장음표시 사용
301쪽
Decis Aurearum par. IL Lib. I I.
restare aliquem actum fieri ab offendete, glO.in l. I. C. unde vi,dicit, quod sic, ut armis insultari, clamorri& minis terreri; an autem minae sint susscientes, dic quod sic, quando esset homo, qui costituisset exequi facto, alias non, ut sic ex personis hominum facta pensemus. l. i. C. si quis Imperati malea. Bart. in l. metum, iLex qui D. u. maior. licet Baldus dicat, quod vectis contra verba est resisterulum, non ad manus,& serrirna veniendum,mallitquod not. Specul. in titu. te accus.*.i ite, vers. Quod si vocavi te latronem . & hoc, nisi mora esset periculum allatura, ut quia sorte minator expectabat socios venientes, quibus resistere non potuisset uia tunc licet ante icmpus occurrere. rtio moderame
consistit circa necessitatis euitabilitate, nam moderate, de ad defensionem dicitur fieri, quod ex necessitate fit, i.scientiam, j. quicum aliter, is ad leg. Aquit. Nec curamus aequalitate , ubi non possumus. euitare necessitatem: nam necessitas tacit delictum probabile, S excusa Mi bile, quod aliter non esset. Hinc t necessitas magna excludit delictum. cap. siquis propter, te stiri. Sic non peccat monachus, qui tempore maximae necessitatis sacideseemosynam de bonis monastera j, sine licentia praelata, My. q. I. cap. alia,& r2.q. r. c. non dicatis o Pariter siquis necessitate praecisa, aut urgenti violat ieiunium, aut Quadrages mana, zxcusatur in totum, c. r. de observ. ieiun.
Sic propter necessitatem licitum est sumere cibum a Iudaeis,de infidelibus gi. peri in caluam sit de Iudae. Sic propior necessitatem quis potest absolui ab e Communicatione, aqua regulariter nullus ab luit nisi Papa, i 7 M. c. si quis suadente, te consecta list. . sacerdote, c. pasta ratis, j. i.deos .ordin. Et idem in consessione : nam propter instantem necessitatem, potest quis audiri a laico,& habetur talis propter contritioncm a Deo pro absoluto, sed non a laico, qui non habet clauium potestatem, S de pinnat. dc remissa. noua.Sic propicr necessitatem licitum est baptirare etiam laico, excommunicato, de infideli, de
constat, de cap. seq. Sic licet sacrificia,&consecrationes non debeant fieri rus super altari, & locis Domino consecratis, tamen instante summa neccistat Ρ test alibi celebrari, c. sic ut, de consecta 3o dist. i. Pariter i necessitas violenta excusat a fornicatione, nam licet necessitas compulsiva non excuset, quia Meta. voluntas est,t .si mulier, f. si mulier, is quod meticaus. Vnde potius quis de
bet pati excoriationem, de omne ma tyrium, ac vitae amissionem, quam mari consentire,c. Ita ne, 3 2.q. .tamen ubi
daretur passo snealiqua actione, ut puta, quia virgo propter necessitatem vi lentam fuit deflorata, voluntate penitus renitente, tunc nullum committitur peccatum,& mens remanet casta,et
virgo: quia in ipso exercetur libido aliena, & non sua, d.ca ita ne, sic licet non 3 1 sit subueniendum t ei, qui incidit in aegestatem culpa sua, i bona fides, isdepos. c. ex parte, de consuet.c.non satis,
dist.86.ibi, sine tiro vitio, tamen exilienti in necessitate subueniendum est, ct siquis sua culpa incideret in egestato, 2. dist. Dquiescamus, quod intelligit ibi gla.de eleemosyna, quae datur pro nu . trimento, quae indistincte danda est, nequis fame pereat, cap. pasce, disi. 86. I I. l. 3-ca.quoniam.& noc, nisi propter hoc inducatur ad peccandum, quia tuc nullo inodo det fieri cleemosyna f. l. s.
rii, lec5lt. .oppos . nisi ii cistas pauperis extreme urgeat. Ite licet de proprio sit facienda eleemosyna ,& non de alie 32 no, dedeci. c. tua, 2. & c.ex transmissa, de ibi stas. De hoc cliam notad consue. P. 2. In glo t. tamen si necessitas patrueris esset cxtrema, dc aliter ei prouideri non possit, esset etiam de alieno subu niendum , quatenus fame non periret, Sil. invest. Intentio.q. t. Sic, ut ad rem nolinam reuertamur, necessitas facit homicillium cxculabile, quod alias non
302쪽
esset. Sed cestante necessinte,dicitur potius offensio, vel vindicta,quam defensio,vt innuit glo.in d.l. i. C.unde vi. In 33 dubio autem an quis intelli saturi per tere ad defensam vel ad vindi fa, dicit Bal.in d. 9.tabernatius, quod scilicet dum es in actu percutiendi, percutio te prius, tunc est ad defensam , sectis si percutio etiam incontinenti, postquam me percussisti, quia tunc dicitur ad vindictam, nisi facerem, ne iterato percuteres: si vero non apparet quae percusso pNcesserit, in dubio praesumitur culpazius,qui prouocauit, i. I. b. cum arietes,sf. s qua tr. pavp. secis s. dic. Et ibi dicit Bil quod insultatus in dubio praesumitur secisse ad sui defensionem,uide glosam in c.significasti, et 1.de homi. α pec
3 Decimanona. Si aliquis i suadet alicui,quod cxponat se periculo pro patria vel pro defensione Reipublicς, maxime fidei, vel ecclesiae, non cit irregularis,etiam si iste,cui consultum est,moriatur,23. q. s. cap. pro membris. & capae l. α'.8. Cap.igitur, & cap. seq. & si sciret euverisimiliter moriturum, nam tali casu etiam si imminerent pericula, & aeque' retur mors,non irrogatur irregularitas, cum hoc casu etiam ad praelatos eccle-3 s siae pertineat i iacere suasiones,& hortari non quidem ut occidant,vulnerent vel mutilent, hoc enim esset directe ad homicidium prouocare, sed ut ecclesia, fidem, vel patriam liberent, & terram ab infidelious occupatam reducant ad
Christum, re licet hinc inde aliqui occidantur, non est hoc praelato imputandum , primo peccaret, si contriinales se
vi pridem. 36 Pariter, qui suadet alicui, ut indubitanter se morti exponat pro honore Episcopi,vel ecclesiae, vel pro fide,secit dum Innoc. non fit irregularis, etiam sim Ssequatur, quia Christius pro nobis
mortuus est, & Sancti martyres pro ecclesia. Idem Host.Sunam. Pisan.in verb. Homicidium, 2.f. s.
37 Vigcsima. Irregularis non est , i qui
consuluit volenti iugere inimicos propter timorem mortis, quod remaneret,& quod procurarct pacem, si mistra remansit, & occisus cit, quando qui consuluit habuit probabilem causam credendi, quod illi non immineret per culum, puta, quia inimici illius adeo Grant coiit anguinei, vel amici, quod inctito potuit praelumere, quod eos posset collibere, alias sic. sum. Pisa.ubi lup.6 .
3 8 Vigcsma prima. Qui dichadet homicidium, sed nihilominus asociathomicidam, ut eum, si oporteat, defendat,homicida est, nec poterit promoueri. &sic intellige quod defensione committitur homicidiuin , extri de cier. pugia. in
Vigesimas inda. aut animo vulsa 39 randi tantum venit, tenetur t non solum de vulnere, sed etiam de homicidio, si secutum fuerit, licci non laabuerit animum occidendi igitur si ultra propositum sequatur cum tus, teneturdelinquens non secundum propositum, sed secundum euentum, c. sicut dignu.
F. illi, de homicid. Quod intelligit veru
Bal. si instrumentum, cum quo vulnerauit,erat aptum ad inserendum mortem, alias secus, ita dicit in i .cum mandati.C. mandati. allegat text.in capitis
gnificasti, de homici verum in tanis spiritualibus, ut in excommunicatione,&similibus,attenditur animus, & non uentus, prout tangitur in cap. 1. de conssit.& in cap.in nonnullis,de Iud*Bar. in l. Diuus. isde sicar. Hinc fit quod non est excommunicatus, qui credebat percutere laicum, & percussit clericum, de quo vide in cap.si vero, de senti excommunicat. Pariter ex text. in dicto f. illi. Dominus Abbas insere, quod etia quo G ad Deum voluntas i mala habetur pros acto, sed minori peccato, & astringitur, ex Quo delictiim non est secutum licet voluntas deliberata priccs-
303쪽
Decis Aurearum par. II. Lib. II.
serit, vide bonam glossam in c.si cui, de
poenit. list. r. nam iura, quae videntur innuere contrarium, lebent intelligi, quoad interitum salutis aeternae, sed quo ad quantitatem supplicij, disserunt: nam consummatio operis aliquid addit, datas ut dignum,f.Illi autem. Vigesimatertia. Aliquis est vulnera i liis, de febres superueniunt,& mor
tur,licet multi dicant eum mortuu propter vulnera, tamen non erit irregularis,si medicus asserat contrarium : quia
standum est peritis in arte, dc per consequens credendam medico erit,& ita tenebitur de vulnere, &sic non est irregularis, nec tenebitur de homicidio, sa-ci cuignificasthel primo. te homEl.s mei,de re milit.lib. I 2. Vigesimaquarta.Si quis decederet ex 41 alia infirmitate,& hoc sit certum, non est imputandum illi,qui percussit, no.in .ad auilientiam,in ver.si vero te hom. Et intellige aliarta infirmitatem non trirhentem originem a prima, sed penitus diuersam, Sc sic caesa superueniens ha-hilis ad quid inducendum,confundit vi cs primae, de qua erat dubium , an ad hoc potens existerer, de quo uac.presbyrerum, de homic-Vigesimaquinta. Medicus, qui du- 3 bitat an medicina i sit proficua, ves noctua , peccaream dando, etiam si naagis credat eam proficuumquia in dubio melius est hominem relinquere in manu Creatoris, quam ipsum exponere cui l dubitabili medicinae, Inn . in cap.ruanos, te homic Elidem,si dat medicina, qua infirmitalcm potest augere,ut infirinum redimat,i.medicus,sfde var. dc extraord.crinaleccat etiam debitam medicinam omittendo, facit optime tex.in F. pratere Inst.ad leg. Aqua l. Rursum, si licit se peritu cum non sit,uel facit, auromittit aliquid, propter quod infirmus periculum mortis incurrit,peccat,& est Irregularis, .md. 2.ffquia quisque tu. Ad n degra.& qualitac.ad aures.& videtur asserere se peritum statim quod acceptat ossicium, d ais ur curam, ita
Innoc. in daea'tua nos, Dom. Anun Vix masexta. Custodientes infim mos ii ad eius petitior rem vocati runt mimitonem,Vt minueret cis sanguinem vel dederunt eis vinum, vcl non bena custodierunt eos, ita quod ipsi mortur sunt, quando in his casibus bona fido haec fiunt, no debe3 aliquis de facili scrupulosam habere conscientiam, nisi sit Guidens culpa aut negligentia aissoluta, quia tunc n certu esset, quod inde mors prouenerit,irregularis osset, quod idem etiam esset, si probabiliter dubitatur se
cundum iudici irin medicorum. farrigi. in c.vni .de scrutan or l. c. id audientiam, de sponsa. Alias non saciat sibi conscientiam imipulosam, de si habet deponat, ne aedificet ad gehenna, C. per tuas, acie simon. Suia colasciscintil. l. I.
1 Vigesimas optima. Vulneratus, i qui
dicit te mortuum non ex vulnere,s mala vita,& culpa medicorum, Sc facit pacena cum vulnerare, co mortuo, licctialis remisso prosit quoad excusationuperlonq, D n tamen quo ad liberatione poenae: publica enim p a non potest remitti conuentione partium, l. iure gentium,k si paciscar,ff.dc paci. no. DCr Isar in l. Diviri is ad Sullan .glos .in j. sin. Insiit. dein iuro ubi dicitur, an, dc quando remissio, vel concordia possit fieri in s morte. An t vero assertioni factie in asticulo mortis, quod aliquis elim vulnerauerit,uci secerit cum occidi, redaturi dic se dum Bald. per glossam, in La. Gdccatum. quod talis assertio non probarrionem, sed leuem inducit talarum prae sumptionem, vcl suspicionem, non tammen talent, lux fir sui sciens ad tortura, ita ctiam tenet Ang. ind. l.2.: ubi erim dicit; quo i operabitur talis suspicio, ut haeres accusando, cusetur a pre ampla
Vigefinia naua. Liceti communis si theorica, quod tacensi quo ad ipsum
obligandum, non presumatur content re, i. tithis,f. inuitus, te proci . c. nuper, dc donatimeter viridc uxori Tamen qu
ad legem promotionis, secundumqtra quis
304쪽
quis sncurrit irregularitatem,ctiam sine
requiritur expressa prohibitio, ne videatur consentire. Hinc fit, aiod si praesente aliquo habetur tractatus cle morte alicuius, si ipsius causa ipse tractatus contingit,& tacet, praesumitur consentire , ocin cap. Petrus,de homic.vhi homicidium commissium per consanguineos clerici ipsius sauore, imputatur clerico, si scit,& non contradicit: quia tunc videtur consensum praestare, quod secus esset, si cieticus esset ignorans: quare licet mei consanguinei propter iniuriam mihi illatam, & mei contemplatione samant vindictam, non est nulli aliquid imputandum, nin ut diximus me pr
sente habuissent colloquium, eu tacuissem. facit tinx. I. q. . cap. lui praesullatus. 8 An vero clericus laesus teneaturi remittere actionem iniuriarum,si scit,quod si hoc non facit, consan uinei interficient Ledentem; Dic,quod non, sed tantum rancorem, non tamen de t clericus coqueri mnsati ineis, de iniuria sibi facta. Specu.titiae legat.kauxta,circa per .col in verbo,quid si amici mei. Ioan. de Anan .in da ap. P truS.
Vigesimanona. Presbyter dixit in visanti,' quod equum ad fluvii ripam duceret,sed a fluuio sirbi canem infans autem flamen intrauit, & submersus fuit quaeritur, an fit culpabilis,& per conseruens irregularis. Dic, quod sic: quia su-,icari debuit hoc posse euenire, si cuti
imputatur Diacono, qui non remouit falcem,qm accinctus crat,cum ludic suctudinem sciret, ut cxtri cod. c continebat ut, dc presbytero, qui non rem uit a corrigia cultellum, cum qua Vcrberabat famulum, ut extr.eod. p. ad a dientiam , ita quod non promouctur, nec ordinibus susceptis utitur,ut ibi dicitur, ut habetur in d. .ad audientiam.
Trigesma. Iudex, qui non liberat so hominem a morte iniusta cu potest, &praelatus si non pascit fame morientem. cum potast, quamuisnonsint irregula res,cum lex promotionis se in requi
rat, I s. l. I .cap.siquis iratus,tamen gri uis sinu peccant.
Trigesimapri ina. Incidendus qui nos i habet 'consuetam dispositionem membrorum,uci venarum,aut subito timor. vel tremor insolitus i truit super cum, si incisor, no erret ex imperitia, vel dissuatudine in huiusmodi,non peccat, neque fit irregularis,s ille decederet. Alten.li
Trisesimas unda. Scio,ves scire des 1 beo aliquem l quaeri ad mortem , putas urena,vel homicidam de iudici quςrenti,vel ossiciali,utrum vidissem talem personam, respondi,quod si & quaerentes instruxi, sum irregularis, fi inde mors secuta fuerit. Quod secus esset,si nescire, nec suspicari possem, quod quςrerctur ad hoc, sed propter aliud : quia tunc intentio non est corrupta. Hγ Rod. dc Astens.s 3 Trigesimaertia. Clerici,qui suntl iaris ignari,pro habcndet indulgenti que dabatur portantibus ligna ad crcnaandum haereticos, ligna portauerunt, sunt irregularcs, si ligna illla operantur ad cremationem, secus si non operantur, Ut quia iam crematus erat mortuus, proho quod not. Abb. in cap. sicut, de ho .ml. cum homo mortuus,non sit homosnam ad esse hominis requiritur anima, Orpus,de ccleb.miff. p. in quadam, vers.nam ad esse de rinalistinct. a. p. charitas, vers. Item corpus. Hinc qui hominem mortuum inu ti lara, no ruet i regularis . Pariter qui occideret homianzm nondum natum,& formatum, sed insorinem, & non r membra ditiinctum, non esset vere homicida,nec irregulur1S, 2. q. . cap. consistilli. 3 2.q.2. . quod uero, c. Moyses .s Trige aquarta. Aliquis me in alium impellit, de ille in qucio impellor,
cadens moritur, vel impcllens Ietr lens moritur, in neutro istorum casuί14encor, nec sum irregullaris, cum nihil
mihi sit imputandum, sed tantum illi, qui me impulit,ita Card. in Clem. i. in
305쪽
Decis Aurearum Par. II. Lib. II.
Pen.q.de homic. qui etiam dicit quod si unus vult me percutere, & ego declino ictuin, ex quo alius interficitur, in non teneor, nisi in staudem fecerim. Quare omnes supradicti possunt promoueri, ex quo in nulla culpa deprehenduntur,
cidendis, A rchi d.Turrecr.& Prς s. in saepe, diit. so.ss Trigesimaquinta. In casu dubio i anquis si irregularis, debet fieri interpretatio in foro exteriori quod no,cum rinae sint molliendae,& nunquam quis est irregularis, nisi cum ius hoc statuat, capit. is,qui, de sentiex m.lib.6. Unde in dubio non debet iudex iudicare alique irregularem,arg. is te poenis.l interprae- .ratione, & lai praeses. Sed in foro con scientiae in dubio quilibet se debet irre-sul arcna imputare, pro hoc de simon. c. Mattheus, c. significasti,t .ver. Quod si discerni, de honi. glossa in c.vni. te scru ti. in or l. laci. inglo. fin. quoad legein promotionis, si hoc inducit conscientia remordens, c. titio,de hom.& ibi Za
bar. eod.tit.incia laudientiam.
16 Trigesimasexta. Praelatus ecclesis hahens iurisdictionem temporalem potest
inuocare eam pro recuperatione rerum
suaruin, immo etiam ea deficiente potest inuocare auxilium brachi j s cularis tranei,id est non sui, c.postulasti, exta de homicic .dilecto, te sent e comm. lib. 7. Et sin tali recuperatione aliquis violentorum occiditur, non imputabitur clerico inuocanti praedictum auxilium , per d. cap. stulasti. ad hoc eod. tit. In 6. cap. 2. ubi datur cautela ad euitandam irregularitatem, i sat cum protestatione quod quis non intendit ad petnam sangvinis. Quod etiam procedit, quando clericus exponeret querelam contra aliquem de delicto, de quo v niat imponenda poena satagninis, d. p. postulasti,& ibi Zabar. Hos L & Zabar. in d.cap.significales Σ.Quinimo si agitur contra surem ad rellitutionem subtracti, & iudex conuictum interficit, ases non dit irregularis, quod Intellige se uata forma texti in d.capitulo a. de homicid. iri 6.s Trigesimaseptima. Homicidium casuale non iis utatur ei, qui non idit, nec suit in culpa, etiamsi ad cautelam Veram postulauerit, cap.exhibita, te homici i habetur, quod non est repellendus' a receptione sacrorum ordinum ludens in puerili aetate,& proijciens lapidem non animo haedendi uni puero, qui lapide proiecto non fuit tactus, sed cadens ad alium lapidem caput laesit, quitum ob imperitiam medici,& patris incuriam expirauit, quamuis dictus ludes Veniam postulauerit a patre illius. Ex quo tex. Iuncta glossa colligitur unum
s 8 notabile, quod petitio t misericordiae
non probat culpam, licci praelimoturcontra petentem, quando non peteret ad cautelam, & ita procedit tex.in cive nerabilem, de clech. Sic petens absolutionem ab excommunication per hoc non probatur excommunicatus, ita tenet Inn .in c.secundo, te ordi. cognita Zabar. in d. capit. exhibita, ibi,Oppono quarto. Vnde infert, quod volenti conuincerede culpa, vel cxcommunicatione,non sussceret probare petitionem talem, tamen ad cultandam praesumpti nem utilis est petitio ad cautelam, quia tunc ctiam si peteretur petitio ad caut lana in iudicio, non videtur recognoscere culpam, cap. venerabili, de sententi
cona. Quod idem extende ad petiti nem dispentationis,quia non probat impedimentum,ut ibi Zabar. 19 Trigesimaoctaua. Licet Ioam Andr. in ca.Ioannes, de homicid.teneat quod sacerdos si pulsans campanas casu aliquem interfecerit, sit irregularis si non ad ipsum, sed ad aliquem de ecclesia spectabat officium pulsandi, & sacerdos hoc fecisset non ex commissione cius, ad quem spectabat ossicium,vel superioris illius, vel ex consuetudine,quq erat talis, ut qui primo Occurrebat, pulsaret suta non est sine culpase in licens alieno officio, resesine culea, & ea, quae, lib. 6. dc decien ordi. mini.c. I.& 2.Ta
306쪽
mentabar. d.cap. Ioannes, tenet con iussum. σ quid de amicis, ct cognatistrarium, dummodo non esset consuetu Domino non Fub s. num. M. do ut Blus depti latus pulsaret aliquo re 28 Aduocatus bona fide defendens iniustam spectu speciali. Suffcit enim quod dedit Operam rei licitae. lias li
t Belli materia ubi plene tractetur. x Beliam duplex exercetur in bac vis arnale, cstri, rituale. 3 Belgum corporale multiplex. 4 Pellum corporale iustum a quo habuerit
s Bellum ι sit iustummulta requiruntur. 6 Bellum iniustum dicitur quinque moius.7 Clericis in quatuor ca in licuum esarma deferre. 8 Pace inter homines sex cause impediunt. o bestam quid dis rem a seditione, subnu. 8.s Penum a multis indicipotest io Belium iustum dicitur ex persona autha-
I i Bellum, quod non est ex edicto principis, sed ad tuuionem rerum, dicitur tu tii. 13 Iustie pugnans pro defensione rerum, non
potest inuasiorem, vel eius bona capere. I Vocati ad bellum rusum an amone mandati habeant confra mandantem. Is Pugnare contra Sarracenos licuum ess, sed non contra Iudaeos. t 6 Belgum iuste infertur contra Sarraco ιρο υ. nos, bcet actu non impugnent. cst quid Res sacra pro redemptione captiuorumae terris, quae nunquam fuerunt no- possum vendi. Πr xv -ys . . . . As Bello in uim opem astam, non habet a 17 Papa potest licite concedere indugeminae ctionem mandati contra vocantem . euntibus contra Sarracenos. item Pro si Comite ne authoritate principis suhac causa im onere decimas, nu. munI arma,vastus proprios exhar Fellare in bestis licitum eri ex necessiratri dantes , tenentur ad restitutioncm.m Capta in beι'lo an sint subiecta re mi 8 Bellum inlucte mouens tenetur ad omnia
2 9 Indicenti bellum etiam sacrilego subditi obedire tenentur, nis in δεοbus casib. 3 o Belli sinis, s quinque in bello calpandi.
si Inimicitia capualis an ea cuset non euntem ad bellum. 3 2 Clericus Dominum comitans in bello, an licite retineat si aliquid consequitur in bello. 3 3 Hostes depradari in belu iusso licet. 34 Pape AAt certissimum est posse indicere M um an etiam praelatis, O clericis, nu. 6. cst 37. 3 s Suadens quod aliquis exponat se periculo mortis Proeatria, vel proximo, an Mirregularis. 3 8 Clerictis in bello licito an possit dare tam ceam pugnanti.
3 9 Clerici capientes arma ad se defindendi. cum scio, si scii abquem interficiant,
o Clericisti interessentia securo homicidio
an inducat irregularualem. At me byter de mandato praelati conducens homines armatos pro tuitione castri,an secuta mutilasione sit irregularis. 2 Christianis an liceat uti auxilio Sarracenorum in bella.
3 Papa potest concedere decimas pro bello
23 Rellum contra quos princeps non habens superiorem mouere ρ ssit. 14 μ iis uti an licitiam in bello. a s Beliam instum habens,an teneatur ad rectitutisnem, si facit incendia. 16 Miles ad praceptum Domini an licite bel
la e possu, si dubium es an bellum sit
49 Rem ablatam per vim, an Eceat iliam, vel ahquid aequivalens recuperare. FOEmptor rem emptam ex bello, an, O quando teneatur res iuuereias r Emenies ex ignorantia de rapina nonnunquam tenentur ad restitutionem -
307쪽
Decis Aurearum par. II. Lib. II.
Ilum damna hinc inde, an facta γω, ct rexmssione inter illos de damnis, dicta remis io extendatur ad vasallos. 3 3 Bellum licue moueri potest ab is authoritate principis ad iniuriam propulsan
s Arma ministrans in bella, si illi, quibus
minisZrata fiunt, comm serunt homici direm, m. nr strans irregularis non es m
1 E materia i belli habetur 13.
Innoci in cap. ut,de iureiu. in m. quod super, de volo. & in ciolim, de restitispol. per Host in sum. le tre.& Pace, per lo. And. in c. I .de homic. in s. dc per B.Thom. 1.2.q. o. ar. 2.per Cyn. in l. quoniam multa facinora. C. ad i.
Iul. te vi pubL Bar. post glossam, in l. hostes, & in l. si quid bello, isde cap. & intrati. reprae saliarum, de per Bal. inbi. C.vnde ui. δ plene per omnes, in l. ex hoc iure,de iust.& iii in l. i .f.cum ari tes, issi quad. hau p. secis. dic. Sed quia in bello solent multa homicidia committi. Ideo videamus consequenter debello, aliqua prius praemittea do, S Primo, quod bellum in haci vita
duplex exercetur, carnale. i.corporale,
dc spirituale, 23. l. r. p. nisi bella. Bella carnalia figuram gerunt bellorum spiritualium, & ideo carnalia non sunt peragenda, nisi in necessitate, 2 a. l. I.c.nΟ-li, & q. 8. si nulla. Sed aduersus spiritualia bella semper debemus insudare, per
virtutes, & oona opera, quibus armamur contra vitia, II.q. 3. . lui resilit,
in fi. Ita magister militiae praeceptu dat militibus Christi: dicens. Induite vos
armaturam Dei, ut possitis stare aduersus astutias diaboli, habet enim mille nocendi modos, I 6.q.2.capit. i. dc stactranquam leo rugiens, de poenit. dist. 2. p. si enim,circa medium: nec cellat circumire,3 .l l . p. nulli,6. l. I .ca. Verum. Secundo notandum est, quod septem
3 sunt i bella. Primum, potest dici Roamanum, dictum ex eo, quod Roma est caput fidei, 2 6. I. cap. hac est fides. &cquoniam, extade sun Trin. dc fi .cath.
c. 2. f. pen. Et est illud , quod faciunt fideles impugnando infideles, & hoc est
iustum, p. xcommunicamus, de haeret. Secundum est inter fideles pugnantes authoritate iudicum, & hoc potest diei iudiciale, & est iustum, i continet, Equod mei causa, l. I. C. nequis in sua caiis. ius si. di. hi tamen proprie hostes non sunt. Tertium, quod iaciunt sil les iudici conturnaces, & rebelles, arseext. te malo.&Ot .cap. si quis, is te rei vendic. l.qui restituere, & hoc est ini
stum, & potest dici praesumptuosum.
Quartum licitum, S est, quod faciunt fideles authoritate iuris, v. g. pro sui iniuria repellenda, exi. te sciat. excomae. si uero, j. nec ille, i. I. & 2. Qquando lac viai. sine iudi c. se vindic.vel etiam proximi, & vicini iniuria repellenda, vel preti atus , qui contra iniuriantes ecclesiae utroque gladio, si utrumque habet, uti potest authoritate propria, de sententa commvn. in c.c.dilecto, s.cquidem. Quintum, quod faciunt fideles contraiauthoritatem iuris, & est illicitum, de potest dici temerarium. Nam & is, qui defendit se contra authoritatem ruris, temerarie se defendit. Sextiun,quod faciunt fideles, authoritate propria alios impugilantes. Et hoc est inius hirn,& potest dici voluntarium, 23. q. I. cap. noli. Hoc Princi es nostri temporis utuntur frequentius, sicut dicit Archi d. in c. iustum. 23. q. r. Septimum, quod faciut fideles authoritate iuris, se defendendo contra impugnantes: Nam vim vi repellere ad tuitiones sui corporis, vel etiam rerum,cum moderamine inculpatae tutelae, omnia iura permittunt, de re tu. cap.quod non est licitum, & hoc est licitum,& necessarium. Haec omnia notantur per Host. in lumina, te treug.& paci per Archid. 23. q. s.c. iustum bellum, per
Astens. lib. a. de besto tit. 29. Tettio
308쪽
Tertio sciendum, estqu5d bellii cor uale iustum t ortum habuit a Deo ordinante & praecipiente illud fieri, sicut in multis locis sacrς scripturi Nun IO. α Deut. Σ1.legitur, Dominii viris prς- cepisse bellare. unde David ait de Deo. Qui docet manus meas ad prilium, &digitos meos ad bellum. Sic bellum iustum ortum etiam habuit a iure gentili. Pariter bellum commune, quod est per vim violentiae repulsio, ortum habet iure naturali, tum authoritate iuris, I .dic Gius naturale, tum etiam ratione, cum
cuilibet natura insita naturalis inclinatio sit, fiue virtus ad coseruationem sui in esse quantum potest, bc ad exclusionem cuiuslibet sibi repugnantis, siue aduersantis. Rursum bellum corporale, Gue terrestre iniustum, inter quoscitque homines, fiue eiusde domus, siue Ciuitatis, siue prouinciae, siue extraneos,o
tum habet a diabolo qui discordiarii seminator est. Vnde Aug. ad quedam Comite, diabolus est humani generis inimicus,inuentor mortis, superbis instructor, radix inalitis, scelerum caput, princeps omnium vitiorum, persuasor omnium voluptatum. Sed bellum spirituale quasi domesticum quod est inter carnem,& spiritum,ad ROi cap.7.Ortum habet a peccato originali,quod uniuersaliter contraximus,ex primo parente, Iac. .dicitur. Vnde bella, nonne ex concupi scentia. Pariter bellum spirituale, quasi ciuile,quod inter homine, & diabolum est ortum, habet cx inuidia, de quo dicit Apostol. ad Ephes. 6. Induite vos armaturam Dei, ut possitis stare, sfirmi aduersus insidias diaboli, quia noest nobis colluctatio aduersus carnem,& sanguinem. i. ntra homines, qui visibiles,& fragiles sunt, vel contra vitia, quae ex carne,& sannui sunt, sed aduersus Princeps a. daemones, qui primcipantur alijs, & aduersus potestates
mundi. i. peccatorum rectores, Ut exponit glossa. Haec Card. a Turre . in cap. 9, mili tare,1 3.quaest. i . Quarto ad bellii iustum requiruntur plura. Primum est
s auctoritas i Principis, cuius mandato
bellum est gerendum, cap.iustum, L . q. h. er.ex ed icto,i.ex alatnoritate Principis saecularis, siue ecclesiastici, penesque consistit authoritas indicendi. Non enim pertinet ab personam priuatam bellum mouere,quia potest ius suum in iudicio superioris prosequi. Similiter, quia sicut ad Principes pertinet rem publicam ciuitatis, sue regni, vel prouinciae sibi lubditae tueri, & sicut licite defendunt ea materiali gladio cotra interiores quide perturbatores, siue domesticos, tum malefactores puniant, secudum illud Rom. Non sine causa gladium portat, minister. n. mi est in iratrici,qui male agit ita etiam gladio bellico ad cos pertinet Rempublica tueri ab exterioribus hostibus, unde & principibus dicitur. Eripite pauperem,& egenude manu peccatoris liberate. Vnde habetur 2,.q. I.c.quid culpatur. Ordo naturalis mortalium paci accommodatus hoc poscit, ut suscipiendi belli aut horitas,atque consilium penes principes sit. Secundum, quod requiritur ad iustum bellum ex parte peragentis,est recta intentio, siue iustus affectus,quo moueatur ad indicen litin bellusia, ut suad bonum promouendum, S malum vitai dum , ut non ex odio, vel propter praedam, sed propter pacem, iustitiam, Acharitatem, s. p. luid culpatur,tamiliatare, 'apud. Idem debita conditio ,' ut non sit persona clericalis, cap. nimis
Tertium, quod requiritur ad iustu bellum, est, quod causa sit iusta, primo ex parte eius,cotra quem pugnatur,ut scilicet illi qui impugnantur propter siqua culpam, impugnationem, & persccutionem mereantur,unde Innoc. in cap.
lim,de restiti si h dicit, quod una sola causa legiti tua belli est contumacia iniuste resissetis. Secundo ex parte Cius, pro quo impugnatur, ut stilicet ea causa sit
coerctio malorum, & subleuatio honorum,ut tangit Aug. in cap. apud, 23.q. c.apud veros,& c. displicet, vel ampli
309쪽
i r Decis Aurearum Par. II. Lib. II.
tio Reipublicae pro fide Christi, ra . quae' illo. . cap. si non, & c.displicet,& q. r. Gnoli. Et hςc tria continentur sub quinque quae, I r. Io.in Sum. Cons lib. 2. de hellis exprimu tur, & prius cum ponit Gossili. s. u. 1 2.de homic.f. periona saecularis, cui licitum est effundere sanguine non autem eccletiastica, cui est prohibitum. 3 3.q. 8. p.clerici. Res, ut sit pro rebus repete iis, cic pro desensione pati lae2 H. 2.c. I. Causa, animus, dc victoria.
6 Hinc colligitur, quod i quinque modis dicitur bellum iniustum. Primo ratione rei, ut si non est pro reectendis rebus, vel pro defensione Patri G23. l. 2.capit. i.& q.vlt.c si nulla. Secundo, radione causae, ut si voluntarie, non neces Ia- rio pugnetur,ead. mlt.q. l.cap. noli.4 crtio exanimo, scilicet,quando fit ad vindictam,23.'. I .cap.quid culpatur, & c. militare, ubi peccatum no est militare,
sed propter praedam sic. Quarto, si non
st authoritate Principis, ea l. q. 2.cap. I. Quinto ratione personae, ut puta quia ecclesiastica est,cui no est licitum offundete sanguine, nec per se, nec per alii, Cad.q.9.vit. α c. clerici unde clerici no possunt vinarmis, siue sint in sacris, siue non, ead.q. cap. I. dc 1. nili in his casibus, quorum Primus, pro defensione sua in necessitate ineuitabili, scilicci, quado aliter euadcre no possunt,ext. le homic. cap. sicut dignum, &cap.i vicepimus,& c. significasti. 2 3.q. vlt.cap. nuenior. Secundus, defendendo sua, vel recuperando,ut in ali .iutibus, te li Mic. te appell.cap. significauerunt,de restita l.c.olim caulam, I .dis .cap. Ius naturale.Tci uris,licet clericis maxime
iurisdictionem habentibus temporale, hortari alios ad capiedum arma pro de sensione opprestarum, de ad impugna- dum inimicos Dei. Quartus, pro Patriqsuς, seu legia paternarum defensione,&pace,atque iustitia tuenda, quia bellum seritur, v t pax acquiratur. Haec probantur de pom. list. s .capit. salias,& 23 . l. I. p. noli. Quintus, aut horitate Papae, unde dicit in cap.scire, 2 3 .quaest.2. cire vos oportet, quod niliquam ab aliquibus homines nostros sinimus opprimi , sed si nulla necessitas incurrit, pr sentialiter iudicamus ; quia nostri gregis in omnibus vltores este debemus,&. praeci 8 piae adiutores. Quinto, i sciendum est,q, si homines consideraret damna, quae assert bellum, scilicet, quia per illud amittunt animam frequenter,corpus,&diuitias, iux. illud Hier. 6. Fortis incidit in sortem, utique amarent pace, sed quia hoc non considerant, ideo haec est prima causa, quare inter illos non est pax. Secunda,quia non puniuntur maleficia, EM. . quia non profertur contra malos sententia,&c.Tertia est abu-datia temporalium. Gmes .i s. Facta in rixa inter pastores Abraham, de Loth. Quarta,quia non occupamur in pugna contra daemonem. Ideo oppugnamus homines. Eph. s. Non est colluctatio aduertus carnem.&c. Quinta, quia noconsideramus, quod dubius est euctus belli, i. Reg. 7. Varius est belli euentus. Sexta est, quia non seruamus praecepta
Dei. Hiere. 3. Vtinam attendistra mandata mea. Haec Arch. in c. noli. 13.q. I.
Sexto notandum, quod aliud est seditio,& aliud guerra, liue bellum, ita tera in cap. perpetulimus, tessent cxcom.ubi inter ista duo ponitur copula, de cuius natura est copulare diuersa, ut traditur in rub.de consecr. Eccies. vel altar de inrub.de iur.5 sact. isnor. Et dicitur fieri seditio per concitationem plebis,ut ningio C. te sedit. Et dicitur seditio, quasi 1eorsum itio, luia in diuersum cadiat,et alios trahuntivi dicit gl. in dicta rub. Et Arch de post cum Ioan. And. in cap. 2. de immu.e .lib.6. in verb. sta itionem. Et dicitur proprie ciuium disiunctio,secundum Ilido. I 8.lib.ctimol. Et secundum Canones seditios prohibenturordinari. 6.disticap. seditionarios, immo iam promoti sunt dei jciendi. II. q. I. c. spirationum. Guerra uero idem est, quod bellum, de est vocabulum nouiu, ab antiquis oratoribus minime ustatu,& ut arbitrosiorigine habuit a vul
310쪽
cari nostro. Sed modo deueniamus ab
9 Bellumi quandoque indicitur ab Isti
peratore, vel olim a populo Romano, l. hostes, s de capti & postli. reueri rati ne publicae utilitatis Imperij. Quandoq; ab alio contra Imperatorem,& publica utilitatem Imperil. Quandoque ab uno
Rege contra alium Regem, vel Principem.Quandoque azarone contra Baronem, vel Ciuitate contra Ciuitatem. qua loque ab uno preside temporali pro exercitio, vel desentione ciuitatis suae. Ouandoque a priuata persona contra priuatam personam,ita Ioan.Calder. le
x o Secunda, te persona authorizate, ut de Deo,cuius relatione hellum est iustu2 3. q. 2. cap. Dominus noster, unde haeratione suerunt excusati Iudaei, qui expoliauerunt Aegyptios de pricepto Domini, i q. .cap. lixit,unde in tali bello occupata ab eo qui causam Dei gerit, esficiuntur capientium. & ita Caltra, &Ciuitates captae a populo Israelitico sue
II, Tertia. Bellum dicitur iustum ex edicto Principis,vel Imperatoris aut Pari uando eius edicto geritur bellum n una contra hostes fidei h reticos, & M
sed etiam, quando sui subditi opprimuntur, nam tunc iniuriantibus iuste hellum inscrt, 13. q.8. cap.scire,unde tali casu. i. in iusto bello,nilod fit ex edicto Principis, res Occupatς sunt capietium,& liberi homines capti sunt serui, ff.deca pr.& poissim. reuer. l. hostes,ssside vensignis. t.boues. rx Quarta. Bellum quini noni est ex dicto Hrincipis,sed alias eli ius him, puta, quia est ad defenfionem rerum suari via, vel pto executione iitris sui, tunc si ille, qui bellum tali: geri habet hirisdictionem, poteli statuere,quod quicu-que in ascrit aliquem, liceat inuas, b na inuasoriscapere, & sua facere, dc tiam inuasoremdetinere,quousque
mino cum assignci, ut noti in cap. a n
bis, de senti excom. Item, si non secerit super hoc constitutionem, potest condemnare de inuasone facta intra fines suae iurisdictionis, C.vbi de crimin. agio r.in auth. qua in prouincia. Inno in c. sicut, re infra, num. s. te iureiuriis Quinta. Oui bellum t iuste agit, sed
no ex edicto Principis,nec aliquam hahet tui isdictionem super eo, pro quo bellum agitur, sed tamen iuste pugnat, puta, quia alius invadit ipsum, de ipse se, vi res suas defendit, tunc licet vim vi
repellere,dc etiam in repellendo homines percutere,dc occidere,ita cum moderamine inculpatae tutelae,ut not.de restit. spol. p.olim, in fi. Sed non licet ei nactus capere, nec capiendo sua sacere,aut inuasorem detinere. Quare si instuasoris bona coeperit, licet in uasori non competat contra hunc spoliatorem actio vi bonorum raptorum, vel actio iniuria ruin, quia obstat ei exceptio paris criminis, cap.intelleximus, te adulta tamen competit ei rei vendicatio: quia dominium remanet penes eum, scutprius, i. in rom actio,sside rei vcn. Inno n. lui supra.
r Sexta. Vocati ad iustumi bellum actionem mandati habent contra mandantem nisi ex debito teneantur, 1 . q. 3.c.non inserenda, I I.q. 3. 'si Dominus,& cap. Iulianus.Quare licet de iure
vasalli teneantur cile in consilio, & ai xilio , quod Domini non laedantur, Itiq. s. c. te Brina, non tamen milites debent ire cum armis ad seruitium eoru , nec aduocati tenciatur pro cis aduoc
re, vel alia scruttiacis exhibere, nisi ex pactis ad hoe teneanturicum no ten tur ad munera personalia cum si uni tu, vel fine sumptu, siue ex pacto,ad hoc in cap.non minus, te immun. cies vel nisi in casibus, qui ponuntur in usibus laudorum, vel nisi ex consuetucline, vel alio iure speciali d es eant teneri. Secus tamen est in commodatore, quia si commodat muti,aut arma ad bellum, si ibi amittamur, non competit actio ad ea in tenda, T. commod. L si ut certo, ru