remaneant impunita, Ead i. Aquil l .ita vulneratus. Sed tunc debet probare, cap.quidam, S.q. i. Et ad hoc multum proficit conseruatio libelli, quia per libellum notat cum con uincere, nis haberet testes. Licet ex forma litterarum posset esse aliqua suspitio contra eum, si ille est solitus facere talem scripturam. Sic, si non hac rat,& prodit in publicum, ut a proximis
nocumentum corporale auferat, ut quia vult tradero Ciuitatem, vel quia est leprosus, aut quid simile. Vel habet nocumentum spirituale, quia cst haereticus occultus,& posset simplices de facili de cipere, Vel excommunicatus, & diuulsat, ut rubore confusus poeniteat, vel l legitimus, ut repellatur a Promotione, vel haereditate, caetra, qui ni ij sint legiticitator, & in his casibus si talia convitia robat,no tenetur actione iniuriarum. tem, si non potest probare, & reuciaret talem libellum secrete sacerdoti, vel alij persenae,quς prodesse,& non obesse post et non esset culpandus,are. teX.in c. hoc videtur,M.q.s . ita Card.a Turrecr. in c. si quis, S. q. I.
1 Quintadecima. Qui opponit i alicui
contumeliam in iudicio per modum exceptionis, & illam non probat, tenetur actione iniuriarum, ista videtur exprcsse probari in L si non conuiti j, C. d. &l. si quidem,& de liber.cau. l.si tibi, l .non solum, s.fin.& l seq. s. d.Nam qui noprobat quod opponit, etiam excipita O, calumniari videriir, 1. q. s. cap. qui non' probaueriticap.cum dii cotus, extridc catum.& etiam potest actione iniuriarum
287쪽
Decis Aurearunt par. I IL,Lib. II.
conueniri, C.de lib. u.l. si tibi. Et qui exceptionem paupertatis Opponit, tenetur iniuriarum, si illam non probat, i. si
Sextadecima. Si mihi iniuriati dico, 28 tu mentiris, i modo dicam verum, puta dixisti quod sum bastardus, dixi mutiris, si dico veritatem, no teneor actione iniuriarum, Banin l. eum,qui nocentem, T de iniu.4'ctide Anch. consa 21. Si vero non esset verum, & tunc licet non sim excus indus in totum, tamen mitius debeo puniri, Abb. inc dilecti, de except.& in c. i. de intuta quia quod calore iracundiae fit, calumnia caret. Si Vcro non apparet quis coeperit, iniuriari, neuter teneriir de iniuria. Lud. Rom. in i cum mulier, Tibiti.matr. Fel. in cap. dilecti, de excepti ver.tertia declaratio,
Decimaseptima. Offendens potest se 19 subij cere 4 .iudicio offensi pro satisfactione iniuriae, ita not. in c.contingit. I. de sentent.ex m. Ad quod alam iacit, c. Quintauallis,& c. veniens, te iureiuran. Quod tamen limita, quando quis subi j ceret se iudicio offensi laquam boni viri , secus si subi j ceret se iudicio illius, tanquam arbitri, aut iudicis: quia hoc fieri non potest, ut in l. pe. Ede artari l. vnic. C. nequis in catis. sua iudici Sed quod dixi de arbitrio boni viri, limitandum est, nisi pro tali satisfactione
vcniret insere la vulneratio: Nam hoc casu fieri non potest, eo quod nemo est dominus membrorum suorum, ut in Lliber homo , T ad i. Aquil. unde laicus hoc iacere non potest, ncc in hoc valc-rct cosuetudo tanquam irrationabilis, sacit quod not. 13.q. s. in c. si non licet, facit quod nota Bar. in Li. f. usque adco, Ceod. & in l. fili. S. si quis autem, T de his qui sibi morti risc. Decin octaua. Licet unus de una doso m taut familia voluntarie se subi jciat verberibus alterius, tamen possunt illide domo, aut familia agere pro iniuria eis illata ubi in alterii, ct ratio est: quia
licet volenti non fiat iniuria, tamen si talis actus tangit iniuriam alterius, non videtur esse actus sine iniuria omnino,
mvn. Vbi cum iniuria illata clerico vi deatur toti clero facta, licet patiens non reuocet illam iniuriam, dicitur tamen iniuria fieri clero. 3I Decimanona. Intendens alicuit iniuriam inferre, si alteri inierat, tenetur actione iniuriarum: quia erat in eo animus iniuriandi, l .eu qui, Teo. At si non intendebat alicui iniuriari, sed volebat sorte percutere servum, vel filium ad castigandum,vel emendandum,& alium percusserit, non tenetur, & ita loquitur tex. in l. si cum seruo, allegata in glo. . incisi culpa de iniur.
31 Vigesima. t vituperans aliquem iniuste dicit Astens. secundum S.Th. quod sicut dignitatem personae eius in opinione hominum maculauit, per illauonein contumeliae sic reparet eum per exlii bitionem reuerentiae. Haec D. Tho. 2.2.
33 Vigesima prima. Attentans castitate
alicuius mulieris, interpellando eam de luxuria, Sc ei perlaadens blando sermone pollicendo ci macia, & innutes, tenetur ei actione iniuriarum,ita io.de Pla. Insti .de iniur. 9.iniuria, vers. siue culus.
3 Similiter insectans muliere, & post
ram vadens quocunque vadat, tenetur
ei iniuriarum: quia propter assidna eius frequentiam, & insectationem inseri mulieri multam infamiam, l. 9.miuila, & est tex. in Litem apud Labeonem, L appellare,dc f. aliud, de iniur. Et hoc , erum, quando interpellat de luxuria mulierem honestam, secus, si velle meretricali esset induta: quia tunc eam appel-hans , & insectans non tenetur actione iniuriarum, ita. Item apud Labeonum, j. si quis virginem, fide iniurivigesimalec unda. I muria,quae alicui fit,duplex est,aut personalis,& priuata,
3 s aut publica si publica est propulsanda est iussu Principis & manu nulitis: Ad Roma 3 . Non enim sine ausa gladium
288쪽
portat. Dei enim minister est,uindex in iram et,qui male egit. Dicitur de Principe. Cui ctiam propter hoc determina tur tributum. Matth. 12. Rcddite quae sunt Caesaris Caesari. Et ipsis militibussipendia. Luc. s. Estore contenti stipeta dij s vestris. Et haec propulsatio fieri non debet nisi propter desensionem Reipublicae.Si autem sit iniuria personalis. Et haec repelli potest tripliciter. t uno modo impediedo , sicut Apolloius Act.23.
procurauit milites a tribuno, ut serua retur illaesus ,& sic licet omnibus iniuriam repellere. Mati. s. Hoc enim non dicitur proprie resistere. Alio modo verbis arguedo. Et sic Dominus percussus alapa percussorem reprehendit,nec alterum praebuit, Io. I 8.& sic, licci omnib.
Vnde gl.ibidem. Ostendit Dominus patientiae privmpta non ostentatione corporis, sed praeparatione cordis esse facie da. Et sic intelligitur illud Matis.Siquis
te percusserit in dextram maxillam,praehe ei EM alteram.i. sis paratus & alteram patienter sustinere. Tertio modo repugna lo. E i lioc du pliciter uno modo necessitate cogente, ut cum laesio aliter vitari no pol. Et hoc aut sine amis, S sic permittitur clericis,& laicis, de hoc flagrante maleficio cum moderamine inculpatae tutelae, & incontinenti. Et sic intelligitur vi vi repellere licet in instanti: quianequaquam facto interuallo. Aut cum armis. Et hoc modo permittitur laicis, eu non clericis. Et hoc cum imoderamine inculpatae tutelae. Non intincto modcramen, si inferretur vis snc armis, dc repelleretur cum armis .
Alio modo ulciscendi libidine: sic nutuli licet. Sic intelligitur illud Rom. I 2. Non vosnetipsos defendentes carissimi. sic ergo iniuriam repellere tinp . diendo, vel verbis arguendo licet omnibus. Repellere vero repugnando ne cessitate cogente sine armas licet claria. Cis,& laicis repugnado. Sed cum armis licet laicis, non clericis. Repellare autem libidine vindictae, neutris licet. Haec Astens.lib. i. ut. 29. art. a. re Card.
i Turrecrem. in caῖ.quod vero, 23 .q. 3.37 Viges matertia. Persona priuata si si ila verbo pol hominem liberare ab iniuria illi inserenda, tenetur, immo etiata cto,s sine periculo vitae suς, non. n.tenztur se exponere periculo corporali. Itam, P saciat cum moderamine inculpatae tutelae. Cum amicus sit alter ipse, δίcenseatur eadem persena, unde sicut
unusquisque seipsum tueri tenetur, ita& proximum. Verum ille qui habet publicam potestatem tenetur defendere eriain cum armis, si oportet, dum ininu erct,q, possit.ita Turr r.in c.non in screnda, 23.q. 3.&cae. qui potest. - Vigesimaquarta. Clerici laicos ini riantes debent eis competenter sitissa re,cicontingi a.de sent.excom. Haec
38 aut competens t satisfactio vel fit perdationem pecuniae, vel per petitionem
misericor liae: Non tamen decet, o clericus flectat genua, vel reuerentam faciat tanquam maiori: quia hoc non fieret sine iniuria clericali,86.di saec.quando: nis laicus esset in dignitate, de maior. & obcd.c. solitae. vcrsiquod autem, uel secundum Host. Competens satisfactio cli, quomodoque satisfiat: modo, non ini jciatur manus in clericum, vel non detineatur in captiuitate, dc tandem nihil fiat quia vergat in opprobrium cleri, Host. in d.c.contingit, ubi etiam Zabar.in fine.
i Iure μο quis non priuatur e culpas .
a Subueniendum est in extrema necestate de proprio, o non Hiiens. 3 Imperator non potess tollere ea, quaesum
de iure nat rati.s Principis quod omnia sint, qualiter inteia
6 . Constituti acta a Principe contra iusius
7 Papa, an, ct quando post transferre. Discopum inuitum δε episeopatu ad
289쪽
Decis Aurearum par. II. Lib. II.
8 Presb ter exosus populo pote H remouersi si ministrando timeturscandalum .s Papa respuis bonorum ecclesia an ha. beat latissimam potesatem. Io Episivus translatus de sim 'scopatu ad alium e voluntate Papa, an semper
cogatur transire. dii Trans laris debet fleri cum causa rationabiti cst bono cambio, fallit in Papa. II Sι de Papatu saltercatio inter duos, quis 3
13 Papa an habeat di positionem latissimam in benesciatibus sine causa. I Papa auferens beneficium alicui sine causa. an Peccet, nu. μαδ s beneficiatus an ροσι Denscium dimittere esuperioris consensu. 16 Papa, vel Princeps rem sibi non subdito auferre non potest. 17 Plenitudo pote Haiis Papa an procedat in clericos respectu bonorum patrimo
Is Fibus priuatur iuresuo, quandoque sine culpa ob crimen commisum a parentibus, O nu.seq.2o Ille eitimi priuantur sine culpa ordinibus Iacris, , religionis ingressu.a I Punitur quis alaque sua culpa in mullis
casibus .a2 Presbiner sine culpa priuatur altaris ministerio.
Quod non sit priuandus quis sine
: I c E T quis priuari non possit iure suo sine culpa sua,
absque causa, ut not. Doch. incit in cap.quae in ecclesiarum, de constit. hinc fit, quod quamuisa subueniendum sit i consti nito in egestate, 8; .d.c.non satis,uc sisi quis tame. quia tempore necessitatis omnia sitiat cornunia, .dis L c. sicut hi,c. 3.de suam etiam fi sua culpa incideret in egestatem, 2. dis . cap.quiescamus, tamen subueniendum est de proprio, secundum glinia d. c.qiuescamus, quae intelligit de Oleemosyna, quae datur pro nutrimento, quae indistincte danda in. II. '. 3. capita quoniam. Et hoc,nisi propter noc induceretur ad peccandum,quia tunc ei non fiet eleemosyna, I.q. 3.c.non Omnis,sed de alieno nunquam licet facere eleemosynam,de deci.c.tua 2.dc Gex transmisisa, & ibisto.& ratio est:quia non est priuadus quis iure suo sine culpa sua. Hinc etiam fit, quod neque Imperatori potest tollere ea,quq sunt de iure naturali, dc sic non potest auferre alicui rem sui sine causis,quia licet habeat iurisdicti nem in uniuerso, l. deprecatio, is ad LRhod. de iact. non tamen habet dominium rerum particulariti,quae olim suerunt concess occupantibus, Instit. le rerum diuis per totum. Hinc etiam fit,il, si aliquis habet ab Imperatore potestatu legitimandi spurios,etiam post mortem
parcium,& mortuo patre contingat,
venientes ab intestato adeant hqreditatem ante legitimationem,non potest te, gitiinatio sequens eis obesse, quia dominium acquisitum ab eis non potest sine causa eis auferri,ita Bal in l.rescripta,infi.C. de precib. Imper. off. verum, quia ista conclusio generalis potest multipliciter limitari, ideo more nostro solito declarabimus illam permultas Decisi
Prima. Potest quis priuatit iure suos ne culpa sua,sed citin causisCausa a rem legitima est favor publicus,propter quem potest quis priuari dominio ressuς,ita tex.principalis in hac materi in Litem si verberatum,ifile rei vendi. ubi sun ius tertij datur militibus ad usum fauore Reipubli . Ita etiam est tex. in L Lucius, de euict. C. de quadr. praescrip.
cie priuit. Hinc princeps potest auferrerem alterius ob publicam utilitatem Gne eius culpa,modo pretium ei daretur, ita noti Archid.in capitaprincipes , P.
q. 3. Sic si ciuitas vult sacere aliquam sosiam per agrum alienum, debet ei solii
290쪽
Quod non sit priuandus&c. Cap. XVIlI. mo
re precium. Pariter s Respublica, propter delictum unius consortis destruit
domum commune, tenetur socio insonti soluere precium cius. ita Bald. not.ini. scimum, C. pro quibus u. ser. lib.au. alias sine caul, non posset, quia dominia rerum sunt letiure naturali. Insti. le rum diu. F. per traditionem,S naturalia immutabilia sunt. Instit detur.natu.
9.ulti de non obstat illud quod dicitur,s quod omnia sunt i principis, quia in te, ligitur omnia fiscalia, vel omnia sunt Principis, quo ad iurisdictionem gen
ratem,tuitionem, & defensionem, 8. d. cap.quo iure.vnde omnes homines,qui
sunt sub Regno Hispaniae sunt sub potestate,& principatu Regis Hispaniae,&in eos habet imperium generalis iurisdictionis,& potestatis. 6 Secunda.Imperator, t seu Princeps,
qui s ne i uita causa iocerit aliquam sit tutionem contra ius naturale, puta quod dominia de uno in alium transferantur sine caula talis con sit tutio nec in foro animae, nec ciuili obseruanda est,arlgum. I tidissica' i .ita Archid. in c.ius ciuile, .dis L& Dom.in c.L desum. Trin. in ,. Innocin cap. quia plerique, paulo
Tcrtia. Vbi iubet magna causa publicam con rnens Vtilitatem,potest Papa
transferret Episcopum inuitum de uno Episcopatu in alium, fine culpa ipsius Episcopi, Puta populus, aut Tyrannus prosequitur Episcopum sne causa iusta, ct magis, cor corum indurescit contra eum, si periculum est destructionis e clesiae, vel magni scandali, vel in spiritualibus, vel temporalibus, tunc potest Papa,qui in Dei vicarius t totum corpus ecclesiae sit sanum, illud membrum praescindere, facit ciscias, 7.q. I. sed de-b lare ci bonum cambium,ex quo si. ne culpa sua fit remotio, Vt not. lnn. in cap.nisi cum pridem, dc renunc. nam cum quis priuatur re sua sine culpa propter publicam utilitatem,debet recom-
sari in precio rei suae, Panor. In l. Pei timorem, te statu monach.inc.ma,
de cler. aegrot. ubi dicit, quod si presby-8 ter i est exosus populo, nec poteit ibi administrare, nec retinere ius praelaturae sine scandalo populi, tunc poterit remoueri, arg. pl. d.c.tua, s undum unum intellectum, in leprosus omnino remoueatur propter scandalum, sed de fructibus ecclesiae sibi prouideatur, hoc li
mut. si aliter non potest ccclesς contuli, saltem per datione coadiutoris, si enim possct prouideri per coadiutoris dationem, non putat quod posset. Quarta. Quamuis respectu beneficiorum latissima sit potestas Papae, tamen' resipectu bonorum t iplarum ecclesiarum secus est, unde non potest auferre hona unius eccletiae, & dare alteri sine causa,vt not. glo.Archid. de G in. in. Cap. I. dist. I O.& glossin cap. I .in ver. ii stitiam, diltin. 21. de ibi noti Archid.& Gemin. S noti Archid. in cap. I.dist. 11. de ideo dicit Archi d. in cap. non luceat Papae, I 2.qUςst.2.quod Papa peccat mortaliter, si vult res ecclesiasticasconsumere in turpes usus, vel dare consim-guincis,Vt cos diuites prς alijssaciat,velut ipsi construant palacia, & huiusmodi.Ita refert Felinus in d.c.quae in ecclesiariam, num. 4.
Quinta. Licet Papa possit pro libito suae voluntatis,& sne causa Episcopum deponere vel Episcopum de suo Episcopatu transferre,tamen non semper cogiro turi Episcopus prouisus transire, seu tunc demum, quando Papa procedit tu ibendo, quia praesumitur iactum fauorei cles 76. l. cap.omnis,nam si procedit prouidendo, tunc non cogitur pro uisus transire: quia praesumitur factum eius sauore. Sed in Concilio Pisano cui praefuit Alex. Papa, staturum suit,quod Episcopi,& Abbates non possciat transia serri inviti, nisi subesset causa euidens,& rationabilis, ut dicit Panorm. in cisi. de postul. praelat sic Innocentius III.v luit translationes Episcoporum dumta