장음표시 사용
781쪽
L i B L R i i i i. tivocum monstret ductrina iatque ip:ius cram conlideratio analytica nos doccat eam solam tabernam priimini Sc maxime lioc nomine dignam esse, quae nobis Deum ipsi vii . in cruce demonstrat extent una; intclligi imus omnem animi nosin attentionem ni versari debere,ut de caritatis in cruce extensione omnium latissitna,s ollinem complectente felicitatem , quam diligcntissime semper de ubique cogitomus. de hanc iudicemus eam esse considerationem .ad quam respexit vocis archi ic lus, id in omnibus vocabulis molitus, vi eorum ratio in summis eorum quae significationis latitudine comprehenduntur, praellantissima semper cerneretur Atq. liaec quidem de ari s cram, mirificis proritis de diuinis vocabulis, de non sine diuini numinis instinctu vel a primo fabro concinnatis , vel a me ad caussas suas solutis. Quod ii quam late patet cxtelisio, quae per Gam denotatur, nobis i t explicandum, ante nos dies, quam ingens & spissa rerum consideratione dignissimarum desceret clita. Hoc tamen non eli silentio trans eundum, vocem hanc am non solium extendere notare, sed in frequenti etiam usu nani esse, pro eo quod cst rem felicitet citra omnem culpam aut errorem Geduccre ad pet- semonem. Quid cari exterisioni magis conuenit, quam hoc iplum Quid magis declarat . quam ob caussam catus ille Dei situs sit extensust An non ob id , ut humanum genus ad ultimum summae pes stellonis snem explicaret, atque, ut communem vocis usu in sequar, crugaret uamuis vcrd haec sit ipsius It art& vera Se prima δε-l bricatio, transit tamen ad alia, in quibus ut non sit summa illa considerationis caussa
est tamen aliqua ad communem vitae rationem utilis de saepe necessaria, ne suprema supremae tabernae consideratio patiatur impedimentum . Cuni enim citra pacem, quam Cliristus magister noltc r omni domui solei precari, nequeas cum ullo fructu supremam illam taberna intueri atque considerare, ne l. pax citra iustitiam, suum cuique tribuentem, constare possiti diligenter suu cuique suit notandum , Ω signis certis distinguendum, ne controuersiae quicquam comunem turbaret tranquillitatem. signum igitur eius hi odi mare etiam vocarunt, propter necessariain eius considerationem, fit Ad ninti
in regionibus quidem limes est, in aliis nota quaepiam propria sua cuiusque. Itali & Hispani Gotis eandem vocem sunt mutuati, quae perpetua, diuta ipsis manebit, Matra etit, Latinam linguam Teutonum phrasibus de vocabulis in hanc sormam, qua nite caquam Romanam vocant.& scribitiir de sonatur, redactam suilla. Ainc Marca Anconitam, Marca Tarui sana. de quam plurimi alb limites. Hinc Comites limitanei Marchio nes vocati. Hinc Marca apud eos pro quavis nota ad cognoscendum quid suum cuique proprium sit facta. Porro ut pro suar nostrates plerumque uire dicunt pro moror ita de mis,neri pro mari fere semper citerunt: quod non nostrates modo, sed Germani etiam fm n m. ciunt stuperiores. Nec alio modo veteres Gallos pronunciasse Merx x Mercurius, satis declarant vocabula a primis siue Cimmeriis siue Gallis retenta. Latini itaqtie Mem ex
inerti nostrati voce secerunt, qua forum notamus, ctim ipsis res venalis sic voce tui . Forum autem mera dicitur ab imperativo, quali diceres,considera quid emas aut vendas. t. Neque enim parua opus eli in omendo de vendendo consideratione: qua qui caret, ei tum non censeo frequentandum. Merx a merideriuari, obliqui casus declarant ae ' V mox inde Mercor verbum cum sobole. Anitri item fit nitri ur,pio qui persectam ha bet considerationis excellentiam:quae cum penes Deum tantum sit.nOme hoc Deo est conlecratum.Dr excellens in unoquou. genere dici, Ac cotrarium cius esse aii, crem crebrius dixi,tum paulo ante indicaui. cxterram quod dico Dei nomen esse id tibia sic capiendii vi alius hic Deus alius verus Deus 15sinremus intelligatur.Vnus est Deus, non plures:vnus,inqua, Vnus, tam variis tamen nominibus inuocari potest, qi iam varia sunt vota mortaliu,de quam varia pollet essicacitato. sic Druidu reIigio intelligatur,1 nisi se in ligatur, non Druidum religio,id est,ueritatis doctorum, sed mendacium, impietatis fabricatorum superstitio Se idoloniania dicetur. Sic eos cogitasse,cium alia, tum ipsiim Alphabetu.quod Latini retinuerunt.demonstrat: in quo oratio mox ab initio ad ipsit munum destinatur. N5 alius Iupiter. alius Mercurius,alius Mars, alius Apollo, alius Aercules, alius Minerua, alius Iuno, alius Venus, sed unus Deus omnia in omnibus, utpote omnia bonorum,qualia qualia ea sint, in omnibus principiu internum. Quamuis ergo
alia bona aliis exprimatur nominibus,omnia tamen vocabula sontc cuiuslibet eoru no- ω,AMM .
tantia, pto uno Deo accipiuntur: nec aliud vocu indicat diuersitas,quὶm bonotu ex uno sonte
782쪽
s1 GA I CORVM fonte manantiam diti ei sitat ita, quaecum infinita sit, nullis via piam, quamuis multis. vocibus poterit aequari. Cum enim rerum multitudo vocabulorii multitudinem longissime occdat, de nulla rerum forina sit, quatum uis cxigua, cuius proprium δί praecipuum ei se, quo ab aliis distinguitur, a Deo non promanet ac dctandeat; pauciora nos mina inueniri, quam Deo tribui possunt, fateamur necesse est. Quamobrem si De rum diuersitas de multitudo , nominum diuersitatem 5e multitudinem , quae vere viai Deo dari possunt, sequeretur:nec Varronis nec Hesiodi numerus omnem morti mulatitudinem expleret Plato Ideas agnouit, quae alii ipsius supremae mentis ut Anaxagorae more loquamur in exemplaria dixerunt, alii substantiis incorporeis tribuerunt quiabus Deus in creando conseruandoque votur administris. Quicquid vel hi vel illi diacant, quicquid etiam contra iacas Aristoteles disputet, quicquid earum nomine Plato intellexerit laoc saltem apud omnes cum Philosi,sios, tum Christianos extra dubit tionem positum est, nihil omnino quale quale sit, vel essentiam vel esse aliquod habere,quod non ab ipso uno dc supremo crate proficiscatur. Ipsum autem illud supremum, quo omnia pendent, non possumus nouisse, nisi ex iis quae in nobis deprehendimus: atque idcirco ne nomen quidem ci proprium aliquod fabricari. Ex uno enim nobis
noto, ipsum unum vocamus, clim tamen omne Vnum, quod nos cogitatione coma
prehendimus, excedat modis infinitis. Ex nostro esse, ipsius esse aestina amus: dc quamuis illud ad si immuni cogitationis apicem extollamus, longe tamen subsistimus ab idisius esse per sectione ac integritate. Ex nostravita , quae mentis actio cli, de ipsius vita iudicamus, atque ita de singulis rerum persectissmarum , in notitiam nostram venientium persectionibus, ad ipsius ascendinuis pci fcctionem. Hac via Aristoteles duod cimo primae sapientiae libro ad Dςi unius venit cognitionem, progressus a perenni caeli motione ad primum motorem , a quo caelum dc Omnem naturam dicit pendere : eius deinde quaerens vitam, vitam nostram cxaminat dc diligenter expendit, in qua cum mentis actio supremam occupet arccm, ad eam pcrpit, quae sumbrae coniuncta est voluptati; qualem ut persecti sumus homo persentiscit aliquando , ira Deus habet sempiternam; sed tanto praestantiorem, quanto praestantior Deus est creatura. Nee vlterius nos prodire sinit captus humanus. Quicquid igitur de Dei essentia, bonitate , vira, voluptate, de cateris quae de ipsb differentibus occurrunt , dicimus id analogia quadam aut potius scala, omncm intelligentiae de analogiae terminum cxcedente, ad cum rescire oportet: sic ut semper supremis aliquid longissilue sua perius, de altis limis altius cogitenatis. Qitando igitur Dei notitia quadam rerum no
stratum comparatione dc acquiritur dc constat , uoti mirum si nomina quoque cecodem sonte deriventur. Vcrum ad hanc contemplationem nunquam fortasse venissemus , nisi necellitas viam aperuisset, atque ad eam compulisser ineundam . Tum enim ciemum vota concipimus 3c caeli ianuam pulsamus, cum rebus nostris diistidimus: tum mi imploramus auxilium , clim nos vires desciunt litinianae. Ad famem depellendam sementis necessaria; at ea citra pluuiam, quae in nostra manu non Q.
nunquam laetam segetem dabit. Atque ita de caeteris, quorum homines indigent, iudicandum: dicendumque inter frigidos mortales ad Deum orandum plurimum scinperstimuli incitamentique suisse in cgcstate. Hinc nobis da veteribus Gallis necessitas noot vocatur, eo quod maximus cius usus sit is, quod nobis Deum ostendat. Quemadmodum cnim noni necessitatem; ita eius Ichnaum vocabulum per vestigia retro lectum idem significat quod ostendo de monstro. Omuia enim monstrat atque docet necessitas, dc semper docuit de docebit. Hinc fit ut ex iis nomina Deci fabricemus , quae ut ipse nobis largiatur Optamus 5 frequenti petimus oratione. Quoniam igitur ante omnia nusquam maiore Opus est consideratione, quam in Deci rogando, quo totarcligio continetur; in primis hoc orandum maiores censuerunt, vee copiosissimo persectissimae suae intelligentiae penu mentibus nostris eam gratiam adspiret, qua considerate cum de caeteris rebus omnibus, tum de ipsb in ptimis eo-gitare possunus. Ex hoc igitur voto, quod mentis nostrae tarditas atque caligo concupere coegit, Deum vocavimus Mercurium: simul summam ipsius in expendendis intuendisque rebus omnibus ipso nomine laudantes perfectionem , simul orant , ut huius excellentiae particulam aliquam nostris quoque mentibus infundat, ut omnia
783쪽
omnia dc diuina de hurnaria, caelestia & terrestria, suprema, media dc infimi horum singulas tu in partes tum proprietatcs accurate expendcre queamus. Cum igitur prisci illi nostri maiores Deum Mercurii nomine nuncuparunt, Aristoteli mihi praetuisse videntur, 'ni contemplationem Dei sempiternami sempiternam Dei vitam esse dixit. Quod ii excellens hic vit intellexisset Mercuri 3 nonae, nunquam Deum alio nomine vocasset, propterea quta cius notatione comprehensa sit de vita Dei
sempiterna, de ipse adeo Deus, suom nihil aliud esse, quam puram suam de simplicem dc perpetuam actionem , ipse Aristoteles definit . atque ea sententia summu in primae sapientiae caput absoluit. O Mercuri supreme contemplator,& liac ipsa contemplatione aeternam tuam dimense felicitatem, dignare nos vel una guttula huius conliderationis , ut ea sempiternae tuae beatitudini deuinciamur: Habemus interim statim quam possumus maximas, & ut maiores hab re possimus, tua gratia nobis largiatur, de tam benigne communicata huius nominis interpretatione, qua cernimus totius doctrinae Metapllyticorum, ut vulgo vocantur, summam contineri. Cum V; persectum notare di rimus, Scs Dert contemplationem; quid inliquum, quam ut hoc nomine Deus dicatur persecta contemplatio' at persecta nulla esse potest, quae non sit sempiterna, quia quod aliquando non iit, ei multum ad omnes perscctionis numeros absoluendos deesse intclligatur, ut egregio ab Aristotele traditum habemus. Si Deus igitur definitione ulla explicari poliet, hac eius esset vera ex Peripateticorum sententia definitio, quam Mcrcurii nomenclatura vernaculo nostro sermone declarat. Eodem igitur Aristoteles, quo primus nominum nostratium architectus. adspirauit; de haud itio an quicquam in tota eius doctrina dignius sic admiratione . Climogitatvterque unum Deum praedicet, atque cum aeterna conrumplationis suauitate describat, num putandum vel ab utroque , vel ab altero horum plures Deos receptos. vel Deo nascendi aliquod principium tributum satis et Mentis omnino, te rectae rationis, de communis adeo tensus inops sit oportet, qui his quae modo de amborum sententia in mcdium attuli, non dico consideratis, sed vel leuiter auditis, sibi, sic ut exiistimet, persuaderi sinet. Iniquissimi sanὰ Mercurio iis runt, vel, si verum dic re velim, ex proscita hostes, qui eum turpi lucro praesidere finxcrunt. Nusquam maior fuit Draconis de inuidia de fraus, quam in diuinis nominibus corrumpendis, Se eorum maiestate, a vero Deo ad se detorquenda. Vsus est in sacrilegio hoc impiis limo. cum aliis subsidiis, tum auaritia maxime, de insatiabili opum quaerendarum furore, de quo Mammona in Evangelio Deo ex diametro repugnat. Qui enim , ut Ennius inquit, sui quaestus caussa fictas suscitant sententias, ii Mercurii de nomen de honorem uni Deo ut debitum, ita a primo nomenclatore consecratum, ad mendacem superstitionem trans ulciunt: de ci, qui reuera Mammona est, εο ante hominem creatum , Dei inimicus, dedicarunt. Transiit ergo diti in uinperfectae de sempiternae contemplationis nomen ad sordidum de abiectissimum mpum per s. is p r nefas quaerendarum i ludium , a summo supremae felicitatis apice detrusiam . de praecipitatum ad infimum vitiorum & turpitudinis harathrum i illorum maxime Praesidio Draconis venenum promouente, qui titulo sacro sese po-rulo venditantes, diuinorum omnium Sc totius verae religionis materiam cavi'
nantur, ut rursus Enniano utar vocabulo. Sed quid dico cauponantur 3 cum in se dasti in is fornicibus prostituant, de pro larua dc suco utantur , quo turpissimam meretricem, omnium mendaciorum matrem, pro veritate miseris adulteris supponant. Hac via, lime modo . hac ratione non Mercuri) tantum , sed omnia etiam alia Dei v-nius nomina ad Draconis calliae traduxerunt. quorum ille praesidio atque signo miserum mortalium penus ad siepcllectum aeternis carceribus manciparet. Traduxerunt inquam illi, qui sui quaestus caussa fictas i iis citant sententias , de in rebus diuinis non Ludidos tantum agunt caupones, sed lenones Giam turpissimos, omni scelerum genere inquinatos. Hi faciles corum omnium habuerunt aures, qui Deum, de caelum de omnes caelorum intelligentias prauis suis cupiditatibus cupiunt subseruire. Quis enim eorum,qui sese avaritiae totos deuouerunt, non cupiat cum adorare Deum quem audiat, cuiuis lucro dc honesto de inhonesto praesidere, quem manibus videat ple nam porrigere crumenam,quein intelligat no mercatoribus tantum,sed latibus etiam
784쪽
3 C OCOR v Minuere, atque summatim omnia pecunia: faciendae studia, qualia qualia sint, semper x ubique, si adesse velit, prospcraret Est quisquam qui forma cuiuspiam puellae captus,
non cupiat Deum pulcritudinis praesidem vota sua promouere Z Irati de exitium cuipiam parantes, nonne ipsum quoque Deum vellent vltrices m nus hostibus suis in ferre 3 His igitur de id genus libidinibus ardentes, nihil lubentius admittunt quam eorum doctrinam qui Deos fingunt ad haec studia promouenda, si colantur, paratos: quos ut habeant tam diuersos, quam diuersa sunt vota mortalium, omnia sacrosanctas. 1. 2. . Dei nomina a priscis quondam patribus religiose facta , ad meretriciam idoloni
.a a niae suae ossicinam detorserunt. Hinc tot Dis mendaces extiterunt. hinc Mercurius 2 - . . accepit crumenam , cuius pecuniis venerabile ipsius nomen proditum est, de Mam ra monae consecratum. Hinc κε κυος; hinc ἐμπι-ος; hinc κλε της; hinc a Doc; hinc ἐμου-
et νiος dici opita atque adco ab illo contemplationis diuinae culmine ad infimas vilissi- ' morum homuncionum sordes, nomenclatura, qua nihil diuinius detracta est. Quod
de hoc nomine dico, de caeteris omnibus dictum intelligatur, ne saepius eadem nobis cantio iteranda. Extincta igitur prorsus hoc modo vera fuit religio, de omnia diuina nomina, quibus ea consignata fuerat, in cacodaemones translata: quae pestis co' maiores accepit vires, quod Cimmeris sermonis usu perdito, quid sacris vocibus significaretur, vel pauci omnino, vel nemo sciret. Quamobrem incrito Christiani liaec nomina reiecerunt, ut foedissima idolomania sic conspurcata, ut ne vel exiguum quidem veritatis vestigium in iis appareret. quos tamen rogamus ne aegro iserant, si nos primam eorum originem monstremus, de doceamus, primos nostros parentes Iapetum
M G iarum de Ascanium non fuisse tam demento,ut plures Deos vel crediderint esse, vel nominibus indigitarint. Quod si Aristoteles ratiocinando eo adspirauit, utvnia in Deum esse nec plures esse posse demonstrarit; num putabimus Nochi doctrinnam apud Iapetum M Gomarum δc Ascanium, de caeteros eiusdem linguae proxime posteros minus valuisse quam philosophi sentcntiana, veram illam quidem, attamenc falso aeternitatis inundanae principio collectam Z Absit ut tam iniqui simus iudices in primos nostros maiores. I iuge aliter Plato de Prometheo suo sensit: longe aliter dolis qui primo mortalium ortui fuerunt proximi. Liceat igitur & nobis bene ominari, liceat Iapetum, quem Deus prae caeteris honorasse videtur, a tam foeda suspicione Iiberare. Liceat nobis clare profiteri quod ipsa nomina a maioribus facta clarissime demonstrant. Non Obiit piae primorum patrum doctrinae quaestuosa de in ina degens
iis posteritatis idolomania. Nemo sit tam barbarus, nemo tam obstinatus de peruicax crassae ignorantiae patronus ; nemo tam ingratus δί impius erga optimos suos parentes, id germanos veri Dei, non cultores modo, sed etiam ovilleos de auditores, uti cos insimulet tanti furoris, quanto illi post correpti sunt,qui bona nomina pessima fide
ad cacodaemonu cultum transtulerunt. Sit tandem fas veritatem a tam longo tot seculorum decuisu in ignorantiae claustris captiuam, postliminis iure in priscam restitu re possessionem. Ne inuideamus, obsecro, veris veri Dei nominibus has vindicias, quibus genuini ipsorum natales 1 vesanis figmentis & crassis errorum tenebris liberantur . Quemadmodum idola de maligni eorum spiritus longissime absunt a perlecta sempiternae contemplationis suauitate , ita sacrosanino titulo, quo haec ab luta diuinae contemplationis perfectio nuncupatur, exuantur. Cognoscamus tandem furtivum
de sacrilegum mendacissimorum spirituum ornatum atque sucum, quem ex sacris vetustissimorum patrum scriniis suppilarunt, ut se Dei nominibus miseris Merrabus dis mortalium animis vcnditarent. Iam capiamus & hunc fructum, quo vix video maiorem hominum animis vel nunc labantibus, vel modo ad impietatem dc atheismum prolapsis, offerri posse, ut nimirum ante oculos politam cernamus tabulam, in qualiceat videte depictum admirabilem quendam concentum religionis Christianae, J eorum quae facris veterum Cimmeriorum nominibus continentur. Quod ii Deus Sibyllis extra Abralaae posteritatem natis, salutis humanae mysteria voluit res rare,quid ni fateamur, cum antiquissimis etiam illis quibus in diluuio pepercit, eadem arca reuelasseρ de hos ea factis nominibus vel intexuisse,vel a maioribus intexta accepisse, M per manus ad posteros mandasse Diligentissime itaque cum caetera omnia Dei nominacosideranda, tum hoc considerandum de expendendum extam diligentius quam quae. diligen-
785쪽
diligentillime ad trutinaria examinantur, quo ipse considerationis & contemplationis periectae princeps denotatur. Quamobrem ne commenticiam videar aut fortuitam vocis dedissse lignificationem, videamus an ea picturae quoque Sc sacris veterum signis quae lateroglyphica dicuntur, id reliquis praeterea eiusdem Dei nominibus respondeati quae quidem non sint ab im postoribus de Mammonae discipulis profecta. Anti litissimuMercurii lignum quadratam pilam suisse, satis liquet, cum ex aliis, tum ex Pausaniae testificatione . qui in Messenicis scriptum reliquit, Athenienses Hermas quadrangula figura facere sbiete atque inde ut ab antiquissimis eandem formam ad c teros Graecos transiisse. Et hos quidem Mercurios mutilos fuisse, eiusdem tradunt Attica. Plutat chus in libello, Num seni gerenda sit resp. Mercurii statuas manibus pedibusque carere scribit, quibus tamen membrum crectum additum sit. Quis hic non mox agiam scit,vetustissimos illos in inime credidisse, Mercurium vel hominem aliquando fuisse, vel ex hominibus natur Non quaeramus itaque modo quis fuerit Atlas,quae Maia,& fquot suerint Mercurii :quod longioris esset de immaturae adhuc disquisitionis. Id quae
ramus, quare suerit mutilus de galeancon, id est, ut Galenus interpretatur, humeris breuioribus Se contractis. Certe ipstim mox signum prodit, se nullam historiam aut lio minis memorialia indicare, sed cile purum putum symbolum i nec cile tamen huic prisco de vetuitissimo Mercurio quicquam cum quaestuosis hominibus commune, utpote cui nec crumena sit,nec manus ad pecuniam de mercos tractandas nec pedes quibus more mercatorum per omnes terras lacri caussa discurrat. Quid ρ quod eam habet formam qua ad corporis motionem nihil ineptius Aliud igitur olim Mercuru oc nomine de statua denotatum est,quam vel illi arbitrantur qui de parentibus quaerunt. de in iis variis hallucinantur ien tentiis;vel alij credunt, quibus placuit a mercibus nomen a cepisse. Nemo nescit quadratam figuram summae firmitatis habere praerogatiuam, haeratione longi issime remotam ab omni motione. Capite igiturcontem platio conu nicntillimo designatur, propterea quod hominis intelligentiam oporteat pia antasmata intueri , a sentibus externis ad internos derivata si vel minima rerum iit futura consideratio. Horum quando caput sedes cli propria, propriumque instrumentum:millum signucorporatum quidem inueniri poterit, quo rectius aptius lite contemplationis vis intelligatur. Praeterea quia humanum caput in parui mundi regno suprenati est, supremum sibi rerum omnium agendatum imperiit vindicans i ratio symbolica postulat,ut con platio no quaevis sed cius intelligatur qui in magno inudo summus est jununam'. h bet potestatem. iuuatur haec significationis ratio ipsa humani capitis figura. qua estici rur, ut Deum per rotundam totius mundi uniuersitatem omnia perinde ad inmistrare intelligamus, ac mens nostra id quod capitis rotundi complexu continetur. Et quemadmodum haec cerebri spatiis non contenta, sese infinitis discursibus ad omnia con- , templanda distendit sic Deum quoque magni mundi moenibus minime septum , ad infinitam sese ulteriit; porrigere infinitatem. Caput crgo humanum diuinam deii Pilat contemplationem, multo magis totius mundi egi cisam terminos, quani capitis nostri speculatio sedis suae metas excedit. Sustentatur vero caput quadrata pila siue columna qua firmitas maxima & stabilissima indicatur. Hac igitur persectio ea quae per in in Mercurij nomine signatur,intelligenda, eo quod nihil sit perfectum,quod nύ sta bile dc perpetuo tibi constans, atque adeo ipsa stabilitas occonstantia rerum omnium absoluit persectionem. Neque is qui semel cuique suum reddidit, iustus ne l. qui semel mortem contempsit,is sortis; sed qui haec constantes de perseruo facit , praeclarum ho- nio,.
rum nominum decus meretur. Huic Aristotcles hominem vocavit tetragonum: cuius h. ..
videlicet omnia ita rectis angulis in luderemur, ut nihil deips brum lapsu aut inconstantia esset verendum. Sed eiusmodi hominem, qui reuerant icta agonus, nusquam 'sentium inueniemus . nec suit quidem ullus unquam talis, uno solo excepto Christo icuius humanitas diuinitati innixa atque unita,tetragonum illud quadrangula Mercuri 3 basi delignatum extra omnem reprelientionem Ruod Peripateticus ex Simonide
adiecitὶ reuera praestitit, Se perpetuo est praestiti ira. Quamobrem sicut Mercuti; no men , ita d eius statua diuinam contemplationem sempiterna stabilitate firmatam designat qxia Stagirita Dei vitam descripsit. Nulli itaque mortalium vel nomenclatura vel statua applicanda,ii perpetuam significationis vcritatem, pro co ac oportet, in diui
786쪽
rs c ALLICORUM nis symbolis tueri velimus.Cuilibet itaque nunc liberum esto, existimare quis sit, vel Deus,vel homo, cui ad amussim quadrent ea quae& prisci illi Mercurio suo tribuisse
cernuntur,de a me de Peripateticorum sentctia, non de triuialium scriptorum sonantis
sunt explicata. Sed quid ego hic nitor cuiuspiam auctoritate, ubi ipsa perpetua stabili
tas,dc absoluta contemplationis persectio, luculentam suppeditat demonstrationem, nulli hominum, praeterquam illi qui de homo sit dc Deus, haec symbola posse conuenire, si ad summi iuris rigorem recenseantur dc examinentur. Herodotus docet ab fgyptiis Pelasgos ab his Athenienses Deorum cum nomina tum figuras acceptile, Mercuri, tamen fascinum non Eguptiis, sed Pelasgis deberi. Cicero eum Mercurium linubros cnim enumerac quem AEgypth colunt,tam reuerenter haberi dicit,ut nefas sit euiri nominari. Ab hoc alium facit. quem Thoyt dicunt, litterarum de legum in AEgypto inuentorem. videmus ut diuersa nomina varios pepererint Deos: de rursus ignorantia voritatis in uno nomine varios sibi Deos finxerit. Non licuisse AEgyptiis Mercurii nomenen unciare, credo ex corum decreto, qui nomen Dei vetuerunt profano ore temerari: at ab eo nihil diuersum ipsum Thoyt fuisse contendo apud illos, inquam .primos & antiquissimos patres, penes quos adhuc religio vera a maioribus accepta dc diuinis monitis tradita permanebat.Caeterri qui post Cacodaemonis fraude, & quaestuos brum Curetum auaritia decepti, falsos sibi Deos finxerunt, nihil moramur: id ab ipsis accepisse contenti, quod veteri memoriae aliquod adserat adiumentum. Eguptis a maioribus suis Cliamo de Misi almo Se caeteris vana& dementi superstitione imbuti, prodigiosa Deorum monstra coluerunt.Tandem Cimmerii e Phrygia profecti, videntur regi nem omnem sibi subiugasse,& totam immutasse religionem:atque hinc extitisse illud antiquum apud eos figmentum, cuius allegoria Phrygum lingua antiquissima significaretur quo nimirum semper recordarentur, diuina nomina de ipsorum lingua esse in terpretanda, 1 quibus ea primum accepissent. Huius rei cum alibi, tum in Hieroglyphiis cis plura adsero argumenta: hic illud tantum,quod ad Mercurium facit,attingam. Ci-ydia . cero,si xemplaria quidem sint emendata,Thoyt Mercurium vocari dicit: Plato & itia , . . Phaedro,& in Philebo, eundem Theut nominauit: Ali I scribunt. Lactantius Carbi. lium laudat auctorem,qui quatuor dumtaxat Mercurios enumerans, primum facit i uisS: Maiae filium. Nos diuersitatem hanc hinc ex idolomaniae sontibus, hinc e signiuscationis veterum vocum ignorantia derivata negligentes,videamus quis hic sit Theut sue Thoyt.cui AEgvptii omnem Sc legum & artium tribuerunt inuentionem. Circula seruntur tibii Mercuri j Trismegisti,qui tamen se nepotem Trumegisti facit, non Tris inegilliana:quamuis male distinguentium,ut quidam volunt,errore , uterque de auus de nepos Trismegistus vocetur. Iamblichus de AEgypt ij sui praeceptoris sententia multa millia librorum Tris megisto inscripta suisse tradit; at q. adeo illo titulo omnes insigniri solere,qui de rebus diuinis quicquam docerent. Amo te Iambliche de hoc tuo testim nio. Magnam tenebris lucem intulisti,& maiorem sorte, quam ipse perspicere quiverin Ex eo enim colligo, nullum unquam hominem vixisse, cui vel Hermae, vel Mercurij, vel Thetit nomen principio fuerit tributum,sed libros rerum sacrarum s peculatores Minterpretes, Mercurio siue Hermae propterea inscriptos fuisse, quod a maioribus accepissent omnem omnium rerum diuinarum scientiam a Mercurij numine proficiscio que idcirco ei omnia accepta ferri debere quae de diuinis docentur, indignumque esse augusta sacrorum maiestate, si quis vel minimum eorum, hominum adscribat inuenti ni. Eandem modestiam in caeteris artibus a Cimmeriis obseruatam fuisse credo alenti bus& litteras de leges non hominis alicuius, sed ipsius Dei esse inuenta cuius nonae silentio solo venerandum iudicantes, alterius nominis symbolica notationem eius loco supposuerunt. Quemadmodum enim Deum,cuius vita sempiterna est sui ipsius contemplatio,capite designarunt; ita dc Deum caput vocaverunt. 'uandoquidem abolochois M. ethoit, x dialecto Ambivaritorii Elptiit, idem cli ac si Latinus diceret, ipsium caput. videntur sane vetustissimi illi Ianigenae nomen Dei, quod Got ei Ierimus , in maxima habuisse reuerentia atque idcirco licet quam plurima alia sacra nomina ad alias gentes
manarint, hoc tamen nunquam aliis populis sic fuisse communicatum, ut eius usus v
stigium aliquod sui apud eos reliquum sectile cernatur. Alia aliis nominibus Deum nominant, & iis quidem e Cimmerio sermone sumptis: at nulla gens praeter Cimbim
787쪽
cana trilitterum nomen et oi stupendo artificio Trinitatem te personarii attributa dos gnans usurpauit. Hoc itaque arbitror nomen suisse quod vetitum sucrit vulgo proserri, α loco eius Theut successisse, quo non Deus proprie, sed caput designatur, externum contemplationis symbolum atque simulacrum. Got nomen est solius Dei, nec de ulla creatura potest dici Trinitatis ut dixi, mysteria mirabili explicans arte, cui explicandae iam olim librum dedicaui. Capitis vero nomen licet egregiam tesseram gerat: quia tamen ibit Deo consecratum non est, citra maiestatis eius laesionem in profanorum ore natare potest. Sed vide quo prolapsa in plurimorum nostratium impietas, de audax sese in Orcum p&rcipitantium temeritas. Ad omnem fere assertionem sacrosanctum hoc Dei nomen offerunt, de inuitum ad testificationem prouocant i quasi ineptissimae nugae&scelerata saepe verba digna sint quibus Deus testimonium dicat. Tlioit igitur siue Thetit, siue etiam Thot Mercutius dicebatur,x solo capite designabatur, quod in
quadratam columnam desinebat , qua notaretur tetragona eius firmitas nullam si abl- tura reprehensionem: unaque omnibus innotesceret,sensus communis non prorsus expertibus, figuram no ad tutior iam . sed ad symbolica rationem pertinere. Antiquissimis enim illis temporibus licet status Se imagines mortuorum apud Semigenos Sc Cham i-genos in teptis collocarentur, dc eius etiam, que Deu vocabant, statuae monstrarentur, Ianigenae tame diu ab hac consuetudine abstinuertit: de s Plutarcho credimus, ad centum de septuaginta annos post Romam conditam nulla statua in Romanorum templis visebatur, eo quod Deum mente, non corporis oculis cerni posse crederent. Id ta. men sic ego interpreto nullam quidem, ut sic dicam,rectam statuam, S ad omnia corporis humani lineamenta informatam tum temporis suisse: fuisse tamen symbola de i. notas quasda sacras sic factas,ut nemo eas vera simulacra existimaret. In his suit vetustis. simum votionani signum,quod Propertius multo ante Numam ad forum collocatum fuisse carmine quodam suo prodit, quod ego ab Annij somniis, quibus seruire cogebatur liberavi. Ne vero memoriae alicuius hominis c mortalium numero falsa persuasione in diuorum numerum cooptati videretur, capita quadratis principio columnis imponebatur,ea seruata corum Giuersitate,quae de notationis varietate nasceretur. Cum
enim persectam Dei contemplationem notare vellent;caput,additis alis de galero, sculpebant: cum Dei venustatem, qua caelum de clementa de caetera omnia pulcerrime ornauit.caput pulcerrimae mulieris ponebatur. Hinc statua veneris in Hortis Athena tum regione, in quadratam pilam detinebat: nihil aliud significans, quana perpetuam . . de constantem Dei venustatem,quam rebus omnibus pro sita voluntate largitur. Erat autem tantae vetustatis hoc signum,ut quando&qua ratione positum esset, nemo A theniensium se scire profiteretur. Inscriptio vi an iam Venerem praeserebat . quam cum
unam Parcarum quidam interpretantur, aliquid illi quidem dicunt, sed quid di
cant, non intelligunt. Graeci facilius de sua voce, qua Parcana m eis dicunt, quaestit Parcarum officia explicarent. Nihil enim aliud Moera significat, quam eam Dei ordinationem, qua suae cuique partes constant. Latini Parcam dixerunt, non a parcendo per Antithesin,ut Seruius credidit,qubd nemini parcat. sed a vetusto Cimmeriorum nomine. Parca cnim nostiis idem cst quod ordino de ad aequabilem parit,tem malum redigo. Par quamuis Latinum vid atur, nostras tamen csse tum etinim Patria tum conuersio ichnaea demonstrat. Nam Pe aridem est ac si dicas fixum perduro. eo quod paritas 5 aequitas omnis stabilitatis 5edurationis, inaequalitas te dispar rerum coitio omnis interitus caussam adducit. Iam ea malum est quod Plato necessitatein
vocavit:vnde Calios quasi ca limi, id est mali capud Quidam igitur Parcas e Calio na- έα tas scribunt. Hesiodus semel Noctis filias, de iterum sui oblitus, Themidi, filias secit. V
Noctem Calios intelligas. Plato dixit e necessitate, quam materiae tribuit, genitas. Caeterii in Parca de nostra interpretatione cana significat diuinam potestatem quae clementorum pugnantium inter se discordiam, quae mali nomine designatur, aequita te quadam sic commiscet, ut ad certum temporis spatium cohaerescant atque sub una aliqua forma perdurenti Venus cmo Vrania Parca fuerit, pulcritudini pro sua cuique portione dii tribendae conseruandaeque praesidens; cuius aequabilitas nomen Parcae perpetua constantia quadratae pilae siymbolum meretur. Eodem modo Themidis signum quadratatuit columna, adstabilem diuinae iustitiae&aequitatis firmitatem designan-hh. a dam,
788쪽
dam: auam si Parcam quoque dicas, nibit contractymologiam pecces, eo qui, d conuenienti semper modo procedat. Dicitur aut ira haec horarum mater, eo quod totius temporis diuersitas per horas anni distributa, sese i bus Omnibus aequissimam matrem pr. ebeat.Sed de hac plura in uoltris Amaronicis. Eodem modo aluiquissimi illi Theo iogi , caeteras Dei dotes conuenientibus ad denotandum capitibus in quadratas rei bes erectas desinentibus indicabant , Ut ninurum idem omnium corum quae signisi carentur, fundamentum esse cognosceretur. Latini omnes id genuς statuas Te mi, nos , propter similitudinem, vocant, eo quoiquadratis saxis agrorum sues dii tingue rentur. Numa Terminum consecrasse dicitur , quod dum fecit, idem fecit ac si Cimbrica voce Mercurium collocasset. Ne tamen quis lapidi diuintis honores tributos existimet, Iouem Terminalem omnibus Terminis praesidem fecit: monens Deo in primis curae esse, visiuim cuique definitum maneat, oc certis terminis inclusum. Et certe T Au Graecoriam ,& Terminus Latinorum ,& Hermes eiusdem sunt de origi nis &significationis. Neque enim aliud inter Hermara, Se mi ωνα discrimen cst,quam iuba hoc nomen articulum nostratem habeat praefixum, quo illud careat. Est autem l cr-mivi vocabulum nostras, quo . pro diuersse posterioris syllabae accentu , dc diuersis prioris syllabae significatu , duo diuersia, codem tamen tendentia, notantur. 'ret idem osse quod commune de publicum in Hermathena docui. atque inde nomen ad excrc tum transierri, coquod is publicam caussam agat de tueatur. Jum vocali breui vitest , a ducendo nomen sortitus : vocali longa idem est quod moneo. Vnde H man diuersi potest indicare , semel, ut sit vir publicus, vel monitor communis : iterum, ut sit vir exercitus , id est , ductor exercitus vel exercitus monitor. Mercurius igitur pro laco acceptus, Herman dicetur omnibus his modis , de quia Deus in sic publicus ut nemo magis , Omnibus ex aequo prouidens ne statia: 5 quia omnes communiter, tum interno mentis instinctu tum per caelorum exempla de vates te doctores ca monet quae maxime faciunt ad communem omnium salutem & felicit: tem : Sc quia Deus item sit vir exercituum, ab Hebraeis etiam sic vocatus, id est, dux cxercituum ; de postremo, quoniam sicut communiter ω publice monet omnes variis modis i ita Se cxercitum monet quid sit ex usu rei p. Exca itaque significatione qua publicus monitor Hermani nomine intelligitur, factum est, ut scrino Hermae consecraretur . eo quod is quoque inter hominos publicus sit & communis monitor omnium cogitationum. Hinc ερρονευω pro interpretor , quia sermo interpres sit animi notio num . qua in voce Herman integrum scrvati ir, si Dorum more i uri ita dicas. Ex eadem significatione ratio pendet ut Hermae pro illis quadratisi is ponantur, quae in publico positae, sententias certas inscriptas habebant, qua bus homines publice corum monerentur quibus opus esset ad vitam bene beateque degendam. Hinc Hermae pud Atlacnienses tum antiquiores, tum re nitores quos Hipparchum erexisse Plato tradit. in quorum uno scriptum erat, Admoraci Hipparchus iusta tenere velis; in alio, Admonet Hipparchus omni ex parte cauendum esse, ne quis improbior amicum decipere ausit. Haec de id genus alia Hermis admonebantur; ita ut omnis coriani usus in publica utilium rerum admonitione consisteret, ut vox a tuitian , syllaba posteriore longo acccntu pronunciata designat. Fateantur itaque Graeci,s: hoc vocabulum v iusto Ciminctiorum sermoni , quo hactentis nostrates utuntur, debere. Nam ver hactenus publicum significat dum l)ribaei pro publica via dicimus,& Dert pro duce communitatis. Vnde apud Latinos Herbae nomen remansit. Est enim Hetha quasi nec bat, id est, publica Se communis utilitas, eo quod S herbae commi niter prosint omnibus, S publicis locis citra omnem cultum pallim ei ascantur, quo
adiumenta carum vel ad medicinam , vel ad alimentum omnibus ex aequo cominu nicentur. Pro cxercitu vero Der accipi nemo ignorat. qua ex voce fit ratrali , id est, exercitus seliator, pro caduceatore. Der-btra commune δί publicum hospitium significat: qua invoco Italis etiamnunc cognita clarissima ipsius Dex significatio seru tui . Quoniam igitur Hermari tam varia significat, fit ut Hermos variis rebus apud Graecos praesideret. Hinc caduceatoris sungitur partibus, hinc sermoni, hinc nunciis publicis praeest, hinc ctiam in triuiis ad viam demonstrandum collocavit: quibus intomnibus quaedam forma publicae monitionis auditur. Quocirca Hermam, ut M.
789쪽
rnificans ad Mercurium tanquam ad snem tendere videtur quia idcirco publice moneantur omnes, ut accedant ad excellentem considerationem ,quo & ipsi eius fauore ac gratia diligenter omnia considerare possin t. Alterius itaque notatio ad alterius notationem viam monstrat,Herma publice monente,& Mercurio perfecte considerante. Porro Thuin nobis E'her man diceretur. quod est ipsa publica admonitio, a longo in et M.
O Jγα transcunt ,iuxta commigrationis genus Germanis etiam usitatum, ut in manante monuisse memini. dc ipsium Moneo a sum derivatum doceret, nisi tempus longum in breue tantitasset. A Thermon Latini Termini nomen retinuerunt. Est itaque signum, quo agrorum de regionum fines denotantur,TI ora Terminus vocatus, eo quod sit ipsum illud quod publice monet omnes, eum locum in quo fixus est, iustum esse finem. Et quoniam haec publica monumenta finium designandorum caussa ponebantur, nomen Tcrmini pro fine coepit usurpari. Cernis ne nunc, quam vocabula Si 'symbola inter se consentiant,& quam ad veritatis illustrationem necessaria sit originum de sermonis Cimbrici non vulgaris cognitio. Qui non omnino hebes cst Sc plumbea intelligentia praeditus, is ex his x aliis modo a me expositis clare cernet, nec Lati- orificit. nam,nec Graecam linguam accurate vel intelligi, vel ad primordia sita posse deduci.nisi veterum Palatarum siue Cimmeriorum sermo radicitus fuerit exploratus, & in principia sua usque ad indiuidua clementa solutus. Liquet modo & boc Ennium optime r 'λβUfectile nedum peccasse, dum Termonem pro Termino dixit, eo quod Termon Graecorum vox minus ab origine sua degencrarit, quam Terminus nomen Latinorum. D cui in Amazonicis, Athenas de Spartam antiquissimas Graeciae urbes a Cimmeriis olim conditas fuisse,s: nomina earum citra Cimbrici sermonis opem explicari nequite: unde essicitur, ut primos utriusque lingui natales ad cum pertinere existimare debeamus. Quoniam vero dixi Termini nomine publicam notari monitionem, quae communiter omnibus pateret, recte ritualia statuerunt , Terminum sub tecto non esse colendum.
Nunc itaque quiuis Atelliget, eandem esse Hermariun & Termini significationem, de eam quidem ex codem fonte derivandam. Ex Numae idem disciplina intelligimus t
tam venerationem totumque cultum qui Termino exhibetur, ad Iouem pertinere. quem ea de caussa Iouem Tcrminalem vocavit. & quia Mercurius Se Hermes idem Deus est, colligimus recta conlecutione me bene secisse, dum Mercurium Deum ipsum, qui unus est, interpretaror; non illum quidem quavis ratione, sed ea, qua vivram suam sempiterna contemplatione definit. ad quam contemplationem , ut quam possimus proxime adspiremus, Hermae nomen nos commonefacit. Quamobrem bene dichiis est Hermes Trismegistus, id est, ter maximus, quia nimirum ut pater maximus, ut filius ina imus , ut Spiritus sanctus maximus; atque ita non tres maximi, sed ter maximus unus in trina hypostasi. O excellentem considerationem, Je optimo tute ei attribuendam, qui ut Mercurius est ter maximus: ita spiritu suo excellentissimam quamque in hominum animis abibluit cotemplationem l Errant itaque toto cinio quod pace doctorum hominum dicere fas sit) qui Mercurii Trisi negisti aetatem vel
inquirunt vel designant; nisi verbo incarnato, pro eo ac optimo iure possunt, Mercurii tribuant nomen. Qua autem ratione Trismegistus vocatur, eadem de Tricephalus apud antiquissimos dicebatur, de tribus capitibus insigniebatur. Hinc in triuiis lubenter eum collocutant, tum ut ternarij ratio haberetur, tum ut ipsius Terminus securi M. sue De an omnes publice moneret , quam viam quisque inire deberet. Est ei: im Hermani proprium viam docere, sed nunquamuis; nec eam quae vel Romam, vel Antuer piam, vel ad aliam urbem ducat, sed eam qua perueniendum est ad excellentissimam illam contemplationem quam Mercurius solus potest communicare. Hinc deinde a persectissimo de summo ad imperfecta 5 infima consideratione detraacta, factu in est ut Hermae ad communem viarum demonstrationem collocarentur: quo nimirum in omni loco occasio daretur cogitandi de eo quod Hermae statua primario suo symbolo moneret. Optime igitur ab iis utilitatis communis ratio subducta, qui quadratis Hermis sententias ini cribebant, quarum monitu ad verum de primum Mercurium perueniretur. Mercurius crgo Tricephalus ,&Ti ministus, de intriuiis coli solitus, unus idemque est Deus ter maximus, de trino capite sue trina hy-
790쪽
postasi, quam capitis nomine ve*eres intelligebant, omnia gubernans. Non bene it que illi, quisquis suit, processit fabula , qui Paemandrum nobis dedit, propterea quod Mercuris Tris megisti auum mortalem, de mortalem filium sibi lectorique fingat. Dicuit nos Iamblichus, omnes sacros libros Mercurio Tris inegisto inscribi solere : at hie noster auctor non contentus doctrinam suam ad Mcrcurium reser re, nomen Dei in Perite homini adscripsit: quem errorem caeteri omnes iccuti, de Mercuri, Trismegisti aetate, natalibus dc maioribus quarunt. Fateor cquidem ab eo qui impudenter, ne dicam sacrilege, hoc sibi Tris megisti nomen i umst, multa esse congesta Hermis der δειν se Mercuria doctrina non indigna , sed ea omnia confusale male digesta,& tandem etiam in foedam detorta idolomaniam. Docet enim mirificus hic Hermes Asclepium suum, statuas duabus constare naturis; altera diuina, altera materiata hac quid om parte hominibus inferiores, illa vero esse superiores. O portentas o scelera: o 'impietatem itane de cauila plurimas de diuinis non male dictas sententias praemisisti, ut earum illecebris nos allectos , tandem ad impiae ignorantiae de sceseratissimi suroris barathrum praecipitatest Abi cum tua doctrina ad mendaciorum patrem, & dic nihil tibi fallam Mercurij laruam profuisse, Quis Paemandrum , quis caeteros libellos scripserit, de quando eos primum hoc Mercuris titulo venditarit, nec legere memini, nec certo statuere postum. Platonis certe aetate necdum luisse, inde satis constat, quod cum ipuus Theut faciat mentioncm, nusquam meminerit Hermetis et risin isti, nec Asclepit huius , nec Tat: quamuis fuerint qui Tat eundem cum Theut fuisse suspicaretulit, nulla omnino probabili occasione ducti. Mea nihil refert, quando tandem emerserit: id satis esto demonstrasse, nebulonem illum quisquis fuit, idolorum patrociniit suscepisse;Mque idcirco me suspicari, ab illo Iamblichi magistro que Annebonem , si recte mei ni, vocat nelic enim liber ad manum clit contra Christianos confictum fuisse. Hinc illae lacrumae. Linquetur, inquit Pseudomercurius, iam vates repente factus, A gyptus , terraque quae fuit diuinitatis sedes, religione viduata, numinum praesentia destituetur. Flet igitur ps Aidotris ministus de lectionem statuarum oc interitum idolonianiae a Christianis prosectum : stet item. Asclepius, utercuc videlicet cacodaemonum administer. Nec fient profecto imm rito, si personati illi hypocritae idolorum fuerunt sacrifici: eo quod de quaestu, luein cauponando impiam statuarum adorationem quotidie faccre consueuerant ubet-rimum , actum iam csset atque conclamatum. Callidus tamen suit impollor quine Mole minus sapiens videretur, multa ex eius libris suppilauit : dc ne plagium agnosceretur, aliis phaleris ornata, in publicum protrusit. Quo vero fraus magis cclaretur , statim proxenetas sibi quaesiuit , qui confingerent ante Pharaonem, cui cum Mosi res fuit , huius libelli auctorem vixisse . qua in re quam impudenter mentiantur , facile cernet is qui Iosephum legerit, seribentem contra Appi
nem. Quaesiuit diligentissime Diogenes Laertius plutosisphiae apud Barbaros initia , de cum cius alios apud alias gentes proscitares inuenisset, nullius meminit Merciani Trit megisti IEgyptia , immo omnem AEgyptiorum sapientiam ad Vulca num refert, Nili filium . illius ergo aetatis figmentum esse dico hunc librum Mer curio inscriptum , qua Christianorum religio idolorum cultum in AEgypto Se Graecia cxpugnare coepit. Sed quid hunc pluribus oppugno machinis i Iple Iamblichus unus de iii minis Christianorum hostibus Pythagoram de Platonem ex Mercuri non libris, sed columnis sapientiam suam hausisse prodidit i fassus interim sacros libros Mercurio inscribi sistere, nulla tamen Paemandri, quod equidem recorder, ructa mentione. Redeo igitur eo unde discessi, de Hermas, sue, ut nos hactenus pro scrimus, Hermanos aio nihil aliud, qu.am symbola ipsus Thetit suisse , quibus gra
ues, de rebus praesertim diuinis , sententiae incidebantur : quae idcirco ad Theut velut auctorem reserebantur; quod omnis sana rerum diuinarum doctrina ab ipso ca-Η- -- pite, id est, ab ipso Mercurio, qui capitis figura notabatur, prosccta esset. Quam-Σ. - ta Obrzm initum non cit,.magnam olim dc augustam omnino id genus statuarum ve-
' ' nerationem fuisse , atque sacrilegos cos habitos , qui eat vel deiecissent vel muti lassent. Hinc Alcibiades in vitae periculum adductus, eo ipso tempore quo classis Siciliam impetiturae una cum Nicia de Lamacho praesecturam gereret. Accus a batut