장음표시 사용
141쪽
Summa,& diuisio in cap. Frορψιu ivtur exponere incipit iis hoc capit atq3 primum inuestigat motus desilitiomem per tres diuisioner. Prima est est lisur eorum quae sunt O secAn
definitionem pratntelligendis .PRim si aut, sicuti diximus , de Motu .Est igitur
eoru ,quae lunt, aliud quide actu solu , aliud verbpotexta. Et eoiu, quae sunt actu , hoc quide hoc alia d,illud vero talii, aliud aute tale. & in ali iijs entis praedicam et his similixe r. ruaut quae .a ..ia i sunt ad aliquid, aliud quide Pin suyer abuti dan tia, dc desectum dicitur, aliud aute hin acticu, de palsi itu, a tq;. osn o in o tuo, & in obile otiuum cin moti uti ui mobilis xit: dc mobile a m briu E mobile. aute increus praeterres ipsaS: Μri Qtar n. letu e1 id quod mutatur, aut . in substitia, λut ρ in quatum, auit ἔν quyle, aut Imioc c mane vero in his nillil est accipere licuti dixi Horis, ibunt. ιυς, hest; quit in , neq; uale, neque auoru in Praedica inerorum ullum iit. quare :c ii motus, Desii mutari' ulliuo etiIpter Ca , qcicia xunisci; ninil sit praeter ea, quq victa sunt e Vnuquo jque a tu dupliciter inest oibus: ut Hoc ali id enim et oirtia ipsius, aliud vero priuatio: de secundum Quale, hoc enim est album, ili ad autem nigrum et di secundum: in um, aliud enim periectum est, aliud vero imperfectum. similite; aute sucuudum Lationem: hoc eniam
142쪽
sursum,illud vero deorsum et aut aliud quidem leue, aliud vero graue.quare motus.& mutationis species tot sunt; quot entis .s Diuisis aute se Te1. 6 Cundum unumquodque genus, hoc quiden esse actu, aliud autem potentia , eius quod pQ . a. tentia existit actus, quaten s huiusmodi, Motus est: ut alterabilis quidem, quatenus alxera , bile Alteratior augmentabilis aurem, M. o2posi .
.Lredi citur tu actum,nondum tamen est
sanan a, de diuisio in cap. D E I T IO N.E , explanar in singu- Iir mosus eciebui ibi ut altera is quidem J si'. x tis destitationis particulas patefacit, Me primum psit actus hoc sico dautem sit motusΓ dein Lem sit actui mobili se existetia in potentia serniam ψuiem J tertio explicat particulam cluateni ML-iu modi ibi Dico autem quatenus sic θρυ adio in do ibis ofestum est autem JExplicati, porro desinitionis mi tui partibvi,quod lesiuiιio sit bona duplici m bdo demo Urat diricte .f.ibii. J ma igitur est hica
143쪽
QVbd aut hoc sit motus, hinc manifestum:
Cum . n. aedificabile quatenus tale ipsam' dicimus esse,actu fuerit, dificax, & h Eest aedificatio: similitet autem & medicatio volutatio, & saltatio, &i adolescentia , &.1e- πει f. nescentia . Quoniam autem quaedam eadendi. & potentia,& actu sunt,at non simul, aut rit Iecundu idem, sed ut calidum quide potentia, inse' gidu autem actu; multa iam agenr,& patientura sein luce: omne.n erit simul activu, re passimi quare & moues physice mobile est: omne enim huiusmodi mouet, dc ipsum mouetur. Videturi itur quibusdam omne, quod mouet, moueri. dd his quidem ex alijs erit manifestum qu modo se habent: est enim quoddam moriens di immobile. s Eius autem, quod potentia exi- actus, eam actu existens agit, aut idem , aut aliud,quatenus mobile, motus est. dico aut quatenus sic: est enim aes potetia statua, attame Sris actus,quatenus aes, motus non est: no enim ida est esse aeri & potetia quadam mobili: quonia si idem esset simpliciter, & fecundum rationem3 esset utique aeris, quarenus aes,actus motus . Non est autem idem, quemadmodum dictum est. Ira. Io. Manifestum est autem & in cotrarijs: posse.ra. valere,ac posse agrotare alteru est: namq; aegrotare quide,& valere ide esset. subiectum. aute,dcid,quod ualet,atque aegrotat, siue humiditas,sive sanguis vitu,& ido est quonia aut on est idem, tu ueadmodu neque color ide,& visibile, p tuli quatenus possibile, actus, manifestum quod
144쪽
tunc moueri cuin actus iste est, & neoti ne isti
u κἀineatio, aut domus actus est aedificabilis sit, non amplius qdificabile est aedificatur autem aedificabile: necesse est ergo aedificationem actum esse: dificatio autem do
145쪽
' caput Tertium, in quo deseruitur Antiquorum οὐ nio de Motus definiuiditae, adi ureius
definitionis 4 fficultas.' ι'. Vbd autem bene ditium sit manifestum & ex ijs , quae alii de 18so dicunt, oc ea eo, . quod no facile est definire aliter ipsunt :
neque enim motum,atque nautatimnein pone, ' re in alio genere porerit utiq; aliquis, neq; qui . aliter dixerunt de ipso, iecte faciunt. Μ anilestum autem est consideranxibus, hii od ponunt non ulli ipsum alteritatem, inaequalitatemque,& id quod non est dicentes esse motum quorsi
nullum necessarium e moueri: e altera sint, Υe. I 3. siue inaequalia, siue non ens . I sed neque mu- tatio, aut ad haec,aut ex his magis est, quam ext oppositis. Causa autem , cur in his ponant illi, est ι quoniam indeterminatum quiddam vid
tur esse motus. alterius autem coordinationis
principia, ex eo quia sunt Eliuatiua ; in deter
minata sunt: neque enim hoc , neque tale, viti' Ium ipsum est; quoniam neque aliorum quic-τe. 1 . quam praedicamentorum. ' Cur autem vide, - tur in determinatus esse motus, causa est, quod ' neque in potentiam eorum, quae itint, neque in actum , licet ponere ipsum simpliciter: neque enim id, quod potest esse quantum, mouetur cx' et necessitate, neqae id, quod actu quantum est. Te. In η Et motus actus quidem aliquis esse videtur, - impersectus tamen . causa autem est, quoniam
impersectu est ipsum possi hile , cuius est a ctus, di motus. Et ob hoc igitur dissicile est accipere, quid ipsum sit ό aut. n. in priuationem nec eme est ponete, aut in potentiam,aut in actu simplicem: hoetu aut nullum uresse posse: relinqui tutigitur
146쪽
talem aut actu, qualem diximus, dissicile quide cognitu, sed qui esse possit. Mouetur aut re mouens, sicut diuti est, pe, cu sit potentia mobile, se cuius immobilitas quies est: cui.n. motus in- . - ' est, huic immobilitas ouies est: ita ad hoc agete, 'quatenus huiushodi ldiosum mouere est : hoe aut facit tactu: quare simul Ic patit. idcirco M tus est actus mobilis, quatenus in 'bile existit. Accidit aut hoc tactu motiui ouare simul oc 'Parit. Forina aus seri, per afferet aliqua id, * mouet,ά ut hac, aut tale, aut tanta, 'principi si , a se aque causa motus erit, cu moveat: ut actu homo facit Ex eo, quod potetia existit homo, homine.' EXYLANATIONE s. r : Tr P S idest motum salteritatem JMeu
licet AEqua 'itatem, uel inaequaItatem s in hii 'scitis, generibur sin eterminatu Hi l incomplitum s ad hoc J . ut aliquid moueatur hoc J . . mouet movens Octu saccidis .cut mouea ur mouens s hahe 3 si ilicet substa tialim s aut talem , aut quantam J. κηs in v r E I A M addit rationem Aristos. ex litia ean f in mobili motum inesse, non in mouente, uin
praedicamento quautitatis, aut qualitatis.
147쪽
Q i quod dubitatur, etia manifestu est, Qu0a n motus est in ipso mobili: actus enim ς stius, dc ab ipso mo tuo. motivi autem ctus ii alius est r oportet enim esse actu utriusq;. Μ'-tiuum enim est: eo quod potest. Ilouens auxe,
eo, quod agit: sed est actiusi ipsius mobilis
re similiter unus est amboru actus: sicuti eni idem spatium .est unum ad duo, dc duo ad viau, dc acclive, dc decliue: haec enim unum quide φsunt, ratio tamen non una .est: similiter filioq e. 5c ii mouente, &in moto.s Habet aute in dubi rationem rationalem. Necesse enim est Drtasia; sis esse quendam actu alium actitri, atque P i- . sui: illud enim actio est, hoc vero passio , Q pus autem,&sinis illius quidem factum, huius antem affectus.Cum igitur utraq; sint nio ius, si diuersi quidem 3 in quo sunt 3 A ut enim. utraquei in patiente, ac moto sunt, aut actio quidem in agente , passio vero in patiente . si auteni oportet 5c hanc actionem vocare; aequivoca utiquuerit. At vero,si hoc est; motus in mouente exit: eadem enim est ratio in mouente, ec in moto . quare aut omne mouens mouebit, aut habens motum non mouebitur . Si autem utraque in
is moto sunt, dc patiente;actio inquam, passio.
di doctio, & disciplina, qtiae duo sunt, in ipsbsunt discente. Primum quidem actus uniusci iusque non in uno quoque erit: Deinde inc0nuenies est duobus motibus simul moueri: quaedam nanque erunt alte rationes duae unius, &ad unam formam. At impossibile est. Sed unus erit actus ὶ At irrationabile est duorum specie diuerso
148쪽
, diuersorum 'num , ac eundem esse actiim
ue erit ue si quidem disciplina, & dobio idem
unt , passioque, di actio, dc docere idem quod i .discere, & agere quod pati. quare omnem do-
, cente discere necesse erit,di agentem pati. An Te. et i neque alterius actum in alter0 esse inconue-- niens est: est enim domo actus docetis, in quoi dam tame,& no decisus, s ed huius in hoc. Neqii enim unu duobus quicq ua prohibet eunde esse, non ut est ide,ut vestis, ac indumentum, sed ut
est id, quod potentia est, ad id, quod est actu.
-s Neque necesse est docentem discere, neq; , si T , ai. Pati,di agere ide est, non tamen ut ratio sit una,
. quod quid erat esse dicens, sicut tunicae, & in- dumento, sed ut via a Thebis ad Athenas, dic ab: Athenis ad Thebas, quemadmodum dictum esti . & prius: no enim eadem omnia ijs iniunt, qu si quolibet modo eade sunt, sed soli. quibus esse idem est. At vero neque, si doctio, dc discipli sat ide ; & discere,& docere idem erunt, sic μ tineque, si spatium unum distantium sit; de distare hinc illuc, de illinc huc unu,& idem est .s Om Te. za. nino verti dicere est , quod neque doctio cum dis iplina , nem auio cum passione idem pro-
.prie est, sed cui insunt haec, motus: nam huius . an hoc, dc huius ab hoc actum esse ratione dii uer sum est. v Quod igitur Motus sui de uniuersa Te. et r. liter, & secundu Partem dictu est: non .n .imma . ni estu est, quomodo definietur specieru una- quaeq ; ipsius: Alteratio.n.alterabili , quatenus - est alterabile, actus est. Amplius aut notius est i - eius, qa potentia activi,ac passivi,quatentis hu-l 2 ausmodi, & smyliciter, & rursum sis csidii unui . quodq;,ut aedificatio, aut medicatio. eodem auti cicet ui modo dc de aboetu motuu unoquQque. ac sum-
149쪽
' ueniens utique erit Jaliam conclusioni addiis νη i is, quς εῖὶ 'num autem est Recitat praterea opini Her dei risinito ab ases proditas ibis atque. Omnea ta quam J atque sunt , q noram uraliter lo ti δε--runt. Uni ueri naturaliter scripserunt,eor msent ρη- ita, hoc loco refert s autem de natura j postea scribit quatuor , quibus antiqui ctinuenieboni dei nito et Rationabilit rautem d. .
150쪽
v D N IA M aut de natura scie- M. a . ita est circa magnitudines, &motum,& tempus, quoru via uiri quodq; necesse est,aut infinito,
sib,aut Puctus talium enim ibi ta spe nestum neeeue est in altero borum esse' conueniens v xiqi'Gir de natura seminantem sne eulari de inhnito,si est,aut no: si est, quid et Sistiuati s . T huius scientiς propria consideratio de ipso: nam omnes, qui videntur 'di ustate tetigi e talem philosophia , fee iunt sermoti einde infinito, ariS omnes tanqua: princiPiu quoddam potiunt eoiu,que sunt.Αlij uide, q'eadnaod una yrtha foret, a Plato ac, non si ς j a cidens alicui alteri, sed ut stiba stantiam ipsi in esse infinitium . hyrhago- iei quidem sti sensibilibus: neque enim abstra-
ctum faciunt nutrierum: esseque quod exrra coe Iuni est thfinititur . Plato aurem extra quidem' nullum esse corpus neque ideas ue eo quod nus- quam sunt ipse:tam. ii infinitum hin sentibi libus,& in illis esse. Et hi quidum in sinitumi Te. esse par: hic enim comprehensum, di ab impari terminatum tribuit ijs,quae sunt, infinitat - . signum autem huius id esse, quod contingit in ' numeris: cir diu Positis enim gnomonibus ciri ca unum,& seorsum, aliquando quidcm alio m