장음표시 사용
481쪽
tendae. Quid Verd potius purpureo colore designandum, quatri illud ad quod omnis
victimatum sanguis in vetere testamento reserebatur Omnia enim sacriscia sanguino. ι lenta ad agnum sacrificandum, ut sanguine suo sibi sceptri potestatem vindicaturum sempiternam, reserebantur; non ab Abrahami modo tempore, sed ab ipta usque Ada ,. ' mo primo nostro parente. Vertim licet hoc mysteri uiui non inlacritas in alia lingua ad hunc modum consignatu in , ut eodem nomine sceptrum x purpura denotetur: clara tamen si int&luculenta de hac virga apud Heblaeos oracula: bc inter illa hoc Iesaia di redietur, inquit, virga ri radice Iesse, cr flos de radice eius adstendet, Cr requiesceth per eum Jirum Domini, si iritui sapientiae r interim , spiritus canti' se fortita xu,seiritus scientiae ct pietatis. Ha c ille Sc plura. De cadem virga Hicremias: Indi bus astas ct in tempore iugo germinare faciam Dauidgermen iustitiae, es faciet iudicium es rugittam in terra, hoc est nomen quod vocabunt eum, Domin- tusius noster. Sed si ti-stra in re notissima colligerem testimonia : ct in ore duorum flabit omne verbum. Sint igitur haec duo instar omnium. Apud Metustos Romanos cium Rex idem & summus ad- Rre saeis ahuc Pontifex esset nullus fuit alius qui sacrificiorum Rex vocaretur: verum exactis Re '' gibus cium animaduersum csset quaedam sacrificia propria Regum esse , Regem sacrorum crearunt, siue Regem sacrificulum: cuius uxor Regina sacrorum dioerctur. Hoc vemoneam, hinc adeo utibi in mentem venit: Legimus Reginae sacrorum hoc peculiarc Ruriis suillavi insulae loco in sacris virga mali granati v teretur. Hanc sane virgam purpurcam qui nuncuparit,& nostra lingua adimi, non video quid sit peccaturus, aut dicturus quGd ι. iu .l. non ipsa virga demolire Nam ii colorcin spectes ,rubra virga cit: & si Dialectico more Nloquendum sit, ruborem habet non .suum modo quem vidcinus, sed alterum etiam multo maiorem 1 quem non actu haberi, sed potentia, cuius effectus in fri ictu clare Gnitur. A si nomen virgae quaeras, qui poteris magis proprie eam nuncupate , quam si Pudiccam virgam dica , ab arbore punica nomine sumto quo ipsa virgae sorma & tota essentia denotatur Iam punicea virga, rubra Virga intelligitur. Quis enim color puni- r--is iis sit, Virgilius deblarat canens: Punicias humita quantum Saliunca rositis,
. . Iussicio nostro tantum tibi cedit Onias.
Qui Spadicem quem Virgilius in equis probat, eundem cum Phoenicco & Puniceo Daritim e arbitrantur, a veritate longc disccdunt , decepti videlicet hinc Graeco palmae nomine, hinc Plinii auctoi itate , qui Phoeniceum de purpureum distinxit colorem, florem vice simo tertio vicesimi primi libri capite de cribens. Quod ad arborcna Phoenicem dc eius ii adicem attinet. stultum suit sinere se liomonymia decipi; maxime cum nusquam lentiat spadicem colorum Phoeniceum vocari: bc profecto egregia risissct Virgilius . si Phoeniceos equos ab ipso demon strari tibi postillasses. Quid i an non Phoenicopterus in ri ,
auis nomine suo&rubris pennis satis ostendit quis sit color Phoeniceus apud Giaecos3rais auia. Venim cum purpureum colorem a rubro dii scrre dicimus, Phoenicei coloris nomen pro certa sorma iubii coloris accipimus, qui nimirum in granatis interius spectatur. Pli. nius amethystinum de violaceum colorum proprie purpureum dici demonstrat: licet M hoc minen ad quemvis rubrum colorem divagetur. Disterunt igitur Purpureus dc risu is es e Phoeniccus uti carbunculus siue rubinus vulgo vocatus & laudatissimus amethystiis, ii ue virosa&viola. Qua de reliquet plurimum eos abcrrare qui Phoeniceum colorem non solum cum purpureo coniundunt, sed inde etiam rubrum colorem dici scribunt, quia purpura primum in Phoenicia sit inuenta. Phoenicia regio ii Graecis nomen non accςpit, sed ab ea gente quae prima eam habitauit, cuius lingua a deliciis nuncupa- νι-- otur. At chim Phoeniceum colorem dicimus , Graeca voce utimur, cuius origo a eterivo i me 'I' cnda est : φ rii ερν ergo quati φοι- ων εον dicetur; id est, ad caedem pertinens. Erat enim ruber color in militia proelii signum : quod in C saris commentariis aperte cer- xit A, nasi tametsi stolidum sit cuiuspiam auctor itate in ea re niti, quam ipsa ratio & natura ia in i is demon strat. Quis barbarum illum regem e Sogdiana&Bactris egressum, quem Tamberlanen vulgus appellat, docuit rubri coloris significationem ' Eadem nempe quae Graecos caedis natura i quae cum sanguinis rubri effusione fiat, non alio colore meliu quam rubro potest denotari. Latini c φωλε , Puniceum socerunt pro eodem proritas colore. Ac quemadmodum Phoeniceus color a Phinnicia nomen non accepit i ita nec
482쪽
is Ili ERoc LYν III convMν- et ina Punicum malum a Poenis, uti Latini Grammatici somniarunt. Immd ut Puniceus a tum ' a Phoeniceo: ita Punicus color a voce φοινικὶς nominatur. Neque enim φοινιγμος tantum su a sed φωναος etiam ,& prius quidem color hic vocabatur,ut in φα eas, quo vocabulo pii .-- pureus pannus d:citur, de in pomaEερα apertum est. Sicut igitur apud priscos Latino cotonea mala,aurca a colore, ita mala granata,mala Punica . rubore dicebantur. Summotis his Grammaticorum ineptiis , per quas ut stolidissime nominum sibi rationes comminiscuntur: ita veritatis studiosis maxima obiiciunt impedimenta, ad virgam noustram reuertamur. Eam siue nostro scrinone Asimi , siue Latino puniceam virgam dicas, idem dixeris. Quo fit, ut virga Punicea ex arbore punica decerpta,& infulae loco vi ta hun - a sacrorum Regina usurpata, magni mysterij significationem habuisse videatur, quam I licet clarissime cernam, vix tamen ausim pronuntiare. Statutu est in primo post lapsum .; . - hominis foedere, draconis caput a semine mulieris conculcatum iri. Quod ii semen il ν Ν- . lod signare velis, non queas melius signare, quam rubro semine illius pomi, quod 1 c piosis granis granati habet nomen. Nam hoc colore adiecto qui caedis habet notatio
nem, cognoscitur conculcandum serpentem alcmine rubente λ& id non alterius, sed
suo ipsius colore. Haec autem seminis potestas per virgam denotabatur, id est, per sc pirum, Se talcm virgam qualem & nostra lingua & Latina depingit. Ceterum in hiis tymbolis nulla adhuc mulieris mentio. Accessit igitur ceteris ritibus Se hic quem dicolvi nimirum mulier hanc virgam infulae loco serret, quo intelligeretur hanc virgam emuliere nascituram. Quomodo vero nascituram 8 Nempe eo modo quem intula decuruatura virgae in arcus modum super capite dcsgnat. Virga enim in arcus modum inflexa, caput veluti semicirculus ornabat , quo modo Diuos nunc pingi , idemus, in quorum occipito lucis cuiusdam splendorem circuli portio terminat. Hinc virgula Ina culiani vocabatur, quia nimirum intenti arcus modo caput ambiret. Virga itaque insulae locum habens, M ob id sacra, ad arcus modum siue circuli caput alte desuper circumdans , quid aliud signat quam sacram inumbrationem diuinae potestatis' Agni scisne nunc illud an elicum . Virim ait imi obumbrabit tibi ρ Et qua virtute, & perquam virgam liue sceptrum designatat Nempe virga quae maxime pollet seminis copia quam in pomo suo alere videtur. Quam vero obumbrat mulierem uam 'psam Reginam sacrorum, e qua Rex omnium sacrorum erat nasciturus. Ceterum vi haeds t:s sint perspicua, iis praesertim quorum oculos pervicax contradicendi studium non occluditi ita clariora fient, si addamus quid Insula designet, cuius loco inarculum in Regina sacrorum ponebatur. Quod si Varronem hic Latini sermonis coryphaeum interroges , Inlulam ab intra dici contendet : eo quod velamenta ciscnte lana intra limris Ma diui 4 litarum cornua poni conlucta. Reliqui omnes hic conticescunt. Nec malo Lane iure. O cum in voce tam apud Romanos frequentata nihil probabilis rationis inuenirent.
Festus Insulas site dei cribit , ut flamenta lanea esse dicat i quibus sacerdotes & liostiaeten plaque velabantur: verum quid caussae sit ut ita dicatur, nullus adiecit. Nobis ergo citra Omnem dubitatione dicendum videtur, hanc quoq. vocem unam esse de priscis iliis quas sere integras Romani a Cimmeriis vetustis retinuerunt. Oportet sane rem maxim i momenti in sacris fuisse, cum ea omnia quae Deo consecrata essent,insulis ornarentur. Sed quid multis te morere Ipsa veritas ultro mihi obuiam sertur, nec siniesese diutius celati. Dixi paullo prius, omnia sacrificia vana de inania fuisse nisi ad unum sacrificium agni reserrentur, atque ab eo acciperent supplementum. Omnium enim rituum , omnium caerimoniarum , omnium victimarum plenitudo ab una holba pendebat . quam lana dixi denotari. In primis igitur illud bene habet , quod veterum consessione insulae laneae fuerint. Verum quamdiu figura dumtaxat ac simulacra venelaostiae osterebantur, nulla erat sacrificiorum plenitudo, sed umbratilis dumtaxat ac veluti scenica ostentatio. quae tota vana crat, nisi ad illud referret ut sacrificiu quod poli secutiatu theatrico suo apparatu denotabat. Quoniam igitur omnium sacrorsi plenitudo post lectitura exspectabatur,no me inuentu est a piunis pontificibus quo id lignificar tur.hinidem est quod post. Allemani&pleriq. nostrates copalativo sere utuntur.' deepro lim dicentes. Ratio nominis est in eo, quod m de mi finis sit. Quod enim ad finem propius adspirat, id posterius est in rebus exsequendis. Qui igitur id quod suturum est
significat, quod diu iuri id est, post haec ad ulteriora pergendo, quidam compositedi
483쪽
Lis ER it. isscunt. Dil autem idem est quod impleo: unde sol plenum : qiuod conuersium les facit 'si viii fui igitur, & reiecta compositionis leuioris catilla adspi ratione. Iu si iis idem est quod post secuturum complementum. Dic nunc, quaesis, quisquis es tardior ad pii cae lingiuis
veritatem agnoscendum, dic, inquam , quid hic a me longe quaesitum, quid immutatum,quido curum 3 Rursus ex altera parte rem ii iam intuere: Vide omnia sacra insula ornati de qua, rogo, insulat Nonne lanea' Quid ergo ulterius liaeremus, de non clare de disserte profitemur, hac lanea insula agnum denotari, cuius lanae om nia sacra tum erant completurae, de iam ante mille quingentos de plus eo annos compleucrunt' Quid nunc dices de Inarculo puniceo' An non clare cernimus, hac virga potestatem cana notari, dc potestatis exsequeridae modum quo insula ex lana agni omnium sacri rum complementum absolutura esset ' Antiquit limum autem insulae fuisse symboliam apud V initissimos Ianigenas, non E Roman is tantum, sed ex aegyptiis etiam conuincit. r monumentis; in quibus haec lanea stamenta, ut cum Festo loquar, creberrima cernuntur.
Quis Romae Sphinges AEgyptias vidit, de infulas in iis non animaduertit 3 Nolo illud
hic annotare uisui sic componi. ut in si id proxima sit allusio ad rudi siue mil nam Hro diuitiis modo loquimur dc iic in complemento allusionem esse ad Lanam, per quam complementum erat futurum . lam aruoletiam sic dici, ut quamuis votum significet. ad fultamen sic accedat, ut ab eo possit natum videri. Mirandus hic cit nomenclatoris latus. quo non pollum no vehementis lime delectari. Verum alia alioru est voluptas. Occurrit i '
hic aliud dubium de insula, cur videlicet semper sc sat, ut vel suniculus vel tali iadeatur ad vinciendum comparata Et quo magis vinculum credas, taurorum cornibus vi Mil.
iniicitur, ceu caput alligatura. Non leuis haec est aut contemnenda quaestio. Logimus in sacris litteris, Deum pactum de scedus cum animalibus, dc maxime cum hominu sua niniisse, quo sanciretur numquam terras iterum diluuio vastatum iri: de cius foederis ii Mmm gnum Iridem nos habere . Idem rursiis cum Abrahamo de eius polleris foedus percui- iit cuius tam frequens dcallidua in Mose de prophetis mentio, ut sui ei uacaneum sit vel unum recitare exemplum . Quid an non Mosis volumen, quo testamcnti veteris pacta describit, vocatur ab Hebraeis nman do id est. liber foederis,quia nimirum continet Dei promissa erga populum,de promtin populi erga Dcum Z Repetiuit autem Deus
huius pacti mentionem cum alias frequentillime, tum Exodi cap. decimo nono, in A. - - quo haec legimus verba : t ines autem adprendit ad Deum, et caustiue eum Dominus aemonte, se ait: Haec dices domui Iacob σ annuntiabis si itis I seraei. Vos ipsi vii fis
cer plus quom oportauerim vos seperato aquilarum, cr a Iam erim mihi. Si ergo audientis vocem meam ct custodieritu pactum, eruis mihi in pecul um de iuκ AZis populis. ea est enim omnis terra. Et vos eratis mihi in regnum sacerdotale se gens s mcta. Haec sunt verba quae loqueris adsilios Israel. Venit Mosis, cr conuocatu maioribus naim
populi expasuis omnes sermones quos mandauerat Dominus. Relloniti omnis populus 'mul Cuncta quae locatus est Dominus faciemus. Haec illo loco. Post Mosem losue idem. Dedus renouauit in Sichem siti, quercu , de lapideum titulum praegrandem posuit ad eius memoriam perennandam . Quicquid autem calamitatum Is raelitico populo accidit, ad ciam caussam perpetuo in scripturis rescitur, quod sordistagi fuerint, nec steterint suo pacto. Sic Hieremias de ciuitate euersa : Et pertransibunt gentes multae perciuia tutem hane, o dicet et nu qui que proximo suo: refecit Dominus sic ciuitati huic grana δ' Et restondebunt: Eo quod reliquerint pactum Domini Dei sui. verum quia hoc sce-dus cum Abrahamo primum ictum legimus, cuius rupti crimen periri tuo ludaeis obtincitur, rogare merito quis ponit, An nullum ante Abrahamum Deus peculiare cum homine foedus iunxerit. Nam illud post diluuium cum omnibus animalibus initum vid mus uniuersim . Iunxit certe multo ante foedus insigne cum ipso Adamo in Paradiso, a is D uouiu, Oseas sic meminit autem sic dum transire i sunt pacium. Illud sordus
DLaconis fraude ruptum , genus humanum perpetuo exilio, Paradiso eiecit, de nos 'omnes peccato, miseriis de morti reddidit obnoxios. Rupto igitur primo scedere, Deus immensa sua bonitate de clementia ultro se altero foedere obligauit, quo promisit fore ut semen mulieris caput Draconis conculcaret. Huic autem pacto tion dubium est quin reciprocam hominis promissionem adiunxerit: quae quamuis dem loco non est explena, mox tamen inde satis indicatur. Dominus enim Cain fratri suo iratum de mul-
484쪽
dentem sic compellat: tauare iratus es, ct cur concidit facies tua' Nonne si bene egres recipies sin autem male, statim in foribus peccatum tuum aderit' Sed sub te erit avet ius
eius, Cr tu dominaberis i ius. Hic cernis paci uin cum toto genere humano post lapsunt Adae a Deo initum suisse, quo omnes a quo nationes obligatae suerunt. Ceterum non
est huius loci hoc foedus utrimque late explicare. Satis sit Deum homini post primum
peccatum voluntatis libertatem reliquisse , ut quamuis procliuis ad malum propenderet, possct tamen prauam cupiditatem recta ratione gubernare & continere; atque idcirco omnes mortales Deo esse obligatos ut rectam rationem in omnibus sequantur, de eam sequendo exspectent illius promissi quod de mulieris semine acceperant, coins, scidi m plemcntum. Verum quia corrupta hominis natura crebro rationem in praecipitium. tractura etat, de foedus hoc in mentis nostrae tabulis scriptum,quoad eius nostras partes o, . tangit, turpissimc ruptura: Deus iam inde ab initio restaurationem quandam & inno uationem ioederis hominibus demostrauit per poenitentiam dc sacrificium. Sacrificium
tamen prilis institutum est ipsi Adamo ad figuram illius sacrisci; quo primum si uso in paradisi, ruptum erat ruisus instaurandum : & quia id generatim ad omnem peccatorum labem tollendam spectabat, figura eius ad quamuis etiam reconciliationem est applicata. In sacrificio igitur omni, foederis primi ici auratio M in integrum restitutioriri is d. - primum spectatur, ac dcinde alterius foederis instauratio uti annexa silc dit. Cum igitur omne foedus vinculum sit quo duo inter se certis prora nilis mutuis liganturi Momnia sacra ad loederis integritatem uti ad finem tendant, optime institutum est, ut omnia sacra vinculo coronentur, Icu ultimo votorum fine . Sed quia Spiritus sancti instinctu reuciatum crat, vinculum non poste in intcgrum resti tri, nisi per agi viam: placuit ut lancum vinculum fieret, quo tamquam simulacro illaconi utrictio & copula d notaretur, quam laniger agnus suo sanguine inter Deum Sc hominem erat sanisti rus& confirmaturus in ternum. Habemus ita hic nunc qua de caussa insula sic facta semper fuerit, ut apta Get ad vinciendum . Nobis, quae de foedere diximus, multo signitia mitti canthis vernaculo formone cxponuntur, qui foedus boni vocat a ligando. Pontenim si ut verbum accipiatur, idem est ac si dicas, ligabam, siue vinciebam : quo fit, ut insulae usus mox iiitelligatur ad foederis i pectare coniunitionem ac copulam. Ex his modbalio deducimur. Cum cnim boni foedus tignificet, atque omnes humanae culpae violato foederi imputentur, nec illud semel scelere nostro conspurcatum mundari possit nisi per sacrificiunt: sacrificium vero mundum requirat sacerdotem; mutulus vero sacci dos . nullus inter mortales inueniri possit, spectandus erat sacerdos nouus de caelo. At interim dum ille exspectatur, quaeda in veri sacrifici, figura & veri sacerdotis timulacrum crat inueniendum, quorum inspectione ad futurum illud homine excitarentur. Delia pendus ergo ad sacerdotium is, qui quam purissimae inter homines vitae esset, ac quam fieri posset proxime veri sacerdotis imaginem quandam haberet. Et quia vcrus sacer dos & verus sacrorum Rex foedus inter hominem G Deum ictum tot una erat emun daturus ab omnibus maculis, quibus culpa nostra citet conspurcatum , nomen illud summo sacerdoti factum est, quod hanc foederis expurgandi rationem clare contin
seri a M. ret. Quod vero illud est vocabulum Z Nempe quod omnibus Latine loquentibus ab
- omni memoria in ore suit, nec a quoquam hactenus mortalium, cuius modo memoria.
- stet, ad rectam rationem potuit vocari. Quis nescit Pontificis nomen E quis nescit quot viri cruditi in etymologia eius quaerenda olim se satigarint 3 Plerique omnes γι υ- , οῖον secerunt, id est , pontis fabrum, de commentum frigidissimum ad Sublicium pontem applicarunt ipso ponto, licet ligneo, repugnante. Scaevola cernens nihil sani inlinc esse interpretatione, a polle de facere nomen deriuauit, quasi Ponti sex potens esset ad faciendum. Verum hoc rursus friuoluin ; & tale, ut nemini fere probetur. Quid agerenti voces e vetusta lingua relictas ad notas tibi origines redigere moliti, ridiculos, se praebebant: de dum ineptas nugas confingebant, male de maiorum ingenio mer bantur, quasi scilicet illi tam rudes fuissent ut qua voce summus sacerdos dici deberet,
ignorauerint. Pontifex igitur vocabulum nostras est, ad Latinam terminationem eodem
modo quo Apex &id genus alia accommodatum. Neque vita hic litterae mutatio acci dat , pratci qua in quod c media tenuis littera facta sit, quod ipsa soni strauitas paene s cere comit. Quis enim non lubenitiis audiat Pontifex, quam Bonui x Nec rarum esti
485쪽
est Romanis. vi e B nostro P saciant. Sic coax faciunt pario rc pareo, coit Peto. de sciris,
alia suo loco explicanda. Ne miremur ergo c Pontiquo sordus notatur Pont faciunt ei sc. Integra compositi nostras Don: sint est, quae lignificat scindus mundat Mexpuigat. stet idem est quod inundo S purum reddo. unde ot convcrsum, nobis significat cum sin qui omnino mundus est, dum ut nomen usurpator: verum dum verbum est. iciem si v gnificat quod dono, qua conuersione ichnaea nomenclator indicauit, nullam nobis munditiem contingere poste, niti donetur: de rursus summum eorum quae dari nobis
petere debemus, cise ut mundemur. Quoties igitur dicimus QP de illo cogitandum , quo omne donum procedit, & illum sic rogare, Oe id cit, dona. ac pcrcoi morsionem vocem relegendo addere conses lim , sty id est, depurga. Quis tam hebes est, ut haec .
non admiretur Quis non videt tribus litteris totum salutis laumanae mysternini cx. pretium' Docemur enim in pol citate nostra non esse ut mundemur . sed iis nobis edono tantum contingere: docemur item primum donum , quod a Deo petere debemus. esse ut expur emur. Nunc igitur zont-figi idem fuerit ac si dicas, foederis expureator: ' unde Ponti sex. Dum enim Latini voces apud nos in o de Ot de chi exeuntcs ad tuam linguam quadrare volunt, primum Tau mutant, ac deinde e duabus litteris duplicem formant. At hoc iam nimis frequenter inculco, dum nihil scrupuli relictum volo, quo quisquam vel leuiter commoueri possct . Accipiant igitur nunc tandem Latini vera in Pontificii nominisinterpretationem . pro qua non aliud milii reponi cupio. quam vesummum Pontificem seruidis precibus una rogemus ut in nobis foederis toties violati derupti maculas expurgare dignetur, pro eo atque Pontificis nomen pollicetur. Ponti sex igitur faustii sinum nomen est, quoniam oc foedus& cius purgationem compleumiri quibus rebus tota hominis salus continetur 5e absoluitur. Quod clim ita sit, videmus Insulam rectissime vinculi formam habui lici de praetcrea e lana constitisse, qtio videli ct -υ-I ea & foedus,&scederis rupti redintegratio os clideretur. Primum enim ad foedus viii. geladum utilis erat aut funiculus aut fasciat deinde ad ruptum diuulsumque nitul iursus vinculo magis neccssalium. At quia solus agnus ruptum foedus inter hominem de Deum potuit resarcire, ut fasciae lana constarct oportebat. Porro sicut fascia ad divin. - ω cicndum comparata crat , ita virga lana superne obuoluta, idonea erat ad vulnus de omne rupti foederis tabum cxtergendum atque mundandum . Quis cnim in cxigua virga, cuilis si immo lina est obuoluta, non confestim agnoscit peniculum medicorum , quo vulnera de quaevis sordida ulcera mundantur de dcterguntur Vcdici fortat se con- .cerptis linteolis vcl spongiolis uterentur: at rupti foederis hulcus lanam postulat. Vide mus ergo tandem virgam tutulo impositam, non potcntiam modo de sceptrum lana
obuolutum mitissint, molliis mi , δί pacifici regni symbolum nobis denotare. sed in qici etiam vulnerarii peniculum repraesentare: atque ita sucundam in i 'ontificis nomiane syllabam . quae mundandi extergendique notationem trabct, ob oculos ponere. To tum itaque Pontificis nomen insula de apice Cyrbasiae siue tutuli depingi vide mox Cum igitur metam inter insulas inserius dependentcs, ut iis sat alligatio. de peniciuium quo sanies de sordes huiccrum expurgantur, cernimus; quid rogo, aliud in itare possumus, quam veram vitam de omnem vitae calutent de felicitatem purgatione de alli satione contineti persciqueZ Quid ath llic videant nescio, mihi certe tam crassae leniae necdum oculos obturarunt, ut non videam in hoc symbolo persectam vitam hineia sciis , hinc peniculo opus habere; δί iis non quibusvis de equauis materia, sid e lana mundissuna, qtiam solus dare potest agnus immaculatus. Haec lana illa est nutea. qua Pan verus reconciliator, quem Panis nomen designat, Lunam , id cst, Omnem figura se . Hi --. iam C symbolicam sacrificiorum 6c rituum s cnam ad se pertraxit, de aeterno lini iste
dere sociauit. Tutulus ergo siue Cyrbasa lan insulis de peniculo lanis obuoluto inii. nis, totum sacriscia Se Pontificis fructum conis .ctitur de exponit; de idcirco totam
umanae vitae salutem tuetur. Quamobrem vertis me dc elegantissime D. Paullus sa '- μleam salutis Pontificis Tiaram vocavit i tametsi significatione eius dumtaxat ullis sit. ' dum nomen hoc expressit, nulla facta vel Cidaris vel Pontificis mentione. Nunc igitur tandem selictissimo Me rcurialis manus ductu eo perii minus,ut summam hominis tu telam in Pontificio apice consistere videamus: cui ii Lana et nomen litterae conseramus, statim videbimus Lamet adamussim huncapicem denotare. Cum enim Lamee
486쪽
caput sit omnis defensionis, primariam significat defensionem. Deinde quia tam a lam id est . ab agno se dicat desentionis rationem trahere, quid aliud crit Lamet, quam caput de sentior tis agninaei Vt igitur si ammam tutelam de principcin omnium deiensi num ab agno nobis concessam spectabili aliquo cxprimas simulacro, quid, rogo, aptius repcii re queas, tametii omnes Apelles consulas, quam ii Tutulum cum intulis laneis de peniculo laneo pingas sic enim in lana agnum dciignabis, de in galea siue Cytbasia capitis defensionem, qua merito princeps dicitur defensionum. Optarem , ut omnes eadem hic qua ego voluptate perfunderentur, de tam admirabili vocis Lamet de Pon tificii pilei consentione. Sed hoc votum, ut cetcra omnia, in cius est potestate, qui lanam, id est viol votorum humani generis abibluendorum caussa, sibi pro symbolos in sit. Dum igitur Ualdico, quod csi Vcilem votum meum in eius colloco potestate, qui per lusi id cit, per lanam denotatur. Lanam autem omnia vota non explere solum, sed cumulate etiam explere posse , duplex Udesignat. Cum enim Dolpionum significet, Vol bis plenum notabit adeo ut Mol id cst, lana, cumulatam habeat plenitudinis imgnificationem. Sed rursiis me abripi sentio ad in steriorum abyssos, in quibus cum nullus finis inueniretur ipse milii finem faciam, & abrumpam potius orationem, quam res abeat ad infinitatem . Quid enim est in toto veteris i cederis volumine, quid in omnibus noui de aeterni se deras, quod agnus sanguine suo sanxit, libris, 'uod non in Lamet de eius figura indicetur, & symbolu os tum in nomine , tum in eis roperiatur 3 Pr
posueram equidem longe accuratius in his versari, M. multo plus temporis deoperae in iis ponere verum importunae quaedam molestiae de necessitas inexpugnabilis cursum sua misi mi Iludis abrupit: dic quae maturare cogitaueram ac lcgitimo tempore parere. coegit abortire. Statueram inter alia praesentis temporis ritum in Pontificum orn mcntis cum vetultis conferre:verum incultabilis importunitas qu dam non dico cuius, dulcissimum otium turbauit, de me intra domum meam a mulco coegit hilare, M tempus. cuius alioqui magnis premor angustiis. consumere; aut, ut verius dicam, po dore, in rebus a stomacho meo alienissimis, ut Vercar iacante crepem quam omno deuorauero. Omissis igitur ceteris, quando ita cogor. hoc tantum obiici addam, plurima
adhuc vestigia vetoris Tutuli hac aetate cum apud nos, tum apud alios exstare. Nos pro Tutulo nunc Theut dicimus. quali Det he liut i id est, illud quod altum siue caput tuetur: de quia id cornu similitudinem habet, factum est ut cornu Theut vel chmthom v cetur: dc cornu inflare, limitii. Sed ut olim flamines apices suos non lubenter fere bant,ita hodie videmus euenire. Doctores cnim Louanis Tutuli simulacrum ex hum ris potius suspendunt, quam rum Tutulum siue pyramidale pileiam in capite portent: de id quod Tiituli loco serunt, Clitui siue a litot vocant, tametsi nullam aliquando habeat Tutuli estigiem . Utuntur codem ornamento de alii sub eadem nomenclatur Franci a limilitudine cornu hoc ipsum quod in collo serunt Cornet vocant, licet nunc nihil habeat vel cum cornu vel cum cyrbasa commune praeter inane nomen. Canonitici nostrates qui primae classis sunt sacerdotes, loco pilei cum infulis lancis e sinistro cubito pelies sulpendunt, per pelles lanam denotantes; in quarum summo pileiam cst, quod dum capiti imponitur, non unum cornu, sed duo mordirat; hac parte degenerans. Loco autem lanearum insularum pelles in dorso pondent ultra cingulum, pro fimbriis pcllium caudas habentes, quibus insularum fines denotantur. Hoc ornamento apud nos raro in capite utuntur, nisi insignis aliqua sit occasio. Nuncupant id nostra. tes Canonici Almusiam: quam vocem quidam non intelligentes ad cleemosynam detorsertarit, dicentes hunc saccum csse mendicitatis indicem. Verum id falsum esse, pello de fimbita cum ornatus,& iple denique usus coarguit. Equidem vocabulum agnosco de veneror: Ninum; enim idem no est quod antiquum pileum : equo intelligi mus, olim primarios sacerdotes pilosi rellitis more Gotorum et crum de German rum huius temporis usos fuisse , sed maioribus, Sc in dorso longam appendicem insulatum loco demittentibus: quod caudae fimbriarum clare demonstrant. Idem ornamentum alio nomine Bolfam dicunt: quae vox ab italis Gotizantibus hactenus etiameit tenta. Ex hoc vero nomine aperti ine liquet, Almusiam Canonicis fuisse id quod heuty chroti siue vetuito nomine Tutulus doctoribus de aliis inferioris ordinis hominibus. Perquiramus igitur quid Pes ii nificet. Latini certe de Graeci hanc vocem non
487쪽
agnoscent. Milii pro medio ri vernaculae nostrae linguae, quam mihi studio meo pepiti. intelligentia. mihil habet obscuritatis. Docui in Bet, De nobis orationem siue precationem ii tare : sed proprie iactam, & eam qua Deum rogamus, ut nos liberet a tentationibus. Orfitue es idem cile quod elevo, nemo sacci rulorum apud nos ignorat,hu- υ sineris suis quid verbum hoc denotet saepius expertorum. Pe-llis igitur, Se contractav ei: idem usi ac ii dicas preces eleuans. Sed quid, dices, huic namento cum precibus t id scies, si primum cogites in cuius locum pelles liae Canc orum nostro-iuna,& Pestae ex Italorum humeris suspensae si accesserint. Cum enim loco pileorum in a sinctam elatorum habean ur, caussa nominis in conoide pili, siue Curbasa, siue Tu-κα-- Hatulo quaerenda cli. Tutulatos olim suisse qui sacris operarentur ante tradidi. Quis ve- Δro Tutuli scopus iit. 5e quid nos moneat haec meta capiti imposita, Alauda nostra, quaesis in . ivi. dci pl. tutulata est. docebit. Cum enim pyramis nobis demonstret, mentem ad ipsum via uiri csse cleuandam, chim semper, tum maxime in oratione i non video, quod no- 'men huic pileo in pyramidem elato inuenire possis, quo melius clariusque significatiocius de verus usias explicetur. Nihil enim aliud bis motici, quam ut preces nostras quam possimus altissime eleuemus a terra, uti Alaudam Belsatam facere videmus. Itali. qui nec antiqua pilei forma, nec capitis co tegendi in sacris ratio nec usus omnino ullus eius retentus est in ornamento quod humeris fertur & hoc nomine vocatur, rati merum hoc esse vetulli ritus ludibrium . nec aliud quam apertam & omnibus claram derisionem, coeperunt vocabulo Botta pro ludibrio de derisione uti. Et revera si rena bene discutiamus. id genus ornamenta a priscis accepta, nec umquam a nobis ad finem suum M usum relata, non aliud mihi ei se videntur, quΙm ludibria: & idcirco non male ii men a faliis de simulatis Tutulis ad iri ilionem significandam transiisse. Nobis interim visum cst operae pretium , huius nominis veram monstrare rationem, ut intelligamus, omnia quae de Cyrbalia S: Tutulo dicuntur ad hoc nos inuitare, ut mentem ad Deum elevemus. Vertim ut omnia alia nomina pulcerrima sint,& utilissimas ad salutem chrias complexa, nullum tamen diuinius& mysteriorum plenius, quam Lamet; quod nominis ad unguem Pontificis Apicem exponit. Vtamur enim hac voce ad cum modum, quo plerique Latinorum, ut pars nimirum primaria pro toto Ponatur.
488쪽
O sτ titulum secundum, quo in secunda orationis parte Spiritus
sanctus salutatur, congiuae titulo de salutationi preces sequuntur: quarum initium csi Mem , quod interpretamur, Adiuva cum . Prinitam itaque interpretationis ratio reddatur. De haud secus littorae M pol citatem exprimit atque Em : neque cur hoc potius quam illud in Abecedario Latinorum ponatur alia ratio est, quam quod ita pollulet precationis a praeceptore bonis verbis conceptae sententia. Quae enim a Grammaticis de mutis de semivocalibus disputantur, sunt illa quidem a priscis accepta , ted ad nugas dc somnia a veritate detorta. Latini Es, Em , En, Es, lx ro litteris esterunt, Graeci procis scin Phi, Mi. Ni. Sigma dc Xi pronuntiant. Veriim ac de re in Hermathena satis multa. Mem certe me dc coniunxit, ut vitamque, Mante de poli vocalem, audiri possit consi,nantis potestas , quod ad orationis sententia in accommodare, sollertis profecto fuit dc elegantis inuentionis. sue igitur idem est quod adiuvo, vel adiuua : cuius diuina prorsas ei iratio. Cum enim haec consonans os concludat, de sonum quodam modo intus retineat, ut eam 4 cientianus intus in cre mugire dicat, conueniens littera crit iis denotandis quae nobis non adesse tantum volumus, sed in nobis etiam permanere, dc in nobis ipsis suam cxercere potestatem thaud alit et ac littera haec facere sentitur. Quid igitur aliud est me, quam concludo intus ipsi imVnum , ut suam potestatem in me exerceat Atqui is qui domi suae de intra pectoris penetralia Vnum conclusum habet, naeis habet auxilium omnium validissinum, de quo nullum maius, nullum certius, nullum prasentius nullii fidei conflautioris queat cxcogitari. nedum haberi Hoc demum robur 6 sublidium est triarium, tres nobis per sonas, quibus de cinatio omnis de rerum conseruatio dchctur, unitate de vita littera G Hudens. Porro quia ipsum Q omnibus rebus non modo hominibus adest , vocula me loco praepositionis usurpata cit piae sentiae habentis notationem. quam Latini per Cum inter pictantur. Quoniam vero vocum rationes in primis id summis id eis maxime rationes signiscationis suae de tuentur δί ostendunt, videamus quomodo ipsum Q, quod
omnibus auxiliatur de intus adcit, hac vocula me uti posse, possit cogitari. Quod si ipsum Vnum,quod Pater est, cogitare secti in fingamus me, id est Iulio, statim in mei te in veniet quid pater primum de ante omnia iuue ante omnia, inquam , creata, quibus infinitis saeculoium muriadibus prior cst. Nam quod semel pater vere de se ad se respiciens dicet e potest . id semper de ab aeterno dicere potuisne intelligatur nece isse est. Quemadmodum se contemplatur, ita se quoque iuuat: dc ut ex ipsius Si, quod tenui voce prorum ciatum video sisnificat, mox existit Is I quo Esi significatur: ita ex ipsi uase quo se ipse iuuat in sua ementia, non extra se quicquam auxilij emittens, statim si si itur cito quo nobis simplicissima vox denotatur. Sicut ergo ex sto id est video, Patri attributo gignitur Istitue Latino more Est: de ex Pelid cit dicebat, gignitur Eo quod idem est quod Is liue Est: Vatinorum: ita ex sue siue Iulio gignitur em siue si implicissi-im vox: dellaec quidem simplici de unicaiclinaea conuersione ,eodcm tempore utrobiq. sernato. Videsne hic ut in uno in se manente Jc te iuuante gignatur vox: de id quidem ante Omnia genera creatorum, sola solius Patris in se conuertionet Quid vero hoc aliud est quam illud, In principio erat Verbum, o Verbum erat apud Deum, Deus erat Ve Lam' Sed nobis Cin simplicem vocem designat, de eo in sermone nostro signiscant orcst locutio. Ex me igitur sit On, ut ex , Iot sit Tea: de sicut hoc Filii est , illud Patris: ita ne Patris cst. Em Filij. Hinc apud Teutones olim in prosum fuit in usu uti hacte nus cst apud Britannos, vetustillimam Cimmeriorum ibi lem. Vnde apud Graecos remansit pro sum. Eius locutionis caussa de summo pendet mysterio creationis. Cum enim Pater per Filium suum omnibus cise dederit , voluit nomenclator, Ut ex eni. quo vox, per quam omnia sunt quod sunt, significatur, verbum seret pro Sum viii anduiniqua
489쪽
quo sena per dum quis em pro Sum diceret, de Filio, qui Patris vox est siue em, eo ta-
ret sic cogitaret, ut per eam voce se intelligeret Esse suum habere. Em igitur a voce reatoris ad exemplum vocis liue imaginem vocis transiit dum pro Sum in orationem veniebat. Contempleris,obsecro, qua methodo nomenclator nos ad Dei ducat cognitionem , quantoque haec lit diuinior, com pendiosior de clarior, quina obscurae in Pa menide Platonis iiii politiones siue hypotheses,&ex iis conclutioncs plenae tenebram:&,ut quod sentio ingentac fatear, plus habetes tricarum de apinarum quam solidae cruditionis Ongiae, ad quam philostaphorum ingenia sua sponte pertingere nequiuerunt; in iis praesertim quae ad Trinitatem pertinerent: de qua quicquid apud eos inuenitur, aptis eis Sethinis de Ogygia Nochi sobole per manus ad posteros peruenit , verbis illud quidem frequenter cisdem sed intelligentia vel nulla vel obscura,vi licet in illo videre. Tria sunt omnia: quod Aristoteles a Pythagora acceptum, proiana Se proclus mechanica interpretatione corrupit. Videmus itaque hic simplicem primum vocem ante om- nia saecula a Deo gigni. 5e pet eam non secus Patrem intelligi, atque hominis me is per se occulta per vocem declaratur. Per hanc igitur vocem omnia creauit. Dixit, inquit Gis
Moses, se acta sunt. quod per Be dc Ea item explicatur, ubi e Dicebat, gignit ut
Est. Creatio enim prima suit Dei locutio extra tendens, per quam infinita eius potestas rebus creatis ostensa est, uti mentis cogitatio per vocem explicatur. Porto de ill id considerauit nomenclator, quod Pater per et in seipse demonstret; de dum se demonstrat, Filium ostendat, de se per Filium. Hinc ut citis quoque homines moneret, voluitem siue drin pro eo poneretur, quod Ipsum vel Ipsi Latini dicerent; nimirum ut quo- ui .ces sic loquimur, de Pilio cogitaremus & ad cum modum de eo cogitaremus,ut omne auxilium quod me significat, per ipsum ad nos venire debere nec aliter posse intelligeremus. Pater enim primum ipsum iuu.at, S em gignit , & mediante se declarat, auxilium suum per em communicat. Praeterea cum Em vocem primam de simplicissimam significet, monemur, ut prima quae l. vox nostra ad ipsum tendat qui primusem vocatur, id est, ad ipsum Filium. Sed quid ego hic calamum demotor, ubi nullus exitus contemplationis inuenituri Cogor tamen de illud addere, nomenclatorem hic non substitisse. Neque enim fas sibi putabat Patiis de Filia meminisse , nisi Spiritus quoque sancti mentio accessisset. Quemadmodum igitur c geminato tempore, geminum processum ratione duarum personarum Patris x Fili, in Spiritu sancto intelligi voluit, dum ex ore breui Tom longum secit: ita ex me breui fecit caii longu:quae vox eriti
licet nunc in usu apud nostrates non sit, olim tamen fuit, ut o derivatione demonstratur. Emur omnibus notissmum est vocabulia ira, pro vase aquario, siue eo quo aqua sun- eim t.
litur. Sicut igitur ex derivatis simplicium significata cognoscuntur, ut in abit brevittata omnibus voce. pro eo qui panem facit, intelligimus quod Pet verbum sit idem quod ista panem facio, dcvit nomen idem quod panis: dc similiter in aliis fit collectio; ita optime procedit conclusio, si mure cisi solem lignificat , mn stando denotabit. Est apud nos
flumen quod exiguo terrarum tractu maximum ci fundit ostium,quod a copiosa aquarum estutione Eems vocatur, ceu dicas copiose effundendo terminari: a quo opidum radiacens Eemdein 'vocatur. Graeci ἔαω ab con acceperunt, quo pro vomo utuntur leo quod rem copiosam significet enusionem, de vomitus sere non solum ob redundantem copiam fiat, sed affatim etiam ventriculi superioris onus ei fundat. Sunt milii de media i plebe Se sece hominum vetustarum vocum notationes saepe discendae, a qua tamcn earum origines nulla macula inquinantur; non sane magis quam Solis radi spurc is lacunis recepti. Cum igitur mi aer vas notet quo aqua funditur affatim de abundanter . mn non aliud fuerit, quam cumulate effundere. vulgo dicimus. Dcirtetiit ost ruit mures mst, id est. pluit non si cus ac si aqua ecineris, siue vasis ad emundendum factis, iunde re ut i qua in locutione clare cernitur tignificatio eius verbi a quo emicet derivatur. Quamobrum ut a sue cui fit, eodem tempore manente; ita tempore gemmato scenii, proprium Spiritus sancti ossicium designansi cuius est, diuina dona largissimo
cornu, siue potius cerneris, ut nos irati Voce utar, c undere. Revertamur nunc ad
quo adiuvo dixi notari. Ex hac voce Mei, quo proprium Sc lingulare denotatur, si Quini et de composite per apocopen rim, pro eo quod est sepio Sc possessionem propriam eum facio, quali dicas proprietatem dc singula in possessione quopiam munimendi auxilio
490쪽
utium iuuo atque concludo. Hinc mim pro domo sua cuique singulari usurpatur, quM east quali ci in . id est, singulare & suum cuique proprium adiumentum. Adspirationi ri
ibi. Vol p sentiam vel absentiam susque deque scro. A me verbo fit mrat' pro quouis auxi Olio: quae vox cli in conceptis iurisiurandi verbis quibus magistratus Antueri ianus iurat, se nullis donis, nullo fauore, nullo patrocinio, nullo denique adiumento usum esse, ut ad munus publicum peruetur et . Latini a nostra pli rasi elegans illud loquendi genus mutuati videntur, quo dicunt: Mecum facit, Tecum facit, cum illo fac it, quando illo nihil aliud significare videntur, quam Me iuuat, Te iuuat,illum iuuat. Verum satis supcrque de voculae s e notatione quae ut vulgaris est, ita non habet vulgarem originem atque rationem. Ine-cin igitur nihil aliud cli, quam niua ipsum. Cur autem cin si uehimipium sigitificet, modo dictuna. Nec obscurum est ex sue in per synaloepham fieri 'tin. Licci tamen mirari diuitis syllabis pronuntiare, ut Ticri Hebraeorum longum, quo Mem pronuntiant, in duo breuia tempora partiaris. Ex his liquet, praeceptoremd scipulo in secunda orationis parte principio auxilium Mnciatim implorat c, quasi diceret: Nihil eorum quae modo rogaui Canopus nicus capcre poterit, nisi tu sit premia omnis defensionis caput cu contra omnes aduorsitates adiuves. Eode sero modo in oratione Dominica, postquam preces eo venerunt ut dicant: Panem Aostrum qxor Houm da nos hole; quo sumina vitae selicitas continetur, mox additur: Dimitte n
bis debita nostra ; propterea quod ca, nisi tollantur, obiiciat ne is mus panis caelestis, quo vita aeterna datur, capaces . Mirificus cli ubique consensus Christi de Alphabetari; iam
stri precatoris: qui licet maiorem in modum me capiat ac teneat, nolo tamen ad cum
latius explicandum hoc loco venite, ne in pane quotidiano paradoxi aliqoid c D. Hieronymo adferre cogar: qui tradit in Evangelio secundum Hebraeos vocato pto tau Gra . . isti in scribi, quo crastinum significatur. Gracis intra mρν non est in usu de pro supersu ἀ-- . stantiali quod D. Hieronymus vertit, e; in dicendum cssct. At cum τοῦ ἐπιας , pro sequenti die dicant Giaeci, videtur Euangelista ex hac dictione adiectivum iecisse quo crastinum d notarct, ut Hcbraicam voccm exprimcrct, ut Caninius vir docili limus annotauit. Quana obrem sic videtur haec orationis pars intelligenda, ut rogemus Deum ut pancm suum vivum quem cras daturus sit, id est, mox proximo tempore, det nobis hodie: id est. vi iam nunc nos sola ambiosia de vultu suo, cuius inspectio panis cit. beatitudinem dans de sustinens, pascat: quod non aliud est, quam ut nos mox in. ca luna transferat, de futuro gaudio perfrui sinat. Orator ergo noster, ut ad propolituni reuertar, dixit: Adiuua ipsum uniuertim omnibus in rebus , diuinum auxilium im--,ilia A plorans, quo ibio possumus ad vitam beatam peruenite, & tentationes de omne malorum genus,quod eo properantibus obstat, repellere atque superare. Plena est sacra scri - .- plura, nos citra Dcum adiutorem nihil posse, dc Dei ibi ius esse homines adiuuare: nec ullae preces in sanctorum ore frequentius innatant, quam, diuua me Dcm. Et cci cui hic adiutoi est, is neminem timere debet: accui adiutor non est, is nihil boni p teli si rare, atque ita pericula in quibus hominis vita versatur inluciati mox orandum: d uua me Deus. quod sacer chorus Christianotii manimaducitens, rectissime preces suas de laudes diuinas cum Icssaeo vate incipit: Domine in adiutor meum intende, M Domine ad adiuuandum mefestina . Quoniam igitur omne auxilium a Deo est. diuino in a. prorsus artificio nomenclator vocabulum s De ad cum modum fabricatus est, ut Unum
in se concluderet; cui videlicet soli omnis esset adiuuandi potestas. Quamobrem huius pictura quoque talis est, ut ana babus manibus in pedus reflexis, ostendat te Vnum intus habere , atque id retinere velle ad sui defensionem . Et quemadmodum in littera Mpronuntianda sonus quodammodo intus continetur: ita in sue designando brachia Mcubiti una cum manibus corpus concludunt, demonstrando interim digitis, se peresbi inuenire quod secum sacere possit. Haec figura uti a nobis picta est, non raro est insignis Hieroglypliicis: de ceteroqui non opus est aliunde petita eius probat ne, qliam
ab ipsa natura: quae non alia ratione quod persa designatur, aut commodius aut lignia scantius demonstrare posset. Videbar milii hac via de ratione ipsius me non malum ii uenisse simulacrum M poteram hoc, uti verissimo de naturae ductum secuto contentia cilla: vertim quia oratio ad Spiritum stactum dirigitur, dc ci vocabulum geminato tempore a sue vidimus datum sutis coactus sum amplius cogitare,& si spicat i, in hac littera Mem