Opera Ioan. Goropii Becani, hactenus in lucem non edita nempe, Hermathena, Hieroglyphica, Vertumnus, Gallica, Francica, Hispanica

461쪽

retur quod illis concessum suisset. Cum igitur clepsydrarum fusio Sc maxime csset

in vulgus nota, & summam haberet ass-duitatem eorum quae ordinato fluxu recta deorsum seruntur, placuit nomenclatori, ut Chiet per clepsydram notaretur. Neque hac in re illa tantum respexit quae modo diximus, sed hoc etiam quod Spiritus sanctus, haud secus ac clepsydra quaedam,

omnibus rebus vitae aquas & munerum diuinorum gratiam metiatur atque dispenseti Sc quamuis ipse Patri de Filio aequalis

sit, dignetur tamen se in angustissimum infimi ordinis homunculorum captum d mittere, haud aliter atque aqua in clepsydra e lato se spatio in minimum ibi amen coarctat, Δ per illud in subiectum vas magna procliuitate descendit. Adde quod

Canopos monitos voluit, VI perpetuo attenti ad clepsydram cssent, nec ullu m tempus sinerent civiuere, cuius non fructum

aliquem reliquii haberent. Quod ii Apelli

ligneas tantum tabulas corporum imaginibus ornanti tanta suit temporis cura , Vc

tolerabile non putaret, si qua dies citra lineam transiisset; quid ei faciendum , qui non ligneam tabellam , sed situm ipsius animum suscepit depingendum 1 non comporum imaginibus c vario terrae pigmento concinnandis, de totis ad vile lucrum comparatis, sed vivis virtutum simulacris, ad diuinas ideas expressis, de ad hoc destinatis, ut per ea vitam consequamur sempiternam 'Iam tantum opus nobis molientibus, ut eo e mortalibus immortalos ciliciamur; diligenter breuissi ino aetatis nostrae tempori inflandum,co quod continuo flucre cernatur, nec ullam omnino certam horam polliceri. Quod si nobis,perinde atque reo vel actori, certa aliqua temporis mensura praefixa esset, possemus nos tempori accommodare. rum nunc neutrum nobis concessum cst, nec certam aliquam finis horam praeuidere, nec scire quam mox Deus gratiam suam,& Venerem, quae picturam animi nostri aete no patri commendet atque probet, sit daturus de firmaturus. Quamobrem nullum tempus clabi sinendum, cuius ratio nobis non accurata constet, ne nobis ipsi in iis quae ad vitam aeternam spectant, defuisse iudicemur. Pullemus itaque assidue S contine ter Spiritus sancti fores, de ex alto pectore suspiremus, ut festinet ad nos adiuuando ne ante tota vitae nostrae aqua cissuat, quam tabulam animi nostri habeamus paratam.

Plurimi cum Latini, tum Graeci quam dilisens temporis calculus subducendus, claris τα sententiis tradiderunt:sed nemo nostrum assecutus est nomenclatorem, qui Tit quidema perpetuo progressu , dc alias cius partes aliis nominibus indigitauit, sed minimam eius partem illo vocabulo nuncupare voluit, qua summa in quaque rerum sorma pero, sectio de excellentia denotatur. Ur enim in quovis genere persectissimum quodque atque praestantissimum delignat, ut multis locis declaravi. Hinc Saturnus, hinc Me curius, hinc Sol durius, hinc bratt/Urhan Vros,& alia suis locis explicata. Quamobrem qui vicesimam quartam dici partem hoc nomine dicendam sibi existimauit, plurim

rum nos rerum utilium, aut saltem alicuius rei maximae videtur monere voluisse, dum in re tam exigua tamque cito elabenti, hac voce, tantae praestantiae indice, uti si iis imperaret. Non pauca hic coniectare possem, sed inter cetera hoc mihi proxime videtur ad nomenclatoris mentem accedere si dicamus tempus quidem totum pretiosissimum

homini habendum esse, verum in eo minimam partem omnem plerumque abibluere persectionem.

HIEROCL

462쪽

persectionem. Vna enim est sola hora quae hominem perscere potest id summa feliciti M-ὼ

tate coronare, nempe ca qua mors nos occupat. Quales enim ea nos deprehenderit, tales Deo silet. Quocirca nobis sic in tempore verrandum , ut omnem nobis horam supremam putemus: decam sic diuinis rebus de ad salutem pertinentibus impendamus, ut ea nos totos pcrficiat & absoluat . SI I)r a nobis bono iure dici mereatur. Non procul haec nomenclatoris sententia ab Euangelio recedit, quo tantundem accepisse traduntur qui ad unam dumtaxat ultimam dici horam laborarunt, quantum illi qui totum diem operi impenderant .& multis sudoribus exhausti dc laboribus fatigati. Credamusiitaque nobis hanc horam semper adesse, quae perscctionis coronidem vitae nostre ini politura sit, de idcirco digna que Ur nominetur. Graeci & Latini ab I r nomen suum acceperunt, sed quia originis sunt ignari, pulcerrimae huius sententiae faciunt iacturam . Clim igitur clepsydra horas dinumcrct, noluit committere nomenclator, ut eius figura Alphabetum careret. Quamobrem Spiritus sancti fusione ni clepsydra desi- c Mias. gnata propterea quod dcceteroqui perpetuae dc assiduae fusioni conueniret de simul confirmaret sestinandum esse i co quod illud temporis momentum fluat, quod sortasse sit - V vltimum, de idcirco omnia pcrfecturum: ut per Ur, siue horam, quam clepsydra notat, monemur. Elcgantissime igitur festinationi , quam peti audimus, clepsydra succcdit: ut caussam festinationis ostendat, Sc puerum Canopum sempzr moneat,horam fluere, quae tamen Ur vocetur. vocula summam indicante persectionem: atque ideo opollere sic operi instari, quali haec finis esset ac suprema nacta. Certe nulla hora est quae non alicui suprema sit, de hac ratione quaevis hora Ur nuncupari meretur, eo quod finis omnia perficiat Se absoluat: quod nimiria nominis origo pollicctur.Gcrmana igitur ipsius Cluet litu asgura est Chi Graecorum, clepsydram nobis rosciens, tam si aperna quam inici na parte late patentem, quo fulio Spiritus sancti infinita designetur, nec ullis omnino finibus inclusa. Spiritus enim Domini qui serebatur sit per aquas dum mundus crearctur, quamuis de maximum dc pulcerrimum opus ei funderet atque animaret ; illud tamen oluantum quantum cst, vix unius cxiguae guttae rationem habet si toti Spiritus sancti Oceano comparetur. Docet enim scriptura sacra, omnes gentcs non aliud esse quam stillam de stula dum ad infinitam Dei potestatem consertitur. Ei Fusio igitur Spiritus sancti rectisssime clepsydra pingitur utrimque aperta, de ad quandam Vclut infinitatem patente: GH - -- in cuius medio totus mundus veluti guttula una in minimo foramine continetur. Hoc si Origenes vir ceteroqui doctissimus .consessus fuisset; multorum maximo se impietatis crimine, cuius a quibus da dc inter alios a Theoptulo Alexandrino accusatur, liberasset.

Quid enim insanius dici potest, quam Deum tanta secisse omnia, quantus cius est captust quasi scilicet uno ipsius opere tota vis de potellas eius suisset exhaustae

Theti

H avi Mug in secundo petitionis ternario prius festinationem, ist Risionem:

nune tertio loco ipsum caput succedit, integrum ternarium complens ita ut totius haec sit sententia : Festinanter funde ipsum caput. Dignissimum prosecto votum in quo anhelemus, de Spiritum sanctum properare cupiamus. Orat enim praeceptos,ut quamprimum ante omnia e sublimi volumine Spiritus sanctus ipsius supremi capitis notitia infundat, quippe quae totam absoluat hominis selicitatem. Qui de moribus 5c vitae sis ghumanae institutis commentationes suas nobis reliquerunt, dc inter alios Aristoteles in 'primis , diligenter sibi ante omnia elaborandum putarunt , ut quod homini summi im 1a . ,. esset bonorum, cognosceretur; propterea quod viderent eo ignorato , nullam certam aut uni alicui homini, aut familiae, aut ciuitati doctrinam constitu i posse: non magis sane qu1m bene recte l. arcu utendi ars citra scopum vel disci potest, vel doceri. Qum situm igitur est ab illis vatio rationum discursu de prolixis verborum digladiationiblis, quanam in re summum bonorum collocari oporteret. Hinc cum apud alios, tum apud Ciceronem magnas hac de re dissentientium philosophorum videas contentiones, e quibus omnibus nihil certi statuere possis . Proximus omnium inter eos qui via de latione disserunt, Aristoteles ad veritatem accestasse videtur: at ne is quidem

463쪽

mi74 H IEROCLYPHI COR v M totam hominis felicitatem illis terminis circumscripsit , ut vel cius ductu ad eam queamus peruenire, vel non multa restent non satis explicata. Missis igitur horum con trouersis , O geniam Alphabeti nostri doctrinam consulamus. Haec non multis nos disputationum ambagibus demorata, duobus statim verbis iena omnem definit, Spiritum sanctum his rogans verbis: Chlit thit id est, funde ipsum caput. Hic duo cons stim intelliguntur; prius in capitis cognitione sum initia bonorum versari: alterum non esse in nostro arbitrio, vi vcram capitis notitiam habeamus i scd eam nobis a Spiritu sancto solo insundi diuinitus polle, ac idcirco nos viribus nolli is non poste adspirare ad felicitatem: e quo cilicitur, frustra philosophos se fatiga sse, dum eam humanis viribus acquiri poste cxistimarent. O brcuem , o copiosam, o dilucidam, o absolutam doctri nam i Quis umqua in tam multa tam paucis verbis expressit 8 Dum ipsum piimarium sublimis libri caput nobis cupimus ostendi, ecce ipsis illis verbis quibus id potinius estollentum , de icta ipsius sententia sic cxplanata, ut nihil dubij rclinquat. Summum enim excelsi voluminis caput cst, quo docctur Spiritus stinctus orandus esse, ut nobis statim ante omnia supremi capitis cognitionem insundat: quae quantum nobis bon rum sit praestitura, duo litterarum nomina, quae proxime sequuntur, explicabunt: qumium doctrinam praetacitentes, diximus in fac cognitione si immum bonorum contineri: de id non nostris viribus, scd sola Spiritus sancti gratia acquiri. Quando igitur haec mu se in tam breuia sunt, ut Dibit tamen clarius ;&ram clara, ut nihil dici breuius possit, nihilti tam,politio opus fuerit longo ipsorum cxplicatu, dc idco mox vocis expositionem addamus. Thit conpositum ex articulo Dit ec uti l tormula nostrati communi miti facit, quo ipsum uti. caput notamus. Alibi crchro monui, de hic maxime monendum cst, capiti apud nose et .. varia nomitia esse; non admodum illa quidcua dissimilia inter se, sed tamen diuersi no rationis & originis. Inter omnias et de l oot primum locum increri videntur. I et ab ut quod est altum, derivatur: dc ut verbum usurpatur pro impero,consuetudine loquendi ipsis infantibus nota; coquod altioris sit imperare, maxime si altitudo sate Spiritu ad Vnum cleuante, ut De dclign.at. Altitudo enim qua ab alio est quam a Spiritu sancto, De dici non metetur. Vnde fit, ut nomenclatoris iudicio non alius dignus sit ut imperet . quam is qui Spi litus gratia ad Vnum altius est quam ceteri mortales evectus. D. Paullus subditos alterius potestati docens,iradit omnem potestatem etiam tyrannicam diuinitus dari, de idcirco obediendum esse: Vcrum id tantisper. ut ex aliorum locorum iE L i L collatione intelligitur, dum Deo non aduersentur. Nomenclator noster omnem altitu--.ων dinem talem csse vult, ut a spiritu capiat exordium,&ab co ad unum seratur: qua d finitione nemo corum comprehcndetur , qui magistratum ad quaestum , non ad Dei honorem,& amicam inter se hominum s.cietatem,dirigunt. Videant Principes videant quotquot alto loco sunt constituti, ut nomine hoc De digni ab eo conscantur, cuius nec oculos fallere, ncc iudicium corrumpere aut cinere pollunt. Sed vae plurimis, si ex fructibus arbores sint cognosccndae. Ab ut Da verbum fit, solo Tati, cui copulandi viscit, adiecto, pro impcro; ceu diceretur altitudinem dc potestatem iis alligare, ad quos abii comparantur: quod nihil aliud cii, quam reapse demonstrare altitudinis potestatem. Hie statim cernimus, nihil iubendum , quod non a spiritu proficiscatur, de ad Vnum

recta tendat: qua re totum cui uiuis de Regis δί magistratus ossicium continetur,aut potius tamquam norma quadam, tetragonum ne sit citra omnem rcprchensionem, iuxta Simonidem, an non, exploratur. Hinc igitur caput in homine I et appellatur, nec alio nomine liactenus utuntur Britanni: quoniam videlicet cius partes tint,ceteris membris omnibus imperare. Hinc mox pcrspicuum redditur, illud totius rerum uniuersitatis

caput csse, quod non sociis omnes mundi partes gubernat dc imperio suo moderatur, atque caput hominis corporis sui clauum tenet. Quamobrem cum ipsum caput siue iri dicimus citra appendicem , Deum ipsum intelligimus, sub hac notione qua ipso

caput est Sc imperat, de nos una cum ceteris Icbus crearis omnibus totius mundani comporis partes ci subdimur. Quo fit, ut dum caput ipsum nobis infundi cupimus, ni id aliud cupiamus, quam Dei notaram, lub ca conditione, ut cum tamquam imperat re audiamus, δί omuibus eius iustis obtemperemus: c quo ei licitur, idem hic peti quod

in oratione Dominica ad hunc modum cxplicatur: Frat voluntas tuas cut m caelo Cr morra. Alterum vocabulum quo s/put nominatur dodi significat id quod sic ad aeterni-

intem

464쪽

L ER XI. 37statem spirat, ut cum ea deuinciatur , quae interpretatio de natura litterarum accepta

est. At simpliciter dis idem notat quod altum , eo quod illud proprie altum sit quod doa.

ad aetei natatem tendit, quae mensura est Vivus. Dcot igitur de x re eodem tendunt, verum Da imperium demon lirat, cuius L oot non habet expressam notioncm. Hinc discrimen inter aliet de Tlboot intelli ir; quae ciusdem quidem rei nomina sint; sed eo diiserunt, quod TI; odi caput sit sub altitudinis aeternae intelligentia appreliensum, a littidem caput sub imperio notio ac veniens in mentem. Quamuis igitur orator rapsterutrumuis nomen sibi iuxta sumere posset, hic tamen Elici significatit ius csse iudicauit. Cum enim rogaret,conses lini de instinanter ipsis ni caput Canopo suo insundi, quo mox summi capitis haberet cognitionem, conueniebat ut sub ea notionc quae plurimum utilitatis ad seiret, nominaretur. Ea autem de summo capite saltiberrima homini cogitatio, quae monet, nos Deo non aliter odedire debere, nec minore facilitate praeceptis Dissimilium cius obtemperare, quam lubenter corporis humani membra capitis sui imperium sequuntur. Haec cnim vera est philosophia de moribus, quae sola satis virium habet ad n Gisi. Rem p. bene constituendam de administrandam: dc ob eam caussam orationi Domini velut gubernaculum naui eli adiecta. Mirum quanti sit animum suum condocefacere, ut lubens de promptus quicquid Deus obiecerit, de agat & patiatur, de in omnibus cogitet eius corporis se membrum esse, cuius Deus caput sit. Quando ergo nulla doctrina praestantiorcst, quam ea quae bene vivendum elle demonstrat, argumento ducto abi pilus summi capitis voluntate: bene Canopo consilitum praeccptor voluit,dum hanc priuauni ipsi cupit instillari: satis sciens eorum taporem diutissime&pertinacissime in poculis haerere, quibus primum fuerint imbuta. Hanc Abraham habuit, dum iussiis Abiais.1 carissimulta de unicum filium immolare, euestigio citra omiacm contradiclionein ob remperauit:certo sciens, ci a quo imperabatur minime esse repugnandum. Rogans ita- '' quc praeceptor, ut si Ihev id est, ipsum caput cum imperii fascibus mox ab initio Canopi vasculo Spiritus sanctus infundat, hoc orare videtur, ut de cum imbuat Dei cognitione, de condocefaciat, non solum quod Dei notitia summum bonorum sit, sed hoc ctiam addat, ut in omnibus rebus Deo citra omnem repugnantiam ceu membrum

capiti suo obsequatur. Cum Gimel sic

pingeretur,ut lituus caelum demonstrarer, indicabatur tum quidem ordinato astrorum cursu nos moncri, ut nos Deo haud aliter ac sidera perpetuo obediremus, at illic vera caussa non exprimebatur,quae ini Thet tam clare cernitur, Vt ncmo VOccm ad originem ducere possit, quin neccssario in eam incurrat. Habemus nunc quod

primariu sit alti voluminis caput, Se quidco sit comprehensum. Duobus cnim ver bis, fiunde caput, siue chim het sium in umbonorum in ipsius capitis notione consistere docetur: dc una docetur, capitis cognitionem sola solius Spiritus sancti gratia . haberi, longe aliter atque Philos phi simiopinati. Praeterea eo ipso docetur, Deum nobis ut caput cognoscendum: dc illud quidem iuilissime omnibus totius uniuersitatis membris imperans, dc idcirco non aliam viam beatae vitae inueniri,quam praeceptorum mi promptam obseruantiam, per quam certo ad summam peruenitur felicitatem . Tempus nunc est ut huic voci Elim congruam assignemus fi-

465쪽

pe hac ratione ab Hebraeis non intelligeretur, quod Rabbi Mosses AEgyptius alias a no- risis. His . bis citatus indicauit. Verum de hoe vocabulo Iouis latius in Gallicis meis egi, c quibus quae hic desiderata tur petere licebit. A ctu Latini Iuuo habent: quod proprie laetitia assi

resignat, tametsi pro auxiliari frequentius usiarpetur. Hinc ctiam Iuventa Sc Iuuen r- Iu

tus&Iuuenis. Syri semper Iud pronuntiant: 6 eodem modo Hesias Iudaeus Germa 'nus, Hebraeorum docti si initis Grammaticus. Velum illi, cur ita potius prosciant quam aliter, nullam idoneam causam habent praeter antiquitatis obicruationem. Quod si suum vocabulum Hebraei facere voluissent , e pro 'a' dc scripsissent de pronuntiassent: qua in re laudo eorum religionem. Quainuis enim de significatione varia coniectent de comminiscantur, nec quicquam inueniant praeter huius vocis ad I allusionem: noluerunt tamen vetustam mutare scriptu tam , licet alij aliud punctum in vau sbnarent. Sub igitur siue Itod notae nobis est de ligniscationis oc originis,lametsi nos per diphthongum voculam Irub vel Ieis et seramus: quod si conuertas,Deui vel Deoi habebis, tribus olui. vocalibus in unum sonum coalescentibus: quod est facere mori, prors e vocis notationi P u ex diametro contrarium. Campani Brabanti hoc modo pronuntiant, ut medium intero de V sonum audias. cui e sit immixtum. Vertim in hac convcrii anc ut prima fronte Mis .antithesis quaedam de repugnantia videtur; ita, si rccte rem totam expendas cernes su g-νω premam voluptatem citra mortiscationem, ut sic Deoi veriam, contin rc non posse. Summae corporis voluptati tale quid accidere illae testantur voces quas ut castis auribus nefas est audire. ita corporis voluptatem scistantibus notiores esse dolemus, quam sanctas verae de aeternae voluptatis meditationes. Quid ' quod reuera mortiferum animo malum est corporis voluptas, atque ita mors non tam voluptati est opposita, quam eam per vcstigia consequens. Adde quod δί Physicae rationcs adducuntur,quibus summum G- --- ω repentinum gaudium docetur saepius mortem adserre, propterca quod vi ales tri

ritus subito ge affatim dissolitat. Huius rei ex historia quoque citantur exempla; intera: is . quae notissima dedit clades Cannensis. Memini ipse Romae cuidam nobili matronae iere idem accidisse, de repentina filij quem mortuum putauerat praesciatia. Et quia huius mortis caussa vitalis facultatis sequitur dissolutionem , ipsum vocabulum Deoi in usu etiam est pro distatutione de colli quatione. Verum in hac significatione Dot sere pro- et ιι nuntiamus, neglecto e; quod in priore item notatione plerique reiiciunt, i pro Deoi dicentes. Sic dum glacies Se nix soluitur, dicimus , Da dsit id est, fit dis lutio siue colliquatio. Paullatim itaque eo venimus, ut hoc proprium gaudij csse dicamus, quod corde sipiritus soluat:&si nimium sit de subitu in, hac sua solutione techina iter ad mortem

aperiat. Magna igitur est non antithesis modo, sed etiam cognatio inter gaudium de mortem. Socrates dum pedem scaberet, agnouit dolorem Sc volupta cm corporis noxia D. L ct - uodam perpetuo colligari: de idem sciuit ad summam animi voluptatem consequenia ivtm nexuam opus esse corporis morte; atque idcirco philosophari non aliud esse, quam discere mori. Christiani ulterius adscendunt, Ze vera fide tenent, summum gaudium nemini mortalium contingere posse nisi per mortem: de eam quidem ipsius Christi: de rursiis per hanc ad voluptatem iter non patere,nisi dc nos cum Christo moriamur,amoris ignei colliquescentes. Nam ipse Christus etiam amore sponsae suae languit, de tandem mor- tem subluit, ut eam ab aeterna morte liberaret. Sed satis esto hunc campum contemplationis aperuisse, de intellexisse variam voluptatis de mortis collationem ; de in caetiam quandam necessitudinem arctissimam inueniri: quam persequi, breuitatis Alphabeticae terminos excederet. Satis igitur haec sunto tum de vocis Stud siue Sisa si gnificatione, tum de ipsius conuersione: nec vulgari modo, nec uno examinanda. Nunc ad rem veniamus, videamusque cur orator noster hac sua per Appositionem loquendi formula sitinino capiti annectat gaudium Se voluptatem. Nempe quod non alia de caussa capitis cognitioncm Canopo suo infundi cupiat, quam vibratissimo cius spectaculo π ruatur. Cum enim bonum voluntatis sit obiectum, necessario sequitur, μη tum nos demum fore contentos, cum voluntas in summi boni fruitione acquicscit. Neque enim voluntas caput videre vult , ut intellectus tantum citis inspectione in .

perficiatur, sed ut ipsamet ex inspectione si in mum bonum persentiscat de in eo ac- ' μ' quiescat. Cum enim ipsa summi boni appetitio sit in voluntate, non possumus con-tcntam reddere voluntatem, nisi eo fruatur quod appetiuit. Quemad-

466쪽

rps Hi ERO CL YpHI COR v MIM ' iis Quemadmodum igitur voluntas intellectum sequitur in mouendo i ita in ultimo quoque ii ne ad quem tendunt voluntas inici lectu polletiorcst Scita fine constituit. In- f in iis .... tcllectus ipsum sum naum caput sic apprehendit , ut in eius inspectione cognoscat sum--μα . nona consistere sui pei sectionem : quem voluntas mox secuta , co quod nillil velit nisi cognitum, ad Dei inspectionem rapitur tamquam staminum bonorum. Postquam igitur intellectus cius nunc spectaculo fuerit potitus, volutas mox praesenti bono ab intellectu sub entis notione comprehens b ini rei de acquiescit, de in eius fruitione summo gaudio repletur. Ineptum vero sit dicere,voluntatem summo bono frui de eo gaudere,' ut intellectus conte pletur. Contra enim res habct. Eo enim intelligere dc videre cupimus,ut e spectaculo capiamus voluptatem. Quamobrum recte proccssit noster orator, qui priorem secit ipsius capitis inspcctionem dc ci deinde succedere voluit gaudium MIM rictio ct fruitionem. Ne l. tamen ob id prorsus male dicit, qui iii contempl itionc ponit summu

. . . a b nona , co quod idem sit intcilectus voluntatis obiectu, tametsi subdi uel sa ratione: illius quido,ut clas persectissi inii huius vero, ut bonu supreinu Jc plenisti inu. Deinde iis potest voluntas summo bonorii acquiescere & frui, nisi intellectus illud videat sub r tione spectacu li, totum intellectus captu perficientis. Nec aliude melius hac de re iudi cetur,quam si quis de ludis spectandis cogitet, quos videre sit uicundissimum. In illis

enim animaduertimus, ludos quide videte nosco ut oblectemur; at non oblectati, ut . videamus: nequire tamen iucunditate Ca perfrui nisi spectetur: at q. ca ratione 6peci culum beatum dici posse, propterea quod ci voluptas quaesita indiuidua comes lixi eat. Huc illud spectat quod vates de Christo cecinit: NOLu fecisti mihi et .as vitae, ad ml his me latia cum vultu tuo, delec ut tones in dextera tua et sique in n. m. Cernis hic ordinem tu omnem vitae' bcatae rationem . Alibi idem de Cluillo: Dilexisti iustitiam crodisii iniquitatem propterea unxit te Deus oleo Llitiae prae consortibus tuis. Quid non vidit nostcr orator, quid troia abs Litistinae tradidit e Prius caput videndum posuit, dein- dc per appositioncm iucunditatem & gaudium adiecit, eo quod nullo medio ipsam

inspectionem capitis sum rara volt pias ra

ccssario sequatur: Se illud quidem non alio inspicere desidcremus, quam ut inspiciendo volutas nostra summo gaudio perfruatur. In eadem opinione illi suerunt qui

Deum supremum Iouem vocarunt, non

quod plures deos esse existimarent, quamuis id dementia crrabundae crediderit posteritatis: sed quod inter multa eiusde Dei nomina illud stipiemu videretur, quod si i- premam significaret felici tatem. Quamuis

enim Mercurius excellentissimam excetilentiissimae rei denotaret cotemplationem,

Deo soli seipsum videnti attri buenda; non videbatur tamen haec nomenclatura suprema & sumina, eo quod gaudium & vo luptas finis potius exticini rationc habere, quam ipsa conici latio, iudicarentur. Vcrus uiliciant hec Alphabeto in quo capita potius rerii indicada, quam omnia sigillatim per minutias disquircnda. Restat ut Ieud

si iam habeat figuram. Hanc mihi illi nobi depinxisse videntur qui amori subtilissima

dederiit sagittam, omnia omnium pectora admirabili vi penetrantem atq. Vulnerantem . Omnia enim creata occulto ipsius boni desiderio feriuntur, Sc percussa veli menti ardore flagrant; ncc antea conqui scut quam ca,quoad capacia sunt, potiatur. Verum

467쪽

. LIBER X l. i79

Verum sicut in corpore pulcritudinis inspectio praecedit amoris iactatum: ita de in ho- i. sminis mente euenit, in qua summi capitis pulcritudo ante animo comprehendatur se oportui, quam vel cius desiderio scriamur,vcl amore missamemur. Quod cnim delionesto dictum est, id luc multo magis locum tuum habet: si nimirum facies eius oculiscemeretur, mirabilem sui amorem excitaret. Est enim inspccito cauisa ob quam voluntas incitetur ac desideret i quae non ante conquiescit, quam co cuius amoris radiis accensa cst, praesenti pcrfruatur. Clim igitur hac voluptas tota in amoris si uitione sit constituta, quae maxima est volutaris persectio, optime amoris iaculo designabitur, pr pterea quod dc eo primum voluntas scriatur , ac co ipso tandem lixa in amore acquie. scat: ita ut ab eodem vulnus fiat, de medicina adseratur. Icilii igitur cxigua quadam de

tenui sagitta, siue radio, siue etiam scintilla, quod idem est, designabimus , quo amoris vim in summo bonorum in telligamus. Latii limus hic campus aper itu r de amore disputandi , sed, ut crebro dixi, hic satis est capita rerum quibus sapientia comprehenditur, ostendisse. Hebraeorum Iod scintillam videtur resci re, aut sortasse e sagittae cuspide ad hanc quam videmus forniam degenerauit. Latinorum de GLaecorum lota parui radiusve exiguae figit tax formam hactenus satis tuetur. Iaid igitur siue gaudium, quod omnium pectora velut telum quoddam ineuitabile sciit; non alia forma melius pinsetur, quam vel radio vel sagitta omnia peractrante: qua ut me amor ille supremus, qui Spiritus sanctus cst, sic seriat oro , ut in hac mortali vita perpetuo diuinae pulcritudinis desiderio langi cam de con tabesca ira; de post corpus depositum, illi populo adici ibar de quolsae lilius cecinit: Beatuspopulus qui scit iubilationcm. ORATOR noster appositionis suae formam sic constituit, ut Caput siue et it non voluptatem diceret, sed voluptatis tectum,quod lyciit cap vocavit. Exposito igitur quid M. Iod sit, consequens est ut Cap examinemus. CG vocabulum est nobis in usu frequen H tilliino, quo id nobis denotatur , quod supremum rerum subtus comprehensarum tectam est. Hinc supremam quoque vestem significat: non quam iiis illam quidem, sed

eam pilaesertim quae dc caput, de totum corpus, de una ceteras vestes tegat d comprehendat: quali rusticorum in Hispania suprema vestis est, a qua nostris Cappis Hisis anicis origo. Hinc δί monachorum cappae olim latra crant, Vt una eademque toga caput Cava -- teget et, ac cctera omnia non incmbra modo, sed δί vcstimenta. Plerique nunc paenulam a cuculla capitis habent diuisam, tanto tenus a vetusto Cappae usu de modo recedentes. Credo Gallorum Bardocucullum non aliud quam cappam fuisse quam Lati- Z--- ni ite vocarint, quod Bardi id genus cucullis, quae non caput modo, sed totum etiam με

reliquum corpus tegerent, Vterentur. Dccorum sane corum amiculum, qui saepius vestem nilitare nollent, propterca quod litae una sibi veste praestati posse Grnerent, ea frustra pluribus feri existimarent. Decebat enim fortium virorum praecones masculus vestitus non ad mollitiem , non adornatum; sed ad caeli iniurias arcendas dumtaxat aptus. Qui Pseudoberosos nobis δc Pscudomanet hones dederunt, Bardu nescio quem citarum Regem fingunt, cum nobis conflat, hac voce cum denotari,qui res gestas iri lucem prosciri, ut in Gallicis annotauimus. Lucanus librm ni fallor, primo sic eorum

sucit mentionem:

: Vos quoque qui fortes animas beataque peremtic

Latidibus in longum vaso demittitis aeuum,

Iri, rima sicuri fudi , carmina Bardi. t

Crediderim itaque lioc hominum genus virtutibus laudandis deditum , vestitu eo . - A quo nullus ad neccitatium usum cst accommodatior, uti solere,atque inde Bardocucullum a Romanis vocari coepisse. At hoc cucullatum paenulae genus proprie cap nobis nuncupatur: quia de supremum sit, dc Omnia tegat. Sic dicimus si immum templorum basilicarum tonum cappam; atque adeo ipsum caelum frequentissime Cappam nominamus . Priscis cap in usu suisse pro comprehendo, o Latina voce Capio discas. Angli hactenus LGp pro continere dc comprehendere dicunt. Certe Pat versa vox e capi hactenus

468쪽

is, ui TRO c pHI CORVM hactenus usitatissma nobis est pro mercibus colligatis, quas cap plurimas tegit & com-- - , - prchendit. Quando igitur scimus cap pro summo fastigio omnia subiecta capiente de tegente nobis in usu esse, facile fuerit intellectu quid iob tap designet. Quia enim

- ' - ipsum caput non tantum est unius, aut duorum, aut plurimorum, aut Ctiani totius generis humani voluptas; sed ingens fastigium Sc lectitin. fill, quo omnes omnium rerum creatarum voluptates continciatur: nccessarium sibi orator noster putauit, ut lianc au- pultam amplitudinem bonorum, quae uno capite coni pichenduntur, indicarct. Cum cnim Deus summum bonum siti, non fuit eius iucunditas soli generi humano adstringenda ita co explicando vocabulo, quo designaretur, omnia omnium rem ira creatarum bona sub huius bono, te omnes omnium voluptates sub huius voluptate, ceu sub excelsissimo tecto, contincti, de naturam suam conseruare. Apti si iliae autem sitimini tecti nomine usus est ad voluptatis diuinae excellentiam , qua Omnia cxcedit gaudia rerum creatarum,denotatulam; propici ca quod diuina voluptas non solum singulas vel angelorum vel hominum voluptates,sed Onancs omnium simul cumulatas sic excidat, vii summum fastigium ca superat, quae in pauimento ab acris iniuria custodit. Ne

hoc etiam fuerit contentus Alphabet alius magister, sed ulteritis adscendet: ac qui . cap timpliciter positum est, de praestantissimo de altissimo cap se volet intelligi: quod

nater aspectabilia quidem de oculis exposita caelum est stellarum. Moneri igitur nos hae locutionis formula cerno. Dci voluptatem se ad humanam voluptatem tintili quodammodo habere,quo calum se habet ad clementa; quae ab illo quidem diriguntur, sed dii pari admodum conditione. Neque calor inclementis a sole productus eiusdem est naturae cuius calor ibi aris; sed tanto omnibus modis inscrior, luantum pcrpetuis beaete nis caduca cedunt. Et quamuis hac ii militudine corporum spectabilium via nobis struitur ad diuina intelligenda; tanto tamen diuina voluptas omni od angelica & humana praestantior, quantum infinitum cxiguo puncto maius est. Minus enim est collationis diuinae de humana voluptatis, quam totius cali ad terrae centium. Caput igitur caelurn voluptatis intolligi voluit, dum ipsunt imul ap esse dixit, & omnem omnium voluptatum cumulum tanto esse diuina voluptate in seriorem, quanto terrae aliquod punctu nia supremo calo exceditur. Optima Lanci haec est de clarissima docendi ratio, dum ex iis quae oculis sunt, obiecta ad diuinas adicenditur ideas : in quibus tamen ratio tanto rursus est praestantior, quanto in i nita finitis sunt excellentiora bc diuiniora Docendi tamen ratio in iis quae aliquo iiii do oculis sitiit si ibiecta merito subsistit,in do ad eorum pervcnerit supruma. Cape go caeli fastigium hic intelligendum: equo rursus mens ad caelum beatorum attollenda: quod reuera i d tap de est. de vocari debet. id est suprenitam tectum omnis voluptatis. Quamobrem caput ipsum voluptatis caelum esse intelligimus, sub quo inlini tis spatiis altiore sua cuique destinata sunt gaudia quae caput ipsum tegit, conseruat, dc a terno sonii te sustentat. Chim igitur hae vera sit ipsius Cap notio, vulgoque di mus frequenter , ontuet de tap diu tinnim

id est, sub caeli cappa : quod Itali a Gotis

tiam Ictinuerut i non video quid pro Casta melius pulgi possit, quam si ipsunt caeli mittera parte apei tum qua ad voluptatemisit in tioitus, delineetur. Distcrct itaque huius

469쪽

huius fgura a Gimel solo lituo, quem hic non habemus. aded ut mirum non sit si Cappro Gimel crebrius fuerit acceptum. Laudandi ergo hic Latini, qui germanam figuram hactenus conservarunt Conuenit vero laaec figura maxime, non propter sgnificationem tantum ipsius Cap, sed ob nomen etiam quo huius litterae potestas denotatur. Cum enim Ce sic pronunciatum ut Κ , pro eo ac debet, vehemens desiderium signifi- c ceti quid magis congruum, quam si illius pingatur erigies, ad quod omnia mortalium desideria tendere oportet Iam nihil congruentius rationi, quam cas litteras quae pol state sunt amnes, assinibus pingere figuris' Faustissima ergo coronide prior litterarum vndenarius terminatur, ipsi, nempe summo omnium gaudiorum cano; ad quod vi adspirare possimus, Spiritum sanctum semper invocemus , ac cum nostro precatore dicamus : Eumel Dat De Um xan cibi et mire Irub cap. Breuissimo orationis compendio totius sapientiae summam collegit. Hanc pocta E Iouis cerebro natam fabulantur : quost, ut vehemens Se cilicax videatur at sectus, quo ipsum caput equo sapientia nascitur, nobis infundi rogamus. Et certe omnis doctrina ad hoc reseratur oportet, quo patrem qui caput omnium cst, imbibamus, ut cum primum magna scstinatione in alto volumine quaeramus, quo vitam hauriamus de salutem, & summa perfundamur voluptate. Hauriamus ergo, iuxta Iesaiae vaticinium, aquas in gaudio de sontibus salutis.

LIBER XII.

Lamet.

B so Lut Mus modo priorem orationis partem, quae nos per senarium ad ipsum Caput deduxit, de per appositionem locutionis

quoddam ornamentum,eam addidit lucis accessionem,ut cerneremus caput supremum caelum.esse omnis gaudi)S voluptatis. Hactenus autem nulla aperta facta est mentio impedimenti quod obstare posset, quo minus de capitis ipsius de gaudiorum , ei perpctuo nouhaerentium , essemus capaces; adeo ut hic sonarius una cuiu sua ainpendice conuenire etiam possit homini necdum lapso. At alter senarius qui mox sequitur, offendit imbecillitalcm nostram ,&confitetur nos culpa nostra in pecudes dege- nerasse, Se, nisi Dcus adiuuet, nos brutae naturae perpetuo adfigendos esse. In hoc igitur senario noua est Spiritus sancti inuocatio ; de qui ante Ginici vocabatur, nunc Lamet nuncupatur. Conueniebat nouis precibus nouum epitheton quod videlicet iis quae ro- antur esset accommodatum. Esi autem id prorsus stupendum, totum nimirum re- emptionis humanae arcanum comprehendens, Se eius exordium Spiritui oncto ad-D- scribens, uti ei per quem omne suum donum Dcus ad homines demittit. Exponamus igitur vocabulum Lamet. Hic nobis quid Nalsit& Eam vocali breui pronunciatum, aperiendum. N omne notare in Hermathena tradidi ; cui si me praeponas , quo Cum xi significatur, idem ii ixeris aci si dicas, cum omni: at si litteram ut in Alphabeto eius potestas exprimitur, at habcbis, id est omnia vocans feceris. Certe utraque ratio vocis conuenit notationi. suas enim idem est quod stultus oc vagus , numquain in re qua- i. piam constans, sed cum omni occasione, cum omni re, cum omni persona sese huc illuc transferens, nihil pro sus stabile aut quietum habens, nec umquam secum,sed semiarer cum alio Sc alio temere huc illuc circumactus. Vsurpatur autem vox ut verbum de nomen, ut plurimae aliae nostrates. Huic opponitur Tam vox vcrsa: quae illud significat ii quod se mouere vel non potestuci vix potcst, atque idcirco pro mutilo scre usurpatur.

Verum hic animaduertendum, ipsam versae vocis notationem non solum contra-

.riam prima fronte videri, sed si recte discutiantur omnia , nobis ea indicari ex maltandem ad Tam deueniri. Neque enim fieri posse, ut qui cum omnibus agitur & ra. mavri.tur, ut non tandem aliqua sui parte mutiletur. A sua breui si suas vocali longa, quod

470쪽

181 HIEROCLY pHI CORVM quod signiscat molere, propter mola: agitationem continua ira: δί quia haec omnia confringit M in minimas partes comminuit, maliti hac quoque notatione venit in orati nem , ut idem significet quod in minimas particul P redigo vel omnino confringo. Huic rursus opponitur vox versa Tami vocali item longa citerenda quae denotat defendere de tueri quicquam ne confringatur aut ad nihilum rcdigatur, aut omnino ullo modo laedatur. Ex hac voce apud Hebraeos Setri corruptum est, per conuersionem M. litteram superfluam adiectam , quod Parcere sere vellunt: unde et indulgentia M. mollis tractatio. His itaque nostratibus vocibus stupenda mysteria signantur, quae

mox ex plicabo, si prius unum addidero a naan vocabulo per vocalem breuem pronuntiato agnum etiam denotati, propter imbccillitatem & infirmum Sc mutilum omnium membrorum robur: quaeratio non tam animalculo tenello conuenit, quam illi cuius symbolum gerit: adeo ut nomenclator ad hoc multo magis, quam ad pecudis naturam Vocem accommodarit; quod SI alias cum frequenter fecisse non sena et ostendi. Nunco ami , igitur ad rem . Adam de Chatia primi nostri parcntes libero sito arbiti io praediti in Par disse sint constituti, ut Dei ductum de eius praeceptum, quod Omnino crat facillimum,1 . ' sequerentur, nec cum quoquam alio faccrciat, quam cum sido crcatore, a quo de vitam de possessionem beatissimi iucundissimi cive horti accepissent, δd integram eius fruendi potestatem, uno solo fructu excepto, sed de exiguo dc non facile repetiendo. Cum igitur in hoc tam felici statu cflent, cccc diaco inuidia acccnsus, a qua nomen Ates duxit, insidias aduersus eos struit, d aggressus mulierem,lctii prorsus tontationc pcrsccit, vestia se a ct illi statim si cum faceret, neglecto mandato creatoris; quae mox vὶrum secum trahens, ---, secit ut reuera Vterque dc Inal cilci, de merito posset vocari. Cum quo enim mulier unianιau . non erat factura, si tam facili occasione sese draconi adiunxit Viden hic etymologiam ipsius sinat in primo parcnte expressana 3 Ex hoc igitur primo consensu , quo parcntes nostri cum dracone fecerunt, factum est, ut dc ipsi de tota posteritas sual euaserit id est, nulla de inconstans,de cum omni Vento circumagenda, c. quamuis mobilitatis arrepti ra occasionem. Hinc congruentissime nomenclator statuit, ut Ual vocali longa id notaret quod pcrpetuo circumactu ac rotatu ab alterius voluntate impresso fiet i cernere- ,him. tur . sual cnim idem est quod molo Latinorum. Ab hoc mal fit Volciat pro eo instru- M.ti is in. mento quo molitur, a in O transsato, quo facilior rotatus indicaretur .unde Latini Mo iam de Molo retinuerunt. Hinc nunc liquet consideranti,quod ut ex mal breui facturri

est sual longum; ita ex mobili de stulta mulieris inconstantia prima fructus vetiti in Paradisi, fiacta sit comminutio, quae dc ipsa ob hanc ipsam caussam mal vocata est, quod

ab ips Osual breui processerit. Et quia haec prima fructus intra dentes fractio primum

' fuit prandium, cuius venenum omnis posteritas in carne sua sensit, statuit nomenclator, ut ad perpetuam huius comessationis memoriam omne conuiuium sues vocar tu quo semper posteri recordarentur sic cX sual primorum parentum ad hanc nil seriam venisse, ut in ludore vultus sui pane suo ucicerentur. Hinc desual longum pro pomo

voluit usurpari, quod illud primum prandium dedisset: unde Malum apud Latinos de

Graecos)Vt vero eadem vox ad Ouem transiret, cuius Graeci usum retinuerunt, post diluuium factum: cum carne vcscendi libertas concessa, deprehenderet ovem optimum

dare de delicatissimum conuiuis apparatum. Ex Inal autem breui, Malum, pro prauomaniit apud Latinos, eo quod mal breui vocali pronuntiatum omnis mali dederit originem. Exstat ad hanc usque aetatem prouerbium , quo nihil vel i plis pueris aut notius aut usitatius: quo dum quemquam stultum de mobilem fgnificare volumus, dicimus etiat molen id est, est mola: de hcet inbelliolm g cisti id est, accessit ad molam. Item , Dilabestoricii validm intelli l cst, fatinae puluere conspersus est: quibus omnibus de ii milibus nihil aliud quam stoliditatena de stultitiam denotamus, adagis de nominis origine a prima mulieris mobili inconstantia petita. Considera luc, rogo, quisquis es,

diligenter nominum dc rerum conuenientiam, considera sacrae scripturae cum lingua nostra concordiam , considera quanta cura , quanto artificio haec malorum omni uiri exordia nomenclator vocibus depinxerit. Nulla profecto vel Protogenis,vel Apellis, vet elioris ctiam pictoris tabula candem rem tam clare ante oculos ponere potuisse quam ipsis vocum symbolis est expressa,& certa consecutione cxplicata . O quam do

lenduin esset, si nobis haec vocalis pictura, uti ceteris gentibus olim in linguarum con fusione,