장음표시 사용
231쪽
scas. Nam Hypothesis idem est quod stippositio,sed bla enuntiatio conditionata An cm a. progreditur ex suppositione,aut conditione: ergo ea la est Hypothetica Respon- letur, in nominibus non tam esse considerandum id a quo nomen sumitur,quam id ad quod significandum imponitur. Hominis enim uocabulum forte sumptum helieae. vitab humo,id est terra,quia homo primus ex terra conditus est; ac nihilominus impositum est etiam ad significandum illos,qui non ex terra gignuntur. Ita etiam hoc nomen Hypothetica sumptum quidem est ab Hypothesi,sed impositi est ad signifiς ' dum non eas tantsim quae ex Hypothesi progredi itur enuntiationes, scd omnes otiam non Categoricas inio fit, it coniuncta Misiuncta sint Hypothetitae, non quoad id a quo nomen sumptum est , sed quoad id,ad quod significandum imposta T rtium iis robat definitionem enuntiati obis coniuncti: Hoc pronuntiatum, ii 'primo
Homo&brutum sunt animalia , constat coniunctione E atqtii non est enuntiatio diibi ex ς nuincta,cum non sit Hypothetica; rrgo diffinitio quadrat in alia a re definita. Pro plicata l. positi nota est. Probatur assumptio. Nam habet ut praecipuam partem sui verbum Wm, ex illo sumitur affirmatio, aut negatio huius,similitiamque pronuntiatorum. Re pondetur,illud pronunciatum non esse enuntiationem coniunctam, te qua nunc Milicrimus,nec ciconuenire desinitionem enuntiationis coniunctae quia in ea subin-xςlligendum est genus nempe enuntiatio Hypothetica. Idem de hoc alio pronuntiatat', isne animal est rationale,aut irrationale,sentiendum est. Non enim est enuntia tio disiuncta, sed simplex,ac Categorica praedicato tamen disiuneio constans. Itaq; iunt quaedam enuntiationes Categoriciae,quae parum ab Hypotheticis disserunt,quoad oees sed nihil omnino sensu distinguuntur. Video multa hoc loco a Sophistis accumulari sed proprie in eos illud Ciceronis iactabitur, Arcem ex cloaca facere. In rebus enim nullius ponderis tragoedias excitant. Quartum probat,disiunctam non esse Hypotheticam. Etenim ut docci Aristoteles i. Periher.)enuntiatio Hypothetica est coniunctione una,at disiuncta enuntiati non est coniundia, ergo non est enuntiatio Hypothetica. Respondetur, coniunctione ci,sensum quidem disiungero; sed verba coniungere. Et hoc sufficit, vitalis enuntiatio coniunctione una dicatur Quinto dubium est,an verum sit,qiiod dicunt auctores graiies;cnuntiationum di
nati disiuncta,qus habet primam partem vera,est falsa. Et confirmatur illorum opi bo Rio. an mepta uidetur haec enuntiatio, Ego vel sum in hoc loco, uel sum in hac do m Q. Reipondetur, absque dubio enuntiationem disiunctam, quae habet utranq; parxζm ueram,esse ueram. Uthare propositio es tu non es Leo,uel tu non es Bos,est Vςr , Quis utraque pars est vera. Qilod sane ita probatur. Ista enuntiationes sunt ς ntradicentes, Vel tu non es Leo,uestu non es Bos;&ista alia,Et tu es Leo,&tu es, ψβ; iocunda est falsa ergo prima est uera Assumptio .consequutio patent.
si 'in 'x propositio Tum quia in nulla materia possunt istae enuntiationes esse ui in simul uer e tum etiam quia omnes concedunt,enuntiationem con- ea oppositis enuntiationibus Catestorici constitutas si I x dicentes.Praeterea illud quod additur, oportere scilice ut prima pars si seis
232쪽
163 Commment in uniuersam Logicam.
incredibile eis. Sequeretur enim inde,si mihi praeponeretur aliqua ensitiatio disiuncta,cuius ignorarem,utrum pars prior esset falsa,ignorare me etiam,an tota enuntiatio esset vera quod cst maximum incommodum.Nam si ego a longinquo viderem rem aliquam progredi,certo cogn0s rem eam esse animal ignorarem tamen,esset' ne hymo,vel brutum. Tunc igitur si quis ita argumentaretur,Illud est animal,ergo vel est homo,vel brutum,iam eg scirem, consequentiam esse bonam,& antecedens esse versi; postea dubitarem,Vtrum consequens esset crum, quia dubitarem, viruptima pars cssct vera,an secunda. Infini autem hominis est, scire antecedens csse verum, consequentiam bonam, dubitar an consequens sit vorum. In Topicis dei Id iterum disputabimus.Illud autem opusculum non est Qui Thoua ut doctiores, Thomistae concedunt. Ad confirmationem vero resp6detur,aliud esse loqui inepte,
di aliud vere.Vulgo enim dici solet, mentes o pueros verum disere. Quid λ Quod si illa inepta est,alis dabuturisi ita uanWqliae apud graues autores passim reperictur. Multa ge- Sextum argumentum pio bat,plures csse species enuntiationis Hypotheticae. Si-ΠΟ - y quidem enuntiatio causetis,ut Quia homo est rationalis; homo est risibilis;&entin
η'' quam voeant rationalem, ut Homo cst animal, ergo homo est substantia, sunt
ii a Cha ' enuntiationes Hypotheticae, ad nullam trium illarum specierum pertinent. Idem recens argumentum fieri posset de nuntiatione temporis,ut Quando ego legebam, tu ambulabas: He enuntiatione locis, loci, ut Ubi cgo legebam, tu ambulabas:i sipor de enuntiatione comparationis,ut Paratior est i eus ad miserendum: qua nos ad scelera castiganda & denique de enuntiatione similitudinis, ut Sicut Aristoteles Platonem correxit, ita diuus Thomas quaedam Alberti Magni praeceptoris sui Og mata emendauit. Et quidem has enuntiationes esse Hypotheticas, probatur, quis earum affirmatio, aut negatio non pendet ex affirmatione,aut negatione verbi, sed ex affirmatione,aut negatione coniunctionis, uel adverbij. Caeterum non pertinerqad aliquam ex illis tribus sarmis, ita ostenditur. Nam in primis causalis non est disiuncta ut patet;ncque est coniuncta,quia ut coniuncta sit uera,sufficit utranque partem sta ueram: at ut causalis sit uerapion sat fuerit utranque partem esse ueram,se praetcrea desideratur, ut una sit causa alterius. Neq; esse coditionata, tui conditi nata potest esse uera licet utraq; pars sit falsa.Causalis autem nisi utranci partem v ram habeat, falsa iudicabitur. Deinde rationalis utranq; partem ueram habeat ei: necesse.in quo distinguitur a conditio nata; de unam sequi ex alia, in quo distinguitura coniuncta in utroque autem differta disiuncta Praetereannuntiatio temporis sui perius allata exigit non soliim utranque partem esse ueram, sed praeterea esse simu ueram,in quo distinguitur a conditionat in coniuncta.& ctiam disiuncta Enuntia tio autem loci exigit simultatem loci. Enuntiatio comparationis exigit excessum qyiς dam,ac interdum aequalitatem. Deniq; ennntiatio similitudinis exigit similitudineinx profecto enuntiatio conditionata,coniuncta uel disiunctae nihil tale postulant. Nς spondetur primo , plures esse species enuntiationis Hypotiacticae, sed illas tres solo ab auctoribus numerari;quia sunt frequentissimat.Rς ondetur secundo,has ex Prios deduci ad illas tres, scilicet duas priorcs ad conditionatam,quatuor posteri x
ad coniunctam tametsi plura ad istas sex,quam ad tres priores Pigi ur
modum licet plura desiderentur, ut aliquid sit homo, quam ut sit animes,nil om. nus homo sub animali continetur tanquam inferius sab superiori.
' Verum hoc loco inscitiam meam ingenue fateri oportet. Nunquam ruiaderi poterit,quam uocant en uauonem rationalcm,esse nuntiationςmia
233쪽
eniri venuntiatio ad secundam mentis operationem pertinet, at illa oratio, quam isti rationalem dicunt,manisest ead tertiam operationem attin et,quia est oratio ex antecedente,&consequente veluti suis partibus constituta, qtias coniunctio insciendi conne tit.Enimuero enuntiatio conditionalis proprie loquendo nec ex antecedeto consequente componitii sinec illa qualiciique sint nota inferendi, id est,Ergo,vel Igitur,c6nectutur: quae omnia apertissima sunt in rationali. Ιa vero si oratio ration lis esset enuntiatio,cadem ratione dicendum csset,Syllogismum,Indlictionem,Enthymema, exemplum esse nuntiationes. Qigare nulla restaret ratio, quare diuus Thomas solam secundam operationem huic libro Perihermenias dirigendam concederet.Prsterea omnis enuntiatio tam simplex,quam Hypothetica,potest esse antecedo , Rut par antecedentis alicuius argumentationisci haec autem oratio,Homo est an mes, ergo homo est substantia, non video quomodo possit in antecedente alicuius Onuntiationis collocari terno non est nuntiatio.Propositio inductione costat. Nammodales,&quae de inesse licuntur,proculdubio possunt in argumentationis antecedente poni: insuperri omnes Hypotheticae conditio nata coniunctae, disiuinctar,tempori ,loci,comparationis;immo & causales ponuntur in antecedent illius argumen xδtioni ,quae Exemplum vocatur. Vt intuitis pepcrcit Deus,quia egerunt pinnix cu*m,ςrgori nobis similiter parcet, si corum moerorem imitemur Assumpti Vero tiratione probari non potest,quam petendo talem argumentationem. Dices. Ecce in m. Bene sequitur,Homo est animal,ergo homo est substantia ergo bene etia colligζxur,Brutum est animal,ergo brutum est substantia. Sed profecto hoc non est uti l irationsequam rationalem vocant,nisi ut aiunto iuxta 1uppositionem materis ;λeu ut Latinius loquar pro vocibus ipsis. Hoc tamen pacto etiam integrum syllo gismum ego constituam, non dico enuntiatione sed enuntiationis etiam subiectu, aut praedicatum;hac ratione: Omnis demonstratio est syllogisimus generans scientia, sed haec oratio,Omne animal est substantia,omnis homo est animal, ergo omnis homo est substantia,est demonstratio: ergo haec oratio est Syllogitatis generans scie tiam. Item alia ratione superior instantia, aut obiectio refelletur. Siquidem omnis enuntiatio potest esse integrum antecedens,aut integra pars id est,integra propositio,vel assumptio antecedentis argumentationis,quod profecto minime fit in sup riori obiectione. Quare sequamur id, quod uerum est, orationem rationalem non esse enuntiationem. Quod si forte in ullo ex auctoribus grauioribus nam sophistet ςQntemnendi sunt, potius quam interpretandi inueniamus rationalem orationem osse enuntiationem, intelligendum est, improprie eum nuntiationis vocabulum usurpasse aut sui temporis vulgarem opinionem retulisse, seriptisque mandasse. Igiam enuntiationis, eiusque tum formis, tum etiam assectionibus explicatis, ad Syll gismorum tractationem procedamus.
234쪽
IN UNIVERSA LOGICA ΜLIBER QUINTUS IN QUO DE ARGUMENTATIONE,
De Materias ordine libri Cap. o.
E mentis operatio est discursus id est, progressus quidam rationis , ab una enuntiatione cognita, ad aliam ex illatione cognoscendam ἰ quod certe fit argume tando . Ad hanc itaq; instituendam , agitur in hoc libro de argumentatione. Quid autem sit argumentati, quonam pacto in bonam & malam diuidatur,lib. I.
cap. Io.explicauimus ubi Ostendimus, malam argumetationem non esse appellandam argumentationem Bo na aut argument uio in quatuor praecipuas formas di-
δ σμ' ' ui litvi ,in Syllogismum qui ratiocinatio dicitur Inductionem in thymema,N''''''' E, emplum de quibus hoc loco quanta scri poterit diligentia disputabimus . Nam ea est propria Dialectici disputatio . Est autem Syllogismus argumentatio,in qua, quibusdam positis concessis,aliquid aliud, obcam causam quia hςc posita sunt, necessario colligitur.Et quidem syllogismus alius Categoricus,sius Hypotheticus, quemadmodum .enuntiationes, ex quibus componuntur, aliae sunt Categoricae, alis Hypotheti .Primum igitur de Categorico disseremus
Argumentum. I id quod dictum est, ad Dialecticum pertinere agere de quatuor sormis avgumentationis,cst argumentum Arist.enim, Poster.cap. i docci,syllogismuzisumbit, inductionem esse argumentationes Dialecticas, enthymema veroo exemplumνtiones. Oratorias Quam sententiam . Topic.cap. Io repetit. Nanque syllogismum inductionem argumentationes esse Dialecticas, ait Et 2.lib.artis Orator.cap. II docet,Oratorem uti debere enthymematibus: exemplis: inductionem vero inuti tuli esse,praeterquam in paucis Ergo non est Dialectici muneris, de enthymema te Sexemplo disserere. Respondetur, quoad sum enthymemae exemplum arqgumenta esse Oratoria,quia his frequentissime utituri rarissime autem syllogiis 'Δ inductione at quoad doci rinam,omnia esse Dialectica, quia Dialectici inter romnia ista docere;tametsi quia frequentius ratiocinationes inductione utitur,lit duo argumentorum genera Dialeetaca appellentur. Nam qtiamuis interdum UiJ lecticus enthImemate utatur,paratus est illud ad syllogismu reducere inliodnu
235쪽
quam Rhetores faciunt. Nec sententia nostra eo nomine est explodenda, quod Rid in Oratoris artis scriptores;atque magistri cnthymematisvi exempli naturam Q zant, nam id faciunt,quia Rhetoricam ignaris Dialecticae tradunt,aut certe mi xunt falcem in messem alienam. Argumen Alia dubia potuissemus proponere, quae consulto dimittimus quia iam lib. I. cap. IO. tractata fuere.Hoc autem loco adnotabimus, Arist. i. Prior cap. i diis ni t uisse svllogismum perorationem,nos autem per arpumentationcm quia Oratio gQ logismi. nucest remotum,argumentatio proximum. Itemq; illud obseruabimus, eam Pa xiςulam, Et concessis positam,esse in diffinitione syllogisini a lJocthio quia et iis *i Vinatio optime inferat conclusionem,quamuis prs missa non concedantur,tamen 'Rum syllogismus in usum disputationis accipitur,necesse est,antecedentis sumpri nς concedi ab aduersario,ut conclusio possit inferri.
De maioribus partibus Illogismi Cap.
PLyspicuum igitur est,quot partibus constare oporteat syllogismum . Primum n Uinmtecedente duas enuntiationes debet habere. In definitione quip-phisti Qgismi dicitur, Quibusdam positis, at non intelligitur quibusdam posivi , id ςst quibusdam vocabullis positis; nam hoc pacto etiam enthymema procederet e quibusdam positi. sed quibusdam enuntiationibus certa quadam methodo collo' i bd ςδxi Quo sit,ut antecedens syllogismi semper debeat esse compositum ex duabu . pr*posuionibus vitiae a nonnullis propositiones,ab alij prsmisis; sed a Latinior,bu sumptiones dicuntur. Veritin talis ea, qu priori loco ponitur, dicitur mario propositum,aut propositio; luae vcro posteriori:minor,assiimptio,vela si umptu Concluso
Aliam prs terea enuntiationem syllogismus desiderat; nam in diffinitione syllogismi dicitur, aliud quidpiam ab his, quae posita, sunt necessario colligi. ec autem p r cum una sit,uarijs nominibus appellatur,a nobis dicitur conclusio, as alijs prsse tim quibus summa est elegantiae cura,c6nexio,&complexioci nec defuit,qui eam in
CAeterum qu sstio est,an conclusio sit pars syllogismi. Non enim desunt oui sitne con- arbitrentur, non esse eius partem, sed tantum effectum . iiax apud pios 'ibὰ id mis premissae constituunt syllogismum ut quidcm illorum sententia duobus a sumentis potest corroborari. Primum Conclusio debet esse aliud quidpiam, ut 'icit Aristotcies in definitione , sed aliud apud Porphyrium ca.de Disterentia vcr-xςnte Bothio discrimen essentiale denotat Ergo conclusio sientialiter distinguitur s)llogismo,&non est pars eius. Alterum Aristoteles a. Priorum cap. .alserit, ΤΙ ἰQgismum posse inferre multas conclusiones, at conclusio infertur ex prSmis i , ' go sumptioncs soli constituunt syllogismum . Tamen contraria sintentia est pr0bRbilior primum quia syllo seius ea argumentatio, sed argumentatio est Ora-nψέ anteccdeme, consequerto veluti si iis partibus constituta;ergo conclusio est p*r syllogismi: Pr terea id patet cx definitione syllogismi, in qua dicitur, syllogism 'm esse argumentationem, in qua aliud quidpiam id est conclusio,&c Obstru δμ' ,In qu a;ergo concitis o in in syllo ismo,no cxtra ipsum Vltimo id probatur
si conclus Gnonestat par syllogismj,Barbara garalipton non es idistin
236쪽
17 Comment. in uniuersam Logicam.
cti modi syllogismorum,cum sola conclusione differant. Ad prius autem illud,quod superioris sententia auctores obijciebant,respondetur,conclusione osse aliud a premissis,dc ut dicit Aristotes es ab his quae polita sunt; non tamen omnino a Gog mo,ctim sit pars eius Ad secundum respondetur, ibi Aristotclem usum fuisset gura Synecdoche,qua pars nomine totius appellatur; ut quu annus pro hyemer
nitur. Ouare sola sumptiones tunc vocavit syllogismum Alia porro nobis se oster quaestio, ex Ciceronis auctoritate orta Ipse enim in eo Academicaru quaestionum libro,qui Lucullus inscribitur, hunc syllogismum it caeteros approbandum censet:Silucet,lucet, atqui lucet: ergo lucci:sed in hac argu metatione concitisio non est alia a sumptionibus,ergo diffinitio syllogismi non bene fuit tradita . Respondetur quemadmodum lib. I .cap. 7. quum de relatione ageremus,diximus,relatum habere aliud correlatunt aut re aut ratione distinctum; ita nunc quum dicimus,conclusionem esse aliam a primissis id intelligendum esse, aut rha ut ratione . Item alio simili,qiiod inferemus,id clarum fiet. Subiectum praedicatum ci untiationis habent seu formari materia, nihilominus in cnun tiationibus,quas identitas vocant ut Homo est homo, idem re uera est subiectu vis,aut colloquijs, at identicis enuntiationibus passim egeamus, irequentissimc illis utamur . Vnde Paulus ad Romanos cap. II tanquam ad grauissimum incom modum quosdam perducit,cum eos vi argum ci cogit negare, enuntiationem quadam identicam. Alioqui ait gratia iam non cst gratia
De partibus minutioribus Sysiogi mi.
S Illo ismus praeterea Categoricus,de quo minc potissimum disputamus, quanquam tribus solum enuntiationibus constet,in quaelibet enuntiatio ex duoru fini bus terminis, extremisve componatur, non debet totus ipse ex pluribus terminis: ti uam tribus confici. Vocamus autem extremit,aut terminum,id, in quod dissol uitur propositio:ut in hac cnuntiatione Homo est animal termini sunt homo animes quia si auferatur ec ipsa verbum Est,quod eius partes connectit, dissoluetur
Nomin deretur onuntiatio ratione sui tantum, sed quatenus est pars syllogistat,aliter appςt ς m/ης tantur . I icimus enim,syllogismum constare ex tribus terminis,quorum unu ,' ius extremum vocatur,alter minus extremum tertius medium . Et cum syllogii mus in alitecedente duas enuntiationes habeat, quae ex tribus terminis compon y tur,ille terminus qui ponitur in maiori S minori enuntiatione,medium nominatus quia autem in maiori cnuntiatione cum medio, maius extremum Sicut ille qui minori sumptione cum medio collocatur, minus exircinum dicitur. In tertia
237쪽
mum enuntiatione,quae est conclusio, maius ac minus extremum ponenda sunt, non tamen medium. Exemplum e
Ratio autem est manifesta:nam ut dictum est conclusito in disciplinis Quale me debet esse alia a prsmissis;& senes medium ingrωcretur conclusione,
non differret conclusio ab altera prsmissarum . Verbi gratia . Vulate dium ingrederetur conclusionem cum maiori extremo,non disteret a d beat. maiori enuntiatione, nec distinsueretur etiam a minori, si ingrederetur conclusionem cum minori extremo.
V Eruntamen potest sacri argumentum in hanc sententiam. Nam in hoc syllogismo,omnis homo est animal, sed Petrus est homo, ςrgo aliquod animal est homo, medium nempe Homo ingreditur con- Clusionem cum maiori extremo. Et quidem conclusio a maiori enunxiatione distinguitur. Respondetur, argumentationem illam non esse syllogismum,sed enthem ema;nam eius conclusio non infertur XCnun tiationibus positis,sed ex bla maiori enuntiatione,iuxta lege bonae couersionis;libro desuperiore stabilitas . Illa autem cnuntiatio quae poniatur loco minoris,non est minor; sed ita se habet ad conclusionem , ac si ibi posita non fuisset
DIuiditur autem syllogismus imperfectum .in imperfectum Syllogismum perfectum dicit Arist. I. Prior. cap. .esse illum, qui nurula re externa indiget,ut intelligatur, cius conclusioncm ex propositis in antecedente semptionibus necessario colligi. Huius generis sunt omnes ratiocinationes, qus in Barbara,alijsque tribus modis primae figurae conficiunturiit enim sunt necessariae, & connexionem adco perspicuam ωmanifestam habent,ut nec conuersionem alicuius enuntiationis , nec prsmissarum traiectionem,aut transmutationem desiderent.Ιmperfectus autem syllogismus est, qui externo aliquo praesidio indiget, ut appareat necessarius;id est,oportet aliquam enuntiationem reciprocari, aut con mutari praemissas; aut denique deduci ad inco modum respondentem
Tales sunt omnes syllogismi aliarum figurarum,&quinque hosteri OrCs rimae sigiluae. Probatur autem diuisio ex syllogismi d finitione. Namyllogismus est oratio,in qua quibusdam positis, aliud quidpiam ab his quae posita sun necessario colligitur. Ille ergo perfectus erit syllogis mus,cuius collectionis necessitas perspicua fuerit,4 manifesta si autem secus seros habeat, erit imperis . Sed qugnam obsecro principia sunt atque initia,quibus syllo sinus perfectus ab imperfecto poterit se parari Duo Vnum appellatur, Dici de omni, aut In toto ge re; μterum,Dici de nullo, aut inlatilia cncris parte laici de omni est,qua do nihil potest accipi inferius subiecto,de quo praedicatum no offeratur. Voco
Quis per fectus sit. di quis imperseetus syllogis
in toto genere, aut in nullageneris par. te,dici.
238쪽
1 4 Comment in uniuersam Logicam.
Voco autem inseritis subiecto illud,de quo subicctum potest praedicari cum signo uniuerso,uel particulari;sine directe,ssiue indirecte ut Omnis homo est substantia: sed aliquod animal est homo, ergo aliquod animal est substantia. Inseruit autem hoc principium modo primo & tertio primae figurae. Dici de nullo est, quum ab omni eo,quod in subiecto comprehenditur,attributum remouetur ut ullus homo est lapisci sed aliquod animal est homo,ergo aliquod animal non est lapis. Quodo uidem principium pertinet ad secundum riuartum modum prim figurae uulgitur in illis tantam quatuor ratiocinationibus, quae in quatuor prioribus mouis primae figurae inueniuntur,ista principia observentur, ipsae quidem perfectae erunt, reliquae imperfectae.
SEd ostendo hos etiam quatuor modus esse imperfectos nam aliouo externo praesidio egent;nempe regulis, Dici de omni dici de nullo . Respondetur, hec principia non esse externa, sed interne contineri in illis quatuor modis . Externum autem uocatur reciprocatio enuntiationum, aut earum traspositio, aut dedi ctio ad incommodum;quibus iuuantur reliqui modi,ut appareant necessarij.
lati tib Iximus hucusque,quid esset syllogismus, quibus constaret partibus, qi ple esset: dicamus nunc,quot sit figurae syllogismorum . Est autem figura,
certa quaedam medis cum extremis collocatio. Accerte si medium subiiciatur in propositione,&prqdicetur in assumptione,consurgit prima figura si praedicetur in ambabus,st secunda denique si in utraque praemisiarum subijciatur, tertia Quin'
alterutra iamption fuerit negans:quarta, ne conclusio sit uniuerse,si alterutraprTmissarum particularis fuerit;quamitis possit coclusio esse particularis, utraque sumptionum uniuersa existente,ut fit in Darapti Felapton: quinta,nc medium ingre diatur conclusionem:quae regula a nobis iam probata st, infra etiam demon' strabitur Diligentissime autem lisc praecepta retineri debent; ne forte eorum ali quo neglecto,possit exuero antecedente falsum consequens nasci.
DVbium est,sintne tres tantum fgurs,an tiam quatuor. deinde utrum omnς syllogismi in figuris continuantur. Sed haec melius pedientur, tribus io' missillogismorum expositis.
239쪽
Vemadmodiam in una ciuitate missi sint domus , atque familiae, ita in una forma syllogismorum varismodi continentur . Dicitur autem modus certa quaedam praemissarum,conclusionis i compositio . Sed prima figura nouem habet modos,quorum priores quatuor directe concludunt,posteriores quinq; indirecte. Directa conclusio est ,in qua maius extremum de minori praedicatur: indirecta autem,in qua minus dicitur de maiori. Leges vero liuius figurae duae sunt, una ne maior,aut propositio sit particularis; altera ne assumptio virq iram sit negans. amuis in duobus vltimis modis in dircinis,hi canonc peruertantur Aristoteles quidem sitis obscure hos modos importunis characteribus explicat. Sed antiquus DQctor vocabula quaedam inuenit,quibus facillimo iacgotio memoria possent reti-ηςri cuiusque figura modi scilicet Barbara,Celarcnt, Darij,Ferio,Baralipto,Cela xς , Dabitis, Fapcsmo, Frisi morum. Et haec quidem vocabula componuntur ex 'VRxMQ Vocalibus A, E, . O. Designat autem A, enuntiationem sibi responde-xςm,debere esse sentem Muniuersam Ε, niuersam negantem; I, particularem at xςm O, particularem negantem . Verbi causa. Vocabulum Barbara habet tres uictiones,sicuti reliqua seqtientia,dempto Baraliptona, Frisesse morum,in quibus ς usa carminis plus dictiones ponuntur quae omnes constant vocalia. Quare in v rbara oportet omnes nuntiationes esse aientesin uniuersas: in secundo autem ψς-bulo propositio debet esse niuersa negans, Masumptio uniuersa, sedaten α'uia prior syllaba constat A secunda E. Ouae sane explicandi ratio in his vocabulis perpetuo est retinenda.
Omne animal est substantia Barbara , Omnis homo est animal. Ergo omnis homo est substantia. Omnis scientia est habitus Darii ' Aliqua Mathematica est scientia. Ergo aliqua Mathematica est habitus. Nulla virtus est mala Celarent Q. Omnis temperantia est virtus. Ergo nulla temperantia cst mala. Nullus Leo ridet.
Feris i liquDd animal est Leo Ergo aliquod animal non ridet.
Omne animal est substantia. Baralip. Omnis homo est animal.
Ergo aliqua substantia est homo.
Nodi concludentes directim, aut indirectima
240쪽
Nullum animal est lapis Celantes. Omnis Leo est animal.
Dabitis e Aliqua Angelus est substantia Ergo aliquid ens est angelus. Omne studiosum est diligendum Fapesino. Nullum vitium est studiosum Ergo aliquod diligendum non est vitium . Aliquod animal est Leo. Friselam. . Nullus lapis est animal. Ergo aliquis Leo non est lapis.
P Rimum ostendo dari plures modos directe concludentes . Nam hic syllogis
mus, Omne animal est substantia,omnis homo est animal,ergo aliquis homo est Lubstantia, directam habet conclusionem, dane non est in aliquo illorum qua Segibus tuor modorum . Respondetur,contineri sub Barbara nam in omni syllogismo in Rh ' ς η ouo infertur uniuersa directa,potest etiam inferri particularis directa in sub Cela' AI ;h ent,alium quem nihil vetat dici Celaro; sub Cesantes alium,qui dicatur Celantop. sulcitur. Addo P, in finsequi quum hic modus ad Celarent reducetur, oportebit cui co clusionem per accidens reciprocari P vero it suo loco dicemus o significat reciprocationem enuntiationis per accidens Propositus itaq; syllogismus est in Barbari. Alterum . Quomodo dictum est, quatuor esse modos perlectos primae figur cum ex Arist. I. Prior cap. S. conste eos modos,quos nunc appestamus Darii NFerio, reducendos esse ad secundam figuram Nam si ita se res habe profect Ua- Quare Pa Hi&Ferio sunt modi imperfectiores collectionibus secunda figurae. Responde-xi i Darii&Ferio non reduci adsecundam figuram,ut in ea permaneant;sed vi mdς reducantur ad Celarent in prima figura . Itaqne Darii Ferio sunt modi perfeci unes: licet Celarent sit perfectior.Ite dico Darii&Ferio non reduci adsecundam figurama traiician nisi reductione ad incommodum. tio etiam pacto Barbara reducitur ad secunda ux tertiam figuram,cum alioqui sit modus persectissimus. Reductio enim ad incom modum saepe fit non ob syllogismi defectum,sed ad aduersarium conuincendum. Tertium cst contra modum Baralipton,cuius conclusio est particularis , 'tral P v N praemissa uniuersa Aristotcles 1 Prior.docet, conclusionem debere esse similem 'ΤΙ' '' ui praemissarum. Respondetur, conclusionem in Baralipto similem essepraemii sis, licet non sit cis aequalis Nam ut dictum est in Categorijs similitudo attenm
turpenes qualitatem, aequalitas vero penes quantitatem. Qualitas autem enunti
tionum,ut ex libro superiore constat, affirmatione legatione cit posita qἴ titas in uniuersalitatevi particularitate. At conclusio in Baralipto est iens,
- 'O tum Aristotcles 1. Prior. cap. s.tantum ponit in prima figura duo
modi ndi indirmos, nempe quos apcsmo urisesomorum mu)to post Aristotelis istςμὲ recti repet Dialectici nominarunt; ergo no sunt quinque Re Odetur,tres alio moco 'b,