장음표시 사용
731쪽
L I E E R ii. . t tamen id negligere, qui scirent omnes, hanc diphiliongi in integram nobis manete,
atque cum ex nac, tum c caeteris omnibus, quas ut scribimus. ita proserimus, iudic rent, utrum vitium secerit lingua nostra, an Latina . Gai ut pilat: rque aliae voces minam notationem habet: alteram ut verbum , alteram ut nomen: illam pro placeo,
hanc pro eo quod placet . Quo autem modo quaque ratione nomen eat compositum iit,&quae ab oo deriventur, quamuis satis prolixe in Hermathena mea explicarim, non grauabor tamen hoc loco summatim indicare miram huius vocis de vim occompositionem. G littera perfectionem de finem notat, A motionem ad quippiam, unde ea idem signat quod Latinis eo. Motum enim entelechiam esse entis in potentia vicit tale , de Peripatetica auditione discimus: quod ipsum qiuid aliud sibi vult, quam id quod ea de natura litterarum expressit. Huic voci si iora addas, quo noli1ubtilitas tantum ad omnia facile penetrans, sed iucunditas etiam quaedam denotatur de voluptas,qua nihil est subtilius ad se insinuandum intimis penetralibus, non limminum modo,sed animantium omnium, sed ipsorum etiam spirituum corpore sensibusque carentium, sed fortassis etiam corporum omnium inanimatorum, eisicietur vocabulum eo, id notaturum , quod vi quapiam sua sic nos penetrat lc efiicit, ut summo quodam adeundi eius potiundique desiderio trahamur. Deinde latet altera quoque ratio in hac voce, quae cognoscetur resolutione ea ut sit et Illai, id est, ad habendum . qua videmus dat illud esse quod ut habeamus teneamusque, optamus. Hoc si conuertas. Iaa habebis, geminae notationis vocabulum; prioris quidem, ut idem si- Ias gnificet quod depello, contrario litterarum ordine contrarium secum ducente si terius , ut idem sit quod magno desiderio persequor: quo quidem modo ad earum vocum classem refertur, quas ichnaeas vocare consueui. Quod enim sua natura tale est, ut omnia ad se trabat oc invitet, id primario iure dat dicetur: quod ii retro pervestigia legas. docebetis hoc simino studio s. quendum semper esse. Pulchritudinem autem
suin inopere placcre omnibus, ciusque illicibus maximam attrahendi vim me sto,MQUC
hinc Venerem Vraniam, perquam nobis mirifico illo venerisdie omnis pulcbtitudinis splendor aisulsit proprie Gaiam dici posse, ibidem tradidi: adiecto de illo, caelum a
Caio nominis sui partem mutuari, nec aliud illa voce notari, quam de corpus scissimae pulcritudinis circulati motione delatum, dc summe pulcrum undeqtraque. quod intelligitur, si Cai sim inii, compositionis partes considerentur. Cassum porro euersis or- C - Ut dine perlectum, ut sit suit laci, demonstrare hoc corpus cxpers csse omnis defatigationis: quod vocis artificium qui clarius cupiet intueri, Hermathenam adeat. Inter homines vero docui, viro sic placere uxorem, ut malim atque patre desertis, ad eam si, Iam totus anhelet ac feratur. Indidit cnim Dcus occultissimas quas lani de subtiliissimas, ut ita dicam, lyngas mulieri, quibus incitamur de rapimur, quo ea potiamur. quibus a vitibus orata dicitur , quas b o hala, id est, i titiana Sc iucunditatem conficta viaru ι uans: cuius conuersone maritus monetur, ut sibi caueat de recte se custodiat. Nam
matb. idem est quod custodi te. At si V consonantem, non in vocalem, sed in F trans- iis . Maseras, quod nobis est unum de frequentissimis in vocum terminatione formanda: per vestigia vetiae dictiunculae cognosces feminam csse id quod homo statim ab initio si mul ac creatus esset, ultra priores corporis 4c animi dotes acquisiuit, eo quod uiat idem sit quod acquirebam, a uim si ieium si quo significatur dii iis, id est, posset sonem siue miset teditatem amplio. Mulier itaque ut prima fuit posscssionis nostrae ampliatio , ita v-nicuique diligenter curandum, ut ii rara sit Nars, id est, possessionis aliginenturis de dilatatio. Cum igitur Spiritus sanctus hanc vocem scrinonis arcthitecto inspirauit, multa simul monuit tum prorso, tum vino litterarum ordine obseruanda, illo quidem, ut ii inditatis conseruationem in ea retineret: hoc vero, Vise custodiret atque procuraret,ve bonorum accessio per millierem,non detractio iaret: quae si Adamus, pro eo ac debuit , accuratὰ considerasset, ac deinde tarpetuo obicruasset, nunquam iri eas quarum reliquiis amigimur incidisset calamitates. Sed haec alterius loci. odii igitur Deus hanc inter virum de mulierem copulam princeps sanxerit; non potest fieri , quin vir anatura sma instigetur ad id habendum quod opifex ad ipsius si,cietatem iucunditatemque creauit. Mulier itaque hac ratione placens, ut civit tanquam uxori suae cupiat adhaerere,Gaia dicetur. atque is hactenus apud nos huius vocabuli usus est,uo modo dum de
732쪽
i, o A LLr CORVM , hominibus. sed tum etiam csim de brutis animantibus sermo est. Hinc verbum
sic usurpamus ut idem sit quod marem seminae in quovis genere ad generandum con gregari. De auiculis autem loquetes laypocor isticos in re parua, voce utimur diminuen te, Gallim pro socio aut socia dicendo. Clim igitur tetra Omnem vim genitalem a cito accipiat, merito 1 primis Ianigenis de eorum maioribus Gaia dicta est. qtiam vocem Graeci hactenus seruarui ignari interim quid caussae sit ut terra hoc nomine indigitetur.
Ex his modo liquere puto, quid tibi verba illa in nuptiis sollemnia vellent, Sila mihi e s Gaius . ego tibi ero Gaia. Quid enim aliud his noua nupta maciti domum initan, dicebat, quam, si tu talem te praei labis, ut mihi placcas iucundusque sis: ego vicillimine tibi placidam iucundamque vitae sociam praestabo. Et optimo sane iure hae vet. borum formula utebatur eo quod iicut maritus uxorem ducit, ita cum cum in aliis ho nestis ossiciis tum maxime in hac vitae communis iucunditate praeire par sit, de se hila rem, alactem, venustum, atque in si imma omnibus modis placidum suavemque exhi bere: quod nisi faciat, non est cur expostulet cum quoquam si uxor se non gerat Gaiam. Non parui proiecto momenti conditionem sponsa sponso duabus vocibus sta tuebat, qua si stare nollet se Gaiam non futuram, claris verbis minabatur: atque adeo si tem probe expendamus, comperiemus hanc ipsissimam apud maiores nostros matri.
monia contrahendi soranulam iuisse, quae poli manserit illa quidem de prisco ritu sed quid sibi vellet, aut quam legem praescriberet, deperdito iam Cimmeri j sermonis usu.
prorsus fuerit ignoratum. O caelum Gaium, quam multos desuper intuerisi O tetra Gaia, quam multos sustines coniuges, huius aquissimae conditionis, quam natura de naturae opifex sanxit, proditores: Sed quorsum lamenta 8 quorum ut nulla cst utili tas, ita nulla unquam tam flebilibus modis canentur, ut spurcam miseri huius nostii seculi aequare possint foeditatem, quo stupris M adulteriis non diuitiae modo, sed summae etialia non rard petuntur dignitates. Nos ad Gaias reuertamur, quales ut omnes
sint uxores, partim est in bonis moribus & disciplina, cum publica, tum domestic, partim est in ipsis maritis; qui si Gaios potius se praeberent uxoribus quam fornicato.
res, tota tentigine connubia ius se lucri posteratos, non tot sortasse nionstra comere.
mus. Praeterea si sic in con ubio ambiendo versaretur iuuentus, ut potius de ingenii& motum dotibus , quam de sortunis cogitaretur, saepiusquam nunc fere facit, pr nuba Iuno matrimonia prosperaret. Qui dicere potes o proce, eam tibi placere omnibus modis, cuius dumtaxat sormam &opes secutus, nullam curam gessisti caerem rum, quae istis multo magis necessaria sunt ad iucunda vitae societatem vel ineundam vel conservanda. Iurisperitos veteres risit Cicero, quod Omnes uxores, que cocmptione
fecissent, Caias vocari putarent, quia fortasse id nonae excpli caussa in libris cuiuspiam politum vidissent: ego vero non rideo Ciceronem, sed miror tam incurium rituum antiquorum suisse, ut & id quod recensia apta dicere consueuit sponso, Ac iuris definitionem in Caia, crederet originem duxisse ab aliqua muliere quae Caia sui siet vocata. Egregium scilicet commentum, quasi ante Caiam Caeciliam i ad hanc enim trabunt exemptu nulla fuisset vel materfamilias et ibi mula matrimonii contrahendi. Quaero igitur, unde Caeciliae Caiae nomen datum sit, & an praenomen hoc apud Latinos non antea suerit usurpatu Sunt qui Caium dichium velint a gaudio parentum, formationis analogia minime usitata. Credere equide, si Gaudentius no Caius diceretur. Quemadmodum in hoc de quo agimus ritu , insignis ignorantia vetus bilis deprehenditur, ita dein altero quo Talassius innuptiis canebatur. quo nomine quosdam lanificium, quo Lilam iuuenem quendam, cui feliciter connubium cesserit. cepisse Plutarchus sicribit:
cum nobis clatu sit ea acclamatione non aliud denotari, quam connubium cotrahi ea condicione, ut societas citet omnium onerii serendorum, quod nos a'alle last, siue t allail vernaculo sermone diceremus. Certe Iurisconsulti rectissime Caias eas uxores vocarunt, quae coemptionem fecissent: Eae enim nratresfamilias propric dicebantur, de in manu conuelationu, quae cocmptio vocabatur, fiebant: cuius sollemnitas liaec erat, ut vir interrogaret, An mulier tibi mater familias esse vellet, at . illa te velle responderet.
Rursus mulier, An vir sibi pateri .un dias esse vel iri, de ille simit it et se velle diceret. Hae igitur uxores arctius multo S sanctius maritis conlimine rectissime Caiae dicebantur, eo quod quae aliter coluiiciae viris essent,non ex omni paue placere videretur.Crediderimcquidem
733쪽
t i , t i i. Hequidem priscis temporibus non aliusveri matrii nonii gentis si ite,postve id moribu corruptis, alias coniugi j rationes inductas, quae concubinas potius quam Caias facere viderentur, de idcirco non male iuris prudentes Caias desiniisse. Satis mihi nunc multa videor de Caius de Caia ex Hermathena nostra depisplisse, si tibiis cognitis, facillam , unde Galli nomen sum 'ibiant, intelligetur. Gometu patrem Gallorum csse, ii ii semel ante dictum: de additum hunc maximum natu inter Iapeti liberos fuisse. Cum igitur OG Comer genus fusi insigniter augeri cerneret,sic liq= de nepotes distribuit, ut aliis aliud quidem nomen date sed ita, ne ii omina uitul haberent inii nis alicuius monumenti, quod dignit esset cognitione posterorum. Nec credam hic tu re quicquam ipsit in citra patris de aut consilium fecisse, pro eo ac bonum fili uin deceba: Aliis itaque aliuile, quibusdam vero, Sc iis quidem quos egregie vellet licanor itos, homon dedit ab illa dote diuina,qua Iapetus patri sitio magisquam caeteri filiu placebat, ut consecratio e sua secit clarissimum. Quamobrem sicut Vrancus a palmitibus late proserendis Iapς nominatus es . Ei C ilus ab co quod maxime patri placerςt. Visum itaque suit, ut alia ad perpetuam consectationis memoriam Franci,ali; gai-lui vocarentur. Nihil chilia aliud signi- ficatur hac compotitione gai lui; quam populus caius, id est placens: quoniai uitii siue populus dicatur, ut Indos thica nostra declatarunt, Liberum populoru patrem interpretata. Insignis profecto nomenclatura qua simul de benignitas Dei Iapeto concesssa declarat ii, α simul ij qui nomen Loc sortiti sunt, admonentur, ut Gaios tum erga patrem, tum erga omnes homines sese i inent, id est , tales, ut de patri omnium, o deinde patribus sitis, post etiam omnibus hominibus semper ubique studeant Placere. Ex cai tui Gallus factus perlabdaci sinu, quo pars diphthongi iri iambda traluit propter lami a sequens ; non secus atque cx pellicio pellicio, ex perlucco pellucco , de similia ex similibus. Terminationem vocis ad Latinam aut Gr a forma transferri nihil noui, ' quae nobis diphthongus est, qualis in Harpuis, aliis qui te pro lui sonant, diphthongus item qua catentes Latini, pro ea i longum ponunt, quod in Libeti nontine videas. A snoscant nune tandem Galli suum Germani in nometi titilli alij postponendum, .sue antiquitatem spectes, siue praeclaram admonitione, breuissime omnia vitae rect instituendae praecepta coplexam. Ath alias tibi chrias quaerant, Galli in silai mectatura. omniis habent pulcerrimam qua Mantiqua generis nobilitas ab ipso Iapeto us a. deci ratur,x totius vitae tum praesciatis tum naturae persectio itis felicitas continetur. Quid enim vel optabilius vel beatias queat cogitari, quam sic vita habere comparatam, ut de Deo de hominibus placeat. Iam si comunem vivendi ratione ineamus, quid pulcrius,
quid iucundius, quam omnes sibi placidis moribus quempia deui hcire , atque eum s
praebere,cui velint omnes cori gregari atque conix gi. Praeter autem utilissima li. Dic ad-liortatione,videtur haec vox oraculu Ctiam quQddam continere, fore videlicet aliquat
do, ut ea gens in qua sola Gallorii nomen permansuri esset, vetissimὰ sese Gaios praesta lenti Quos enim homines inuenias usqua gentium moribus magis placidis, magis b, c - .nignis,magis faciles ad iucundas cietatem incundam,quam eos quos Gallos vocamus 3 Desinant igitur inepti quida,& stolida quadam ignoratia iactabundi, eximere vellen mensuu e numero Gallo uni, ut Germani dicantur; 5 agnoscant quanto clarius sit tiillustrius Sc gratius Gallum,quam Germanum, si nominum significata examinentur, nuncupari. Est quisquam tam rudis,tam barbarus, .uia de tum pecuniae lucrit man cipium,ut vir congregandi auidus, quam vir omnibus placidus,comis, humanus, .s cilis ad conuictum de iucundus,vel dici malit vel haberi Ccric Germani noliten i prinatum c. - - non fuit nati om alicui tributii, sed eorum vitae proseisito, qui sese militiae ad res tuas au pendas dedissent ta mirum est quam bene in eos quadret, qui se Germanos de esse Scilici maxime gloriantur. Quod si Aristotescio quisqua interrogaret. de illorum nobili. te qui totos sese pecuniae quaestuique addicunt, exclamaret haud dubia, si iis quae in Politicis sim tradidit repuginarcnollet, eos viles esse atq. plebeios, sed dicent hunc Peripateticum ambulandi fuisse quam verae nobilitatis iudicandae peritiore, nec sciuisse it ' lustriora esse insignia leones, lupos, pardos, aquilas, gryphes, id genus rapaces seras:
quam ovem, aut gallinam,aut columbam; idcirco generosissimum quem i. maximo. Germani nomen decere, imbecillitatis Scinorum minime vitilium esse: si quis miti co- mirate M vult: M verborum, placere potius, quis toruo dc scrino tum vultu tum
734쪽
sermone terrorem iniicere nitatur Minime tantita quisquam haec ita capiat, quasi qui
quam Teutonicae nationi detractu velim, vel nobilitatis vel dignitatis. id unum ago, ut vocabula de eorum notiones, quae in controuersiam vocantur, inter se conseram. quod dum facio mihi persuadere non possum,ut Germanici nominis prostatione,quae tota in acqilirendo liudioq; versatur militari, anteponam com modς, placidae,affabili lacri,iucundae in conuictu comitati: quae nisi ipsissima sit humanitas, non video quos vel Graeci vel Latini humanitatis nomine laudare consueuerint. Iudicio certe e rum qui de hominis nomenclatura hanc virtute nuncupandam censuerunt, constare cerno,non alia magis dote quemqua mortalium, quam hac ipsa hominis nomine dignu videri. Bene illi quidem humanitate & φιλωθρω-αν hac de causa dixerunt, sedat-tificium vocis Gai nunquam sunt affectituri. in cuius ternario, a littera persectione notate ad iucunditate cuius I nota est, progressius sit, quem nobis A littera declarat. Nihil enim ab illo in quo nulla sit perfectio, ad alium manare potest amoenitatis. Nec deest Germanis gentile nomen,quo sese infinito magis quam vocabulo belli, reiq. bello ali gendae,tesserant prae se serente, non citra auaritiae rapacitatis i. opprobrium iactare posssint. Quod sit maiores nostri hoc nomen laudis quicqua habere aut nobilitatis credidit. -- sent, haud dubie ipsit sese eo vocassenti quod non magis secerunt quam nunc se dicunt
se sis iis Cryymanos. quae vox cu Germano eiusde est notationis. Qui nuc Cryg manu que --i ' cat,no magis hac silia noniectatura Teutone quam Hispanu Zesignat,eo quod no ii in noni et propositi de instituti. Similitet olim non quivis Ascanius siue Teuto ipse Germanlii vocabat, sed is dumtaxat, qui nomen suum idcirco militiae dedisset, ut ex ea diuitias sibi pararet. Dum quibus maioribus genus suum eiusq. nobilitatem acceptam serrent, gentili nomine exprimebant, sese d mimi vocabant, quo tractenus utuntur om nes in natione sua insignic da, tametsi Latina id in Tuisconas vel Teutonas commutarim. Hoc autem significabant, sese antiquissimos esse; tum quod a Comero filio Ispeti maximo natu, &rursus ab Ascanio Comeri filio maximo item natu genus ducerent, tum qudd linguam antiquissimam conseruarciat, quam omnes praeter Cinam rios perdidissent. Quamobre it bene rem aestimemus, Galli de Teutones, nec natione, nec lingua, nec nobilitate generis disserunt, adeo ut reuera dici possint Germani iam menclatura Latina, licet dum G crmanos se dicerent Teutones, aliud, ut modo dixi. intellexerint. Cessent igitur posthac insanae illae de nominibus de nobilitate concerta tiones, abeant in malam rem iactabunda stolidorum hominum verba, quibus dum egregium sie sibi decus arrogare credunt, nugas agunt, nihil minus intelligentcs, quam quid significet vel Galli vel Germani nomenclatura. Id opera dent ut se dignos praestent, alteri Comero & Ascanio, a quorum in nascendo primitiis d ouistii nuncupata tur: alteri ipso Iapeto, a cuius coni ratione Gai li sive Galli dicunturi & quemadmodu maiores ipsorum de lingua de generis primordiis conueniunt: ita mutua beneuolentia 5 amore conspirenimcc alia re alteros alteri superare contendant, quam iis virtuti bus quas in primis suis parentibus admirata est antiqaitas. Ineant, s certare velint, amoris humanitatisque certamen, in quo victrix pars merito poterit de nobilitate sua gloriari. Bella non inter se, sed contra alios gerant, quoru& origo II religio cum nostra pugnat.& in iis non vile sibi A sordidum rerum terrenarum lucrum proponant, sed ad hoc unum spectent omnes corum rationes, ut alias nationes ad veram Dei cognitio nem trahant. Hoc enim veterum Cimmeriolum studiu suit, ut eos quos vincerent, ascedis erroribus ad unum unius Dei cultum reuocarent, dc apud omnes verae religionis semina relinquerent, ut iri Amazonicis dc Francicis ostendi. Atque haec vetasuit caussa ob quam dum Asiam subiugarent, ese vocaverint Cimmerios pro Comeriis ut nimirum h penes quos tum lingua Hebraica vigebat, intelligerent ipsos non ad
vastandos agros, non ad ciuitates euertendas arma circumferre, sed venire ut omnia,
quoad possent, perficerent,dc recta ad finem dirigerent verae felicitatis. Nam ut Gomet perfectus cst, Ad absolutus significat , ita Gimmer idem est quod perfecit atque coim summauit. Neque enim de sua se lingua Cimmerios vocarunt, sed eorum apud quos
instituti sui finem constare volebant. quod facillime se consecuturos putarun si Can naeorum siue Hebraeorum lingua se tales nominassent, eo quod haec de eius cognatae la
tissime per Asiam de Asricam paterent. moetica qui sese hisce maioribus dignissimos
735쪽
a s uti , sita ut alios etiam perficiant, cum iii omni disciplinarum genere qui
bus rei p. salus concinctur, tum maxamς in vera sinceraque religione, citra quam totus artium scientiarumque orbi ne hilum quidem facit ar humanam selicitatem. Apa-- bellum intellinum, apage bellum quo arces, agit Sc spolia dumtaxat quaeruntur si Cimmeriorum nomine vel Galli vela utones velint gloriati. Illis se itistent bellis. d i -
tum trahuntat: de haec quidem ea via & ratione gerant,ne dum religionem adstruere se velle dicuntes magis prauisexemplis destria ere ccmantia quod utina nostra aetas nu
esanis rixis de nobilitate contendentes, maximae ignorantiae, tum in vetusta cogna
dem ullam apud antiquitatum vere peritos consequam tir. cium ergo nunc claram reddiderim Gallici nominis originem; reliquia est, ut addam, quid Galatarii vocabulo denotetur. In hoc prima syllaba cade est cudi ea quae Galli nomen exorditur, nec alterius hic quam illic significationis. at talae quid notet,explicandum. Eat geminam nobis of seu notione; priore ut idem sit quod Latinis gero&gestus alteram ut colonii intelligamus ovi fundu villamve coducat, a laim quod idem eliquod sinere siue permittere ut cum Licimus, it latra m d est, ego tibi petam cis ergo ui agrum nos II dsi permittimus, lat vocatur. Duplex uaque ratio huius nominis Galata compositioni in hae rei. altera de gestit,altera defundi colendi modo pendens Prior facit ut is nai lat undo Galata. vocetur, cui gestus est Gaius,id est qui se gerit comem,blandum suavem de iucundum, quales vel Galli sunt,uel nulli mortalium. Posterior complexae vocis caussa sie
m . . Mi is V , Caius agrum suum permisit ad 'tiς nx ith ux C tu , Cuiu' per ilia Gallus falcatur se suos a
stos possideret Quis alius, quam Iapetus, Caii meritus nomenclaturam, quod risuo maxime placeret. Idem enim Caius qui Francus iuxta geminam considerationem uti modo didum. Galatae ergo si rogati fuissent,cuius fauore cuili sive iure vel si s astros' possiderent vel alienos inuaderent, dixi sent s. colonos esse Iapeti siue Caii cui di teream concessisset praerogatiuam ut posteri ipsius habitarent in tabernaculis Sein, M
cissent, perpetuo iure ad lucti pertinere haereditatem, nec rito ni oeam vel eiu ni propriam licuius fieri debere posterorum. Quemadmodum igitur Ponti cesia vinam totam suam ditionem in regiones diuersas ac ciuitates distributam . Patrimo. niuin D. Petri vocant; & veneti quicquid habent vel regnorum vel ciuitatu, D. Maraco adscribunt, ita de Galatae nomine suo profitebantur, se nullos agros suos habere sed quos haberent, utendos accepisse ab Iapeto primo generis au)ore. Cernas lite maximum fundamentum ciuitatis Platonicae exstruendae, cum nemo Galatatum se propneu Hi d et: verum terram quam coleret, se Cath dumtaxat habere permissu. Nec dubium est, quin haec consuetudo a Cimmeriis in Asia ac conde etiam in Europa diutissimo fuerit conssemata; adeo ut ad Caesiaris quoqueven iit notitiam, qui eam nobis in Germanorum moribus eleganter delaneabit De oua rursus intelligas on aliud quondam Galatarum, quam Germanorum vivendi genus& institutum itus se: ut nimirum nemo agrum certum haberet, si deo contentus esset quem magistiatus de princites in annos singulos concessissent. Hinc altius quoque ad primos gentis ortus gra arena fieri potaerit progressus, in Scythiam nos paulatim deducturus, atque inde ad volgam, mox superius ad micem, hinc ad Iaxartem
imo iuperius ad LMicem, hinc ad Iaesariem Quem Alexandri milites falso Tanaim crediderunt: quo ubi peruentu fuerit, Indoso thica proxima sunt, dc Margiana, primae hominum post diluuium sedes. quem toti mi
'Tς se in in ris Caspii litora ad Tanaim usque, inde
ad Gades Iadio suisse a patre assigriarum, non semel dixi. Quocirca Galli hanc por- parenti non tam as gnatam cpa m consecratam sulis ostendere v lentes, sese Galatas nominariant, quasi perrarum quas Gah permissu haberent, coloni Quemad-
736쪽
3s c Attico Ru MQuemadmodum igitur Tectos aces e Scythia Asiatica adagra Tolosanum venisse si xonica nostra docuerunt, ita nihil fuerit absurdi, si cateros quoquc Galatas ex ea dem regione dicam in Europam commigrasse, atque id prius quam Teutones in eam venirent; Sc omnes hos de illos non cognatos modo csse,sed candena quoque principio vivendi consuetudinem habuisse. Scytharum autem nome nullam iacitas designat ce
tam regionem,scut nec Grecis Toxotes,cum qua voce candem habetvim significatio nis,tametsi eius ignari, extremos Germanorii de Sarmatam , quorum vel nulla vel exi gua notitia haberent,hoc nomine censuisse videantur.Sicuti ergo incar Germanis hue sediu quotannis mutandatu more adscribit, ita Horatius cum tribuit Getis de Scythis: Campestres, inquit, melius Scythae,
'Eorum plaustra vagus rite tralunt domos, Di Vivunt, CT rigidi Getae . Immetata quibus iugera Abenu La. Fruges Cr Cererem ferunt, Nec cultura placet long or annua,
Defunctumque Moribusi equati recreat sorte vicarius. I nc marre carentibus
Privignis mulier tempe At innocens, Nec dotata regit virum Coniux, nec nitido fit adultero.
Virtus, CT metuens alterius miri Certo foedere castitas: ut it.
Et peccare nefas, aut pretium est mori. Quae vero merit haec apud Scythas colendi ratio , partim ex hocHoratii loco, partim ex Caesare de Sueuis loquente disicere liccbit; ubi non solii in agros ipsis nullos proprios fuisse declarat, lilod de Germanis scripsit,sed hoc etiam addidit,victu tudinem agrici turae& militiae esse, ut qui hunc agros colunt, sequenti anno abeant militatum ab iis quorum tunc cit operi rustico insudare alendi. Nihil crgo miri accidit, si homines exteri Teutones Germanos vocarint, propterea quod Tunc tantam eorum notitiam habe.rent cium ab ipsis bello impeterentur. Vt vero apud Germanos iam olim tota haec M.tae ratio cessauit; ita prius multo cessauerat apud Galatas, atque id tanto seculorum interuallo ut alta obliuione iaceat sepulta: nec cius alia extet mcmoria vel confectura, quam hinc ingentis nomine, hinc in priscis Tectos arum sedibus a Ptolemaeo in Scythia Asiatica collocatis. Nunc igitur liquet, non absurde facti ini a Graecis dum Germanos & Gallos uno Galatarum nomine complecterentur. quo tantum abest ut contumeliosi Germanis fuisse videri debeant, ut contia non aliud nomen potuerit dari honorificentius. Praeterea quo minus quidam diti incla de hiς duabus gentibus es tint, fecit non morum tantum de sermonis similitudo, sed carum etiam permist: o. Quis enim nescit, in medio saltu Hercinio Boios liabitasse Z Iam de Gotinos Tacit Gallos credidit, Oblinguae communionem. Accedit Malia ratio , ob quam Calacri potius qu&m Germanos nominarint, quoniani Galatae Graecis 5e viciniores essent, Minultis proeliis magis cogniti. Quid notius direptione Delphica ' quid Galatarum in Asiam commigratione Z Nec minus celebris Ptolemaei Cerauni Macedonum regis cum toto exercitu caedes a Gallis perpetrata. Quid ' quod de Galli Scordisci in Panno nia habitabant, nec longe a magna Graecia Galli Togati, quorum regio ab Ancona exordium stimebat. Quemadmodum igitur Itali . Hispani de Franci, Brabantos. Hol-- .. .is. Iandos caeterosque Brigas Fleming nominare consueuerunt, propterea quod ij ob
mercatum, qui auorum memor Brugis fuit celeberrimus, sint notissimi; ita olim potuit accidisse, tum Get manos Graeci Galatarum nomine comprehenderent. Caet nim ne nimius in Gallici de Galatici nominis explicatu videar, inuocabo gradamec existimo sane vel pluribus opus esse ad interpretatione, vel quemqua porro foro,praesertim nostrae linguae peritu, qui non videat maxima inter nomenclatum Sc gentis indole con-knsione. Vt enim id quod de Caij colonis dixi, ad partes originationis non vocaretur:
737쪽
tam aperta tame est & in populo Gaio&in Gaio gestu notationis ratio, ut de ea ne obstinatissimus qui de sermonis nostri conleptor aut ambigere possit, aut apud alios motauere controuersia Quanauis autem Graeci iis quas indicaui,caudis, Germanos cita hoe olim nomine complexi fuerint, optimo tamen iure ii qui hactenus Galli vocantur, id sibi tanquam suum & praecipua quadam praerogatiua moribus sis is aptum vindicati runt: luod qui negabit, is miles gentem proserat magis in vitae consuetudine Gaiam, id est ad omnem suavem vitae societatem,& faciliorem & iucundiorem. Bona igitur pace Lactantij & D. Hieronymi, negamus de Graecorum sermone Galatis nomen datum fuisse:id tamen non negamus,magna eos verisimilitudinς deceptos. Nam hinc corporum candore,hinc Virgilij carmine, ut sic iudicarent, persuasi videntur. Hic enim ad hunc modum cecinit de Gallis: In summo custos Tarpeiae t Vanlius arcis Stabat pro templo, Cr capitolia summa tenebat,
Romuleoi recens horrebat regia culmo,tque hic auratis votitans argenteus anser
Porticibus, Gasgos in limine adesse canebat. Ita per dumos aderant, arcemi tenebant Defensi tenebris , or dono noctas opacae.
surea caesaries octas, atque aurea vestis,
Virgatu lucent sagulis: tum Lictea costa
Ex postrema horum clausula ducunt argumentum, Gallos a Gala , quo Graeci lac vota
cant nominatos esse. Quos ego contra rogo,quonam tempore a Graecis Galli emendi carint nomenclaturam, vel acceperint coacti peregrinam Deinde quo ante nomine fuerint nuncupati, quam G raecis hominibus placeret sic hostes suos indigetare ρ Rura sum cur non a Latinis potius, imo prorsus interuallo proximis fuerint vocati Lacu i, quam Galatae a Graecis longius remotis Sed quam absurde nominum gentilium rationes ab exteris linguis petantur nec a me semel ostens inra , nec quenquam sanae mentis compotem potest latore. Quamobrem licet pocta cius fuisset sententiae quam Lactantius ipsi adscribit. de domestica tamen nominis origine nobis claris lima, ne ad latu qui dein culmum discederemus, propterea quod extra sacrosamaam scripturalia de diuina oracula,nullius apud nos tanti si auctoritas, ut ea rectae rationi velimus praeponderare:
alioqui elegans epitheton Gallorum est, quod de lacte si imitur, tametsi nihil de Graeca etymologia cogitetur, tum propter allusionem,ut si quis dicat Verrem a verreri do:tum propter candorem: qui quamuis in alia re maior esse possit, nullus tamen aeque atque is qui in lacte cernitur, mollem delicatamque carnem,uel magis commendat vel propius imitatur. Quod igitur Lactantius ait, a poeta dici potuisse candida colla, id quidem verum est; scd minimc rerum, id cum potuisse facere pari aut elegantia, aut suavitate clim illam rationes modo dictae in voce lactea reddant maiorem, hac lambitaeonciliet ipsi alpha praefixum. quo fit, ut color hic lacteus videatur dici ad eius corpori, in quo cernitur,amorem lactare. Quid si dicam tantum abesse,ut Galatae nomen sit uiua Graecis sint mutuati, ut contra G raeci hoc ipsum nomen Gala lepti sica Gallorii in lin- - gua acceperint, de ex eadem criain Latini totum suum lac suxerint 3 Est illud quidem quod dico inredi oenomine Gala sit bobscurum,at in obliquis casibus inprimis apetium Naquis negare possit γαλακτος α γαλακτι,luculctis indiciis prae se ferro ortu suu vocooe pisse a Gai lare, siue, ut alia pronunciatur dialecto,Gai leti, quo notatur id quod al, ii. - lidit ad lingendum: Eatent in ,ut Flandri, sue Tet,ut caeteri, idem est quod lingo di iii 'voce non t ac modoxtate omnes Germani & superiores & inferiores uruntur: sod G6 tos etiam usos olim fuisse de Italorum sermone discas, qui pro lingo latra die int. Clim autem Ettenunciamus,vocalem sic inerimus, ut auribus exile alpha obitet,cti Lud dicerimen est pro stillo, qua in voce secunda vocalis pressius & tenuius sonatur tametitio. pus habeat longum,quod in det pro lingo breue auditur. Non mirum igitur si apud Graecos in Galactos A sit propter soni conuenientiam,quem siue per A siue per E seriabas.cium liatum vocalium medius si parum aut nihil refert, cum noς diuersos voca
lium sonos litterarum diuersitate missimc assequamur. Gai lar igitor illud erit quo i
738쪽
3s GALLICOR v M principatum inter omnia ea tenet, quae homini a natura ad lingendum proponuntur, siue quod omnium primum est in homine alliciendo ad lingendum. Quamobretricum lacte nihil vel prius vel magis placeat humana naturae vide sici, an non optimo iure Galactos nomen de prisca lingua datum dices t Tet enim nobis, de lingo L tinis propria sunt linguae obiecta, sic tamen ut his vocibus gustandi quaedam auiditas denotetur. Hinc titueritiae clite is dicitur,qui in saporibus magnum habet. lectum, siue potius,ut vocem plerumque accipimus, nimias in lingendo sibi delicias quaerit, ut ille qtu rea casiebat primo deprendere morsu, . . Et semel attacti dicebat lutus echini. Primus ergo hominis linctus Gallat merito dicetur: non tantum quia modo natis placeat de primum & plurimum, veru metiam quod nihil queat inueniri, equo solo plus paretur deliciarum: quod ut cuiuis clarius est , quam ut debeat doceri , ita lactatiorum varietas latius patet,quam ut hic sit enumeranda. Vini usus ante diluuium nullus, nec Nocho, nec citis maioribus fuit, utpote Indiam ictaeivibus, in qua vitis nulla sua sponte nasceretur:at lac hominibus statim i prima omnium matre fuit oblatum. Nec fas fuit aliud ex animalibus accipere nutrimentum, quam quod lacte conitarct, ita ut omnes tum temporis G alactophagi potuerint vocari: cuius antiquissimae vitae occas ne apud posteros fortasse fabula nata, Galactophagos omnium hominum iustissimos esse. qua deinde moti auctores,Galactophagos in Scythia 5 Thracia quaesiuerunt,quonian ii regionibus sibi notis iustitiam catactophagorum nusquam inuenirent. Quod si coniecturam de suspicione mea liccat proferre, non verear dicere Galactophagos Abios quoque nominatos fuisse; tuo intelligeremus hos iam olim mortuos essu, nec in tet vivos usquam inueniri: eorum tamen iustitiam in illis solis quan endani esse, alii vitet ipsorum genus consci uallent, quales, non alibi quam in sola Scytilia reperiri. Hunc se monem quum Homerus a Thracibus fortassis accepisset, Gala pliagos apud Thr ces&Mysos collocauit, circa Illi uni nimirum , ubi tunc Scythicus siue Geticus vigobat seimo. Posteriores,deprehcno hos Istri accolas nihil minus dici posse quam ius bismos; nec ullis ibi repertis gentibus quibus csset Abiorum nomen, ad remotissimis in Aquilonem Asiae partes Abios remouerunt, fugiente videlicet sena per Themide aenotis hominibus 5c proximis ad cos quos nemo mortalium nosci Hinc Arrianus hinc Ptes emaeus maximis terrarum spatiis ab Homericis Abiis recesserunt, quorum ille Asiae loco nullis certis terminis descripto, eos de sibi ac cocis, finxit, hie ad sex
gesinatim primum eleuati poli gradum Arctoo frigori exposuit , i Mysis Europaeis
apud quos , poeta fuerant constituti, ad centum prope longitudinis gradus remouit. Strabo Homerum in eorum sedibus sicciitus, apud Getas cos quaerit. Se dispu- t cur Abi, vocemur in eo tandem acquiescens, αβιο ς dici, quod duram, vitam agant.. Apollodosiis vero , Sc ci praeiens Eratostheno, Homerum ignorantiae coa fuit, aiens lios Abios nusquam cile terrarum. Ego vero perquam lubenter tibi ho
assentior Apollodore, Abios nec tua aetatu, ncc. Homeri, nec multis item ante seculis usquam vixisse, votum Homerum non tantum non accuse ignorant sed vidia ligeminimum rcium Onanium maximo peregrinarum inquisitorenae, rei osculor Madmuoi quem cicdo apud Orphicae ldheolograe peritos audiuisse,singularem illa,quam
oderarent,iustitiam non alibi unquam fuisse inuentam, quam apud Galactophagos obios, atque idcirco apud Graecos non esse quaerendain. Quo suo fh mone ad vitam . posterorum Sexbi allud ediant , qui ante diluuium lactatus solis o herbis vescebantur,' iamque conitas ues in Dei cultat mansierunt .. vi filiorum Dei nomeni acceperint Non,initum igitur. Ii Homerus hac allegorra: sui . ornarit carmin, fingendo Io- in kellor itin, Mi omni lini corum quae in bellis iniqiuissime crudesiuinaeque pec- tr inur pert hsum: , scic ad Galaetophagos. auertisse Hoc certe Ni ad bellum imni a p ta est. accommilitatum . ita vetallinac accidit ante univcrsim inundationem, cum, Deus deserens. Gigantcs s ictibus suis ci jicellarii in poenis benignos suos oculos ad NOchum od eius familiam conuertit, qui necdum carni
739쪽
L I B E R i ii ' iutuos esse, Abios eos Graecis nominaiunt , quasi dicerent: Si quaeras ubi omnium mortalium iustissimi reperiantur,proficiscere ad Abios,non quosvis illos quidem, sed eos qui
nec carnium elum nec vini potionem nouerant. Eo modo nuc quaerenti, ubi res p. casit
in qua omnia quam iustissime adminii trantur; respondet et Thomae Mori libellus, eam in Viopia hactenus inueniri. Caeterum quo propnis tum ad veram historiam alluderent,tua quo ostendercnt,ubi reliquiae adhuc aliquae essent illorum hominum qui Abii siue mortui vocarentur, dixerunt Abios apud Iblos Gctas Ac Scythas commorari: Nam reuera Nochus cum suis germani Abia in Scythia post diluuium primum habitarum,& in Scythia sbia primum sermonem conservarunt; qui deinde pet Ianigenas in Europam venit , II laracibus de caeteris Cimmeriis retentus. Profeciti copiosa haec est allegoria,non historia in modo complexa, sed compcdio lillimam etiam viam ad augustum iustitiae templum demonstrans. Quisquis enim Galactophagos cile volet, nae illi facillimum erit omnes suas actiones ad iustitiae amussim exactas habere. Sed nos a proposito noli ro longius abripimur ad amplissimum amoentissimum que aequitatis campum, in quo Abios ii Eratostlienes,& Strabo,de caeteri quaesivissent, procliue ipsis suisset ad intelligendum, cur Galaclophagi Abii dicerentur, Ne qua de caussa Iupiter oculos
sitos & benignum diuinitatis vultum a Graecis paritor Sc Troianis auerterat. Nos interita Quana possumus proxime hos Gala phagos imitemur, quo Deus nobis tandem lurni num suorum splendore assulgeat: a quibus sat scio nunquam tam diu vultum sui unauertisset nili Troianos potius omni luxus genere dissilientcs, quam Hippe molgos imitari volui sernus. Placeat igitur nobis deinde Gaius ille linctus, cuius perpetuus usus. iustitiam consciuat&aequitatem: laudemus item ipsum vocis arctute luna , qui illua Galacti nomen dedit,cuius interpretatio nobis Themidis adyta rescraret,ac certum iter demonstraret ad felicitatem sempitcinam. Latini posteriorem dumtaxat syllabam compositae vocis seruarunt, Gal-lat Lac dicentes. quemadmodum Graecorum G matici annotarunt a sic obliquos fieri, ut olim rectiis videatur fuisse γαλαξι ita
Plautus clare ostendit lacte dunum fuisse, aiens in Menaeclunis, Nec iacte Lim vi quam si illius est. Unde fit,ut in prima lingua Oai lati ductum fuisse asseramus: quod si Lati-1M dicas, idem erit ac si quis iuberet, linge id quod maxime placci. Quo quidem modo
sermonis nostri faber videtur imperasse, ut delicias naturae nostrae gratissimas sequem
muriquod si fieret omnis iniustitia procul facesseret: nec ea s da, sed quicquid etiam est iiii sumptuoso victu quaerendo molestiarum. Quid vero inter Omnia ea quae lingenda nobis Deus benignitate sita concessit, lacte vel gratius vel salubrius, ves magis varium. vel facilius paratu Docuit nos Pluimus exemplo suo , solum lac nobis utrumque prae stare poste,de cibum id potu.quod qui memoriae prodidit, minus mitatus suisset, si plurimorum se in Hollandia Sc Frisia victum perspectum habuisset. Discant itaque tum .. . Graeci tum Latini quo in sermone vocum suarum originta delitescant, de quantum in iri sit pat tim voluptatis partim utilium ad vitam praecuptorum, si Ieuclitis his Cinime. D. Iiis eruantur. Discant nostrates qua via dc ratione matrix nostra lingua destiarum the-
saurisqiiciat locupletari. Discant istudiosi poetarum lectores, frustra fabularum quaeri
rationcs niti lingua Orphicolum intelligatur. Non in frugiferum nobis errorem Laban tius de D. Hieronymus obiecisse videntur, dum Gai a Galacie diculi plodiderunci. ' quando eius occasone non malum. lac ex Hometui Cunminio lito sic nione cinuis, a .mus; cuius de linc v. magis quam de Aganippes silanis furore correpti ad illud sacrariui stuprimis, ubi vidimus non quosvis Gal.ictophagos. sed eos qui Λ vem tales suillaim. carnibus nunquam per totam vitam degustatis, dc Abia etiam cssent,id est vitae moti a. las expertes,in prisca liae siue fabola siue allegoria fuisse indicatos aeuius rei fueritne cύ- icius Hon rus,nec ne,ut Equidem nescio, ita non magni refert', cum dc ipse δί caeteri Graeci parum intellexerint quibus de sontibus vel sabulae nianai seia, vel casum v critas csset petenda. Est enim de sua fabulis veritas, non minus quam alii cuiuis vero scrin hsed eam iam olim demersam videmus tam altis Cimis otia scrinonis tenebris, εἰ tam crassa verae historiae ignorantia , ut vel nihil hactenus vel perparum sanae intclligentiae quisquam multo studio diuturnaque poetarum lectione sit, e insccutus. Hinc fit ut frustra Abi in Geograptu tum in Nia tum in Europa iniuestigauerint, melius cos
inuenturiat quod αβ ος Graecis notae,id secuti, ad primos Scutitas, a quibusscytinsanas '
740쪽
prima post diluuium aetas nomen habet, perrexissent. Apud hos enim qui iam olim ex
hac vita commigrauerant ustitiam eam quam uomerus indicauit, inuenissent, non illam quidem quae de armorum viriumque humanarum iudicio pendet, de qua inter
Danaos de Troianos erat certamen: sed eam, quam Iouis εαδικον ouux comprobauit.
Dum enim Orphici fabulantur apud Thraces liue Scythas Thracum maiorcs cos Ga- Iactopiragos ominum inor talium esse iustissimos, qui reuera Abij Graecis cliti possent, non aliud significabant quana primos illos Scythas, qui per Dei benignitatem de clementiam de Gigantibus in arca triumpharunt, summa inter homines iustitia excelluisse. verum eos iam Abios esse de idcirco frustra iustitiam allam, ad quam Iupiter luminis sui splendorem conuertitanter vivos quaeri. Idem fere Hesiodus cecinit ad hunc modum, si eum Latinum reddam: Tum Pudor es Nemesis candenti corpore veste Splendida velatae calum petiere gem immortale Deum, mortati s heu desertis
Linquentes misieris tristes dirosci dolores, vetuos Amea poterant ope vel depellire cura. Similiter enim Homerus dixit Iouem cum splendidos suos oculos ad Abios conuerticiet, Danais dc Troianis nihil praeter aerumnas Ad alliduas poenas rcliquisse: ex quo tursus voluit intelligi,eos omnium esse beatissimos ad quos oculos suos conuertit, tantum abest vi Abii dicantur a dura vita quasi vitam viverent non tuendam; quod quidam ad nominis interpretationem attulerunt, Strabonem secuti. Dicat nobis diuinus ille vicRex S propheta, ad quos Deus oculos suos conuertat. Dicet nimirum ut olim cecinit ad citharam sitam: Oculi Domini super iustos.Vide,' quam antiqua sabula cum huius vatis oraculo consentiat, quam apud omnes idem si sermo veritatis r Hic cantat. Oculi Domini super iustos: Orphici fabulantur, Iouem a vanis mortalium contentioni bus Sc inlisis laboribus, talos suos coniicitere ad omnium hominum iustissimos. N aliter apud Estiam Ioua minatur. Auertum,inquit, oratos meos a vobis. Sed quo rapior
Videor mihi de hoc laetis potu magis quam de vino bacchari,& propositi mihi laboris prorsus obliuisci. Quia tamen in lac incidi, non possum ab eo discedere, quin illud addam ,non γάλα modo Graecorum,S lac Latinorum e Cimbricis sontibus manasse, sed acidia. ex iisdem Ctiam M cicam ad utramque Πntem esse deiiuatam, quamuis significatione nonnihil variante. millenim nobis quodvis lac signat, Romanis certum genus lactis acetosi,variis modis parari c6sueti:de quo cum apud Galenum,tum apud caeo illa rum auctorem plura legas licebit, quae ut huc transferam, nihil habco neccste. A Wile quod nobis Sc nomen est pro lacte,& verbum pro lac extraho e mammis Graeci habent 4- θω. αυέλγω: 3c quia Quorunda dialectus auult vel idoli pro est dicit, Latini inde sibi Mulmo , Leo scrvarunt. mella autern eandem habet quam γαλα nominis rationem , composita
voce facta e x si e de Tu,quasi diceres id cuius nos linctus plurimum iuuat.1ne cnim δίν arat bt. mide omnis adiumenti Labet significatione,undeme vocali longo tepore pronunciata, ut eam Graeci in βληχάω esicrre deberent, si oratum balatum imitari vellent, potum nobis significat e melle consectum,quod is nos insigniter iuuet, tum sapore, tum faculta m tate Hinc apud Latinos Mel remanlii Sc apud Graecos με a, vocabulum compositum via. ex sue de bes, quorum hoc altum de excelles signat,illud quod modo dixi, ita ut me liti, Se compolitione per syncopam coalesccte 'ri,id sit, quod vehementissimcnos iuuat. Sicut igitur Inti excellentia adiumeti denotat: ita Incti linctum iuuante,& sic iuuante,
ut citra esus adiumentu homo vix queat vita suain tueri. Qucadmodum igitur Melca, α ιγ γω n ulgeo,& mel e Cimmerio sermone derivantur:ita S Gala & Lac: quoru omnium origines atque rationes nequicquama pud Grammaticos suos qua rant vel Graeci vel Latini.An nihil aliud sonare videtur, quam Gai lib. id est iucundum atque gratum victum : quae vocis ratio Galaistophagorum vitam cleganter commendat. Scaliger egregium se praestat grammaticum,dum scilicet acal,quo fluctus Syris dicatur , deci-uat quod nos plutosyrismo eius lubcnter condonamus. Quo porro minus mirum videatur,Galatas de τά a 4 ai nostrati derivari ni roges clymologiarum doctores,qua θαλ . de caussa mariti soror apud Graecos γαλος, apud Latinos glos vocetuta nis fallor, magis quam piscem mutos videbis. Nobis ua promptu ratio et twum Gai coniugem significet.