Opera Ioan. Goropii Becani, hactenus in lucem non edita nempe, Hermathena, Hieroglyphica, Vertumnus, Gallica, Francica, Hispanica

411쪽

in altissimo hoc arcanorum abysso diuagari nec suaserim intrare quemquam in obscurum diuinorum labyrinthum, nisi Ariadnes filo ducatur, id est elata Spiritus sancti scii-pturae lacrae principis reuelatione. Nobis ludiciat cminus capita corum quasi digito demonstrata, quae in hoc alaudae sepulcro delites clini: de abunde satis sit nosco lucis adicendisse, ut alaudam ipsius Christi tesseram cile cerneremus, ac dcinde vitae nostrae quam a Christo accepimus, habere notationem. Ceterum qui conuenit vcritati symbolicae illud quod de oratione dixit Optime. Nam de ipse Christus or..t patrem septies pro nobis quotidie , de nos si vitae participes esse vclimus, per solum Cluistum orare debemus. Quis alius nos orare docet quam Christusi quis alius nos in caelum deducit 3 quis prccator noster apud patrem praeter filium Sc agnum 3 Sequamur itaque hanc

alaudam in orando,& diligentor praecutitem dc modum praeeundi cclideremus. Ea citauiculae natura, ut nihil magis obiter videatur agerc, quam pabulum in icina accipere: bis sedisti idque tibi primarium se ii per opus putare, ut terra de terronis Omnibus rclictis, quam ali illime in caelum subvolet ad preces&laudes Dco canendas. Quid i quod ne altissima quidem arborum cacumina digna putat,ut in iis sedcias Deum vel orct, vici hymnis extollat: proptet ea nimirum, quod quantumuis ex sint cxcels e, vitae tamcnsuae pabulum c terra capiant, de radices sic in ca habeant fixas,ut numquam ab ca se vitiae libe are possint. Quocirca al.iudae Omnia terrena spernentes, ut caelestibus indigna,&sequam longis lime pollunt ab illis dimouentes, si arsiim contendunt, quo propius ad phtrem accedat, luem cant illo demulcere moliuntur Sic animi nostri quicquid terrenix tisti in relinquatit neccile est, si digni velint haberi qui sese orationibus de laudibus diuinis

M. dedant. Facessant omnes curae, omnes s bidines om nos liuorcs cmnia odia, nanc, simultates, omnis superbia omnis auar it ia, Omnis ambitio, omnis tallus, omnia denique quae nos ad terram detrahunt Ne torenis alligunt, si tales evadere velimus ut digni habeamur quorum preces a patre caelesti exaudiantur. Sumantur galeritarum alae; tum antur, inquam, alae illae quas Socrates nos dixit perdidisse, t tam terrenarum rerum Se ducarum cupiditate a caelo deicenderemus. His una cum alaudis subvolemus, ni illis nixi tetronorum adminiculis .aut potius retenti impedimentis: cogitona usque tantonos minus a patre dc vera vita abesse, quanto longius terrena omnia reliquerimus: atque

adeo ne posse quidem nos Dei sores ita pulsare ut audiamur, nisi prorsiis a torrcnis omnibus recedamus. Sed dicas, Esi ne corpus alendum , suntne quaerenda quibus Panis ematur, olus, vini sextarius, adde

ciues, humana sibi doleat natura negatis' Sit sane hoc ita: sed haec si quaerantur, tamquam aliud agas: de interim dum corpore laboras ac dis irris,animus vel apud superos vertetur: vel si qua mora in cratur, ea mox reiecta , co unde au. catus crat, rcuertatur. Nihil in hac vita est tam graue, tam acer- bum, tam violentum, tam multis vel Occupationibus, vel tormentis distractum, quod animum a superis detrahere possit, modo nos nolimus Nec alauda corpore caret, nec vento pascitur, nec caelibem vitam agit, ncc numquam sobolem cogitur educarer atli xc tamen quicquid terrenum est, ita obiter agere cernitur, ut hoc unum sibi opus h bere videatur, quo semper creatori sitos aues cantiunculas frequentet. Quid pueri in fornacem ardentem coniecti δί stamis undiq. cincti: an non hymnum Deo .canebant'

Quod si ne ignis quidem omni uni clementorum saeuissimum nos queat impedire, quo inimis alacri animo subvolemus, quid tandem crit quo ictincri queamus 3 Nil il

ane nihil crit, niti teneri velimus,& nos ultro terrenis vinculis illigemus, corum sali cena ,sucatam,& momento citius chlanciccntcna non dico pulctitudinem,sed pia litudinis laruam aut potius umbram pluris aestituantes, quam admirabilem caelestium Motuli ad με pulcritudinem & constantiam pulcritudinis sempiterna. Natura aut, ut verius loquar,

Deus naturae opifex oculos nobis dedit non ad alium usum vel priorem vel potiorem, quam ut iis caelestia intueremur . quem ut mox quiuis agnosceret, sic oculorum faculta-

. di iri seu rem temperauit, ut citra lucem nihil apprehenderet. In tenebris ceteri sensus omnes. πυ μ - munere tuo funguntur non sociis ac metadiano Sole splendente. Tacius an non nimius

noctii nedum temperatus' Quid deest gustatui caecorum, num minus tetis saporum ἱ-λ- ista norunt discrimina t iam quando suavior vocum modulatio omniumque sonantium' organorum harmonia, quam concubia nocter Philomela nostratibus hac ipsa de causas tibicin

412쪽

1 a Grecati dicitur, Quod varia vocum suarum dulccdine noctem reddat iucudissimam. stilut etaui Nec odoratum nocturna caligo impedit, nisi sorte ut thalami sui rosas odoretur sponsa, faculis opiis cile credas. Solus visus absente luce perinde habet atq. ii nullus csset: quare quod luculentius queat ei se documentum eius usum ad hoc primum & maxime homini datum ei se, ut lucem 5e lucis originem spectet 8 Atqui unde lux omnis nisi c. t es tassa caelo 5 quamuis tacc s de cerei Sc alia flamarum genera nonnihil circa se luminis disqu- Dum iu fundant, totum tamen quantulumcumque illud cit e caelestibus corporibus accepe t

runt,citra quorum influxum clementa liaec inseriora nec calorem nec lucem haberent. Vcium tamen quamuis tam vecordes essemus, ut huius luminis corporum terrenorum sontem e loci senescirentiis , illustrissimum tamen ex huius luminis cum corporum caelestium luce comparatione existeret argumentum , ad terrena omnia prae caelestibus contemnenda de pro nihilo a sit manda. Fingamus nobis quam maximum inccndium, quale vel Troia dedit vel Gomorrha vel Roma cum a Nerone incendiario spectaretur c turre Maecenatis in colle Quirinali. Iam concedo ut harum trium urbium sanias coniungas, quantulum rogo tota haec pyra luminis diisendet 8 Num mite ii tanta Romae de in suburbanis fax araeici, tu velitris media nocte liticias citra altcrius luminis iam mentum legere posses Ne Albae quidem aut Tusculi. tametsi illinc de is monte desuper de tanto propius ignem intuereris. Quantulum igitur monacti hic ignis habet ad totam aliquam regionem collustrandam Conser hunc non dico Soli, sed Lunae, de ne huic quidem plenae, sed corniculatae ide cerne quam immani discrimine maximum niaxinaai una urbium incendium ab cxiguo de imperfecto Lunae splendore superetur. Hinc iam collige de terrenae flainae magnitudine caelestis corporis ingentem molem ;quae tanto maior , quanto latriis lumen ipsius diffunditur. Quid iam dices de Sole, si de luminis portione corporum molem examinatis Quid multis e vel unicus Sol satis te docebit,si modo non otiose conlideretur,quam nihil sint haec omnia terrena, de quam infinitis interuallis caelestia omnia his anteponcnda. Videamus Solis splendorem, magnitudinem , celeritatem vix mente alsequendam : adde reliqua sidera, decorum varias motiones, de constantem diuersarum motionum conuentum : vide quid inde haec inferiora clementa accipiam, quamque sint in caelestium potestate, dum pro eo ac illa ducunt choreas, hic omnia vel laeta viiciat. florcnt, fictus ciliant; vcl contra tristia iacent, de turpi caluitio consenescunt de emoriuntur. Huc igitur architectus na- ni in cisaturae totius spectauit, dum visum citra lucem nihil posse vellet, ut sciremus hunc sen. - shm ad hoc nobis datum, ut illius originem inquii cremus, cuius solius beneficio usum eius nobis dari nouissemus. Nostratis linguae faber oculi tale fccit nomen ,vt cx co mox hic usus, quem natura nobis dei nonistrat fieret apertus. epogenim oculus dicitur, quod eius partes sint. ut alta in nostrain usu in conuertamus; Sc altis conspcciis C a dicamus: o. id est. vi optemus ex imo pectore ipsis alti limis adesse. cya optantis cli 0 g altum, Ooa oculus. Sc) haec eius loci quo figuram eius litterae quam Hebrqi Ain hoc icpore ciser ut, ad caussam tuam vocabo. Hic illud tantii in volumus, ut intelligatur qua via alas quea- AD HAMinus nobἰs comparare, quibus cum alaudis ad caeluin, Wrrenis omnibus procul relictis, evolemus. Oculorum esse dixi caelum eiusque pulcritudinem nobis offerre intuen- - .dam: sed qua raxione 3 ut caelos pro diis colam us, aut Solem nobis Deorum supremum statuam iis, ut quosdam legimus iecisse Minime gentium. Vcrum quhex admiratione tantae machinae,iam splend idae, tam ornatae, tam denique omnibus modis admirandae in Clus cogitationem veniamus, qui eam construxit,& cuius caussa colli uxerit, inues ligemus. Primum igitur ex si imma pulcritudine hoc consequemur , Ut haec terrena per- cias uis inde atque alauda cotemnamus: deinde ubi ratiocinando eo fuerimus deducti,ut illud tam pulcriam opus hominis caussa a creatore factum intelligamus , tuni vero ingenti

primum istupore corripiemur, ingenio nostro tantam bonitatem non capiente: at dum paulturin vires restimemus .de accuratius tantum beneficium animo reuoluemus, tum

tandem tanto amoro acccndemur, ut lucisa ternus agnas alas producat , de indies magis atq. magis confirmet. Hic ira'. alatus amor nos cum alaudis in caelum subvehet, nihil ampliuς memores terreninu, sed totis iis inhiantes gaudiis quae G ti mirifico spectaculo oculis nolicis vltro exhibito c6secuturos nos speramus. Tum demum firma fide patrem orabimus,ut nos ad vitam illamadmittat,quam galerita apud priscos denotabat. -- LL 1 Et haee

413쪽

Et haec quidem de alis, quae non mulium a Socratis philosophia principi d recedere videmur: at dum accuratius cxaminantur, ad cadeuenitur, ad quae nec Socrates, nec Pythagoras, nec quisquam naturα ductii peruenire quiuit. Quis enim de morte patris vitae cogitauit quis si vel a Sibylla vel ab alio vate accepisset, vitae datorem pri iis mori portere, quam nobis vitam communicaret, non exclamasset quavis Chimaera absum diora dici Quae igitur de morte patiis ante terrae creationem fabula haec continet, ca

nullo modo ingeni) sui viribus vel philosiphi vel philosophorum magistri consequi po

tuissent: nihil ut mirum sit, si nemo hactenus mortalium de eius explicatu cogitarit. Collocari solent sphinges pro templorum foribus, de in ipsa etiam Palladis galea, ut monerentur homines in iis quae viderent, se mentem suam Sc omnem intelligentiam captiuam dare debere ipsis religionis arcanis: nec fas esse de iis iudicare, nisi mox leoninum diuinitatis robur de celerem vindictam exspectare vellent. Hoc enim in prisca nostra lingua Sphinx significat: sic dicta quasi zie pinnis. Redigenda enim intelliget tia erat in captiuitatem, dum sacros ritus dE caerimonias, quatum caussas ignorarent, homines videbant. Hoc itaque Sphinx significabat, tametsi primaria citas notatio ad altera, atque adco ad summam religionis Chiistianae pertineret: cuius consideratio suo loco seruetur. Habuerit haec Sphinx alibi suum locum, & cum quamuis bona ratione, nusquam tamen habuisset iure potiore, quam in vestibulo fabulae de alauda confictae: in cuius hieroglyphica pictura non video quis dicere queat se captum non fuisse. Iissolis datum est, ut horum similiumque intelligentiam conse litantur, qui Dei gratiam Christianorum numerum sunt coopt et ii, cui toti quicquid habemus bonorum acceptum ferre debemus. Huic etiam alas dubemus, quas nec oculorum vis, nec mentis acumcnpoli Adae lapsi ina ieddere potuisset. Neque cnim omnes qui caelorum volumina intuemur, atque citam diligenter numeros eorum de harmoniam scrutantur, ex corum contemplatione co quem diximus amore inccnduntur, de idcirco alarum quidem tenue quoddam sentiunt exordium, sed impci sectum , de longe minus quam ut iis pertingere possint ad caelestem veritatis lucem. Hoc cnim cit quod D. Paullus dixit, philosophos ad Dei quidem notitiam ex opcribus cius peruenisse; verum quem cognovi runt, non ut Deum honorasse . Frustra igitur illis oculi, si ultra mens fuit, quando ad verum videndi scopum& vium non adspirarunt. Perdiderant alas corum animi, sed ignorabant qua id sibi caussa accidisset. Admirationem terrenorum Socrates caussat utrat quis ut terrena admirarentur Se amarent animos induxitὶ Hic haerent. quia nec scribpturas sacras, nec dilucidam maior si traditionem, germana Spiritus sancti dona, acceperant, scd solo corrupto dc cxcaecato animi sui iudicio temere serebantur:& in eo tamccm acquiescebant, ut ipsium corpus nobis a Deo carceris loco datum putarent, eique semper conuicium facercnt; ceu cum ipso nulla homini posset contingere beatitudo. Quemadmodum autem ubi Sc qua occasione alas perdidissent ignorabant: ita racsci bant quoque cuius adiumento possent renasci. Habebant illi quidem fabulam de goleritae patiis morte de sepulcro, sed quid illa facerent citra Spiritus sincti illustiationem ' Nos Deo gratias agamus, non semel , scd septies quotidie, id est, quam possit-rnus persectisti me , de hoc lumine nobis pralato, quo illud cerneremus, quod extra Clit lilianorum fidem frustra quaereretur. Oremus itaque cum alauda quotidie septies, in caelum quam altissimc conscendentes, ne frustra nobis haec sint reuelata. Frustra autem leuelata essent, si galcritae imitatione neglecta, opus nosti um in terrcnis poneremus. Sed dices: Multa quidem tu de alis, de adscensu, de galeiitae imitatione, sed necdum video qui possum terra telicta in caelum conicendere, quo ex altiore loco pate num auxilium inuocarem. Neque enim quicquam eiusmodi in i acris litteris inuenitur: quibus nisi tua contentiant , vide ne nugari te iudicent omnes. Scio sise, nec quisquam ignorat scriptum esse, neminem in caelum adscendere, nisi cum qui dc caelo descendit: de eum quidem filium hominis esse qui est in caelis. Quomodo ergo nos adscenuemus Ea ipsa nempe via de ratione, quam eodem loco expositam videmus. Sicut Moses, inquit Christus, exaltavit serpentem in deserto: ita exaltari oportet tum hominu , ut omπas qui credit in ipsim, non pereat, si habeo visam aeternam. Hic audimus omnem n situm adsi enium per fidem eam cila,qua credere debemus filium hominis, de condem.

stium Dei in crucem esse sublatum. Haec igitus fides in quae alas nobis dat, de una cu in Christo

414쪽

Cliristo adscendere sacit ad vitam aeternam. Opus ergo alaudae, quae alio nomine Vi- mo. opus vocatur, sides est in crucifixum . Iam Dcum velle ut terrena relinquas de ritam sequaris. paullo post in codem cuangelio docemur. Ea Cnim ratione itiundum iudicari de condemnati Christus dicit, quod homines magis tenebras quam luce amarent. Diximus lucem e caelo descendere, tenebrosa esse torcna, nisi a caelo illulirentur. Quid igitur aliud est tenebras amate, quam amare terrena' Sequamur ergo lucem dcano venientem, & ad eam cum galei ita, quoad captus montis nostrae serct, adicendamus: & adicendamus quidem alis fidei, quae vitam oporatur aeternam, quam Emitaret Asmis

nobis nomine suo designat. Iam & in orando te galeritam sequi debere facile cernes, si examines quae sibi loca veteres ad orandum delegerint. Nonne sacrificaturus Abraham --, . -- adicendit in montem. idque aperto Dei iussit 3 Quid ρ an non& Mosi mandatum, ut 'immolaret Deo in monte Oreb ρ Quid dicam de monte sancto toties in sacris litteris repetitot Quid de monte , ad quem Christus cum adscendiiset ut oraret, tres apostolitantum diuinae maiestatis specimen viderunt, ut Petrus attonitus in eo manere vellet Iam quid sibi volunt excella ρ quae licet ad idoloman iam fuerint translata, argumen- tum tamen pi bent, homines a maioribus sitis accepille, loca alta sacrificiis & Dei laudibus maxime conuenire. Ceterum dicet quis, num Deus qui nobis ubique coram est, tanto propius abest, quanto altius adscendemus t Eamus itaque quo facilius exaudiamur ad crystallina Alpium cacumina, illic super perenni glacie genua si clamus. Absit,absit ut cogitemus non aeque in planitie atque in Caucaso Deum nobis adesse. fidigitur excelsia quid montes volunt Ad caerimonias videlicet id refcrendum,quae rebus

cxternis nos commonefaciunt eorum quae nobis in animo nostro sunt gerenda. Mon- tes enim externi de terreni altitudinem mentis nostrae adscend cndani esse demonstrant, dum a Deo volumus exaudiri. Quando vero minc mentis apicem con s end mus8 Hoc te docebit Cliri ibis, unica& vera victima in monte sancto oblata . Tu, in quit, cum oraueris, intra cubiculum tuum, M clauso ostio Ora patrem tuum in abscon- λ' '

dico, Se pater tutis qui videt in abscondit 'reddet tibi. Quis hic mons in cubiculo clauia Vo. - . asio poterit cogitari 3 Ille nimirum , in quem adscendimus, dum omnibus curis terrenis exclusis diligenter ostium claudimus, ne quid torrenum mentis cubiculum intret, quo de vertice suo detrahatur. Quis autem venex Z Eleuata cogitatio ad ipsi am Vnum patrem uniuersorum, ad quem pyramis vitae nostrae terminatur. Si in cubiculo mentis no strae conum siue pyramidem inuenimus cuius vertex ad unum pertingit,hanc conscendamus, de in suprema cius parte cum Magdalena Vnum cligente consistamus: hine cnim audiemur. Hoc dum faciemus, id quod alauda volatu suo monet si rimus exsecuti: & sicut illa oratura patrem , terrena fugit, totam lite sic mortalium oculis quoad potest subducit, ita de nos eadem fugiamus, mentis nostrae foribus excludentibus omiania quae impedire possent diuinorum moditationem, denos ex apice pyramidis nostrae detrahere in terrestrem negotiorum turbam. O benignum orationis magistruml O ia cilem montis adscensum: in ipsis intimis domus nostrae penetralibus montem nobis monstratum videmus, ad cuius verticem ut cuadamus, non pcr salebras, non per fixa, non per angustias, non per praecipitia caliginem incutientia, non por nives aut perennem glaciem est anhelandum . sed dumtaxat ad intimum domicilii nostri conclaue est cundum: in quo dum erimus, facillimo gradu ad apicem mentis perueniemus. Qui, rogast Eo ipsio modo quo Magdalena, sedendo nimirum ad pedes Domini. At si se se . bat, qui conscendisse dicetur 3 Id Christus aperuit dum unum dixit esse necessarium, ad quod Magdalena sedens contendebat, non corpore,sed mente. Ipsum igitur Vnum apex est montis siue vertex pyramidis, cuius ciligiem alauda in capite gestat. In hier glyphicis Harpocratem sedentem videmus i de eum quidem sie sedentem, ut pedibus i -

inutile dicant quo quid aliud Volunt, quam cum minime idoneum esse ad eos distumus qui in negotiis terrenis peragiitur, sed totii vacare rebus diuinis Huic ut in vettice nul- Nam in iis lus est con tis: ita auris est siticipiti im posita, adeo longa dc acuta, ut alaudae conum vin- car: qua denotatur, mentem sursum totam cisceructam .dc iam in instigio tuo vetiari. . . i. 'Videmus itaque, ut priscae illae veterrimorum patria in sacrae notae cum ipsa consentiant veritate: di, ut fieri possit ne quis sedendo ab adscensu impediaturi inamo, ut necessarium sit eum sedere qui velit ad apicem mentis suae peruenire. Alaudae itaq. in altum . '

L L 3 volatus

415쪽

ris umo CLYν Ni CORVM. voLatus totus ad id reseratur oportet, quod altero suo apud Cimbros nomine declarat. Cum enim per illud levitae opus facere polliceatur, sitque hominis vita non in coip re, sed in mente , quicquid eius symbolo continetur, id ad hanc, non ad illud pertinere intelligendum est. Quamobrem si bene rem supputemus, prius crit cum mystico Ha pocrate decu ua Euangelica Magdalena sedendum, quam cum alauda ouola: e possimus: de quo quictius ledeamus ad ipsum domus nostrae penetrale Christus iubet iece-dcre, ne quis importunus interpoliator ex ini prouiso tranquillitatem perturbct. Re-

ω tD. a. mittenda igitur omnis corporis actio, quo mentis vigor intendatur . nec alias omnino

ad sublimia evehi poterimus, quam proritas otiosi in secretiissimo seces tu quic scamus: in isti. . δέ tum quod Scipionem aiunt dicere solere, licebit dc nobis profiteri , Numquam nos minus otiosos esse, quam cum sumus Otiosissimi. Huius quietis quanta vis cisci non oti. i. ignorauerunt illi qui Graecis Cana loquendi consuetudinem inuexerunt, ut otiari eos dicerent qui sapientiae istud sinuigilarent: a quibus ad nos scholarum nomenclatura mori ista peruenit. Latini pzrquam eleganter eos phaolbphiae vacaro dicunt, qui toti sapientiae studio lic tenentur . ut vacui sint rei una ceterarum. At si usquam omnes externae curae depcmen dae, certe non alibi magis, quam dum ad Ucum orandum mentem nostrames uamus; nisi tam limus ab omni communi sensit a leni , ut cuin qui omnia praesens videt, omnia audit, alloqui velimus, aliud interim agentes. Bene in sacris accrinebatur preces pro communi salute futuro: Hoc age. Quoad igitur eius fieri potest, cum galerita terram, id est, corpus nostium , dc omnia ad corporis curam spectantiam procul relinquamus. Aiunt Socratem ad viginti quatuor horarum spatium uno vel lin gio immotum conllicisse, nescio quid contemplantem : quo tempore non cibi aut potus, no alia corporis neccil tale videtur potuit sc cxcitari. Similia 6e maiora etiam cum apud exteros, tum apud Chiistianos logimus: c quibus hoc nobis ad exemplum trahere oportet, ut dum Deum acccdimus, totum corpus omnesque eius curas ouamus,

atque liberis ad cadum animis rapti, iam ni Narrat D. Aut ullinus , Cal. mensem quem in is 'ti Ini duccre vide tur,nec sectionem sentin. t zr orandum imitari possemus quo corporis huius vinculis ibi uti,cum alaudam caelum piaepetibus alis attolleremur. Latiissime sese haec extenderet contemplatio, si pro eo ac meretur cana pcrsequi aut vitium cssiet nosti .irii, aut propoliti praesentis: vcium ea alta rupta, ad illam alaudae considerationem reuertamur, quae nobis conclusit vitae opii

quod Seiuni boloia nomine cius denotatur, fidem esse in Cluilium, qui ieiple vita irici se dixit. cui, tutium ex fide vivere, D. Paulus adiecit. Cuin igitur vitae opus iat,Christo vitae datori fide inniti, videamus an Se hoc hieroglyphico aliquo signo prisci patres donotarim. Sed quid quaeroi quasi non id mox vel a lippis videri, vel a caecis tangi possit c V. Nonne diximus septies caput alaudae in Agyptiaca Bembi tabula dei': lunt cilio, nec tamen alibi inueniri quam in suprematicipionum parte t Hoc vero quid aliud signarei quisquam sibi persuadebit, quam caput scipionis noliri alaudae caput cise discre is d quid c ii l. ipio ε An non id quo gressium nostrum sustin.cmus atque firmamus t Sicut uri autem baculo hominum corpora firmatitur: ita D. Paullus Colon enles hortatus eii, veras a. si de fundati Jo stabiles essent: & eosdem alloquens fide si malos dixit. Idem ad Cotinthios, Vigilate, inquit, o state in de. Et ad eosdem c piliola 2. Per fidem enim ambala s. Et pruis: Nam Astatis. Ad Romanos dixit ramos Iudaicae olivae fractos elle

propter incredul:tatem : de idcirco Romanos monet, quorum oleaster iuccellit in i

cum olivae, ut dum itarent fide, nollent altum sapere, sed timerent. Ecclesiasticus vati cinatus cst, in saeculum staturam sidem: quod si sic habet, hoc fidei scipione nos firmemus. qui ut perpetuo stabit, ita nobis quoque firmamentum praebebit aetcrnum. Qui modirigitur scipionem cum vocabimus. cuius suprema pars in galeritae caput delinit Galeritae baculum Bene quidem: sed cum hoc dicis . quid aliud dicis quam baculum fidei ' En quo venimus rerum: Fidei baculum, quo solo vita nostra istarc poteli, inuentinus in hieroglyphicissignis. quem si denostro iei mone ab auicula, quacii insignitus, 2 Oi nominaremus, Emmatriasas diceremus,id cit, firmit m iuifici operis icipionem. Nunc z opus vitae est ipsa filios: nihil vi intersit vinus nota baculum de ignes, Qui Christopho- iam depinxei unt, d ligetitissime obflatu iuut ut in peliculo: imo humanae vitae imis . huic

anc immortalitatis rudimonia meditemur.

iam sacerdotem sic rapi solere, ut nec spiri-et,aut ignem admotum. Hi incuti nana in-

416쪽

hinc Charybdi hinc scylla bine aliis monstris praesens exitium intentantibus sirmo baculo niteretur. At quo. quaesis, baculo Quo alio quani baculo fidei cui ii toti incumbamus , nihil est tam horridum, tam esserum, tam multis mortis periculis obnoxium, quod non secuti peruadere postimus. Fit ma enim de inconcussa fides omnia firmat, tastabilia redditi tametsi vel totus Oceanus ii ncquid habet undarum , i icquid habet monstro tum,immittat ad ruinam. Ceterum quia sides sine operibus mortua est. & nihil, nisi vivat per caritatem , roboris si, preditati non otiose id in Clitis plioli baculo considerandum eum sempera picti tribus frondentem nobis proponi ; quo dei non liretur, in sola vilia side & Araritatis operibus animata totum s ipionis Christiani consistere firmamentum. Iam quia primum S antiquiis Tum vivae fidei opus est, Deum perpetuis precibus orare M laudibus efferre, in summo virentis i ipionis apice alaudam pictam videmus; in iis praeserti in tabulis quae genuinam olent antiquitatem . Memini dum puer essem frequenter parentes,quibus cum temptu iste litentabam,interrogasse, qui fieret, ut micula ea quae frondibus baculi insideret, non auolasset, dum S. Christ phorus arborem, qua baculi vicevtitur. cclelleret. Mirum enim id inibi videri,piopte ea quod dum ego ibidiose passerculos sectarer, nullus umquam tam quietus consedis set: vertim me ad arborem i. per qua sed rent propius accedente, consciti m.quantum alis possint, aufugissent. Ad quam illi puerilem quaeli tonim sic respondere solent, aviculam eam non metuere, eo quod creatorem suum humeris S. Christophoti insidentem videret, cuius praesidio istet a laudes Deo sito cantillaret. Iucundum mihi est hanc simplicitatem recordari, eo maxime quod ab eisdem meis parentibus non semel audiuerim , alaudam septies quotidie sui sum euolare ad laudes Deo canendas. Conserenti enim mihi lixe nostratia cum vetustis, admirabilis quaedam sese offert consensio saecutoriim: quae quanti sit aesti inanda, ut sinceris animis & verae si pienti x de priscis auctoribus quaerede studiosis liquere nihil ambigo. ita ut aliis persuadeam minuaac laborabo. Hoc saltem venit in lucem. S. Christophori baculum, d fidei hacu uelle, de inco cum scipionibus AE ptiacis conuenire, quod superne etia alauda sit insignitus. Chananae s. rum certe regio, cuiatem S. Clitis iophoium fuisse scribunt proxima in Esurioi ita ut nihil miri videri debeat, si Clitistophori pictura hac parte cum hieroglyphico icipii ne consentia D. Antonio cur Tati appingi videamus. suo loco. fi recordabor, docebo: hic illud non citra caussam suspicor. primam Christophori imaginem vel ab AEgyptio quopiam , vel ab eo qui hieroglyphicorum non titerit imperitus, depictam fuisse .ec idcirco attributam Chananaeo , quod primus Christophorus, atque adeo ipse Cliristus, natus sit in regionem quae olim fuit Chananaeorum. Quid Abraham ex Chaldaeis, fidei Cliristianae princeps electus, an non ad Chananaeos commigrauit, ut illic Christum foret quem exspectabat Vertim haec peculiarem sibi librum postularent, si perinde atque incremur a nobis ossent explicanda. Susticiat pro tempore hoc de fidei baculo aimotasse, quo Christum serentis firmitas continetur. Quemadmodum vero religionis antiquitatem in gal fit inominibus, quibus apud alias nationcs vocatur, nequicquamqv. aereres,& multo minus vitae opus in iis inuenires , ita frustra vel apud Latinos, vel apud Graecos, vel apud alios firmitatem inuestigares in baculi nomencla tutis. Soli nostrates sunt qui scipionem sic nominant, ut ex ipsi, vocabulo mox cernas, cum nec ad t/- - serienda, nee ad menstreandii, nec ad boves a dos cise comparatum , sed dumtaxat &praecipi id ad firmitatem. Mirari latis non pollum nominum nostratium & symboloru

nuenientiarn : qu im tantam esse video, ut dubitare nequcam ad quam nationem M'uem scinione hi tiglypluca in AEgypto conseruata oporteat referre. Aliis baculis alia anomina damus: at eu quem manibus tenemus ad nitendi usum Stas vocamus: cuius cras nominis, licet monosyllabi, ratio e duabus vocibus, quibus coaluit, petenda. Sta idem Din. nobis est quod Sto: qiiod conuersum accipit adspirationem, ut contrariae sit notationis

vast enim vocali longa idem est quod accelero. uae vocum intro legendarum ratio cum linguae nostrae sit praecipua atque peculiaris , essicitur ut de Latini 5c Graeca verba. quibus idem quod nos in Sta intelligimus significant, nos linguae debeant tantum abest ut nostrates in eorum sinit aere. Altera compositionis p it ut , quod idem nobis ins . notat quod letio.' ita liu ergo, & mole nostro quaesita diistionis bretiitate, Da . id no quod stantem leuat: qui proprius usus esi scipionis; ita ulterius quiddam videt ut . . . LL indicare,

417쪽

indicare, quod sit diuinius. Neque enim ut stes tantum tas pollicetur, sed pollicetur

praeter te ope sua cleuatum iri. Sed quid hoc rei, ut tortasse tallos Ita. si placet. Nam ad saltandum quoque iuvabit, sed praestantius cst quod promittere videtur. Solet nomenclator noster lic plerumque facere vocabula, ut rationem corum non tantum ad primum de omnibus expositum rerum usum comparet, sed ad syna bolum etiam si' et et, si insignis aliqua utilitas inde consecutura videatur. Cum igitur cerneret animis

nostris id esse fidem . quod corporibus scipio praestati illud scipioni nomen dedit ut Cor

poris quidem sulcro non male conueniret: at rectilis tamen exprimeret cius vim, cuiusmis viri scipio tesseram habiturus esset. Fides enim non stare tantum hominem facit erectum, mi sed altilis etiam leuat quam umquam steterit antea quam cecidisset. Neque enim damus ante lapsum suum eo in statu fuit, licet fuerit in iucundissimo A felicissinio, rit, ut non per fidei baculum eleuetiir ad longe sublimiorem. Agnus enim non sistit in nosa draconis veneno chirauit Sc pristinae restituit valetudini: sed tanto secit diuiniores. vide

filii Dei simus. Je sibi cohaeredes, non in terreni paraditi, sed in regni caelestis possessi

ne sempiterna. Bene itaque fidei baculus S, tu dicitur, eo quod statum nostrum in lignitereleuarit . Porro quia architectum sermonis nostri in hac voce ad dii linum quiddam. respexisse cernimus, ulterius consideremus, an quod in aliis plurimis sacrosanctis no minibus secit, in hoc cliam obseruarit, ut conuersio non contrarium, ut in aliis, notaret: sed id quod proprium & praecipuum esset eius quod prorsa voce significaretur. Di

M po in Hermathena. & alibi, ni fallor, monui, Si pro una littera frequentissime habe- ' - ri, atque idcirco in vocibus conuertendis in tostam manere , ordine compositionis non 'ast mutato. Ex Ptas itaque sci pasti quo firmum atque immotum notari nemo nostra Lis tuim ignorat. Nec hic repetam , Doc y litterarum cognationem , quatum illa in hanc. ii. transit dum vocabulum claudit. Neque enim ex Erasi fita, laus seis .e,tas: de ex hoc ini Fir sit, numero plurali Statim. Sic ex Uolfacimus Tos;& limc rursus iboum. Hinc dicimus afast vel bas af pro firma fide. An non hic rursus licet videre , symboli ratione hanc firmitatem scipioni magis conuenire, quam si dumtaxat pro corporis stabilimento acciperetur Ncque enim ullus baculus tantum virium habet, ut corpus perpetuo firmaro Pollit: at hoc fidei proprium esse scimus, ut ea hominis status sic confii nactur, ut ea in Dente nunaquam queat vacillare. Neque enim D. Petrus super aquis an Milans mergi rub; c coepisset, niti hunc fidei abiecisset scipionem: qua de caussa audiuit: Moia: cap ,7 - re dubitasti ' Mirificus ille linguae nostrae faber, cuius diuinam mentis sollertiam, aut ' potius vaticinandi vi in a summo Prometheo concessam quanto magis contemplo tanto magis obitu posco: tale fidei nobis dedit vocabulum, ut ii ad prima elementa iuxta Hermathenae nostrae praecepta deducatur, significet sublimitatis aeternae eleuatio xore nem. siue quod idem est eleuationem ad aeternam sublimitatem. Sic enim Eoos interoe . --u Prctabitur. qui litterarum rationem a nobis suo loco expositam sequetur. Quo tamen uratorem persectionem fidei incile doceremus, in loquendo sere particulam praeponi . mus, qua P rsectio hominibus noliris indicatur, pro Eoosubito dicentes. Atque haec quidem Palladius noster Mercurius in proria voce depreliendit. Pergam itaq. demon- strare, quantum in hoc vocabulo Toofficie ecti of lateat arcanae contemplationis: quae quidem tanta cli, tamque late patet, ut verear ne vix minimam cius partem angustus . ingenii mei captus allequi posti t. Dixi quid Eoos denotaret de primo clementorum, εquibus componitur, significatu : nunc addam us & alteram caussam, quam faber eiu videtur secutus. Quibus in vocibus vocales longae sunt, eae polleriores videntur iis in quibus eaedem corripiuntur, ceteris litteris manentibus eis dein i propterea qu0d lon - gmn tempus duobus e breuibus videatur componi. Vt igitus pars toto prior, ita & breue tempus prius longo. Quamobrem Eoos posterius e liquam eos quae vox laudem significat de aestimationem: Sc si ad primogenias suas litteras examinetur. lignabit altitudinis aeternae cicuationem. Voluit enim nominum arces cuias illud laudis facere vocabulum , quod nemo usi irpare possiet, ut non a nox ex natelligeret, fluctia laudibus se Cuehere oporterct. Subli as igitur aeterna, quae Deus est, primum laudibus cisteren- , r da: cetera non alia rationia uam qua. ad D in accedunt, dc modo aliquo referuntur: Vel, ut clarius dicam; quatenus in ipsis aliquid oti diuiniicium vocis Origo postulet, ut.sbiadiuuia laudibus exo lautur. Iam si incabulum Eofa si ne ad principium reuoces, : 2 intelliti

418쪽

intelliges id selum laude dignum esse quod plenum est atque persectum , quod Del ore

nostrates dicunt. Praetcrea hac ipsa voce denotatur, non id modo, laudem Dei praeci. puam esse. & soli Deo non alij deberi, sed hoc etiam,quod is qui laudat, Deum sibi ii

crifaciat cu consequatur. Ex eisdem cni iti litteris cognoscas, homi ncm qui Deum laudat, hoc ipso suo iacto eleuari ad sublimitatem sempiternam, de Omnibus bonis ripi ri. Neque enim Adamo ante lapsum alia via erat ad summum aeternitatis cultricia de

bonorum Omnium plenitudinem , quam per laudem sui creatoris, in qua quam duimaniit, tamdiu terrestris paradisi mansit poti essori atque id quidem tam beata conditione, ut in illo horto non homo tantum , sed omnes animantes ctiam ceterae perpetua voluptate truerentur. Verii in simulatque a ternam Dei sublimitarem extollere ccssauit, pluris serpentis faciens verba quam Dei praecepta, ab onina excidit voluptate, de omni altitudine, de omni plenitudine , in qua Deum laudando pernianebat. Tantum autem aberat, ut tum Deum oueheret cum serpenti crederet, ut Deiam infra serpentem deprimeret, atque hunc ipsa illa sua adsensione Deo faceret superiorem . Quod si

ergo recte rem omnem supputemus i co ratiocinatio nos deducet, ut intelligamus, cxipso Tos ipsum Eoos pendere. Quem enim sic extollimus ut ei aeternam altitudinem tribuamus de omnium bonorum pleni sudinem , quod indicatur voce Tosci non posusumus non iidem habere. Nam si alij potius quam illi credamus. iam alius nobis excelsior pia stantiorque iudicetiit necesse est. Quamobrem Tos de Eoof iic principio connexa fuerunt, ut illud esse non posset, quin hoc necessariis consequeretur: dc si hoc ab esset, illud ante desiisse oporteret. Defecit crgo in Adamo laus diuina, Cimbrico no- A -- L. mine significata , priusquam draconi fidem haberet; atque in de consecuta est omnis malorum lcrna. Neque quisquam vere Deum in nostra lingua laudare dici potest, nisi

eum summum atque supremum caput statuat totius a ici natatis, de una plenum bon

rum fateatur: quod dum facit, necessario dictis eius fidem habet, tamquam supremis

atque sempiternis,quibus nec meliora nec veriora quisquam alius adferre possit. Huius indiuiduae connexionis gnarus nostri sermonis artifex, tuas voces fabricatus est, quibus . hac alterius rei ex altera consecutio clare demonstrarctur. Intellexit nimirum, nisi Deum super omnia euellendum nobis iudicemus, atque adeo Omnibus ceteris rcbus anteponamus, quod priore mandatorum, quibus Lex de prophetarum dicta continentur, iacere iubemur; non poste nos Deum sincero corde laudare, nec fidem eius dictis habere. Iam quamuis mus nullum praeceptum homini dedisset,debuisset tam cia Adamus benesciorum impulsu de coactu Deum omnibus rebus antes erre, de iunimum habere, de omnium bonotum plenum conficeri; eo quod ab eo omnia promanasse vidisset. Vnde etsi itur, fidem, quae Lore dicitur, natura esse ipso Tos siue vera laude, posteriorena: cum res per Tos denotata esse queat citra id quod per Eoos designatur. Ataque haec quidem prima pars sit considerationis, cur Eoos pro fide a Lof dcriuetur. Potaro aliud adhuc latet arcanum in vocis sios usurpatione. Prater enim notationem modo cxplicatam aliud designat. Eoum enim de cimum dicimus pro eo quod Latinis simat . promittere. Cum enim Adain serpentis fraude dc a dos de a Tna excidisset, nihil ei re

liquuinsuit, quam ut condemnationem mortis, quam Deus sentcntia sua sanxerat, subiret, nec quicquam spei crat, ut rursus ad priora illa, veram scilicet laudem de veram fidem, reditet, quibus vita ipsius prior constabat. Deus ergo immensa bonitate sua Adami in commotus, promisit sore, ut ex muliere is nasceretur, qui contereret caput serpentis,de omne tolleret venenum. Et quia haec promi illo initium fuit alterius vitae, sicut prior vita in laude diuina continebatur; diligenter obseruauit sermonis architectus, ut Eoum

non sbium pro laudare, sed pro polliceri etiam poneretur: de quemadmodum illic aptius erat quam Eoos, ita ilic rursus promissio Dei praecessit Adami sdem : atque ita vocalis in Eouni pro promittere breuis est, quae in Eooum pro credere producenda est. Nec veto citra caussam promitto per Eos significatur, quando post Adae lapsum Dei promissio primum nos releuauit ad sublimitatem sempiternam: ad quam ut perueni mus, fides nostra sequatur promissionem necesse est. Videte Obsecro quibus curae est humanae salutis mysteria scrutari, quam admirabili catena voces hae rebus ipsis de uinciantur. Vt tamen in his aliquod discrimen teneretur. dum promitto den

latur, dicimus O f. dc dum laudo dicere volumus, Eos citra praefixam particulam

419쪽

. Oe esserimus, ut nimirum hac loquendi ratione signetur, laudem diuinam promis sione esse priorem i eo quod vox composita simplicem sequatur ordine naturae. Praeterea sicut promissioni fides respondet. aua proimilioni firmiter adhaeremus, voluit

sernionis magister, ut sicut octontii composite'; ita etiam coposite vitiorum dicortimus. Quod si curiose omne artificium linguae discutiendum esset, adderemus de illud lociani a Gestium derutari , eo quod fides quae pei Geloos notatur ,rcuena cliriuetur a solo promiti te a ita v t optimo iure inde nomen ducat, unde ducit cxordium & persecti nem. Quainuis autem in aliud tempus multa sunt distcrenda , ne longius a pioposita nobis alauda euagenuir hoc tamen citra indicium praeterire no possum,arboris solium Eoof ctiam dici: cuius caussam lianc cilc credo. Mulier audito dracon s consilio, vidit lignum scientiae boni id mali, osse pulcrum oculis de as ctu desectabile, atque ita inducta est ut serperiti crederet. Docuerunt Indoscytitica mea quam sormosa arbor ea esset de qua pomum perditionis laumanae decerptum csic sacra scriptura teliatur: quo. loco tradidi primariam arboris pulcritudinem in soliorum magnitudine & densitatemn sitiere, quibus umbram praebet ad meridianum grati stimum. Quoniam ergo mulier arboris frondibus potius quam Dci verbis credere visa est, voluit nominum inuentor huius facti memoriam in vocabulo exstare s*mpit emam; ut quoties in sci mone n stro frondem nominari audiremus, toties in incntcna veniret, matrem nostram fi liis magis quam Ddi praecepto credidisse: atque inde in nobis hactenus eam haerere procli

uitatem , ut sol a x inania rerum humanaru umbracula pluris iaciamus, quam vorum

fructum voibi diuini. Dum igitur mundi pompam dc omnem cius fucatam pulcritudinem intuemur con stim cogitemus cauendum nobis citc,ne parentis i)olirae pcccatum iniitemur, Je soliis potius ducamur 5 umbris quam voritate de luce diuina. I nunc& crede soliis. nae sermo no ter inde nuncupat, quod prima nostra mater coria aspectu suerit d. cepta de iis fidem habuerit quae lumen auferrent tantum abest ut monstra. entiter ad veritatem Mirum est quam nomenclator noller in his vocibus luserit. si fas ei hi lusum dicere ca quibus principium salutis nostiae continetur Nana quibus haec fuerint ignota. iis nescio quid omnis disti plinarum orbis utilitatis adferre pollit. Latini, ut non raro in aliis , ita Se in hac voce Eoos eversione vocis usi sunt, adiecta praterea sua terminatione. Et haec quidem de Eoos vocabulo prorio: nunc eius consideremus conuersionem. Eos Se b ol quam haberent cognationem diximus: eam nimirum, ut cui prima laus dei, tur, i insit etiam omnium plenitudo: de qui cum vete laudat qui solus laudandus est, is sibi Omnium bonorum conciliat plenitudinem: quam in ansciis de boaris clarissime cernes: qui ut pure ac vore laudant cum qui solus laudandus est; ita eo ipso quod laudant, omni u bonorii plenitudine fruuntur. Facit haec sane conuessio,vtomno nostiam felicitate in laude diuina videamus contineri , atq. adco nihil laudandum esse reuera praetor unicum Ad supremum bonii: quod dum supra omnia extollimus, eo ipso. replemur Eoos vero aliam habet in versione notatione. uadam enim tenus in oppositana quada tenus in suum finem transit. Ne l. Eoos cnim habitus est perfectus omni ex parte, ne l. perpetuo duraturus. fodi itaq. idem cli quod sentio. Atqui sentire de credere idem non possumus. Quod enim credimus, cxtra senium sit neceste est. Eoos igitur oc scin I. liue Eoolim de Doesmin rebus praesentibus, liue ad idem eodem tempore collata. s. inter pugnant. Verum si rem aliter consideres, de ipsius fidei scopum& vltimum finem examines, inuenies nos co credere, ut tandem sentiamus. Ciedimus cnim nost Deum vilii ros in terra viventium quae vana fides csset nisi tandem ipso sciam coprob retur. Vcium eo ipso momento quo lentiemus & Deu videbimus non amplius crede

re dicemur; sed quod antea credebamus, praesens intueri. vide, quaeso, mirabitu ipsius os conuertionem,qtiae sic nos ducit ad contrarium, ut quod cottarium est, perscctio-m is, frum num cius ultimam contineat cui opponitur. Simul itaque docemur, sensum Sc fidem rei eiusdem non esse , dc tamen illam colum csse connexione, ut sensus fidem perfici ac tamquam ultimus finis. Verum logius abripimur. Ad propositu nostru iuniciebat reci ipsius Todis liue e oof expositio. quae ad altam aeternitatem nos a fide leuatum iri polli cotur. Congruenti sinatim igitur symbolum fuerit icipio idc quia cius usus ait leuam corpus: δί quia nomen a leuando ducat, a quo Ioas quoque derivariir. Cum itaquei alaudae caput, quae Emauci t id est, opus vitae vocatur, scipioni imponitur , denarat ut

420쪽

Lin rix vi si eum demum simum fidei baculum et D iiii vitae operibus coronatur. Nec rursus vitae opus esse potest quod fidei baculo non sustineatur: tu iam nimirum ea sola opera ad vitam conducant quae fidei innituntur. Quamobrem non vulgaris aut leuiscatissa est ob quam alaudae caput scipionibus impositum videmus. Multus fuit & varius in sacris scipionum vitis: sed qualis qualis is fuerit, eo tamen seni per spectabat, ut quicquam fulciret atque firmaret, pro eo ac Stas de fast denotate dixi. In sacris autem AEgyptiorum non seipionis tantum frequens erat usus, sed ipsius etiam Cimbricae nomenclaturae, c qua literoglyplucae signiscationis facti limius certiores. Sacerdotes enim Iani natum sermone in arcanis i iis omnibus usurpabant, ne a plebeiis hominibus ibilemnia si crorum verba intelligerentur, niti de ipsorum interpietatione. Sic dum sacerdos nouus in moi tui locum publice deligebatur, ad populum praeco dicebat Πυσμος - αιρα suis, quod cli, ut Herodotus inte: pretatur, καλὸς κα αθοcta καλὰ κα ista: qua locutio pura puta nolitas est, sisti praepolitione , qu .e interponitur, dii serens. Eodem modo in illa illustii Iosepi inauguratione, quaetorius AEgypti ab ipso Rege potestatem accepit, priuriam praeco clamauit Dys, quod nobis, ioclit diceretur. Quod si tam sis religiosuς, ut ne Taia quidem addi permittas, habebis Clitricli quod idem prorsiis designat ac si supremum rectorem dicas. Deinde Rex faustum felixque elle iubens tantum imperuilla, sacris verbis addidit n: z azo ; ubi litterae integrae sunt conseruatae, sed puncta a Malioritis imperite adiecti. Nobis constat sic legendum este, ut dicatur ita mot/ὶ hocmollit id est, scipio neces litatis pasce sufficienter: siue, sui sciens suppedita alimentum Vt vero clare cerneretur, nihil in hoc Regis facto citra sacerdotum auctoritatem constitutu dicti inaue suisse . mox ex prellis verbis dicitur Ioli pO sacerdotis sita nupsisse. Quam vel 5 nihil ad rem faciant quae interpretos hic somniarunt, nolo prolixe persequi. Quod enim priore loco dicunt 73 significare, ut omnes coram eo genu flecterent, id neque Grammaticae constructioni consciat anciam cst,nequc in rem praesentem

quadrat. Quorsum enim praeco clamet pcnu flectendum csse , dum ipse Rex cum Io-sopo circumvehitur, quasi id populus non vltro facturus fuit 18 ac deinde, quid ad Iosepum , si Roge praetcruchonte genu flecteretur , cum is honos Regi ibi lemnis esset:

Quid 3 licet hanc interpretationem admitteremus, nihil tamen dignum tanta pompa in genibus ilexis haberemus, nec quicquam omnin xplicatum , qua tandem Rex Ioseptim potestate donaret. & in quam dignitatem assumeretur: quod caput crat totius negoti; de publica: felliuitatis de inaugurationis. vas igitur supremit in iudicem de summum magistratum lignificat: quam vocem Caesar quoque in Commentariis sitis exposint, dum Vergobretum interprctatur, ut nos in Gallicis dociarauimus. Adde quod ipsemet Molas hanc vocem interpretatur, dum dicit epm hoc praeconio praesc-ctum Diisse toti terrae AEgyptiorum. In altero autem quid ad rem facit, dicere losepum saluatorem mundi: cuius rei nullam apud Hebraeos, nullam apud alios lignificationem habemus, cium nobis nihil magis perspicuum fit quam his litteris illud nobis it notari, quod modo stim interpretatus' Certe in primis dccebat, aut potius necessarium crat, ut populus de praeconis v c intelligeret, quorsum tota pompa spectaret, ac quo magistratu Rex Iolopum ornaret. Quoniam autem tota haec in republica constituenda mutatio ac nouitas ex diuino Regis somnio procedebat, non dubium est, quin magnis caerimoniis de certis ritibus omnia fuerint diligenter a sacerdotum collegio procurata, de nomen faustium c sacro sermone si impium , quo noua Ioi. pidignitas nuncuparetur. De Ianigenarum itaque lingua. a quibus totam suam Thc logiam acceperant , ut vox mi declarat, Iosepiam oberctin indigitauerimi, quo sit premus magistratus, siue sit minus iustitiae praefectus denotatur. Porro cium iam ad hanc dignitatem esset euectus. Rex eum publice hortatus est, idque verbis de saacio itidem sermone conceptis , ut bene officio sito fungeretur, ac semper cogitaret, letotius AEgyptiacae necessitatis scipionem cite, & ab ipso exspectari sui sciens totius regionis ad multos annos alimentum. Vt autem decet sacra 5e regia verba breuia esse de sententiarum plena , non pluribus quam quinque syllabis totam admonitionem conclusi: quae tamen talis fuit, ut totius dignitatis caussam comprehcderet ac explicaret.

Nam stabitati l ioeci: orii ad vel bum significat, scipio necessitatis,ale sui scienter. Clarum itaque nunc est, apud AEgyptios sacerdotes non icipionis tantum in lacris sym

bolis

inauguratio.