장음표시 사용
1051쪽
LIBER tr. Dnes instruens, prudenti viro omnes vitae labores atque molestias sorti animo esse Ni
randas: quod ut in dissicillimis rebus a nobis praestari possit, diuino auxilio opus esse. 5cca maxime herba quam Moly vocavit,nomine haud dubie de ptimo sermone repctito, quod Hermathena nolira necessariam in animi perturbationibus refrenandis patientiam interpretatur. Huius tamen poematis occasionem e vetere fama de prisco illo Glysse apud Iones iactata accepisse mihi videtur, a quo de nomen & ca omnia mutuatus est quae ad Inseros de Elusium campum pertinent, ut alia interim qiram plurima breuitatis caussa missa faciamus. Virgilius, si quis alius mortalium, non in Homero tantum, sin ab sed in omnibus etiam aliis cum po et is tum historiae scriptoribus diligentissime versatus, se m M tm Eneam situm, quem ex Achille de Vlysse compotitit, de utriusque dotibus cumulauit, ad Inseros demitit circa Cumas de Baias ad ipsum Auernum; ubi &cgo Sibulle antrum intraui,dc eius vidi sacellum; rem profecto ut Ogygia sere antiquitate nobilem, ita non indignam admiratione ob longam de altam specum c rupe cxcavatam, ad cuius intima calidus vapor subeuntes non parum molestat. Quis non audiuit Cumanae Sibyllae nomen, lacum Aurinum , paludem Acherusiam , Phlegraeos campos perpetuis fumis deflantis de aqua semper bulliente mirabiles: Sunt non procul inde Sirenusta insulae haud longe remotae a proin ontorio quod Capreae oppositum sinum facit Neapolitanum. Haec de quam plui i ma alia indicia satis ostendunt, Vlysiis errorem ab Homero his locis adscribi,ut latui sienclit Strabo contra Eratosthenem poetae defendes honorem. Hinc Brodaeus vir longe doctissimus suspicatus cst, sit bene leaionis recordor, non unum Vlyl-sem suisse, sed alium quem Homerus celebrat, dc alium qui Vlyis bonam condidit: quod equidem ita esse pro certo habeo, illud etiam addens c prisco illo de vero Vlysse stetici lim Vlyssem exstitisse, atque ita poetam figmentis suis ad Troiani excidia aetatem accommodatis, foedam historiae priscae calamitatem attulisse: adco ut omnes veri Ho-disaei res gestas vel aeterna inuoluetit obliuione, vel ad sincium suum erronem traducens in fabularum classe collocarit. Liberemus igitur nos inutili quaestione, de id pqsthac teneamus, Homerum Hesperiae Auloniae in qua Cimmeri; Cimmeti siue Gonrcti posteri habitabant ea aifinxisse quae Hesperiae ulteriori siue Hispaniς tribuere debuisset ι nec interim curemus, scii Tritne an ignorauerit duas csse Hesperias, de Hesperum siue Hodyleum in ulteriore sibi sedes collocasse. Mihi certe verisimile non fit, eu quic- Homm a M. quam certi de rebus Hispanicis nouisse. Alioquin enim in Hodysei sui figmentis vera historia de topographia condiendis nec Tagi nec Vlysti bonae mentionem neglexisset,&-mm . Sacrum potius promontorium aut Barbarium aut Lunae dedicatum ad Solis occasum de Inseri portas quam Leucada petram posuisset. Leucas enim in Epiro est petra alba I ainsignis, e qua quotannis quempiam criminis reum in mare deiici auibus alligatum, ut Volare videretur, ac nauiculis exceptum extra fines deuehi solere, Strabo commemorat, quo fortasse respexit poeta: eo quod haec via quaedam ad Inseros ducens videri posset. Quid igitur ad Hispaniam faciunt vel ea quae de Cimmeriis, vel ea quae de Leucade dicuntur e Iam si Leucas in Epiro est, alia via procorum animae ad inferos, alia via vlyssea descendit. De procorum animis sic canit: Tας ισαν ωκεας ροάς et λευκάδα πῖ M', H παρ' ἡ λίοιο -λαι-δῆ π sc H. id est,
Oceani accedunt fluctus δ' Leitcada rupem, Et Sotas portas, magnam Somnia gentem.
Quid hic facias ubi occidentis portam cum Leucade rupe vides coniunctam' Num Sehic quispiam defendet topographiae rationem a poeta haberi qua in re sese Strabo
egregie fatigat. Audiamus nunc quam viam Vlysses tenuerit: H et ις πειρος ἱκανε βαθυρρο- ωκερποῖο, Ur δὲ xis ut eo ν ανθῶν δημοί o α ρλις τε. id est, Nauis ad Oceani fines peruenerat alti, αν parte inpopulus, qua parte urbs Cimmeriorum. udd si conccntum in his quaeras, necesse fuerit ut Leucadem ex Epiro in sinum Baia. p. vi Hnum transferas vetustim Cimmeriorum sedem, ut Se ipsum Baiarum nomen declarat.
Sunt enim Baiae id reuera quod vocabulum Parcii nobis sis'ificat , qui Thermas omnea sic vocamus, quibus nullus magis locus quam haec Cimmeriorum ora abundati
1052쪽
quod cum ita sit, clarum est eos nugas nobis vedidisse, qui patum Vlysias socium suillo
prodiderunt. Nos Homeri sigmenta ad historiam variis modis alludere; verum a paucis aut nullis omnino rebus reapse poste accommodari scimus. Licentiam ille tibi poeticam sumsit tam longe ab historica veritate seiunctam , ut ob eam caussam Luc num poetarum albo eximant, quod nimius sit custos veritatis. figmenta igitur quamplurima sunt ad Paniam utramque pertinentia, quae dissicile esset ad I cras referre ita rationes immo si verum fateri oportet,vel sola Arcadica totam musticam complectu tur Theologiam: quam persequi alias Quasse erit opportunum: hoc loco cum modum
tenebimus,ut specimen dumtaxat symbolorum fabularum luc dedisse videri queamus& obiter attigisse, quibus inuolucris primi illi post diluuium patres antiquitatem suam sacramque his loriam velarint; & quam fieri nullo modo possit ut Arcadica quisquamcxplicet enucleesque , nisi sermonis eius sit peritus quo homines ante Lunam genici
utebantur. Prius tamen quam hinc discedamus,Ocnomai fabulam placet examinare, propterea quod huius filia Hippodamia totius artis c luestris, cuius certamen ad AI-plicum agebatur. de nomine suo princcps csse videatur. Breuiter itaque Oenomaus cx ore nom-- composita voce derivatur; quam duobus modis intelligere postis: ait ro, vi cet idem significet quod ab aeterno; altero,ut idem sit quod vacuum; eo quod haec vox ad utrunaque sit ambigua: S priore quidem via Oenomaus dic tur antiquus ab aeterno nomen suum habens , qui non alius est quam Deus pater habens filium nomen suu in ab aeterno; posteriore modo Oenomaus'hanc habcbit interpretationem, ut anti quias nomine vacans sic vocetur, de hoc quidem pacto nomen non pro filio, sed provocabulo Dei naturam exprimente ponetur, quale non prius mortales fabricare poterunt quam Deo sint aequales. Tam enim absurdum est dicere nos Dei infinitatem capere ac nomine complecti posse, qu.am mentis nos liae angustias diuinae menti facere aequales. In eundem igitur Antiquum quadrat & nomen ab aeterno habere, secundum illud , Nomen eius ab aeterno i S nomine omnino carere. Suum sibi nomen habet a quale totam potentiae infinitae latitudinem explicans, quod est aeternum aeterni patris verbum: Et rursus nullum nomen haba a mortalibus inditum, quod propriam ipsius naturam designet. Nam cuius rei nullam habemus noti enem, propterea quod omnem notionem infinitis interuallis execdat, citis nec nomen fabricari queamus. Posterioracius sistum videmus, uti ipsemet Mosi rcuclauit, quo fit ut ex iis rebus quas scimus ab ipso dependere, ci nomina fingamus: ut dum omnia bona ab ipso fluere cogitamus, wsum bonum vocamus, non quasi boni ratis eius infinitas animo nostro comprehendatur . sbd qtiod bonum cuius intelligentia noltra capax est, ab illo emanet. Quanto autem qu e m captum nostrum cadunt sunt sit blimiora,tanto propius ad ipsius naturam accedere iudicantur, licet infinitis spatiis quae cogitamus ipsius excestentia sint ins mora. Quoniam itaque aeterna oblectatio superior cst quam aeterna contemplatio propterea quoci haec ab illa perficiatur,& haec illius gratia cxpetatur; dicimus Iouis nomen diuinius esse' iam Mercii ria, eo quod illud aeternas delicias tigiat ficet, hoc excellentem persectamque considerationem: quarum haec ad illam tamquam ad finem situm refertur. Spectamus enim de contemplamur ut oblectemur, non delectamur ut consideremus . De Iouis α Mercursi nomine Gallica mea prolixius tractant. Eodem in do, quia Tisit ipsam nobis denotat dulcedinem ac suauitatem, Zεἰς Iouem Graecis significat. Rabbinus Moses AEgyptius Hebraeos putat nomen Ioua non ex Hebraeo se aiione, sed cx alio quopiam antiquiore derivari. Latini Deus a d 'm, quo significatur
ipsa aeternitas, retinuerunt, unde dc Graecis Θεος. fit a nostro Dini quod csi inter no motu & partes omnes penetrante augere atque prospcrare. Quamuis autem Pe
petua oblectatio & ipsistima suauit .is Sc ipsa aetcrnitas sublimillimuressiat, quia tamentiae voccs notiones nostras , quibus lias comprehendimus, designant, longe subsistunc infra illa quae Deo per se competunt. Haec itaque crebro a me aluis annotata hoc loco petiui, quod admirabilis vocis Oenomaus compositio inclitis per uideretur; quae prima statim fronte duo nobis offert in speciem pugnantia. Quid enim videatur sibi in gis aduersari quam dicere quempiam nomen habere ab aeterno, Meunilcm nomenclatura omni carere' Oenomaus ergo filiam habuit Hippodamiam: id est, facultatem equos domandi: quam multi quidem ante diluuium ambierunt, sed nemo praeter A cadem
1053쪽
cadem unum est assecutus. omnes enim a Myrtilo agitatore Ocnomai sunt occis qui Hippodamiam ambierunt. Eil autem Myrtilus dictus, quasi IDortes, quo signiscatur Moo uexcellens occisor. Quis hic suit tot hominum interscctor Cataclysmus nempe, qui omnes vehementi tuo cursit & Neptuniis c litis deiecit & interemit, exceptis Arcade de filiis . Tandem Deus pacificatus Myrtilum in mare Myrtoum deiecit, id est,cat
clytimi aquas intra littora compescuit. 3Port-ldot caput significat omnium corum quae violentam mortem adscrunt: & idcirco aquis conuenit, quaru impetum nemo mortalium, praeter Arcados aliquot, euasit. Omnes autem Neptuniis Myrtili equis si perati sunt, qu od Hippodamiam sibi non haberent coniugem: Nam ea caussa totum Gigantum genus ante diluuium periit, quod equos suos, id cst, animos effrenes domare ii scitent. De animo qui moti dicatur, de acciri quo frenum denotatur per latinaeam o i/conuerisionem, alibi plura: ubi doceo equos symbolum animorum olini fuisse. Ex hi, ' ' colligas Oenomai, Hippodamiae de Myrtili fabulam nihil ad peculiarem Peloponesilaistoriam peltinere: scd ea dumtaxat significari Elyssum unum etiam ex iis fuisse ciui Myrtilum est gerit non ipse quidem in se, scd in auo suo dc proauo. Accepit ergo
Hippodamiam uxorem, id est, accepit ab antiquo dierum, qui Oenomaus cst, artessa animi sui domandi. Scimus in Peloponeso etiam Mineruam Frenatricem coli si ieie: Mo cuiuς s me explicatus nihil aliud docet quam prudentiam diuinitus conccisam ad impetum animorum lupatis cohibenduna adhibendam csse, si Mineruam propitiam ha 'bere cupiamus. Quod finxerint cum cucurri sic ad Corinthum viqite, significationem habet vidissimae monitionis, quae iubet non ante nobis cursum animi sistendum quam adoptatam nactam peruenerit; quoniam Corinthus a ceor ruit de luctur, quo optio nis finis denotatur. Nullum profecto nomen illi urbi congruentius dari pollet, quod talis eius situs csse cernatur, ut ne optare quidem postis commodiorem ad Omnia ea quae de locorum positu sperari possunt consequenda. Fieri ergo potest ut prouerbium illud, Non cuius homini contingit ad re Corinthum, antiquius sit quam esse credatur ab . illis qui caussam eius explicarunt.Insignis enim sententiae clogantiam votuita nominis ab Arcadibus olim impositi etymologia continetur; tua tantundem intelligimiis nobis diei, ac si audiui seimis aon cuiusuis esse hominis ad optatam metam pervcnire . . Corinthi, Corinthum Iouis illium conditorem suum scrunt, quibus Pausanias, quod i stibus carere videantur, non accedit Nobis clarum cit optionis finem a solo Ioue proficisci, ideoque non male prolem cius posse dici, quam ut nobis laetam benignamque amisi re velit, iterum atque iterum rogamus i de quo conuenienter claristimae urbis
nomini faciam, hoc loco metam huius ponam libelli; de ad Elyssum reuersiis ab Elysiasori te fluuio in Alpheum se exonerante, Olyisibonam cui sium tenebo: quo Minerua 1 - εἰ Lllotia, ab Elyso quondam magnis honoribus culta. ad campos Elysios noς deducere --: dignetur , cuius nomen si interpreteris, Nobile nobilitatis omnis caput, designabit, 'quod nos eri honi dicercinus. Quod quaelo nonac Elysus congruentius sapientiae praesidi dare potui siet, quam ii eam omnis nobilitatis & excellentis cogitationis principem vocasset quod Cel laut nobis sic exprimit, nihil ut dici queat significantius &cflicacius ad demonstrandum , c sola sapicntia omnem exii cre hominum claritatem, nec quemquam generosum vocari debere qui Mineruam, diurnam omnia ducendi subernandique potestatem, non habeat rebus suis benignam. Graeci huius significationis ignati, frigida de inepta, ne dicam portentosa, sibi somnia fingentes; ali; a palude nescio qua, ali) ab initoria nominis caussas pctiverunt: sed utraque pars iuxta caespitat . per ignorantiae caliginem in salebris laborans, nec ullum inueniens exitum adprobabilem aliquem vocis explicatum. Sequamur ergo deam Elotiam, id est, generosii in nobilitatis caput, quo ipsius ductu haeredatario, quem Mineruae nomen significat, veniamus ad supremam illam δί nobilem Obicctationem, quam Elyssius nomine suo profitetur. Qitando nunc clarissima in Arcadia Elysii vestigia dena onstraui, de e rum cum pias cis Lusitaniae monumentis conuenientiam, dc utrobique Lusus populi Eponymus una cum aliis multis indiciis reperiatur non video quid ulterius queat obstare quo miniis concludam, nobilissimum hunc lacrocm a Mole celebratum primum fuisse Hispaniae, si non totius, at saltem magna partis conditorem. Quo fit, ut
ii qua gens de primi regionis in qua nata cli incolae claritate possit gloriari, nulla hanc
1054쪽
ci R i s p A N I C A sibi laudem magis debeat arrogare: propterea quod non ab antiquissimo tantum N clii pronepote nomen ducat, sed ab illo etiam qui ab ipsa nobilitate faustissimo omine fuerit nuncupatus. Vcrum ii mihi credent , cui Eponymi sui notitiam acceptam serie
debenti non tam de illustri stemmate gloriolam aucupabuntur, quam totis viribus annitentur, ne maiorum splendor cin tenebris, decus ignominia, generosos animos vilitate, omnia denique praeclara virtutum nobilissimarum ornamenta turpi vitiorum foeditate conspurcent.
, X ptic Aris iis quae de primo Hispaniae conditore dicenda vi
debantur, tempus cst ut ad alterum transeat oratio. Hunc Tarsen, i siue Tarsum mavis, Elyssi fratrem suisse, semel atque iteium india' cavi. In uestigemus itaque principio qua de caussa ab Ione patietuo hanc acceperit nomenclaturam. Dixi maximi natu fili) Elysti no men a summo bonorum ductum suisse, quod nobilis lima excellen --φ' tissima l. voluptate definiui. Quoniam autem Ion sciebat eam tibi. a patre sortem contigisse ut insulam habitator de esset & diceretur, videbat tibi nullam generosam voluptate e liberis suis percepturu nisi nauigationibus totos sese dedicarent, si quo Noctii de Iapeti & siuae etiam satisfacerent voluntati. Vt ergo eius rei admonitio
perpetuacsset, secundum filium Taos nuncupauit: cuius vocis ratio triplex tepetatur; altera ut Ear idem sit quod audeo, de Tarsee audax ad mare transcundum vocetur: altera, ut Tar idem sit quod calco de qua notatione Tar-sce is diceretur qui marc cal . cat: tertia, ut Tar non aliud sit quam moror, de vi arsit is qui in mari moratur. Triplex cnim haec est ipsius arat notatio, tota dependens 1 contraria voce stat, qua c. lere ac velox denota uia cuius origo est na de natura clementorum vibratam indicans moti nem quae qualis iit,vibrata hasta at l. deinde coniecta demonstrat. Huic stir adueis tu
tarditatis habens notatione: a quo Art pro terra ponitur: a quo Hebraei suum inuiciatui s sibilo, cuius perinde at a. Allemani amates sunt,adiecto. Prolixus fiam, si doceam ex codem sonte ad Graecos SI Latinos non pauca vocabula manas C; in quibus sunt Aro, Arura, Aruum,& alia complura. E nostro autem h.rc sermone ad alios venisse proprius linguae nollim character docet, tum is qui voces primas ad clementa analyrica rectae significationis demonstratione deducit, uti in Ga patefeci: tum is qui contratio litterarum ordine contrariam vocis adfert notationem, quod in na& ar, nat de are licet videre. Ad has igitur origines consula, aliarum linguarum vocabula reducantur necesse est, si primam notationis causam ii mari velimus. Quid Terra significet norunt Latini , at cur significet ignorant : similiter quis Tardus sit, non tarde intelligunt, sed qua de caussa sic dicatur, vel tardissime vel numquam docebunt. Quod Arar Lugdunum secans mira tarditate progi ediatur, Casar annotauit, sed cur nomen hoc flumini datum fuisset, non agnouit , tametsi caussam in manibus haberet. Verum haec alibi tractanda. Q ar itaque significat pedem in terra si re, qirasi te ari, id est, ad terram, diceres. Deinde tardare siue morari, propterea quod ipsium Aat conuertat. Quia verbanimus sortis de generosus omnem formidinem ceu pes terram conculcat, vocabulum Tax pro avdco vlut parmis:vndo Θαρρα Graecorum,& inde propagata vocabula. Car siet
igitur fuerit qui mare calcat, de in eo diu moratur, de ad id faciendum animum habet imperterritum. Ste vocali longa, quam nos duplici figura propter duplex tempus notamus , quodvis mare designat. Videmus modo Tanes bene per Tau, non per Theta ZIebrorum scribi; de quia Iosephis annotauit Tata Hebraeorum adipirationem semper habere, in- , telligimus iam olim non scrinonem modo, sed litterarum etiam pronuntiationem apud Hebraeos corruptam fuisse. Quis non videt Tati Graecorum e Tati Plicenteum deauci, Sc idcirco clementorum eundem apud utramque gentem sonum fuisse quem vel vel Chananaei postea corruperunt, Thet pro Tau , de Tau pro Thet perperam efferentes quod ut obiter notarem Iosepus coegit; qui putauit apud Graecos non bene
1055쪽
. ti a g R V. c bene citra aspirationem Tarsos pronuntiari: unde factum est ut liunc errorem secuti plerique omnes Tharsis cu adspiratione scribant. Graeci e nostro zar pro Audeo Θαρρύfecerunt , scd dum e Tar pro Calco πιραι dicitur ad plantam pedis denotandam, Tauscrvarunt. Sed haec minutiora quam ut sint nobis curanda, lubenter omitterem , nisi graues etiam viros cornerem id gcnus annotationes minimc contemsisse : quibus si licuit peruersam tueri pronuntiationem, fas nobis sit ipsam vindicare veritatem. Si
phanus olim Terson dici solere scribit, atque a Mροα θα , quia ἀνανεισθm M interpre- r. mtatur, nonae habuisse; coquod Taurus,cui adiacet, primum CX aquis cmerscrit. Verum ii, δε -
qiaid ciuitati in plano iacenti cum Tauri verticibus, ut his cxsiccatis nomen acceptum ferre debeat, cum interim ipsa perenni flumine irrigetur Quod autem Ters una somtasse quisquam scripserat,nostra non interest : Ze idem alioqui nobis car de eta significat, atque adeo hoc non minus quam illud usurpamus. Vcrum nec de nomine, quod Moses ipse prodidit nec de citis significatione que nobis est clarissima, dubitamus. Di nysius Thrax et mologiam ad Bellerophontis calum retulit, cuius Tarsius illisias ac straactus nomini dederit caussam. Alexanster Polyhistor Pegasum hic cecidisse cum Belle rophonte, ac plantam pedis, quae Tanos vocatur, sibi fregisse dicit. Tarsus enim inter alia plantam pedis notat, a nostro Tari, quod est calcat. Aliis aiunt fructus hic primum exsiccari coepisse, atque ita ad usum reponi. Nos haec omnia uti istiuola & fabulosarci iacientes, ab ipso conat torc secundo Ionis stio nomen ducimus. Graeci, in quibus Strabo , Tarsum Argivorum coloniam esse scribunt, in eo scrinde atque ceteris cri antes: quibus asserunt ex Peloponeso in Asiam primam atque antiquissimam gentium commigrationem contigisse, cum nos contra rem habere demonstrcinus. Ex co tamen quod de Argivis dicunt in eam adducor opinionem , Argitios a Tarso in peloponeso . fratris regione conditos olim sitisse , oc quo boni Sc innoxij vicini essent, nomen acce pisse,quo eius perpetuo monerentur, ne quid mali contra quempiam committerent. cim enim idem est quod malitiosum de fraudulentum, ceu Irigore diceretur: quod est aera. bonum remoror de impedio: dc inde per apocopen Mil. Dolvero caveo significat: unde docetui; boit idena est quod caue ne quid malitiosi vel tu committas, vel alius tibi strv.it. Argos autem Hippicum diccbant ab equorum praestantium copia,quos Tarsos fratrem vidi imitatus videtur primus co intulisse . Sed de Argo Ac cius etymologia lamis fortasse post suerit disserendum, propter variam eius apud Graecos notationem. Est 5 aliud r. V . opiduni in Bithynia Tarsi nomine , ut Demosthenes in Bithynicorum altero tradit. Quadratus tertio libro Parthicorum vicum Tatiam commemorat in Euphratis ripa . . . . situm , quae loca a Tarsensibus condita arbitror. Herodotus Cilices omnes a Cilice ripa. Phoenice Agenoris filio genus duxisse scribit. In Hieroglyphicis docui Nochium Age norem a Phoenicibus vocari, & Iapetum cius filium Cadmum: cuius cum Ion situ, sit de Tarses nepos: dicendum fuissct Ciliciam ab Agenoris P ne te conditam fuisse, H si verum quidem est, ut est verissi iniim , Ciliciam a Tarso primum occupatam fuisse. Cur auteni Tarses Cilix sit vocatus,de ab eo tota regio Cilicia; breuiter nunc exponen. dum videtur. Lil vocali longa,siue Iliti diphthongo pronuntiatum,nobis ipsi ina insinu nauis fundamentum significat; quod naui hoc ipsum est quod homini N ceteris ani malibus spina dorii: Iacchi autem idem cst quod connecto atque firmiter coniungo: Diiiii. unde Iul-l tibi is dicitur qui nauium spiriana coniungit atque firmat; qua in re prima rium est nauium robur. Nunc ut c aeripi nostro fit Rex Latinorum, S cIntra Merx,& e scibi Fex: ita e Di Ibtihi Κilex, reiecta media adspiratione mollioris compositionis gratia: &hinc, cin i mutata, Κilix. Nihil igitur aliud Cilix cstquam nauium fabrica tor , sue nati pegus. Cedo nunc an non aptissimum hoc sit cognome ci qui audax ma-s , AM. iis calcator a patre fuerat nuncupatust Quam vero sui sitniles habuerit posteros,omanium ii istoriographorum testificatione consta quos si consulas, cognoscos nullam vilis seculis gentem a re nauali magis instructa suille. Tanto enim maris studio tenebantur, ut post honesto mercatu relicto, piratae euaserint omni u qui umqua suci ut nobilissimi quod ut infiniti, veterum scriptoru locis declarare possim, uno tamen contentus insigni 'ero, quem e Plutarcho petam verbis Latinis Xylandri ad huc modum in vita Pompeij
Ioquente: Praedonum, inquit, maritimorum manus primum a principio temerario de
occulto exortac Cilicia eruperat post Mithridati in bello contra Romanos operam na F a uando
1056쪽
M M t s p A v I c A. uando maiora animo facinora agitare coeperat: inde Romanis ciuilibus in bellis ad ipsis
urbis portas intcr se decertantibus, mare praesidio onani nudatum , occasionena iis ita vires silias augendi potentiaeque pro renuae praebuit, ut non iam ia auigantes solum infestarent: sed insulas porro Sc urbes maritimas cxscinderent: Iam dc opibus potentes de genere nobiles le prudentia praestantes socios se piratarum latrociniis, tamquam rei gloriosae, adiunxerant. Itaque pasti in naualia erant piratarum,& specula: maris munitae, classetque occurrebant non classiariorum tantum sortitudine periti e gubernatorum aut velocitate M agilitate nauium ad institutum sutina praeclare instructaei sed de inuidiosa in eo apparatu superbia Plus quam terror ipsc molestiae ad serebat: quippe aureis malis, purpurcis velis, argent6que uici usis remis utebantur, quali luxuriantes de ostentantes sese maleficiis. Tum omnibus in littoribus fistulae cantilcnae, crapulae,priniscipum personarum rapinae,&captiuarum Vrbium redemtiones, Romani erant imperhopprobrium. Naues illorum plures quam mille fuerunt captae; urbes stupra quadringentas, delubra ctiam ad id usque tempus faciosanista de intacta exciderunt, Clarium,
Didynixum, Samothracium, Proserpinae quod cst Hermione, & Esculas u apud Epidaurum, Isthmicum, Taenarium, Neptuni in Calauria, Apollinis unum Acth alterum Leucade, Iunonis in Samo, Argis de Lucania: in Olympo etiam peregrina quaedam sacra ritusque arcanos peregerunt, ex quibus adhuc Mithri sacrum permanet pinis ab eis demonstratum: Romanis vero plurimum per libidinem insultauci ut hac praetcrea digressi a mari praedationibus eorum itinera inscitauerunt, marique propinquas villas
cxciderunt. Duos quoque aliquando praetores rapuerunt , Sextilium de Bellinum: de praetcxtatos eos una cum ministris abduxerunt. Ceperunt de Antonii triumphalis viri filiam rus cuiatem, eaque magna redemta est pecunia. Summae autem fuit quod resta luris γε- tam petulantiae: Si quis ab ipsis captus Romanum scic csse voci scraretur, nomenque
Ocrct: perterritos se tibique metuere simulantes scinora percutiebant sua ,supplicosque M. ci facti veniam flagitabant, dc qui ita humiliter deprccari cos videret, serio agere putabat: Interim alla calceos ci subligabant , alia toga amiciebant, uti ne in poste tum iterum Romanus esse ignorarctur : Postquam ludibrio hominis tandem s iturati
essent, medium in mare scalam protendentes abire iam tum ac valere iusserunt ; de siquis descendere nollet, vi impulsum incrserunt. Ceterum ea piratarum classis uniuersum prope meditcrrancum mare Obtinebat, omnemque co mercatores arcebantur. Quapropter annonae caritate pressi, maioresque in posterum nactuentes dissicultates Romani,Pompeium ad liberandum piratis mare omittendum cogitauerunt. Haec Plii
tarchus,apud quem plurimis locis reperias Ciliccs de nauigandi peritia cclcbrari. Quo
niam vero piraticam de mercenariam militiam scro semper cxercebant, de toti cuiuis lucro quavis ratione quaerondo perpetuo inhiabant,mores ipsorum in prouerbium abi uerunt ad crudelitatem oc imposturam denotandam. Dicitur cnim , Cilix haud facio merum dicit: tum de Cilio imperatores, de Cilici' sermoncs,oc Ciliciam exitium, in adagiis habentur. Hinc cleganter Cilicis nomen interpretari queas, Lil-lithti id est, nauem levo siue exoncro, co quod aliorum naues mercibus spoliarent. Verum absit ut
de Tarsie primo Cilice sic cogitemus, quem Ogcnia probitatu praeditum fuisse nihil censeo ambigendum; tametsi ipsius posteri paulatim, ut fit, a mercatu&quaestu hone- si .mmis sto ad turpe S: infame lucrum sint prolapsi. Ncc Tarso ciuitati priscae laudis vestigia
,- ώ - multis post seculis desuerunt, e quibus facillimo colligas qualia prima suerint gentis, i. instituta. Strabo enim in hac urbe philosophiam & omnia uniuersi disciplinarii in orbis studia ita floruisse scribit, ut Athenas, Alexandriana, si quae alia simi loca liberalium artium exercitatione nobilitata, longe superauerit. In qua & illud fuit singulare& praecipuum , quod licci in aliis scio urbibus litterario ludo celebratis non tam ipsi indigenae quam exteri cxcelluerint; hic tamen contra cucnerit, ut ipsi ciues euaserint praestantissimi: inter quos cum ali , tum posterioribus etiam aetatibus floruerunt Antipater. Archedemus, Nestor, duo Athenodori; quorum qui Cordylion dictus est cum a LMI, is M. Catone vixit, dc ad mortem Vsque suam apud ipsi im permaniit: alter vero Sand Ca nita nis filius, quem a Vico quodam Cananiram vocarunt, Caesaris praeceptor suit, maximo apud eum habitus in honore: a quo domum reuersus,patriam a Boetho malo poeta. M peiore cive, pellime tractatam liberauit. Hi omnes Stoici fuerunt, praeter Nestorem Acadet ui
1057쪽
eademicum: qui Marcellum Octauiaesbroris Caesaris filium docuit: qui deinde post nimia Athenodorum ciuitati suae praefuit. Fuit & Plutiades & Diogenes non philosophus tantum, sed Tragoediar etiam scriptor: Inter Grammaticos Artemidorus & Diodorus 'nobilissimi habentur. Celebratur Dionysides uti optimus in tragoediis componendis
poeta. Praeter hos, infinitos alios fuisse Tarsenses cum alibi, tum maxime Romae ab
eruditione nobiles Strabo testatur. Quid quod Chrysippus ctiam Cilix fuit, patronatus Tarsens3 Iam & Philemon Comicus. & Aratus qui caenum nobis carmine epinxit, Cilices fuerunt. Nec omittendus Athenaeus philosophus, qui Romae floruit, ruina domus tandem oppressus & exstinctus : cui accedit aequalis aetate Xenarchus, qui Athenis & Romae docuit, & inter alios Strabonem discipulum habuit virum de omni laistoria quamoptime meritum: Hi quamuis Tarsenses non essent, Cilices tamen fuerunt. verum horum omnium splendorem D. Paullus gentium lumen longissime vi- D p-cit,qui Euangelicat veritatis doctor philosophos consessus est illos quidem Dei notitiam ex operibus ipsius sibi comparasse, at quem nouissent non ut Deum honorasse, & ea de caussa nihilo plus salutis quam si nihil didicissent,animis suis attulisse. Merito Tar-1es primus gentis conditor & Eponymus hoc si iociue potost gloriari: quippe rer quem omnes Ionis posteri canellem philosophiam acceperunt: nec hi soli. sed omnes etiam pariter Christiani. Diui imiis profecto contigi sic mihi videtur, ut Iani penarum doctor
in ea ciuitate nasceretur quam Iani nepos condidisset, α de nomine suo nuncupasset. Quamuis igitur Cilices male de maritimis latrociniis audiuerint,videmus tam n clarissimas virtutum faces e Tarso toti orbi astutiisse, & inter has unam quae splendidissi mo suo fulgore omnem idolomaniae & veteris ignorantiae caliginem & discusiit, &dum ulli erunt mortales, numquatri discutere cessabit. Tarsiam inciliam secat Cydnus δε-- Tar fluvius frigidissimus& rapidissimus, hominibus iuxta ac iumentis salutaris, qua de re nomen datum videtur, clim cito nut nihil aliud significet quam id quod gregibus uti- ωαδε
la est. vi quiuis nostratium intelligit. Is in it agnum inflint nomineRhegma, in quo na- μ' ualia quondam fuerunt Tarsensium. cet-emiat nobis significat commoditatem cuiusta E ma uis rei apparandae & perficienda , quo si,ut a nauium compingendatum & interpolata.darum commoditate itagnum hoc Cydnum recipiens& in mare exonerans vocaretur. Iabo M.
Sunt tamen post Sida quoque Pamphyliae urbe ad naves fabricanda, Ciliccs usi; quas
tot tibi compararunt, ut Porus eius mille trecentas exusserit, prict rcas quas P. Scruilius Isauricus ipsis ademit. Vt autem piraticam exercerct, in caussa fuit cum illud quod Plutarchus exposuit, tum etiam opportunitas mancipia e Syria capiendi,& ea in Delo Romanis, qui iam ditati excisa Carthagine & Corintho plurimis utebantur, vendendi. Tanta enim Delitum temporis emptorum erat frequentia, ut vulgo diceretur: Me D. N - cator nauiga, expone, omnia vendita sunt. Acccssit his commoditatibus Syriae regum ignauia,quos Diodorus Tryphon e Coracessio Cilicia: castello in rupe praecipiti munito miris modis vexabat, donec tande ab Antiocho Demetrijsilio obsessus sibi morte conscivit. Materia ite Cilices plurima abundabant,cum Amanus P ter alias arbores magnam quoque cedrorum copiam serret. Tantam eorum olim potentiam fuisse Solinus cili iam D.
prodidit, ut Lydis, Medis, Armeniis, Pamphyliis, Cappadocibus imperarent, & littora
omnia ad Pelusium usque obtinerent. Taries partem regionis fratri suo Cetino con- citis resis acessit, quae Cetis inde nominatur. Ab hac dillinxit Ptolomaeus Citidem. Nos ad eundem utramque regionem referimus conditorem,& discrimen in vocali una non magni
facimus, eo quod in vetustis & originis Graecis hominibus ignotae vocabulis facilis esse soleat eiusmodi variatio. Est in Cypro quoque Eetium, quod alii Citium prose- Cisium C runt, alij Cittium, dum Zenonem Stoicorum principem Cittiensem dicunt. Exemat plar Strabonis, quo ego utor, habet. Is qui Ptolemaeo in Germania anno quinquagesimo secundo post millesimum quingentesimum excuso annotationes addidit, scribit Straboni hoe Cypri opidu Cetium vocari. Homerus Cctatos populos commemorat Eurypyli,qui Telephi suit filius, socios. Strabo qui nam hi sint Cetaei a poeta dicti, se fatetur ignorare, quamuis in agro Elaitico riuum esse dicat qui in alios prius suuios, deindeZin Caicum incidat. Suspicatur itaque Eurypylum locis Caico vicianis imperasse, & sub eo magnam Cilicum partem suisse. Cum ergo per ῆm apud p tam scribatur, geographus hinc colligat Cilicum regem fuisse , nos hanc Pa
1058쪽
scriptanam in Cypri quoque opido tenebimus, eo quod clare cernamus ad eunc inclama- dem conditorem Cetaeos Ciliciae, de Cetaeos Cipri pertinere , Cilices itcna quosdam ad Troiam habitasse, te illic Thebas condidisse . qua de re intelligitur o Cilicia illuc quondam commigrasse. Liquet itaque Cetim Celaeos primos in continenti Asia condidisse, atque inde in Cyprum oppositam in s uiam colonos deduxi ne, in qua Ce-tium opidum in ea est parte quae Tripolim oppositam spectat. Aristarchus Mosaicae
historiae & ipsius vetitatis ignarus, Cetaeos Ceto nomen accepisse scripsit, immanem belluam marinam,quam Graecis significat .lioc nomine intelliges; qua in re toto oce no & mari mediterraneo aberrata Equidem maiorem in modum gaudeo, de singulari voluptate persmor,dum veterum Gnaecorum diligentiam videns quam plurima e sacris' litteris addisco ad que ipsi scriptorum sermonis sui desectu numquam adspirare potuerunt. Fuerunt qui, dum non viderent quam gentem Cctaeorum nomine accipere Oporicret,apud Homerum re tu legerent, quali carentes dicerent. Quid multis Zalualiud somniarii: Equidem nil ut dubito quin Celai genus reserant ad Mosaicum C tim Ionis filium Elyisi fratrem. Ac non hoc tantum e diuino nostro historiographo apertum fit. quinam sint Cetari e Cilicia ad Pergamenum agrum prosecti, cuius natiale Elaea erat, unde sinui Elaeatico nomen sed lioc etiam explicari potest, qui fuerint AlvZones a poeta commemorati , dc a nemine hactenus satis cogniti. Quis enim non i' videat Elaeam de Elidem eiusdem conditoris nomen referre ; atque inde e cognatione
colligi. Tartes Cctimi de Eli posteros non in Cilicia tantum ad Amanum,sed in Cilicia etiam Troiana iiue Elaeatica ad Caici ripas vicinos permis os t. inter se habitasse Z Qub autem id magis credas, Ptolemaeum consulas: qui te docebit in Cypro quoque non
m Q 36' Arocul a Cetio non obscuram fuisse ciuitatem nomine Elaeam, quam ext zmam vocauit , quod inultima Cypri parte e regione Laodiceae iaceret. Sicut igitur ad Caicum Elaeatici & Cetaei, ita 5e in Cypro Cetaei & Elaeatici vicini reperiuntur. Nec demit in Cypro Elysii polleritas, cum clarum fili3 ipsius in flumine Lyco extet monumentum. De Cilicibus autem Troianis Homerus loquitur:
Eetion siti, o habitab.it Hypoplacon hirtam, N M as A. Rector Hypomctae Thcbae Cilicum virorum. istia Mos . Haec Thebe in asto fuit Adramynteno, qua Achilles euertit, ut alibi narrat Homerus,
Cum Telephus & eius silius Eurypylus circa Caicum imperarit, δί in illis locis Cetos
Euryp . li socios Homerus colebrarit, te alibi Cilices in eadem ora posuerit; dicemus vel sidem Cetaeos & Cilices esse, uti Cetaei partem faciunt Ciliciae ad Amanum, vel G- , taeos S Cilices cognatos ad Caicum olim colonias deduxisse. Ex his modo de Alyzon ςM , νηδε bus hanc facio coniecturam, ut rear eos ab Elysso de genus de nomen duxisse. Nec mar
ri debemus si per Alpha Homerus primam syllabam scripserit, quando de ipse Moso' -Aleph in principio eius ponat. Dixi e u lust nobilem voluptatem denotarc , quod si in ' nu Ni Iust mutos, idem dixeris aς si dicas, Quicquid est,uoluptas est: cum au idem nobis siequod omne. Sed quid his inaniorox minutii ibi ex Myssus Vlysses&Olysses fieri vid
rimus, quid miri si apud Pocta Al ron inueniatur, oco duplicis Sigma collocato Zctat Habitarunt autem Alymnes in monte Olyra, cui nomen etiam csi ab Olysse. Cum igitur hic sit in Galatia, praeter alios ginnes Hallyn emittens SI Parthenium flumina tissima , bene poeta procul cos aduenisse dixit. Alyba vero ex Alba factum est , quod nomen opido in monte sito conuenit, eo quὰd pilicii montes nobis dicantur. Id cernas in Alba non procul a Roma, in Alba Hispatuae, in Albania regione, de qua antea. Cr
diderim itaque in Olyisa quoque monte Albam suis loquam Vlyssis, filii habitarint, Atys senes ca de caussa vocati, ceu Cel-liisl-sons dicerentur. Miruin est quam veter sese in Alymnibus de Alyba torserint: quorum cuia roi Om qui volet videre, Strabonem adeat. Nos Mosaicam veritatem cum Homero conserentcs, non vid ur plocul ab
Alyzonibus aberrasse, nominum ductu veluti Mercuriali manu usi. At mons Olyssa olγω - . a Ptolemaeo nominatus, a Strabonς vocatur Oc si , quem dicit altissimum dc alta
1059쪽
dissicillimum. Eius partem vocat Sandaracurgium, aiens montem propter metallo- μών - - rum ei stionem toti ina concauum csse. Alij Gigantem vocarunt, quia nimirum ma
nus suas longis lime extendat, quod Gigantis nomine signari in Gigantomachia tradidi. Plurima in eo Paphlagonum fana visebantur,ut Olim in excelsis fere immolare consumuerunt. Hic itaque Alybam siue Albam olim fuisse credo ab Elyssi liliis siue nepotibus habitatam , de toti monti nomen datum Olyssae. Et haec quidem propter Celaeorum M Alymnum & Cilicum cognationem . Sed quia Theben a Cilicibus conditam h bitatamque fuisse poeta indicauit, dicamus obiter quid voce hac, aliquot diuersarum regionum opidis communi, denotetur. Thebarum enim in AEgypto, Thebarum in Graecia, huius item Thebes vetustas fatis declarat, vocabulum cile de prisco sermone interpretandum: quod'n aliis vibibus plurium numero, in Elaeatica singulari ei sertur
ab Homolo. Nulla res elltam exigua aggicilienda, ut non opus sit Deum omnium re- Nuia Διrum caput inuocare i quod si verum cli, quanto magis in urbibus condendis de consecrandis Non mirum igitur si cui placuerit urbem eo nomine vocare, quo quivis moneretur Altilliinum caput orari oportere. Dα-litt-be nobis significat ipsum caput ora, quod contrahimus consueto nobis more in Thebes reiecto Tau e medio. ut ex l aratri facimus Princi ex Det-lcin quorum prius caelum significat,quia caput summum uritus.
rcueleti pollarius galeam, quod ea caput celet ac defendat. Quoniam autem clarissima haec nobis est signi ficatio , de nomen Thebescintiquissimum facile cernis quo is sectinone in sacris usus sit qui Theseia indigitauit. Quid8 an non Troia ipsi ostras habet Tisia vocabulum t Triu enim, unde Troia, suem significat, ut alibi declaraui; quod animal immolabatur ad limpetrandam omnium rerum secunditatem, quae est in hoc animali singularis. Troiae autem arx Pergamus dicebatur, quo nomine&opidum ad Caicum fuit nuncupatum. Eustathius tellis est ipsam arcem Troiae sic nona inari, tametsi non raro pars pro toto ponatur. Illud mireris quod dicat, quavis arcem in edito loco posita Pergamum posse nominari. Mihi sane mirum videtur unde id didicerit, clim huius di-eti vcritas e solo nostro sermone queat declarari. Utra siue Perg apud nos idem est quod ueram. abscondo de tueor i quod quia loca alta maxime praestand, Eergo pro monte ponitur, de hinc vero itim domus cst in monte collocata: unde Pergamus arx Troiae dicta,quod loco edito sita es let. Hinc Sc. Pergae Pamphyliae opidum in monte situm, de Bergonaum in Italia, de Pergamum ad Caicum, quod&ipsum arcem in Milo monte sitam ha Dat, qui in acutum apicedi teste Strabone desinebat. Nobis sitim etiam verem vocan cur, eo quod de his homines sese adqersiis hostium insultus tueantur. Hinc Derellia napud Antuer piam. Iam 5e tutas nauium stationcs Ptrem nominamus,unde opida quatuor non procul ab Antuerpia versificii dicuntur quibusdam vocis distincta appendici bus. Quam uis vero haec crebrius a me dicta sint, non putaui tamen nobis ab Elaeatico agro di Icedendum esset niti Pergami etymologia Thebes olim vicinae, nomen nostiati deberi sermoni verisimile reddidistet, ac limul confirmasset primum arcis Troianae conditorem, quisquis fuerit, nostrati lingua usum este: unde liquere potest, omnes Iapeti posteros. qui Babylonicae quidem tuiri structa laenon interfuerunt, purum putu noli ratem sermone habuit se, atque idcirco eum ulteritis ad ipsi a in Adamum pertinere. Porro quia occasione Tarsis Celini seci mentione,non abs re fuerit huius quόque no- -- men declarare. Cogor toties monere ut fere pudeat, nostratibus familiarc csse ut voca . bula concidant, uti ex Elysso erit unde Elis,& at unde Lusus, fieri dixi. Eodem in do e Caitti demi Ceuicim per syncopen secerunt: carini u vero nihil aliud significat, quam si Latine dicas Muniens siue secludens amoenum caput, in ca loquendi consile
tudine qua caput vocamus quamuis terrae oram nauibus appellcndis onerandis se ex nerandis accommodatam; quam nostram phrasim Hispani Sc Italia Gotis. qui nostra lingua utebantur, retinuerunt, Capo promontorium vocantes. caretis iue scriptura castigata, aut amoenum caput significat, ut alias declarauit cata irim igitur, unde Cet cim siue Cettin apud Mosem, is dicitur, qui amoenas terrae oras in altu mare protensas munit. Vides itaque nomine hoc admonitioncm qua Ion filios suos doceb t non satis esse maria audacter transire, nisi & capita quaedam muniantur, ut Sc naues & me
ces in tuta queant esse statione de custodia. Integritas huius nominis belle se tuata est in Caieta Italiae, qua vix ullum amoenius Promontorium cernas, adeo ut aptissime in
1060쪽
ra uis p ΑNICh. ipsum quadret nomen. An vero Celeimus Caietam an Cimmerij condiderint, panim cum quando quidem video multis locis. Iapeti posteros per mi istos habitasse, ut ex ita quae modo dixi quiuis perspicit:ac caeteroqui ipse loca situs nomen hoc incretur, a quicumque tandem impositum sit. Sed satis modo diu de Celeimo verba feci, redeat Taruses primus Cilicum conditor, quem siue Tailen siue Tarsum nominas, si isque deque
fero, modo vera nominis ratio de sermone laostro petatur: in quo Tasema quidem audacem&diuturnum maris signiscat calcatorem: Cilix vero nauium compactorem. Quia igitur naues prius compingendae quam mare calcandum, Ciliciam totam vocasia cilleia uit regionem, Tarsi nomen uni soli dedit ciuitati. Ciliciae autem in Syriam exitus Is sus vocatur a nostro villi quod significat egredior. Lenim, siue eti/ idem est quod eo: in isti. 2. Vnde Elt vocabulum circulare pro rumpore s emper eunte habemus. Diu autem per
M. diphthongum cana quae est in Harpuia pronuntiatum,idem cst quod Extra: Hinc Vi-2 talus cum diphthongo eadem hominem significat externae linguae, unde post Italus divit. elum est. Oenotriam enim sue Ausoniam Italiam vocarunt Cimmerh, cum viderent v eam externa lingua, siue alia ab ea qua Ianus usus fuisset, utentem. Villi igitur, de mure
Alle manico siue Sueuicovi sit idem est quod cgressus. Vnde diphthongo in I com-r . mutata fit Issi, dc inde Illus. Hinc apud Francos Romanis antes dicitur I te pro exitu,& Phuis porta, Sc inde Hui ter portarius. Hoc annotare placuit,tum ut nobili lii inosi-Hui&ciuitati ad exitum Ciliciae collocatae nominis ratio conflaret, tum ut veteris limguae vcstigia cernerentur; qua, ut olim Cilices, ita post pranci in Germania usi fuerunt. Quaecumque enim vocabula hodiernus Gallorum s Prino a Latinis non ac pit, ea retinete pris ca vel Gallorum vel Francorum lingua; quq qualis fuerit, in Gallicis & Fra cicis meis Ostendi. Isssica Ora nobilissima facta est ab insigni Alexandri Magni contra Persas victoria: nec minus apud eruditos totus ille Amani de Tauri tractus celebratur de Ciceronis praefectura , qui se iactat a militibus ibi Imperatorem fuisse celebratum.
Amani nome in Arcadiis fortassis explicabo, loco nimirum opportunior c. Nunc e Ciruticia oram soluanitis, ut secundis ventis in Hispaniam nauigemus. An Tartes de Elyssus simul in Hispaniam appnierint, uti ante dixi, an vero post fratrem, non nagni r fert nouisse : equidem in veteri perito sententia, eo quod non videam cur non potius
simul quam separati dicantur profecti fuisse. Credo enim Nochum illis imperasse veconiunctis viribus Jc nauibus littora circumirent, secundum eam rationem quam Ho-6sra merus attigit, crcto δὴ ἐρχο&ενω, quo videlicet alter alteri, u qua in re opus est et, supino. ,--. Nias ferret, quia variae nauigantibus occurrunt.nccessitates. Elyssus ergo fratri suo mi-rii. nori locum anignauit optim uni, commodissimurn, omniumque rerum humanis usibus necessariaru copiam largo cornu cffusurum ad ipsum fretum maris mediterranei,
quo Afric3 ab Europa in occidentali plaga separatur. Totam enim regionem quae in ri interno & Oceano de Baeti flumini adiacet, Taries de nomine suo Tartessum nuncupauit, adiecto articulo nostrati iis medio,quo nomen a Tarso Ciliciae distingueretur. T. f. Nihilo tamen mimis ab Asiaticis&Syris Taries nominabatur, tum quia articuli usum V k ignorabant, tum quiaTarses vocabulum a Tarso vicina notius usitatiusque haberent
ta fieri potest ut tota regio primum Tarses fuerit nuncupata, & inde opidum Tartes sius articulo ad distinctionem adiecto: quod mihi quidem magis arridet, tametsi Graeci
id ignorarint. Nam in sacvis litteris , ut mox latius docebo, totam regionem rcgnum Tatim nominari videmus. Graeci Tartes sum tum flumen ipsum Baetura nuncupatum, . tum urbem Tartessum vocarunt. Sic Stesichorus,quem Strabo testein laudat, de armcnto Geryonis cecinit: Δι i νηθε in χείον ἀν-τέρας κλειναρ ἐμαθίας,
Quoniam genitum sit e regione non procul iacentis illustris Erythiae, iuxta λntes infinitos Tartessi fluminis, qui argenteas radices habent in antrorum rupibus Opidum inter duo Baetis ollia quondam habitatum & ei Tartessi fuisse nomen Straboram . asserit: Erat'sthenes regionem Calpae vicinam Tattestiam vocari scribit, & Erythiam 4 iuxta esse insulam eximiae felicitam. Geographus credit Tartarum a Tarteta nomen habere,