장음표시 사용
41쪽
cet, & centro, utique locus ille non magis pertineret ad medium,quam ad circunferentiam attineret. Motus ergo hui's corporis simplicis recti,ad neutram speciem motus recti referri poΩset, ac propterea verε ac proprie motus rectus nequiret esse. Omnis naque motus rectus vel est ad medium,vel a medio:neque dici posset abs lute aut graue aut leue. Quamobrem eiscitur, si recti motus naturam seruare voluerimus in quo- Ibet simplici corpore recto,ut unum talum medium esse nequeat inter ignem & terram. Erunt ergo duo media,quorum utrunque graue est&leue: utrunque & amedio,& ad medium mouetur ab lute,tamc alterum eorum est leue, est &secundum quid grave. Item ab luid mouetur a medio,& sccudum quid ad medium tendit. Al
terum verb ab lu- est graue & secudum quid
leve. Item absilute mouetur ad medium, & secundum quid a medio: quod in uno latum m dio inter extrema dici no potest,ut modo ostendimus. Duo igitur necesse est esse media elemera, si natura definitione motus simplicis recti est
accommodada mediis elementis. Qiunium vero elementu inter quatuor haec medium esse ne-ouit, eadem dccaus aqua unum tantum tertium
diximus esse no posse. Nam quinto huic medio, motus rectus nullus accommodari posset,nequo Asblute graue esset,neque absolute leue, si gra uitatis & leuitatisin eo essent partes. Plura vero
quam quinque si quis fingere vellet: iam sensit
42쪽
DE ELEMENT's ipse conuinceretur longe salii, & tota aiunt
errare via.QVatuor igitur elementa hoc uniue
sum componunt: Ignis, Aur, Aqua,& Terra: ex quibus sigillatim nonnulla percurremus infra. Attamen primo huic volumini modum statue- mus, si superius constitutis de motu grauium delevium addiderimus id quod A ristor. dicit in . lib. de coelo:Terrae scilicet,quonia omnino grauis est,nullibi leuitatem conuenire: nem verb, ruoniam leuis est,nullibi grauem esse: aeri veroc aquae elementis mediis utrumque accommodari: na alicubi graues sunt,alicubi leues. Aqua etenim in ignis loco & aeris, grauis est: in terrae,
leuis. Praeterea tum aqua tum aer in propriis na-tiiralibusque locis aliquado sunt & graues & l
ues magis tame uterq; grauis,quam leuis: quod quamuis utrique conueniat , agis tamen conuenit aquae quam acri: sunt inquam graues & l ues in locis propriis alia quadam ratione, quam extra locos proprios. Nam extra proprios locos tum aqua tum aer constituti, violenter quiescui,& ab eis recedere nituntur, ad naturalesque locos tendere. At in locis propriis eoru utrumque corporum secundum naturam quiescit,ind Eque moueri non appetit: vertim si impellantur tam aqua quὶm aer in propriis costituti locis, sito nixu mouentur quoquo versus,in latus scilicet,sursumque de deorsum: facitas tamen dc pronius deorsum feruntur, quam sursum Ideo hac rati
ne in locis propriis & graues sunt dc leues, magis
43쪽
L I B. I. asgis ramo graues quam leues. QRod si etiam partem aquae seu terrae summoueris contingenteni corpus aereum, aes facile in eum locum descendit, facilius adhuc & pronius descendit aqua, si terra subtracta fuerit. Cotra si aer superior,aqua pertingens recesserit sublatusque fuerit, dissicile magnaque vi aqua sursum euehitur . Pare rati nem credibile est, si ignis acre superior ipsum' tangens remoueretur, futuram in aeris ascensis, licet minore fortasse vi aer in locum ignis succederet quam aqua in locum acris. Sicuti econtra, aqua Nocliuior est ad descedendum quam acta huiusce rei Averrois praeclarissimus auctor duas causas adfert. Cum mixta omnia generentur in mundo uno: ex elementis vero mixta constitu tur,rectE a natura factum esse in elementis, quae non sunt omnino leuia, sed aliquam grauitatem habent, ut proniora sint ad descendendum ad locum medium , quam ad recedendu ab eodem loco medio .Haec ratio sumitur a causa ea quae Gnis est - Aliam praeterea addit, inquitque,humseditatem magis affinem esse grauitati quam leuitati. Res namque omnes facta humidiores, pariter fieri grauiorcs. Cuergo tum aer, tum aqua
humidissima sint cyrpora, hinc esse quod proniora sunt ad grairitatis nixu , quam ad eum qui est leuitatis. Praeter hanc quam attulimus ratio nem,qubd elementa quatuor sint, ignis scilicet, mr,aqua,& terra, Aristot. in primo Metheororuatum adducit fu niptam ab an logia, propQ Θ
44쪽
DE ELEMEN Tistione, quae inter elementa esse debet quo adteriam. Nam elementa contraria sunt quamo rem si eorum quodpia fuerit maius iusto, nimitum a tione & vi sua corrumpet & destruet elementa ipsi contraria: ideo eam oportet esse interea corpora analogia, ut aequa sit in omnibus materiar portio, quamuis rarioribus densioribusve dimensionibus,vel compacta in unum,uel expa-sa & resoluta, proiit cuiusque eorum natura exi
git. fit ut praeter aquam & terram sensibus manifesta id quod reliquii est spatium infra coelum , uno tantum corpore plenu esse non possit, sed duo sint oportet. Planius ae diffusius quisq; haec legere poterit aruit Arist. in metheo. Qii obrem nobis satis ni hanc postremam innuisserationem: quae vero de singulis clementis dicenda sunt insequens volumen differentur. L I B E R I I. DE E L E M E N T I S. '
V M ita natura comparatum sit; ac certissima latio nobis persuadeat, unumquodq; quod ab ali qua causa in lucem prodit,qitan tum fieri potest pro naturae suae captu , ferre imaginem ac speciem illius causae aqua effectiam fuerit: mundusque hic uniuersus: esse & naturam quam habet acceperit, sempεrq; accipiat arcimo rerum principio, quod maxim Eomnium unum esse est demonstratum in prima
45쪽
L I B. I i. t philosephia:idcirco maximὸ unum est mundus, quamuis multa& innumera ferὰ intra se contianeat,ea tamen ita inuicem coniuncta sunt, ac superioribus ea quq deinceps sunt,adeo cohaerent. ut quiuis qui aciem mentis paulum intenderit. perspiciat, facileque deprchedat auctoris unitatem,mira hac partium coniunctione luculentis simὶ uniuersum pro sui natura referre, ac mirifi-ch aemulari.ldeo cum post corpus aethereum,dia uinum, δc immortale primo loco collocatus sieignis ut in priori libro ostendimus) maximὰ elementorum omnium quantum mortalis natura
imitari potuit immortalem, propinquus est ignis coelesti & aethereo corpori. Na & naturali motu ignta ad coelum tendit, tanquam ad proprium locum, naturaque sibi debitum, a quo praecipue ueatur & conseruetur: obtinet etiam qualitatem & virtutem degeneratem quidem ab aetherea qualitate,& diuino eo tepore aethereo,& t men propinquam, caliditatem .s summa, quam etiam calor ille aethereus ac lumen coeleste generat,si fuerit pauid intensius. Caliditas haec ignea qualitatum omnium primarum maximε activa est: hac item mater rerum omniu natura utitur, ut praecipuo instrumetito in generatione & conseruatione mixtorum omnium, eorum praecipua quae animata sunt, aliisq; perfectiora: de qua infra plurima dicenda supersint, quae hoc in loco omittimus.Ignis item purus hic & elementaris, maximam inter res mortales omnes obtinet xx
46쪽
D E ELEMENTIsritatem, & propterea minimum materiei habet, utpote qui prςcipue accedat ad naturam formae, ac veluti absblutus sit a crassiti ateriae: suapte
etenim natura,non aliunde lucet,lumenque naturale habet non aliunde mutuatum , quamuis non adeo magnum,ut aliis quoque rebus corporibusque propinquis valeat lumen impartiri u in propria naturalique raritate perstiterit. Verum cum primum fuerit adscitus ad materiam densiorem,quae tame non sit omnino opaca,sed ii mini perula,c5sestim lumen emittit. Calore igitur & lumine ac raritate substantiae, proindEque paucitate materiae, formaeque praestantia, actionis quoque vi, ad generationem mixtorum omnium proculdubio ignis summoperὰ aemulatur praestatiam coelestis corporis. Ideoque quemadmodum uniuersa haec elementorii sphaera se habet veluti quaeda materiae massa & moles, quam corpus coeleste essingit & format: ita caetera tria elementa,si igni comparentur,habent sic tanquamateria et ignis verb forma eorum est & figulus, qui ex illis mixta omnia essiciat. Verum hoc a nobis inferius aptiori loco diffusius disseretur, cum de mixtione elementorum verba faciemus, praeterea ignis magnitudinu sua qua in immensem ditanditur,imitatur corpora coelestia. Na cum elementa proportipium hanc inter se habeant, ut aequa sit materia omnium,eamque proportionem habeat elementum uniuersum ad terrae clementum , quam hiet ad certam quandam gi
47쪽
LI p. II. assam terrae ignis ille,qui ex ea generari potest, nimirum omnibus perspicuum esst, vel ex minimaligni parte,quod terra longe est rarius, tam magnam ignis copiam generari, ut si perdurare tota ea vis ignis posset simulque conspici, incredibilis quaedam moles diffusa esse videretur , quae ex pusillo ligni stipite prodiisset. Hac ergo ratione perspicia una esse reor , sphaeram ignis eximiae magnitudinis esse. Praeterea ex Astrologoru rationibus qui metiuntur quantu luna a nobis distet, quae infima omnium syderum est, facile c5- pertum erit, siphaeram ignis maximam esse oportere . Amplius ex coeli motu & vertigine idem proculdubio persuaderi potest. Nam motus disgregatione calorem facit, ac nimium calcfaciendo,igne: ut sensius testatur. Cum igitur coeli vertigo fere pertingat etiam ad uniuersum aerem,
qui est ii, pra alcissilia os Montes constitutus, nulli utique dubium esse debet, quin maxima pars illius totius corporis circumacti, motu rapidissimo dis regata accedatur,& ignis fi t, seu in na- rura ignis coseruetur. Elementu ergo ignis longo sep crat magnitudine alia clementa omnia: ideoq; hac quoque ratione natura coelestis comporis imitatur. Ad haec ignis elementum particeps quod amodo est motus circularis , qui proprius coelorum est. De quo paulo latius est a nobis disserendum. Sph. aera ignis uniuersa circumagitur, motiique in circuiti semper vertitur: huius motus tame causa non est a natura, formave
48쪽
DE ELEMENTI shuius semeti , neq; hic motus verὸ circulatis est& simplex,ut aliquibus videri potest.Nam unius
corporis simplicis unus latum motus simplex naturalis est, igne corpus esse simplex c5slat,naturaq , ferri a medio sursum versus: non ergo potest motu circulari moueri secundu natura,neq; etiamotu circulari sinaplici potest violenter moueri. Na motus violetus est naturali c5trarius: motui aute circulari nullus motus simplex cotrarius esse potest. Uni etenim unum tacbm contrariu est: ac motui naturali qui est a medio sursum versus, que diximus natura conuenire igni,cotrarius est motus simplex rectus,qui est ad medium. Motus igitur circularis simplex neq; secundu naturam, neque contra natura igni alterive corpori simplici attribui potest, praeterqua corpori coelesti, cuius naturalis est motus : igitur motus quo circvagiatur elemetum ignis,non est motus simplex,nem proprio nomine atq; appellatione circularis appellari potest. Sed vertiginis motus est quida de
circularis seu circumactionis, copositus ex pulsu& tractu : quo fit ut eo motu tota ignis sphaera non moueatur uniformi, eadεmque velocitate de passu, sed quaedam ignei elemeti paries vel citis,nonnullae lentius vertigine illa consequantur: aliae inuicem impingantur & conglobetur, contra aliae dis luantur. muis autem miniamὸ concedamus motum hunc non simplicem, quo ignis circumagitur, esse naturale igni, quia corpus simplex natura motu simplici mouetur,
49쪽
hon autem motu composito, non tamen motusis violentus est . Nihil etenim violentum potest perpetuo perseuerare, perpetua tamen vertigine elemetum ignis circumagitur: erit igitur motus hic igni neque contra naturam eius,neque sec dum naturam,sed ut ita dicam est pretier natura. necnon etiam praeter violetum . Causa vero esti ciens huiusce motus, nulli dubium quin sit coopus cheleste circulariter motum. Quo pacto a tem coelum mouere queat ignis sphaeram, cuni simplicissimo circulari motu moveatur, neque uno ua magis vergat in quampiam parte, quam in aliam,itemque habeat superficiem concauam
laeuissimam, in qua nulla est ruga nihil est quod
emineat,aut intrb recedat, dubitare aliquis merito posset:verum si recte attendamus ea quae lico naturali conueniunt, non dissicilὸ erit nobi hanc quaestionem distatuere. Locus cum contineat locatum, se habet ad corpus contentum,ut forma ad materiam,seu Vt totum ad partem. Mi- tum ergo nulli esse aebet, si nulla vi, ex conium chione tamen quae est inter ignem & coeli coh- cauum, locum inquam naturalem ignis, coelum in gytum moueat ignem, corpus sibi proximu: ab extrinseco igitur principio est hic motus, a coelo inquam,quod secum ducit ignem coniumctum. Possemus huic non aegrὸ addere alia eausam,qualitatem. s coeleste,illam qua omnia et menta fouentur ,& mixta corpora generantur: quae cum E coelo fluat continenter, ao ebque cλ
50쪽
DE ELEMENTI sseruetur,ut in lumine conspicimus: nimirum incredibile nequaquam est si circumacto coelo ac propterea cir*umacta qualitate hac, ab ea ignis moueatur in gyru. Nam in motu quoque aquei elementi & maris oceani, ut infra docebimus, nulla alia causa afferri potest, praeter huiusmodi
qualitatem gratia cuius omnia clementa imitentur motum coeli circularem, praeter naturam tamen eorum, nec miniis praeter violetiam ullam: rerram excipio, dc eam elemctorum portionem quae continetur intra terrae recessus. Nam terrarum quoniam gerit vicem centri, quod in motu sphaerae est immobile, tum etiam suo pondere dc constipatione motui cuiuis inepta est, si in proprio naturalique loco constiterit: sola ergo non adficitur terra coelorum motu,cum illis quae intra eius recessum continentur, de intercipiuntur
ab eius partibus eminentis limis de summis, sciliacet motibus. Motu hoc circulari difformi & inq- quali sphaera ignis circumacta, necesse est interdum partes eius conglobari & constipari: quod cum accidit,confestim splendorem emittunt de illustres sunt, quod prios pro summa ignei cor- poris raritate facere non p'terant, sicque imitatur speciem flammae. verum cum corpus igneu
i natura tendat in suam raritatem, calorque constipatus reseluat de rarefaciat . rursus dissoluun- tur partes illae,& famae species evanesicit.Quinetiam motus de vertigo coeli,cuius vi constipatae