장음표시 사용
651쪽
calculorum morbo obnoxiis maxime succurrit: de eo quidem magis quod non solium
viscida .e quibus lapides generati solent discindat; sed frigus etiam adiungat, quo calor, calculorum coctor, vires sitas perdat. Qui extra corpus huius facultatis periculum facere volet, is margarita parua succo limonum depurato submergat,&post dies aliquot pulticulam ex iis factam depreliendet. Quod ii quis contenclat Lima primogenium no
men esse,atque inde Limon fieri , sorma vocabulorum apud Hispanos augentium . is cerui ne sic quidem elabetur, ut non accipiat a me interpretationem cod in tenden- . . tem. Eni -I; t Sc adspiratione de T abiectis, de consuetudine compositionis nostratis,
idem est quod odio habens vis. iam: quae nota omnino Limis,Limonibus,& Limoncellis malis, in bpc genere minimis , quamoptime congruit; eo quod nihil sit quod maio- ,
re inc Mendi vi pollere cognoscatur. Nec mirum, de Cimmeriorum sermone nomina his malis data : propterea quod Persia de Media ab Indos thii&Sacis, quotu linguam Cimbricam fuisse, in Saxon icis dc monstraui , ea accepisse videamur. Porio quae in Ciritiorum genere fulvum auri colorum maxime imitantur,vulgo Aurancia dic um urit ti- Au -- plice de ipsa discrimine dii tinct),aliis acido,aliis dulci, aliis ex utroque mixto sapo iam mendante. Quod si Aurancia reuera dicenda sint; nemo dubitabit,quin Romanorum linguae nomen hoc debeatur. Ceterum Scholiastes Nicandri Medicii malum sua aetate ret idis Nerant Zion vocatum fuisse scribit. Hermolaus, si recte memini, nomen deducit a Na. rantia, quo nomine Ptolemaei Narangam intelligere videtur, c qua vult Herculem aurea niala portasse : quod, quia Virgilio de veritati repugnat, quae Cotonea docet aurea
mala vocati, vanum existimo. Quhd si Cydonia Narangia vocarentur, facile inihi persuaderetur, ex ea Africae urbe Herculem mala sua detulisse. Quod si Nerant non priscum nomen sit, haud secus atque Citron, dici posset inde datum his malis fuisse, quia inter Citria infimum Ordinem tenerent. Sive erum refrigerandi , siue incidendi . facultatem in si acco spectes; longe sunt Citriis, per cxochen sic vocatis, de toto Lim rum generi pos ponenda: quod nex-ranta , id est, infimi ordinis siue infimi lymbiap- ore. pellatio, non male indicaret. Et haec quidem obiter de vocum Chithran de Citron dis
strentia:qitae quia non fuerat a Romanis obseruata, iactum est,ut malum Medicum, deThuium, siue Cedrelate mascula codem nomine dicerentur.
Vctum qui a Chiellarande antiqua Cimmeriorum lingua deduxi, non puto vobis ingratum sole, si Thulae quoque nomen ex cadem interpretemur. Aio igitur, gemina Thria risis de caussa hanc arborem sic vocari: altera quidem,quod in sacrificiis thuris loco freque ter haberetur, ut Virgilius de Sabina dixit: Herbal thuris opem pristis imitata Salis a. Altera vero quod i si lotum ad homines per sacra custodiendos faceret: sed hanc etiam
naturam citet sortita, ut quaecumque cx ca fierent, diutis Itino custodiri seruariciue possent: quoniam Tlle- tui. dc inde Elatii nihil aliud sit, quam ipsa custodia, cum articulo etii expressa. Pcrdurat enim , Theophrasto toste, materies haec omnino incorrupta: c u cuius radice, cum nihil crispius sit, pretiosissima opera conficiuntur, tanti apud Romanos alliinata .ut tuensas ex hac coniectas feminae maritis margaritarum pretia ex prin M, brantibus regerent; tamqua in iis non minus insanus quam in unionibus fieret sumtus. ι- - Harum cum singulae latii undiorum pretia superarint; quid tandem de insatiabili M. necae luxu cogitandum: quem Dio prydidit non unam ut Ciceronem,& Asinium Pol- MM-honem,&nescio quos alios , sed sexcentas habuisse. claris limo indicio, quam semper μ probitatis praetextus profundisi ina vitiorum barathra potuerit colare. Si nostra aetas colendae propagandaeque huic arbori, quam Vitae merito vocant , ob singularem inter omnes durationem tantum diligentiae ad hi at, quantii pecuniς Romani vitiis eius emendisi breui fiet, ut integras siluas habeamus; cum non minus quam buxus defractis ramus ilis depangi pollit. Homerus hanc dedit Calypso vrcndam. qua in re Plinij memoriae succiii tendum, scribentis, hanc inter odores in deliciis Circo pia uinciari: & emdem versu Cedrum Laticemque a poeta adiici, magno, Vt inquit , errore eorum qui odo*menta hoc nominc intellexerunt. Protecto in iis quae de Circe Homerus cccinit, ni illa Thulae mentio. tametsi sumo domus ipsius prodita fuisse videatur. Locus quem
sese ineminerat legisse, non de Circe, sed de Calypso tractat, ubi inter ceteros hi
652쪽
zo v TVMNvs. Φοῦρ μὲν ino' ἰχαρἴ π Hγι καὶ σέλ- r uia κέδρου τ' οἴχεα Γιο θυ-H αrα γλm, οJώδε . id est: Igne focus magno lucebat: at insula uno Fi ita es Cedri se Thu, stirabat odorem. Virgilius perpetuo cum priscis poetis de victoria contendens ,& frequentissimὰ tesum phans i hoc loco nescio quid mihi videtur prospexisse, quod ab aliis non fuerit anim--- uduersum. Quod enim de Calypso Homerus dixit, hic Circae suae tribuens, uno mihi Thoi-- . . Cedri nomine & Cedrum S: Thuium videtur comprehendisse: non paruo mihi argumento, eadem ipsum mecum sensisse, S Thuium cedrino generi annumerasse: quod ν r. nisi putasset, haud dubie numquam Thuium nobilissimam arborem silentio praeter- uti sisset. Elegantius igitur de artificiosius illud est, quana vulgo aestimetur:
Vrit odoratam xo Iurna ad lumina cedrum.
quo, mea quidem opinione, dc Cedrum& Thuium voluit complecti. Quod si maritiis de ceteri intellexissent: niim uuam malum Medicam,sive Assyriam, siue Persicam, de Thulum eodem nomine vocassent: sed Thulum,non Citrum .sed Codrum dixissent. Sed condonandum Romanis,s Afrorum nomine Chithran decepti, Thuium Citrum vocarint: cum ne Theopluastus quidem Thuium cedrini generis esse norit. Laudemus
aque Maronem,qui uno nomine duo Cedrorum genera coniuxit. Interim tamen minime recipienda eorum sententia, qui Cedria mala pro Cittiis scribunt, quo Thusii ad Cedri nome pertinere videaturiquod prorsus pugnat cum omnibus vetustis Graecorum& Latinorum libris. Quod si Plinius Thuisi Ced tu iudicasset,piosecto in Cedri historia
non erat hoc genus omissurus,quod ob inges nodorum pretiu facile tenuis let principatum. Quamobre dum de accre tractat,sic legendus, ut ipsum citro, non cedro, secundum esse dicat quod scripturae vitium alibi quoque in eode auctore surrepsit. Est preterea in Pliiiij de Homeli codicibus θυον non θύθν,ut pleri l. habent,legendum: quod cum ex Theophrasto, tu ex illo mani sesto tenetur quod Plinius dicat,quosda nomine Titubodoramenta generatim intellexisse,quae non θεια,sed θυη dicerentur,ut Galenus in Hippocratis glossis annotauit. An vero per diphthongii scripserit Homerus, an nou id necduputo sitis liquere, tametsi mihi cum simplici vocali pronunciasse videatur. Etymologiae quidem congruentius esset,si duae vocales csi miscerenturi sed derivatis frequens est, non nihil , primis sibis natalibus degenerare. Apud Dioscoridem in capite De croco in diphthongo legimus: quo loco Rucllius mortarium vertit, longe ab auctoris mcte abe rans : οι ὀν τῆ Βαλία σόα θύ - β rim: τουτω id est,in Italia ii qui Thulam tingunt, hoc utuntur. Croco enim colorem huic ligno inducebant,uti δί nostrates moli ulcis, bruscis,& reliquis crispis lignis. Vel Thulam igitur vel Thyiam per duas syllabas pro a b re dicemus : at dum mortariusignificare volemus. rcctius per tres syllabas θυ αν pro nuciabimus: tametsi apud Grammaticos id parum sit obseruatit,qui Ναν pro mortatio quoq. dicuti Aristophanes certe tribus syllabis enunciauit,quaru mediam per diphthongum Emion Iota scripsit: τί LI Hi Di γῆ θυσία γη P. Quod autem Plinius scripsit in
eode apud Homersi versia Laricem enumerari: id lapsui memoriae, qui doctissimo cui . inter properandii frequenter obrepit.condonandu . Meminit poeta codem loco sed non codem versu, At ni Populi, de Cupressi: sed de Larice ne litterulam quidem adiecit. --τhinum se rum satis iam de Thulo siue Thula, quae nunc eadem de caussa arbor vitae dicitur, qua , . - olim Thula est nominata: vel quia Sc suam,& aliorum quae ex ea fiunt vitam diutissime c5seruet: vel quia sacrificiis quibus odor huius gratus erat vita mortalium custodiatur. D. Hieronymus hanc arborem Hebraeis dici putat da, vel adb, quam sacrae litterae ex India adferri dicunt: cum Theophrastus eam ex Cyrenaica, Plinius ab Atlante & Anch ratio, Mauritaniae monte, hanc materiam adferri scribat. Sed Ophir, unde aurum a Legotia adserebatur, Africanae Indiae est adscribendia. Ego facile mihi persuaderipe ID mu . misissem, Legoni hebenu esse.nisi hebenu hauben apud nebraeos diceretur ut est apud Ezechielem cap. 17.Verum quia Hebenum vox est Latinis. G raecis, Hebraeis, Arabibus, de Chaldaeis comunis: suspicor cam ad antiquissimos reserenda natales. Do mi namq. Banti quid aliud est, quam haut bim:&Tau de more exempto .liarissim id est, lignuosleum, siue lignor u os. Sic aute olim sitisse elatu hoc vocabulum, Hebraea scriptura testatur quaesie habet turan,unde apud Arabes Habenum remansit,Graecis de Latinis longius digrestis Iam
653쪽
Iam quia tam perspicua est huius nominis apud nos ratio , linii naturam ad amussim explicans: quid miri esset, si ex eadem lingua Logona vocaretur omne lignum pretiosum, quo alia ligna teguntur TQ-om ad verbum sonat id quod ath in modum tecto- retam Γιὴλ rij circumponitur; atque hac ratione nomen esset omni materiae: qua rudiora ligna vel k 3redio opere vel tessulato vestiuntur. Hinc Latini fortasse ligni nomen ad quamuis arbo--. a ream materiam itanstulerunt, perinde atque Hispani omnia mala Martiana,& omnes g' aut las passeres solent vocare. NuNc tempus, ut a Citro dc aureis pomis, quorum occasione laqc a nobis dicta sunt, digressi: ad Propertii pomosam coronam redeamus. Solere aute ex Pomis coronas fieri, clim ceteri,ium Philetas etiam Ostodit, venerem canens a Bacchi tempotibus pomum Hippomenis decerpsisse. PLEM IN C. Quandoquidem modo, inter cetera , unde mala dicantur, ostendisti,& quam late haec pateat nomenclatura, si de natalibus sivis examinetur: velim ut itidem nos doceres, quid pomum proprie designet,&quae nomino suo complectatur: tum etiam reliqua pomorum genera adderes, quo pomosam coronam abibluta haberemus. coROP. De pomis non dii ficulter respondebo, si mihi minuis is de nostro seri notae primos vocabuli ortus sumere permittetis. Et quid ni permittatis, si remi inec Graeca, nec Latina origo queat inueniri iocm siue Paum nobis dicitur quaevis arbor,a Uars, quod est exstruere: quoniam praecipua prima l. structura ex arboribus con . Gom. stiterit: ut hactenus sere in montibus pastorum casae arboribus connexis sunt, superne scandulis vel arboribus iunctis, si itemsiastinentibus. tectae Latini nomen genericum ad illam diliarentiam contraxerunt, ut pomi nomino,quod cx Doem faelumxst , eas sbias arbores notarent, quae non ibitina materiam aedificiis, sed alimentum etiam hominibus subministrarent. Plinius glandes pomorum numero cxclusit, nescio qua de caussa: cum mihi aequeam. nuces iuglandes,& truces pineae, te quibus non dubitatur hanc nomenclaturam videantur mereri; idque eo magis quod homines quondam plandibus
victitasse dicantur. Quicquid Romana consiletudo voluerit; illud saltem collat, nominis rationem latis sine patere: de nuccm ctiam de glandis genvrc videri: piopterea quod nux Iouis glans sue iuglans nominetur: atque ideo si iuglatis ad pomi nomen admitta- mae I, istud pari iure omnes glandes admittendas, aut saltem eas quae sint edendo i iiiii scita sccultas dumtaxat arbores, pomos dicenda putet: quemadmodum MDCs dum basi zari ae v c uti pro pomario dicimus , glandes non comprehendimus: propterea lutid sic at borisi su-nus non sere custodiatur, sed passim ubi l. locorum crescat: cx co plantii iii in ini tributo,quod sic ailanda, id est, regionis siue terrae gratia, siue id quod terrae placet. Quid tu, enim magis videtur telluri acceptu esse, quam arborum illud genus quod glandes pro fert: quandoquidem ubi t. a terra sua, quasi sponte, procreetur Nos totum glai dii eiu ς' hoc genus cui siue clit vocamus de solido arborii robore nomen fabricati.& inde te nil re. glans dicitur: aqua vocemκυλος siue ακυλιο apud Graecos ilicis glans nominatur. quam Q Lacon in quinto Theocriti Idyllio in ilice,nia in malo montana, naici dicit: addens scabros i squalia a tes . Galenus Ilicis glande ,& Comari , acerba liue perpetuo manere dicit: quod non omnibus satis placebit: minime mulieribus iis quae in Lusitania de 'reliqua Hispania glandibus iligni videlicatis escis,Vcscuntur. Nec Comari fructus,sue a imbuti,ut Latini vocat, perpetuo accibus videtur manere 1 quamuis tarde ad modii ma- seu turetur,& vix antequa notius veteri succrescat. Simul enim & flores habet Sc anni prae
cedetis fructus: hos stagis figura similes, sed Lapore longe inferiores, qui illis vinosiis cst, his fatue dulcis. 5 nescio quid farinae prae se serens, illos non absimiles floribus minutis
vernis,quos Lilium convallisi nobis vocatu proscrt. Fateor equide cum Galeno, siccitatem 5e adstrictione quandam ex acerbo sapore in his fructibus manere: sed minime dici posse, ut ipse vult, perpetuo acerbos perdurare, certi lima seminaria Se puero: si testifica tione reclamate.' De Ilice poterit excusari, si fortassis in Asia Ilicis illa dumtaxat genera . crescant, quae glandem acerbissimam scrunt. In Hispania cnim est ilex quam Ene vocant, glande serens edulem,SI ligni neruosa duritie.& pulcra vcnarii ph tiara,& glandis suauitate. Ilex dici videtur quasi Ecl-cit, id est, nobile robur. Sunt praeter hoc genus quatuor ctiam nulligni, ut videtur, roboris disserentiae: quarum una est cius arboris quae selio ilicis est, sed maiore, de ex altera parte albicante, nec prorsus tam spinoso; in quo ζ' .peculiaris quaedam nota,Cotvledones ex altera parte, ex altera voluti verrucas habere.
654쪽
Huic altera arbor pessimilis, sed solio ex una parte magis viridi, &ex altera magis alubo, ceteroquii, ilicis, nisi maius cset, in quo aliquando quidem, sed rarius, acetabulorum rudimenta spectantur. utrumque lioc genus Mesto riastici Guadalia penses v cant : sed posterius propter insignem corticis adstrictionein, ad fluxas gingiuas in usu habent: Vtrique glans perpetuo acerba. Accedit tertium genus, cui folium nigrius est, quam Ilici, longius latiusque, non parum accedens ad Aquitaliae ilicis de formam Eccolorem , cui glans quoque , ut prioribus, acerba. Quartum genus pumilum est,folio omnino Ilicis illius ceteris nobilioris, nisi quod minus frutetis potius quam robori adscribendum : Hispani Caras ias appellant. Hoc plandem fert de grana Termes niminata, longe diuersa ab iis quae hoc tempore Cotirivile vocantur. Tunae tubercula, quae facile in illud in resti genus transeunt quod testaceo operculo rubro, dc nigris punctis insigni, alas tegit , corpore breui J rotundo, unde porcelli, quem Cocinias Hispani vocant, nomen accepit: quae res medicis bene notanda, quo videant, qui composiationem Arabicam Ahrmes vocatam l/harmacopcci parent. Tot igitur Ilicis genera apud Hispanos inuenias, quot omnino roborum genera apud Theophrastum. Verum
de his accuratius agere non est huius temporis. Dia. i inter Nominum dumtaxat origines δί antiquitates vetiistissimas ex horum consensu qum y 'si' rimus. ia glandes etiam inter poma censeri, absurdum non putamus. Quod ex eo qu
Batavi. que verisimile redditur, quod ad genera nucum videantur pertinere. Graeci Balanos γδ glandes nominant, quasi 1 t-uoti id est, nux siluarum diceretur, duplici π in B mu talo. Sed quia Comarus Mili cylon ferre dici ur, videntur prisci, per contemptum, Pus in m . arbuti fructum glandibus annumerasse. Nobis enim nillil aliud est sui m'terliti quis si quis per derisionem diceret, Ego sum glans, noli me tangere: siue glans, caue ne tangas. Coin arvcro, unde Comatos, idem est quod vcniendi tarditas: quia nimirum fructum situm tardis sine perficiat, NI florem sub brumam ferat. Eadem de caussa Latinis arbutus, veluti ar-butti id cst, tardum spolium, vel tardum remedium, si ab Tr bore de ducatur. Mimaecylum igitur Comari liue arbuti pol num dicitur: ut homines intelligant, ab esu eius abstinendum; propterea quod cbrietatem & cerebri perturbationes, Λ. inducat: Plinius hanc arborem unedonem etiam vocari scribit: a quo Galenus aetato posterior, dissentit: aiens Romanis Graecorum Epimelida hoc nomine dici; cui tamen fructui idem quod Mimaeculo imputat, caput nimirum ab eo laedi, quod neque de Mespilis nostratibus, neque de Ararolis Neapolitanis vere dici potest: cum ab utroque horum genere sumi supprimantur. Mirum tricocca mel pila Sc me pila nostratia sub eodem nomine comprehendi . cium ligno, soliis, magnitudine, fructu, de eius colore, quam plurimum disterant. Sed hoc nihil ad nos. Caussa certe nominis utrique arbori
communis quodam modo videtur. Sicut enim Cerasa nuntium ferunt alimentorum reuertentium: ita mespila matura mihi occlamant, tempus iam adesse, quo nihil amplius in arboribus restat spoliandum . mis pilenim idem est quod deficit spolium. siuei rustra in pomario quaeras quod expiles; quod ut fateamur Ararolis sue Tric occis
etiam comicnire, alteri tamen teneri longe magis conuenit; ut nemo, qui utrumque
genus notiit, potest ignorare. In his si de sapore esset sententia serenda,ego litem secundum Plinium iudicarem. Vtrumque enim Mespilorum genus eo est sapore, ut non unum tantisina, sed complura etiam edere soleamus. Mimaecylum vero tale est, ut nullius palato putem placere; dc idcirco unedonis nomen magis quam vel Epimetis vel ines pilum tricoccum meretur. Miror praeterea in Galeno , quod Pliasi glandem acerbam etiam faciat .cum δί olim ea homines vixisse narremur, de hac ctiamnum telnpestate a plurimis comedantur. Mirabilis est plurimorum in hac arbore dc pudendus error, qui credunt rigum Latinorum eandem esse cum Phago Graecorum: quem ego in claua Herculana, quam alio ex oleastro, alii e phago secerunt, late discusis. rox N. Memini id ex te audire. Sed quando necdum nobis ea quae de Herculis claua scripsisti, communicare dignaris i optarem de meo dc Ficinino nomine, ut hunc nobis i crupulum . quem iniecisti, eximeres. costo p. Faciam. sed tribus verbis: idque eo lubentius. Vt te, Fleminge, incitem
ad omne glandis genus conserendum; ad quod haec tua 'ningliemica ditio am-
655쪽
vvRTVMNvs. 83plissima spati a , citra pratorum de amorum iacturam, sponte sua videtur osse tre;& ipsa glandis etymologia te permovere debet , ut hac parte telluri placere nitaris. Theod
rus Gaza proxime accessit ad veritatem: sed nescio qui factum sit, ut in haesitatione I.
permanserit ,& Latinum sagi nomen pro phago Gia corum usurparit; in quem la- ρ optum, nominum conu lientia virum alioqui diligentissimum pertraxit. Verii in Plinius eum monere debebati, qui clarissima descriptione demonstrauit, quam arbor ea rumquam Latini fagum dicunt, a Graecorum phago distet. Deinde mirum , non anim- maduertisse Plinium, in roborum generibus ςnumerandis, fagi nomen nusquam PO-M. est. sitisse, ctam tamen in iis phagus Graecorum esset; proqiua quod nomen Latinum p .suerit, viva solo indicio constare potest, quod quernam glandem omnium dulci is-mam fecerit, quam laudem phago Theophrastus adscripserat: ex quo quis non v det, quercum positam pro Graecorum phago verum & illud annotauit, quercum masculam de laminam te agnosecro , de hanc quidem glandis suauitate esse mare supcri rem , e quo fieret, ut Hemeris quercus mas esset, dc phagus quercus semina. Rustici Neapolitani hactenus hoc quercuum discrimen agnoscunt, de nominibus suis distinguunt: masculam quidem quercum, seminam vero quercum gentilem siue nobilem, propter glandis dulcedinem, vocantes. Non video itaque, qua se ratione Gaza queat excusare, quod tanta temeritate in vertendo usus iit , ut Latinum sagi nomen ad quem cum feminam applicarit arborem toto caelo dis dentem. Facillime sanehic Plinium sequi potuisset: praesertim cum ostendat , in fagi arboris historia sic ambiguum fuisse.
Scio nec Plinium , nec Theophrastu satis constanter in roborum distinctione versatum, ut in meis aduersariis habeo annotatum : sed hoc peccatum maius est in Theodoro, quam ferri possit. QSid enim si illius , quam hominem Gracum, in Latino sermone, vocabulo Latino in ca significatione uti, quam nemo mortalium vitaiquat ne per som- .nium quidem copitasset nec id sbium magna cum perturbatione rerum committere,
sed alterum rursus culpam addere turpiorem ' Ouis est tam obesae naris, ut si ea quae de Oxea Theophrastus scripsit, cum fago Latinorum conserat . non statim odorctur, fagum Latinorum 6c Oxeam Graecorum eandem arborem esse, longissimo interuallo i , quercu distantem 3 At huic Oxeae nouum nomen finxit, quasi vox Latinis usi upata . defuisset. Quid, rogo, clarius Theophrasti descriptione, qua arbos cresta, lenis, Cnodis, crassitudine & altitudine sere aequalis abieti, nec cetera dissimilis depingitur: cui glandeus fructus echinato calyce contentus', folium bifidum a pediculo in aculeatum mucronem desinens adiecta , quid ultra dubitationis reliquerunt 3 Quid quod candidam quoque materiam adiecit, A cam ad multa utilcm i quod ita sago Latinorum conuenit, ut nihil magis possit. Vetus Strabonis interpres pro Oxea reddidit sag scissimam,neidis unde mutuatus scissimae adiectionem. Scio nihil esse quod in tenui res asserculos scindatur, adeo ut vaginarum quoque corium iis sulciatur: sed quae gens itide nomen dederit, necdum legi. Xanthus Lydus , de Menecrates Elatia, auctores sunt, hanc arborum apud Lydos Myson vocari atque inde iis Phrygibus qui ad Olympum sibi sedes posuerunt, Mysorum nomen esse,quoniam totus hic mons fagorum siluis abundat. Quod si ab arboribus aut siluis gentes essent nominandae, Brugellentes maxime fagi appellationem mererent ut , in quorum suburbano agro silua exordium sumit fagorum umbra obscuristin a,qua nihil aestiuis mctibus amoenius potest cogitari. Porro nihil miror, Lagum Myson vocari; cum mus 'et nihil aliud Phygii lingua significet, quam munia sua statu: M verisimilius sit,Phryges sibi ipsos dedisse nomenclatura, insis ιδε. quam a Lydis ac psam usurpasse.Vcrum siue Mysi a sagis,sive a Mysis Europaeis, quod
probabilius est,sive vita l. gens a muribus nomen acceperint,nostra no refert. hoc inte- ' . 'tim obiter notandu mures maiore in modum fagoru glandibus delectari,at l. inde esse, ut ad eam maturitatem maior sit huius animalis prouentus; atq. inde fortassis occasiono datam,ut populus ad fagorii siluam sedes figens, Musos sis nominatini: S arbor etian suua 'et . id est murium oblectamentit suerit dicta. Verum enim uero, ut phagus Grae- m . . corum & fagus Latinorum tantum natura proprietatibus distent,quantum quercus &misagus apud Latinos, ut ex Theophrasto cuiuis est perspicuum, notas saltem Oxeae d Phasi ex ipso conserenti: hoc tamen commune habent, quod Latini sagum si iam, per-
inde atque Graeci suam, Ioui cons marint. de Graecis Homerus testimonium dicet: is
656쪽
Cuius haec sele est sententia:
., Drumi foci milem Sarpedona diuu. . Sub Iouis Egiochi quercu posuere perampta. .
Quid quod Iouis Dodonaei illitae phago Graecorum, siue quercu. constitorii: A prima. columbae Thebis AE ptiis aduolans, in phago consederit,& cx ea oracula humana voce edidi isse dicatur: quam arborem in Herodoti Euterpe Laurentius Valla nomine .l agi male interpretatus est. Apud Latinos eundem honorem Fago tributum , vi Iouir furata ris. quoque, a quc atque qucrcus, sacra eslset, Iupiter Faguralis, a luco rigeo dictus, sali, pii ιν. ostendit: cuius rei cana caussam esse puto, quod glandis silauitate nulla ratione possit phago Graecorum pol poni , atque idci co Ioui hominibus alimenta citra laborem
danti, haud nranore iure quam hanc, futile dedicatam. Hmc illud Virgilii intest igitur: Tityre tu patulae recubans sub tegmine fagi. Quo nihil aliud lignificatur, quani Virgilium sub Augusti patrocinio uitam ducere
suavem Motiolam. tamquam si ib IouisVmbra diuinitus haberet , quae victui necessatia essent. Nos&alias cauilas ad sciemus in Gallicis, ii quando edentur, ob quas quercus aput Diuides& apud Dodonaeos in tanto sucrit honore: minime tam cadmissuri, Distati quod vulgo creditu, Druidcs a Graeco roboris nomine nuncupato4 fuisse, vestiua ab eo, --0 tuba I ipii veram sapientiam sequerentur, de aliis veritatem dcm iliarent: quod proprium cst ossicium sacerdotum & pontificum , modo quales dicuntur, t.iles ci irlaborem. Hic satis esto, vobis indicasse, pociam Latinum Fago suae ea tribilisse. non minore caussa , quae Homerus Phago Graecorum. Nec quicquam certius mihi I s sit ζ', quam ipsum priniδ statim Bucolicorum vetita ad Homeri Dis dbnem allu-ι - ..d siue , cui irac ratione similis erat, quod & poeta esset, qui diis similes habentur, atquctu . - .is - Iouis iiiij.non secubatque Mus, dic untur: S quod lethale rerum suarum vulnus, Laud
, . ι. L secus ac Sarpodon, ac pisset, non ab hasta , sed a pertica ei sint illima, qua militibus agri diuidebantur. Hinc illud in Diris cecinit. si modo illius carmen est
mi - Φι Pertica quae nostros metata eLI impia age os.
' . Eadent perti a Properti; pater vulneratus suit. de qua filius:
Nam ii a cum malit et ersarent rura iuuenci, . . . . bstulit excultas pertica trist opes. . -
imo his si, Quemad imo lum igitur diuini si, in Sarpedonem sub figo collocarunt, & ibi hastam quae femori fixa crat a Tlepolemo, extraxerunt: ita diuini socii, Alphenus Varus. Asiani, hollio, Cornelius Gallus, Virgilium pertica laesum sub fago Iouis, id eis. subtutela Augusti collocarunt,& perticam extraxerunt. Deinde acces Ist& illud quod domi suae sagum quandam sacram haberct, quam in Ditis suas alloquitur, sub qua tum d x ista is. I naum cit collocatus, cum in agsorum possessionem restitutus cillat. Hanc abeo Batim sm. Him a Bassam Baccho nuncupatam futile credo, Se quia sub casaepius potarit. &quia non minus Latinorum rigus, quam Graecorum glande sua vinum commendet. do qua quercus dote Eustathius veteres citauit. Magna itaque de cauila, de clegantissima allusione ad Tlepolemi hallam sub aniplis Ana quercu de Sarpedonis femore extra .ctam, principium carminum suorum fecit, miro quodain modo ii militudine con gritante.& quia a Tlepolemo, id est , ab iis qui bella ferro cogunt , vulnus esset infli-sa 1, is , ctum i& quia Virgilius Sarpedon esset, quali άρπηδων, id cit, voluptatis raptor. veluti .e GaM. Epicureus: Sic enim nomen aeolico more sormatum dico; non voto ut etymologicornati liarpe, id est, falce; quoniam Iupiter cum voluptate quadam rapta generarit. Reliqua de Battaro fago, de phago Homerica, de pertica & lialla, de locus Sarpedonis M. Nirgilii, utrimque diuinis, se ipsa demonstrant, vel inuitis, magnam habete consona Wam. Sint igitur haec pro tempore dicta de Fago Latinorum & Graecor 'm . quarum . utraque ceteris dulcem glandem facit: Galeno soli haec etiam ad finem usque videtur acer: a Nec Hispanorum experientia Gallano consentit in Ilicet quo fit. vi suspicer, nomina quidem cadem apud cliuersas gentes est e, sed alboribus diuortis inbuit nee ipsos auctores, qui describunt, valde in montibus desiluis versato , nec regionum diuersarum oculatos uille spectatores. Hinc iactum, ut Theorhrastus aliorum potius,
657쪽
VER TvMNvs. 8s . quos consuluerat, opiniones recit et,quὶm ex iis aliquid certi constituat. Granum ceres ilici arbori tribuit, cum id non in arbore, sed frutice simili nascatur, ilice pumila siuenana potius vocanda.
S Eo dum aliorum incuriam diligentia nostra volumus excitare, eius obliuiscimur, quod hic maxime agendum, ut nimirum de priscis Latinorum Graecorumque vocabulis vera primae antiquitatis cognitio pariatur. Vnde igitur Pliagus dicit ut Eusthatius & ceteri. φη ω, quod licet inusitatum, eomedo significati quod homines olim phasin glandibus his fouitinuerunt. Sed quid hoc ad Latinos demus tamen a Graecisi . - men eos mutuati, quod alij quidem arbori, sed cuius scitctus non minus edulis sit, accom modarint. Q uaero modo, unde φί γωρ Hic etymologiae striptores, ni fallor, lac bunt. Plato ad Barbaros amandabit curiosos. Nos inita filuc sin sue Uta syllaba
longa,vel pro eo dicimus quod est liberaliter Genio indulgesci vel pro eo quod est, om- g no sordes, omnes desectus, omnia vitia a re quapiam tollere. Huius vocis conuerso dies dum nomen est, finem significat ipsius secundi significatus, videlicet id quod purum est & sine omni iti a. Quoniam vero id fieri humana ope non potest, ut homines
integri sint te puri : voluit vocum architectias, ut cadem voce notaretur id quod omnes ei dicere debemu , que m non possumus suo nomine vocare. Gefcnim ut verbum
idem est quod Da: de idem etiam quod Do. Oremus igitur Deum hoc verbo cire. Quid vero daret ' Nempe quod eadem voce significatur, ut integri, puri, de sine omni
vitio sinus, quod solus Deusdar potest. igitur & puritatem notata de una notat -- integritatem non esse nostrarum virium, sed purum putum donum. Cuius donum ιγ' Eius baud dubie qui dat omnia . Iam quia corpus integrum esse fora potest, nec id neum instrumentum ad quicquam perficiendum , nisii hilariter nutriatur: factum est, M'ut Uae non solii in signet mundo, cxpedio, & integrum reddo: sed hoc cliam quia ad illa est nec alium, ipsam nimirum virium Wcreationem: quam non solum talem esse oportet ut corpus toficiat, sed ut animum ctiam a curis de molestiis liberet, de ab omni ' busi urget laboribus tristium cogitationum: quod diam facimus,cdendo de bibendo, per vestigia vocis hanc vitium rosectionem cum animi recreatione signantis, in camducimur conligerati nem, totum hoc quod nos alit, reficit, de integros reddit ad quinis post expedienda, non esse nostrum , sed purum donum : dc Ob eam caussam oran dum Deum, ut det nobis, ut suam de corpus, de animus habeat integritatem. Dum igitur sta vere dico, id est, corpus de animum rcficio ,& in integrum res lituo. recuro rendum est a vocis siue ad eius principium, ut dicam I id est da : quod quid aliud est,
quam panem nostrum crastinum da nobis lioclic ne corpore,nunc refecto animus solli sitiis maneat decollino; atque ita non vere dicere pollit, ses, id est, corpus ac animum
molestiis omnibus de deiectu purgo: manente nimirum awhuc sollicitudine de crasti. o 'no de quo ne Deus quidem nos sollicitos esse voluit. Ego haec de Hermathena, non de Eua solio duco , quod nec hic , nec alibi, de alterius, quam de Ecclesiae sententia velim in Wrpretari: tametsi sciam D. Hieronymum in Evangelio secundum Hebraeos inuenisse loco dictionis Γειούσπι id cst crassinum , atque ita pro b- id est, panem crastinae diei, factarn esse unicam dictionem S ci utar, pro crastinum ivtiit sensus: pa qua nostrum crastinum, id cui futurum, da nobis hodiei ex ipsius Hiempynti in Matti iam verbis. Plemilinia igitur mysteriorum vox est feti, quam Grae- ' ci litteris pii γ .suo per .Eolicum digamma FG. scri remus , ad sonum vocalis longae. exprimendum. Quia vero qui sic &animo S corpore resectus est, ni egritati suaeremtutus,expcditus est ad quiduis prompte perficiendum , nullo nec corporis desectu, nee animi dolore demorante: factum est ut egeris a nobis dicatur qui ad quodvis cum s j alaciat te quadam expediendum cst idoneus. Fis igitur non soluim est comedo, sed visu
integre vi s reficio cibo, potu, dc animi quadam hilaritate : cui mox tria sunt an nexa . Vmnia, ut id fiat non ad corpus de animum onerandum, quod non pauci fa----
civ t; sed ad viros que ab omni molestia repurgandum , quo homo integet de ab omni des o u lit eruus opus suu in aggredi possit. Alterum, ut de agnoscamus Deis ridonum virium es in ioncm cse, de simul oremus, ne donum hoe in futurum nobis dei iti idque iaciamus ea fiducia , ut semper daturum persuasum habeamus. Tertium accedit, quod praecipuuin est, do caput omnium; ut quoties cibum & potum hilariter . . H li capi
658쪽
capimus, donum Dei esse agnoscentes , de ut dare pergat, orantes cum firma fide, nos
voto nolim potituros, toties primae signi ficationis in molite in veniat , ut Deus nos eo etiam cibo de potu reficiat, quo perennem puritatem de integritatem consequamur. Sunt itaque mirabili vinculo F, & Γη p colligata . Quo considerato, non modo. agnoscuntur nostratis esse linguae, sed admirandam nobis offerunt contemplationem,
qua ut nihil cii in vita magis necessarium, ita vix toto volumine pro dignitate posset explicari. Vt enim nihil aliud esset quam diligens ipsorum seg&Olf collatio, ea tam tum tenus,qua illud mundo. purgo, & persicio notat; hoc idem quod Po: mox tamen in mentem vcnii et, nos putos c ile non posse, nisi per i insulare donum. Deinde ipsum illud donum tale esse, vi perfectos nos reddat de omnibus numeri, abs tutos. Ex quo confestim s ubit, a perfecto S Omnibus modis puro donum hoc petendum: qui quis alius est, quam ipte pater luminis totum mundum lustrantis, a quo omne d - num perfectum proficisci sacris litteris docemur. Solius igitur illius gratia implora p. s.ct- λ da, qui soliis nos persecte ab omni macula, ab omni desectu mundare potest, de p.
comuli uim corporis Ac sanguinis sui, resectos ad mensam a ternae fclicitatis, Sc petet
nium delictarum deportare. Cum enim stet non ibi una mundo notet, sed ad rosectionem etiam corporis de animi transiuerit: cons qui videtur, cibum aliquem Mrotum inueniri , quo ab omni desectu integre dc absolute purgari queamus. At talis esse nullus potest. nisi&ipse purissimus sit, de incorruptibilis, de eam praeterca vim L habens, ut a maximo desectu , qui mors est, nos liberet: cum alioqui id quod Ges primo tignificat, esse nequeamus. Prior enim liuius voculae notio est id quod Omni in . . do integrum est, de Omni macula de desectu carens. Hoc autem quia nisi per do-
num omnuma persectis limia in contingere non potcst: 'oluit rerum omnium nonaei
clator , ut Ots ctiam pro dono poneretur: quo moneremur prius illud citra donationem mortalibus contingere non posse. sed satis horum feruidis vestris animis; tepidis vero Se stigidis plus etiam quam nimium esset. Ab clusi nodi enim principio statim explosus cum noua hac oc inaudita philosoplita fuissem , tamquam is qui tenues nugas e 'tenui vocularum filo suspenderem de connecterem : quos ego contra rogassem, ut xx altissmodit illimoque vel Graecorum vel Latinorum penu quicqua in depromerent, quod vel minima ex parte his minimis dictiunculis de compositionis artificio queat c5- parari quod ternarioni mero omnis persectionis id am metiente ita litteras colloca-int , ut per cas eunti de redeunti vestigia indicent, quibus humanae s lutis summa comprehendatur. Dicerent fortasse: Quis haec ante vidit aut considerauit Z Quis 3 Ipse vocum arctutectus vel vidit, vel Spiritus sancti ductu ita voces secit, ut liac inde ab acute considerantibus colligi possent . quod si nemo hactenus fecit, tanto plus es o Genio meo debeo, qui mihi in Cimmeriis tenebris versanti ea nune demum reuela
iiit. Si hoc artificium & hanc componendarum vocum viam in uno, aut altero, aut tertio dumtaxat inuenissem; casui poteram , non consilio, rem totam acceptam sene: verum cum in tanta nominum copia de diuersitate cadem ratio scrueiuri impudentis
sit de hominis comum sensu alieni, dicere, laaec casu non consilio s. composta fuisse. videant igitur nunc Graeci , quibus situm debeant: de id una videant, ut verbisDificationem mutilent, dum eam ad s.luin cibum, non etiam potum reserant, ori- gine tamen utrumque complexa. Verum quare prisci arborem nessi inarunt a see . si haec vox non cibum tantum , sed potum etiam signet, quem arbor non stippeditat videntur stae veteres utrumque genus arboris, & cius quae in roborum genere glan . dem fert suauisti inam, de eius quae triquetram glandem sibi peculiarem producit, φηγὼ nomine compreliendiste: verum post apud Graecos alteri , alteri apud Latinos
nomenclaturam remansis e. Ratio ucro harum arborum sic vocandarum in eo totaia fuit, ut symbolum prae se scirent, omnem nobis corporis & animi resectionem a love siue sum suo Deo, proficisci. non aliter, atque suaves glandes cuiuis cito laborem, citra cultum , citra euram, in siluis Offeruntur , desiiper ex arbore, vellit c caelo, delapsae. Quamuis cnim de ad alias arbores eadem ratio applicari .poisse vidcatur; non tamen tanta vis esset significationis: co quod ceterae Qmnes, qua mitis in ii uis alito citra cultum creverint, ad pomaria tamen postea sint transsatae r ita 't in his homines aliquid sibi adscribae possent, quod in illis omnino nequeunt; quandoquidem. ieinpet
659쪽
semper siluestres x incultae permanserint, soli Ioui omnem suam debentes suauitatem. Nomen itaque non de arborum tantum natura, quam com munem habent cum
malis , sed de symbolica etiam ratione.datum , quae his peculiaris est ad ea significanda, quae de hominem solide suauiterque nutrire possitiat, & citra ipsius curam adiumentumque de caelo conseruntur: uti in vocis sta significatu fatis explicatum. λ- teri interim cogor, multo copiosius lignificantiusque nomen hoc Phago Graecorum, ouam Latinorum conuenire: propterea quod plura quercus, quam fagus Italorum, diuinitus dare ceryatur : quod Theophrastus satis ostendit, qui praeter ceteras dotes L . . hanc etiam adscribat, quod soliis eius melleus humor caelo cadens maxime soleat insidere: cui vel soli satis subest rationis, ut caelestis alimenti tesseram quercui veteres voluerint tributam. Nomen igitur δρυς symbolicon etiam cst ex eo datum, quod haec se .
arbos anagogicos considerata veritatem monstret . nec dissim ili de caussa Saronis, quo nomine Callimachus usus cst, nuncupata: quia in ea ipse rerum omnium sator habitare videretur, ita diuersis beneficiis ab eo est dotata. Latini totum genus Robur voca- R. f. ι- runt, propter validam nimirum, quam hoc arborum genus suppeditat, materiam . quae vox licet in magna cuius iis rei firmitate signanda prorsus Latina videatur: summit uti cnim natalibus tamen nostratibus genus debet; compositum vocabulum ex prori opu
de verso, significat ipsius rudis persectionem; quae quid aliud est, quam valida materiae, μμ 'per se rudis, firmitas Se constantia Z Corporis isitur proprie est, uti rudis se impet secti, nisi firmitas daret persectionem. Hinc bene Columella, quod primum exile natum
est, negat robur accipere posse : quia nimirum rudis materia desit, quae hanc perfecti nem capiat. Cum igitur de animo dicitur, a prima significatione transfertur. Est autem V dictionis medium, in B mutatum, ob euphoniam, ut ex nouour Robur fieret. Quercus Latinum item nomen est, sed non minus quam Robur a Cimmeriis siue lanigenis Romanorum antiquissimis maioribus relictum: quod si ad originem suam vocetur, magnum secum trahet antiquitatis comitatum , cuius gratia lubentius, quicquid eius est, enucleabo. Metri lcm esse quod defendo, de vos scitis. ω ego m modo dixi. Quamuis autem in B duplex nostrum digamma non raro mutetur: est iram tamen ubi in Q u transeat, ea sorte ratione, quod ante V consonantem, Latini non aliam consonantem, quam QEraeponere consueuerint; dc idcirco altero V se .Pur priuato, prius in Q volueritat mutare Cimbri adie dicunt pro Quis vel Qui, de van pro
Quando: in quibus clarum est , duplicem hanc consonantem nobis peculiarem in v u au transiisse, quod frequenter obieluarctur, si Latini multas voces a uis exordiri y - .voluissent. Apud Graecos non est hae quaerenda litterarum acinitas: eo quod nitus ex suo Alphabeto excluserint. Apud Hebraeos haec duplicis digamma in ubi, s transmigratio a me non semel est anima lucisa: cuius certissimum exemplum in inso eo vocabulo, quo certissimum & nobis, de Hebraeis, de Clialdaeis significatur, adducam. Nos enim Nia id dicimus, quod procellissimo& indubitato affirmamus: mi, quod nemo non audit, cum dicitur, Eis isto: quod Latini dicerent, est verissimum. Hinc Tolos cit ipsa veritatis certitudo. Hebraei dicunt pro eodem v zp, in quo clarum, Uliab utidiit,lex digamma nostras in Quos permutatum esse. Hac voce vilis est Nabuchodo
nosor, Danieli sisnanium interpretato asscrens, Deum Hebraeorum in veritate certic
sima Deum deorum esse. Apud Hebraeos Pp est idem quod Latinis fleo siue ploro
pro eoderit nos dicimus Mem: unde na p. ad maiud Latinis ploratus Ne fletus. Eodem iureis. modo quod Hebraei dicunt pro cxpecto, id nos Mathi pronuntiamus. Nec ali- Maia una. ter pro et ' id est, sanctificare&consecrare , nos Uidrii dicimus. Eadem omnino sit terarum permutatione Latini Quercus nomen resciuarunt, quod in prima radice estae re toti id est, defendo siue prohibeo frigus. Haec enim praecipua quercuum est uti ii,
litas, ut ex ea casis de domos aduersus frigus moliamur: Zc ipsos etiam muros de pa- eou. uimenta, ne nos frigore laedant, hac matcria tegamus: Tum etiam, ut ignem ex ea, in m.
contra stigora hiberna, accendamus: qui ex nulla alia arbore corporibus humanis his est salubrior . Nec ignorauit hoc Theocritus apud quom est, . ms δὲ δρυίνω χομαἐ a. h αα ι δ α eαγὶ χω booe. Proiccio nulla ell arbor quae vel in aedisciis, vel in ioco, plus adierat adiumenti, ad homines a frigore tuendos . Addite. his
660쪽
nihil esse praestantius ad algores depellendas, quam corpus habere valido alimento
bene fartum , de succi plenum. At hoc itidem quercus praestat, solidam porcorum carnem hibernis mensibus subministrans i o qua, si experimentis, rationi , de Galeno
credimus , plurimum sanguinis Sc validi nutrimenti humanis membris accrescit, quo subsidio nescio an aliud sit praesentius dc firmius aduersus rigidas frigoris iniurias. Ci cum spicite mentibus vestris latos vastosque siluarum reccisus, ascendite montes,niuosa Alpium cacumina superate , quicquid denique vi quam arborum est cxpendite, Harte vennam asperam, immensas Herciniorum saltuum lacinias, 'tum Aquilonem gratissimum Hamadryadum domicilium penetrato,& diligenter ubique attendite, qua materia queat inueniti, quae quercui in iligore multis variisque modis depellendo sit praeserenda. Laborate , dc disquirite .cgo, sit coram xcuo iudi caussa sit quercui contra alias arbores dicenda, lubenter me vel vadem vel sponsi, rem praestabo. Gaudeat igitur haec arbor hac sta a nomenclatura Latinorum , non minus quam nominibus faustissmis Graecorum : quorum alterum ab cdendo , alterum a placida indole datum arbitrantur. Et haec quidem de quercu: cuius si laudes sigillatim essent ena randae, alio de oratore & tempore opus esset: quamquam si io apud Flemingum itu stra multis agendum, qui non solii in copia quercetorum abundat; sed quotidie etiam, de in suo , 'in Scetorum palatiis ccrnit , tum quina Vasta tabulatorum spatia . quamque partim arcis grauibus . dc copiosa supellectile, partim aliis oneribus quibus cmpolia distenduntur, ponderosa sustineat, ne ad latum quidem pilum cedens, tum quam magnos δί candida Laluberrimaque flama splendidos ignes in socis perpetuo tu centibus subministret. Nunc igitur ad ea quae dixi comitatur ac x vltima Romanorum antiquitate. sese hic obtrudentia, quo de ipsa tandem a situ ignorantiae, quibus hactenus miscre incanuerunt, liberentur atque detergantur. Au D to querelam Quirini mecum cxpostulantis. quid circumspicitis 3 aures arrigite, ut de vos mecum audiatis: Quid tu, Goropi, in surdis arboribus labores per dis quid potius quercus natales, quam meos, explicast Num vero haec tibi dignior videtur , cui gratias de beneficiis, quae commemorasti, agas; quam ego Quirinus, qui nomine meo polliccor non ibium me frigoris, sed omnium eorum quae vitae humanae vel insidiantur vel vim adserunt, palatum promptumque defensorem ρ Sine sane Dryades quercuum numina, habeant δί ca suos honores, sed sic habeant, veagnoscant incas esse famulas sese dc ancillas, nec alterius iussu quam meo in arborum se praesidio stare. Age igitur tandem dc me Romanis incis ostende, doceque quam longe alius lim , quam vel historiae scriptores, vel Grammatici cogitarint: Muna opera ipsis Je beneficia mea, Sc domicilium , in quo habito, demonstra : ne vagiis potius mentibus a cultu meo aberrare pergant, quam veros mihi dc debitos exhibeant honores. Auditis ne quid hic intonet 8 Iouem diceros; ita procliue putat e Nymphis facere sibi ministras Je ancillas. Imperat ille quidem auctoritate, ut videtur, magna: sed vellem Numae libros, quos Romani superstitionis quam religionis amantiores exiisserunt, nobis in lucem proserrct , ut ex iis depromere possim, quid de Qui- , . . v. nia rini numine esset sentiendum. Obediamus tamen , quia sic iubet: Singulis regi iis Dei mim'iφ V ministros praefectos esse, ut ea tueantur de custodiant, nemo nescit corum qui sacras ii teras perlegerunt: cuius rei indicium seci in Atuaticis, de monasteris sancto Michaeli: nuncupati initiis tractans. Non est igitur dubitandum, quin Ianus, de Gomeride eorum posteri antiquissimi, candem acceperint, id retinuerint, dc ad nepotes propagarint religionem cui nimirum stina fide ab omnibus crederetur, omnem regnorum dc ciuitatum custodiam a Deo pendere. dc ad eam angelis suis, quos habet infinitos, uti mi nistris i non quia ita opus ipsi sit quasi non omnibus aeque praesens adsit, dc omnia praesens gubernet: sed quo bonitatis suae , ob quam omnia facit, fluctus pluribus com municaret creaturis. Romanorum igitur Ogygi; illi parentes, dc vcrae religionis necdum obliti, inter cetera sua vota illud praecipuum rati, quo Deum si applices orarent, ut Rempublicam conseruarct, atque ab omni aduersitate tueretur: nomen
inuenerunt, quo haec ipsorum supplicatio notaretur, de quod ptimum quidem ipsi Deo , deinde eius ministris, quos huius potestatis sacerct participes, conueniret.