장음표시 사용
51쪽
3a ELEMENTA GEOGRAPHIAE E Τ HYDRO GRAPHIT.
Tab.II. l. Inveniatur locus Telluris S, cui tum Fig. 20. Sol verticalis existit S. i 73λa. inoniam Sol occidens a Lenith, HoriZOn vero rationalis H R a puncto S undiquaque quadrantis intervallo distat S. 62. Auron. ), transibit is per Lenith omnium locorum, ubi Sol oritur vel occidit, adeoque si Longitudini Aloci dati S addas quadrantem AEquatoris Ao, prodibit locus sub AEquatore Ο, ubi Sol occidit
3. Addatur eidem Longitudini A aracus quicunque quadrante minor AI; habebitur Longitudo loci Dsub Meridiano P D, ubi Sol occidit S. cit. . Quare cum triangulum D Io sit rectangulum ad I S. 76 Auron. & angulus o elevationi AEquatoris A H in loco dato S S. I . GDon. ; hoc est, complemento defclinationis Solis
latus o I, Longitudinum loco rum D & o differentiam r reperietur Latitudo D I ejusdem loci D s. ii 6 Sphaerici).4. Si Latitudinem loci S A, ubi Sol
verticalis, hoc est, declinationem Solis subtrahas ex quadrante SH, relinquetur Latitudo AH vel Q Riocorum H & R sub eodem Meridiano cum loco S sitorum, ubi Sol occidit. Inventa adeo sunt loca quotcunque Telluris Ο, D, E, R, &c. ubi Sol o cidit : & eadem ratione reperiuntur loca quotcunque Telluris in altero Hemisphaerio, ubi Sol oritur, Longitudinibus nempe per subtractionem determinatis.
De Antriis, Periaecis Antipodilus.
DEpINITIO XXXIII. I76. A Nasci sunt Incolar, qui Γ, eandem Longitudinem &Latitudinem, sed diversi nominis ha
Meridiani semicirculo s. 11. &hinc simul meridicm habent, horasque diei reliquas easdeui s. a 3 γ.DEpINITIO XXXIV. 378. Periaeci sunt Incolae, qui eandem & cognominem Latitudinem, sed Longitudines oppositas habent.
COROLLARIUM.I79. Sunt adeo Periceti in ejusdesti Me
ridiani diversis semicirculis F. s x ), & hinc
uno in loco media nox est, dum in altero meridies existit.
DE vi NITIO XXXV. ISo. Antipodes sent Incolae diam raliter sibi mutuo oppositi. CO-
52쪽
p. VI. DE ANTOECIS, PER IOECIS ET ANTIPODIB. 3s
COROLLARIUM I. I 8I . Quia Tellus rotunda & quidem figurae propemodum Sphaericae S. 3 ὶ; Amtipodes dantur. COROLLARIUM II. 81. Antipodes sunt in eiusdem Meridiani semicirculis diversis, & hinc uno in
loco media nox est, dum in altero meridies existit, horasque contrarias numerant Antipodes.
COROLLARIUM U. t 8s. Dum ergo uni Sol oritur, alteri occidit c S. t 9 Asron. atque hinc unius dies alterius nox est IS. Ira .
remperatarum est frigidarum tempestares anni conIrarias haιent, nempe cum uno in loco hiems est , in altero aestas existit ι cum in uno ver es, in ati ero a Iumnus existis se contra. DEMONsT RATIO.
Cum enim o ae sit in Hemisplinio Boreali, o in Australi S. 373 Astron. γέ dum in illo aestas est, in hoc hiems existit Sio 7. Da , consequCnter quia declinationes o ta & oaequales S. I 8a Asron. , adeoque veris & autumni initium cum ingressu Solis in AEquatorem connectitur s. 78. y J , dum in illo ver est , in hoc autumnus existit & contra g. cit. . Sed Antoeci & Antipodes in diversis Hemisphaeriis habitant S. i 76. I 8o :ergo etiam tempestates anni contrarias habent. e. d.
THEO REM A XXIX. I 87. Antaeci or Antipodes Polos iu
versos aequatiter elevatos habent. DEMONsT RATIO.
Antoeci habent Latitudines aequales, sed diversi nominis s*. i 6 P. Sed Latitudo aequatur elevationi Poli cognominis S. 14ὶ: ergo Antoeci ha bent Polos diversos aequaliter ele MOS.
Quoniam Antipodes communi Ho- Tab. II.
COROLLARIUM. 18. Habent adeo Antipodes Latitudianes aequales, sed diversi nominis g. sq).
nsimum or brevismetum annι , -- dies avi noctes aquales Frisio tempore babens, nempe quando uno Deo dies
53쪽
l , ELEMENTA GEOGRAPHIM ET HYDROGRAPHIAE .
longi simus , in altero brevissimus es se
Antoeci & Antipodes Polos diversos aequaliter elevatos habent g. i 87), adeoque in locis Eclipticae oppositis cum eaedem sint declinationes s. 398 A Don. , eaedem reperiuntur differentiae ascensionales f. ao5 AUDon.) , consequenter dies ac noctes oppositae aequales sunt m a i 3 Astron. & hinc uno in loco dies brevillimus, quando in altero longissimus extiti t. E. e. d.
COROLLARIUM I. 9o. Unius adeo dies sunt alterius nocin
Is r. Cum dies in uno loco crescunt, in altero dccrescunt.
THEo REM A XXXI I92. Amaecis in AEquinoctio Sol simul oritur se occidit . sed reliquo tempore
Tab II. Antoeci sub codem Meridiano sititia. M. F. I 77), adcoque .ssiquator Ad per Horigontis utriusque HR & hr intersectionem O transit S. 8 ron. . Sed tempore AEquinoctii Sol in PEquatore haeret s. I sa . Ergo tum Sol Anioecis simul oritur & occidit. Quod erat
Sed dum Sol versatur in signis Borealibus citius ad HoriZontem HR, quam alterum kr pervenit; contra vero in Australibus citius ad hr, quam H Rr addoque uni loco citius oritur, quam alteri. Quod eras alterum. THEO REM A XXXII. 193. Qua stella dato loco nunJuam occidant, Antare Is σ Antipodilus Uufi
dem nunquam oriuntur contra. DEMONSTRATIO.
Antipodes eundem Horigontem habent i S. 18 J: ergo quae uni nunquam occidunt stellae, ali cri nunquam oriuntur S. is A ron.). Quod erat unum. Porro sint hr & HR HoriZontes Tab. II. Antaecorum. . oniam ch 8c AP qua, Fig. H. drantes sunt ,. 62. 49 Auron.) ri erit
intervallo PR circa Polum P revolvuntur stellar, adeoque in HoriZonte HR non occidunt, caedem in Horizonte kr non oriuntur S. Is Vron. . Eodem prorsus modo ostenditur, stetitas, quae intervallo pr circa Polum prevolvuntur, adeoque in Horiaontehr non occidunt, in Horigonte HKnon oriri. Puod erat alterum.
THEO REM A XXXIII. I 04. Si Animi faciem sibi mutuo obisversant . vel Antipodes eandem ad PEqu toris idem punctam convertant; siderauni oriuntur a dextra, alteri asinistra. DEMONsT RATIO.
Sint etiam Aniceci in Z de e const Tab.II tuti sub eodem Meridiano F. i 77 . Quodsi ergo tibi mutuo faciem obvertant , dextra unius in L de sinistia alterius in L opponentur Horigontibus ortivis kr de HR M. iso Astron. . Quae igitur uni in L a sinistra oriuntur sidera , ea alteri in Q a dextra oriuntur S. Is
54쪽
CU. VL DE ANTOECIS, PER IOECIS ET ANTIPODIB. 41
c S. is A ron. .Nec absimili modo Idem
de Antipodibusostenditur. e. d. THEO REM A XXXIV. I9 s . Incola in AEquatore non habent Antaecos , Periarci eorum iidem sum qui Antipodes.
Aniceci habent eandem Longitudinem & Latitudinem pariter eandem , sed diversi nominis S. I 75 . Quare cum in AEquatore nulla sit Latitudo g. 13 ; nulli quoque Incolarum in eodem sunt Anioeci. Quod erat unum. Periceci habent Latitudinem eandem & ejusdem nominis , scd Longitudinem semicirculo di fierent in s S.I 782. Quare cum in AEquatore Latitudo sit nulla scit infinite exigua g. 1 3 ;Pcri ceci Incolarum AEquatoris erunt in AEquatoris puniato semicirculi intervallo remoto, hoc est in puncto diametraliter opposito g. 133 Geom. J.
Iidem ergo sunt cum Antipodibus S. iso P. Ze. d.
TAEO REM A XXXV. I96. Incolae ejusdem Paralleli eundem Polum aeque elevatum Angia que anni dies se nocZes aequales hasent, se singula sella supra eorum Horizontes
aequali temporis intervallo commoramur, ac in iisdem Horizontis graditas orsum tur er occidunt. DEMONsT RATIO.
Incolae ejusdem Paralleli eandem Latitudinem eamque cognominem habent s. 3 3 : ergo eandem quoque Poli ejusdem clevationem S. I J. Quodera m. Quia clevatio Poli eadem , per de monstrata, in iisdem punctis Eclipticae S. 2o6 Ainon.), & earundem siclia-Wolffis Oper. Mailrim roIn. IV. rum eaedem reperiuntur disserentiae ascensionales S. 2 6 3 AFron. . Ergo Longitudo dici atque nocitis gai 3 AN S mora stellarum supra Hor Zontem ea
Similiter quia elevatio Poli cadom, per demonstrata,amificia do ortiva & occidua eadem S. ro 6 Asron.). Sol adeo& stellae in codem Horizontis gladuoriuntur ac occidunt S. I9 ron. .
Euod erat quartum. COROLLAR lUM I. I97. Stellis, quae uno in loco paralleli semper latent vel patent, in alio quocunque ejusdem similiter semper latent vel patent
I92. Quoniam Periceci in eodcin Paralia leto habitant s. t 8 in , singulos anni dies Ze noctes aequales & Polum eundem aequaliter elevatum habent: Sol S stellae eaedem in iisdem Horietontis gradibus ipsis oriuntur ac aequali trempore super HoriZonte commorantur s. 396 ; eaedem denique stellae iisdem semper latent, semper patent
THEO REM A XXXVI. I99. Incolae ejusdem Paralleli horis iisdem . seu ejusdem nominis, Solem ope las ea em aeque supra Horizontem elevatas vel infra eandem depressas habem.
Incolae ejusdem Paralleli eandem habent Poli ejusdem elevationem S. I95 . Ad horas igitur eodem modo a meru- die unius cujuslibet loci numeratas altitudo vel profunditas Solis atque stcllarum eadem g. goo Auron. . Ze. d.
55쪽
4a ELEMENTA GEOGRAPHIAE ET HYDROGRAPHIR.
S c Π o L I O N. 2 I. . Non habetur hic tr in pracedente Theoreinate ratio ea lux di ferentia, qua ex mutata Solis declinatiune Iaxta nonnuli is ori--ν . 167 Astrou. 3, in praesente nimirum
Tilao REM A XXXVII. 2O2. Incola ejusiam Paralleli omnes
anni tempeτates easdem se eodem tempore halent. DEMONsT RATIO.
Solis emin meridiana altitudo singu-IJs dic bus in locis singulis eade in S. iς9 2. Sed a distantiis Solis a vertice scualtitudinibus ejus meridianis variatio tempestatum statarum pendet 9 76ctsqq. In eodem igitur parallelo tempe
tates eodem tempore caedem sunt. Qe.d. COROLLARIUM.eto 3. Ergo Perloeci tempestates statas e dem tempore easdem habent s. 178 in.
2o . Periaria horas contrarias nu
Sunt enim in Meridiani ejusdem semicirculis oppositis g. I 8) atque uni meridies est, dum alter mediam noctem habet S. i 7s ). Quare cum AEquator per
Meridianum utrobique aequali celeritate moveatur I. I 3 6 Don. ; horae a meridie unius loci numeratae coincident cum horis a media nocte alterius numeratis. I. ἀT ME ORAM A XXX l X. nonaginta gradibus ab AEquatore In eo.
dem Herni sphaerio distant S. t ); Poli
Peri oecos habere nequeunt. Quod erra
Antoeci sub eodem Meridiano sitisant f s. 177 & Latitudinem eandem, sed diverti nominis habent g. i 76J. .are cum Poli etiam in eodem Meridiano siti sint S. ao 4 de Latitudinem eandem, nempe so Q sed diversi nominis habeant fg. 1 ); Poli sunt sibi mutuo Antoeci. God erat secundum. Poli denique sibi mutuo diametraliter opponuntur s. ): sibi mutuo igitur Antipodes sunt S. igo . Quod
THEO REM A XL. 6. Periaeci unius loci sunt Animo- Tab.IRrum ejusdem Antipodes, o Antipodum DI, M
Peri oeci &Antoeci ι & x ejusdem loci Z sub eodem meridiano habitant S. I 77.17s . Jam si Audit aequator; erit AZ Qi S. I 6.178 . Sed APQest semicirculus g. i ); ergo etiam e Η ι semicirculus est g. II Arishm. , consequenter ι & e sibi mutuo diametraliter opponuntur S. 133c m. . Sunt adeo, Periceci i loci Z ejusdcm loci Anto corum α Antipodes g. ago . Quod erat
Antipodes L &Pericec I i ejusdem loci
Tnti e dem Meridiano siti: g. I s. 2os. Poli non habem Persavos , Hisque mutuo sum Amarci se Antipodes.
Perloeci enim Latitudinem eandem &cognominem habent S. t 78 . Sed cum prater Polos non dentur puni sta, quae Quoniam vero QL AZ - 1 g. I 78. 188 ; Antipodes L & Petice ci i loci Zeandem Latitudinem, sed diversi nominis babent 3. 3 3 . Sunt adeo Periceci i tipodum L loeci S. I 76 G oderatin Hurum. CAP. Diqiti reo by Gorale
56쪽
Cap. VII. DE PLAGIS, VENTIS ET TEMPESTATIBUS VAGIS. 43
s. 8. Tot adeo sunt plagae , quot Horuaontis puncta, hoc est, numero infinitae. S c M o L I O N. 2o9. Interdum quoque Plaga sumitur pro intersiectione eir ii verticalis σ circuli cujus eunque Horia isti paralleli immo a nonnullis pro segmento verticalis inter Meridianum c Horias utem vel circulum eidem parallelum
aio. Plagae indicantur per rectas expuncto in plano Horizontali assumto undiquaque in infinitum excurrentes.
DEFINITIO XXXVII. . 2 II. Plaga Cardinales sunt intersectiones Hori Eontis & Meridiani atque Circuli Verticalis primarii.Nempe in te sectiones Horizontis &Meridiani vocam
quarum illa Polo septentrionali, haec meridionali vicina: intersectio Horizon. tis ortivi & Verticalis primarii Oriens ; OsT intersectio Horigontis occidui &Verticalis primarii occidens νEsr .
COROLLARIUM. II a. Coincidunt adeo cum Cardinibus
DEFINITIO XXXVIII. 2I3. Maga collaterales vel intermedia sunt, quae inter Cardinales interjacent.
Sunt vel primaria, quae aequali angulo ad uabus Cardinalibus remotae; vel secumdaria, caeque aut primi ordinis , quae aequali angulo a Cardinali & primaria quadam vicina distant; aut secundi ordinis , quae aequali angulo a quadam Cardinali vel primaria & secundaria primi
ordinis removentur. COROLLARIUM. q. Collaterales adeo primariae a Cardinalibus distant angulo As graduum I secundariae primi ordinis a Cardinali Jc primaria collaterali vicina angulo 12 φ 3 o ; secundariae secundi ordinis a Cardinali vel primaria collaterali 3e secundaria primi ordinis II 'Is .
DEFINITIO XXXIX. 2Is .Ventus cst motus aeris sensibilo. Dividuntur venti in Cardinales & terales vel primarios, vel secundarios primi ac secundi ordinis pro diversitate plagarum , ex quibus spirant. Nomina ce manica ventorum pariter ac plagarum collateralium primariorum componuntur ex nominibus Cardinalium , ita ut Septentrio & Auster praeponatur; nomina secundariorum primi ordinis ex nominibus Cardinalis & primariae adjaccntium , ita ut nomen Cardinalis praeponatur; nomina denique secundariorum secundi ordinis ex nominibus Carisdinalis vel primariae adjacentis & Ca dinalis proximae vocula ad gen) adjecta. Latinis nomina peculiaria sunt: quae omnia ex tabula adjecta manifesta sunt. F a Nomia
57쪽
ELEMENTA GEOGRAPHIAE ET HYDROGRAPHIAE:
a. Nora genosen Hyperboreas Hypaquilo Gulicus
58쪽
Cap. VII. DE PLAGIS, VENTIS ET TEMPESTATIBUS VAGIS. 41
S Η o L I O N. 2I6. Nomina Latina aptavimus Germanicis exemplo Ricci OO l) , non quod olim eosdem ventos pracssie designaverint, sed quod venti per eos designati proxime cum iis conis veniant. Viri ovius m) ventos nonnisi a. numerat alioque ordine plagas disponit, prout ex tabula sequente apparet.
Nomina venisti, lim Dillantia a septent. ,Nomina venisi torrimni stantia, b Auilio I. Septentrio
7sPROBLEMA XXXII. 2i7. In dato quolibet Telluris loco determinare plgas singulas.
b. II. I. In plano Hori ontali designetur li-Fu H. nea Meridiana NS g. I 2O. A fιron. , quae altero sui extremo N Boream, altero S Austrum in-
perpendicularem : erit in O O. riens , in m autem Occidens.
NCO bifariam per rectam 3 S. 2I,& ΟCS atque NCν per re tam I 3. 29, erunt in s , I 3 ,2i & 29 plagae collate sales pria
23, 27, & 3l octo plagae in te γmediae primi ordinis. s. Denique anguli NC3,3CS, CI
28, 3O, 32 plagae intermedia: claudi ordinis. 6. In C erigatur stylus cum regula citruca ipsum mobili atque pinnacidiis instructa. Quod ii enim regulam huc illucve m v eas, donec acies ejus plagam det, deratam stringat, oculo ad pinnacidium oppositum applicato plaga desiderata
COROLLARIUM.238. Quod si ergo regulam ita em veras, donec per pinnacidia collineanti occurrat punerum Hori ontis in quo nubes oriuntur ; plaga innotescit, unde venti superiores spirant. S c R o L I O N. 2I9. Equidem vulgo di scuntur venti ex flabellorum in tectoνum fastetis constitu
torum situ r enimvero obsie, vationes aliquot annorum me docuerant, ventos superior'.
59쪽
s ELEMENTA GEOGRAPHIAE ET HYDROGR APHIM
H nabes vetant, esse diversos ab isferior Las , a quibtis flabella ista agitanar. Euamobrem venti superiores ex motu nubium discernendi, qua dum in contrarias plagas ferantur, ventos in diversis aeris regionibus diversios spirare agnoscitur : id quod asitio tempore observare licet, quando aer inferior serenus, non turbidus, quemadmodum hieme.
THEO REM A XL. 22O. Venius per maria spirans humidus est, astate frigidus, hieme, si aqua
marina in glaciem non abiis, calidus. DEMONSTRATIO. Oniam ex aqua constanter ascendunt vapores, quod vel exinde colligitur, quia aquae in vase aperto quantitas aliquot horis elapsis imminuta de
prehendatur 2 presertim si radiis sola
ribus exponatur; aer mari incumbens vaporibus multis impraegnatur. Scdventi per maria spirantes aerem istum advehunt; advehunt ergo multos vapores, adeoque humidi sunt. God
Porro aqua eodem temporis Inte vallo minorem calorem concipit, quam corpora terrestria iisdem radiis sol, ribus exposita; hieme autem aqua marina , quae in glaciem non abiit, minus frigida quam terra glacie obducta, vel nivibus tecta. Quare cum aer corpori alteri contiguus calorem & frigus ejus participet, experientia teste; aer aquis marinis non conglaciatis contiguus hieme calidus, aestate frigidus existit. Ventus adeo eundem advehens
aestate frigidus, hieme calidus. Quod
erat Aurum. COROLLARIUM.12 I. Quoniam venti humidi aerem o nubilant , adeoque magnam radiorum . Iarium partem reflectunt, ut ad terrain pertingere nequeant; quo minus Sol i tegris viribus corpora terrestria calefaciat, impediunt.
THEO REM A XLI. 222. Penti per serram continensem stirantes sicci sunt, astaιe catia/, hieme autem frigidi. DE MONIT RATIO. Ex terra pauciores vapores ascendunt, quam in Oceano, adeoque aer super tetra continente consistens paucioribus quoque vaporibus impraegnatur. Accedit, quod vapores magna caloris vi ex terra eliciti tenuiores sint, adeoque minus sensibiles existant. Sed ventuS per terram continentem spirans acrem eidem incumbentem advehit ;adeoque paucos vapores eosque tenues secum vehit. Quod erat primum. Porro terra aestate magis calefit,
quam aqua iisdem radiis solaribus per
idem temporis intervallum exposita. Quare cum aer calorem corporis contigui participet; qui aestate terrae continenti incumbit, magis calefit, quam qui super aquis consistit. Ventus adeo aerem calidum advehens calidus. Quod erat secundum. Eodem modo ostenditur, eosdem' ventos hieme frigidos csse. Quod eras
COROLLARIUM.113. Quoniam venti sicci aerem sere nant f s. - , adeoque radiis solaribus liberum
60쪽
liberum per Atmosphaeram transitum con cedunt, quo milius Sol viribus suis- inte-νris calefaciat, nisi impetuosi fuerint, non impediunt. S c Η o L I O N. 116. Ventos impetu os ealori eontrarissesse, ipsa experientia loquitur. Ratio non una. Adrem enim calefactum abigunt, 'nodum advehunt, νadiis solaribus paniculas Am pharicas ealefaciendas nimis eire sabducuno, calorem ex eo oribus terrestribus expirantem di panι motum , qui ad naturam eatoris reqMiritur , destruunι. Sed ea Physica considerationis eum sint, a nobis distinctius hoc ista exponenda non sunt.
THEO REM A XLII. 223. Venit per regionem s rantes, ubi asius ingens, calidi Funt ι spirantes autem per rerras gelu rigidas, frigidi.
Parum differt a Demonstrationibus
Theorematum praecedentium. COROLLARIU M. a16. Hinc idem ventus, eadem anni tempestate stata, non singulis annis atque calidus ver seigidus.
DEFINITIO XL. H7. Tempestates vaga sunt, quae non singulis annis eaedem, sed caloris
ac stigoris & humiditatis ac siccitatis
gradibus variant. S c Η o L I O N.
228. Hus nempe refer, quod alia astas in eodem Teluris loco calιdior . alia minas eat hiems alia gela solat, alia minus σita porro.
THEO REM A XLIII. 220. Tempestatum vagarum causa
sunt venti. DEMONSTRATIO.Τempestarum vagarum causae tallo. nes continere debent, cur statae singulis annis non sint eaedem; sed caloris de frigoris, humiditatis de siccitatis gradibus varient F. a17. 2a 8 ). Sed ven. totum alii calidi, alii frigidi, alii humiadi, alii sicci S. 22 O. et aa. Ia I); alii actionem radiorum solarium impediunt S. χχΙ. a 24 I alii minus a 23 .
Uenti adeo tempestatum vagarum causae sunt. Δ e. d.
SCHOLIO N. 23o. Vemorum υariationes cum hactenus praesci nequeant, nee omni in Terra tempestates vaga quanam dato tempore simι. in is rare liceat; tempestuam quoque praedicti nes certa nondum in potestate sant. Conje ras nullo fundamento nixas vana Asrologo rum turba relinquimus.
CAPUT VIII. De Globi Trerestris artificialis constructione usi.
ra ex cuprO , orichalco, charta aut materia alia confecta, in
cujus superficie loca Telluris praecipua intervallis earundem distantiis propo