장음표시 사용
241쪽
ctos cum habeant easdem praemissas, quas directi , facile posse colligite modis directis sola conuersitone conclusionis:at Fapesmovi Frisesomorum , quoniam alias ab omnibus modis directis prima figurae sumptiones habent, peculiari tractatione indiguisse. Vel dicamus certe non omnia ab uno Aristotele esse postulanda ipsumq; solum eos recensuisse modos, qui in omnibus figuris reperiuntur.
SEςunda figura consurgit,quum medium in utraque sumptione praedicatur. In ecudae fi- ea autem duae leges peculiares sunt, in syllogismis praesertim directis seruandae pyl Prima, ut maior sit uniuersa secunda, ut nunquam utraque praemissarum sit alens. PVRR' Quo sit,ut in hac sorma conclusio semper sit futura negans . Hae igitur causae sunt, uare hi duo syllogismi inutiles sint,Aliquod animal est Leo , nullus homo est Leo, igitur aliquis homo non est animal. Item, Omnis Leo est substantia, omnis lapis est substantia, ergo omnis lapis est Leo. Habet autem haec figura quatuor modos,Cςs re, Camestres, Festino, Baroco; utpatet in hac tabuli, Nulla virtus est vitium Cesare Omnis iniustitia est vitium Ergo nulla iniustitia cst virtus . Omnis homo est animal. Camestres e Nullus lapis est animal.
Ergo nullus lapis est homo CNiillum rationale est color.
Festino i liqua albedo est color Ergo aliqua albedo non est rationalis. Omne animal est sentiens. Baroco e Aliquis lapis non est sentiens Ergo aliquis lapis non est animes.
HAbetne haec figura modos in directe concludentes Respondetur, Aristotele I Prior.cap. .apud Perionium,& .apud Boethium, duos tantum referr quia nobis vocari solent Fapesino', MFrise morum: sed his addi posse duos alios, nempe Cesaresvic estre. Quare autem addamus S, primo vi auferamus a sc-ς do,quum agemus de conuertione explicabimus
Omnis homo est animal. Flesino. Nullus lapis est animal. Ergo aliquis homo non est lapis . Aliquod animal sentit. Frisom. Nullus lapis sentit.
Ergo aliquod mal non est lapis M
242쪽
Nullum vitium est bonum. Cesares. Omnis virtus est bona Ergo nullum vitium est virtus c Omnis iustitia est virtus. Camestre. multum vitium est virtus.
Ergo nulla iustitia est vitium.
μὴμη ins,nullus homo est Leo,ergo aliquis Leo non est animal. Oportet in super,con Husionem esse uniuersam . Quod quia hic syllogismus, Omnis homo est animal, sed omnis homo est substantia,ergo omnis substantia est animes,minime seruat,omnino est reijciendus. Et quidem in hac figura sex tantum modi directim conchideles inueniuntur, Darapti, FHapto, Disamis, Datisi, Bocardo Ferison sed quinq; indirerem,Daraptis, Disami, Datisis, Fapesmo, Trist morum; quorum exempla hic ponimus Anautem dentur plitres modi indirecti in hac iraecedentia, gura,cap.9.dissi a.& in capitis io dubitatione dicemus.
Omnis homo est animal. Darapti e Omnis homo est substantia Ergo aliqua substantia est animal. Nullus lapis ambulat. Fdapto. Omnis lapis est insensibilis. Ergo aliquod insensibile non ambulat. Aliqua virtus cst bona. Dilatas Omnis virtus cst habitus. Ergo aliquis habitus est bonus . Omne malum est fugiendum Datis e Aliquod malum est itium. Erso aliquod vitium est fugiendum. Aliquis lapis non est albus. Bocardo. Omnis lapis est durus. Ergo aliquod durum non cst album . Nulla virtus est vitium Ferisen. inliqua uirtus est bona. LErgo aliquod bonum non est vitium.
somnis homo est animal. Daraptis. Omnis homo est substantia i Ergo aliquod animal est iubstantia. Omne
243쪽
t Aliqua virtus est bona. Disami, omnia virtus est habitus. LErgo aliquod bonum est habitus . Omne malum est fugiendum Datisiis. Aliquod malum est vitium.. Ergo aliquod figiendum est vitium somnis homo est animal. Fapesino. Nullus homo est lapis . Ergo aliquod animal non est lapis . Aliquis habitus est bonus Frisesem. . Nullus habitus est dispositio. LErgo aliquod bonum non est dispositio.
RV re ex modis indirectis primae figura soli Fapesmo aristis morum vagam
turper omnes figuras Respondetur. Qitia habent conclusionςm parti c., i cularem negantem,quae in omni figura potest concludi; cum tamen niuersa seso motis iens solum possit inferri in prima figura, uniuersa negans in prima secundassarticularis aiens in primavi tertia.
Circa omnes figuras dubitationes.
NVnc oportet omnibus figuris communes quaestiones tractare. Ac principio Quaeritur, quae ipsarum nobilior sit. Respondetur,Primam esse praestantiore ni multis de causis. In ipsa etenim omne genus conclusionis potest inferri scilicet uni faestatio, uζrsi particularis,esens Mnesans:at in secunda figura non potest concludi aiens,si figuraru.ςut nec in tertia uniuersa. Porro in eius prioribus modis manifesta sunt, atque perspiςua illa duo principia, Dici de omni, Dici de nullo. Quo fit,ut ad eam, tanquam: praestantiorem, aliarum figurarum modi referantur. Denique in prima gura deditim obtinet locum maxime consentaneum sua naturae. Subijcitur enim may0ri extremo, minus superat. Quod si velimus comparare secundam figuram ter ,praestantior est secunda; quia in tertia non potest conclusio uniuersa colligi.Item qui licet in neutra medium obtineat locum naturae suae accommodatum, tamen preδntior est elis situs in secunda,quam in tertia: in illa enim de utroque extremo Nςxxur,in hac vero utrique subijcitur: quamuis tertia hoc nomine antecellat secunde, quod in ipsa conclusio sit interdum aiens; in secunda nequaquam.
ςςunda quaestio est,an detur quarta figura.Et uidetur dari.Nam hic syllogismus, 'τπς nimal est substanti sed omnis substantia est ens,erso omne animal est ens, hψη ἴβ; non est in aliqua figurarum ut constat ergo danda est quarta figura. De quarta Rmςtii adhuc controueruim sit,deturne quarta figura: hoc argumento potest ipsa gux 'di Etenim figura consurgit ex varia medij collocatione; sed quatuor modis ζ ς R ςdium collocari,crgo totidem erunt figurae Propositio nota est. Proba VH pH0 Nam medium aliquando subsicitur in maiori, praedicatur in min 'ii prima figura;interdum praedicatur in utraque, Et secunda; nonnunqu/m
244쪽
in utraque subiicitur,acc5surgit tertia:ergo si praedicetur in maiori,&in minori se sciatur,ut in superior syllogismo factum est,proculdubio quarta consurget .a Agamus igitur de modis huius figura tractemus de eius legibus, denique ab impugnantium telis eam defendamus. Habet quidem ipsa nouem modos, sed quatuor priores indirecte concludunt,quinque posteriores directe. Hoc enim est illi peculi re,ut praestantiores in ea sint modi indirecti,quam directi Possuntq; eisdem nomianibus appellari eius modi, quibusvi modi prima figurae sed eo pacto, ut secunda vocalis priori loco ponatur. Quo fit,ut secundus modus huius figura non si vocandus clarent ted alerent. Huius praeterea figura hae leges tradi solent; ne scilicet propositio negas sit,aut assumptio particularis; saltem in modis indirectis. Non enim sequitur, Nullum animal cst lapis, sed aliquis lapis est substantia,ergo aliquod
animal non est substantia Colligitur hinc,particularem negantem non posse collocari in antecedente quarta figuraliquia uel poneretur loco maioris, quae non potest esse negans;vel minoris,qua non potest esse particularis . O fere argumento probare potuissemus,particularem negantem non posse esse praemissam in prima figura. Exempla autem modorum huius figura facile esset describere,sed facta lius multd cuique erit ea excogitare. Qui autem hanc formam explodunt, his argumentis utuntur. Primum , quia Aristoteles eius non meminit. plumbeum pugionem . Responderi enim pol rit, argumentum ab auctoritate negans infirmum esse, ut in Topicis explicabitur. Respondetur secund0, Aris .cas tantum enumerasse figuras,quae primo persei ferunt conclusionem diretnam,secundario in directam: quod minime conuenit quartae Alterum. Haec figura nihil aliud est, quam exemplum regulae tradita ab Arist. initio Categoriarum,quum alterum de altero dicitur ut de subiecto, c. ergo non est ponenda Respondetur prim0,hoc argumentum potius confirmare sententiam hanc,quam destruere. Probat enim huiuimodi syllogismos esse optimos,postquani Aristotelica regula,fulciuntur. Respondetur secundo, falsum esse quartam figuram erpetuo illa regula niti. Nam ut ibi docuimus illa solum adducitur ab Aristote e respectu eorum,quae in recta linea Categoriae praedicato subisciuntur,aut fallonisecundum essentiam: tamen in quarta figura possunt fieri syllogisini etiam in materia contingente. Tertium argumentum. Quarta figura potest reduci ad primam, si ordo sumptionum mutetur,ergo non differt a prima Respondetur,etiam secun dam tertiam posse reduci ad primam. Quartum est, quia nullus filogismus da 'tur in quarta figura. Nam si daretur,maxime ille,quem initio huius quaestionis p , fuimus: at ille est in prima figura pergo non in quarta. Probatur assumptio. Nam illa enuntiatio,Omnis substantia in ens, quae a nobis putatur minor, re uera est a io sicum in ca sit maior vis syllogismi Ergo in syllogisino proposito modi re sibi; citur in maiori,&praedicatur in minori ac proinde Atin prima sigura .Respondetur, ora quae in argumento proponuntur esse incerta.Nam verius dici posschissam enun tiationem,omnis substantia est ens,in praedicto syllogismo esse minorem siue maiores vires habeat,sive minores.Na eadem et propositio, luat est maior in Disanais ei: minor in Datis;& illa qua est maior in Datis,est minor in Disanais .Ergo non est. Purandia, jensitiatio habeat maiore aut 1norcvim,ut maior, velinino propositio ili dicetur. Sed dice tu est,illa me maiore,quae priori locosonitur illa minore, secudo loco Icu hac voce Sed aut limi lib.Ide argumentu, d tactu est de Dissimis di DatiWν
potest fieri de Cesarevi Camestres . Hinc perspicuum fit, in illo syllogisimo, de q*0
245쪽
est controuersia,maius extremum esse animal,& minus substantiam;quia illud poni tur in propositione cum medio,haec autem in asstimptione. Igitur,qui volueri hocp cto quartam figuram non absque probabilitate defendet. Sed quia parum a priam dister non oportebit deinceps nisi tres syllogismorum figuras nominare. Sufficit enim hoc loco sensisse cum paucis,iam loquamur, plures. Tertio quaeritur, an omnes syllogisini Categorici non modificati reponendi sint in aliqua harum figurarum . Sane pars negans ita probatur. Hic syllogismus optimus est,Petrus est homo,sed Petrus est animal,ergo aliquod animal est homo,atqui non est in aliqua figurarum,cum nullam enuntiationen habeat in antecedente uniu uersam; contraleges omnium figurarum Ergo alia figura est excogitanda Prae erea hic syllogismus, Tantum animal est homo, sed nullus lapis est animal,ergo nulinus lapis est homo,est bonus,quia in nulla re potest dari antecedens verum,& cons quens falsum,simili forma retentat tamen non est in aliqua figurarum ergo idem quod in prior argumento efficitur. Dices Est in prima figura. Sed ita disputo. Concludit directe, labet minorem negantem, ergo non est inprimes. Eadem quaestio est de illo fullogismo,quem Aristoteles proponit i. Posteriorum capite ira. Stella non scintillantes sunt prope nos, sed Planetae non scintillant, er Iunt prope inlcti iam si esset in aliqua figura,maxime in prima,in qua non est,cum habeat minorem negantem, directe concludat. Sed respondemus,propter huius generis ratiocinationes non esse quaerendam aliam figuram,licet dandi sint plures modi,praeter eos,quos recensuimus. Sciendum est enim,ex stilogismis Categoricis quosdamine modificatos, alios simplices. Modificati pertinent ad has figuras, ratione dicti, ut hic syllogismus,Necessc est omne animal esse substantiam, sed necesse est omnem homincmcise animal, ergo necesse est omnem hominem esse substantiam, rati edicti collocatur in modo Barbara Prsterea simplices syllogismi alii constant plani simplicibusq; vocabulis, quae peculiari tractationes probatione non indigent utiyllogismi de quibus hucusque egimus salij vero constant vocabulis: quae peculiares inuoluunt difficultates, scilicet dictionibus excludentibus,ut tantum, solum, frε- ter, c. Dicuntur autem huiust nodi dictiones,proprias difficultates inuoluere,quia pucubare genus probationis exigunt. Ham haec propositio Omnis homo est an mal, facile probatur sed haec alia, Solus homo est risibilis, debet probari hac ratione, homo est risibilis, nihil aliud potest ridere ergo solus homo est risibilis. Item huius generis sunt etiam syllogismi constantes dictionibus, quae significant praedica'xum conuenire subiecto adaequate, ut primo & per se, quatenus qua, e ut haec Rxiocinatio, Homo qua homo est rationalis; sed nullus lapis est homo, ergo nullus 'pia est rationalis. S.Iogita qui constant his dictionibus, pertinent ad unam figu'x-rum,iuxta variam medi collocati nem: non tamen necessario pertinent ad alique ψdum e numeratis. Verbi gratia.Syllo ismus proxime adduinus est in primari gVxR, tametsi directe conchulat, non est in Barbara, Celarent, Darij, aut Ferio, MUM' beat minore negante. Quinimo nec oes sillogismi, qui carent istis dictionib. ςψd cant in aliouo siperiori modoru;nisi quu seruant coem loquedi forma QxiOd-0 di Pri,qm hic syllogismus,ois homo est animes,nullus Leo est homo,ergo Ois ς aliqd animal no est,caret oi vocabulo,qlpeculiare genus probationis erigat, v mcostqucteno seruat usitatu loquedi more; quavis sit in prima figura,& dirc rum ' ligat,non est in ullo quatuor modoruiquippe cum minore negatem habcat 'μς-Uςro,nem mes syllossismos,qui dictionibus peculiarem habentib. dissicut
An de larplures modi praetcI superio
catis enuntiationib- constate1.
mi constates vocib. quae pro prias exigunt pro is bationes.syllogic
246쪽
Sylloginani expositorij. In prima figura minor potest esse negas, in secuda utraq; praemissa
18 1 Comment in uniuersam Logicam.
latc Vacant, usitatam loquendi Armana retinen pertinere ad aliquem praedictorum modorum nisi medium fuerit,niuersum. Nam si fuerit singulare, labitur sy,
iusque guPrimus modus crimae figu
Tertius modus. secundus mucius.
gnatos pertinere,nili careant dictionibus peculiarem probtibus,& cruent usitatum loquendi morem;nec constent medio singulari Iam igitur respondeamus ad argumenta. Et ad primum dico, illum syllogismum esse cxpositorium,ac pertinere ad tertiam figuram; non tamen ad aliquem modum superiorem. Quum autem supra dictum est, saltem alteram praenaissarum uniuersam esse debere,nouerat sermo de syllogisino expositorio, id est,qui medio constat sin gulari. Ad secundum respondetur,illum syllogismum esse in prima figura,& mino rem in prima figura posse esse negantem,etiam in syllogismo directo,quando in in tori ponitur dictio excludens,aut significans predicatum convenire si iecto adsquate; sicut in simili uentu potest esse in secunda tigura utraquei misia aiens. ut fit in hoc bllogismo,Tantum animal est homo,sed omne rationale est homo, ergo omne rationale est animal. Nec in huiusmodi forma unquam poterit dari ante cedens vorum,S consequens falsum. Ad tertiu respondetur, eum syllogismum esse in prima
figura,S minorem esse negantem voca tantum mam ibi accipitur pro sente, quasi dicamus,Stella non scintillantes sunt propὰ nos,sed Planetae sunt stellae non scintillantes,ergo Planetae sunt prope nos. aarto quaeritur, quonam pacto cognoscere possimus,quot sint modi in quavis figura. Et respondetur, primo considerandas cfle. leges communes omnibus figuris, quas capite s assignauimns,5 trademus dubio sequenti,scilicet ne utraque enuntiatio sit particularis,uel negans,&c Praeterea retinenda esset eges peculiares illius figura cuius utiles modos inuestigamus. Verbi causa. Si quaerimus modos utiles prima figurae directe concludentes,reuocanda sunt in mentem illa precepta, quae initio eiusde figura tradidimus,necmaior sit particularis,nec minor negans Postremo per diuisionem considerandae sunt omnes,quae fieri possunt enuntiationum conne'xiones:" fuerint non repugnantes aut communibus, aut peculiaribus illius figurae praeceptionibus,tot erunt in ea modi directi Exemplum. J prima fistur vel ambae nuntiationes si in fatentes vel negantes ambae; vel propositio aiens cst, assumptio negans; vel maior negans,& minor aiens: tum singulae huius diuisionis partes ita sunt diuidendae. Si duae enuntiationes sent alcntes, ves ambae sant uniuerλωfit primus modus utilis,scilicet Barbara, vel ambae particularcs,N sit inutilis quaedacopositio;quia ex utraque speciali in nulla figura quicquam infertur Vel maior eo uniuersa,& minor particularis,d nascitur tertius modus utilia,quae dicitur Jarsi,ud maior si particularis,4 minor uniuersa;citciue incollectilis combinatio,quia in prurina figura ex maiori speciali nihil infertut Si autem utraque sit iacMns,consurgι' quatuor conneγiones, quia vel utraque est uniuersa,vel utraque spccialis; vel maior uniuersa,S minor particularis vel e contrario. Sed omnis haec striictura inutilis est 3 cum ex duabus negationibus,ta communi omnium formarum lege, nihil CX neccs Wtate efficiatur. Iam autem si maior sit alens,si minor negans,totidem combination
oriuntur,ut patet sed cuncta vanae sunt,ctim ex minori negante nihil possit dirς in prima figura colligi Denique si maior sit negans, minor alcns,aut utraquc tuniuersa,S sit secundus modus, quidem egregius, in vocatur Celarent, aut x
247쪽
minor specialis, quod accidit in quarto modo utili; scilicet Ferio . Tandem vel maior est particularis, minor uniuersa sitq; inutilis modus, quia in hac figura uar sm tori particulari nihil colligitur. Simili analogia possunt inuestigari modi aliarum sed i . figurarum directi, Metiam in directi: dummodo intelligamus,pauciores leges in modis indirectis,quam in directis seruari debere;praesertim in tribus figuris. Qxiinto dubitari potest, An praeter leges,quas cap. .in omnibus figuris seruadas tradidimus,alia regulae in o innibus sint obseruandae. Respondetur,plures esse prae guratum,. ceptiones annotandas sed ideo in hunc locum reiectas titisse;quia aliqua carum vix pQtCrant intelligi, nisi praecogn t:s figuris. Prima lex est,ne inhilogismo Categor -ς siqua Hypothesis,aut conditio collocetur. Quare nullitia est momentilis crati Linatio in prima figura,Omne animal si est rationale,est homo sed omnis Leo est anim l, si est rationalis, ergo omnis Leo est homo . Non equideiaa nego,ad constituen ,
d0 filogismos posse Hypotheses, ac ut aiunt casus post ulari;id enim sepientissimi
quique faciunt. Licet ait Cicero lib. .de Finibus aliquid fingere docendi causa.Sed admittedet. dico,eas Hypotheses,aut conditiones non esse intra syllogismi Categorici partes colinQς Πd S. Altera praeceptio est, nepara maioris extremi ponatur in assumptione. V re hic syllogismus non earet vitio,Omne secundum proxime sequitur primum, ςd omne tertium p xime sequitur secundum,ergo omne tertium pro me sequiatur Drimum. Nam maius extremum per resolutionem propositionis est hoc, ProximΦsQquens primum quod tam ciuin secunda enuntiatione ex parte collocatur Te xiv canon.Nulla vox debet latius patere in consequente, quam in antecedente. ina Musa est,ut hic syllogismus reiiciatur, Omne mortuum est non cias, nullus homo est non enset ergo nullus homo est mortuus. Vox si quidem Homo in antecedente su mitur pro homine qui est in consequonte vero pro homine pi est,uel fuit; ita estials 'quia hac liabet intelligentiam,Nullus homo qui est, vel fui cst mortuus. Qii od utem in illo consequenti accipiatur pro homine,qui est, vel fuit,probatur: amraaec enuntiatio aiens, Homo est mortuus, ita dicitur de homine qui cst, sicut de homine qui fuit Etenim de Christo domino,qui nunc in caelis vivit, vere dicitur cum csse mortuum. Mortuus d sepultus est, licitur in symbolo. Rursumque de Adam;quii m non est nisi ratione animae sed filii, dicimus cum esse mortuum. Ergo in illa
Ri ,aut nullus,qua in antecedente sumpta non fuerit. Rtiare boae se habent,qui ne ii, Egynt,cx minore negant quicquam directe colligi posse in prima figura quoniam si prima fi hic syllogismus, Omnis homo est animal, nullus Leo est homo,ergo nullus Leo gura ex 'ζδnimal, certe animal in siclusione sumitur in uniuersum,quiasgnum illud negas mi '' i'ς 'mnes voces sequentes nin uersum accipi cogit:cum alioqui illa vox anin in pro a p*titione particulariter accipiatur: quia signum generale iens,ut omnis di quilibet, olligatur initio nuntiationis collocetur,non profert vim suam ultra subicctum:quare minimςpζrtingit ad attributum. Sed de his fatis multa lib. seperiore cap. 6. 7. scripsi' 'δ χ' rtum praeceptum. Pars medii non debet ingredi conclusionem.Itaque craciocinatio,Omnis homo est rex distincta Leone,sed nullus Leo ἡ ςβ distincta Leone, ergo nullus Leo est ros distincta ab homino;quonia pars Qui 'Vilicet res distincta,ingreditur conclusionem.Vltima lex.In logismis nulla uo 'φψdyma collocetur: tu cini Homonymum sit multiplis secundum dcsinitio' M nemi
248쪽
18 Comment in uniuersam Logicam.
nem,aequivalebit illa uox saltem duobus terminis; cita constabit syllogismus'ira tuor terminis.Sed lisc de his;quae uere Homonyma sunt,intelligatur Analoga cnim. possisnt ingredi demonstrationem,ut patet in Metaphysica,in qua fiunt demonstra tiones de ipso ente; quamuis sit analogum.Lib .cap. 3. melius haec tractabimus. De parit Quaeritur ultimo,quid agere possimus,quando in aliquo modo designatur enuncularis, citatio particularis. Respondetur, loco eius posse enuntiationem indefinitam sumi.
ἡ Imus sit,ut hi duo syllogista sint in Datisi.
Omnis homo est substantia omnis homo est substantia. Sed aliquis homo est animal. Sed homo est animal. Ergo aliquod animal est substantia. Ergo homo est silbstantia. Aristotclcs cnim sic ait lib. .Prior.cap. .in Perioni translatione,& .in versi ne Boethii. Si indefinita propositio pro affirmante particulari sumatur,eundem atque illa efficiet syllogismum inquavis figura. Sed hoc loco stultissimum esset, oblatam occationem probandae nostrs opinionis contemnere. Diximus libro superiore cap. I 3. hanc enuntiationem, Animal est homo, esse necessariam. Quae profecto sentetia hoc clarissimo testimonio sic comprobatur,ut iam eam negaremo debeat quis
quam; si modo uelit esse Peripateticus. Si enim quotiescunque ego dico Aliquod conflim animal est homo, possiim dicere, Animal est homo,cum illam enuntiatione possim tur denuo in syllogismo necessatio collocare,profecto idem mihi liccbit de hac secunda. At syllo tu da An gismus necessarius ex ncccssarijs enuntiationibus constat, ergo illa onuntiatio, Anse ψ β p itiabis homo est necessaria Praeterea sumo illum secundum syllogismum,quem si μ' praeY indefinitis assumptioneis conclusione in Datis composui: bc peto,ut reducatur ad Darij,profecto ut cap. sequenti dicemus assumptio erit simpliciter conuert ida. At in conuersione simplici ex conuertente ad conuersam,&c contrario,est opti m consequutio. Ergo bona erit haec argumentatio,Homo est animal,ergo animal est homo,sed in bona argumentatione ex necessario,non potest sequi contingens, ergo illa indefinita enuntiatio,Animal est homo,est necessaria Haec satis. Itaque itaci propositum reuertamur loco particularis licet ponere indefinitam.
Deonte ina reuocatione imperfectarum ratiocinationum adperfectas. q.
D. l. ostendamus iam,'ironam pacto modi imperfecti ad perfectos debeant reuocasyllogis ri. Sunt autem duae reuocationis forma una dicitur ostensiua, sturccta, aut morum per reciprocationem;altera ad incommodum, vol ad impossibile. In hoc alitem ce ψηψ si pite de conuersione, aut reuocatione ostensiva a munin sequenti vero de ea qWη urget incommodo . Conuerso ostensiva est mutatio syllogis imi imperfecti inpς'fectiorem,media reciprocatione alicuius,aut omnium enuntiationum, aut transeo
sitione sumptionum ita ut maior fiat minor, minor maior. Qitam rem breWiΦβ; me explacabit antiquus quidam auctor illis vocabulis,quibus singulos modos nium figurarum nominauit, scilicet, Barbara, Celaret, Daristic. Nam cum pri8xς.
p ;6. , quatuor modi primae figurae incipiant ab his consonantibus B, C, D, F, reWq cuiusque etiam modi,qui ab eisdem incipiunt, debent conuerti ad eos modo primae g
249쪽
quibus in ptimis characteribus assimilantur. Omnes incipientes B, reducuntur modi sit: d Barbal, a C, ad Celarent, a D, ad Darij,ab L ad Ferio,vt in hac tabula trianis raste ostenditur.
Ad albara. Baralipton. Non autem Baroco. ostensiue L Bocardo. t Celantes.
Ixςm lcamestre. Praeterea modi,qui post quatuor priores sequuntur, quatuor potissim vim conson*Rxibus in medio constant licet alias admittant,quae parum ad conuersionem fa-ςiunt,sed tantum causa carminis adiectae sunt,ut ,n,r,t. scilicet S,M,P,C,quae pςcum liarem significationem habent inita S,significat,enuntiationem prας 4- ςm ς ἀx conuerti simpliciter; Ρ,per accidens M,transponcndas est praemissλ ,d iq λς bhinis a. positum in medio vocabuli,indicat, talem modum non posse conuerti conuersione Ditonsilia ad primam figuram, sed tantum con uersione ad incommodum. Exempla sunt manifesta:quare nos duo tantum adducemus, ne diutius in re perspicua lect
Omnis homo est animal. Fapetao e Nullus lapis est homo. Ergo aliquod animal non est lapis. Nullus homo est lapis.
Ferio. Aliquod animal est homo. Ergo aliquod animal non est lapis. Maior sit minor, de conuertitur per accidens Minor vero simpliciter. Aliquis homo est animal Dilatas Omnis homo est substantia. Ergo aliqua substantia est animal. Omnis homo est substantia. Da ij. liquod animes est homo. aliquod animal est substantia. Minor fit talibi , conuelli sinpliciter sicut,conclusio. Dis
250쪽
Comment . in uniuersam Logicam.
De c3uerissione Baralipton Quare duobus modis inutilis sit
Difficultates ex superioributortae.
Varatione in modo Baralipto conclusio particularis aiens in uniuersam aietem coniicrtitur, ut illud P,indicat,cum Lepissime ex simili conuersione an- tecedens verum,&consequens falsum possit dari: verbi:gratia, Aliquis homo est animal,ergo omne animal est homo . Respondetur. Quum in Baralipion articularis aiens in uniuersam conuertitur, id non fieri ex vi legum conuersionis,ed ex ui nuntiationum in antecedente praecedentium . Quia enim praemissis modi Baralipton sunt o dempenitus atque illae,quae in Barbara proponim tur; ideo si cui in Barbara possunt interre uniuersam alentem directam, ita in Baralipton. Quamobrem potest specialis aiens indirectatu uniuersam directam mutari. Altera difficultas . Quaenam est causi, ob quam Baroco iocardo non pos sunt reduci ad primam figuram conuersione ostensita, Respondetur Quia cω uersio ostensua aut fit praemissarum raspositione,aut carum conuersilone;quods ne in his modis seri nequit.Si enim accipiamus modum Baroco . eius praemissas transponamus,iam maior erit particularis negans; quod vetant leges primae figura: Si autem praemissas in suis locis relinquamus δε earum reciprocatione utamur,eri lmus in nihil agendo occupati. Si cnim reciprocetur propositio clim sit uniuerse aiens,conuertetur in particularem sentem constabitq; stilogismus ex duabus par
ticularibus,uel repugnante natura . At si assumptio conuertatur, ea per contrapositionem reciprocabitur,ctim sit specialis negans: sicique syllogismus ex quatuor extremis,duobus finitis,4 totidem infinitis . Eadem fere est ratio demo cardo,cuiussi trasponamus sumptiones,minor erit particularis negans contra leges prima figurat.Si vero aliquam praemissarum velimus conuertere,eadem incommoda sequetur, quae de Baroco adduximus . Et quidem consulto asserimus,lios modo non posse conuerti ad primam figurammam ad aliam possunt profecto reduci, si omnes prinmissar&conclusiones conuertantur per contrapositionem . Sed tunc Baroco erit
in tertia figura,&lo cardo in secunda, ut ostenditur his exemplis. Omnis homo est animal. Baro eo Q Aliquod ens non est animal. .
i rgo aliquod cns non st homo HAliquis homo non staco. Bocardo. Omnis homo est animal. Ergo aliquod animal non est Leo.
Omne non animal est non homo. Baroco. inliquod non animal non est non ens .
Ergo aliquis non homo non si noncns. Aliquis non leo noti est non homo. Bocardo e Omne non animal est non homo Ergo aliquis non te non est,dn animal. Dices ergo,iam dabuntur in secunda& tertia figura plures modi indirecti qM
supra communem scholam sequentes recensuimus. Respodeo,uenim esse pro rix Τν
quod intulisti: nam in secuta figura datur Bocardo , Baroco in tertia . Nec ulla Vtione