장음표시 사용
101쪽
sium,porphyrium Alexandrum,& alios tum Graecos, tum etiam de Latinos Milai Dbiς r crede . Homines sumus,nec omnia possumus omnes, quandoque bo' 'V dormitat Homeruς oportetque veterum omista recentiorum diligentia compe is enim dubitet,inulta in Aristotelis Methaphysica,multa in Ethicis,atque Whetoricis desiderari Certe liber Categoriarum absque quinque Vocibus in te minime poterat; S nihilominus de ipsis librum ante suas Categorias non edidit Aristoteles sedivi fortuo vitia voce discipulos ista docebat: Mita multis seculis resvsoue ad Porphyritim est tractata. Iam vero ut probe Caietanus de Porphyrio di rit si Aristoteles pollicitus esset,se omnes libros ad Dialecticam pertinentes scripturum, id postea aut ignat ita aut alia de causa praetermississet, diminutus fuisset; nunquam tame id pollicitus est Denique dicinatis,forte Aristotelem de his,ac de diis multa scripsisse, qua posteriorum inciuria periere, Vt de multis Analyticorum voluminibus ab Aristotele vitigatis asseritur. Vltimum dubium. Cum salvisio tantophrosita nobis in siperioribus commendata,cuinam inseruit operation mentis Respondetur Oninibus. De prima enim instat, cum alvisio ad inuestigadas Desinitiones sit quam idonea. De tertia quod manifestu est:cum ex Diuisio ne varia argumeta petantur. De media tandem per tione probatur,qui si quis percuctetur, an omnis Canis latret optime respondebo,Canem coelestem non latraro neque marinum , terrestrem uero passim .hthcnictimi Est ri Aristotiues inritas Diuisione traeimiorin. Diuisio
hic ordo seruari debet. Primo cespoisenduὸ est linae quin e V iclicabilium:secundo Categbriarum,aut Praedicamentorum tectitosin titInterpretati0m tractatio sequitur quire Sylloginni in Vmάerseres quirit Syll . 'gismi a chaonstratorii: se adproba liqptini ration ilibri disponuntur quVocibus Categori, intestistite deuiit
componuntur Enuntiationes ex Ehuntiati ii Syrios ita consa 'Porrbexplicare oportet iamrs' syllogis in o in uir antequam aeriino uIas Sydogismorum species descendam iis inter quas Iemonstratio, irae ex necessiis conmt
xvr;-lxς durndo explicatis singulis partibus,quae in defit itione poneri dete sunt, tota Ipi J Qbnitio traditum ultimus, uum prius explanantur ostiates catila hu Maliaquζm mectum producendum exiguntur,ut postrem toti as effectus Eat eςctu . Similiter methodus Diuisionta citi, di H lytica tribus modis oppositis bruari potest . Explicaritam ei figitn 'otiis vr i inter hos libros retineatur, Compositionis, , an Diuisi his . certis si δxς. st inter quatuor libros priores seruati methbesim Krbm Enimu
102쪽
Comment latrii uersarn Logicam.
Enimuero ex his quae tractantur in Isagoge, Categorijs coinponuntur Enunti Ordo in tiones;ex Enuntiationibus Syllogismi fiunt. xe librum ceterum videtur nonniillis,inter librum de Syllogismo in niuersum tres se-::2Τ' ', methodum Diuisionis, cum fiat progrcssio a toto uniuerso adsit hequente, gula parte ei subiectas Syllogismus nanque habet se ut genus ad Demonstrato rium,Probabilem,&Sophisticum; quamquam reuera non sit genus Nobis tamen videtur quodammodo, seruari methodum Diuisionis,potitis tamen methodum C5 positionis quia progredimur a parte ad totum . Syllogis nus enim est pars definiationis Syllogis ni cmonstratoris. Et veritis Syllogistariis in niuersum est pars Syllogismi Demonstratorij, quam Demonstratio sit pars Syllogismi. Si quidem genus totum ad sitam speciem,tamen species cst etiam totum ad genus . Genus est totum in potentia ad suas species:quia ut ait Porphyrius cap. de Diffurentia Genus non continet actu differentias, per quas species constituuntur ac pr0inde nec ipsas species continet actu. Vnde ortum est illud Porphyrij Diffcrentia est,qua species superat genus Tamen species est totum actu, resipectu generis; cum species habeat actu quicquid actu habet genus insuperque suam ultimam differentiam, quam se nus sola potestate continet. Lege Caietan vim .cap.de Specie ad finem. tiare cumactus praestet potentiae,perseditiis, verius prugredimur a parte ad totum, quando a genere ad speciem tendimus;quam quum a specie ad genus. Ex hoc autem loco quiuis deprehendere potcrit, quam bene a nobis libro superiore, quum numerum Instrumentorum,quibus Dialactici utuntur, iuxta communem scholi sententiam stabiliremus dictum sit, Methodum non sic inter artificis instrumenta connumerandam . Habes cnim, lethodum nihil esse aliud quam ordinem instrumet ipsa tracta li:vt quo ordine diiunire , quo diuidero, quo debeas argumentari id est, quando tibi pritis superiora dcfinienda, liuidenda, rationibus etiam colligenda sint,quam inferiora:&quando secus agendum sit. Item quando tribus instrumentis primum circa totum integrum uti debeas:quandoprunum circa partes. Sed haec hactenus. Nunc iam more nostro obiectiones dissoluamus.
Galeni se VI ima Galenus addidit mctbodius Dinniti cilii quando a tota Defini ς' gredimur ad singulascius partes: ergo mald nos ponimus duas tantilin C inodos . Respondetur,methq dum Dosinitionis contineri sub methodo Analytica; ut patet ex supcrioribus. Secunda. Quaenam methodus semiatur in tribus vltimis Dialccticae libris,Com positionisne,an Diuisionis)Nec enim Demonstratio in pars Syllogismi probabilis, oti m nec probabili Syllogismus Demonstrationis. Respondctur, seruari incilio dum dinem se perfectionis Nos cnim quum supra duas tantum nicthodos adduximus Compo uinx sitionis& Diuisionis,loquebamur de ordine totius subiccti alicuius scientiae ad eui partes, vel causas:tamen artes subiccti inter se non oportet,ut scruent methodum Compositionis, uel Diuisionis sat enim fuerit, si inter eas si fruetur mothodus P rfectionis,quae a perfectioribus ad imperfectiora descendit: vel methodus Generationis,quae more naturalis generationis tendit ab imperfectoribus ad perfectiora. In mo aliquando nulla istarum methodorum seruatur, scd Doctor arbitraria metho
do usus de illis primo tractat, de quibus sibi auditorum ratione habita tractanduo
103쪽
vidςxHr Hinc colligendum est,methodum hac ratione esse diuidendam Meth d δ' si ex vi rationis, alia arbitraria. Ea quae est ex vi rationis,si sit inter totum sit b- ς Vm,S eius partes, vel causas, erit Compositionis, vel Diuisionis;si uero sit int. rpδ tessibiecti inter si , te est Per ictionis , vel Generationisci quamquam etiam: ' Q Subiectum &cius partes necessario seruetur methodus GenerationiS,Vel Perfectionis.
De si biecito, nec itate libri quin Aericum. Cap.
IN hoc libro quinque Vocum agitur de niuerso, aut Vniuersali. Vniuersaleati equ/x ortem qiuatuor modis dicitur. Est uniuersum in exili endo; ut Deus ipse in quo re δ' Η'rum omnes Derfectiones existunt tota etiam haec mundi machina vocatur uni uc sum in existudo quia in ca sunt quςcunque existunt. Secundo,uniuersum in efficien clo,uc Deus, qui omnia condidit;S Sol qui generat omnia inferiora ,dicente Aristotela:Sol homogenerant hominem. Tertio,Vniuersum in repraesentando, ut spe Ues,vel imago Leonis; quam elicit intelleci us agens ex phantas ratibus vocatur niuersia: quia repres' sentat non hunc leonem,uel illum, sed omnem leonem inuarto diacitur, ' niuersum in praedicando,quod de multis praedicatur,ut animal, quod de multis vere dicitur:homo enim est animal,&brutum est Animal. Ali dicunt. Vniuersum quatuor modis dici;primum, istentia deinde virtute agentis, mox repraese latione,aut similitudine;demque attributione. Sed niuersum id praedicando;oportet de multis praedicari in recto iam in obliquo etiam potest individuum de murulis sterri, dici ut ii Plato habeat mille argenteos,de quolibet eorum vere dicitur. hic argenteus est Platonis;non tamen est Plato.
Subiectu huius libri est niuersum quarto modo,quod diuiditur in Genus, Speciem, Disterentiam, Proprium,&accidens.Si quidem omne nivorsum vel prsilica ζ'jμ β' tur inquid, verin utile Illud ni haersirin praedicatur in quid,per quod apte respondemus ad questionem, qua quaeritur, ii tres sit Vt quid est homo Animal. Illud dicitur in Quale per quod apthrespondemus ad quaestionem, qua in uestigatur, Qualis res sit;vt quale animal est homo Respondetur Rationale. Porro si effertur in quid,vel dicitur de didirentibus numero tantum;&cst Species,uel de dis ierentibus specie, est Genus ut animal. Si vero praedicatur in uale, vel est de rei essentiai tunc Differentia est ut rationale vel non est de rei essentia 4 hic aut ui ab essentia, est Proprium, ut risibile:aut stesthntis adia entitium,&est Acci dQRS. PIdicari in s. d, ab alijs dicitur, in quinione naturae cirerri: ir dicari in duale,dici, in quaestione qualitatis. Et quidem hecetractatio est apprime necessaria R. librum Categoriarum cum Categoria sit corum que predicari possunt series' 'Sd m, ordo. Iam ad desinitiones,qus ex genere differentia componentur, ViX potest dici, quam sit accommodata. Denique ad Demonstrationes, in quibus py pri passiones de ibiectis, media desinitione, probamur, magna astertulit Obie-
104쪽
Comment in uniuersam Logicam. Obiectio aduersus superiora.
' Vm in hoc libro de Indiuiduo disputetur, iusque assignentur proprietates, quomodo niuersum eius Subicctum diciturλRespondetur inita si agitur de Indiuiduo, id non fit ratione sui,ssed quatenus eius tractatio ad uniuersi explicationcm conducit. Posset hoc loco tractari quaestio de numero univcrsalium, scd melius explicabitur in hoc codcm tractatu post quinque Vocum disputationem. Solet prstere agi de Indiuiduo ante vocc communes quem more secuti fuisti mus, si possent omnia, quae de illo dicturi sumus,ignorata uniuersorum natura,intelligi. Quamobrona sinitis quinque Vocibus,Indiuidui tractatio subsicquetur.
Voniam Ccnus praedicatur in iiid,cius tractatio praecedit tractationcm dis ferentia Propi ij accidentis,quae praedicantur in quale. Quia vero dicie tur de pluribus dii brentibus si ccie,anteponcndum cst Speciei, quae solum dicitur de numero disterentibus. Est auic in Cen os,quod dicitur de multis distcrcntibus pccie, inmussiton qua ς navura inuestigatur, ut animal iniqrcnti nimquid sit homo,aut brutum, aptercspondciniis,Animal. Quid cfinitionc Genus scia paratur a reliquis omnibus .Etcnim si cnus de pluribus dicitur, non est indiuiduuii de specie disterentibus non est specie Atoma si inqussi tono,qua queritur quid res sit,non ciba iterentia, Proprium, et Accidcns Ita quidcm accipitur Genus a Dialecticis Napa onus vis aiturpro generationis principio,aut pro collectione multoriun qui g. ' no,r in in ducunt; Senius Romanorum ad popularespc Tractationi Ccneris coniuncta st Species disputatio,ciun sint correlata Species autem accipitur pro rci pulchritudine, sicut dictum csl,Spccies Priami, ves Prima di
ab st imi ri Sed a togico illud Spciles vocatur; quod stibi du
sibi ipsi collatum,ut Marcus Tullius. Alia que dici possent de modis eiusdem dij ucrii scribemusis vita suppeteto quum Postpllyrium exponemias. scinina sis si
ciunt ad Gencris, S Speciei dis initioncs intclligendas. . G iis diuiditur in Supremum Intermedium . Supremum est,quod cum sit genus, species csse ncquit, ut substantia,& alia nouem genera. Intericetum, , In aerimcd:um cst quod cum sitscnubest etiam ricies ut animal. Et tam genus suprς
105쪽
Vm,qum intermedium,pe tinent ad primum prsdicabilo,ves ad prima Vocc sp ς ς' lROQue Juplex est, alia Infima, litae sim sit species,genus esse non potest; Vt ho- 0 qui sub se non habet plures species quamobrem tonia dicitur;id est,in diu, Jψω alias species. Alia aut dicitur Interiecta, quia clini sit species,cst QRR IRPque,si ad diuersa comparetur,ut animal genus cst hominis species vero substan . Dae Caetcriim ad secundum uniuersale,aut adsocuda voco,vc notionem sola soccies ' Ρ ιntima pertincnt.Si enim Interiecta referatur ad inferiora, est genus; spectat ad primum prae icabile si ad superiora, no se habet ut praedicabile aut praedicatum,sed
Arguimenta aduersus superiora.
PRimum.Corpus dicitur de disterentibus speci nempe de coelo nive n quaestione qua rei natura inuestigatur: at corpus non si genus ad coetu n&niuitem: go definitio ge ris non in bona. Probatur assumptio . Nam omne G nus debet esse uni locum, vel Synonymum sed teste Aristot. o. Metaphνsi text
est, nix facile perit nihil potestis se commune niuocum. Ergo Corpus non est senus. Infra in Categori; capit ede Homonymis,&Sunonumis res,ondebimus. Secundum argumcntum.Phoenix est Siscies, non habet sub se plura indiuidua, de quibus dicatur. Prstero apti diuum Thomam .parquςst. o.art. .quilibe:
Angrius est sus speciesterm iste species non possunt prsdigri de pluribus . ifferen
tibus numero Respondetur, in qualibet specie duo est consideranda,esterum est natura alterum vero talem naturam esse abstractam. Si natura solum consideretur, sin plurς turae,quibi repugna depilaribus indiuiduis dici at vero conscdcretur natura,vi abstracta est: non datur species, cui repugnet dici de pluribus
Texu in argirinentum.Animal est genus,atqui Attinae pluribus differe tibiis uincro;scilicet de Petro,&Paulo crgo Dinnitio Speciei vhime in alia,quam
spondetur,non dici de eis animalinam diam sed me P Q is insima praedicatur de multis dictrentibiis numero'
DIOrontiacium sit de rei essentia,anti Proprium accidens collocatur.Trspica Vi qm si di ei eritia, Commii iiij, Propria, Naxime probria Coiiamri Minςrcima in aliqtiod Accidens separciliis , a cilio vita Rli
106쪽
41 Comment in uniuersem Logicam
' ut situ corporis,stantes ab his qui sedent distinguimur. Propria est Accidens insepa rabile:ut cicatri quae a in callium obduruit.Maxime Propria st quae addita generi,constituit speciem,ut rationale additum animali, constituit hominem. Vt enim si1-gillum cerae impressum constituit certam figuram,atque imaginem,ita rationale,additum animali,constituit hominem .Ex his differ iiiij sola Maxime propria ad te tium praedicabile spectat,Communis ad quintum,Propria vero partim ad quartum, Disivi eis, ut risibilitas,partim ad quintum,ut cicatrix. Disterentia Maxime propria lica Pos' phyrio definitur: Quae praedicatur de pluribus specie differentibus,in cauale quid id est,in quale secundum cssentiam ut sensibile,quod de homine: leone dicitur in qua
nubiu Diuiditur autem haec Differentia in Genericam, specificam vel in Interiecta plex lit dis 3 Infimam.Generica est,quae reciprocatur ualiqua specie interiecta,ut sensibile cu
dentem.Constitvcns est, quae addita generi, speciem constituit: Diuidens est,quae genus aliquod diuidit. Non tamen haec diuisio tecunda est in diuersas omnino disterentias sed in diuersa munera Mossicia eiusdemme differentiae Rationale enim sim ilconstituit hominem &una cum irrationali diuidit animal
Controuersia circa diffinitionem Disserentiae.
Vaestio est,an definitio Differentiae Maxime Propria sit bona.Non eniim d petit omni disterentis.Nam diiserentia quae cum specie insima reciprocatur, non potest de pluribus specie differentibus dici ut in ipso rationali perspi cu constat.Cardinalis Caietanus capite de Distercntia, duo dicit: primum cst,omnem disterentiam hac definitione Porphyrio esse definitam; Alterum est,hanc definitionem competere etiam ditarentiae ultima per non repugnantiam quia scilicet si differentia ultima considerctur,non qua ultima in, sed qua distercntia tantum est, non repugnat ei praedicari de pluribus disterentibus specie. Si enim id repugnaret Disserenis ultimae qua disterentia est,prosecto omnii disterentiae etiam Gencrica repugnaret:quia quod alicui repugnat qua tale est, repugnat omni tali. Sed primum Quid sen- ius dictum impugnatur.Si Porphyrius voluit, omnem Disterentiam definire,super xiς Vm si uacanee posuit illam particulam,de disterentibus specie; illa enim sublata, planior: 'l' restabat omnis disterentiae diffiniti, dicendo Ditarentiam csse, quae de pluribus
ne phare dicitur in qu ala quid.Secundum quoquc dictum sic impugnatur.Etenim modus hic pugnati exhonendi diuinitiones per non reptignantiam, definiendi artem peruertit. Poterit nunque quispiam sic definire Anima Substantia corporea, animata, sensus rationique particeps. Qiuod si quispiam cum reprehendere velit, quia illa definitio non couenit omnibus animalibus, Drutis videlicet rcspondebit facile,brutum esse rationis farticeps per non repugnantiam:quoniam bruto,quatenus animal non repugnat et 'se rationale: alioquin omni animali, etiam homini id repugnaret.Item si aliud argumentum.Nam eodem pacto potuisset Porohyrius dicere, Differentiam este quaera tum praedicari potest denumero disterentibus in quale; S postea diceremus nos, it lata definitionem compctere etiam distercntiae interiem per non repugnantiam.
107쪽
qu tςnus differentia est.Si enim differentiae interiectae,quatenus differentia est,repugnRrς tantum praedicari de multis differentibus numero, profecto id omni differen R=ςxiqin ultims,repugnaret.Exemplum ver3,quo hunc definiendi modii cruditis I u Caietanus nititur confirmare, quum grauiores in Porphyrsi Isagogem quae Giones vulgabimus,refellemus: quia non poterunt modo solutionem intelligere Omnes,quos nunc instituimus. Ali dicunt, quidem vere, Porphyrium noluisses, illa definitione omnem disse rentiam comprehendere. Quorum 1ententiam nos duobus Porphyristestimonijs confirmamus .Primum:In Categorijs capite 38.postquam hanc eandem definitione pro posuisset,percticiatur ipse se.Nunquid ita semper se res habes Et respondet. Non ita plane, sed ut in plurimum fieri consueuit.Porro in Isagoge capite de Communitatibus Proprii Differentia ait,sspe differentiam dici de pluribus differentiabus specie. Dicunt tamen quidam auctores, Porphyrium solam differentiam in t riectam definire voluisse,quoniam illam solam putabat me cognitam. Horum licet opinio vera siliratio tamen displicet.Porphyrius nanque Odcm capite 8.post reci tata verba, sic ait Dantur enim quaedam differentiae,quae cum specie intima recipro cantur.Et subdit xenapla;Vt grauitas terrae,& leuitas ignis . An autem exempla ab eo prolata idonea sint,aliorum esto iudicium.Nos illatiim agimus, ut quς eius fuerit mens,ostendamus Itaque dicendum est ad propositam qu sitionem,illa definitione non omnem differentiam explicari,sed interiectam non quia cani solam dari Porpyyrius existimauerit, sed quia illhquas agnoscebat, ut plurimum interiects erant. Quod si volucris,differentiam omnem explicare,dicito, Differentiam esse,quae predicatur de pluribus in quale essentiale.
PRius est nobis agendum de Proprio,quod a rei natura dimanat,quam de Accidente.Sed quatuor modis aliquid dicitur Proprium 4 rimo, quia conuenit soli non tamen omni ut esse Philosophumi est Proprium hominis.Sccundo, quia
conuenit omni,non tamen soli ut habere cor,respectu hominis.Tertio quia conuenit omni, soli, non tamen semper ut omnes homines,si ad senectutem perueniant, canescunt. uarto, quia conuenit omni, li,4 semper; us bla acceptio Proprii ad quartam vocem niuersiam pertinet:cum cliqus ad quintam rcferantur . Proprium quarto modosiic des nitur. Quod conuenit omni soli,4 semper, & Proprii de rei natura dimanat, ut omnis S solus homo semper ridcre potest. In qua definitio finixi ne additur, a rei natura diniana ut Proprium distinguatur a Differentia Differentia enim ciuentialis,ut rati , nate, competit omni, soli, semper non tamen est Proprium quarto modo: luia non fluit ab essentia, sed est pars cilciatis. definitionis. Nec diximus ut quidam Proprium fluere a principi j internis,id est,a genere, di i rQntia,quoniam multa sunt quς habent proprietates. tamen eorum natura,&ὰς sentia non componitur ex genere, disterentia, ut Deus, qui non ponitur in C tegoria.En etiam habet multas proprietates,4 affectiones, te quibus disputat MoxRphysica cum alioqui non habet genus, differentiam, aut ulla interna principia 'V niam res simplicissima est.Denique decem suprema genera carent genere, Pr prietate habet. Dicit enim Aristoteles, maxime proprium esse substantis,ut qVM μῆνας dem numero sit contrari per sui uiutationem suscipere possit.Hinc colli
108쪽
Comminent in uniuersam Logicam
gendum est,Proprium alii id esse Insimum,quod cum specie infima reciprocatur; facultas ridendi cum homine:aliud Genericum,' sensibile cum animalic aliud Supremum,quod a generis supremi natura fluit:aliud vero Transcendes,ut Entis astecti nes scilicet crum,Bonum, Aliquid Res,& Vnum.
ua: stiuncula aduersus superiora.
TActus conuenit omni animali, soli, semper suitque a natura animalis veconsstat:sed tactus non est proprietas, cum sit accideris positum in secunda ecie qualitatis: Ergo desinitio Propri convcnit alijs a definito. Respondetur sci sum laetus csse proprietatem animalis, Maecidens nihilominus esse non tamen ad quintum p rsdicabile pertinere; ut seqvcnti capite exponetur.
ACcidens, quintum pri edicabito,ita definitur a recentioribus Dialecticis Acci dens est ,quod de multis dicitur contingenter ut asti, edo dici in de hominiabus contingenterlotest enim illis minime conuenire. Alia definitio. Accidens est, quod potest adesse & abcsin praeter ius cui inest interitum Ut si albedo a me separ tur, non continuo ergo peribo . Licet autem 'Accidens alui latur in illud,quod reuera separari potest,ut candor a manu; illud quod reucra separari non potest, veDuplex ςst nigredo a coruo:omne tamen accidens abestb,Madesse potest,saltem cogitatione de δεῆς β μδ nientis opera nam potest coruus intelligi absque nigredine.Tcrtia definitio. Accia dcntis per negationes traditur, tum quia est riptio est: ω rnogationcs dari potest,tum quia aquae negantur,iam sint explicata.Ipsa vero talis est . Accidens est, quod neque si Genus,nec Ditarentia pectes,aut Proprium, semper tamen subid. cito inhaeret. Albedo enim si cum homine conseratur, nec est gentis eius;nec spe .cios, aut disterentia,vel proprietas;tamen quandiu est,in homine esse debet.si mini accidens, quod in aliquo subiecto existit, ab illo separetur,continuo esse desinet: quamuis superna virtute efficiatur, ut in sacrosancto Eucharistite sacrameto ma neant accid tiarapisin vini clim huiusmodi substantiae ibi minime reperian-Sed ut plendintelligantur ca,quae ad hinc hiilatam vocem pertinent, expendenda sitire quae diuus Tom. I parte .quaest. 77.ar. I ad quintum in quaestio .dc pi- Ad idεi , it labb id reat'ims-art. docet. lnanhuc, Accidens duobus modis sumi primo,sehise, ut dicitens rei in aliquo subiecto illiciis, quo patio diuiditur in nouem Catego tione, rias accidentium; distinguitur contra Ilibstantiarii nec portinet ad quintam voce prsdicabilem quia Quintum praedicabile est secunda noti, at tale accidens estens rei. Immo sub accidente,hoc modo sempto continentur multa genera, ut uan titas 3 Qualitas;mtillae species,ut candor S atror; multae disterentiae, ut disgregare visum:continentur etiam proprietate enthun rei, praesertim quae ab illis entibus oeucra distinguutur, ac separantur ut tactu & facultas ridendi sunt proprietates il la quidem animalis ista vcro hominis,& utraq; collocatur in secunda specie qualita
tis . Secundo sumitur Accidens, ut significat aliquod praedicatum contingons Dis sei lautem haec signiscatio a superiore, quod accidens primo modo possitisses
109쪽
Bu , species, c. Accidens tamen secundo modo nequaquam.Vnde albedo si reseVR M ad hanc,aut illam albedinem,est species Maccidens primo modo is vero res νὴ V a papyrum,non est species, sed accidens secundo modo. Et ita sumptum ac VidζnS,non tantum multa corum,quae collocantur in nouem Categori s , si ad suum ii tectum referantur,continci, sed etiam multas substantias.Nam haec praedicatio: Triangulus cst ligneus,est quinti praedicabilis , quia accidit triangulo fieri ex ligno- Et certe lignum substantia est. In luper sub hoc quinto praedicabili continentur omnia,quotquot sunt entia rationis; si cum entibus rei constrantur. Accidit enim animali, esse subicctum,csse praedicatum esse maiorem, aut minorem extremitatem. Denique sub hoc quinto praedicabili continentur ipsamet entia rationis ii cum alijsen tibus rationis, quibus non necessario competunt, conferantur. Vnde si fiat haeccnutiatio,Dei nonstrati noncst Syllogismus probabilis, Dcmonstratio est subiectum, Syllogismus probabilia,st praedicatum;S accidit demonstrationi esse subicctuin,&Svllogismo probabili esse praedicatum. Mu sit, ut haec enuntiatio, Demons Litio est subiectum, sit quinti praedicabilis. Dominicus Soto .Poster. quaest. I. Accidens primo modo sumptum appellat Accidens Nominaliter;accidcris secundo modo sumptum voca Accidens Participialiter : Quia accidem primo modo simpluna st res, quae reuera est accidens accidens vero secundo modo sumptum licet reuera non semper sit res,quae est accidens tamen semper alteri est acciden id est alicri accidit: quia hoc modo sumptum,accidcns est participium verbi accido, accidis. Quae non, ut ita loquam tir,dixerim, sed ut intelligamus intiles voces, quando in grauissimis autoribus oleriςn Rr.
ΡRiipum.Insecunda diffinitione accidentis dictum est, accidon possc adeso,ac abcsse,non perciin te subiccto. Iors de Combustio sunt accidentia, i qui mora L 2n0npQ st adeste praeter subicin corruptionem: ero definitio mala . Probatur 'Maior, Quia Scyr dicatio,Sos; te est Ox Mus,non ςst primi, siccundi, tertij, vel quarti prsdicabilis,crgo si quin i ampr est acc dens. Rcspondetur , negando 10Qrtem sic accidens,ncgai do iam illa ni csse quinti praedicabilis Aut enim intelligitur de Socrate, tu olim sitit, modo non est, Mita est praedicatio as xiij, vel quarti prςdicabilis;ncScssariunt enim est, ut homo qui fuit , nunc non ςst,ii riuus sit.Si vero in te lis atur de homine quieri non modo cui alia,sed prμ ςRx' ' repugnat subiect0;ac ni hi usi cnynxigii 'in steria ςpugnat,. 'uxinis Q.
110쪽
que Comment in uniuersam Logicam.
lice loqueretur.Dscimus siqitide in Symbolo Apostolorum,Pas his sub Pontio pilato:crucifixus:mortuus; sepultus est Et significat tunc illa vox Mortulis, aliquani perdidisse hominis vitam quod verum fuit in triduo, licet modo iam vivat etia
Dubium ergo est,si loquamur de homine, qui est modo, iumamus Mortuum ut participium,cuius praedicabilis est illa nuntiatio.Verbigratia. Mortuus est aliquis
nunc est,esse mortuum.Sed mors sumpta hoc pacto,id est, secundum hunc moduna praedicandi,ut participium potest adesse absque subiecti corruptione.Nec quisquamiretur,quod exemplis tamur Theologicis; idcnim facimus, quia Dialecticae int rest omnibus scientijs methodi mi explicandi enuntiationes tollendi HomonDiniam indicare, Quid λ quod eis potissimum Dialecticam tradimus, qui postm dum Theologiae sunt initiandi 'Secundo potest obiici in superiora.Nam dictum est, accidens sieparabile,posse a subiecto reuera separari. Et deinde in tertia definitione accidentis dictum est,accides semper subiecto inhaerere. Inhaeret subiecto semper' ergo ab illo separari noni test .Respondetur,accidens separabile tu indiue istit, semper subiecto inhqrere; te runtamen potesta subiecto separari: sed tunc tale accidens iam non existet. Peribitcnim albedo manus, si ab ca separetur. Quare,cra est illa sententia vulgatissimi, λς ' ς i aecidentis Esse est inesse Qtice si de Esse ex stentiae intelligatur, significat accidens yy ς' η istere in resum natura,nisi actu uisit alicui subiecto . Quod de viribus naturae accipiendum est. Nam Dei virtute potest accidens sine subiecto ullo existere, ut quantitas Eucharistiae:quae no modo caret subiccto,sed ipsi est veluti subiectum aliorum accidcntium.Si vero intelligenda sit illa sententia de esse Essentiae, tunc Accid tis es e non est inesse actu, sed aptitudine)in cuiuslibet enim Accidentis desinitione clauditur ordo adhibiectum:id est,propensio&1nclinatio ad illud. Tertio obi)citur aduersus id quod diximus,accidens inseparabile,quamuis reuera separari non possit,cogitatione tamen separari posse. Primum nanque ita impugnatur vitio dicitur,ni edinem postea coruo parari opere intellectus , clintelli situr de vero iudicio intellectus,vel de falso . De vero intelligi non potest. Eicnunsi reuera coruus est niger,quomodo intellectus vere iudicare poterit, coruum non esse nigrum λ Si autem intelligatur de falso iudicio,nihil ad rem,quia false etiar esse test intellectus iudicare,hominem non esse animalia non proinde asseremus, anima posth ab homine separari. spondetur,intelligi de vero iudicio. Ver siquidem intellectus dicere potest, coruum non est e nigrum, quod insequenti obiectione explicabitur.
bilitate cooitari Si ergo illa separatio accidentis per intellectum sufficit ut dicamu accidens Iseparabile ab ecta subiecto sis sicit quoque ut dicamus,proprietatem po se subiecto separari. Quare nullum erit discrimen inter proprium accidens mi
parabit Ad hoc dubium respondct diuus Thomas,aut quiuis ille fuerit, qui Opi