장음표시 사용
71쪽
traditionis vice sungeretur, cuique aliq ua saltem ex parte obligationis ortus tribui posset. Prs terea fuisse Connanum hac in re Labeonis sentetiam parum assequutum hac ratatione optime demonstratur. Fatetur ipse cap. 2. num. a. & hoc verissimum est contractum perfici rei traditione, nec vere contractum antea dici posse,quam re compleatur
cum dicat in contractu quemadmodum ω- σαμα contrectationem rei seu perceptionem requiri. Fatetur etiam in emptione, conductione,&smilibus eo tempore quo extat adhuc obligatio ab utraque parte, hoc est anteaquam ab alterutra parte implementum interuenerit, non vere & proprie interueitire, sed tantum iuris authoritate. Qiis cum ita se habeant, necesse est ut tales conuentiones in quibus vltro citroq; oritur obligatio noli vere contractus csse concedat, sed iuris authoritate contractus fieri ; itaque debuisset rationem assignare cur Labeo ita contractum definiat,ut tradita ab eo des nitio no possit ijs cotractibus couenire qui vere sunt contractus,vereque moαλλ.γμα continent, sed ijs tantum in quibus traditio ut ipse inquid non interuent, sed tantum iuris authoritate suppletur. Hoc ipse pneterit quasi oculis conniventibus, quod certe in primis& aduerti&explicari debuerat. Posteaquam vidimus in huius con textus explicatione nihil afferri quod firmum sit, certaque ratione defendi possit, reliquum est ut nostram hac de re sententiam aperiamus, quod ut commodius fiat no- Irstrae huius sententiae duo quasi iundamenta constituemus. Ponimus ergo illud in primis quod facile unumquemque admissurum arbitramur, Labeonem ibi non de contractu loqui prout conuentio est, sed de ipso hoc verbo contrahere, eiusque vim&si- is
gnificationem expendere, ac propterea cum definit contractum non conuentio
nem, sed rem contractam sibi definiendam proponere. Hoc vero ita esse probe intelligemus, si illius totius legis contextum accurate considerabimus. Primo dicit ibi Vlp. id sibi Labeonem proposuisse ut ostenderet quid differrent ea quae contrahuntur. ab ijs 'us aguntur & geruntur inquit enim. Labeo libro primo praetoris Vrbani de-. finit quod qusdam agantur, qu sdam gerantur quaedam contrahantur. Postea viliorum verborum disserentiam ostendat,ea singula sigillatim persequitur; Et quantum ad verbum agere dicit actum quod inde deducitur,esse verbum generale suere, s-rie verbis quid agatur,ut in stipulatione,vel numeratione. Rursus & verbi huius cotrahere sisnificationem ita exprimit ut dicat contractum esse ultro citroq; obligationem; Ac deniq; gestum ait rem significare sine verbis iactam. Sicut ergo cum dicit actum S gestum de eo iii telligit quod actum, & gestum est, ita cum dicit contractum, credibile est intellexisse illum de eo quod contractum est, ut quς media sunt ex ptaecedenti-i
bus, ac sequentibiis declarentur, a r. l. Haeredes palam . f. i. . E. de testam. st l. si seruus plurium . 6. vlt. T de leg. i. Quod ipsum osten)unt illa verba neutro genere prolata. Quod graeci m o 'γμα vocant. Quod si loqueretur Labeo de contractu quat nus conuentio est,no dixisset,quod, sed quem; ac prior tamen litora retinenda est utpote quq in pandectis Florentinis habetur. Et hoc suit primum quod ad huius legis
intelligentiam diximus animaduerti oportere. Secudo illud quoque constituendum est alia duo verba piter contractum, quorum meminit ibi Labeo obligationi minime couenire, nunquam enim dicimus gestam, vel actam esse obligationem; at recte dicimus eam contractam. Itaq; solu ex his tribus est verbum,contrahere,quod obligationis proprium ac peculiare sit. Quare cum aliquid contrahitur id quod inde contractum est vere & proprie dicitur obligatio.*.ulti inst. de obligati iuncto tit. proxime sequenti quib.
72쪽
mod. re eontra. oblig. Quanquam & ad alia liqc vox produci silet, ut ubique sermessiveluti cum Cicero rerum comtivstarum fidem appellat. bare non mirum est si Labeo dum vult declarare quid proprie illud sit quod contractum dicimus, ait illud elle
obligationem, nam vere & proprie contrahitur obligatio, quod tamen intelligas qua tenus uerbum hoc contrahere ad iuris terminos resertur,nam alias quoq; nonnullas ha bemus huius uocabuli significationes, ut cu uel nocte contracta,vel contractum paralitici corpus esse dicimus; Dicit etiam Cicero contractum malum, culpam contractam, item cotractam offensionem. Tertio & ult. costituendum non tantum contractam dici bligationem cum cotractu est inducta obligatio,hoc est traditio interuenit, sed etiam quoties quocunque modo obligatio inducitur. 6. ulti inst. de oblig.& f. I. inst. de oblig., b quae ex cons Qua de causa iactum esse arbitror ut etiam uerbum contractus latius produceretur ad omnes conuentiones , ex quibus contrahitur obligatio, quae fiagnificatio, quamuis non impropria sit, tamen magis propriam cise puto ut coi tractus dicatur in quo traditio, & contrectatio insit. Siquidem apud antiquos illos homines, qui primi in unum congregati simul commercia habere caeperunt,cumprster mutuam rerum permutationem in qua necesse est traditionem interuenire,nihil' aliud esset unde ex uoluntate partium oriretur obligatio, uerbum inuentum est quod primae obligationum origini conueniret, idq, quoru cunq; idiomate usirpatum fuisse
credibile est. Postea uero cum aliae conuentiones ita receptae sint, ut non minus ac permutatio eiscaces fierent, quemadmodum usas eamdem ijs praebuit efficacia,ita ipsis verbum hoc contractus communicatum est, cum prs sertim maxime consent
neum esset,ut id contractus diceretur ex quo contrahi postet obligatio. Hoc ergo retiunendum in praesentia est, recte propriin; contractam obligationem quae ex quocunque contractu proficiscatur. His ita constitutis minime dubitamus quin nostri interpretes in huius contextus explicatione errore lapsi fuerint, eorumq; errorem ex duplici sente oriri animaduertimus; Primum ex eo quia putarunt hic Labeonem locutum esse de c5 tractu quatenus conuentio est, quocirca mirantur postmodum quomodo dicat contractum esse obligationem, cum ex eo potius oriatur obligatio, & in hoc admodum se
inuoluunt, sed vere Labeo non sic contractum ibi accepit, sed quemadmodum in illo ipso contextu loquitur de eo quod actu est,ac de eo quod gestum est, ita loquitur de eo quod contractum est;& quoniam vere, propriin; contracta dicitur obligatio, hac de causa dixit Labeo contractum, hoc est id quod contractum est esse obligationem; Praevirea in eo videntur mihi nostri interpretes errasse, quia existimarundultro citroq; oblugationem ad unum tantum contractum pertinere, nec contractum dici possem quoa a no ab utraq; parte obligatio insit cui interpretationi no modo aduersantur innumerabiles propemodum leges, quae commodatum,depositum,alia'; similes conuentiones ab una tantum parte obligationem continentes contractus appellant, sed aduersantur
etiam haec ipsa Labeonis verba, si accuratὸ considerentur, nam cum dixisset id quod contractum est esse obligationem,& consequenter obligationem vere dici contractam ne quis sors in in reciprocis conuentionibus dubitaret,possetne hoc affrmari de utraq; obligatione, hoc est de obliyatione tam emptoris, puta,quam venditoris, & tam loco toris quam conductoris,sicq; ex parte utriusque contrahentis, propterea quod aliquibus fortasse durius videri posset uni, eidemq; facto duplex contractum inesse,Labeo ut hunc scrupulum adimeret, omnemq; prodias tolleret dubitationem clarioris explicationis
73쪽
rionis gratia addidit illa verba vitro,citroq; , dc obligationem ultro citroq; contractum esse dixit, quibus verbis voluit demonstrare hanc appellationem seorsum singulis obligationibus conuenire, At vero quoniam ubi contracta obligatio est ibi vere dici potest con tractis adesse, possumus concludere ex sententia Labeonis emptione per iose unum contractum,venditionemq; pariter alterum perse contractum esse. Ita vero sentire ibi Labeonem, Vlpianumq; apparet ex eo quia cum exemplis demonstriat id quod dixerunt non ijs utuntur vocabulis, qus singula per se possint utriusq; contrahentis ut emptoris & venditoris simul factum exprimere aut locatoris & conductoris, sed separatim de emption hac de venditioncide locatione ac de conductione loquuntur, nulla iterer eas copula interiecta id quod & alibi ope iurisconsulti faciunt ut in l. iurisgentium
in princ. &ini. I. . permutatio .ff. de rerum permutat. in l. sisti putet .f.ulti insta eo.
cum multis similibus; At non sic videmus sponsionem a stipulatione separari,quand quidem ex utraq; una tantum obligatio oritur,Vnde ostenὸitur emptionem & condititionem duo cotractus esse,sicut diis ibi promissiones adsunt, ex quibus diis pariter obligationes contrahuntur. Ac de alijs porro reciprocis couentionibus idem dicimus, quia esioquin nulla ratio reddi posset cur sic diuersis nominibus utriusq; c5trahentis factu distingueretur. Nec nos quicquam illud moueat quod videamus no posse emptionem sine venditione consistere, neque e conuerso venditionem sine emptionR Nam ex hoc non recte insertur unum hic potius quam duos contractus adesse, siquidem nec pater at sine filio est,mortuoq; filio patris nomen protinus amittit, et tamen differant inter se pater & filius, non secus ac cstera omnia possunt inter se dissor quae ad aliud reseruia tur. Dubitabit hic sorsan aliquis, quoniam,diximus ibi a Labeone & Vlpiano obligationem non accipi pro actu obligandi, sed prout iuris vinculum est, quomodo postea Vp. dum tradit exempla obligationis dicat velut emptionem, venditionem,locatione conductionem,cum clarum sit emptionem non esse iuris vinculum, sed potius conuentionem ex qua iuris vinculum oritur,quod N in locatione alijsq; a Vlp.ibi conumeratis perspiculi est.Dura videtur primo at pectu sed vera in est haec expositio na s spe videbim. iii risconsultos non modo in exemplis asserendis, sed etiam in tradendis definitionibus 2 causis ad effectus diuertere; satis enim habent rem aliquam ita demonstrasse siue a causis siue ab effectibus siue ab alia re quacunq; sumaturdemonstratio ut omnis squi- uocatio tollatur,ac qui proponitur terminus ab alijs diuersis terminis seiungatur.Hinc videmus seruitutem ita definiri ut sit constitutio iurisgentium .l. libertas β. seruitus .ff. de statu homin. & instit. de ijs qui sunt si ii vel alien . iuris in princ. cum tamen seruitus non tam constitutio sit quam ab ipsa iurisgentium constitutione prosciscatur. Vid mus etiam cotractum depositi & commodati ita definiri ut eorum definitiones rei d posita: &commodatae potius quam ijs ipsis contractibus conuenire videantur.LI. V. de
Post. I. is commod. obteruatur hoc pariter apud Papinianum in . l. I. is delegi b cum dicit legem esse delictorum coertionem, quam tamen, coertionem legis potiusta cium esse non ignoramus. Dixit etiam Gratianus in c. ius naturale. I. distinct.ius gentium esse aedificationem, munitionem,sed cum occupationem dic. non quia verὶ haec
ius sint,sed quia iurepermissa sunt. Ac ne frustra singula consectemur, poterimus hoc ubiq; sese obseruare,sistere nostros iuriscosultos in ijs quae simul connexitatis aliquid habent abuno ad alterum facile deflectere, quoties ea vident eiusmodi esse ut ab uno altem cognosci ac demon.possit. Quod multo minus hic mitu videri debet cu Labeoni satis
74쪽
ῶ, suerit id tantum demonstrare quo pacto hi tres termini actum scilicet, contractum &gestum inter se different. Si receperimus hanc intelligetitiam non erit quod dubitemus quomodo haec definitio emptioni coueniat, alijsq; couentionibus ibi conumeratis, Quodcunque . n. tempus spectemus, poterunt ijs definitionis verba accommodaridum modo ab una saltem parte obligatio extet.Fac emptorem pretium solitisse vere hic contractus erit, verse; contracta dici poterit obligatio, qua venditor ad rem se luenda adstringetur, quod si rem iam persoluerit venditor contracta erit quantum ad emptorem obligatio qua ipse inuicem ad pretium tenebitur ;Qu id aute si de re pretio tanas tum conuentum sit, sed neuter quod promiserat impleuerit, si de contractus nomine loquamur iam diximus illud proprie qui de sed tamen minus proprie conuenire, quam chira traditio intercessit. At verbum contrahere non ausim negare quin tunc quoq; maxime proprie conueniat. Video enim hunc esse usum iurisconsultorum ut promiscue reserant hoc verbum ad omnes speties in quibus obligatio oritur neq; prςcipuas in hoc haberi obligationes quae rei traditione fiunt, ut vidimus de verbo contractus. Quare cum Labeo in hac definitione verbum hoc contrahere obligationi tanquam propriutribuere voluerit nullum debuit casu in excludere in quo obligatio contracta dici posset. Tametsi vero diximus Lab. ibi non tam voluisse definire quid sit contractus quam declarare hoc verbum cotrahere tamen non putamus eum de contractu quicquam cotrarium sensisse quare hoc ex alijs legibus desumendum est, probatur autem ex alijs legibus quas initio adduximus semper ubi obligatio contracta sit contractus nomen con-r uenire, alias significationes habet lisc vox contractus, sed illae prorsus impropris sent, ut cum pro sententia, atque etiam pro distractu contractus nomen usurpamus l. Vs rius.T de iure fisci l. omnium C. de omni agri deserto. Summa igitur huius nostrae scia-tetiae haec est ut doceat ibi Labeo n5 quid sit c5tractus sed quid fit illud quod contractum dicimus atque iccirco dicat illud esse obligationem, quia praeter obligatione nihil plane aliud est cui vere conueniat hoc verbum contrahere, hoc est vere contractum dici possit,illa autem verba ultro citroq; iccirco diximus Labeonem adiici se,ut ostenderet hanc vocem in reciprocis conuetionibus posse seorsum tam ad huius quam ad illius obligationem referri. Ex qua explicatione intelligitur hanc definitionem ijs quae 3 superius docuimus nulla ex parte aduersari cum diximus depositum, commodatum, alia'; similes couentiones quq re cotrahuntur atteta prima huius uocis significatione magis proprie contractus dici, alias vero c5uentionesqus solo coiensu fiunt ut emptionem locatione societatem & id genus alias quamuis non improprie tamen ex latiori tatum significatione hoc sibi nomen vendicare, quatenus scilicet usus obtinuit ut contractus dicatur quscunq; conuentio ex qua obligatio contrahatur. Cum vero alijs compluribus argumentis probatur haec nostra sententia quae omnia ex ijs quae diximus facile colligi possunt, Tum illud mihi intercstcra sane maximi momenti esse videtur quod si alio modo hunc contextum exponeremus cogeremur fateri ubique iurisconsultos mentiti qui depositum commodatum atq; alias omnes couentiones quae ab una tantum parte obligationem pariunt promiscuE cotractus appellat l. iuri entiuin princ .ff. de pact. β. ulti institide oblig. & scxcutis alijs in locis ita ut ne suspicatus qui de ullus sit no uerissime, maximin; propriὸ dici contractus omnes qui re perficiuntur licet no utriusq; partis obligationem contineant. Probatur eo prsterea nostra expositio quia nisi hoc pacto haec Labeonis definitio acciperetur neq; ctia emptioni alijsque
75쪽
estur non improprium,ut docet Vlp. ini. I. V. de suis&legit. Iccirco autem diximus appellari contractus has quoq; conuentiones quantiis nullum eo ὀμαγμα, nullamq; traditionem contineant,quia receptum est,ut ex ijs quoq; cbligatio contrahatur. Huc etian accedit quod quoties actus ad Pi quem iuris effectum efficax est, set et ab eo nominari quod subsequuturum est,ut hic constat sequuturam esse contrectationem. Sic dos licet
vicatur a dando, tamen ante dationem saepE sic appellatur l. si secius pro filia. s. pro socio L s pater C. de collat. probaturq; in Rub. C. de dotis promis s. & in Rub. C. de doti caul. cum sim. adductis a Iac in Rub. K. Qiut. matta in l. lectura col. 6. Permutatio quom dicitur a permutando, quod non fit solis verbis, sed re, & facto; Et tamen
etiam anteaquam res, & factum interueniat,dicitur interdum permutatio l. I. f. permutatio.ff. de reru permutat.Vltima est conclusio,stipulatione minus quide proprie contractu esse, qua depositu,& alias couentiones qui re perfici utur, tame aeque proprie cotra- ctus nonae sibivedicare atq; emption4 venditione, locationLconductione,&alias Guetiones qui selo colensii sun Cuius rei ratio illa est, quia ut proprie cotractus dicatur,no illud spectandu est,anne cotineat ab utraq; parte obligatione ut i a demonstratu est)sed an interueniat; Verum quoniam usus inualuit, ut contractus dicerentur omnes conuentiones, ex quibus ei scax contrahitur obligati propterea factum esti ut sicut emptio, venditio,aliaeq; similes conuentiones, quae sine ulla traditione selo consensu perficiuntur, ita stipulatio quantiis nullam traditionem, ti ullumq; αναλλαγμα contineret, non impropric contractus appellaretur,ut in l. in conuentionalibus ins eo in l. non solum .s. titi pro. l. si donationis C. quod meta caus L i . C. ut M. ab haered. de conti haer. l. prspostri. C. de testam.
V Estimenta conuentionum, quae nostri interpretes tradunt, exceptis duoblis,aiurisconsultorum sententia abhorrere, neq; ex ijs ad obligationum escaciam vel inefficaciam certas prorsiis regulas desiimi posse.
i Ex traditione et receptione oritur aequitas,solum fundamentum naturalis obligationi a Conuentionum eis caciam ex illarum v stimentis Doct desumunt. 3 Sex conuentionum vestimenta ex Accursio; quibus alia caeteri Doci. adiiciunt. Vestimentum quod re perficitur omnium maxime iurisconsultorum sententis est
1 Non absurde inter nudas conuentiones recenseri possunt contractus omnes, coetis iis qui re perficiuntur. 6 Nuda conuentione contrahitur pisnus.7 Ex nuda pactione actionem non oriri perpetuum non est.
a Stipulatio an recte post dici nudum p
s Variis de causis dici potest aliquid nudu.
IO Nudum,&non nudum potest idem dicI diuersis c5sideratis, sicut absens &praesen eode tempore quis dicitur. II Pactum nudum dici potest etiamsi nod mus pactum non nudum, sicut dicitur usus nudus, quavis no reperiatur usus
ia Est interdum cum in contrahendo traditio interueniat , & tamen consensus potior sit. ra Vestimentum verborum non prorsus improbandum. i Literarum uestimentum non per se censeri debet, tanquam diuersum uestime
is Vestimentum consensus nullatenus recipiendum.
io Accursius incertus quid dicat in re seria. iocatur.
76쪽
r7 Nuda eonventio postquam effera ess ira In sin. inst. de oblig. de uestimentis nicta est, non ideo nu es Iedesiit. hil Iustin. cogitauit. 18 Vestiti pactum legis auxilio a iurisconsul a 3 Non tam damnandi Docti quod multatorum mente sienum est. comminiscantur, quam quod ex meni; Differunt tria secundum Do Re ve te iurisconsultorum illa ipsa se tradere stiri, Rei interuentu,&rei traditione. profiteantur. ao Omnia conuentionum vestimenta Io.B a Incedit, ac terremotus uestimenta nihilolosn. ad duo redigit. magis absurda essent, quam quae a d ai Quid de his vestimentis conuentionum ctoribus sunt excogitata.
CVm iam explicatum a nobis sierit, quomodo dividantur contractus voluntarii
quos iurisconsulti conuentiones appellant,& qui singulis Meribus nomina magis conuenian Reliquum est ut videamus quom uo ex ipsis obligationes oriantur,quod posteriore loco nobis propositum erat. Quod attinet ad illas conuentiones quae re perficiuntur nihil est, quod in iis elaboremus, clarum est enim idq;&supra diximus ex illis oriri obligationem,ut toto tit. Inae qui b. modi re contra. obligat. Siquidem continent inωαλλωγμα scii rei traditionem ex qua naturalis aequitas,&consequen rter obligatio nasciturar. l. stichum f. Naturalis.isde Alui. no tantum s transeant in proprium nomen contractus,sed etiam si penitus in nominals sintil.Iutisgentium in princ. V. de pruit. I.ssderer . permut. Satis enim est illud constare, rem tibi commodatam, Vel penes te depositam esse,quam cum tu eo nomine receperis,ex hoc ipso statim exoritur aequitas, quae te quantum in ipsa est ad eius restitutionem urget, atque compellit. Itaque consentaneum fuit,ut ciuiles leges ex his causis actiones instituerent. Quantum 'ero attinet ad illas conuentiones quae verbis fiunt, nudumque continent consensum, nullius rei traditione munitum, non satis perspicuum est quomodb ex ipsis oriatur obfigatio. Huius totius rei explicationem ex pactorum vestimentis nostri interpretes de- , sumunt. Dicunt enim alias esse conuentiones nuda halias vestitas. Conuentionibus v stitis concludunt obligationem inesse, S quidem efficacem ; At nudas conuentiones nullam volunt producere essicace obligationem lino vero nonnulli ut Perticensis que& Tomi ellus hic reseri num. 26 &Franc.Conan. lib. 8. cap. I. num. s. negant vllam prorsus ex ijs oriri obligationem,quamuis non sic sentiant communiter interpretes; nam satentur ipsi ut latius insta suo loco reseremus ex nudisconuentionibus oriri obligati nem, sed eam dicunt esse naturalem tantlim, ac nostris temporibus ines scacem,ita ut ex ea nihil peti possit. Vtrum vero iure gentium ante conditas leges ciuiles cssicax esset liscnaturalis obligatio, quae oritur ex conuentionibus nudis, & an pro ea manus I Uia exerceretur, maxima inter ipsbs interpretes altercatio est. Nos quibus haec omnia ordine
explicare propositum est,nihil rectius se re posse arbitrati summus,quis, ut recte illud
ante omnia declararemus quae sint nudε conuentiones, εἰ quae vestiis; Neque enim cum iurisconsultis satis consentiunt nostri interpretes, sed nouas ipsi traditiones asserunt Ridebunt ipsi sat scio si inter nudas conuentiones emptionem , locationem, secietatem , numerari audiant; Et tamen nos videbimus hoc a iurisconsὐ torum sententia haud ita prorsus abhorrere. In vestiendis sanE pactis serme ompessumis largi, ac liberales fuerunt: Accursus uici. Iunigentium, . quinimo .fnde pact. γ
77쪽
AD RUBR. DE VERB. OBLIG.' Iain versQuinimὁ & vers Vt puta. scit pactoria,seu conmentionum vestimenta proponit
quorum unumquodque per se ad vestiendas conuentiones satis esse dicit, qus vero omnibus planε careant , eas solas esse nudas conuentiones arbitratur. Ac praeter. lite Accursj vestimenta alia insuper nonnulla interpretes adijciunt. Primo dicit A cursus pactum hoc est conuentionem nam promiscuὶ ut .s. admonuimus Accursus Et alij pro conuentione pactu usurpant) re vestiri, lut mutuum, depositum,comm datum ut passim habetur Inst. qui b. modis re contrah. obligat. Secundum ait esse v stimentum verborum,quorum solemnitate vestitur stipulatio,vt hoc ipsb titulo & inst.&C. eo. Vt nostram cie his singulis iententiam aperiamus; nos quantum ad vestimentum rei fatemur Accursium&sequaces rectissime loquutos ecth; quantum ad vostimentum verborum, licet non prorsus rectri cum & stipulationem nudi pacti appellatione se 1eniimero iurisconsulti complectantur, tamen quod ipsi dicunt a veritate
non prorsus abhorrere existimamus. Quantum vero ad caetera vestimenta quae praeter hic duo prima asseruntur, ea vel ad hρο ipsa referri, vel prorsus inania, & commenistia esse credimuηquq omnia suo loco demonstrabimus. Dicimus ergo omnium maxi- me sententiae iurisconsultorum consentaneum esse vestimentum quod re perficitur, nempὶ cum rei traditione perficitur conuentio, cum . n. tunc reiq; tr ditio interueniat, non potest haec conuentio videri nudum consensum continere ideoque nec nuda conuentio dici debet. Quare consequens erit ut recte possit dies v
stra; selumque est ut mihi videtur hoc vestimentum, ad cuius exclusionem nudae conuentiones primum dici csperunt. Quod breuiter nonnullarum legum a dioritate demonstrabimus; Deinde ad secundum vestimentum veniemus. Reperio iurisconsultos ubique eam conuentionum distinctionem, quam nos supra tradidimus ante oculos habuissci ut quasdam statuerent conuentiones esse quaere perficium tur, alias verb quoudum consensum contineant; Qugre persciuntur, cas nunquam dixerunt nudas; cum enim in perficiendis conuentionibus nihil potius, es. ficaciusue sit, quam misκλλαγμα hoc est rei traditio , ideo iudicarunt conuenti nes illas quae rei traditione fiunt usqueadeo persectas, numerisque omnibus absolutas esse, ut nulla plane ratione possint nudae appellari; Quae vero sine vi I la rei traditione perficiuntur, eas video nudas appellari, ea proculdubio ratione quoniam deest in illis mi is γμα quod in conuentionibus potissimum attenditur. Probatur hoc primo ex l. traditionibus C. de pact. Traditionibus inquit ibi Diocletianus & usucapionibus non nudis pactis dominia transferuntur. venditionibus certe, locationibus, mandatis in quibus nulla interuenerit traditio non transferuntur dominia,quare cum de nudis pactis loquitur Diocletianus,lias quoque conuentiones proculdubio complectitur; Tanto magis quia cum traditionibus opponat nuda pacta, in eo satis ostendit ideo se appellare nuda pacta quod nullius reis traditionem contineant. Probatur hoc praeterea ex l. I.is de pign. action ubi nuda conuentione tunc contrahi pignus intelligit Vlp. cu traditio non interuenit; quan uis posssit adhiberi stipulatio, atque etiam sine stipulatione pignus effracem obligatione producat; id quod ad vessiendam conuentionem ut postea dicemus Doct. satis esse
existimant. Verba Vlpiani haec simi. Pignus contrahitur non istum traditione, sed Uetiam nuda conuentione&c. Terub Iulianus quoque in l. selent .ss. de praescript. 'uab. non minus hoc aperta docet, nudam scilicet conuentionem semper dici, F a quoties
78쪽
quoties non adest negotiu negotiu appellat ipsi quod meri dicunt pacti
vero spetie eiusmodi proponit.Fuit alicui nescio quid promissum,ut indicaretur seritus fugitiuus; quavis eo nomine nihil solutu sit , dum tamen semus fuerit apprehensu ex hoc dicit in te ruenire negotium, atq; ob id nudam pactionem non esse. Uod si sol
tum quidem inquit nihil est sed padio intercessit ob indicium,hoc est ut si indicaret,
' apprensusque esset fugitiuus certum aliquid daretur, videamus, an possit agere. Postea. subij est.&quidem conuentio ista non est nuda vi quis dicat ex pacto actionem non oriri, sed habet in se negotium aliquod. Ecce nudam conuentionem appellat qus non habet in se negotium ; nec dubiu est quin ibi negotium appellet quod nos coirectationem, greci dicunt; nam sic etiam accipitur negotium in L Aristo. s. de
donat. Qu artis secit ad hoc maxime l. i. f. permutatio. ff. de reri permut. quo loci Paulus conuentiones illas quae rei traditione non perficiuntur, nudum consensum habere dicit; quan uis suerit receptum ut non minus ac reliquae ad agendum snt ess caces. Quod si nudum consensum habent,non video cur vestiis potius qtiam
nudae dici debeann Potestq; ad hoc pariter perpendi quod habetur in. l. legem C. depact. Hoc modo etiam intelligo quod tradit Vlp. in.l. iuri ensum β. Igitur nuda. isdepact. ubi cum dixisset contractum innominatum parere obligationem, si interuenerit
traditio quod enim causam dicit,traditione intelligit subi jcit ubi nulla subest causa,ibi
nullam oriri obligationem; ac demum colligit conclusionem in iis verba. Igitur nuda pactio obligationem non parit, sed exceptionem. Qigare cum de nuda pactione loquitur necesse est a via traditione nudam intellexerit ; siquidem hoc ex praecedentibus necessario colligitur. Quod vero ibi dicit ex nuda pactione actionem non oriri, hoc regulare est, sed tamen in nonnullis pactionibus nudis receptum est, ut obligationem etia Iad petendum effracem pariant,ut habetur in d. l. i. Ede re permuta&in.l. legitima.is de pati. Sic recte concludi potest nudam conuentionem appellari etiam stipulationem,ut expressim probatur in d. l. Traditionibus C. depact. l. i. isde pign. act. cum alijs supra adductis; Quare si adhibita solemnitate verborum adhuc pactum dicitur nudum, ex hoc certe sequitur nullum considerari vestimentum verborum. At his omnibus legibus quas hactenus adduximus,uidentur aliς leges aduersari, quae appellant pactum nu- adum, cum a stipulatione illud seiungunt,unde necessario colligi videtur stipulationem non posse dici pactum nudum. Habemus hoc in. l. Diuisionis placitum .ss de pactis. M Diuisionis placitum nisi traditione, vel stipulatione, summat enectum ut nudum pactu
nulli prodeste poterit. Ita demum vult ibi Hermogenes pactum nudum appellari posse nisi stipulatione summat effectum. Vbi ergo stipulatio adhibita sit, ibi pactum nudum non esse perspicue sentit. Demonstrat hoc idem Dioclet. in . l. si tibi C. locati. Si tibi inquit quae pro colonis conducti praedii prorogasti Dominus landi stipulati dareis spopondit, competens iudex reddi tibi iubebit. Nam si conuentio placiti fine stetit . ex nudo pacto prospicit actionem iure nostro nasci non posse. Quς uerba ostendun conuentionem illam qua stipulanti aliquid promissum est, placiti fine non stetisse,noque nudi pacti appellatione contineri. Quamobrem Accurs in l. . ff. de sponsal. dum interpretatur id quod ibi dicitur nudu consensum susticere ad constituenda sponsalia, intulligit nudum a stipulatione, quae in sponsalibus non est necessaria l. sponsalia, & .l. vlt. eo. tit. de spons. Verum quia pro contraria parte vigenti ills leges quae probant sup ulauon pactum nudum esse, uidendum est quomodo postat hic duo simul consi
79쪽
mre,ria prato nudo distinguatur stipulatio, & tamen eadem ipsa stipulatio paeti nudi
. st appellatione contineatur. Constituendum est in primis,nudum aliquid dici multis modis, variem pro rerum subiectarum varietate hac uocem accipi poste. Dicimus nudum praeceptum quod sine causi fit i pater filium s. Iulius Aggrippa. ff. de leg. 3 . Dicimus nu. dum testimonium quod iurisiurandi religione caret c. tua. extra de cohab. cleric. &inu. Nudum appellamus sermonem quo nihil promittitur, sed simpliciter aliquid alleritur I sciendum dictum. T de aedit . edicti Quod attinet uero ad conuentiones, ςum hanc uocem ad eas applicamus, illud ubique obseruari potest quod superius diximus multisque legibus comprobauimus,lurisconsultos ante omnia habuisse prρ oculis principalem illam diuisonem conuentionum,ut alip mox aeriin, hoc est contrectationem, reiq; alicuius traditionem contineant, aliae uero solo consensu vel uerbis vel alia quacunque ratione expresse perficiantur. Qua diuisone retenta consentaneum certe sitit, ut illas potius nudas conuentiones appellarent,quae nullam continent traditionem, unde & stipulationem inter nuda pacta rectissime recensent. Verum quoniam lex ciuilis ut nudas conuentiones efficaciores redderet,eas praesertim quae ex solo conscia se obligationem producunt,interrogationis ac responsionis sermam adinvenit, ex hoc fit ut ilo
prorsus nudae dici seleat,in quibus talis verborum Elemnitas fuerit adhibita; quamuis alia de causi vere nudae appellari deberent, quatenus scilicet non habcnt illam c*nts ctationem,quam attenta prima, simpliciorique conuentionum natura hac in re pqtissimu spectari debere diximus. Quare quoties ex subiecta materia constit de illis convcntionibus non agi, quibus αμάλλαγμα inst, ideoq; non potuisse ad illud cxcludendum nudam conuentionem appellari,recte dicemus hac appellatione, nudum,verborum Q
lemnitate excludi,ut ini. . ff. de syons in l. uisionis placitum. Ede pact in l. si tibi C. locati. Quae leges in hunc modum cum alijs legibus superius adductis cociliari debent, io ut dicamus stipulationem varijs respectibus posse dici pactum nudum, & non nudum; Sicuti videmus in simili proposito unum, eundemq; hominem eodem tempore diuersis tamen rebus consideratis rectE & absent & praesentem dici posse, iuxta ea quae no. iiii. praesens .ff. de procur. & ini. Absentem . s. de verb. signis. At hic forsan aliquis instabit contra id quod supra diximus nudam comtentionem ob id potissimum sol
re appellari,ut excludatur rei traditio; Nam dicet recte quidem quatum ad conuentionem hoc procedere,sed quantum ad pacta non eodem modo affirmari posse. Nam cita nobis conclusum supra sueri conuentionibus quae re perficiuntur pacti nomen noconuenire, quoties pactum dicimus, sitis ex hoc ostendimus nullam interuenire tradition quare no est necesse ut ad excludenda traditione nudu pactu appellemus. Ad hoc
resp5demus & hanc responsione diligeter cupimus animaduerti no esse necesse pactu appellari,quod non est nudu a traditioncivi ad eius differentia possit dici nudit illud pactum in quo traditio uo interueniq sed satis esse ubi adsit traditio ibi quoq; posse m teria adesse quε pactu constituit,nimiru duom, pluriumue c5sensum qui pacti submuitia perficit i. i. in princ. ff.de pact. l. Pactum .ssi de pollicit. Quamuis eo casu quo nudunon est, non rectὸ dicatur pactum; quod optime demonstratur hoc exemplo. Vsus appellatur nudus, cum ab viiisructu seiungitur l. I. T de usu & habit . et tamen compe tissimum est non dari usium non uudum; siquidem ille usus, qui in usu fructu continetur non per se formalis seruitus est, quemadmodum ille usus quem Caius in d. l. i. nudum
ptat. Q iam satis habuit Caius non nudi Gua si minus nomen, at saltem materiam
80쪽
repe is, ut ad eius exclusionem nudus usus dici possen 'd ipsum nos & de pacto resctEassirmabinius; At quia interdum est, cum traditio interueniat,& tamen cofensus potior sit, ut in l. legem C. de pact. eo casu minime ambigendum erit,quin pactum illud& pactum non nudum dici possit. Itaq; quoties dabitur hoc pactum non nudum multo magis tlim perspicuum erit posse ad ipsus exclusonem pactum nudum appellari. Haec sunt prima duo pactorum vestimenta quae tradit Accursus in d. l. iuri en ι. quin imo. Primu re ipsa constat, quod diximus esum maximὸ iurisconsultorum sententiae conuenire, non quia rei traditionem iurisconsulti vestimentum vocent, sed quia ad traditionis exclusonem nudum pactum, nudamque conuentionem appellant. Alte rarum est vestimeutu verborum cuius no eande planὸ ac primi vestimenti vidimus ratio
ite esse; Siquide conuentio in qua rei vestimentu adest,nullo modo nuda dici potes, at
vestimentum verborum non impedit quominus conuentio hoc modo vestita recte inter nudas conuentiones recenseatur, quemadmodum fit in multis legibus sepelius adductis. Non tamen iccirco hoc vestimentum verborum prorsus improbauimus, cum clarum si quandoque ad solam verborum solemnitatem excludendam vocari pactum nudum. l. diuisionis placitum.sside pacti. .& ibi AccursKde sponsi. si tibi C. depact.Praeter haec duo vero vestimenta ideo diximus reliqua omnia quae ab Accursio &alijs tam multa afferuntur rei jci debere, quia aut ad primum vestimentum reseruntur, aut s non reseruntur,inania figmenta sim hac iurisconsultis antiquis prorsus incognit' quod ut recte intelligatur,deinceps ad alia pergamus. Recenset Accursus.3. loco vomentum literarum, cum ex literis quoque oriatur obligatio, inst. de litioblig. in princi r At nos in eiusmodi obligatione praeter vestimentum rei, hoc est praesumptam pecuniae numerationem nullum aliud videmus vestimentum; neque enim alia de causa hic literi adhibetur quam ut probent pecuniς numerationem intercestisse. Cum enim Opissimε quae hominum improbitas, S perfidia est negetur facta numeratio,qus vere facta fuit neque ulla ratione probari possit, ita constituere suit necesse, ut post biennium cxceptio non numeratae pecuniae nihil prodesset, sed biennii authoritate ea fides adiungeretur θngraphs, ut aduersus eam testibus non crederetur. Vnde si huiusce conuentionis vires, & naturam recto spectauerimus, nullum ex ea diuersiim couentionis genus constituemus. Et haec est causa cur apud iuriscon siillos de literarum obligatione nulla mentio reperiatur, neque enim veritate nititur haec obligatio, sed tantum iuris praestim
prione; neque alia de causa es scis est, nisi quia pecunie facta osse numeratio creditur. At non iccirc5 tamen reprehendendus est Iustinianus, qui ut magis distinctam obliga tionum theoricam nobis traderesiliterarum obligationem ab alijs separauerit, quasi literis ipsis totam obligandi vim tribueret; Nam considerauit ipse solas literas in causa esse, ut ad seluendum possit compelli qui alias non posset, ita ut nulla re alia quam syngraphae testimonio obligetur. Quod testimonium licet possit non verum esse, ne tamen i stibus queat improbari, maxima cum rone introductu suit. At nos intrepide concludi
posse arbitramur in hac specie nullu vestimentum adesse, quod inspectaveritate ipsiusq; conuentionis substantia a vestimento rei seiungi possi ; Vt enim probandi modu hic diuersum esse fatemur, se vestimentum ipsum quod probatur, a rei vestimento differre non concedimus, neque ullam veram admittimus a iure ciuili inducta esse obligatione Nam id tantum a iure ciuili est, vi eo ipso tempore improbandς obligationis facultas
ut ademptat obligatio uero ipsa quam lex civilis presumisii lentium potius quam iuris