Explication suivie des quatre Évangiles par le Docteur angélique Saint Thomas d'Aquin,... composée d'extraits des interprètes grecs et latins, et surtout des SS. pères admirablement coordonnés et enchainés de manière à ne former qu'un seul texte suiv

411쪽

qui jeta in si vis ectat parmi les eveques d'Asrique, plusie s leures ou it enseigne γ'il faut anathematiger Ies lictetiques meme apres leur mori. Les autres eveques d'Asrique ont conserve cetis traditionecelsistastique, et la scinte Egllise romat ne elle-meme a anathematissiaussi quelques siveques apres leur mori, quoique leur sol n'eut pas etsi incrimi usie pendant leur Vie. S. JER. 0 uel ques sivsiques et quelques prhtres qui n'ont pas I intelli-gence de ce passage, assectent en quel iust sorte d'imiter la condulto orgueille e des pharisiens en condamnant les innocents et en s'imaginant qu'ils peuvent absoudre ius coupabies, tors tu'iis denatentsmoir que Dieu tient compte non tant de la senteuce des pretres que des dispositions des coupabies. Nous lisons, dans te passage du Levitique qui ordonne aux lepreux de se presenter devant les pretres chap. 13 et 14 , que, s'iis soni atteinis de la lepro, iis solent alors declares impurs par te pretre, non pas que ce solent les pretres quites rendent lepreux et impura, mais parce qu'ils counaissent les carae

teres qui distinguent te lepreux de celui qui ne l'est pas, celui qui est pur de celui qui est impur. De meme dono que dans l'ancienno tot le

lὶ C'est te de thma eoneile do Constantinopte et te cinquihmo in umenique, session Vm. ontrouve meiques partim de cetis citation dans les Ddereis, eaus. 24, quest. 2, ehap. Sane proinfertur, etc.

Ex SEXTENT. CONSTANTINO L. CONCILII.

Duomodo autem praesumunt quidam dicere de vivis tantummodo haec dicta esse ' An ignorant, quia judicium an thematis nihil est aliud quam separatio ΤΚvitandi sunt autem illi qui a pessimis culpis detiuentur, sive tu vivis sint, sive

uon : a uocente euim semper resurgere

necessarium est. Sed et Augustini religi OSae memoriae, qui inter Africanos episcopos splenduit, diversae epistolae re citatae suut, significautes quod oporteret haereticos et post mortem anathematietare. Talem autem ecclesiasticam traditionem et alii Asrieani episeopi Servaverunt. Sed et gaueta Romana Eeclesia lquosdam episcopos post mortem anathe-l

matizavit, licet pro side tu vita sua uou

I IER. Istum locum spiscopi set presbyteri non intelligentes aliquid sibi de phari Sarorum assumunt supercilio; ut voldamnent innocentes, Vel SolVere se noxios arbitrentur : eum apud Dominum non sententia sacerdotum, sed reoriunvita quaeratur. Legimus in Leviti eo eap. 13 et 14ὶ de leprosis , ubi jubentur Ostendere se sacerdotibus; ut si lo-pram habuerint j tunc a sacerdote immundi liant: non quod sacerdotes Iseprosos laciant et immundos, Sed quod habeant notitiam leprosi et non leprosi; et posseut discernere qui mundus, ιIuive immuudus Sit. Quomodo ergo ibi lepro-

412쪽

semion des diverses especes de psiclisis, iis favent queis soni cem qu'ila dolvent lier et ceux qui meritent d 'etre dsili sis. ORIG. Celui done qui exerce te polivoir de lier et de delier de ma

LA GLOSE. APres que Pierre a consesso que Iesus eruit te Christ, Fils du Dieu Vivant, te Savveur, ue uoulant pas que ses discipies publientpour te moment cette verilsi, leur commando de ne dire a personne qu'il sitiat te Christ. - S. JER. Lors tu'il a enuoysi preesidemment sesdiscipies preeher ΓΕvangito, il leur a command6 d'annonger son RVE-nement. Comment concilier cet otare aveo celui qu'il leur donne ieisum sacerdos immundum saeit, sic et hic alligat vel solvit episcopus, vel Presbyter, non eos qui insontes sunt vel innoxii, sed pro officio suo cum pece

torum audierit varietates, scit qui ligamdus sit, qui solvendus. ORIG. ut svp.ὶ Sit ergo irreprphensibilis qui alterum ligat vel solvit, ut in-voniatur dignus ligare vel solvere in coelo. Sed et ei qui potuserit virtutibus

portam obstruore inferorum, quasi praemium dantur claves regni Plorlim. Omnes enim species virtutum cum quis Pperit operari, quasi ipse sibi aperit Portas regni coelorum : Domino videlicet aperiente eam per gratiam Suam, ut inveniatur eadem Virtus et porta esse, et clavis portae. Forsitan autem et unaquaeque virtus est regnum e Plorum.

Tune praerepit diseipulis suis, ut nemini direrent quia ipse esset Iosus Christus e Ginde empithsus ostendere discipulis suis, quia oportet eum ire Hierosolymam, et multa pati a senio ribus et scribis, et principibus sacerdotum, et ridi, et tertia die resury re.

GLOssΑ. 1 ostquam Potrus consessus

est Christum Filium Dei vini, quia Dolait hoc eos interim praedicare, subdit : Tune praecepit discipulis ut nemini dicerent, is etc. HIER. Sed cum supra mittens discipulos suos ad praedicandum, jusserit eis ut annuntiarent adusentum Suum, Videtur esse contrarium quod hie

413쪽

de ne pas publier qu'il est te Christ. Je erois done Ῥ'd y a me disswrenco entre preelier te Christ et proelier Jesus-Christ; le nom de Christexprime en general la dignitsi, colui de Jesus est te nom propre du

prsiten d que les Apotres alent publie dΦs lors cotto verilsi, it laudradire que te desset ii dii Sauveur etait que les Apotres ne donnassentd'abord de temps a uuire qu'une legere idde de ce qu'il etait, asinque dans rintervalle ces premiores notions dii Christ eussent letemps de penetrer dans l'esprit de leurs auditeurs. Ou bien il lautr6soud re celte disti culte en disaut que roditre qu'iis avalent recud 'annoneer te Christ ne devait etro accompli que dans les temps qui Sui Virent sa resurrection. La de sense, au contraire, qu'il fait ictaux Apo tres est pour te temps actuet, ear it et ait inutilo de proelier leClirist suus partor de fa ero ix. Il l ur de senil done de dire li personnem'il fili te Christ, et est pondant ii tes pro paruit a precher plus tardqu'il elait te Christ qui a ete crueisie et qui est ressuscitsi d'entre les

moris.

praecepit, ne se dicant esse Iesum Christum e mihi videtur aliud esse Christum praedieare, aliud Iesum Christum e et Christus commune dignitatis est nomen; Ious proprium vocabulum Salvatoris. ORIG. ut 5υρ.ὶ Vel tunc leviter quidem de eo annutiliabant quasi de magno et mirabili viro, Christum autem esse eum nondum annuntiabaiat; qui autem vult etiam Christum eum praedicatum prius ali apostolis, dicet quoniam leviter I ru3- mittere voluit eos mentionem nominis sui, ut interini facto silentio praedicationis hujus, lioc ipsum quod leviter de Christo auditum fuerat, digeratur in sensibus auditorum. Aut ita est solvenda quaestio ut videantur ea quae superius de annuutiando Christo sunt dicta, non ad tempus Pertinero quod suit ante Christi resurrectionem, sed ad tempora post sutura : hic autem quae mandat ut nemini dicant, tunc apostolis convenire: inutile autem est ipsum quidem praedicari, crucem autem ejus taceri. Propterea

praecipit eis ut nemini dicerent quia ipse est Christus; et praeparabat eos, ut postmodum dicant quouiam ipse est Chris,

tus qui crucifixus est et resurreAit a mortuis.

II iER. Quod no quis putet nostrae taulum esse intelligentiae, quod sequitur ausas lune prohibitae praerelicationis exponit. Sequitur enim : u Exinde eo pita esus ostendere discipulis quia oportet

eum pati, D ete. Est autem sensus : tunc me praedicat , cum ista passus supro,

quia non prodest Christum publico praedicare, et ejus vulgare in populis majeS-

414쪽

peuples qui seruient isimoius queique temps apras de sa stagellation et

de sa mori fur la croci.

tatem, quem post Paululum stagellatum visuri sunt et erucifixum. CHRYS. ut sup.ὶ Quod enim semel radicatum est, et postea evulsum, Si iterum plantetur disii rite retinebitur apud multos : quod autem infixum semel est, et .mansit post sta immobile, facile provehitur ad augmentum : Propter hoc autom immoratur tristibus praedicendis, et Aprmonem multililicat, ut aperiat ili sci

pulorum mentes.

ORIG. ut sup .) Et vide quia non dixit:

re Coepit dicere vel docere, sed i Sten dere; n quoniam sicut corporalia ostendi dicuntur, sie Ostendi dicuntur a Christo eu quae loquebatur. ΝOu autem sic puto eis qui corporaliter eum multa patientem viderunt, ostensa suisse ea quae videbantur, quomodo discipulis ostensus est rationabilis sermo de mysterio Passionis et resurrectionis Christi; et tune quidem coepit ostendere : consequenter autem postea capacioribus suetis plenius demonstravit, quia omne quod coepit Jesus, hoc perfecit. Oportebat autem eum ire in Hierusalem, ut occidatur quidem tu Hierosolymis quae furit deorsum vel in terrena Hierusalem); regnet autem resurgens coelesti in Hierusalem quae sursum est aa Gal. 4.) Postquam enim

resurrexit Christus, et alii consurrexerunt ei, jam non deorsum quaeritur Ilierusalem, Vel domus orationis in ea, sed sursum. Patitur autem multa a senioribus Hierusalem termine ut glorificetur ab his qui capiunt beneneia ejus coeles-

415쪽

22, 23. - Et Pierre, tir premiit a puri, comme ira is lil reprendra , mi luidisunt: A Dieit ne pluise, Selyneur, cela ne vom arrivem P0int. Mais hsus, se retournant. dit is Pierre : Retirea-vous de moi, Satan, vsus xn'gies tin 3ujet de Scundule, parce que uous ne stosttea potnt les choses de Dieu, mala les inoses de la terre.

libus senioribus. Tertia autem die resurrexit a mortuis, ut eripiens a Inaligno

aequirat eis iliai liberati suo rint hoc donum ut baptigentur spiritu, et anima, et o ore, in nomine Patris, et Filii, set Spiritus Sancti, qui sunt tres dies simul perpetuo iustantes eis qui per eos saeti fuerint filii lucis.

Et assumens eum Petrus, coepit increpare illum, die Ahsit a te, Dominρ: non erit tibi hoc. tui eonne, sus disit Petro : Vade post me, Suthrena : seandalum es mihi; quia non sapis ea quin Dei sunt, sed ea quae hominum.

OstiG. siit svp. Adhuc initia eorum quae ostendebantur docens Clarisius, Petrus indigna haec Filio Dei vivi arbitrahatur; et quasi oblitus quoni1m Filius Dei vivi nihil dignum incropretione facit,

aut agit, carpit in repare : et hoc sest auod dicitur : u Et assumens eum PQ-trus, D stte. HIER. Saepe diximus nimii ardoris uuiorisque quum maximi misso Petruui in Dominum Salvatorem. Qui ergo post confessionem suam et prisiuium Salvatoris quod audierat, non Vult destrui consessionem suam, nec putat posse seri ut Dei Filius occidatur, assumit eum in allacium suum, vel separatim ducit, ne Praesentihus carteris condiscipulis videatur magistrum arguere : Et coepit illum increpare amantis asso tu. ot obstans dicere : re Absit a te, Domine. MVel ut melius habetur in graeco : u Pr

416쪽

pilius sis tibi, Domine, non erit tibi hoc. nORIGE Es. ut m .ὶ Quasi necessariam haburpi propitiatiouom. Cujus asseclumiliai lom suscipiens Christus, i norantiam exprobrat. Unde sequitur : a Qui convorsus dixit Petro : Vade post me, Satana, n etc. III R. ut sitI3.ὶ Seiens enim Dominus diaboliciae artis instinctum, Petro ait: u Vado retro post me, n id est,

ut exemplum suae passionis Sequultir. In sum vero per liuem Opinio lusec suggerebatur conversus, adjecit : a Salaua, seandalum es mihi : a nou enim coitu uit existimare Petro Sataliae nomen et osseu

sionem scandali depulari, post indulta illa beatitudinis et potestatis tanta Pru conia. HIER. Sed mihi error apostolicus de pietatis affectu veniens, nunquam incentivum videbitur diaboli. Prudens ergo locior consideret Petro illam beatitudinem ac potestatatem in futuro promissam , non in Dr senti datam; quam si flati in dedisset ei, nunquam in eo

pravae consessionis error invenisset lo

cum.

CHRYS. ut sup .ὶ Quid etiam mirabilo est haec pati Petrum qui de his revelationem non suscepit Ut enim discas quod ne pio illa quae de Christo consessus fuerat, ex se locutus est, Vide qualiter in his qitim uota revelata sunt ei, turbationem patiatur : huuinita enim et terrestri cogitatione qiuo sunt Christi considerans, aestimabat turpe et indi-

417쪽

terre P0ur produi re beau oup de fruits il , et puisque votre langa ge

gnum esse ei, quod pateretur : et ideo Dominus subjecit: a Quia non sapis ea quae Dei sunt, sed ea quae hominum. nHIER. Quasi diceret : Meae voluntatis est et Patris, ut pro liominum salute mOriar; tu tuam tantum considerans Voluntatem, non vis granum tritici cadero in terram, ut multos inserat fructus; sit ideo quia contraria loqueris voluntati meae, debus atlversarius appellari : Satanas enim interpretatur adrersariiu

sive contrarivsὶ ; non tamen sui plerique putant in eadem Satanas et Petrus

senteultu condemnatur : si Petro enim dicitur: u Vade retro me, Satana, n id est, u Sequere m , qui contrarius es voluntati meae; n ille audit : a Vade, Satana, n et non ei dicitur, retro, ut g audiatur : a Vade in ignem aeternum. DORIG. s aetatu 1, in Matth. Dixit ergo Petro : a Vado post me; n quasi desistenti per ignorantiam ire post Christum ; Satana autem dixit ei, quasi periguorantiam aliquid habenti contrarium

titur Christus, etiam si corripiendi causa convertitur. Sed quare dicit ad Petrum: t Scandalum mihi es, . cum in psalmo dicatur Psalm. 318ὶ : u Pax inulta diligentibus legem tuam, et non est illis scandalum ' . Sed respondendum est

quoniam, non solum desiis non scanda

lizatur, sed nec omnis homo qui in dilectione Dei perfectus est, sed quantum

418쪽

actions ou par ses paroles uu friet de seandale pour cet homine, bienqu'il ne puisse en siue Victime.

ad se qui tale aliquid vel agit, vel loquitur, scandalum est alteri, licet ille scandalizabilis non sit. Aut eerte omnem discipulum peccantem acandalum sibi appellat, sicut et

Paulus dicebat II Corinth. 23 : u Quis

scandalizatur, et ego non uror nTune Iesus disit diseipulis suis r si quis vult post

me venire, abneget semetipsum, et tollat erutem suam, et sequatur me e qui enim voluerit animam suam salvam facere, perdet eam : qui nutem perdiderit animam suam propter me, nimiet eam.

CARYs. sin homil. 56, in Matth. Postquam Petrus dixerat : a Propitius esto tibi, nsequaquam strit tibi hoc; is et audivit: a Vade retro me, Satana, n nousuit Domitius hac solum inerepatione contentus, sed ex superabundantia voluit ostendere inconvenientiam dictorum a Petro, et fructum suae passionis : unde subditur : u Tuue Iesus dixit discipulis suis : Si quis vult post me venirct : nquasi dicerset : Tu dieis mihi : u Propitius esto tibi. n Ego autem dico tibi, qu niam, non solum me prohibere a passione nocivum tibi est. Sed nequo salvari poteris, nisi patiaris, et moriaris, et vita abrenunties semper : et vide i Diod noueoaetivum saeit sermonem ; non enim dixit : u Si Dolueritis, oportet vos haec pati; sed si quis Vult : n hoc autem dicens magis attrahebat : qui enim libertati auditorem dimittit, magis nil restit; qui vero violeutiam inseri, multoties

419쪽

impedit. Non solis discipulis suis, sed et communiter lioc dogma orbi terrarum proponit, ilicens et u Si quis vult, n id est, si mulier, si vir, si rex, si liber,

si semus,n ete. Tria nutem sunt quae dicuntur : u Abnegol semetipsum, et tollat erucem suam, et Sequatur me. Di, REG. in homil. 32, iv I vang.ὶ Quia nisi quis a semetipso deficiat, ad humqui super i Iisum est, non appropinquat. Sod si nos ipsos relinquimus, quo ibimus pxtra nos' vel quis est qui vadit. si so deseruilissed aliud sumus per peccatu iii lapsi, aliud por naturam conditi :tunc ergo nosmetipsos relinquimus et abnegamus, cum vitamus quod per Vetustatem fuimus, et ad hoc Ditimur quod per novitatem vocamur. GREG.

super Ezeehielem hom. 10.ὶ Ssemetipsum

etiam abnegat, quicunque mutatur ad meliora, et incipit esse quod non erat, et desinit esse quod erat. GREG. in Morol. lili. XXXIII, eap. 6.ὶ Semetipsumeliam abnegat, qui ealeato typho Super-hiae, ante Dei oculos se esse a se alienum

Oiun. rael. 2 in Matth., 6. iduamvis autem videntur aliquis a peccato abstinere, tamen nisi cruestui Christi erodiderit, non potest diei Christo confixus sive cruci : unde sequitur : u Et tollat erueem suum. M C IRYS. Ni mp. Vel aliter : qui negat alium, Vel fratrem, vel famulum, Vel quemcunque, si si stagellatum victorit, si quodcunquo aliud patientem non assistit, non adjuvat: ita

420쪽

vult corpori nostro nos non ignoscere, ut si sagellaverint, vel quodcunque aliud securi ut, corpori non pareamus : hoc enim est parcere, Sicut lintres tunc ignoscunt liliis, cum inligistris eos tra. dentes j usserint ut uou parcant. Ne autem aestimes quod usque ad verba tantum et contumelias oportet abnegare Seipsum, ostendit usque ad quantum abnegare seipsum Oporteat; quia usque ad mortem. Etiam turpissimam scilicet

crucis luod si guificat in hoe quod dicit : ti Et tollat erucem suam, et Sequatur me. v IlIER. ut stip.) Sequendus

enim est Dominus cruce assurissi tu PM-Sionis suae; et si non sorte, lamen VO-luutato comitandus Dst.

CHRYS. lut sup . in Quia etiam latrones multa gravia Patiuntur, ut non BoStimes quod passio malorum sufficiat, adjungiti causam patiendi, cum dicit : u Et sμ-

quatur me; n ut propter eum Omnia sustineas, et alias ejus virtutes addiscas :hoc est enim soqui Christum ut oportet, diligentem esse circa Virtutes, et pati Omnia propter ipsum. GREG. sin λυ- mil. 32, ut suy.ὶ Duobus etiam modis erux tollitur; cum uul per abstinentiam amigitur corpus, aut Per compassionem proximi affligitur animus. Sed quia ipsis virtutibus quaedam vitia juncta sunt, dicendum nobis est quod abstinentium caruis nonnunquam Vana gloria Obsidet, quia dum teuuitas in cor-