장음표시 사용
471쪽
fusono, periisti Quamquam porro pulcerrima haec omnium humani generis malorum expositio merito est admirabilis, longe tamen admirabilior c si de magis exos. ut an da illa vocum tabula, qua vindiciae quibus homo a grauissimo scrui cis iugo in liber talem assertus est, ob oculos ponuntur. Dixi mal bi cui stultam de inconstantem mobilitatem notari, de hanccsse principium & originem malorum quibus humanum genus
antigitur. Quando itaque a contrariis morborum remedia sunt pctenda. Spiritus sancti gratia nomenclatori suggcssit,ud vocabulo eo agnum vocarct, quod ipsi suas contrariam iam. viam ter re cerneretur. Quemadmodum enim mulieris stultitia morbi dedit exordium: ita princeps morbi medicina agnus crat futurus. Odiuinam benignitatem l si liberalem Omnium datorem de reuelatorem Spiritum sanctum: Quibus cgo te mentis silauus cxeipiam 'quibus te mentis ulnis amplectar Quis ogo tum cui haec diuina adyta recludis quis ego quem hac ambrosia pascis, de hoc ncctare inebriast Sentio nunc, sentio me prae gaudio colliquescere, de iii aut quadam morte corporis vincula dissolui. Sedrcucrtamur, δί totam vocalem tabulam diligenter consideremus, de emissitus oculis contemplemur. Ex sual breui de breui parentum stultitia, IDal longum cit secutulam omnes hominis partes ita frangens & rumpens, ut non longa tantum, sed perpetua fragilitas & virium corruptela humanum genus amigat. Semper enim nos Diaco & corrupta caro tentationibus inolit, nec quicquam nobis integrum relinquit. Id mox sentis dum periculum facis. Compone te ad orandum, de experire, an tantillum temporis in- tegri tibi queas suffurari, ut integram Orationem Dominicam animo tuo percurras. Id si feceris cura omia in carnis Sc daemonis incursionem, non parum feceris. Numquam
enim post primum illud breue mal f longum si at cessauit, quo semper moliniuri&molemur tantisper, dum fractae carnis Sc molitae domicilio immorabimur. Neque nunc addo laborcs, curas, sollicitudines quibus ad victum& amicium & nobis&noastris comparandum distiabimur, S sena per anxit velut in equuleo torqvcmur. Piliis enim illud malum satis magnum est primae stultitiae monumentum,licet hoc posterius non accederet. Hic agitur praeclarus illo fructus est, quem nobis parcntum prima stul- Agnin quia titia produxit. Nunc e diuerso videamus quid iam id cst agnus nobis praestet. Id scie mus ita tam bt cui tam longum derivabimus, cadem formula qua ex mal breui ad mal 'longum sumus progressi. Eam itaque longa vocali pronuntiatum vcibum est, idem si 'm.gniticans quod diligenter cauco, ne quid aut frangatur aut minima tenus parte laeda ' 'tur: qua in rc proprie ipsius agna partcs agnoscuntur; illius. inquam,quem ille demonstrauit qui dixit, Ecce agnus Dei, ecce qui tollat Icc ta mundi . Atque luic ipsa de cauila agnus iam vocatus est, id est, mutilus de in firmus; quia nimirum talis erat hic agnus in . mundo appariturus. Totus enim erat Vulncrandus M attorendus propter peccata nostia, uti clare Is ias praedixerat, de res ipsa tandem comprobauit. Atque hac ipsa via cauit, ut nobis integra sanitas darctur, nec v lla parte laed cremur. Alam itaque breui tam
longum processit, id est longa delensio de tui cla,ne vel frangamur vel laedamur. Et haec quidem satis luiuo ad miriscam vocis iam quo defendo significatur, originem ostendendam. Nunc igitur examinemus dictionem com oti tam laniet. Da caput notare, pau- uti.
llo ante satis ollansiim. ama igitur ad verbum defensionis&omi. is tutelae caput desi gnat,si Vt non cla vocem intcrpreteris: atque hac ratione Spiritui sancto tribuitur: uodi' 'ν 'ia ccclesiae datus sit, ceu totius custodiae & tu ictae caput de princops. At cadem vox iam sis orationem ad Spiritum sanctum ostcri, qua cum rogem usi v t custodiat caput nos una; quia tam ha lic capere quo , ut idem sit ac si dicatur, Defende caput. Vna enim h voce composita nomenclator sacrarum lectionum Ac notarii peritis indicauit hanc precandi istinauiam : O tu omnis tutelae de desciationis princeps , des clade caput no- ramis istaurum , de iis nobis illud quod transpositis partibus huius vocis diceretur, liri lami &composita voce hilam liue ilillam id est, galea siue fida capitis tutela. Dicitur enim hillam a. i. . vel hillam pro galea: de bellem quidem a celando & occultando; hillani vero a tuendo liniani.
M defendendo capite nomen duxit. Franci ex hac voce heaulme pro galea dicunt Nec
hic monendum, in compositi me Lam a praecedentem litteram in suum lonum re vallere, non apud nos modo , sed etiam apud Latinos, ut dum a Perlicco Pelliceo fieri: idemus. Sic enim ex liti lam Ii illam& Ihet leui hillem formatur. Est aute utraq. vox in usu
472쪽
ta, qua hilaen sunt interpretati: de Franci ab hillam heauime retinuerunt. sed haec non admodum, vel sic vel aliter habere, ad propositum nostrum refert. Nobis enim laniet considerandum est.&eo, quo dixi, modo legendum; ut nimirum composito nomine Spiritum sanctum invocemus,& mox voce eadem moniti precemur dessensionis caput, Defende caput nostrum. Quam sibi ubique similis est orationis nostrae artifex e quam semper posteriore diligentia priorem vel aequare vel anteuertere conaturi Semper sese urget, semper sibi instat, quo latam nobis materiam suppeditet, in qua ingenij vires ad utilitatem nostram exerceamus. Quid elegantius, quSm duabus syllabis hanc sementiam indicare, Desensionis caput defende caput orantis; & quod diceris, in capite defendendo te esse demonstra 3 Et licet haec vox hanc geminam sui intelligentiam non offerret, ipsa tamen vocis compositae significatio hanc nobis suppeditaret orationem: Otu defensionis caput, quando gratum tibi est ut defensionis caput voceris dc reuera caput sis, omnium capitum ideam de exemplar in te habens; ostende quaeso hanc defensionem tuam in capite nostro, quod tui capitis exemplum est de imago, de idcirco in eiusdem nominis admissum communionem. Equum enim videtur, ut idea & exemplar imaginem sui defendat de tueatur, quo in similitudine spectabili sublimis eius maiestas Se cognoscatur de honoretur. Neque mirum est, Spiritum sanctum defensionis
caput vocari, cum solo sancto omnis vera vita, atque adeo totus mundus contineatur dc custodiatur. Fertur enim hic super aquas & omnia creata permeat,ut omnibus vitam conseruet ac tueatur. Quamobrem merit5 murici vocatur, id est, custodiae Ne desensimnis caput. His cognitis, reliquum est ut pictura inueniatur, qua significatio ipsius lan quam optime oculis subiiciatur. Cum omnis haec tutela, cuius Spiritus sanctus caput
vocatur, ad hominem spectet, quaerenda est quae primaria sit hominis, quem videmus, defensio. Hic nemo infitias ibit, primae partis de supremae primariam esse defensionem, de caput totius tutelae humanae. Quamobrem cum caput nobilissima Sed tu in illima hominis pars sit, ea defensio qua caput defenditur principatum tenebit, te merito defensionis humanae captae dicetur. Hinc necessario ossicitur, ut nulla pictura melius defensionis caput exprimi possit, quam si illud pingatur munimentum , quo hominis caput defenditur de
ab omni noxa custoditur. Cum enim iam omnibus modis absolutam tutelam d notet, tale crit capitis munimentum delitineandum , quod caput quam Optime custodiat ab omni externo periculo. Pitimum igitur locum galea videtur sibi indefensionis armis vindicare: quam sententiam militatis quoque con firmat disci. plina,de ipsa adeo demonstrat natura,quae
manum, licet imbecilliorem ,si alia desunt munimenta, capitis periculis obiicit: quo quidam misellus modo omnes suos digitos perdidit, manibus nimirum pro galea usus. Verumenimuero licet palea caputa gladio, claua de id genus laedentibus armis tueatur,aduersus tamen diuinam iram nequit tueri, a qua tamen capiti magis est metuendum , quam ab ullo alio telo.
spiciamus ergo quid diuinae irae opponi solet, ac qua via ab ca tibi homo defensionem queat parare de securitatem. Id sacrae litterae nobis demonstrabunt, quibus iram diutianam sacrificiis placate iubemur: de utintelligamus hac ratione nos capiti nostro cauere,
473쪽
praecepit Dontanus. ut Deum placaturus, manum capiti victimae imponat, hac videlicet via peccata lita in hostiae caput transferens, de illud pro suo Deo immolans, at . ita suum caput optans tutumque reddens. Verum quia cacrificii caput sacerdos est, ocpro populi capitibus orat de rite sacra facit, nec aliter iram diuinam effugere possumunxeritim est summum defenssionis caput illud esse, quo ipse sacerdos caput suum munit. tiram diuinam de a se&ὶ populo tuo auertat. Aaron nomina filiorum Israel inhumeris si iis portabat, A laminam auream in tiara nonii imminentem , cui inscriptum crat, sanctum Deo siue O p . quam iubetur semper in fronte gerere, ut Deus pi sucius ipsi sit. videmus ergo in tiara maximum etiam apud Hebraeos sacerdoti muniamentum aduersus diuinam inam suille.& sub eo omnes filios Isiaci in humeris i. icer. - - - - tis velut sub summo detentionis capite,latuisse. Potuissem igitur huius Hebraica tiaraeformam litterae Lamet accommodare, verum quia in Ianigenarurn 5e lingua de ritibus versor quaerendum ost, quo capitis tegmine sacerdotes vli lint apud vetultissimos Iani senas, multis ante saeculis quam Moses legem suam aut conderet aut serret. Gaudio profecto non mediocri persundor, tum recolo mecum quata Dei benignitate factu sit. ut hactenus in Romanorii numismatis de saxis no pauca habeamus vcrae antiquissim risit --rum religionis vcstigia, e quibus non contemnenda veritatis arcana erui possint, siquisca sane examinare de ad caussas reuocare norit. In hoc genere Pontificum de Flaminum nileus est,cuius estigies clim in aliis, tu in Cn. Domiti j de Messallae Coruini nullus apud Hubertum Goliatum depictis curissime cernitur. Est autem apud Guillelmum Ciloi lamia nummus argenteus Augusti cum ancilibus duobustua quorum medio hoc pilei genus elegantissimc pictuin est cum taeniolis quibus alligabatur sub mento, Muirga luperne crecta. Apud eundem est Caesaris nummus cum pileo eius nai di de lituo. Golirius Iulium habet cum in criptione, Caesar Pont. Maes. cuius
ceruici hic itidem pileus est appicius 'ace aliunde Ponti ficis insigne adiectu. sunt itidem pulcerrima duo numismata Caesaris cum inscriptione Ponti seis Maximi Coz de Dict. cuius verse facies L. Musidium longum habent, adiectis cornu comptae gubernaculo orbe caduceo de pileo Pontificali, eandem cum ceteris habente sormam. Eundem in Lepidi numi Gmatis tribus diuersis una Goliaij pagina
demonstrat. Virgilius religiosissumis antiquitatis cultor, in aeneae clypeo lanigeros apices comemorat , cx peculiari nota qua ai teris pileis disserebant, totum tegmcn ostendens, de co Pontificalem describens dignitatem . Servius ad comlocum annotauit, Flamines in capite
pileum habuisse, in quo breuis virga tuerit desuper lanae aliquid habens: quod
cum per aestus ferre non possent, flo tant una Ea pila r ligate coepisse,.eo quod nu-
diu capitibus incidere nes is esset , unde a. filo Flamities, qua ii Filamines dictos suisset verum sellis diebuψpileis depositis pilea cos accipere necesse habuisse, dc sitisse qui Mi ieerent lixe ad sacerdotii cininentiam Ostendendam fuisse inuciata. Opctae pye i iiij est hie Festu m audito de Tutulo scribente m. quem dicit ornamentum esse capi, - ω. sFlaininicatum: vitream nimirum purpuream innexam crinibus de in altitudinem
electam , qtra Haminica acuturis *ulieribus decernoctui :: viros item in sacris tutulis
474쪽
usos fuisse, qui indu Tutulati vocarentur. Varro item delingua ratina libro sexto cribi tum reti si it i Tutulliti dicti qui in caciis in capite habere ibi ent, ut metam. Id tutulusvppuli tur,ubet, qupd matresfamilias crines conuolutos ad vcrticem capitis , quos ha- hesit uti velatos , dicunt tutulosi siue ab eo quod tuendi cauisa capilli fiebant: sitie ab eo qui kl altillimum in urbe quod est, ea res tuti ilima tutulus vocatur. Hic Calepinus legit, altissimum in urbe quod est arx, ea res tutis lima tutulus vocatur. Ex his colligo sol iectura quadam, nescio quali, alii iudicanida, inibi certe valde probabilii Hamulicuiupit cum apud priscos Ianigenas Tutulum fuisse vocatum : idque adco inde maxime si si icor, quod eum non videam alio nomine fuisse nuncupatum incc velisimile videri, Flaminicae ornamonto quo caput peculiari modo velabat, pioprium nomen sui illa: Fuia imitiis vero pileo non fui illa, cium contra huius potius insigite quam illitis nominis ii norem mereretur. Iam quid sibi vult, viros in sacris nactis capita velasse, S cas tutulo rum nomine cognitas fit ille: Flaminum vero& Pontificum metas omni nomenclatura cur ruse 3 Atqui pileum Pontificum veluti metam quandam fuisse, omnia vetustanumis lata tellantur Quid ni igitur aeque Flaminum metae , atque nactae alior uni. quiis . sacris operabantur , Tutuli vocati fuissent 8 Video sane hic Romanos magna ve te uni. suorum rituum ista orantiade obliuionc laborasse, de pessime cum xonsuluisse poster rati. qui , uinae libros exurendos esse persuasit. Quod autem Vatro velut in tene sis palpet, dum originem vocis Tutulus quaerit. nurum non eli, cuna vox ea una sit de pii Otiai G1' scis Cimmeriis apud Latinos ab antiquo retustis . videamus itaque unde Tutuli si men dicatur. Nemo si nostrati iam qui non intest sat , capillos in fastidium collectos etlnvim vocari. Dicitur autem Thuit, quasi siti Iste huit, quod idesti c si ac si dicas, id quod
altum litic caput custodit. Nec .muum cli, aspiratic elu neglectam csse, quam nostr tos quoque non raro in coinpolitioncrciiciunt, ne nimium spirare cogamur. I im ex
TI int & Pul componitur Elii tui: ul, dc abiectis adipi r .ai nibus Turtivi, quo ornamentia capillotum in altum stiper capite ad cust Rham eius collectorum denotatur. Elieni iiix ut capitis tognaen, nunc in mulieribus scilis v surpatum vocabulis, quod cx s viri componitur', quoexcolia tutela densetatur, vel custodiae tutelaque eminentia. Est DuI
cibum qiroque usurpatum, proco quod est quemquam regionis cuiuspiam vel opidi Vel arcis doninio inaugurari, quasi dicas cum ad custodiam & tutelam attolli &sublina ali. Ex liac ita vulgata apud nos hactenti loquendi consuetudine quiuis uitelligit, o
et ametitum illud eapitis quo iurisdicundi k loci cuius iam tuendi i tellas cuipiam c
erri denotabatur', iid finite nuncupatum. Quale autem illud fuerit, ex illis altissinia. mois colligas quibus multores ante centuρnnos , dc ulterius linteoli aena memoriam urbs futile picturae x tapeta demonstrant: quibus S hactenus fortasse uterctur, nisi cor ciodatoteς , animaduertentes hoc ornamento capitis mulioes maxime si perbire , iάmetiis euis aci iter inuehi & stomachari cccbissent, de haec daemonum tae sacella in c. sit ibi; exstructa continuo e suggesto clamitare. Credo a m co magis tuleos quibus
principes dominio alicui initiari silent ei. smodi fuisse , propterea quod dominio in
tiari res i)cta lit , Si in prunis sacras habenda :& idcirco ritu sacro & ςum sacrificio ab omniatio peracta. Quamobrem cum in scris Tutulis antiquillinu Ianigenae usi .sint, Varrone & Fello auctoribus, videamusque in linguae nostrae consueti adinc mansisse, idem dui lignificet quod Principem consecm sue inauguror, non malam coniccturam mihi facere videor; dum principes quoque dico citis modi pileum tum accepisse, cum Mu P. - acciper P nt tolle mim riturus principatus. Nec diue sae formae Persarum lcgum Ci. sis vi in t fuisse, quam a sacerdotibus quoque non iniuria sum ille videantur. H6. - diernam Turcorum barbariem , qua Cyrbasiis huius generis in metam sublatis sati su
nati duiusdam elastis milites ornant nihili facimus, uti ii ulla probabili ratione nixam. Vidi in is ergo lituus tam vetussi ritus caudam, atque es nomini vetusti originem coti-FM'. ra, feramu9, quo perspicuum fiat, an altera in alteram quadret. Sacra ad prima causi. hq-I Nincisi spe citiore Ut ala eares liominum conteruentur, dictio lat-tarct rc demos usi quam ii Latinus in iuum linguam verteret, ad verbum Caulsae honOlcm arct. AP. . . tentum': atem eum Oisc et qui sacris operatur, I c eius malas P que m luti Η-
475쪽
L ER ire inentem nostram, omnibus terrenis Miciis, sursum ad ipsum. Vnum recta contendere
debere atque in eo antiquit sinum Je summum vitae opu s consistere dc abiblui:& huius quidem in icii matri esse clocumentiana, quo nomine Alauda vocatur : illius vero tesse .ram osse metam in Alaudae capite erectam . Cum igitur in sacris excellentis limus vitae actus sit,& is per pyramidem denotetur rect dipsum supremum Vnum tendere quid, rogo, corum capitibus qui sacris operantur, imponi melius possit, quam pyramidis it mulacrum Pluribus haec mihi essent explicanda , nisi in Ales, Alauda, de Bet cumulate omnia annotassent quae ad huius rei intelligentiam 5e priscam obseruationem spe- ctare viderentur. Non est igitur hoc loco odiose repetendum quid meta in Alaudae capite designet, de quam recte in eam nomen telaret liue lini cruret quadret. At hoc tan- tum modo concludendum , admirando consensu Tutulos cum Alaudarum tymbis conuenire, atque idcirco nihil aptius cogitari potuisse. quam si pillea in metam tendentia in sacris usurpata sitissent ad ea omnia designanda quae per pyramidem de a laudam . 'pyramide caput suum munientem, denotari tradidi. Cum igitur haec ignea mentis ad Vnum eleuatio praestanti: sinum de supremum sit munimentum, non ipsius modo capitis nostri, sed eorum etiam quae natura ad capitis nostri defensionem parauiti quae stulten vocantur, pileus hic in metam erectus optimentit si uis siue Tutulus more Latino vocabitur. Dul enim excellens est custodia & tutela:& nuten capitis sunt capilli in unum collecti ad capitis defensionem. Duplex igitur in Tutulo capit is tutela contincturi est ra nobis a natura data, de arte nostra ad caput defendendum comparata, quae tuit vocatur : altera excellentior, quam diu si licat, quae simul de capitis tutelam defendit. Por- - sonro cum ea quae pei priuae memoriς prisci consectatunt,in prunis uti sacra haberi vellent nec a quoquam magis quam ipsa iacra vel conuelli, vel alia quavis via rumpi laeditae; sa- --ε. xa ad formam metae caedebant,ut iis, ceu sacris quibusdam terminis, ea quae digna posterorum notitia vita suissent, inscriberentur. Atque hac de caulla huiusmodi metae ad inscriptionem comparatae, Tutuli quoque propter similitudinei' sunt vocati. Latini nia, is huius rationis ignari in linc significatione Titulos dixerunt, diphthongo ui in I iimplexa tiis. ν. mutata, neglecta interim, quod frequens ipsis cit, temporis mensura. Iam quia l: o. rum frontibus & summis capitibus iriscriptio quoque necessaria vadebatur, ad materiam Mauctorem indicandum . placuit ut metae quoque sgura libris praeponeretur, ad inscriptionem complectendam, quae de similitudine Titulus etiam nominatetur. Nec ti-- ι dubium mihi est, quin ita olim scripti librorum tituli suerint, ut vel conoide figura in- cluderentur, vel metam referrent, liticris ab una paullatim in plures abeuntibus. dum o. o.
vltimus vel sus basim constitueret,quales ego in excusis etiam vidi voluminibi insani etsi j δειμαι. plerique metam euersam sue trochum imitaris consueuerint, antiquitatis videlicet
imperiti. Hoc interim apud omnes sere obseruatur, ut figuram quampiam in titulis quaerant, quasi id natura dictaret:.quam si sequerentur, ulteritis intelligerenti, principio primam figuram perfectam conuenire, quae in plano triangulus est, tu corporibus pyramis. Quis enim non intelligit principio principes figuras aptissimas esse si vitae omni ro figurae principiorum propriae debeant haberi : P terea cum nullus omnino codex vel legentium oculis, vel memoria pollerosum dignus sit, qui non praxepta contineat cui documenta ad bene vivendum uti lia. an non decebat eam initiis librorum figurampni figere, qua vita hominis recte instituta signiticaretiar Quod .dum saciebant ea sese tradituros pollicebantur, quae faccretit ad vitam ad unum suprenium piuictum, quod Deus os , dirigendam. idem etiam de ritullis saxeis putandum , cos. nimirum non s lum in metae tor mam erectos suisse, quo sacrae Se non temerandae haberentur. sed ob il- hid etiam, ut cognosceretur id quod in iis sculptum citet, ad vitam bene recteque s Mandam pertinem: qua in re caussa est consecrationis. Quod dico,euidentissimum. est A. M. in obelisicis illis quibus sacrae AEgyptiorum notae inseriptae videntur, qualis viatis in Cir 'co maximo Romae sepultus iacet admirandae magnitudinis; de alter in circo ait D. S bastianum cernitur, de casu, ut videtur, confractus. Minores vero plures Romae cernes: 'uos omnes Romani prisca sita voco significantissime titulos nominarent, eo quod acros titulos imitentur, de eiusdem res symbolum designent. Quo vero haec facilius redantur, ab iis praesertim qui alto supercilio elati , se primas eruditionis tenere ubi- . . . trantur, nec quicquam sic putant doceri posse; addam antiquissimum huius rei monu-
476쪽
iis Hi ERO OLYν Nico Ru Mmentum a Graecis petitum, nec ab ipsis. magis intellectum, quam Tit uti nomen intelligant Latini. Aristophanes antiquitatis doctissimus scurra, inca Comoedia qua Socra
tem pecunia cotauptus prodidit, sibi si ab persona Strepita senis pul eminos inuenit
νῆ'. μη Et haec quidem nomina insigniter in Aristophanem quadrant. QuM vero nebulox A
ceteris adiecit, id secit sane eodem animo, quit totam capientiam propositu deridendam: quam ut euerteret callide cuniculos egit ad ipsa fundamenta labefacianda. Cum M. enim scit tantiquissima sapientiae praeccpta in motis principio sculpi sol cie, quas, Cyr- Me i .ra bes Atticorum antiquissimi vocarent, has primum tibi putauit cuci tendas. luquira-z mus ergo o uctustis commentariis quae fuerint Cythes,& cur ita vocatae. Apollodorus tradit iic dictos esse, Ἀγγὶ σῆή ἐιαι ψοζανα συος, id eis, ab co quod in alium assurgercnt: uia videlicet in corvphen, id cii, in apicem tendeiciat ; παρατο κεκορ ῶ θα Graeciicerent. Qualis autem corvi hes cis et germana ligura , c l'luta io disias , qui invita' 'A Marcelli Guλους eos vocat, quos Virgilius de Valerius apiccs; cos vides cce quos nos tutulos veterum docuimus fuisse. Hinc liquot orbes metarum figuram si isse, earum quidem antiquillim.ta Pollux docet suisse trigonas: quod . iligenter annotandum. Ex eo enim p rspicuum fit, Cyrbo apud priscos piimi corporistitie pri- mas pyramidis, quae trigona cis, is usse simulacra. Nunc vlum videamus. Aristoteles in Atheniensitam rep. docet leges Id publicorum sacrificioru ritus iis inscribi solere. Quod cium ita esse Theopompus ex antiquitatis monumentis didicisset, credrelit Cytbes , Cyi bantibus nomen traxisse , propterea quod iis primi suillent auctores legum de sacro rum rituum ad hunc modum scribendorum: quod in eo libro prodidit. quem de cultu diuino de pietate scripsit. Inde colligas certissmo argumento, Cyrbes sacris litteris r cipiendis Se posteritatis memoriae mandandis apud priscos in prinus scrutisse. Cedo mihi nunc, quid allutius Arillophane: qui ut Socratem voteris sapientix prosessorem ridibolum faceret, antiquissimam sacrorum de logum, quibus sapiet macotinctur, memoriam in contemptum adducit, ut nimirum primis euersis principiis, ea quae iis nituntura , cadem collabantur ruina Nunc itaque cernimus quanta religione apud priscos sit obseruatum,ut in omnibus rebus docendis Magia de rerum cognatio intcgra conflaret: de idcirco ab ipsis ea quae in vita bene inlli tuenda haberent principatuin , Principi quo- . que corpori inscripta commissaque fuisse: idque maxime cade caussa, quod primumaeorpus qui vita recte sit instituenda, sua figura clarissime monstret . verum haec rati tam vetusta apud Athenienses fuerar,ut iam olim ante Aristotelis aetatem ab hominum ignorantia suerit antiquata. Scribit enim Plutarchus, iam tum Solonis aetate Axes suo-- ssisse: quorum & ceteri memineruta ac deinde etiam tabulas dealbatas. Diligenter igitur antiquissima consuetudo obseruanda, quam Pollux amitissime tradidit. Cytbo. πιπιι. aiens formam triangillari uin pyra idum habuisse. Quamuis enim nomen ad Axones,. quos quadrangulos idem facit , SI astabulas alterius postea formae transiuerit, ex hoe tamen abusii nobis non est ratio priscae vcritatis delerenda. Eis mus modo vi cx Gra, cis. aucto: ibus constet', quis meritantiquissimus mos in saxis ad inemoriam postent 'tis colloeandis: M inde quod de Titulis dixi, certissima una esse doccatur. Optarem equi, Hem ut scitent Iuris eriti, quam et anter oc conuenienter priscae loquantur anti blati dum luris volumina in legum Titii os partiuntur. Porro quoniam priscos aucto odubios videmus. in Cyrbis etymologia repetienda, SI Theopompus ad Curbant sis' - A .liuvconfugerit am ad crammaticosi rimemur Ec nos cc liud in nostro sermones quod ad huius vocis faciat intelligentiam. Quod aiae ii secero. id socero quod Amam
orbis σ1- nica mn faciendum esse dem instratid, quibus trado Cimmerios prunos i iii se Athe marum conditores: quo fit, ut mirum videri non d beat si verialia aliqua Iam natura eis nomina apud eos exilent cur ritum sacrum designare, A init eius usu in per ichna an uti conarerit inem docere, Hermatbena inea tradit, & ir.ox idem in Tala ira illi re Pelei e M. .is diam cit Hinc Cur dant S Gruco more Cymas, is qui veluti apparitor qui tria eq-tacrorum, ut alibi decliaraui. Nolui caerimotuarum magistros I .cuitu las V o Riqi t. Es. Maiiuua codem
477쪽
eodem sonte Curbis manavit, ita ut Theopompus non longe aberravit. Est autem ita
laia, id est, caerimoniarum & sacrorum rituum index de praemonstrator: qua in voce duplex Digamma in Bera commigrauit. ut in Curbante & quam plurimis aliis a me frequenter annotatis: quod sane doctius est, quam hanc litteram, quod in pluribus factum est, prorsus repelli, nulla alia in eius locum substituta. Potuitne quicquam dici conuenientius iis quae de Cyrbi scripta sunt, quam id quod interpretatio de sermone
mltro lunata designat; in qua tamen nullius litterae fit iactura aut mutatio , ea sista excepta quam Graecus necessario vel omittere cogitur, vel in eam mutare quae proxima potestate Nec vero in aliam melius ea transit, quam in Bcta: cum haec littera apud Graecos loco digamma Latinorum usurpetur. Quemadmodu igitur Latini ex Cur tria cis V - unus tecissent: ita optime Graeci pro eodem nomine Curbis dixerunt: &, s recte so nos litterarum expendas, paullo etiam melius quam Latini. Puramis igitur trieona omnium corporum princeps de vim beatae tessera ad hoc a priscit Magis fuit electa viuia perenni memoria conseruaret quae in humana vita omnium tenent principatum. Videmus enim de vocis ratione eiusmodi metas primum sacrorum indices fuin quibus totius felicis vitae sitamma contineretur ι atque inde ad leges etiam ciuiles de alia polleritata ad mores vitam a. bene formandam necessatia transiisse. Ex hac itaq.Grae' caele Latinae vetustatis collatione liquet, quae prima suerit sorina Tituloru. Nostrates hactenus litterarum apices Cunil vocant; quod non indignum est annotatione tum ut tutia cernas germanam Sc primam vocis pronunciationem ,&ex ea Originem: tum ut scias quales olim fuerint apices litterarum. Certe dum apices vocamus , pileorum simili. - ω- tudinem intelligimus, quos apices virgilius dixit. Apud Lucam Euangelistam testi mus, Facilius eiat caelum se terram praeterire, quam de lege unu vitem cadere; ubi Graecus , textus μαίαν habet: e qua voce cognoscas apices corniculoria figuram habuisse Nam quod Moiax antennam etiam significat, id a cornibus etiam deductum est duae Vim
Iius nobis expressit: Cornua velatarum obvertimus antennarum. Non mirum it auue
apicem litterarum Tutul a nostratibus vocari, cum apex Ac tutulus idem sit sacerdotio ornamentum, eandemque habeat figuram. Quaeramus modo an nulla apud Graecos antiquiores vox propria tuerit, qua apices,quos κορπῶα πῖλα Plutarchus appellat denotarentur. Non diu discurrendii. E nomine Cyrbis mox in Cyi basiam costatio currit. Hanc erectam tiaram Hesychius Milesius definit, addens ea solos Persatu reste, V uti solere. Galenus et ob interpretatur, id est, pileiam in acutu tendens. Aristonii nes in Gallo ludens, dicit eum cytbasiam in capite gerere, atque olim quidem Pers rum regem fuisse, ex hoc indicio conflare. Tradit enim Clitarchus, omnibus Persisti citum quidem fuisse, ut tiaris uterentur, verum in stontem restexis, qualcm in Mithra&Aty videmus: tecta enim tiara uti solis Regibus licuisse. Huius rei caussam nos es,tissimam videmus. Quoniam enim cyrbasia vetustum erat Pontificum de licerdotum ornamentum, nefas putabatur. si alia capiti quam consecrato imponeretur. Hinc ad reges Persarum usum cyrbasiae venisse; vel quia Reges olim Pontifices quoque fuerint, vel quod saltem essent haud secus atque sacerdotes quidam consecrati. O uandos mi alibi, Paes cum notare qui nos alit:quo nomine vulgo patremfamilias vocamuς.& per metaphoram quemvis cui magnam reuerentiam debere nos fatemur: unde
Graecorum βαα ι dicetur is qui populum alit, siue qui populo tamquam paterfami- , ..has praeest: quam re summa Regis laus est, utinam ab omnibus de cognita, de bene eu- rebus explicata . cui a igitur ineque enim apud nos refert diphthon. sumita hic, an longum Alpha scribatur & pronuncietur j is suerit, qui caerimoniis alimentu suppeditat, at q. iis velut nater quidam familias praesidet. Fateor equidet vocem hanc ipsi caerimoniarum magistro siue Pontifici non male conuenite, verum si eis
mologia recte disicutiatur, in pileiam conoidem magis quadrabit i quod se declari potest: Ritus omnes facti frigent de ieiuni sunt, nisi mens nostra in pyramidem se
componens, ad ipsium unum contendat, atque inde pabulum caerimoniis sumat. Mortuae enim sunt omnes caerimoniae, nisi per metam hanc vitam accipiant.& continuo refocillentur α alantur. Qi Samobrem si signo tribui rectὰ potest quod per signum
478쪽
signum volumus indicare, quid ni dicamus Apicem siue Tutulum cieris ritibus dato nutrimentum t Quod si sic est, sequitur primarium Pontificis ini igne cyrbasiam fuisse,
propterea quod ca omnium caerimoniarum vitam pabulo suo sustentaret. Tempus bruti υ. ii nc est ut ad Romanos redeamus, &apud eos examinemus, quo plebeiorum ii -- minum factis operantium Tuturi a Tutulis Flaminum de Pontificum differrent ac opta-iai. discernerentur. Turpe enim fuisset de a sacris alienum , nullam sacerdotum eminem C tiam in eo ornamento obseruari potuisse, quo tota caerimoniarum vita contineretur. . Ztqui id ex Seruio clarum est, qui in pileo Flaminum paruam virgam lanae nonnihil superiad habentem exstitisse tradit: quam in omnibus numismatis clare videmus. Nunc igitur quid hic Apex tutuli, qui proprie apex cst , dc signet, inquiramus. Bono Deus, ut nihil sint omnia quae hacterius diximus , si cum iis quae modo prospicio, cos ratituri Exorii sumus sermonem nolitum de Lamet institutum a sual 5e Tam: dc nunc rursus mirabili quodam mysterio ad Eam, id est , ad agnum .cogimur redire. Qui rogo, tam stupidus, ut lanam videns non cogitet de ove; aut quod otiis certius de m m μ' sis proprium indicium quam pura lanat Lanae in faciis non exiguus apud Romanos, sus fuit. Ouidius in Pastis eius sic meminit: ora. Pontifices a Rege petunt or Flamine tinas, ae ii veteri in lingua Februa nomen erat. Apollodorus Saturnum per annum laneo vinculo alligari scribit, δἰ sesto sibi die solui, atque inde prouerbium exstitisse, Deos laneos pedes habere. Plutarchus tradit, in Lupercalibus capras mactari,ac duos nobiles adolescentcs tum adduci ad imm lantes: M horum alios cruentato gladio frontem eorum contingere: alios lana lacte madefacta sanguinem detergere, ac ipsis adolescentibus dum haec aguntur ridendum esse. In compitalibus qui Laribus celebrantur, laneae erigies in compitis sus pendebantur, quarum de Astus meminit, addens Lares putari hominum animas este, ac inni Ma, . ra a merum deorum redactas. Larum mater Mania vocabatur,a, manu, si Varroni in- ptienti credimus. Nos tamen fi Luna deducimus, quae nobici assati vocatur ,& symbolum gerit caerimoniarum. Laneae igitur cuigies pro sospitate familiarum dabantur, ut iis videlicet figuris singulorum culpae tantisper expiatentur, dum vera tande de viva lana omnes homines siue omnes animas sospitareta. Virgilius ad priscam quandam fabulam alludit. quam ad Nicandrum fabularum scriptorum i ciciunt:
Munere sic niueo lanae credere dignu-GI i
In nemora alia vocans: nec tu a pernata vocantem.
Certe Pan ille magnus ni ucam lanam indutus, onmes caerjmonias veteris legis ad se pertraxit, de omnes sic sibi accommodauit, ut amico scedere de sumina coneor dia vetus Lex, quae Luna est, vitam a Pane susciperet, ac bibenter vocanti obtemperaret. Huc illud sipectat quod caprarum sanguit schiatibus nostris adspersus, & sce- . tentes animae maculas significans, una lacte conspersa, id est, lana agni detergeretur Lanarurn. Eadem de cauea lapa Februa dicta est, quod agni lana nos pecudes calore suo dc a de ii amoris igne sotura esset, M ast vitam: reuocatura. Bene certo Mania siue Luna. ' Larum mater di itur, quia animos caerimoniis detinet de figuris, 5e idcirco omni vetasati vita vacuos. Ear cnim vacuum significa , dc in tora. ocum illum qui numquam collia tur aut seritur. Vctus enim lux inanis mansit M 'acua, solis constans si mulactis taniasis et dum agnus ille venit qui dixit se venistis, non .ut veterem legem solueret, te ve
rara matir eam ompleret. Qin, i ii con pl*nda fuit, an ea in uis fuerit oponet. Recte igiti 'la ni a Larum mater fingitur, tare ac pro Laribus lauex erigies offerebant ut, indi sui
2 tum c rebant. scd si a x sine h. c obscuriora nimia ignorantiae, veteris caligi e ob uoli ita: hoc saltem, quod lana in summo apice sicerdotalis galeae sollemni ritu per L ' insum, petito figerentur, lihil habςtau i ilarum aut olis curitatis. Cusu enim Tutulustiui i .ita vitam. ignet, de is imi usi lassignis suptetno-- os , arice lana ligatur, quid aliud c0gilii ire pol sumus, quaru loram vitani sacrorum im
479쪽
Vides re hic satis aperte, ut aperta dici possunt Oracula Sc arcani consilii sacramenta.
agnu Dei denotari & praetcrea denotari , iunc agitii non esse diu ei sunt ab ipsos D prtino . Vno, ad quod meta de apex nostram deducit cogitationem Z Quamobrc:n si Deum arripere vclimus , arripiamus cum p2r pedes quibus in terram d. iccndit ,& quos permitit lana ligari dum carnem indueret humanam. Lana itaque syna bolum agni l .ibebat ad quem, ut luminudi apicon & vltimum omnis perscclionis hia m. nanc, cari. monix, Omnes ritus, omnia sacrificia tendebam, & ab hoc uno omnibus vita dabatur& solidum vitae perennis alimentum. Hinc nomenclator lanae illud nomen dedit uod omnem omnium votorum si immam complecteretur. Nol cnim quo lana nobis ioni.
enotatur, a adol verbo derivatur, quod idem significat quod Vollem : atque hinc non dubito quin Latini ut a Mol verbo Ucilem fecerunt; ita a TPol nomine, Vcllus socerint: qua in voce ridiculi sunt Grammatici, qui Vellus , vellendo dictit in arbitramur dignis ni 'simi ipsi ob tam socordem opinioncm de praeposterum iudicium, ut non tondercniur. sed vellerentur. Nec saniosa de lana dicunt, quam a laniando derutant: quasi idem sic apud hos talli grauescensores laniati atque tonderi. Pormitto illis ut tompolis ratione in crymologia negligant , sed illud permittere quis posset, tam absurdas ab hominibus crudi iis de liti ratis dici sentcntias, ut nemo Vmquam upilio vel f cxcente liniam dementiae partem est itiuerit, Equidem crediderim lanae vocabulum c prisca etiam lin . . mi. gua manasse, M ad salutis in ysterium aeque ac moi reserti. Nam si poti statem inici ae pro et I accipias, atque an addas , significos Altissiuni progressum : ceu dicci es, Altus nil ei.
progressus laneus est: quod ad laneos Dei pedes non male alludit. Altissimus enim ad lanam agni progressi is est, qui eam si hi induit; quod Aa ctiam designat. Vtrum . coim in I iiiiitelligimust. S progredi Sc indui. Sic d. cimus Tuti π an, pro co qui parum i cnavei: itus cst. qua voce pro i commate ambiguo nostratos via memini in Hispanos tyroanes primuna in laas rogioncs cxpositos; quod inde salom accipiebat, quod Ent rati Luteri sectatorem vocemus. Ean igitur significabit alti a uim ad lanam progredi ,& oa indui. QIod si vo cc in vertas, codem modo L littera pro Gl accipiatur, ut sit Catuid est propinquum altilis inum. Sive igitur Mol dicas siue Taii, uti ouis modo ad agni mysterium significatio peltinebit. Cum igitur in supremo apice a Pol videmus, non possumus non optando dicere, aut saltem cogitare, vel bum Mol id c si, Vellem , puta ad lanam ii se ad agnum adspirare, de cum c a vitam pyramide signatam possidete. Ex his lucem accipit apicis nomen , quo id signiticatur quod singula ilici ac legitima de catissa , , 5 . ,
sit arripiendum, ceu dicas, Si quid arripicndum, id proprie, unice, de summo iure acii mompiendum. Dap enim idem est quod arripio: Cr ἰ vero legitimum de ex ips, natura sin. I au. gularem iuris sui rationem ducens. Ex hap tibi igitur apex, xt cx Intrit sit merx. Pii ς' v amini igitur nomen apex huic virgae,5 ratione eius toti Curbaliae cui infigitur,c Hoc niti quo moncmur nihil maius, nihil meliore iure, nihil maiore ratione alii piendum cs Io, quam hanc lanam paruae virgae super obuolutam. Haec,inquam, in sumino apicis c st, de idcirco singulariter, unice, praecipue, S summa ratione arti pienda. Dispicienti mihi ecquid de apud Athenienses memoriae exstiterit aut vcstigiorum tui ius mystei h. statura Occurrit c toriarii, cuius Aristophane in Pluto facit mutationem . Erat autem c. cra εν oliuae ramus lanis implicitus e quo panis Se cotyla pendebat, quem ante fores figebant. Eo omnium rerum assi uentia promittebatur, beato copiae cornu cisiandenda: quod cium ad agnum ex oraculis vetustis perti iactet, indocta posteritatis simplicitas ad prae sentis vitae commoditates applicabat. Vnde puer florenti a late accinei e soleti Erotio re seri ficos x pingues panes, de mel in cotyla, de oletum ad demulcendum, & calicem meracum ad inebriandum. Hic autem ramus quotannis nouus ligebatur, ut perennis esset felicis saeculi,quod virga lana obuoluta de lignabat. memoria. Panis de cotyla de pendens ex Eresione quid aliud quam vitae caelestis alimentum denotabat, quod agnus erat stippeditatu ius 8 Etymologiarum scriptor Graecum lanae nomen itas nihilo feli cius ad originem vocare conatur, quam vellus Sc lanam Latini: cuius verba, ctim sine prorsus a lanis aliena, non dignabor referre. Quid enim absilrdius quam lanae nomen vel a vere, quasi sos esset , vel a pereundo derivare Nobis clara nominis ratio est. εκ
Nam Cer icii idem est ac si dicas honoris fauor. Quid Z An aliquid dici potuit quod agis in latiam agni quadraret Z Ecce agnin Dei qui to lit peccata mundi; ecce qui nos
480쪽
patri reconciliat: ecce qui nos regni caelestis facit cohaeredes; ecce qui nos ut filios Dei sempiterna gloria coronat. Cedo, est aliquis maior fauor honoris 3 Est aut fauor omnino ullus maior aut honor sublimior & illustriori Quod si non sit, ut esse non potest, optimum nomen Sc faustissimum lanae dedit,qui eam ere-ion vocavit: in qua voce nostr ti ἔριον Graeci retinuerunt. Et haec de lana sint indicata: quae vcllem equidem . ut moli pilus nonacia iubet, a quopiam plenius & eloquentius ex ui: quod non dubito quin multi praestituri sint, ubi hos mysterior tam sentes de nostra Mercuriali manu agnou κ i. se rint. Pergamus modo oc consideremus cur haec lana virgae fuerit obuoluta. Virga sice ρ m a W- ptri habet indicium , uti lituus pedi. Eit autem in sceptro paterna correctio, viti Se in. ia virga. Agnus enim hic Rex erat suturus, non in hoc quidem mundo, sed in ea vita quae per metam, supcr qua virgastat, denotatur: id est, in ita regni caelestis. Multae sacris Hua is sa litteris de virga disserendi iuppetunt argumenta, & variae eius considerationes de usus. -- ω mitifica in de portentosam virgae Mosaica ignorat potestatem' quis virgam Aaron in arca foederis conseruatam Quis non crebro virgam Domini audiuit, δc eam nonnumquam serream ρ Nimis prolixa fierct Oratio, si quae de virga dici possunt, conquirerem, Sc exponere molister: ac si id faccrem me ibrtasse virgis flagellandum propiunarem. His igitur ad Tlleologos. quorum propria sunt, relegatis, nos virgae nomen, quo nostrates utuntur, cxpendamus . Virgilius, Gallos in AEneae clypeo depingens sic canit: Galgi per dumos aderant, arcemque tenuasit Defensi tenebris se dono noctu opacae:
Aurea caesaries odis atque aurea et est is,
Virgatu Acent sagulis: tum lactea costa o
se,. s. Ad haec Seruius scribens, Virga sagula Vocat quae habebant in virgarum modum dedulistis. ctas vias: Addit deinde bene Virgilium allui ille ad linguam Gallicam, perquam virga -- tibia purpura dicitur; atque ita virg)ta dici qu-si purpurata . Qui luinc Servii locum expi
. 'Mis.. nare potuerit, hactei .us audiui neminem . Mihi, qui sciam Gallicum sermonem eun
dem fuisse cum nostrati, quod Gallica nostra demonstrant, nihil ad explicandum facilius. Exosculor interim Seruij diligentiam, hoc loco, nescio qui solito curiosiorem. Vioi gam Gallico sermone purpusam ait Vocari. iaca enim utrumque significat, virgam de iis ita color in purpureum, sinimmo namque rubrum colorem vocamus,quo purpureus color est compreliensius, uti sub genere forma. Laudato itaque Seruio, cuius testis catione linguae nostrae vetustas tanta cognoscitur, quanta est Gallicae linguae , videamus quid mouerit nomenclatorem, Ut virgam de rubrum codem nomine vocaret. Num fortasse nulla virgas nouerat praeter eas quas Betula daret Nouerat certe: δί ceteroquin in re
tam leui tantae sitae industriae impensam minime fecisset, ut constaret Icilicet Betuleas virgas rubere. Altius ille semper ad apicem contendebat, nec in minutis hisce figebat pedem . Sed quid nos de nomenclatoris ingenio disputamus, cum certo sciamus id genus voces, quae ad humanae salutis vaticinia spectant,sbios blius Spiritus sancti instinebirii γmραν sectas esse ρ Chim ergo symbolica haec virga in Pontificis conoide tiara constituta homi-' - nilaus maxime consideranda esset, illud virgae nomen factum est quod huic virgae ma--. xime conueniret. Quamuis enim haec exigua virgula sceptrum regni caelestis significaret, illud t men habuit praecipuum N peculiare, quod purpureum esset. Totum enim regnum agni de omniscius potestas sceptro designata, sanguine ipsius mei agni erat imbuenda atque stabilienda. Omnes enim qui sub sceptr0 eius vivunt, per languinem
ipsius vitam acceperunt. Totum enim hoc nouum ilium foedus.& nouum testamentum sanguine suo agnus sanciuit. Ipse enim mel haec sui testamenti verba concepit de dictauit, Bibite ex hoc omnes: Hic est enim sanguis meus noui testamenti, qui pro multitis ei scindetur in remissionem peccatorum . Videmus ergo sceptrum agni totum sanguine perfusum, atque hoc ipso regnum eius constitutum atque fundatum. Quamo rem rectissime quadrat in Christi regnum , ut virga, sceptri index, codem nomine vocetur, quo sanguineus color, citra quem virga nullam haberet potestatem. Virga igitur apicem constituens, nobis mimi id est purpurea virga vocaretur: tametsi nos nonnihil
in his vocibus adhibeamus distinctionis, insono potius quam inscriptura Mumaduertendae.