장음표시 사용
201쪽
ic8 HERMATHENAE tissimus nomenclator 3 Detinuertit me paullo diutius,quam mea serat in his effluadendis festinatio Di & au: multo tamen plus morae allatura, si totam corum s.bolem .pto
O ac mercietur, examinarem. Roucrior ergo ad at Sc Cr, quae dixi opponi: de tet Undem vim conuersionis ratione notationem habere. Ab Er nos dicimus acter , prol co quod tota da ratione aberrat. Grecst dono, virgis toxicum do, quali dicas, illud do quod longi sit mea recta ratione recedit. Sic Domest facere, virdotii Cil absumere, perdere, occidero. Oam ire, virgam perire. vitii est videre , bersim citan videndo longe aberrasse. At quia in quo longe erratur, id iterum emendandum est sicut Ver pro iteium ponatur, quandam prioris facti indicans compensationem , ut utrinitimi I verga emit urit alm vci uallin. Mitt. Extra compositionem more pro rursiim dicimus. verum quia quod iteratur, quodammodo inualesci . placuit nomenclatori, ut Oer in quibusdam vocibus augendi vim haberet, x t 'oot trudo, ueri loci repello, ab icto,aspernor. Uul repleo, vir licii omnino replere. Doni vinculum, vireret arctum vinculum, udica iterum atque iter u ligatum: nor um. unde Latinis Verbum eo quod nullo vinculo homo arctius,quam verbo suo,obligetur: quae nominis caussa ut Latinis non cit nota, ita hoc tempore magnam patitur calamitatem , qua verbi vinculum apud plurimos magna humani generis ignominia, de Omnis fidei exitio rumpi videmus, non apud plebeios modo homines, sed apud principes
etiam magistratus: quo nihil potest exsecrabilius cogitari: quoniam nec pax componi, nec pacis firmamenta inueniri possunt, ubi verbum,unicum inter mortales vinculum. M quavis occasione pro nihilo habetur, atque pioculcatur. Olim mendacium inter generosos viros tam abominandum habebatur, ut qui eius conuictus suisset, capite di minutus esset nec post honestoriam consortio dignus lydicaretur: quod praeuidens ser monis noliri artifex, sic testem vocavit, vi ci per couerisionem opponeret hominem omnium hominum abiectissimum. Qui enim verbis suis non stare deprehensi is est, is testimoniudicendi iure atque potestate abdicandus, atque idcirco nomine Guit vocandus , quod ex di ctro veritatis testi repugnet. ziua cnim I cstis . sunt vero homo vi illimus. eomni omnium proborum hominum conuictu indignus: quae significatio non sola conuersionis cauisam habet sed de compositione etiam vim suam startitur. Quis enim est Orat alius, quam is cui ubique dici merito debeat, Ga iiii id est, Excedo cxtra. Si quis cmo Euro de ovit cum verbi notatione coserat, nae is clare cernet nullo inter homines loco eum dignum esse qui verbi sui vinculum rumpit: in cuius.infamaa exaggeranda nolo multus esse, ne is qui nullo loco digni sunt. me nullo loco esse permittant i est alioqui per situm nomen ros satis aperta. Ex codem Cr i pii Ce contrario fit. 4 tr pro e 3 quod iterum fit, ut corrigatur prior error. Sic Perdicia est de nouo agere siue lacere., cretam de nouo aggredi. Quando autem ita in rubus mortalium comparatum est, ut communiter omnes a vera ratione aberrent, neque quisquam post Adami lapsunt, citra diuinam gratiam,scopum veritatis attingat; placuit iacimen clatori, ut Per hominum communitas vocaretur; quod ea tota ad extorem spiritu suo per aspirationem signato. Homina ι - seratur. O in favilum nomen to pellimum omendo trities minax o exitium iniciostus ' Ad ne tota hominum communitas contra ratibnem conspirat, ut hae de nota tam stria, indigna humanis mentibus,quam se totas ratione ducere debet orit, primus linguae fa beria mectaturam dare voluerit, non huic vel illi, sed toti hominum uniuersitati' Profecto ita eli: nullus ost mortalium, uno Christo exccpto, qui non erret ab utero , atri Q. rc a rationi aduersetur , quem non conceperit in peccatis prater, ut Psal millia canit,
Donunus de calo pracpexit super flus homimam, ut irim, si intes gens in aut ιπquirens Deum. Omnes decimauerunt, simul mutiles facti sunt i mm e quis erat Dium; non esset que ad unum. Ceterum quamuis singuli peccent, ita vi iustus etiam septies inditi cadax, tamen nusquam insanus hominum error, dccxcors est nutu dementia magis ς Icit, quam in tota aliqua ciuitate. Sic Horatiuς cinit: se O ciues, ciues, quaerenda pecu primum, - Virsus post nummost haec Ianus seu fumus as D Per ocet, haec recinunt pueri di fata si n. d iis
Commemorant Diogenem, i pilus Alexandri magni testificationes, bli Alexandrό s
cundum, ii Adam die maximae hominum multitudini Exeunti magna vi obuiam itiis sis: toris viribus contra nitentem: atque dum rogaretor, quid agerci, quid frustralal - l a rare
202쪽
LIBER vir. io raret, respondisse, non aliud se tanto molimento agere, quὶm ut ubique liominum multitudini aduersari videretur: quippe qui sciret, vulgus numquam rectum iter tenere. Timotheus, si recte eorum quae AElianus scripsit, memini; discipulum quendam suum non ob aliud , quam quod ei canenti totus populus applausisset, verberauit, dicens, fieri non poste, quin in aliquo errasset, dum uniuersi, vulgo placeret. Vide itaque quid illi agant, qui omnia sua studia, omnes sitas curas, omnes labores eo conferunt, ut se populo probare post int. Eq iidem non alia ratione Becceselana inca cara habeo, quam quod ea videam ablic minum vulgo minime laudari: adeoque ea de caus i lioc nomen magis placuit, quod Aristophani, tam ambitioso publici Graecorum applausus M popularis aurae captatori . tum Socratis praeceptoris mei inimico, inter ludibria habitum fuisset. Gaudeo interim in tot myriadibus duos mihi familiariter cognitos esse, Laevinum Torrentium, Archidiaconum Brabantiae: & Taium dominum Golcanum, singulare Bruxellarum decus qui abortum illuni meum ita laudarint, ut vel sexcentesima pars tam honestae testificationis ingens praemium totius mei laboris queat iudicari, ab praeiertim, qui quales, quantique illi viri ha ri debeant, quanti sque in sapientiae studiis progressus fererint, non sit ignarus. Trita est multorum laudibus illius scritentia, i unius sapient illi mi auditoris praesentiam pluris secit, quam magnae multitudinis applausum. Scio equidem &alios csse nonnullos, quibus meae extemporaneae nugae non displicuerunt: sed Torrentius & Taius ut primi fuerunt ceras bres, ita & insignis eruditionis & acris iudici; merito apud me plurimi fiunt. Sed nunc ad her: quod mirabili artificio sic est factum, ut confestim nobis indicet hominum vulgus perpetuo
anhelare ad deteriora, aduersam recl.e rationi viam toto spiritu totisque viribus semper tenendo. Macte igitur, anime mi, audacia tua siedulo perge in his quae totus populus ridet meditandis, quando duccm eum sequeris, qui primus mortalium incomparabili sapientia aptissimas rebus posuit nomenclaturas. Ab Iher non pauca derivantur. Der-bam publica via est: Ipπ-tog dux coria munitatis. Vsurpatur item pro exercitu, quod irriti m. is rem publicam debeat tueri,quo significatu iret in exercitus dux esto. N cicio corte an com munitatis dux esse increatur, qui exercitum ducere cum laude non possit. Sed ipsi
viderint.qui sic vocantur. Herba apud Latinos communem utilitatem , siue eam quae omnibus ex quo proposita est animalibus, designat nutrimenti medicinaeque commoditatem, ceu lier bat diccretur: quo nomine nescio an quicquam queat conuenientius inueniri. Dcr-ali publicus senator,siue is qui communiter apud Onan s cst veneran- det artidus: vel, si placet, exercitus senator: quo nomine is vocatur, quem Latini dixerunt caduceatorem: cuicum nemo, Catonis iudicio,nocere debeat, optimc nomen datum esta senio, quod communiter omnibus est venerandum . Verum & alteram caussam ad- .de, quam inde duxit nomenclator, Fod monitos omnes vellet. cum mittere oportere caduceatorem, qui per longam aetarem plurimamque multarum rerum experirntiam
Optime nossct, qui cum hostibus sermo prudenter esset instituendus. Homerias, ut ostenderet in nuntiis perserendis S legationibus nihil ita hacnili temeritate osse commutandum, aut de suo addendum, eadem sere verba iis dat qui mittunt, & iis qui mandata, qtio iubentur, perserunt. Latini in bellis indicendis scecialibus utebantur, quos cur ita vocarint, non memini legisse. Equidem boni ominis nomen agnosco, quo in hoc ossicia genere nullum posset vel faustius, vel aptius inueniri. Nos vulgo dicimus. ia enim eoim volgal liue lassiab quo notamus, quempiam esse virum talem, ut omnia in meliorem partem transserat Se pacifice componat. A minat igitur Cimbrico vocabulo sincialis nomen apud Latinos remansit, media littera in tenuem mutata, & iota
adiecto, quod hac de caussa per diphthongum pronuntiandum . Ex hac interpretatione illius legis aequitas intelligetur,quae sic apud Ciceronem dicitur lata: Qeciales orato-- .res, iudices sorderum, pacis, belli, induciarum sunm Apud eundem est, belli aequitatem sanctissime fcceiali populi Romani iure perscriptam esse: quod nostrates ex ipsis lateat vocabulo clarissime perspicere possunt, quo tantam aequitatis excellentiam v camus, ut apud hominum vulgus nihil rectum probans largat sese pio ludibrio aut conuicio dicatur. Pessimus corte praemonstrator ad omnia in meliorem partem interpretandum. est iuuenilis ardor: ita ut tectissime nomenclator noster monuerit, oratores
eos ad hostes mittendos esse, qui pet aetatem minus caloris, minusque biliosi humoris P reliquum
203쪽
reliquiim haberem. Ex hac voce fitrali, ius Heraldicum dicetur, quod Cice ni iussccciale vocatur, quo non 'lum foederum sanciendorum caduceoque utendis sed in signium etiam , sue armorum, visere appellamus, decernendorum potostas cGntinetur . Sed video mihi obiici posse , ab iis qui Latina a nostiis derivari inuiti admittunt, ecialem non a lata a sed a foederibus icendis foedicialem de inde foecialem sis isse ii minatum: quod quidem lubenter faterer, si analogia recta videreti ir: S: alioqui ne siequide inclitigerit, quisquis hoc Opposuerit, tum partem vocis noli ratem esse confiteri cogatur. Foedus enim quasi fidus dici, ut Vatroni placuit Ennioque, scriptura: prorsus aduertatur: de quanum Cicero fidem dici putet, quod dicta fiant i cgo tamea altius originem examino: a Uim quod idem est quod unciiJ dc Latinis consecro, vocem derivo. Fides enim ut licta omnia consecrat de sancit, siue sancta reddit i ita de ipsa perpetuo iactosancta est habenda : quam qui violat, sacrilegus est iudicandus. Quanto significantius, quanto ossicacius, quanto luculentius, quam Ciccro, hac via & ratione interpretat onis nomenclator nos adhortatur, dictis standum esse, non ob id tantum id faciendum dicens, quia faciendum iit quod verbis est conceptum i sed quoniam verba lic hominem oblige it, ut ii horum vinculum soluat, non contra hominem soli ina peccarit, sed contra Deum etiam, cui fides est consecr.ita. Hinc ipse Iii puer Diusfidius dictus est, quod ipsi fides ita sacra sit, ut qui eam non seruet, is Iouem ultorem sic experturus. Idem enim est dius, quod Iupiter: cuin id quod alia sub dio, Horatius dixerit sub Ioue frigido. Iogem autem fidei praeesse,T. Liuius declarat in foedere Roman rum x Albanorum describendo, ubi post alia sic habet: Si prior deflexit publico consilio, dolo malo, tu illo die, Iupiter, populum Rom. sic serito , ut ego hunc porcum hodie seriam: tantoque magis scrito, quanto magis potes policsque. Id ubi dixit, po cum saxo silice percussit. Virgilius eadem de rosis cantat: Siabant, O caesa iuvebant foedera torci. Quintilianus cum maiestate quadam seminam porcam a poeta poni credit. quod ex Seruio intelligitur, qui auctor est, si porco mare litatum non esset, succidaneam hostiam feminam dari: at si femina non litassent, succidaneam victimam non adhibeti. Quamobrem iic Virgilium audio, ut dixisse videatur, foedus inter Alba ios de Romanos ultim uni de supremum fuisse, quo violato, nullati accidanea hostiarem Albanam seruare polset. A Obm ergo, quod est consecrare, fides vocata; de illa quidem consecrata, non alicui minorum gentium numini, sed ipsi Iovi, supremo omnium rogi:ideoque merito Sancta nominata: quod Christianis bene considerandum, qui sciunt, eam Gdem , qtiae per cxcellentiam prae caeteris omnibus fidei nomen meretur, non solum Deo coni ratani esse, sed otiam ipsos, in quibus est, emccre sanctos. Qui ergo Cimbricum nomen fidei alio nomine volet interpret.ri, is sanctioncm poterit vocare. Rudendus Seruius, qui foedus a porco foede caelo crediderit nominati, quasi vero nulla conuentio, nulla pactio citra victimam iniri pollet. Fcedum in nota significatione atri dicitur, quo rcs quaepiam reiicienda a in inandaque notatur. Unde vir'im cum augente particula idem eliquod abominari siue exsecrare: a qua origine si foedus petatur. non a porca scede caesa dicetur: sed ab exsecratione, quat; qui pactum inibant, sese,nisi dictis aetissent, deuouebant. Quia igitur sese exsecrabant, quod nos Diden diceremus, vel et iden ' scedus nomen accepit; quo fit ut non quod uis pactum foedus sit dicendum, sed illud , quod ad illam formulam concipitur, ut is qui illud incunt, sese diris deuoueant, nili dictis manserint. Ab eadem itaque radice oe fccdum,& foedera nomina traxerunt: tametsi necesse non sit, v t in faedete iungendo porcus scede c datur. Non ira catur ergo istocialis populi Romani, si nomen i pii a maioribus sui; Cimbris deducam: clim dc ipl.i foedeia dc ipsa adeo fides. foederum anima, ab eadem gente nomina sua acceperint: immo gratiaς potius agat Heralto, cuius occasione nominis sivi habuit interpretationem. Et nunc quidem de Heralto satis, qui via senio nuncupatur, ita crus dignitas non solium consenuit hoc tempore, sed etiam prorsus decrepita est, mox futura illicemium, nisi prisca fides e caelo ad homines, quos reliquit, rursus descendat. Ex licet de mari vocali longa, fit Per anaim pro publico monitore, qua de Vocc Graecis ἐρ- μῆς pro Mercurio, cuius ossicium cst, omnes orlicii sui reddere ccxliorcs. Huic seri nonem ob id sacrum esse dicunt, quod sermo publicus monitor sit eorum quae quisque sentit
204쪽
sentit ac regitivi unde ἔρι -ω idem pii quod interpret', siue mentis cogitata denuntio. Hinc Hermathena interpretati Ddem sapientiae supremae copulat; quo coniugio ni- u. - .hil poteti beatius ab iis optari, qui discendi caussa vel scholas adeunt, vel mutos magi- stros considunt. Quando autem hoc Hermathenae numen nemini mortalium largiore copiae cornu omnes dotes suas est fidit, quam nostri uermonis a ctori, merito libri. quibui artificium vocabulorum exponitur, huic consecrantur. Ab heridem Hercules nomen duxit , quo communis totius mundi orchys de masculum robur denotatur i qui quis alius, quam Claristus, aeterna a terni patris virtus. Ab Cadem Heros is vocatur, qui caput esthonam utinatis, quasi hex-Inlot quo nomine claros viros dignamuri, quόd capita sint rerum publicatum quorum animos, post mortem, urbibus gentique lux praesidere, qui iam crediderunt. Quae de Heroibus alio scribunt, ceteris etymologiae script
άνδρων κρωων θεῖον est καλεον,
Rectissime diuinum hominum genus Heroas dixit: co quod omnis suprema reip. gubernandae potostas a Dei proficiscaturi sintque principes non sol una populi εἰ communitatis totius capita, sed etiam scinidei quidam, quibus nimirum, uti Diis, de Eonor Mobedientia debetur, ipso Cliristo, de D. Paullo sic fieri oportere demonstrate. Haec vera in Hemici nominis &dignitas& interprctatio: a qua, ut a tota ferme reliqua The logiae priscae veritate, vana superstitio de foeda idolomania longissime pOctahum inge-
H AE c de ipsius her sobole fatis sunto, in qua voce nostrates E brcuc pronuntiant, quod non mirum cst Graecos non seruasse in ωοα ρακλῆς, cum infra ita alia multo magis vel corruperim vel confuderint: At si hec: dicamus, vocali longa, vox ab Cer du- Π cetur, quod ab Er contrario ipsi ae longis sane distat, quamuis parum dillare videatur. quamuis longe distet,tamen frequenter ex retin re homines procliui admodum praecipitio labuntur. Qe unionem firmam Sc legitimum nodare coniugium , ex iis quae de vocalis E in nominum compositione usu dixi, liquebit: cui si R addas, litteram fluxus indicem: quid aliud significabis, quam id quod e legitima unione manat Omnibus perspicuum, koculam hanc pru honore usurpari, re inter cxterna bona longe summa, dc plurimorum totius vitae suprema felicitate, ut diligenter cit ab Aristotele in Ethicis
annotatum. Propter honorem enim diuitiae maximis de corporis & animi laboribus quαruntur: propter honorem potestas de magistratus ambiuntur: propter honorem omnia bellorum discrimina, omnes militares adeuntur Se feruntur aerumnae. Sed an hi veri lint honores. an in sela hominum opinione consistat, Cimbricum honoris nomen ς tra omnesta controuersam ponet: quod solum illum honorem verum honorem ei sedes nit, qui ex legitimo coniugio hominibus aisertur. Quod vero coniugium, quae co- Nivi. Puta, qu.e viaio honorem nobis conciliat Num sorte matrimonium ρ Minime gena tium: cum id frequenter ingentum adierat infamiam, tantum a st, ut in eo solo per.
Petuum honoris de gloriae sontem collocare possimus. Quod igit ut coniugium 3 Illud . nempe, quod est inter Dei filium de Ecclesiam, unicam Citasti sponsam, contractum. Cum emiri homo ex primo peccato abominabilis factus sit, nedum capite diminutus, nullam honoris in te reliqua habet occasionem. Ante,cum opifici suo adhuc esset ccniunctus, tantum honoris habebat,quantum ci ex unione, qua cx Deo pendebat, splendoris de gloriae astundebatur quod diuinus Odarum scit pior sic ex prellit, Minuisti eum uago minus ab angelis, gloria se honore coronasti eum, se constituisti eum super oper manuum tuarum. Sed cum copulam hanc culpa sua violasset de soluisset: adeo nihil honoris ipsi remansit, Ni etiam panno mensibus muliebribus insecto foedior euaserit. Hoc idem Psalmista sic diceret, Homo cum in honore esset, non inte exit; comparatus euiumentis insipientibu , or simitus ictus est litas. Soli Deo honorem gloriam csse, n-rium doctor tradit, a quo primo Gnte omnis honor em anet necesse cli. Quamobrem nisi Christo in ipsa ecclesia sponsa sua coniungamur, nullus ad nos honor deque quod vocabulum nostras duabus litteris, ut biculis me, ita luculentissime declarat. Cum igitur per adulterium de aemicationem humanum genus legitimum coniugium violas -
205쪽
r α HERMATHENAE set, simul in maximum dedecus de summaria ignominiam est prolapsum , dc omnem sibi viam ad spontii ni elotypum redeundi praeclusit. At misericordia immeias a cx limsinito bonitatis abysso emanans tanto amore spolistim acccndit, ut ipse morte sita, de morte quidem l . dissima, sistisque seritorum iceleribi is puniendis destinata, turpiti dinem nostram expiarit, de rursus plus honoris incomparabili sua gratia largittis est, quam ante diuortitam haberemus. Hic est honor ille quem seoniae suae abiectilliinae,
de toti sordibus de coeno vitiorum obsitae in cruce ainauit, dum spiritum litum redderee supremum. Haec venustas illa qua nos Veneris die, de ad ultimum horae Veneris in mentum ipsa vera & alma Vcnus decorauit. Hoc fuit tempus illud quo deluam caliginem dci iubem nullum lumen admittentem , qua scpti, tamquam obscuro carcere, eramus , Sol iustiti discussit. Iuuat laaec clegantiitimis Mantuani verbis cxpoliro, Deus dc homo sponsus noster in cruce pendens dixit, In manus tuas Domise commendo
I x ea fatus erat, cum circumfusa repente Scindit se nubes, se in aethera purgat apertum. Iresiuit . damus, claras in luce reful itos humeros' Deo mitis. Namque Ulaicoram ' . . caesariem nato genitrix lumeni iuventae et
Purpureum, se latos oculis afflarat honores. En Adame, disicussam iustulae radiis nubem , quam nemo mortalium poterat Penere res En redditam iuuet am, de te renatum, lingulari de unico omnium saeculorum V ncris genitricis tuae fauore. En nos omnes rursus Deo similes. En honoro quos alma Venus natis tuis alitas.
Non opὐ eli nostrae: quae te tran lata tulerunt Saecula, qui tanti talem genuere parenter.
In freta rim Duq current, dum montibus umbra strabunt convexa, polus dum sidera pascet,
Semper honos, nomen g. ruum, laudos manebunt.
Videte igitur, o mortales, nihil nobis honoris a nobis ipsis esse: externus est omnis hinor: de non sic tantum externus, ut Aristoteles putauir, ut nimirum ab hominibus liminini tributus intelligatur; sed sic prorsus externus, ut id aliunde adiiciliat, de nullam in nobis habeat sui occasionem : ita ut non nostris mei itis, non vllis praeclaris nostris virtutibus, sed totus, quantus quantus est, soli Christo debeatur, cui sit honor & gloria in saecula i hculorum. Peripateticus honorem externum ille quidem bonum esse agit uit, sed putauit virtutus humanae praemium; hoc interim verissimc dic ,honore solum
bonum dignum esse, si stilum Deum bonum csse,nec quidquam boni de suo mortales habere , cognouisset. Uihi absit gloriara, inquit ille. m i in cruce Domini nostri Iesu Christi. Hic enim solus honor noster, haec sola nostra gloria , quam Christus alma V nus sponsae suae a stlat. Nullae naturae nostrae dotes, pulla fortunae bona honore digna. sunt: quidquid honore dignum, id totum ex asse viii soli Christo acceptum serendum.
Nemo itaque quantumuis contendat, quantumuis currat, honoris bravium consequetur, nisi illud Christus astiant. Et quibus amat spiritu suo diuino hunc honorem Z Illis solis quos sibi legitimo coniiugio devinxit. Ille sibi copulat quos vult, ille sponsam cligitMOlcm persoluit, honores denique omnes largitur. Totum gratuitum est, totum
coniugium de coniugis honores ipsi soli debentur. Quid ergo spei, ut ad Eunc hon
rem adspiremus, cuius nullam cx nobis occasionem reperimus ' Id nomenclatoris industria, uti cetera omnia, demonstrat clarissime, dum vocem Cer sic facit, ut si convcrratur, ostendat coniugium , unde honor dimanat , omnibus volentibus paratum esse. M. Nam si Cor retrorsum legas, ate videbis, quod paratum,& id quod in promptu est, ni tat . a ne quo ratio notatur,deriuatur, quae omnia parat de expedit. . Quid ultra quaeris paratum est coniugium: accede modo, de Myosce tantum te nihil pulcri ex te habere, sed de eoniugium de honores inde secuturos prorsus tibi in promptu esse, modo petas. Petite, G dabitur et Ais; pulsate, or aperietur. Quid quod ipsemet sponsus flagratuissimo amore accensus nos ambit, nos ad se vocat. Venite omnes qui laboratis G oneratii
206쪽
LIBER VI J. 373estu, ct ego reficiam vos. Venite igitur vocati, venite,paratus Christus est ad nos sibi se
clandos, paratus ad nos honorandos:& non vulgari hono e sed illo quo Rex eam honorat, uam legitimo sibi matrimonio iungit,& regni sui diademate coronat. Audiuimus ni odo nomenclatorem demonstrantcin, omnem honorem e legitimo connubio pro- manare:&cuiuis hoc connubium & hunc honorem paratum esse,&in medio constitutum, ut qui sponsium vocantem non recuset , arripere possit felicissimam conditione. Audiamus cadem de re D. Paullum , ut perspici queat, an uterque ex codem spiritu
verba sita depromat. Mulieres, inquit ad Ephesios scribens, et iris suis subditae sint, sicut Domino, quoniam vir caput est mulieris , sicut Christus caput e, i Ecclesiae: ipse saluator corporis ejus. Sed cur Ecclesia subie rea eiI Christo: ita se mulieres viri suis in omnitas.
Viri diluite et ores et e stras, sicut es Chri ι dilexit Ecclesiam, o sep sim tradidi pro
ea, τι istam sanita caret mundans eam Linacro aquae in verbo, τι ex teret ipse tibi elorio-fran Ecclesiam, non habentem maculam, aut rugam, aut abquid huiusmodi; sed ut 'sancta es immaculata. Idem paullo poli,ne prolixior fiam, si omnia recitem : Sacramentum hee magnum e P. Ego autem dico in Christo es Ecclesia. Videmus hic D. Paullum post multas comparationes matrimonii cum eo coitigio quod Christo est cum sua Ecclesia, tandem hoc epiphonema addidille: magnum sacramentum , magnum mysterium csse in Christi Jc Ecclesiae coniugio: qua in re totus cum scrinonis nostri artifice con sentit, qui, ut matrimonium sacrum signum csset eius coniugi, quo Christus Ecclesiam suam sibi iungit: vocem legitimi connubi, sic sccit,ut nisi unius cum una unio esset,non posset Ce, et. id est, legitima de firma viaio vocari. de quod dictum cst, duos csse in carne una , id nomenclator auribus ostendit, dum ex duabus breuibus litteris ciusdem soni unam litteram longam pro legitimo coniugio fecit. Quid enim aliud est Ce, quam duo temporis
spatia in unum tempus longum contracta, δύ ca quidem in codum si,no, ut notaretur, c duobus unum fieri, dum legitima matrimonij copula initur. Plumbeus sit oporter, qui hic non admirabitur summum in minima vocula de una vocati artificium, tu simul unio, simul unionis firmitas, simul duorum corporum in unam carnem cocuntium unitas, una vocali designantur. quae omnia dum Christo δί Ecclesiae applicantur, immano est, quanto fiant illustriora. Quid, obsecro, unionem Christi de sponsae suae aptius queat signare, quam ipsa unitas, percam vocalem significata quae duos breuessbiam in virum commissecti& firma linguae deprcssione ad inlcrius palatum & dentium radices, den
eat vitae humanae indamentum csse, ut cum origine omnis firmitatis nos csiiungamus& vniamus. Ex hoc itaque coniugio, legitimo ritu contracto, Ger emanat, id est, honor, Rhoelemento fluxum conuenientissimo sono dcnotante: quae vox conuersa nuncium adieri, quo nullus m ntalibus accidere laetior potest. Quid enim laetius, quam nobis dici, tam diuinum honorem , quo nullus maior, atque ad coqui solus& unicus honor est mortalium, omnibus ex aequo paratum esset Non spectari hormam,non diuitias, no genus, non patronos, non clientes, non facundiam , non aliud quidquam quod commendare possit. Omnibuyparatum e sic citra discrimen. Accurrant pauperes, Claudi, turpes, blaesi, quales qualos tandem, scabios, viccribus foedi, toti denique tabo obsiti, oc putrescentcs, atque foetentes; omnibus aeque nuptiae paratae, omnibus idem honos
bibendus. Vide quam immensis spatiis hic honor dissideat ab honoribus illis, qui
quamuis veri honores non sint, pro summis tamen honoribus habentur. Num hi palati sunt Sc expositi omnibus, perinde atque illet Scilicet. Paucis conseruntur,& id quidem non vltro, aut gratis, ut ille; sed ingentibus laboribus , nocte dieque corpus dc animum affigentibus, suminis molestiis, maximis dissicultatibus, longissimo temporis dispendi i , intolerabili patientia sunt emendi: de quamuis hoc tam incomparabile pretium oneras, omniaq; praestes quae humanis viribus fieri possunt: non tamen certus es, an sis consecuturus quod tanti licitaris: an potius, quod frequentissime accidere solet, atque quoti sanum est spectaculum, omni impensa curarum, dc laborum immanium pretio adnumerato, tantundem sis accepturus, ac si nihil prorsus egisses. Contemptis ergo falsis his honoribus, velut sucatis shortis, magno emendis ad verum honorem prope-
Iemus, qui omnibus paratus cX aequo, neminem umquam mortalium sesellit. Nihil
ergo dices in hac vita honorandum. Nihil sane, quod quidem nostrum sit, & penitus humanum. At quantum in Unaquaque re, qualis qualis ea de quanta quanta, diuinae
207쪽
i HERMATHENAE gratiae inuenitur tantum in ea honorandum. cetera negligenda. M pro nihilo ducenda. Hoc modo magii iratus honorandus, quia a Deo datur, tametsii iit improbus, iniquus, de tyrannicus. Sic Cluillus ii te Pilato dixit: Non hia res in me potestatem et iam, nisi tibi datae et desuper. Eadem ratione sanctos viros: honoramus, non ipsos ut creatustas, aut diuites, aut potentes; sed quatenus gratia Dei in ipsis cli licii re digna. Et haec vera
est omnis honoris dispentatio, vi sicut ab uno Deo omnis honor derivatur in eos quos sibi coniugio devinxit: ita ad unum Deum hono i omnis ici cratur,& ne minima qui: dem pars eius liti manis rebus communicetur. Porro ut vox ea proprie M primo sic usur- panda: tam cia ut ciuilici iam honori nomen tribuatur per analogiam sic loqucimur, ut
nomen hoc Chii bricum applicemusci potissimum bono i i, qui ab uno profluit, quod solium verum, Sc pulcrum, oc bonum. Quicquid igitur bonum, oc pulcrum, de .vcrurii ex ipi ius vilius participatione: id honorandum dicemus . vel quemadmodum in vero Christianorum honore dictum, illum si dum honorem ciuilem dicemus, qui ex aliqua cum ipso uno copula essivit. Coniungimur aut ira ipsi vi per rectam rationem. quam ut quisque praeliantis si ii iam habebit, ita crit maximis honoribus dignus. Hinc perspicinitia, sola in virtutem sonorandam, teris nihil gloriae de honoris tribuendum: atque
hoc limite totum honoris regnum concludemus. Quamobrem ut verus Christi an rum honor cuiuis paratus: ita ciuilis etiam honor, is inquam, qui veram primi honoris imaginem tuetur, cuiuis expositus cst Nam licet non omnibus lint diuitiae, non omnibus generosi natales, non omnibus potentia, omnibus tam cia honor tam paratus cst dein promptu, quam cuiuis est expeditum, ut virtutem sequati ir, vitia declinet, quod n mini mortalium, modo mentis compos sit, Deus negauit. Honoremus nunc diuinam
in nomenclatore nostro gratiam, cui magnus ille Ecclesiae sponsus tantam ingenii de teritatem dedit, ut nomen honora dederit illud, quo, licet brcuissime, pretiosissin: imysteriorum thesauit comprehenduntur, quos explicare vix multis libris vel ipse Cicero posset, tantum abest ut nos id temerario ausu velimus attentare. Satis cito, nos sores ipsius fani,ceu Mercurium quendam iudicasse, in citius adytis hae sam deluescunt.
Quamuis autem ter non tant sim ut nomen , sed citam ut vel bum usurpetu dicimus tamen nonnumquam ire do I pro honorem cxhibeo; quam vocem Hebrai idciat ut peruertisse in ' n , Graeci cx et tu id est, exhibeo honorem, videntur accepi isse.
Graecis item ver, se vocatur, quod deinde in ἔαρ soluitur; quod cx nostro sermone ducit originem, quia nimirum tempus vernum totius anni honor videatur. Hinc e γόνη,
quae ver parit omnium seculorum, virgo videlicet pariens Clu istum, honorem, ut d cui, totitis generis humani. Vor inde Latinis venisse facile credidissem, solius Digamma acccllione, nisi apud Iones βηρ vocari Varro annotasscti quod auam nostro des cndere videtur. quo temperi cm actis indicamus, abre liue bar quod est patere εἴ produ-ccrc co quod varia acris temperies varia producat, quod pro prima parte anni, qua n dies dii tuis fiunt bretii ores, per exc clientiam dicitur: quon a in ea plurima pariat. de in lucem pro sciat: quam non niale bios Iones nuncupabant. Iam quia tempori cs acris scin pei redeat, Iucer pro iterum siue rursum usurpatiir. Est de aliactymologi in vaco quae primam liticram non cx vicino Bela , quod est in bacti scd ex origine suapctivit. Congeruntur cnim plures caussae ad unius nominis structuram. Quia igitur suauis vcris temperi s non solium ad pariendum , scd ctiam ad custodiendum quae parta sunt, idonea est: nomen Iuter ita factu in , ut amare fieri videatur, quo custodire signamus. Adde Arietem ctiam , primum Veris signum, uatir vocari, a lucer verbo. quod significat lcsendo: eo quod hic se toto capite defendat, syni bolum ob id gerens hia in anae de sensionis . non eius quae manibus fit, sed alterius, quae ih capitis de cerebri viribus contistit
Sed haec alterius loci. Quod si ipsi tar H praeponamus, eum notabimus, cui honor os has piratus de ipsius litici ae natura; quamquam thi de ter coniuncta altum honorcm Exprimunt: quae ratio codem icndit: quia is cui honcis amatur, honore exaltetur. Iatini ab liter Herum i ccc runt; quo nomine quid dicant, palum intelligunt. Cetae Herus de origine sua longo tempore pronuntiandum fuisset, atque pro eo ponendum, quem honorandum putamus. Ponautia itaque illi nomen hoc tribuendum, cui honor debetur Omnis, qui est Dominus noller letus Christus . Hanc nos oris Dere dicinius, pro Deo,
quasi Latinus diceret, noster Herus. Ex otii; petr Oiit secerunt aegyptia, unde, quis
208쪽
Osiris sit, clariam evadit. Graeci Deam h noribus praesidentem vocant, quam Iunonem dixerunt Latini, quasi liui-hoot id est, caput fauoris. Bene sanc caput fauoriis. cum inter omnia externa bona, honore nihil iit excelsius aut praestantius. Latini non in Uerus tantum, sed in Hera etiam vocalem corripiunt, contra Originis rationem, peccato non infrequenti. Sic Ennius a Cicerone laudatus, Vosne et clit, an me regnare Heraquia ferat bra Virtute ex erramar. Clim Iuno regnorum prasses fit,non dubito, quin poeta eam hic Heram vocarit; Iouem, ii res ita tulissct, Herum Vocaturus, a quo omnis honor proquit, de in quem omnis honor reserendus. Honorabile cci te nomen, de magnificum, quod a Budaeo etiam video regi sito attributum, crebidque repetitum, dum
cum ipso de philologia siuauiter φιλολογει, suo philologia at, ut ad colloqui j titulum alludam ; quem crediderim a Germanorum quopiam , in quorum ore vox liaec assiduθvctiatur, etymologiam intellexisse, atque ob id lubcriter ea usum esse in rege appellando . Domini nomen longe aliud notat, iri cullo modo ad Heri dignitatem aspirat. Sicut apud Cimbros non una capitis eli nomenclatura; ita non una ipsius domus. Angli Ihoin dicunt, nos hi iis utrum lite tamen ab Iliae illud 'lii idem ab Ini de cin id est, undique . ciis. custodiens, 5c defendens circum circa: hoc ab fili ro quo significatur custodiam esse at- que tutelam. Vtroque corte vocabulo usius ipsiu, domus egrcpie cxplicatur. l citu aliam
signat notionem, ab α δ om cum adspiratione, qua intelliginalis domicilium undique Iuuseparatum ab aliis 3c solitarium. Et sblitamina, cui praeposita adspiratio,de M adieci uni facit himu quod si ut verbum usurpetur, est idem quod circum sepire, de rem propriam ω solitariam sibi reddere : ubi aspiratio laborem sitie actionem, M tetractionem, qua res in se si 'am resertur,dclignat. Quamobrem ham pro domo si litaria, quales solent
esse Germanorum,Tacito teste, ponetur. Iain hethoilicain articulo contractum, de capite truncatum, more nostro . facit thom I de lenitatis caussa , modia littera posita pro aspirat. . doni lira voce nostrates per excellentiam pro domo Episcopi de Canonicorum avna circa templum habitantium utuntur: ad cana nimirum formam, qua Episcopus pro summo Sacerdote, de pastor pro concionatore usurpatur. Graeci olim pro praecipua templi parte boui dixisse credentur, ab eo qui sciat, αγόδε μον templi partem vocari, quae est ante sedem ipsius numinis: ini JAtior alterana partem , quae poli eandem cellam est, ut Varro prodidit. Nonaratrum itaque nec nouum, doni pro primario templo nobis hactenus in usu esse : quae vox tam est antiqua, quΙna Curetum, de Cori: nec minusquam irae, nostras. Hinc Latinorum Domus, de δῶμα Graecorum: ubi rursus aliu8 tema P η pus apud Latinos, aliud apud Graecos videtur. quod addo, quo frequentia tandem eiusmodi leuium variationum omnem tollat scrupulum & haesitationem in originibus quaerendis. Nunc ergo doni nam siue boni-nim is erit, qui domum ducit siue gubernati ita ut idem sit Dominus, quod domus alicuius rector dc gubernator. ubi cernas, nihil tyrannicum,nillil ab humanitate alienum hac voce signari, talia etsi tandem, dum serui crudelius a dominis tractari coepissent, ex libidine magis quam recta domus gubernandae ratione, saeuientibus, factum est, ut Domini nomen imus una redderetur, quasi nemo Domi quin agnosccret, nisi citis sermus esset: cum tamen liberi omnes aeque atque
serui dominorum ductum sequ i debeant. Ignobilius proscino cst de longissimo interuallo nomen Domini ab Heri dignitate seiunctiim: cium hoc honor, summum bonorum extrinsecus aduenientium, denotctur: illo dumtaxat qua uis cuiusuis domus gubernatio . Vertinaci in totus mundus magna quaedam domus sit: non est absurdum, Deum Domini nomine incare, tanto ceteris omnibus superiorem, quanto totus mundus quavis alia domo maior est de piastantior. Graeci δτποτην dominum dicunt, quo domini in domo regcnda scopus indicatur, si ad natalium rationem vox cxaminetur, die poclem in is est,qui bc ipse ad rei familiaris incrementa diligentercontendit,&alios, ut idem faciant, incitat. Dicit enim est increscere, x promoueri ad incliora: 2poti vero est diligem & matura rei expeditio: unde vorsia oti expeditus successus in rebus omnia D u bus. Alii spuebrii pronuntiant: c qua voce, transposita diphthongo, in υδ, Graecorum. Accedit de altera ratio ex diit' pro opere te re ipsa quae fit,qua vocula Angli utuntur fre-- quentillime diccntes, ristrii in dici id est, verum est reapse, siue vera est oratio ad ipsi imopus, siue id quo fit, cxaminata. Hac itaque notatione diti-spore is esset, qui operi ac lerando de maturando instaret. Dominus ergo siue familiae gubernator tum demum
209쪽
despotae nomine dignus est, cium rei familiaris incrementa ac terat, & facit ut opera omnia domestica diligenter maturentur. Nec mireris, ex die spoli despot scri, cum Graecos dii luliongis te & Oe scias carere . Diu Grammatici omnes suas schedas euoluent, diu omnia sua scrinia cxcuticiat, priusquam quicquam si uai de Des pota peruest pare possint. Latinus in promptu liaberct dicere , Dominum csse, qui domum minat, sute lanii liam gubernat & duci quod ii Varro dixi aet, nota potuissein non laudare: sedilterius quaesiuissem, unde Domus & Mino in Romanam venissent ciuitatem a quod interrogatus respondisset, Domum a Giaecis , de sortesic Mino ab umbris, xci Etru- s is, vel Oscis venisse, ulterius nitul habiturus, quod ad caussas significationis pertineret. Κυριοοδύ - uredic eiusdem sunt δί Originis & notationis, ut cum virumque a tri clisue torcii dicatur, quod cst cligere; quo fit, ut magistratu in a populo clectum hae voces coitu designent . Apud Hebraeos et & r et mihi sic fact.i ex liter videntur, uti ex thal fit saluadspiratione in sibilum mutata: quod non Hebraei tantum, sed vetusti etiam Galli se- cerunt, pro Hero maioris dignationis sire dicentes quod Angli apertius ostendunt dum pro Detr Oct dicunt. Hinc Hebraeos vcibum situm , quo dominari significatur, acce- pG dicemus: nisi nobis caussam reddant verisimiliorem: & ut magna est, nulla nccc L. state cogente, consulto litterarum, per Samech ctiam lmpiolpetam dicunt Chaldaei. Verum tempus cst ut ex hac canina littera commigremus. Sed paenulam retrallit vocabulum, Sc moram iniicit, de cuius significato maxima celeritas expectari debuisset. Dixi quid Get quid exi quid sitri quid eici quid sietri quid D;/ quid nul quid alia his vel
p. cognata vel contraria notarentur uniani rogat,ne sui obliviscar. ii equito notat,fluxum
nimi tum cum facilitate, SI cita & facili ipsius Iota penetratione. Ab hoc ternarius nu- vim merus nomen est sortitus, dum dr' pro do;-ri quod est celeriter penetrare, dicimus. '' Est lite mini erus Spiritui sancto sacer .co quod cius unitate ternarius terminetur atque Qrmetur , quae tota consistit in tanta penetrandi omnia celeritate, ut nulla metatis acies, nulla celeritas cam assequi postic. Ad huius vim Virgilius respexit: Principio caelum, UT terras, campUque liquentes, Lucentemi globum Lunae, Titaniaque astra Spiritus intus alit, tot.imi infusi per artus Ires agitat molem, se magno se corpore misicet.
De hoc spiritu locutus est Moses, dum dixit: Et stiritus Domini ferebatur super aqua
id est omnes aquae, siue abyss, siue materiae minimas particulas S atomos, vi sua penetrabat:qubessentiam de vitam omnibus penitus inderet atque insinuaret. Sicut enim
1 patre omnia, de per filium omnia: ita in Spiritu sancto omnia, si recte illud D. Paulli
examinetur , quo omnιa, per qμ- sim is, in quo omnia; quibus verbis descripsisse
videtur Trinitatem. Merito igitur pes Omnia penitus ferri dicitur, in quo sunt omnia.
210쪽
LiTTERA canina id stlaxum notante, transeundum ad sibilum, s xi . . qui ut aspiratione simplici velle mentior est,ita auget etiam notati nom. Hinc nomen e a potestatem ipsius Unius cxprimens idem est '
quod Est i quod tibi lus uni quasi spiritum vehementem addat, per
quem est. Extensio enim Sc magna spiratio per sibilum significata, esse ipsi uni addit,& vitam,&quandam ingen em spirationcm, per quam omnia esse accipiunt. Ex Ca, Ia alij faciunt: illo Plandri. hoc a
nos utimur lubentius. Hinc Isis, quasi dicas, Est Est, Virtus Dei. Restat hinc Ic apud 'Graecos, pro uchementia: quam vocem Homerus elegantissime ventis vehementi flatu ' sibilantibus attribuit. Latini Disanania Alolicum addiderunt, quo latior adhuc vehe- . nientia significaretur, Vis pro 'c dicentes. Hinc fit ut S interiectum vehementiam quan- ira.dam & vim addat: ut Dat apprehendo, Vin est idem quod firmiter retentum, quasi di- Vat. cas magna vacomprehensum. Subest M alia notationis caussa in bast, ut sit abest, quod signat tirmare, ceu dicas. late esse concluditat a. connectit, Tau ipsi s vinculum inii-
ciente, & v ipsius esse latitudinem notaute. Hinc Vaesta dea, quaerebus firmandis prae- t , est, qu ue ipsam essentiae latitudinem alligat,&conseruat. Hanc Graeci εςmν dicunt, Digamma in aspirationem mutato. Quia autem ignis caelestis perpetud in orbem voluminc Omnia conseruat, Vestam perpetuo igne coluerunt, rogantes m symbolo,ut Deus Perpetuum calorem in omnibus conseruaret, atque in iis firmiter ligaret. Templum ci rotundum i cccrunt, ad aeternum calorem, quc in rotundi calorum orbes perpetuo suo Volumine conseruant, denotandum. Dein e ad firmam rerum stabilitatem, rotunda fi- ura, in qua nullae partes extant vltra alias est accommodatissima. Senatius autem huic ma sini acer, Sta dicitur, duabus rationibus concurrentibus: altera atrii quod est pono de
colloco; quia rebus omnibus in essentia locandis praesit: altera a so-οσαρ hinc Bd quod est idem quod ad essentiam siue ad ipsum esse. Senarius enim materiam Sc sormam colligans, E duabus rebus unum constituit, quod ad esse per sibilum suum refert ; qui quid aliud est,quam spiritus esse per omnes perserens creaturas ipsius ternari; proxima imago. Et quia tota rerum ei sentia huius numeri spiritu quodam modo animatur, &,Vt sic dicam,actuaturi rectis lime geminus sibilus ipsum E , quod est Unius nota , comprehendit. Praeterea ut propius, aut potius adam ultim Vcife yires cxprimeret; ita nomen iactum est, ut sit circulare, sine soni discrimine, vel prorsum,vel versum legendum. In gelicis ordinibus totius, post primum ternarium ipsi Deo: per tres hypostases tribu - . tum, Thmnus dicitur : cuius vocis notio cum sedem Dei significci, siue vinculum ro- τι--tundum i egregie cum vesta Sc nomine senari; quadrat, quod a collocando sic dicitur, ut Stissici idem sit quod thronus in vulgari loquendi consuetudine, pro quo ali hac dicunt. Deriuatur enim stita a Sit, quod est colloco. Quae vero si imma est, suprema y & prima collocationis ideat Illud ipsi, ni quod in creaturis stipremam Dei imaginem absoluit, quod munus de Vestae,& Senario, de Throno dico conuenire. Addamus de illud plurimi momenti ad multa intelligenda suturum, huius primi ternari j varia sumbola hieroglyphica suisse, pro eo ac variae eius sunt ac considerationes & nomenclatu- . Ipsa certe notio, qua omnia in essentia in hoc primum collocantur de stabiliuntur, I νυ ει - - fecit, ut inter clementa terra hieroglyphicum eius signum esset , quod haec interete. menta sola stabilitatem dc firnutatem perpetuam seruet. Timaeus Locrus, doctissimus Pythagorae sectator, Terram sedem deorum esse dixit: quod si de hac terra in qua vitiimus, aut potius morimur,dixit, prorsus aberrauit, cum nihil minus ei quadret,quam ut Dei thronus dicatur. Audiuerat, Terram deorum sedem esse, sed male id huic immobili corpori accommodauit, non intelligens, id de illo omnis cilentiae simamento dici, cui senarius dedicatur. Quia porro audiuerat , Terram omnium cse antiquissimam, nec videret, ut nam id veritati consentiret 1 adiecit, antiquissimam esse non totius uniuersitatis; sed corporum dumtaxat quaestib calo sunt luod Plato est imitatus sed ut e que deceptus. Peruenit etiam ad Platonem caelestis terrae cuiusdam notitia, sed cam