장음표시 사용
281쪽
Nam deducere Quirites domitos ad sua flagra , nihil aliud erit quam tergo civium Romanorum abuti pro arbitrio, eos nimirum flagris percutiendo, contemtis legibus quae ipsorum dignitati consulebant . Verum hae poetae nostri verba Augusto minus conVeniunt ; qui, si calamitates ipsius domesticas exceperis , & Varianam cladem, prospera fortuna usus est , ac tandem in senectute mortuus , postquam reipublicae sex & quinquaginta annos praefuisset. V. II o. SUΜΜUS nempe locus nulla non arte petitus J Hi omnes quos commemorat Iuvenalis, immoderatam rerum omnium licentiam, & principatum in sua civitate concupiverunt: quae res illis pestem ac perniciem creavit . De ambitione Caesaris & Pompeji , testem insignem praeter ceteros habemus Lucanum libro x. Pharsaliae v. Iao. cujus afferam
verba r- - - - - Stimulos dedit aemula virtus. Tu nova ne veteres obscurent acta triumphos ,
Et victis cedat piratica laurea Gallis, Magne, times e te jam series, ususque laborum Erigit, impatiensque loci fortuna secundi.
282쪽
audita malignis I Nam potentibus hisce viris Dii nocuerunt, non eorum quidem pre ces repellendo, ac desideriis obsistendo, sed potius tribuendis & largiendis quae illi stulte postulaverant . V. II 2. AD generum
Cereris sne caede m vulnere pauci Descendunt reges J Gener Cereris Pluto; qui Proserpinam Cereris filiam , sicut est in fabulis, apud Ennam locum Siciliae amoenissimum rapuit, ac sibi matrimonio junxit , & reginam inferorum fecit . Μortuos autem mmnes in ditione Plutonis esse credebant, quem etiam Ditem patrem , atque Oreum appellaverunt . V. II 3. SICCA morte Ine a mors est quae sine sanguine contingit. Eodem pacto , focis oculis dixit Horatius Carminum libro I. Ode 3. pro lacrimarum expertibus. Ita sobrios homines , qui mero abstinebant , siccos vocare consueverant econtra, ebrios appellabant uvidos. Idem Ηο- ratius Carminum libro 4. Ode s.
neci mane die, dicimus Mindi Quum Sol Oceano subes.
283쪽
Eloquium , ac famam Demosehenis, Ciceronis Incipit optare , totis Quinquatribus optat II 3Quisquis adhuc uno partam colit asse Minervam , Quem sequitur seos angusta vernula capse. Eisquis sed uterque per/t oratore utrumque . Largus exundans leto dedit ingenii fons. Ingenio manus es, cervix caesa: nec umquam Izo Sanguine caussdici maduerunt rosera pusui . :o sortunatam natam me Consule Romam l ton; gladios potuit contemnere, si soOmnia dixisset ridenda poemata malo , Quam te, conspicuae divina Philippica famae , IasVolveris a prima quae proxima . Sae s illum Exitus eripuit quem mirabantur Athenae Torrentem , O pleni moderantem frena theatri .
Diis ille adisins genitus, fatoque sensero, Quem pater ardentis massae fuligine lippus et 3 oA carbone, O forcipibus, gladiosque parante
Incude , oe luteo Vulcano ad rhetora misi. .
Quum poeta noster adhuc ostenderit, d vitias & honores, quae tantopere ab hominibus
284쪽
nibus φxpetantur, multis exitio fuisse; nunc eo transit ut ostendat, eloquentiam ipsam, facultatem in rebuspublicis permagno aestimari solitam, saepius obesse quam prodesse viris eloquentibus: idque Demosthenis &Ciceronis exemplis, praeclarissimorum scilicet oratorum confirmat: 'qui ambo non
aliam ob caussam perierunt quam ob dicendi copiam & excellentiam. Hoc igitur paullo ante descriptis versibus sibi vult Juvenalis. Puerit sere omnes qui . heri aut nudiuster-- tius occoeperunt ire in ludum litterarium, ,, & apud magistellum quempiam , rhetQ-
rem puta Veli grammaticum ignobiliorem, ,, cui assem unum, tenuem Videlicet merinis cedulam quota mensibus persolvunt, inprimis rhetoricae vel grammaticae rudirim mentis e Xercentur, ea ratione Μineruam ,, colentes , Deam ingeniorum & littera, , rum praesidem: pueri, inquam, quos ad D praeceptorem euntes comitatur servulus verna , nimirum domi ex ancilla natus,
is cum aliquot libellorum, capsula, quae ipsi ,, portanda & custodienda committitur: hu se jusmodi pueri, spes hominum verius quam
homines, eo Votorum suorum audaciam
se propellunt, ut Demosthenis vel Cicero. D nis
285쪽
nis eloquentiam , & partam eloquentia se gloriam ac famam, sibi optare incipiant, se proque illa obtinenda Μinervae supplicentis ac Vota faciant, praecipue quum ejus diesse sesti advenerunt , quos a numero & a. si triis Romani appellant Quinquatrus. Veiso rum Demosthenes & Cicero, quorum pri se stantiam consequendam sibi proponuntis pueri nostri, uterque facundiam suam pe- reundi caussiam habuit: utrumque mise
si rabili mortis genere sustulit fons ille uri berrimus ingenii, qui nullis prope finiis bus contineri & coerceri posse videbatur. Nam, ut de Cicerone primum dicam : ob eloquium tantummodo & ingenium , is ejus caput & manus, jussu Μ. Antonii ,, Triumviri, adversus quem summus Ora . ,, tor quatuordecim Philippicas recitaverat .
se a Popilio Laenate abscissa est , & affixa
se pro rostris: quae rostra numquam cruen
is lata suerunt sanguine caussidici mediocris .is cujus nulla paene ratio haberetur. Et CL,, cero quidem haud contentus gloria quam si ex dicendi arte, caussisque orandis colle-.,, gerat , Versus nonnumquam factitabat . si Quum vero de Consulatu suo libros ca se mine scripsisset, facinus egregium suum is lauis
286쪽
laudare volens, nempe conjurationem Cainis tilinae a se Consule detectam atque op- ,, pressam , hunc inter ceteros versum es- ,, fudit, O fortunatam natam me Constite Romam lis ob quem versum male sonantem, &, ut is quibusdam videbatur, absurdum, ab ad-- versariis & obtrectatoribus irrisus fuit .se Erat enim Cicero, si verum fateri vo-- lumus, Orator quidem Vehemens, & co. piosus, poeta Vero excellens non item . ,, Nihilominus extra periculum fuisset Μ. se Tullius, potuissetque satellites & sicarios se Antonii non timere, si scripta ipsius mnia mediocritatem, vel infantiam etiam is praetulissent, qualem Versus ille praesert. ,, Ego Vero, ut capiti meo bene consulam , Optaverim potius malorum & ridendorum M poematum auctor esse, quam divinae il-
- lius Philippicae quae statim post primam
se legentibus occurrit , nimirum' secundae r. ,, tametsi ea per ora hominum volitet, fa- mamque 'ingentem ubique locorum, pro-- pter vim dicendi admirabilem, consec is ta sit. Atque hunc vivendi exitum ha- ,, buit Cicero, tantus Orator. Quid De- mosthenes λ Hic etiam, non vir eloquenS,
287쪽
,, at eloquentia ipsa: quem verborum fluos, mine eXundantem, atque in theatris, s
is ris, basilicis, aliisque publicis locis, fre-
,, quentissimo conventu, civium animos e ,, pacto regentem quo magistri solent serosis equos frenare, populus Atheniensis admi- ,, rabatur; hic quoque, inquam, crudelem ,, vitae finem sortitus est . Omnino igitur ,, dicere oportet, Demosthenem Diis iratisse in lucem editum, atque magna fatorum ,, acerbitate; quem pater ejus, cultellorum
,, faber, cui lippiebant oculi fumo & fuisse ligine massae ferreae positae in camino arisse denti; ab instrumento fabrili , nimirum se a carbone , sorcipibus , incude , superis quam fabri ferrarii gladios malleo duri cunt, misit ad rhetoricae magistrum ; ne is amplius egregiae indolis puer sordidis a se que abjectis Vulcani sacris, at Minervae si nitidis & illustribus operaretur. Sen
tentiam horum versuum exposuimus: nunc verba , locutiones , eruditionem persequamur .
V. II 3. TOTIS Uuinquatribus optat J Quin
to die ab Idibus Μartii, Romae festa Μi
288쪽
nervae celebrari incipiebant, quae totos quinque dies perdurabant. Unde appellata videntur Quinquatrus. De his diebus festis, ritibusque ac caeremoniis quae in iisdem servari solerent, ita Ovidius lib. 3. Fast. V. 8o9. Una dies media est y m sunt sacra Minervae e minaque a junctis quinque diebus habent.
Sanguine prima vacat a nec fas concurrere ferro .
Caussa, quod est illa nata Minerva die . Altera , tresque super Rrata celebrantur arena . Ensibus exsertis bellica laeta Dea es. Non solum autem Quinquatrus dicebantur
haec festa , verum etiam Quinquatres , &Quinquatria . Hos dies praecipua quadam religione colebant ludimagistri, & pueri stu. diosi litterarum: scholas itaque occludebant,& Μinervae studiorum praesidi supplicabant, ut sibi propitia effet, atque acumen ingenii largiretur. Sicuti autem quintum diem post
Idus Μartias Quinquatrus Vocaverunt Romani, & ab eo quatuor etiam sequentes; ita Tusculani tertium diem post Idus appellabant Triatrus, sextum SeXtatrus: eoisdem pacto Falisci, decimum Decimatrus. quod testatur Pompejus Festus de Verborum significatione. U. II 6. QUISQUIS adhuc uno partam colit asse Minervam J Ang
289쪽
Ius Politianus , vir doctissimus , qui suo
tempore in litteris regnabat , Μiscellane rum Cap. a I. reprehendit Domitium Calde-rinum, quod is in Commentario ad Satyras Juvenalis hunc versum perperam eXplicaVerit : sed neque ipse perspexisse mihi videtur quid sibi voluerit poeta noster. Verum est quidem, stipem seu mercedem quam grammaticis & rhetoribus pueri persolvebant , aer I fuisse dictam: sed id explicandum erat, nisi fallor , quid sit colere uno a Feminervam partam. Ego quoque symbolam
meam in medium afferre non verebor. Discipuli juniores, qui nuper curriculum studiorum ingressi fuerant, mercedem exiguam praeceptori solvere consueVerant, puta unum
assem. Colebant igitur Μinervam, hoc est sacris ejus operabantur, quam minimo pretio . quid enim vilius uno asse singulis mensibus persoluto λ Quare autem partam Mnemvam poeta dicit/ quoniam scilicet primo Quinquatruum die puerperium Jovis celebrabant, qui Μinervam e capite suo peperisset, ut perhibent fabulae. Repetamus Verinius ovidit paullo ante memorat : a dies media es I oesunt sacra Minervae : minaque a junctis quinque diebus habent.
290쪽
A I. A. UuLPIO Ex PLIcATA. 27ISanguine prima vacat g nec fas concurrere ferro .
Caussa, quod es illa nata Minerva die . Hoc est igitur parta Minerva. Quod neque
Politianus est assecutus. V. III. QUEΜsequitur cusos angustae vernula capse J Vernula υποκοως ς est puer verna : scilicet non
pretio paratus , quemadmodum servi reliqui , at ex ancilla muliere natus domi . Capsa vero angusta quam post herilem filium , ad ludum litterarium euntem , portabat & custodiebat hic vernula, pauci libelli continebantur, quibus in schola utendum erat. Codices hodie sacculis inclusos gestare mos est; quos olim capsis circumferebant. Hos famulos pedissequos, a capsulis ferendis& servandis capsarios dicebant. Quo perti net insignis locus D. Augustini Enarratione in Psalmum 4 o. num. I . Major, inquit , serviet minori, modo impletum es e modo, fratres , nobis serviunt Iudaeι , tamquam canarii miseri sunt, studentibus nobis codices portant. Harum capsarum & capsularum, in quibus libri condebantur, meminerunt Horatius &Catullus. Ille Satyra ro. libri I. v. o I.