장음표시 사용
511쪽
T 2 De meritis Cisberti praelii tum commiserit , nec etiam pecunias diviti quantum vij iij
male utenti eripere , Ut eas dei pauperibus, aue in alios usu, quantumvis pioS convertas ; Sed sane Von Video cur magis ii ceat proximi tui existimationem, quam mulei fortunis omni bus ac vita ipsa chariorem habent, quantumvis justa repte hensione, in concionibus aut decisionibus theologIcis minue re , sic enim illum assicereS damno vel poena non aliter quam si pecunias aut vitam eriperes. Hic autem loquor de noximbtuo, nam forte in alios jure belli vis istud tibi licere: scio te
esse Valde pugnacem , atque omnes a quibus Vel minimum inrelisione distentis inter hostes numerare, qua in re quam pie te geras non dicam , satis enim intelligetur ex charitate qua uteris erga ipsos fratres. Loquor etiam de concionibus sedecisionibus theologicis duntaxat, quoniam ibi agendo ex publica authoritate maledictis tuis plus noceS : neque assit
mo te nunquam alibi posse inimicos publice accusare , sive apud judicem, sive etiam apud populum: et si profecto minus honeste id potes quam privatus , atque haec licentia publice
alios accusandi excedit leges charitatis, & non instituta est ad bonum eorum qui accusantiar, sed reliquorum qui metu similis accusationis a vitiis magis abhorrent: ut jam dictum est. Atqui audi B. Iacobum cap. q. dicentem: aut aetrahit fratri, aut qui judicat fratrem suum, detrahit legi, O judicat gragem. Concessum enim tibi est , imo tanquam concio natori mandatum ut vitia reprehendas, & homines ab iis revocare
coneris et sed hoc longe aliud est vitia reprehendere , qua jam ab omnibus sine controversia pro vitiis habentur, quod unum tibi mandatum est; & aliud judicare hunc vel illum hominem istis vitiis esse obnoxium vel etiam dcterminare hoc vel illud, quod ab aliis pro vitio non habetUr , Villi mesi e . Quod prosecho si facis detrahis legi, O udicas legem,
hoc est plus arrogas judicio tuo quam legi: Act determinandum enim quid. sit juris habetis, opinor, Synod OS vestras, mqUibus CX Communi omnium sententia judicatur; S ad lac ahominum punienda habentur Magistratus : Mihique Don facile persuadeo symmystas tuos aequo animo esse laturoia
512쪽
Pars Septima. yy quod tu solus ex propria authoritate de quaestionibus nondum apud voS determinatis ita decernas, ut quamvis alii theolo i ac etiam integra svraedria a te disientiant, pluris tamen figi velis tuum unicum decretum quam aliorum Omnium Opiniones: nil forsan te in caput ecclesiae suae constituanti quod non
ausim dissuadere. ne vel illis sim si spectus, vel male merear de nostris. Sed sane si etiam Magistratus paterentur te de particu Iaribus hominum factis in concionibus aut thesibus judicare,atque ita in omnium hominum famam libere grassari, admodum mirarer.Novi quidem praetextum quo uti possis ad fingendum id tibi licere, nempe quemadmodum olim Propheta: Reges ipsos liberrime objurgabant; ita etiam tu , pientissimus scilicet eorum imitator , tanto arcaeS ZeIO, Uet ferre non polias
quidquam committi, non dicam quod Deo displiceat, sed quod tibi videatur, Vel tantum quod fingere possis tibi videri Deo displicere, quin illud severissime reprehendas , & , quia non
habes rationem personarum , seque libentem in Optimates A Mamstratus , atque in vulgares homines inveharis. Sed, Domine Voeti, velim Ut advertas, jus illud summum , quod olim quidam Prophetae in ipsos Reges exercuerunt, non illis concessum fuisse nisi quatenus modo extraordinario S supernaturali a Deo impellebantur, ejusque voluntati obsequentes non poterant errare : quapropter etiam illis non credebatur nisi quia magnis & indubitatis miraculis fidem dictis suis faciebant. Atque ut intelligas eorum jus tam immensum fuisse, ut non facile tibi ullum simile concedi possit, vide quo pacto Deus illud describat Ier. I. Ecce, inquit, constitui te hodie super gentes super regna, ut melias, O de ma , disperdas , O dis pes , ct aedisices . Splantes. Ille autem, qui
sic constituebatur super gentes & super regna , erat vir solui, nullos secum habens consiliarios visibiles, cum quibus de IiS,qUse agenda erant, deliberaret, nullamque etiam habens potestat e civile & idcirco non tulisset rationi consentaneum Reges& populos se ultro illi iudicere, nisi evidentibus miraculis os edi et se a Deo regum domino revera missima est e. 1 U qUidem extraordinarios istos prophetas optime in eo imitaris, quod M in aliorum
513쪽
aliorum hominum consilia non cures : &,tanquam si cum Deo loqui solere , ex proprio pectore decreea tua depromas et Sed miracula tibi hactenus defuerunt, & didici ex tuiS scriptis nul los his saeculis juxta vestram religionem agnosci in ecclesia tales prophetas, qui scilicet edant miracula, & quibus in omni hus sit credendum. Atque idcirco non OPUS erit, Ut exami nem, quid nostris aliisve, qui a vobis hac in parte dissentiunt, possit concedi. Satis est quod intelligatur, te nec esse ab et randi periculo immunem, nec ullum privilegium habere supra caeteros omnes religionis vestae Ministros: Hinc enim sequi tur, si tibi liceat Magistratuum facta coram populo ex propria tua authoritate reprehendere idem etiam omnibus aliis licere: ac cum errare possitis, & sint quot homines tot sen tentiae, nullum alium inde fructum expectandum esse quam confusionem. Quae mala in Republica tam potenti, tam multis membris constante, ac cujuS salus omnis a concordia dependet, quam diligentissime praecavenda esse nullus ignorat. Sed ne interim Charitatis obliviscamur , quemadmodum solemus amicis condonare , quidquid in nos peccent,
ouamdiu judicamus eos reVera nobis esse amicos , Contra autem in illos magis irasci quos agnoscimus amicitiam simulare, ut noS laedant, quam in aperte nocentes. Ita si quando
Theologus Vere pius, & quem constet nullo alio duci affi ctu quam Charitatis, limites ossicii sui excedat,jfacile potetit excusari; sed si ovis vultu ac verbis simulans pietatem , factis
ipsis nihil aliud quam malignitatem & dominandi lubidinem
ostendat, omnino est coercendus. Nunc autem si examinemus factum tuum contra Sylvam ducis, facile quo Zelo ferveas intelligemus: nam primo conti derando rationes, quae te movere potuerunt, ut illam Urocmin Thesibus publicis nominares, ac simul ea, quae ab ejus Mamgistratu,atque Optimatibus facta erant, condemnares , Ipiosquc Optimates variis convitiis assiceres, nullam omnino possumdi invenire quae redoleat Charitatem: Nec ullam ipse excogi arcpotuisti, nullam enim in toto tuo libro habes, nisi quota Gic
pag. g. te super facto Sylvaeducensi consultum fuisse a nc si b
514쪽
quo illius urbis Ministio, es Theses de idololatria indirectae, casum ilium x ' , tanquam si minus: Pesia: Ciu*x b hi quiuitii eum scis pis mandare, quam illud idem P in xi' bxqV 3 - . - ii, qui
here, quod nemo non agnoscet falsum esse,praere
sciunt nihil poni in thesibus de quo xespondens
heat ; hocque etiam nonnihIl laboris exagere. operae hoc pacto revera pepercules , non me pucharitatis. Nec sane quaesiVIsti emendationem . Ullam eam utilitatem eorum quos arguebas, apparet enim es
Perventuras; Nec etiam discipulorum tuorum et bonum sipectare potuisti Sylvam ducis normna re aurum Ares facti Quod reprehendebas designantio : nam contra minia alios a tali facto poteras revocare, dando illis memPillustrium, & famae optimae , qua sam illud ausi eram, qnemo non libenter imitetur quam si rem a te reprelaensam circumstantiis omnibus ita exuisses , ut nemo poLuisset suspicari te ad illos respexisse. Cum itaque nec ad eorum quOSamuebas, nec ad aliorum ullam utilitatem spectare potueriet
tua illa personarum designatio, quid superest nisi ut manneste
cognoseatur te maledicere voluisse P Deinde si ulterius in-Quiramus quasnam istius maledicentiae tu* taetat Cama, non facile alia poterit inveniri, quam quod libenter eiusmodi occasiones captes ad injustam dominationem in omnes nomines usurpandam,& stabiliendam : Neque enim privatas ullas inimicitias cum iis de quibus male loquutus es hanebas , quODidiam ut saepe assirmas tibi antea erant ignoti: seu cum sperares theses tuas vel nunquam ad eorum maUUS esie perventuras,
vel saltem ipsos tanti eas non elle facturos ut publico resonso dignarentur, non parum tibi authorixatii Conciliare possieputasti ex eo quod studiosi vestri Acadet mici, aliique omnes ad quos faeti tui fama perveniret, Vita ut i xc ausum fui e ta les viros , & urbem tam celebrem condemnare, ob rem ad bonum reipublicae ab iis factam , ta ab alii theologis approbatam, teque id impune tuliste, reu Verca ur potentiam tuam tam &
515쪽
6 De meritis Gisberii Voetii ae non auderent quicquam neques privatim nenue publice suscipere, nisi ius a te esset approbatum, ne in maledicentiae tuae importunitatem'incurrerent. Ua via qui cuneue es impii
dens, malignus, loquax, & plebi gratiosus facile ad masnam dominationem potest pervenire , quando ejus artes . ne mine deteguntur. sed satis incommode tibi accidit, quod
Maresius publico scripto innocentiam suorum, ac tuae repre hensionis iniquitatem ostenderit; Ac deinde etiam Quod Ma gistratus Sylvaeducis, aliique Variis literis efiicere conati sint. ut ab ulteriori scriptione abstineres, d proximae Sunodi judicium expectares, cui se illi quos argueras subjicere velle pro. fitebantur: Ita enim fieri non potuit quin Vel aperte pietatis de charitatis larvam exueres, justissimae illorum petitioni non obsequendo: vel de summa dominationis spe magna ex parte excideres, si te a Synodis in ordinem redigi patereris. Quo. rum utrum malueris editione libri de Confraternitate Mariana ostendis r In eo enim nullis rationum momentis, aenullo honesto praetextu , sed sola contumacia , & maledicendi audacia de victoria certas. Atque omne istius libri a rificium in hoc uno consistit, quod tam longum illum feceris, tamque taediosum, ut nullius hominis patientia dura re possit ad integrum perlegendum , & tam frequenter inco Maresium cum illis quos defendit accuses, objarges , condemnes, ut ii qui tantum hinc inde paginas ejus albquas inspicient ; videntes te ubique in ipsis triumphare, tan quam si justitiam tuae causae atque crimina adverseriorum certissimis argumentis demonstrasses , putent tua illa a gumenta in aliis paginis , quas non leuerunt , explicari,
Materiam autem ad conflandum crassum volumen invenii i , colligendo multas inanes narrationes quibus Sodalitates B. Virginis odiosas reddere conaris . & librum Mares frustillatim conscissum, dc discerptum, in locos communes di gerendo:&varias quaestiones proponendo, quae sane chariti
rem nori Olent, Charitas enim non cogitat malum, illa: vero nibil
aliud ostendunt, quam te saepissime malum cogitasse, ubi nul lum fuit. Narras etiam in iisto volumine quo pacto adversarii prat
516쪽
Pars Septima. modis omnibus a scribendo te revocare conati sint ae quo
pacto nihilominus in scriptione perrexeris, Ut ande creetatucos Eausae suae dissidere , tuam autem tibi esse indubitaram. Ouae praejudicia satis facile illos qui causam accurate non eXamabunt in errorem inducent: AC quantum ad alios , QUOS forte nullos vel non nisii paucissi nos fore sperasti, eos nempe cui & librum Maresit cum tuo conferent, & utrius Ue rationes expendent, solo metu videriS retinere voluisse , ne , qUs
de te verissima esse Dercipient aliis ausint palam facere, donenim illos latere potest nullam solidam rationem a te afferri ad factum Optimatum Sylvoeducensium improbandum ; nullamque ad tuum defendendum , nisi quod incredibili cum audacia ne es te illa scripsisse, Quae dis mcte in thesibus tuis Ieciuntur. Unde perspicue cognoscent, Maresium, & Optimates Sylvaeducenses , causae suae nullo modo vistisos fuiste; neque te ullam spem habuisse tuae recte defendendae: hic proinde illos ideo' tantum scriptionem tUam impedire Voluisse, quod paci Ecclesiae vestrae, atque honori tuo cons Crent: te autem e contra rixas &turbas quaesivisse ut illosima-maros , qUam maxime contumax, implacabilis, terriculisapnarereS , ne Quis in posterum tibi ausit repugnare. Nam certe cum factum Optimatum Sylvseducensium , ad ipsorum urbis securitatem,&salutem Rei p. susceptum condemnare non timueris, nemo credet letam sancte videre, Vel tamar ei te
authoritatis , ut a reprehensione tua sit tutus; Cumque Maresio tam iratus sis , & illum tam acerbe persequaris, ob id unurn quod suos modestissime defenderit, te interim quantum potuir excusando,ac etiam laudibus , quarum indignissimus eraS, extollendo, non sperandum est, Ullam VIam posse inveniti ad te tam blande admonendum uet non maXime irriteris, Cumque tam audacter in libro tuo mentiariS, tam saepe in eo provoces ad inspectionem tuarum thesium eX qua mendacium tuum fit manifestum, Stam aperte leged CH ritatis ut mus eas contemnas, non cli quod quisquam speret, evicientia,S certitudine rationum suarum, tibi silentium imponere: De nique cum appareas tam atrox in minimis injuriis ulciscen-
517쪽
8 De meritis Guberti praetii dis .iamque implacabilis, & tam perrumicaX, ut neque ma Vistia
tuum neque conventuum ecclesiasticorum authoritate vel ad monitionibus vel precibus flecti possis aut Coerceri, nemo non merito importunitatem tuam aversabitur& occursum tuum tanquam ferae alicujus indomirae refugiet. Quibus arti bus si possis hac vice famam tuam conser are, ac eicere. ut ii qui veritatem tuae cauta percipient, non ausint eam aliis expo Dere, vel saltem ut fides iis a reliquis non habeatur, fateor te fore summe potentem. Sed paucaS hic addam rationes ob quas id fieri vix posse mihi videtur, ac simul merita tua de
Quamdiu convitia tua in solos religionis Vestrae adversario, effudisti, facile apud illos, qui partibus ruis favebant, & scripta tua non examinabant, aliquam pietatiSta doctrinae famam ha bere potuisti: Quod enim multos libros scriberes, doctiinae: quod autem asipetis & maledici SVerbis saepe in iis utereris, me
rito adversariorum , & ferventi Pietatis tuae Zelo tribuebant, sed interim a te disientientes indignabantur, magisque illi tabantur, dc libri tui nullius plane usus erant. nisi ad efficiendum ut qui eos perlegebant f quos fateor, fui sie admodum paucos)videntes in ipsis loco rationum COIVicia tantum contineri, ita causam vestram male a te defendi, priorem de illa conciperent opinionem: adeo ue ad ipsius religionis vestrae honorem & promotionem sit perutile quod artes tuae detegantur, ac Vereor ne nostri hac occasione me praevaricationis accusent. Cum deinde notatum est te non tam in vulgata de omnibus cognita peccata invehi solere, quam nova quaedam investigare, quae tam minUta sunt, ut ab aliis pro peccatis non
habeantur, & non tam ad plebejos homines quam ad po-rentiores spectant, atque illa tanquam summa scelera describere . Ut prae Caeteris sancTUS Videaris, tunc multi existimarunt in se
optime quadrare verba Christi Matth. . Notite iudicare, ut rad
iudicemini. tu quo enim Iudicio udicaveritis judicabimini: O i'
qua mensura me fueritis, remetietur vobis. Resid autem maecism tu am in oculo fratris tui: S trabem in oeulo tuo non vides 8 A vi quomodo dic fratri leto: Sine Uiciam festucam is oculo suo et es cc
518쪽
trabs est in oculo tuo H procrata ,hice primum trabem de oculo rct tunc Oidebis ejicer Fucam , de oculo fra am tui. Cum etia', Postea cognitum eur quo pacto Regium impugnaris , dicensuram iam theologicam absque ullo rationis p etextu
ad quaestiones pure philosophicas eXtendere volueris, cie malignitate tua dubitari nori potvir. Cumque nunc tandem eo usque deveneris, ut urbis celeberrimae Magistratum & O-otimates in Academicis thesibus condemnatis, ob rem ab alIIS theologis de ipso etiam eorum Synedrio approbatar ut eorum Pastorem, qui tibi modestissime ac verisi ne pro ipsis resipo dit, tanquam mendacem & calumniatorem prolixo libro traducas. ut leges Charitatis musteas voces; ut dicas nini tibi negotii esse cum Synodis , ut ea quae in thesibus aperte scripsisti, positea in alio libro impudenter neges a te scripta esse; Utque nulla ratione potueriS impediri a tam maligno & maledico libro evulgando et dubitare non debes quin Domini tui clare apnoscant audaciam istam tuam necessario esse coercendam : Nihil enim magis aperte ad civilem discordiam tendere potest quam si quis unius urbis authoritate munitus factum alterius urbis, & quidem non qualecumque, sed ad bonum reipublicae susceptum , publico scripto condemnet,ac iren tam rationibus reprehendar , quam conssiciiS insequatur. Irigre
forsan fers halc a me scribi, sed quid facerem , agitur hic de
communi harum regionum, quas ego non minus quam tua multis annis inhabito, salute ac pace. Neque hic ullo mocio
quaestio est de rei quam reprehendisti aequitate: Non opus est expectare ullam synodum quae determinet an liceat vestris societatem aliquam cum Romano-CatholiciS inire , Quae a B. Viroine denominetur, & in qua nihil fiat a religio ne vestra alie Tum (qua in re puto magnam inventum iri dissicultatem Sed quaeritur hic tantum an liceat unius Urbis theologo ex propria aut horitate aliam urbem Condemnare, ac quantum in se est infamare et atque an putandum sit ejus domi NOS , pro ea qua nollent aequitate ac prudentia, in illum non este animadyer suros. Praesertim cum jam experti sint te esse tam pervicacem ut nisi mature coercearis facile aci intolerandam audaciam sis
519쪽
8 o De meritis Gisberti Voetii
perventurus : & nihil aliud possit expectari, si tibi hac vice fidi catur, quam quod forte in posterum, non melior factiis sed eat tior . abstinebis quidem ab urbibus nominandis, sed interim
methodo tibi, ut jactas, usitata, lata eorum quos voles infamare sic describes , ut facile ad ipsos referri possine, & ita non mi nus quidem nocebis , sed forte minor eri r occasio te punien di. Non exponam hic alias rationes ob quas tibi a superioribus tuis tam politicis quam eriam ecclesiasticis condonari non pos se existimo, ne forte videar te monendo raci relli OS ea quae me litas me scire possimi, ac proCul dubio eriam iciunt, docere vel le. Sed unum adhuc est quod plebis causa omittendum e se non puto. Nempe hoc semper et ri vestra religione observati audivi, si quis Concio nator in turpi aliquo peccato deprehen datur , exempli causa si adulterium Vel furtum vel homi cidium commiserit, ut munere suo priretur: ne et immerito, quamvis enim ii qui non bene agunt possint alios bene monere, nunquam tamen tanda fides illorum dictis habetur quam si probi & in culpati esse putaren cur : Sed sane nutulum peccatum Concionatori turpius est, nullum meliori jure impedit ne verbis ejus credatur, nullumque idcirco eum munere siuo reddit magis indignum, quam si pissime atque aperatissime mentiatur, maledicar, calumnie LVI. Alia enim peccata extra concionem fiunt, & Ob humanam fragilitatem excusantur: Quin etiam ex charitate credere debemus . illos qui ea commiserunt, voluntarem in iis perseverandi deponere, antequam incipiant concionari; ac proinde non minuS esse audiendos quam si antea fuissent inculpati: Nullumque omnino periculum est, nequis homicidii, vel adulterii, ves fulti exempla edat in concione, quin e contra si quis ira percitus hominem occidit , vel alio animi motu impulsus alia peccata commisit, sepe ipsum postea eorum sic pce nitet, ut aptius messicacius alios possit ab iis revocare, quam qui nunquam in ipsa inciderunt. Sed mentiendi, maledicendi, calumniandi licentia nulli bi facilius exerceri potest, quam in Concione , ac nulli si magis est culpanda : Conciones enim instj tutae sunt ad docendam Veritatem, ponulus illam ex isto loco expete
520쪽
Pars Septima.ctat, ideoque nullum in concionatore majus vitium est, quam quod sit mendax ; Cumque etiam conciones institutae sint aclexempla pietatis re charitatis christi ame exhibenda : cum ex variis mendaciorum generibus nulla magis turpia ui Q, nec a chartiate magis aliena, quam quae in proximi detrsmentum tendunt , de maledicta , de calumniae appellantur , nulla etiam sunt in concionatore magis culpanda . Quod autem in
talibus mendaciis, non semel, sed saepius in tuo libro deprehendaris, sam satis supra fuit ostensum a Nec opus est ut mihi homines credant, nihil asserui quod ex tuis scriptis publico editis non sit manifestum vi Vel certe si qui nec scripta tua Velint evolvere, nec aequum Putent mini altarinanti Crectere potius quam tibi pastori sivo strenue idem perneganti, non posssunt tamen te excusare nisi Maresium sium mystam tuum condemnent et Negari enim non potest, quin illum saepe in libro tuo mendacii & calumniae accuses , qua in re si verum dicis, ille ergo indignus est qui concionetur; sed si salsum , certe in hoc ipso , quod eum calumniae accuses , tu ipset calumniaris. Et quia nulla de illo suspicio esse potest, nullam puto excusationem tibi superesse. De Praefatione libri Vltrajecti editi de Philosophia Carte nact ejusdem tertia scytone.
Nondum librum de Confraternitate Mariana totum legeram , cum alius de Philosophia Cartesiana prodiit in lucem; ec quamvis multi, a quibus jam visus est, eum judicent
omni responso esse indignum, quia tamen coepi respondere, atqUe tam atrox in eo calumnia continetur , ut ipsam silentio Praetermittere non debeam, breviter ejus examen hic abso
In primo folio habetur hic titulus. Admiranda Method n etae Philosephiae Eenati Des Cartes. Ultra ecii ex se cina Ioannisman re taber . anno Io 3. Ubi quia TulliaS,praetcri de , au-