장음표시 사용
381쪽
i 1 D rimarum inauutio a quῖ ture emanaris.
x Decima prassiat squando finienda , ora, statim sinumbra collectis tue mei ne debent deferri expensis villici, ain rimini ad damum ecclesia. i5 Ecclesia stuest Domino interdicere ne fructis colligat. i Au dauda deductis expeΞ ne decima. is Cossietudo num excussi a decimta pradiabbus u n Druendis. ' Compositio super decimas au sieri post.2o Decim v non requirunt om Eccli stimis Dicis, isi sine scandaloidfacere
2t Decima personales quo tepore soluenda. 11 Decima integre solui debent, alias non fluentes peccant myrtaliter. 23 Dee imas non siluentes postium ogi per iudicem ex oscio immo sunt excommumcani. num se . Forma: litterarum monitoriabum iis qui decima oluere detrectant dare Iarum deatur siub.nu. .
26 Iudex laicus au e uisicat super fructus
decimarum inter clericum actorem, oereum la cum .
27 Decimas nou soluentes quibus poenis su
28 Decim, diligent r soluentes, quadruplia
29 Decima praediales, vel per ovates cui Ecclesiae Lluenda nuse' , S. si Ad decimas obligatus, an liberetur pra- ueniendo tempus solus tonis. 32 Compensatio inter uicos quo ad decimas qualuersiat.
3 3 Decima an a uico , vel ab ecclesia prascribi possit. 3 Decima an debeatur, si quissoluendo in.
36Decima vi non βoluantur ex priuilegio, an hoc passi facere Papa. 3 7 Decimas non soluentes ut non peccent, Papapsti di sensare.
38 Decima uan soluuntur ratione prascriptionis. 3 9 Decimas an remittere possit Episcopus.
o Decimam quot partes diuidenda. i Drei monsi clerici ex prim legio arisi lio possunt veni re. 1 Decima de quibus rebus sint danda . s Decima a monachis de nouadibus a se
ualia qua sint . il s se scopus decimas novalium an sine ceu se u Capituli possit Hiera ecclesia com
6 Decima ausoluenda de animatibus, distingue quatuor casius. 7 Decuna ara minutim de agris , Ohadis posistat. Ill 8 Privilegium concessum religiosis 'per decimas an extendatur ad famulares. y Religiosi priuilegiati super animalia, au. a malia, quae comm scentu cum imi Missorum sint priuilegiat .so Decima an de piscatura sit praefanda .s i An de illicite acquisits nu. 2.3 3 Decimam an usurarius dare debeat, sager feminatur de usura . 14 Decima Walliales an so&enda ab is
3 s Decima non seunt soluende laico,vel regi. 1 6 Clerici ad decimas tenentur, nisiis dete ecclesia.
17 Reuiosi quibus casibus sint immunes a
decimis, vel non. nu sep is 9 Clerici quando aliis clericis decimas se nere, vel non fluere teneantur, me
6i Guni exemptorum an teneantur ad de
61 Coloni partiarii an adillas sint οὐ ii
63 Colonorum quatuor genera. 64 Colonus partiarius an debeat habere partem arborum, vel inu iuum ipsa um 6 s Partiarii tenentur ad gabellas pro parte fructu aem eos contingentium. 66 Tenens rem ab ecclesta in et et hiteusim, vel censum, anseruar abellas. 67 Colonus pensionarius, vel censuatas Anuneatur ad decim m. . Re
382쪽
cIn is retrahentes a solutione decis -
Decima debentur rabiosis habentibus
E materiadecimarum, S primitiarum habetur Is . tu . . g. de his, usque ad finem qu stionis, & quaest. 7. Vsque ad s.cum ergo, de consecr. distinet. s. cap. quadragesima, & extra, eodem quam quidem materiam considerabimus in iis articulis. Quorum primus, de eius definitione, dediscrimine inter deci mas, primitias, dc oblationes. Secundus , de speciebus earum. Tertius, a quo iure manaverunt, & an sint in praecepto. Quartus, quando,dc quo tempore soluendae, & qualiter. Quintus, quibus poenis subi j ciantur nonkluentes,& qualiter remunerentur soluentes.Sextus,cui sint,sioluendς. Septimus, in quibus casibus non soluendae. Octauus,de quibus rebus soluendae sint. Nonus, an de illicite acquisitis. Decimus, sui ad earum solutionem teneantur, vel sint immunes. 'Circa primum sciendum est,iux. A
maest omnium bonorum iuste acquisitorum talis pars, scilicet debita Deo siue in signum uniuersalis dominii, siue pro remissione peccatorum, siue pro stipendio militum deseritientium in ta
sernaculo Dei. dedecim. cap. I. &ca' parrochianori de cap. non est, &cap. tua nobis,g. verum,& cap.cum non sit, tr dedec. Zabar. ias. 16.in principi Et nota, quod habemus decimam, primitiam, & oblatiori . Primitiat nim est pars prima frugum Domino onserenda, de quibus dicitur Exo.12. D rimas, de primitias non tardabis osse re. & Exod. 13. Primitias frugum ter
inardeseres in domum Domini Dei tui.
Quae quidem primitiae suerunt inu ductae in signum rei iam factae, scilicet liberationis ab Aegipto per intersecti
ne primogenitorum salilatis primogenitis Israel. Erant etiam in signum reis aciendae, ut scilicet initium operum nostrorum attribuamus Deo authori omnium bonorum. Erant etiam in signusuturi, idest recuperandae coelestis liae reditatis amissae, quae est propria prim genitorum , ita Astens. lib.6. de decim. ar.8. Deserebantur etiam in recognitionem diuini benefici j quasi aliquis profiteretur se a Deo fructus terrae percipe re,& ideo se teneri ad aliquid de huius modi Deo exhibendum, secivadum inlud i. Paral. vlt. Quae de manu tua acce
pimus, dedimus tibi, S: quia Deo exhibere debemus id, quod praecipuum est, ideo primitias quali pricipuum aliquod de fructibus terrae praeceptum suit Deo offerri. Quae quidem primitiae secundum Ray. dc Hos l. debent dari presbytero parochiati,im. q. I .doctos ac probos monachos. Quota autem pars debeat dari. Dic, quod secundum consuetudinem paynae, dc indigentiam ministrorum. Erita solutio primi tiarum secundum determinationem Ecclesiae est in
praecepto tempore moderno. Determinat autem Ecclesia ut iecundum consuetudinem approbatam soluantur primitiae, ad indigentia ministrorii in Des Conseruet ergo quaelibet ecclesia cosuetudinem suam, si habet,quam si non habet,recurrat ad consuetudinem vicinarum ecclesiarii. Si vero inueniat ibi diuersas consuetudines, illum sequatur, quae magis accedit ad mediocritate, vel quae a pluribus obseruatu Si tamen ecclesia essetita tenuis, quod sacerdo Molia retunde posset sustentari, tunc di cere illam consuetudinem eligendam. quae amplius soluit,vel saltem medium o tenet inter illas. Haec Alex. de Ales iii 3. Turre . in sum. I s. l. 7. Wy tex. in cap. certificarii de sepulticap.cum olim,in ii. de consuetu.& ΙΣ. o. r. cap. Episcopia Mens. lib.6. de decimis. artas.circa fili.
383쪽
- Deci Aurearum pati II. Lib. II.
De oblationibus vero Rayn. in sumn
s dici , t quod iunt tres ἰpecies oblati
num. Vna, quae e l donatio rei facta inter vivoς Deo, vel ecclesi . Secuda facta causa mortis, quae reducta est ad instar lagatorii.Tertia, usualis,quam fideles facilit ad altare, vel ad manum sacerdotis.
. Prima est voluntaria, dc cum data est, de illa non plus quaerimus, sed si solum csset promissa, constat, est debita. De secunda no dubitaturquin sit debita,unde non soluentes sacrilegi dicuntur, &homicidae,& mercatores gentium. HGper Ordinem I a. l. 2.cap. nulli,& cap. lui abstulerit, e I 3. q.2. p.quq Oblationes.
Tertia vero t est voluntaria, & in consilio, non autem in pr*cepto. Sic dicit D.
nes de sui ratione ha ent,quod volum-rie offeruntur. Ad hoc illud Em.11. Ab
omni, aut os sert ultroneus,accipies Cas ,& Mattis .si offers munus tuum ante aItare, e c. & non obstat rex. in c.omnis, de consealist. i. Qui videtur latrarius,
quia tex. ille intelligitur de oblatione interiori, vel bonorum operum. Fallit tamen in quatuor casibus, in quibus aliquis ad odiationcm tenetur. 4mo ipraecedenti conuelitione, sicut cum alicui conceditur aliquissundus cccie ς
ut certis temporibus certas obla tones faciat, quod tamen liabet rationem census. Secundo propter praecedentem promissionem, ut cum aliquis inter vivos
promittit, vel in tollantento reliquit aliquid os serendum ccclesiae ut pro septimis, vigesimis, Sanniuersarijs. Haec H L Tertio propter coelesiae necessitatem, ut quia ex possessionibus, aut rc ditibus eius n- possit sacerdos sustentari. ogod si parochiani sunt ita pauperes,
ut iacerdoti prouidere non possint, tunc qua rat sacerdos manibus suis victum dist.' i . p. clericus victum. Quarto propter conluctudinem approbatam te
Dentur enim fidelos in aliquibus solennitatibus, in quibus tenentur tota in missuri audire, Gitanissas, de conse . di- α ad aliqua s oblat ψncs consueta , 9 p. ad apostolicam, de fimosi. quae tria. men oblationes sunt etiam voluntarii quo ad quantitatzm,& speciem rei,quo offertur. Quod si parochiani non offe- rrunt, possunt cogi ad hoc, non a presbytero, per ossicii subtractionem, sed ab Epis, , cuius officium eis in talibus implorandum, secundum Thornam, per
rex. in d. p. apostolicam, ubi ad conseruandas pias conluctudines circa oblationes, possunt cogi per Episcopum i es, ut dicit Alex. D.Thom. de Hi Haec
de oblat. q. s . Vtrum aliquae oblatii nes. Notandum est etiam, quod quandoque oblationes t sunt respuendae ab ecclesia i ii dςleslationein criminis. Vt eorum, qui pauperes opprimunt, d. .
oblationcs. Item raptorum & virariorum , eritia de rapi. capita super c do
Vsur. cap. luiam omnibus. Vbi ex illoetex. habetur, quod vi urarij publici notae debent recipi ad CPmmunionem altaris, nec corum recipi obhationes, nec rocipi ad ecclesiasticam sepulturam, si in
hoc peccato decesscrint & sacerdos oblationcs rccipiens reddere compellitur episcopo, secundi Ini Hosae in d. cap. Ita in omnibus, ut secundum eius pruentiam restituatur illi, a quo usura ex torta est, si inuenitur, alioquin paupe- rribus, arg. 2O.q. s.c.constituat. Et debet sacerdos manere suspensus in executio
ne ossicij, donec satisfaciat arbitrio episcopi. Item meretricum. Si initi reret iam eius, qur ecclesiae linmunitatem viola - uit, nec emendare volucrit, i7. q. .capin
miror. & haec intelligunc, quando ei mina sunt manifesta,& delinquentes mei Mari nolunt. Similiter sunt reipue idae oblationes publicorum haeret icorii , vael excoria municatoriim,& Iud rum, Q quaiato, de Ysuri Seu modo deuenia mus ad decisiones circa definitionem ip sus decimae, sere pertinentes ad tot dimateri an quarum
384쪽
genera decimarum. Primae erant, quas populus debebat ex lege Levitic tribui ct Ioco illarum sunt, Se successerunt hodie illς, quas parochiam dant parochiali ccclesiae, secundum Ioan.And. de Abdi in cap. t d.tit.Item aliae decimς sunt, quas ex illis decimis a eopulo sc receptis Leuit dabat sacerdotibus, dequibus lo
uitur num.a X.ante finem. Et loco ist
mira sunt partes,quas percipiunt Episcopi ab ecclesiis parochialibus. IO.q. 3. p. vnio, uel quae datur Domino Papae, vel alicui Principi sςculari de nradato eius, secundum Abb.de Ioan. And. Item alio quas unusquisque de populo liniel separabat ad inultadum iacerdotes, di locodilarum sunt oblationes,unde in quibusdam prouincijs obseruatur,quod quili- bet parochlanus saciens celebrari pro animabus parentum,inuitat singulis annis ad annivcrsarium facerdotes. Est&quartum genus decimariun,quas paro' chlani pauperibus recondebant,idestia Usum pauperum rescruabant, & loco istarum succedunt, de dantur cleernosynae pauperibus. Et de his quatuor gen ribus loquitur lo.in cap. cicitas, fatis
itaque, I s. l. I. Harum vero primum ta-
tum genus est nectis imi, scilicet illae iantum debentur quas parochiani dant
parrochiali ecclesiae: aliae vero sunt vomluntariae, de ideo non exigendae,arg. tr. le cci s. p. ex parte Sec dum H 1llen. in .l.cap. i. de planius, eodem titicap.a nobis.
ao Secunda. t Species istarum decimarum huius primis generis duae sunt, quia quaedam sitiat pr diales , de quedam personales. Personales sunt,quae debentur ex negociavone, vel artificio,seu scientia,aut militia, vel venatione, aut huiusmodi,& ex opere personali. Prae- diales vero, tuae proueniunt ex i psis pridijs, v inum, bladum,aut fructus arborum, ut extricod.tit. cap.ad apostoliacae, d cap. pastoralis, dc extr. de paroch
cap vlt. Sed de quibusdam dubium est .a an sitit praediales,t vel personales, ut de agnis,dc sqtibus aliorum anima ii quae in pascuis gregatim pascuntur, S licet
Ber.in i .ca ad apostolicae compulci decimas animalium inter decimas prUiales, &cum eo conueniant Ray.de Gostamen Host. cuius dictum mihi magis placet,& cum eo transeunt Astens. Hentici& Frater Io. in sum.tenet, quod sint mixti,quia tales decimae partim prou niunt a praedijs, cum caecis vivant antia malia, a quibus procedunt,arg. tr.e cap. conunissum, & partim a personis , quae ea custodiunt, exta.dere iudic. c pit. n. Igitur hoc verbum,decima, si tum in definitione, comprehendit decimas praediales,uci personales, aut mixtas, quas parochiani dant parochis.11 Tertia. t Decimarii institutio emanauit a iure naturali secundum determinationem partis exhil, dς,puta,quia aliqua pars cit exhibuita Deo, dc ministris eius. Dictat enim ius naturale, o Deus. debet honorari de propria substantia,secundum illud Prou. 3. Honora Dominum de tua substantia, sic patet de Abraham,& Iacob c. Decimas Deo, I 6. q.7- sic, de sinpliciter a iure naturali, quod Minister Dei debeat suilentari, secundum illud Malac.3. Inserte omnem deciniam in horreum meum, ut sit cibus in domo mea. Et quod ministrante spiritualia debent temporalia ministrari, ut dicitur I .Cor. II .dc Luci a o. Dignus elioperaritas mercede sua. Verum secui dum determinationem certae partis cohibendae, puta partiadecimp&non minoris,non est a iure naturali simpliciter, sed secundum quid. Nam quod tanta pars, dc non minor detur, hoc non dictat ius naturale simpliciter . ita Hugo.
lib. te saetram. par. I a. ca. Astens. lib. 1. dedecimis,art. i.
13 Quarta.tSecundum indeteriminationem, ut scilicet aliquota pars detur ad sustentat onena ministrorum Dei,semper decimς suerunt in precepto, dc de iure naturae. Vnde Genes. 7. Sacerdotibus Aeo peti cibaria ex horreis publicis prῖ-bebantur. Sed secundum determinationem talisparus,scilicet decimet ante L gem
385쪽
vγ i Decis. Aurearum. Par. I I. Lib. II.
.m nitin consilio. Vnde Gen. I . legib tur,1quod Abraham dedit decimas Melchisedech: nunquam vero legitur hoc. fuisse sibi praeceptum. In lege vero suit hoc in praecepto simpliciter , ut patet Exod. 23. & Num. I 8. Tempore vero gratia iacth sunt m pNcepto, secundum
Ad quintum.Tantum decima prediat de iure sunt diuino.Vnde Levit. vlt. lici xur, Omnes declinς terrς sue de frugi bus, siue de pomis arborii Domini sunt. Item decinaς animalium , quς sub virga pastoris tran leunt. Sed decim personales non sunt in praecepto diuinae legis, sunt tamen in prFepto ecciesς ubi esset consueti'o, vel ministri Dei indigerent, & propter indigentiam, & sustentationem perirent. Alii vero Theologi
communiter tenent, quod decimae non
sunt in prςcepto ex dispositione legis diuinae, Richari ci istin. 17. S.Tho 2.2. . q. 87. Canoni stς absolute tenent contrarium, dc primo glos. in cap. in aliquibus, extr.eod. Idem tenet Innoc. in ru-hri.eod. iit.qui allegat multavauthoritates, prout etiam rei eri Dona. Anton. in cap.parochianos, d. iit.num. s. Et hoc
tam de decimis praedialibus, quam personalibus. Ego tamen facile assentirer opinioni Cardinalis in dicto cap.reuc timini, scilicet,.sunt de prFepto ubi esset loci consuetudo approbata, vel ministri Dei indigerent. Alioquin infinitae animae torquerentur, cum pauci sint qui eas soluunt, ut notat Hostiens. in cap. ex parie canonicorum, in s. &cap. tua, in fine, dc cap. pastoralis, & cap. ii aliquibus, eod. Uni. De hoc etiamnotat Archid.in cap.decimae, I 6.q. I. Henrici Boicli,qui residet in hac opinione, in c.
r Quinta. Decimae praediales cum sint de praecepto ex iure ciuino, necessario sunt soluendς fructibus collectis, statim, ita videtur velle texti in cap. cum homines, extra, dem. Hoc est, quando frumentum est separatum a Pleis ex communi consuetudine, qui est in nostris temporibus, ut dicit Panormit.
in capit.peruenit, extra, eodem. c d
i s bent deberri texpensis vicilli, seu domini, usque ad domum ccclesiae, ut est text. iuncta glos in capita reuertimini,16.qu sti prima,& ibi Turrecrem P normiti in dicto capiti peruenit. Hinc insertur, quod talis solutio debet fieri absque monitione, cum illa non: quiratur ad constituendum eum in mora, cum tempus sit appositum in lege. vide flos . in Clementi Saepe, de verboris fici& dicto cap. cum homines, ocnon soluentes peccant,vide bonam glo. in capitaprimo, eodem titulo, in sexto.
16 Potest etiam is, cui debetur decim petere interdici Domino proij, ne fructus colligat,nis eo, vel eius nuncio prisente, C.quando, de quibus quar.pars, LM li. io.ibi, subaspectu curialium,i.no solum, Ede rei vendicat. alias, si vero.& ratio est: quia habet partem in fructibus,& ex consequenti in fundomam fructus sunt pars standi, i fructus, aede
rei vendicati ita tenet mi Cardin. baret. consit. suo I 6. vide Ioan. O An nia, in c.ex parte, itanostro. Z .inci
ar Sexta. t Decimae praediales dandae sunt non deductis expensis,nec etiam illis,quae fiunt pro fructibus colligendis,
dum est, ut dicit Gossire Host. titide decimis. Decimae vero personales, idest de negotiatione, vel artificio,vel alijs, quae non computantur in fluctibus terrae, lis tribuuntur, quia vel surgunt ex rebus decimatis, & deducuntur expensae, Vesnon:& tunc secus, e r.e .c.pastoralis.18 Septima. Cum decimae praediales ex praecepto debeantur,hinc fit,quod nulla consuetudo excusare possit a decimis praedialibus soluendis, siue consuetudo in totum,vel in Drtem tollat decimas,
cunque nisi sorte consuetudo per Papa approbata esset per conuentionem, Vesamitabilem compositionem author tate
386쪽
tate superioris stibsequenter sectam: Naut dicit Hosae in cap.statuimus, exta.deI 'transact.Compositio et inter personam ecclesiasticaria,& laicos super aliqua parte declinae,uel tota de contensu superi xis prilati, Valet Turr talia d.Greuertimini,nu. r vide Abbatem in c.cum ho
xo OH aua. Licet ministri ecclesiae possint laudabiliter requirere decimas, i men laudabiliterfaciunt, si eas non re quirunt in loci ubi sine scandalla requiti non possent,vel propter desuetudine, vel aliam causam,nec tamen sunt in statu damnationis,qui non soluunt in illis locis, in quibus ecclesia non petit: nisi propter obstinationem animi habentes voluntatem non soluendi, etiam si peterentur ab cis,ita D.Thcim. 1.2.q.87. A chid. in .maiores, i 6. q. . Franci incit. eod.titillii Gli 2.Tur cr. in d. reue timini. Henr.inca peruenit, num. 2C. m. tit. Et non obstat,quod cum decima snt de praecepto. ergo semper videtur bligare non loluentes ad peccatum mortale: quia est praereptumat sanatiuum , ω non negativum,unde cum si praec pretio assrinatiuiuia, etsi obliget, non tamen ad semper, sed pro loco,& tempore, idest cum necessitas est, & petuntura ministris; Si vero non est necessi ς, nec petantur aliquibus rationabilibuς
de causis, tunc non soluentes, non pe
cant,se dum superius dicta a S.I ho a i Nona. t Decii οῦ personales solui de-hent , ubi est consuetudo eas soluere eo
tempore uo maior commoditas prouenit ecclesiae. Hoc est in fine anni: nam particularis,&minuta solutio multa habet incommoda,l. plane, ClamiL ercisci arg. tex.in Gex literis, de pignor. si quis tamen ante annum velles soluere, secundum Host. non esset refutandus, ira re fert Turr r. in d. c. reuertimini, nitit Gaa Decima. t Decimς int resoluid Qent,c.in aliquibus,verbo cum integritate,& sic est contra illos Theologos,&Magist. Senten. vi refert gl.in cap. I. eo ut aib.6.qui dicunt,quod sumit aliquid dare pro decima,&nomine dec ς. Sed oportet,quod soluantur cuin interritate,ut habetur per Concit Triden.ses. 2 s. p. la.& non soluens integre, videtur peccare mortaliter, quod colligitur ex
eo, quod potest ad hoc compelli per e
communicationem, & cxcommuni alio non sertur nisi pro mortali, ap.nullus,cap. nemo, i l H. 3. Et hoc non soluieti
procedit in laicis,sed etiam in religiosis, Zabar. in Clem .i 6.1 .de decimis. 13 Vndecima. Non soluent idecimo: Iudex ex os scio potest cogere, Ciun im- mineat periculii animς,si non ioluatur, dedec. .prohibemus,& in talibus cxuberat ossicili iudicis, de iudicio mouit, leosLOrdin.Clem. I. Et ho modo constat possessones, cx quibus decimae petuntur , cta infra limites parochiς, vel homines accipere ab ea sacramenta ccci fastica,quoad personales decimas, nam ex quo de communi iure scripto decima debetur parochiali ecclesiae, de decim. c. cum contingat, & ius commune notorium cst, & tanquam notorium debcesciri,i.q. 3. ,.sed notand a. Ideo in cota trafacientem tanquam notorie delinquente; potest animaduertere iudex in
ossicio suo, adeo in non est necesse quod causa in iudicium deducatur, vestellavadmittantur pro hoc, quod not.de fit 'Hesb. c.quoniam, ela poterit procederenne ulla alia iuris lemnitate. Immo dicit Lau. in C l .dispendiosam, deiud S post euiri Zab abi,q. M. quod non in opus in literis monito in contra non Miuentem decimas ponere elausulam stlam, nisi causam rationabilem volueris allegare,& probare,ad quini faci dum talem diciti peremptorium assignamus.
Ex quibus dictis habetis, quod post ad-- monitionem t non soluentes dcximas
pnaeteritas, sunt excomunicandi, 16. C.omnes decim , & tradit Laar. M Lliterarum monitoralium, quia debadi. cere Iudex. Monemus vos, ut insta tot
dies verbi gratia) quindecim pro primo,& secundo, tertio peremptorio , quorum , quinque Pro Pruvo, quinque Pro
387쪽
Decis Aurearum Par. II. Lib. II.
pro secundo,quinque pro tertio peremotorio assignamus, decimas de fructius talium possessionum sitarum in tali
parochia tolliatis eidem, vel restituatis, alioquin, ex nunc, prout ex tui ac, in his scriptis vos cxcommunicationis sentcntia innodamus,quod notitia practica. Et
ita habes, quod non soluentes possunt compelli per censitram ccclesialiuam,
per districtionem,& temporalem rina, as Gnuncios, Leod.& sici nota differentiam inter censuram ecclesiasticam, &districtionem: nam appellatione censi irae veniunt ea, tuae habentur in cap.quς ienti, de verb.ngia. sivi dii trictionis a pellatione venit poena temporalis. Prima concernit animam, hac corpus. De hoc vide per Do. Abb.in d. c. luaerenti, in nostris Decis .lib. c. I .nu. f.versonam censura.
Σ6 Sed. an Iudex ' si cularis possit cognoscere super fructibus decimarum inter clericum actorem & reum laicum Z dicit calder. te iudici ias. fina.quod non, si
T. tur de iureincipiendi decimas, quiad el f spirituale,& ita procedit glis.ls.
q. I.δ 3. cap peruenit S. sicut. Vnde ibi Prouentus exponitur idestius.Sed si a itur de fluctibus, sic: cum non sit causa spiritualis, cum laico possint concedi titulo locationis,& vendi. cxtri loca. capi nostra.& ibi Io.And. not. in cap. illamuis, dedecim.
Item l non dantes decimas, sacrilegium committunt, & aeternae damnationis periculum incurrunt, I 6.q. T. GI. I 2. q. 2. cap. gloria. unde Hieron. Amico
aliquid rapere surtum est,ccclesiam fraudare sacrilegium est, exinde aliquid subtrahere, omnium p donum crudelitatem superat Rursum frequenter damna patiuntur, qui decimas dare negligunt, I6. qn cap.reuertimini,vnde ibi Arch. ponit mala, quae Dominus inseri si querer propter ingratitudinem non soluentium decimas: nam immittit sterilitatem contra ubertatem. Vnde Dominus
Malac. 3.Quia mihi non reddidistis decimas, & primitias, idcirco in sanie, de
penuria vos maledicti estis. Et Atinis. q. I. .decimae, dicit, cum dando dec mas, ct terrena,& c esti apossit mer ri, pmpter auaritiam duplicem benedictionem fraudas, ideli subtrahis tibi.
Item propter non solutionem decim rum immittit Deus siccitates infi imitates, dc mortalitates, unde 1. Paralip.6. Clauso coelo pluuia non fuit super ter ram. Item quanti pauperes mortui fame fuerint, tot detentor decimarum reus 18 est homicidiorum,d.c.decima At Otra, tui decimas diligenter dat,quadri pliciter a Deo remuneratur. Primam. remuneratio est abundantia fructilum. Secunda sanitas corporis. Tertia indu gentia pecCatorum. Quarta cfelle regnum,d.c.decimae,& ibi Tarruci Asten. lib.6.de deci. art.9. Duodecima. Licet decin im tem pore letis fuerint quatuorgener visuperius diximus, quod plene prosequuntur Doctor. cap.a nobis, de d .hodie tamen est unum ibium genus in prς pto, scilicet ut decima pars omnium molumentorum licite prouenientium
19 soluatur ecclesiae t in cuius parrochia sunt presia,etiam si non sit matrix,ideli baptismalis, si simi decimae praediales,
alia dc cap.si laicus, i s. l. I .cap. clesiari f. i. & ista opinio videtur cile comm
nis, quam sequuntur Goist. & Ioan. de Anan. qui ita notiin Sum, suade decimis,j. sed quibus. Hug. Lau. & Arch l.
din.cons. 16. scilicet,quod decimae de iure communi pertinent ad illam ccci sana,insta cuius parochiam praed ita sunt sta. Si vero non constaret, quia limites non sunt certi, habet locum capit. qu Diam, e . Ut. quia dioeces no debentur. Et haec dedecimis praedialibus, nisi. aliud obtineatur, uel de praescripta cor . suetudine, cxti eodem cap.cum sint, dccap.ad apostolicae, vel ex conuentionς, O caetr. Odem cap. multiplici. et Veruin
388쪽
si sunt persoriales,& tunc sunt dandii ii ecclesic parochiali,vbi dantes audiunt diuina, de recipiunt sacra, modo in illa
ecclesia habeat domicilium, c.ecclesias, I 3. q. l. d.Caincum homines, dc cap. quoniam, Cod.tit. Si vero quis habet domicilium in pluribus locis,ut aliquis rex,aut princeps,& tunc illi Ecclesiae soluet ubi habet domicilium principale.arg.C. ubi senati vel clatat 1. At si in omnibus principaliter, seu εqualiter habitat, tunc illae inter se diuident, ut arg. t . iiii asse sumptio f. iuris prudentibus, Ead munici p. notat Innoc. in C. Omiles, se aetate,& quai. sequitur Henric. . i. Fc 2 cod.tit. ubi ctiam nil. 3.dicit dedecimis mixtis, ut de agnis, de s*tibus animalium. Hoc tamen haberi debet pro indubitato , quod in soluendis decimis attenditur prius consuetudo,c.ab apos tolicae, in fine de declin. ard. cons.' 3i Tertia lectina. bligariis ad decima quqeonstitit in finietibu prediorum vel alijs rebus quam in nutrimentas animalium, liberatur, si prς vcnit tempus solutionis, i. quod quis, i file aest& oblig. l. quod in diem, is te soluti pariter potestlbluere ante tempus, si decima consistit in nutrimentis animalimn & Ecclesi , vel pr lato non fit praeiudicium. Alias
non verbi gratia) si quis statim agmini
postquam fuerit natus vel iri trader noliberatur: quia fieret praeiudicium ccclesiae, sed debet tradi pol quam sucrit lactatuς, de aliquantulum impinguatus, arg. is de an .leg. l.cu qui, secunda Host. de Io. And. in c. cum homines, e .iit
3 a Quartadecima. t Compensatio inter laicos non potest fieri quo ad decimas soluendas in pollertim sine aut horitate iudicis, de ratio eli: quia decim sunt tri
buta animarum, 16.q. I. c. dccimae, extri eod. cap. tua nobis. In tributis autum no
est copensatio admittenda, l. si ea, C le penta inter clericos in potest admitti compensatio sine authoritate iudicis; ut patet inca ex parte rua, oc capit ex multiplici tit. nolim. Henric. c .rit.
3 3 Quintadecima. t Licet laicus Deci
mam praescribere, vel retinere non posisit contra clericum,cap. causam, te praescrip. tamen una Ecclesia potest praeseribere decimas contra aliam, p.cum sint homines, cap.ad apostolicae, tita nostro.
Quod debet intelligi cum titulo, vel spacio tanti temporis, quini de contrario non sit memoria, cap. I .de pr scri . lib. D .Card. consit. 98. in princ. Idem in tributor quia subditus non praescribere contra Dominum : sed bene unus Dominus contra alium, ita Ioata.de Anan.
in cap. tua nobis, ny m. I iit. nostro.
33. Sextadecima. t Deci ima debetur c-tia ira, si soluendo quis incideret in eg statem. Puta colligit quis tot fructus, qui sui sciunt sibi, de pro familia sua : siautein soluit decimam, ipse indiget, tuc glos i 2. 'rueli. i. cap. quia tua fraternitas, decidit, quod tenetur. Est etiam glos. 86. distin h. cap. non satis, ubi Archid. dicit, quod de ςleemosynis sibi factis debet ibinere decimam. Sic etiam
Vincen. incapaeum homines, tit nostro concludit, quod propter paupertatem quis non debet reti nere alienum, capita habebas, ii. quaest. i. Dicit tamen Pa' norm. in d. p. in homines, quod iste tenetur soluere, scd ecclesia tenetur sibi remittere tantum, quod possi vive re, cum cc Asia de suo teneatur sibi prouidere. Facit in simili, quod dicit Flos.
in cap. luicunque, I 6. quaest.7. quod si quis tanto tempore non soluit decimas, quod si vellet integre fausta re, opo teret vendere omnia bona tua, quod ii ccc teneatur ipse hoc facere, ecclesia tamen debet sibi remittere, unde possit viuere. Dicit etiam, uod si esset tanta inopia,quod fame periret,si decimam solueret, quod non teneatur ad solutionem: dia in tali su omnia nant communia icit tex. ita l. r. f. cum in dem , in Libi in si ii ad i. R. o. de iact. per quem te dicit ibi An L quod milites tempore ne istatis possunt licite de Oari victualia. Facit etiam tex. in c. sicut dis cai quas propterita sur
389쪽
Decis Aurearum . Par. Πή Lib. II.
Decimaseptii M. Decimae postquam parochiae suerunt distinctae, te iure communi soluendet sunt ecclesis, intra cuius parochiam situm est praedium, vel sita
sunt praedia, ut superius num. Q. pro
3 s baximius. Fallit i tamen hoc in multis
calibus, quorum Primus est, ratione
priuilegi j. Quod in clericis, ct religiosis
sed an etiam laicis hoc possit conccdere,
dicit, quod sic. Debet tamen qui dicit
se exemptum, hoc probare, quia non praesumitur exemptio, sed usurpatio,ex quo habet ius commune contra se, cap.
addecimas, de restit. s l. in 6. Debet etiam qui habet priuilesium non soluendi decimas, non venire contra illud: quia si illas persoluerent, utique amittunt priuilegium, d .ca si de terra. An 36 vero i possit lunamus Pontifex dare hoc priuilegium,cum decimae sint de iure diuino, cap.tua, de dedi.& ipse teneatur defendere ius diuinum usque ad sanguinis effusionem,a s.quaest. I o. cap.sunt quidam, Doct. in d. cap. a nobis, dant plures responsiones . Quarum Prima est, quod possit specialiter uni concedere priuilegium, Ut non teneatur soluere,sed non potest facere constitutionem
seneralem, ut non soluantur.Secunda,
quod Papa non potest dispensare superius diuinum circa articulos fidei, vel pricepta, ,. dist.b. his ita, & dist.J. in princised in alijs potest interpretari,& sic improprie dispensare, scut nos, lib.2. catar .a nu. .vsque ad vigesimum, pleximus. Hostim. vero dicit,quod lucet Papa non possit dispensare circa prPcepta moralia, fallit in decimis: quia noest praeceptum mere morale,ut etiam dicit Astens. lib. I.de decim. t. I. quast. .ec ratio secundum Hostien.est, quia in
alijs praeceptis versatur honor Dei irremissibi lis, vel utilitas publica humana in dispensabilis, ut est videre in illo p cepto: Non habebis Deos alienos.Item in alio: Honora patrem tuum, &c. & ia. similibus, in quibus nez in totum, ne in partem dispensari potest, sed in praeceyto decimarum est duplex conlid ratio. Prima, quatenus versatur ii
nor Dei, nam decimas sibi retinuit in s
edum uniuersalis dominij, p.rua,2. dena tit. Et hac consideratione non potest decima uniuersialiter remitti: quia non pol Papa facere,ut honor no exhibeatur ipsi creatori, maxime,quando ipse sibi reseruatit. Secunda consideratio est in utilitate , quae prouenit ex solutione decimarum. Nam concernit commodum ecclesiarum, & clericorum. Et ideo Papa tanquam generalis adminia strator, & Vicarius Dei, potest hanc c moditatem in aliquibus remittere,& lispensare. Dom. Anton. dicit, quod in laicis Papa non potest decimas praeteritas, neque suturas etiam uni remitteresne causa. Pro hoc glos. nota in cap. non est, exu. de voto, & nos ubi supra, .num. . Quare quo ad Deum, non esset tutius qui decimas sine causa ten
ret ex remissione Papae. glos. ind. c. non est. ita voluit Panor.in cap. a nobis,nu-37 me. . & s .ud nostro. Vbi etiam ' dicit in fine, quod Papa potest dispensare ut
non soluentes euitent peccatum,non inrotum praeceptum tollendo,sed hac causa non soluentes tolerando, ut peccatu non incurrant, quod satis sentit etiam Innocen. in d.capiti a nobis. Secundus
3 8 casus, i ubi decimae non soluuntur,est
ratione praescriptionis, 13. quaest.2. in
summa. Quod intellige secundum D. Card. in suo consit 88. quod incipit C
pitulum Ciuitatense, quando hi praescriptio ab una ecclesia contra aliam e clesiam: quia tunc si non adest titulus,
debet concurrere saltem tantum tem' pus,quod de contrario non sit memori cap. I . de praescrip. in 6.ex ratio est: quia
tantiun tempus habet vitai priuilegii, pro hoc est glo.in cap. super quibusdam, in fi. de ver,sigia. Item habet vim con stitit i. i. ac si de consensu partis tale ius fuisset statutum, Ili iure, j. ductus M
390쪽
het vim legis, s de aqua plu.ar n.I. I cinfi. Si vero adest titulus, tunc requiritur
spactum o. annorum, ut decimae prinscribantur etiam contra ecclesiam,vi nota Mar.Socin.in cap.accedentibus, nu- me. 2. cxtr. de priuileg. Fallit δί tertio;
39 'uando Epis opus cum consensiti Episcopi daret priuilegium viii Ecclesiae,
leu dignitati, vel personae ecclesiasticaede decimis alterius ecclesiae percipiendis ad tempus,vel perpetuomam modo faciat cum consentu Capituli, de alia solennitate seruata, de qua, de rebus Gel. non alien.lib.6. c. ludum potest. Quod intelli se etiam secundum Hunde illis decinus, quae ad Episcopum pertinent , alias non possent sine consensu illorum, quorum interest, scut nec ipsi sine eo . Io.q. r. c.si quis Episcopus, i 2. q. 2ae. Abishatibus. ita Arel refert in m. staritimus, I 6. l. I. Laico vero non posset dare Episscopus hoc priuilesium de decimis per ci eiendis, de pris p. c. causam.quq cuni ibi not. Hennin cap. a nobis, nu. 6. dc
o Deciminctaua. t Decima secundum ius commune diuidenda est in quatuor artes, quarum una quarta debetur Epi
da pars est sacerdotis. Tertia sabricae. Qtraria pauperum,ut dictis iuribus. Possunt tamen Episcopi hanc quartam ad se pertinentem concedere ecclesiit sh ptisinalibus cum consensu Capituli,seseuata solennitate maxime in fundatione, secundum notata de relig. dona. c pit constitutis de rebus eccle.non alterucap. 1. in s. Diuiditur etiam aliquando decima secundum consuetudinem, si aliqua subest,dedec.c.quoniam,in st. I i. qua cessante, liuiditur secundum ius comune.vide Astens. lib.6.de decim. artis. quaestione quarta.
lcsae possunt ex integro vendicare sibi omnes decimas totius Episcopatus ex
priuilesio Apostolicae Sedis. Ita hanc
conclusionem firmat Turrecr. in sum. 2S.quaest. I. num. 2. Ic ratio est:quia Papa potest dare priuilegium, cum ipse possit omne institutum ccclesiasticum immutare , dummodo non faciat contra fidem, vel non obviet his, quae pertinent ad salutem, unde talis institutio, ut diuidatur decima in quatuor partes, quam uis sit iuxta decreta sanctorum patrum, cum non pertineat ad fidem, nec sit de his, quae pertinent ad salutem, potest a Papa immutari. Tum etiam,qtua Apostolica Sedes iniri ad eam pertineat de bonis ecclesiae ordinare, potest viii ccclesiae subtrahere, & alteri per priuilegium suum conserre. 1 Vigesima. t Decim dandae sunt deblado, & leguminibus tam magnis, quam paruis,deomnibus fructibus terrarum , pomis arborum, herbis hortorum, nutrimentis animalium, lana, lacte, sceno, lignis, piscationibus, venationibus , assciis idest firmis, pensionibus, molendinis, etiam ad ventum, balneis,fullonibus, item de negotijs,& artifici; s, de generaliter de omni lucro licite acquisito,extr.eodem cap.ex multia plici, cum quatuor cap. sequen.& cap. nonicorum, cum duobus captaequent. I 6.q. I. c. decimς. dc c.quicunque. dc ut dicit Imo.in Clei unici eod.titide omnibus rebus, quae insta limites ecclesi rum insurgunt, per quoscunque ter excolantur, si laicos, si ue clericos, siue Religiosos exemptos,vel non exem
3 Vigesmaprima. Monachi priuilegiati super decimis novalium, tenentur soluere decimas de terris nouiter cultis,
si parochiali eccles aliquid primo so
uebatur, p. inmissum, Leodem sit.
Quae autem dicanturi novali vide ciquid per novale, te vertasig. ubi duor quiruntur,scilicet, quod non fuerit cul
ta tanto tempore cuius memoria no exi
stat.Secundo,quod ex illis nulla,vel patua commoditas percipi potuerit,ita Zabar. in Clem. I. q. s. de Iecim. An vero deci-