장음표시 사용
801쪽
t ς-- for stris, adspiram nimi tum optatum si icce illam rebus cupitis. Vinum autem maXime ad
--air ' hunc libandi usum solet adhiberi, propter diuinum ipsius calorem: in cuius deiectualia succedunt. Sie Homerus:
Ille cernas M 3ω &σπινα ei videin ei se significationis: de ο δύω quidem sic etymo, logiarum scriptor interpretatur, ut dicat eo denotari sacrificiis Deo de hominibus coii. ciliari SI amore deuinciri, aiens , σαώω σποδω fieri, nulla addita notationis ratione. Nobis sto pria G, ide est quod facio ad pace, e quo concisum σατ ια; quae verbi radix Eustathio placet. Cum igitur facimus ad pace conciliandam, proprie dicemur σανεί ix -- unde Crentensium dialecto σπένδειν derivatur. Quae itaque pacis eli de amoris mutui
conuenientia raeli horum cognatio verborum: quorum alterum ab amore colligando alterum a pace procuranda Originem ducit. Illud tamen minime hic omittendum, huius verbi geminam etymologiam nobis olferrii alteram quam modo dixi, alteram quana futurum μισυν, vel, antiqua Aeolum dialecto, τεί- nobis indi at, Eli enim χνο . .e, pison per I longum, idem quod cibum dare : quod quam conueniat cum sacrificio in quo Christi caro oblata est, nemo eorum ignorare poteth, qui lciunt a Christo dicium esse: Aecipite or eomedite, hoe est corpus meum. Et: Caro mea vere cibus est. Iterum: I sc G H quis mandurauerit meam earnem. Rursius: me est panu qui de caelo descendit. Quid mututis Hic solus verus cibus est animorum, ad quem cibum omnium sacrificiorum car- nos reserebantur ita ut mirum non sit, verbum σπῶσαι a cibo ductum fuisse, tametsi ad libationem notandam non intelligentium vitio transiuerit. Quod si tu rethicar
sutilis philosophari, dicerem verbum stris pro cibo , duci a zoptis, quod signiscat ad pacem: vel Ibi ma, id est. sit pax, adeo ut nullus cibus vere . pla dici queat, nisi ad
pacem referatur. Qua consideratio e fit, ut quoties cibum capimus. cius Oporteat in mentem venire, stullta nos caper. poris alimentum, niti caelesti quoque pane ve-x. . scamur quo solo inter Deum de hominem pax aeterna conciliatur. Vide quam manca si vetustorum tum rituum, tum vocabulorum cognitio,nis sibi a Ciminctiis adium emta adsciscat: quamque rursus omnia clara sint antiquitatis monumenta, si nostrae linguae praesidiis iuuentur. Et haec quidem obiter de libandi tum fine tum notione. Redeundum nunc ad Liberum patrem, gemina ratione, ut dixi, hoc nomen sortitum; quarum posterior quae a laboribus, molestiis, poenisque profligandis ducitur, ad Liboraliorum sestiuitatem maxime spectae, eo quia sicut Nochus mortale genus a diluuio defendit . ita Christus verus Liber, omnes homines c foedo peccatorii barati oeti puelle atque seruant. Quo vero posteritas magis recordaretur huius libertatis, qua per Agonium Martiale donandi estent mortales: instituerunt primi illi Romanorum V . M . maiores Cimmerii, ut Liberaliorum die toga virilis sumeretur, qua fieret ut deinderi ι, --. a ferulis de virgis de paedagogicis legibus iuuentus liberaretur. Lex autem paedagogi - μιαι R ca est lex vetus, ita ut haec optime sigruficaretur per paedagogicam educationem. ut D. Paulus inquit,paedagogus noster fuit in Gristo, ut ex fide iustifica L. M o . remur: tubi venit fides, iam non sulpae agogo sumus. Christus igitur morte sua ι nos eripuit e paedagogica legis vetetis seruitute .le nos iustitiae suae loeta indutos, ii r. . .. sum conuituit. Δηi 'Me enim, inquit Apostolus, in Christo tu irati esto. L iam. Chrastum induistis. Et alibi idem monuit: Induite vos Dominum Iesam Christio. Misi ficum prosecto symbolum suit in hoc ritu Romanorum, quo in Liberalibus toga dabatur, quia esset vellis genus quod de totu corpus tegeret, de hoc ipso suo usii ostenderet,qtiam recte a tegendo vocaretur. Tale nimirum Christus indumentum est. venos totos tegat & protegat ab omnibus adurisitatibus. quod tum demum mortalium geneti datum est, cum Christus in cruce sanguinem suu et funderet, atque morte sua nos aeterna morte liberaret. Non possum satis admirari hanc tantam lignorum de rerum signatarum concordiam i quam, qui casui tribuet, cum eo mihi non magis discrutandum puto , quam cum Marpesia caute. Videmus consensum omnium, Mint ttot significanti illaias eiusdem rei tesseras diuino instinctu a priscis Cimmeriis con-
802쪽
st tutas, ipsum aded tempus respondero, ut ad amunm conueniat cum eo die, quo Christus verus Liber vera nobis adduxit Liberalia ,& nos de Apostoli doctrina toga induit libertatis, qua non solii in e paedagogicis legibus Se caeri montis . scd e mortis M.
temae seriti tute vindici.e da enitit. Sive enim decimum quartum nidi sis quis audi cus, siue decimum sextum Caleini. Apriles, codem calculus euadit, si Lunares quid in menses, pro eo ac debes, computes. Cum enim singuli menses dies habeant vi
sinti nouem de dimidiatum, decimus quattus a novilunio erit decimus sextus Calendarum sequentis menss . cuius diei prior pars mensem praecedentem finit , posterior pars sequentem exorditur: unde fit ut merito primus dies Aprilis, finis dicatur mensis Martii. Id autem genus inenses in usu Cimmetiis fui se ipsum nomen mensis declarat, quod amati, id est, luna, suant vocatur. Et quia finis mensis prioris de principium secundi in eundem caderent diem , voluerunt ut is clima vocaretur, id est, pulcer finis, vel finis eui nihil supersit, quia nimirum mensem praecedentem finii L set. qua de voce in Hermatbena. Decimus solus igitur Calendas Apriles, decimus quartus fuit mensis Nisan, qui quotannis a Mose celebrari iubetur. ad memoriam benignitatis diuinae , qua populum Isracii ini ex Agyptiaca seruitute liberaui: ista G Habuit autem ea liberatio figuram liberationis , qua nos Christus crat a peccati ser-υitute liberaturus: atque idcirco apud Cimbros ante celebratus, quam ludaei eum inta υμ- colendum else didicissenti propterea videlicet quM Ianus ante f.illos suos in Italia tradidillet, quam Iirael ita ex AEgypto commigrasset. lanus ergo cui anni mensumque Romanorum distributionem acceptam ferri debere Cronia nollia docuerunt, Se Iudaicarum legum lator in praenotanda hac die, qua salus generis humani erat exspectanda ad unguem concordarunt, insigni nobis documento, Deum apud Iapeti quoque postero assumendae a te carnis liberandique generis humani oracula reliquisie, tametsii hactenus a nemine fuerint vel intellecta, vel ad veram significati nem relata. Quemadmodum enim omnia sacrificia quae caesis hostiis heri solent, typum gesserunt unius hostiae in crucis ara offerendae i ita libatio omnis. sanguinis vivisci libationem figura sua piaemonstravit:&ut liberario a seruitute .si ptiaca be iugo Pharaonis, notabat liberationem totius genetis humani a peccati 5e caco monis te ruitu te, ita Liberaliorum dies eiusdem rei clatissimam habuit notationem: quae quo se proderet manifestitis, diuinitus suit institutum , ut eadem die togaesumerentur,claris simum indicium libertatis, qua mortalium genus a lege paedagogica crimeretur , dc sublato Cluisti tegumento ab omni aduersitate tuta delitesceret. Nunc itaque vid
mus quotlum Liberaliorsi in Daphnidis morte Sibylla secerit mentionem, quamquo egressio indicatum sit, figuram triumphi Bacchici tum fuisse reapsi: completam , cum
Das finis lauream in cruce meruisset. Semper igitur nobis in mentem veniat Agonii Martialis, Liberaliorum, de togae a Romanis ea die sumi consuetae: Sc quoties libationis audimus mentionem, de libato sanguine cogitemus quoties etiam de Graeco vet. bo ex molam cogitamus, toties veri cibi, quo solo animorum vita confirmatur, recordamur. Nunc igitur Bacchico furore correpti cum Sibylla canamus: I aphnsi ct Armenias eur subiungere t res Inaituit, Daphnis i asos in acere Pacias
Ei foliis lentas intexere mollibω hasta Est quisquam mortalium qui ad alterius, quam Clitisti mortem haec pertinere de- :I in
imonstrare possit 3 Certe cum nihil sani Seruius inueniret . ignorantiam suam mani se . stissimo prodidit mendacio, aiens Caesarem primum Liberi patris sacra Roma transtulisse, Se instituitIe Liberalia r quo nullum posse luculentius inueniri mendacium, ex iis quae dixi, cinuis liquebit. Voluit nimirum diuina prouidentia tam clarum exstare in carmine Sibyllino mortis Christi testimonium , ut nulla omnino cuiuspiam peruetiitate ad alium posset detorqueri .sVt enim in Liberaliorum die clarisimius est Servij lapsus lita ad Caesaris mortem nullo modo referri potest, quod de matre,
mile abile nati sui corpus conrplexa, ptius cecinit vates. Iam ut caetera mittam, qui
potest in hominem bellorum auidissimum quadrare illud i: mat bomra otia D phnis Caesar enim cum occideretur, iam in animo agitabat bellum contra D cos, deinde contra Parthos , tantum abest ut otia amaret. Quid i quod praedixerat
803쪽
si sorte per insidia; occideretur, fore vi res p. ciuilibu lis, s retur', c icili et sunt amantis otia, haec pacis indicia, haec quieti animi ligna. verus igitur Pasilinis cit, Christius, cuius tam antiqua apud Cimmerios fama, vi noni Sibyllino modo carmino fuerit celebratus, sed Bucolicis etiam carminibus decantatus; dc sic decantatu'vt pa itorum. primus de supremus haberetur. In primis autem illud pud priscos iactatum est, Daphnidem amore nympliae cuiusdam colabuissem quod licet Theocritus ad iadam acit imi retulciit aegritudinem, sic tamen est de veritatis arcanis interpremiadu D,ut iRicb. ligatur Christus, supremus reuera pastor amore Ecclesiae , nymplia: ubi duc imma
mortem oppetiuisse. Nunc ad reliqua: tu . G a
Vitu ut arboribus decori est, ut vitibus uuae, Virregibus tauri, si getraxi inguibus amis; it ni ' i i s
uera ita est, Christum totius generis humani unicum esse ornamentum,cum o nis nostra virtus tanquam pannus sit menstrua sanie defoedatus; nec ullum 'nobis ex nobis ipsis decus esse possit. Quod additur, . . : I: .i Postquam te fata tulerunt, Piti ivssa Palei fros, atque i e reliquit Apon, u n i i ad solis deliquium spectat, quod in morte Christi contra naturae ordinem accidit: qu reliqua etiam,quae doinde poeta adire it,referenda niti sorte velimus, post Chrilli motutem ludaeam proclus natiua sua fecunditate orbatam fulta, atque pro ubertate illa sacris litteiis celebrata, tristem sterilitatem induciam. cuius lim sit descriptior . Grandia sepe quibus mandauimus ordea sulcu, bt . foliae lolimn, cse Periles dominantur auena. Pro molli viola, pro par reo narciso, i i ii Huus, o spinis μνstpatiuos acutis. tQuae deinde sequutur,turius ad laetitia pertinent,& dies festos Daphnidi agendos,ceu mors cius non lugenda iit sed gaudio magno colenda ed lucis, sed heroo decoranda: r. Spargite humumfoliis, inducite fontibus umbras tri d 'i . Ait Iuresimandat pera sibi talia Daphnis. Et tumulum facit , o tumulo superadite carmo: ta l lai MDaphnis ego in pluis, hinc inque adsidera notus, i r uel Formosi pecoris critos, formosior sic ut i . LVi et :
Dicit se in terris de in caelis esse, tum quoniam notissimus esset patri, qui de eo dixit: me est luitis meus d lectus, cte. eodem pertinentia : addit deinde se esse pastorem sorino ii pecoris 1 coquod animos pascat dc formosos reddat: de idcirco merito seu cat formosiorem, quia nimirum ab ipso uno dc solo omnis nobis contingit pulchrit do. Atque haec quidem de morte oc sepultura. quibus mox alter pastor apotheosin
Daphnidi, succinit ad hunc modum: . Candidus insuetum miratur limen Olympi, N t os
Stib pedisess videt nubes se sidera Daphnis: si
Ergo alacris siluas cr caetera rura voluptas Panaoh pastore i tenet, Dryadam puta u. . Nec lupus ιnsimas pecori, nec retrare uis VLa dolum meditantur: amat bonus otiaDaphnis. . . . . titita I laetitia voces adsidera iaciant Mi mu I .. 21 IIuro im Ies, ipsa tam mi opes, orbes: . Iiu M. i Ipsu sonam arbusta: Deus Deus iPe cruenalca.iii . m. lGrlonus ofelixi tuis. en quatuoraras, telis i pi Ira iiiiii Ecce duas tibi Daphni, duoia r Phasio. m oetii
Hle adscensus Clit illi in caelum describitur, cuius limen primum septa omnia sidera collocatur: de quia Deus in igne dicitur habitare & Seraphico oriundi leptus est i id lieologo caelum, cuius hic augustum introitum vates describit, empyrcum vocaturi Graeci ab integerrima de absolu tissim splendoris persectione Olympum nominarunt, D. Paulus se raptu dicit in tertium caelum, cuius auctoritate moueor, ut et res caelos in sacris dicteris agnoscam , primum in quo. inues caeli commemorantur , aere dc
804쪽
igne constans, e quo pluuias vadere sceptus audimus i alterum illud in quo plati e Mcaetera sidera, de quo loquitur scriptura diuina. dum dicit sullas caeli. Diuersi,s enim caelos ditici sis planctis ad cribere, de octauum fixis stellis tribuere factae litterae non videntur. Tertium caelum eii Empyream, in quo Deus singulari quodam modo dicitur
habitare. Vnde orantes dicimus: Pater noster qui es in caeli . atque idquidcm praecipuo sibi iure caelum vocatur. Daphnis igitur ultra primum caelum,in quo nubes sunt, de s cundum caelum, in quo sidcra rn ntur,clatus, primus hominum caeli limen intrauit. Insuetum pilisecto vocatur, quianu quam antea ab homine fuerat vel visum vel calcarum. I ple enim primus inii litum hoc iuncia aperuit, dc eius augustam maiestatem , uti verus homo , miratus eii nunc homini patere, de mortale corpus sit a sidera ad ipsas
Empyrei caeli sive Olympi sores euolasse. Haec est nimirum requies illa quam introiuit pontifcxilicsacerdos factus in aeternum , quem D. Paulus ait caelos penetrasse. Hic limen Olympi primus aperuit, piimus intrauit, primus mortalibus ad illud viam muniuit. Hic est Sanctus α Vctus qui habet clauem Dauid , qui ostium caeli aperuit, quod nomo alius vel claudere potest vel aperire. Aic candidus ille Daphnis,cuius capilli candidi erant vehit lana, alba vi nix. de iacies eius sicut Sol lucens ii quem qui sedent, amicti sunt vestimentis albis. uic est primus Se nouissimus, qui fuit mortuus de vivit.
cuius haec sitiat verba : Ecce dedi oram te ostium apertum , quod nemo potest claudere. Orcinus ergo hunc pontificem candidatum , ut nobis concedat limen illud Olympi una secum intrare, ex eo stellas de nubes pedibus subicctas videre, quod non l.uitum se concessurum cile pollicetur, ita ultroctialia, Vt Ostium apertum intremus, inuitat. Placet itaque mihi lectio , quae limen habet Pro ollio, utpote sacrae scripturae proiius consentanea.& candem conteruans cum religionis nostrae doctoribus loquendi consuetudinem: tametsi non ignorem Nicolaum Erylluaeum ab corum sentemia non abhorruit se qui pro limine lunae substituerui. Vcoim necis nec cius magistri animia uerterant, Daphnidum liunc nostrum Christum esse, qui primus mortalium insuetum humanae naturae limen calcauit, &Omnibus suis ovibus aperuit regni caelestis tua iam,
cuius ipse solus clauem se trabere dixit. Optimo igitur iure totus luc aspectabilis mundus de hominis domini sui felicitate gaudet atquc exult. it. 5c de dono incomparabili, quo & ipse innovatus est. Daphnidi gratias agit immortales:
Ergo alacrιs siluas ct caetera rura voluptas P pas pastoros tenet Dryadas putassus.
pacem autem dc tranquillitatem caelcstis qui ctas quam D. Paulus ad Hebraeos deseri bit,ad hunc modum Bucolica allegoria depingit Sibylla:
Nee ivus insidias pecori, nec retia ceruis I Ea dolum med tantur. amat bonus otia Daphnis.
si ibdit deinde totum mundum laetitia gestientem exclamare, Daphnidem reuera Deum esse:
. . Is laetitia voces ad sidera iactant Intonsi mentes , in Iam carmina valges,. Iphis laxant arbustat Deus Deus Age Menalca. i. . ,. . Sis bonus . hora, tuis. en quatuor aras, Ecce duas inbi Daphni, duos altaria Phoebo. Pauid loquens deliberalibus mentis Nisan, foret , inquit, exultaverant et tarietes, secesses ut agni ovium. Et rursus:Montes exultestis ut arietes, Ur c gesscut agni ovium. A cir Domini mota est terra, a facie Dei Iacob. I ui co crtit petram stagna aquata,c -- pes insontes aquai s. Idem alibi: Iubilate Deo omnis terris, alma dicite Bomini eius, ause gloriam lavi eius. Et iterum: Omnis terra adoret te G psastat tibi, psalmum dieat nominitus. Venite . vi te opera Dei terribilis in eo filiis super ios homina. Mui eouertit maieis aridam, in 'um epextra ut pede, ibi laetabimur in i P. Quod si hic S: similia qua-
plurima in sacris litteris canitur de liberatione ca qua Deus populu tuu eduxit ex Algyrto. quibus modis vera Libet alia celebradat Quod aut edicitur, Deus Deus i et Hena cu.mirificc couciali cu illo quod est in Euagelio: i turto ausi , inquit Mattimi sint exi cuta erat custodietes Iesum, τί terraemotu cr hus afe at timueruAt valde, dicentes Veia
μι Dei erat se A quibus ergo hi didicet ut huc Dei filiu fuisse,an no ex ipsis motibus
805쪽
tes C Attico Miremetibus,& rupibus scissis de terra deli is cente/ Sand ex his ipsis. Quamobrem rectisssime cecinit Sibylla, ipsos montes le rupes δί siluas cantaturas Daphnidem Deum esse. Porro quod Sibylla addidit quatuor aras erigendas, id sic intelligi potest, ut tres Deo
trino de viai,quarta Deo ut homini dedicetur. quo limite sit illi allegorico veterum figmento , quo dicunt Herculem imparem Deorum numerum aequasse. Verum videtur Virgilii dis bibutio qua duas aras Daphnidi, δί duo altaria Phoebo conlectat, ad mystorium personarum in diuinis pertinere , ut indicetur secundae persenae carni unitae duas dandas aras quo binarius filiu significet: prior quidem filium incarnatum alter,quo duo altaria Phoebo dicantur,secundae rursus persi,nae tribuatur, sed sic, ut sola diuina, non humana natura c5lideretur. Aras enim Seruius dixit Diis inseris de superis dedicari, altaria vero solis superis. Verum dum aras ad inferos refert, non videt eas Daphnidi
in Deorum superum numerum cooptato minimc conuenire. Varro aram ab ariditate dictam arbitratur: nos rei antiquis limae vocabulum ex sermone antiquissimo petitum conuenire existimamus. Nullum omnino negotium sic accelerandum esse prisci putauerunt , quin tanta mora praemitteretur,quanta satis esset ad Deo sacri scandum de quia haec mora non tam ad rotardandum negotium , quam ad accelerandum pertinere intelligeretur, vocem eam excogitarunt, quo simul moneretur & hanc moram omnibus rebus agendis praeuertendam esse, Ac ex ca seri ut celerius ad optatum finem perueniatur. cir de na contraria esse; de illo tarditatem hoc celeritatem notari cum alibi tum in Hermathena demonstraui. Ex Sr igitur 6c na fit vox circularis Ara: sicut ex Nn de na Ana, media littera duarum vices tenente. Est in trito nobis prouerbio, orationis ad Deum siuae moram,nulli unquam negotio moram attulisse. quo declaramus ipsius vocis Araveram originem atq. rationem. Quia vero hoc vocabulum commune est.& tandem idolorum cultu quoque , si isti atum,nostrates dii: arsiue aut ar quod idem
est, in usu retinuerunt Milo & antiqua mora indicatur, 3c commonemur antiquistimam
omnibus in rebus esse aebere hanc sacrifici, moram. Latinorum quidam ab alto,alii ab alendo altaria dicta credunt: nobis Cimbrica origo non potest duplicere. tum quod in
vel aut pro venerado crebro usi irpemus,uti dum dicimus. Dir est pro caduceatore: tum quod simpliciter elatum vocabulum, ci tribuendum videatur, quod est omnium an vi quassimia. Arida me Dius fidius,ellarae crymologia ea quam Latini sibi cominiscuntur, clim contra a pinguedine potius Sc libatione vocem mereri videatur humoris indicem. Sed quid ego vanas Latinoru rationes in nominibus explicandis ad examen voco, cum nihil illis aridius queat excogitarit Longe secus habet linguae nostrae secunditas: in qua
vocum radiccs cuin rcru naturam exponunt,tum praecepta cotinent ad vitam bene re
cte*instituendam apprime necessaria. Sed dicet quis: Quid Daphnis Mercurii filius,
siue potius Mercurius ipse incarnatus cum Phoebo habet comunionis Diuersis nominibus unum curidemque Deum signari,iam non semel annotatu. Qiacmadmodum ita l. Mercurius perscctam indicat contemplatione,3 nati publicam a monitionem ita Phoebus is eli qui nutrimentsi omnibus os Tert. a inroi siue odii, ut nos scribimus. quod est alo:& mi praetetito imperfecto, , Die, quod est olfero. Quamobrem Deus ea ratione consideratus, qua omnibus tuli a suppeditat alimenia, piacon dicetur:atque idcirco p stor vocatus. Clim igitur Daphnis pallor sit humanae natum unitus, quis non intelligit diuina eius naturam Phoebi nomine designari, propterea quod ea non homines modo pasca sed pascat cita uniueisa Quonia vero alimen tu in inimido est, suci ut qui aquani dicet erit: qua tali sus quia omnia lauatur,crediderunt φοπον ide esse quod καθαψ. Deus igitur filius qui benignitate sua pascit uniuersa Phoebus recte vocabitur : de qui primarim Se purissimum animoria pabulum est verbi Dei enucleatio, de arcanotu reue latio idem quo J. nominatus eli Apollo. Qub vero clarius cernas quanta sit Phoebi M. Dat lividi, cognatio adde de illud ,Phoebu Daphnaeum quo l. vocatum fuiste, cui remptu magnificum Antigonus Epiphanes construxisse comemoratur. Syracusani lieni vel aphnin pastoria caput celebrarunt: ita Sc Apolline Daphnite coluerut , ut Hesychiui prodidit. Vocatur inde quoque δαγογη in Acrollichide Apollini dedicata. Quivi
porrositis copiose vates hactenus laetitiam etiam explicarit, qua Daphnidis apotheosis de ad supremi caeli limen adscensus homines extularauit, addit tamen de alia quibus incomparabile Daphnidis beneficium denotetur, de aeternum eius regnum intelligitur.
806쪽
Reddemus Omphis, cum lustrabimus agros. Dum iuga monita aper, fluuios Ampiscis amabis, Dum. thmo pascentur apes, dum rore cicadae, . Semper honos nomens tuum laudem manebunt. Vi Baccho Ceremi, tibi is vota quotannis Agricolae facient: damnabis tu quoque votu.
Ad sempiternum Christi alludit sacrincium, eiusque festos dies cum cultu Nympha
tum de 'agrorum lustratione coniungit. Per Nymphas aquas baptismi intelligere possumus: per agrorum lustrationem, lultralem lauacri csscacitatem. Quod deinde addi-aum de Baccho de Cerere non ablur de inserti queat ad panis de vini sacramentum,quo corporis de sanguinis Domini participes efficimur,& ipsi Cluillo unimur. verum ne nimium scrupulose singula discussisse videamur, his modo contenti erimus in diuinum Sibyllae vaticiniu annotatiunculis, quas qui saltidiet, cum procul a nostris scriptis arn tam velimus. Nobis nihil nimium est in hac palaestra,qua c5tra atheos siue philosophos quo falso titulo quidam sibi placet siue barbaros quoru maxima turba ejὶ certamen proponitur, eo quod clare cernamus lianc pestem indies magis atque magis virus suum in hominis animis propagare, cui sectarum in religione nostra diuersitas insignia suppeditat at imenta. N uc ergo de Hermae monitu didicimus,quam vere a priscis traditum sit Daphnin Mercurii filiu esse, te id quide ea ratione, qua Criophorus est x Mηλα dita a Grecis nuncupatus Sui sciat modo hoc quae de Mercurio Gallorum ex Druidis id est,
ex veritatis magistris accepta, candide putaui communicanda: qud tandem Mercurius communis omnium Deus esse cernatur: qua in re si quis nostram accuset prolixitatem, is sciat infinito a me pauciora in medium allata , quam argumenti latitudo postularet. Nihil enim hactenus dixi de vi Mercviij, qua trahit non homines tantum, sed omnes etiam choros angelorum. Primam Mercviij originem in nraα- esse tradidi quam vo- a muniacem si iclinaeorum nominum ritu Gamines, inuenies rutram, quo denotatur trahendi vis,qtioad eius fieri potest, explicata atque extensa. Monemur itaque hoc nomine in c. sider.itione persecta, quae non potest esse nisi in materia persecta, cxtremum esse suum eorum ad quae res vel trahi vel cxtendi possunt. Cum crgo per caerimonias trahimur, cum perdoctrinam trahimur, cum occulto supremi boni impulsit trahimur, trahi nos intelligamus ad persectam contemplatione; α cam esse mensura atq. modum trahentium omnibus sius numeris explicatu,ut cognoscamus Deum, cuius visio,vt persectam absoluit conici latione: ita summam absoluit felicitatem de vitam sempiternam. aut idem est quod violento impetu trabo. qua voce retro per vestigia lecta, ad religionem Me aerimon ias deuenimus: a qua vocula Curctes religionis & c rimoniarii capita dic utur. videmus creo dum Marcur conuertimus, omni u violento impetu trahentiu illum csse
supremum fine, ut ad perfectam persecti contemplatione adspiremus. Nisii igitur cogitationem de calatim cohiberem, nullus de la perfecta consideratione de vi trahendi ad eam ferente considcrandi scribendique finis esseC Pergamus ergo ad reliqua quae Ca arde prisca Gallorum prodidit religionetoli Mcrcurium inquit Apollinem, Martem.MIouem de Mineruam colunt. De his candem sere quam reliquae gentes habent opinio. cis, nem: Apollinem morbos depellere, Mineruam opem atq. artificiorum initia tradere. δι- Iouem imperium caelestium tenere, Martem bella regere. Huic cum proelio dimicare constitueruiit, ea quae bello ceperunt, plerumque deuouent , quae superauerint animalia capta immolant, reliqua qua res in num locum conserunt. Multis in ciuitatibus harum rerum exstructos cumulos locis consecratis conspicari licet. Neque saepe accidit, ut neglecta quispiam religione, aut capta apud se occultare, aut posita tollere auderet, M. . grauissimumq. ei rei supplicium cum cruciatu constitutum est. Haec de Diis Gallorum Caesar: in quibus nihil est vel difficultatis, vel obscuritatis, si nomina diuina intelligantur. Ea apud priscos varia unius Dei dona exprimebant, quorum sopsema ut inutilia Scininime ad quaestu in facientia a lucti petis Curetibus obscurata sunt: infima de ad plo iam vitam spectantia, sola sunt commemorata. Hinc Mercurium non supremam M persectissimam contemplationem sunt interpretati, sed viarum atque itinerum .
807쪽
lucem dixerunt , Si vim maximam habere ad pecuniam siciendam, propterea quda
his in rebus vulgi iludia versari, atque omnem poni viderunt contemplationem. Nec alia ratione Apollinem morbis depellendis praesecenuit,quod hac via pecuniam sibi de ampla donaria parata cernerent. Apollo,ut modo dictum, filius cli patris aeternus aete ni : sic vocatus, Quod cx abditis infinitae potestatis in cerebro patris latentis abyssis totam protulcrit uniuertitatem, de praeterea genus humanum liberaturus esset ex antro
Tartareo. Dictio compotita est ex dis hol lira, quod Latinies sonat, ab antro libero. Des antrum est de spelunca, in qua quaestini, in tenebris delitescunt. Graecis itaque Δολλος dicendus esset, sed consuetudo ex aspirata tenuem fecit. Quemadmodum autem Apollos idem est quod liberans ab anim caliginosi, i ita Nomius dictus est a pascendo, atque idcirco Daphnidi, coniunctust tum quod alat uniuersa,tum quod carne humana assumpta, genus humanum verbo Dei pascat . Odiosus sim, si quae vel Plata
vel caeteride Apollinis nomine tradunt, refellere contendam ; cum cuiuis liquere possit, nihil aliud quam vana caecae ignorantiae ei se deliramenta. Macrobius spectabili Silis corpori Omnia diuina nomina seruire cogit: nos imaginem quidem in eo agnosci mus stipremi reuelatoris, sed Apollinis nomen ad naturam referimus infinitis spatiis altiorem, pro eo atque vocis postulat interpretatio. Miror maiorem in modum quam quicquam soleam rerum maximarum, insignem vocis huius Apollos compositionem: quippe qua simul expressum cerno, Deum filium non tantum omnia ex abditis patris abusus soluisse,& omnium mentes ab alta caligine liberare,sed nos ctiam inferni bar thri, antri horrendinimi carceribus exemisse, atque ita simul declarari, eundem totius rerum uniuersitatis este creator c, simul liberatorem generis a se creati simul etiam eum qui omnia occulta ex caligine dc ignorantia soluit de in lucem prosert. Iam ii vestigiiς versis inlistas, duo offerentur intelligenda , alterum vi diccis ac precari monearis ad hanc formulam, Salus accurre, alterum, ut animum tuum adhortetis ad hunc in dum : Agc anima curre. Nam tol-Iπ-a utrumque indicat ei qui diuersarum linguae Cimbri dialectoru non sit ignarus, ratione geminae significationis ex Sol potita. Do- cui ante, amo frequenter transire, ut dum pro summon dicunt Allcmani, bc ab e dem suam Moneo faeiunt Latini. Nec aliter ex tali sit Bola apud nostrat . unde soldurios derivari dixi. Ex Bal igitur, quo salus denotatur, Sol fit apud quosdam atque ita Milopa, idem est quod Agedum salus accurre. Quae conceptionis verborum formula,non patribus modo Civisti natalem exspectantibus , scd nobis etiam optime conuenit, rogantibus ut per Christum cito salutem cUnicquamur, quem vorum Apollinem confitemur. In alia dialecto tot notat animam, ceu ea sit totius h minis conseruatio: in qua notione Britanni vocem usurpant. Latini item corporatum luminis Se caloris fontem eodem vocabulo intelligunt: de quia hic spectabilis quidam mundi anima esse videatur, de quia in eo salus rerum omnium quae si ab senium iidunt consistat. Quisquis ergo alidit nomen Apollos, retro per velligia recuinat, Ma nimam suam ad cum cursum incitet, qua curritur ad veram de solidam salutem.Nolo
hic onere Latinos, a Tna , soluo haruere, per conuersionem , te a stol pro talute, Solis
dum sicut a Bal nomen salutis. Eoy autem idem esse quod curro dccut , nemo nostra' tium puerorum ignorat. a quo Toma, idem quod accurre. In conuertione autem tem pus mutari uitul mirum, cum non eadem velocitate in cando & redeundo semper v tamur. Et haec quidem nobis nemo mortalium , sed ipsemet Apollos r clauit; qui xt niis ab antro de caligine liberet, ac salutem sininam accurre faciat, seruidis pro cibus oramus. varia eius apud veteres tum Glaxos tum Latini sunt cognomina.
iuxta variam filii in diuina Trinitate considerati Orici I. In primis; si anc omnia ex abdito maris abyssi, produxit, ut in omnibus diuinus ternarius agnos eat , nee quae quam in rerum natura consistere possit, quod teritatio non innatatur, Apollini ij podeni dedicarunt o Quemadmodum enim per temarium Omnes ideas ab uno Procliis, in iis qua in Platonis Parmenidem si riplit, desiendere docet; ita priscisti omnia tertiario tamquam tergemino pede stare, eleganti sacri tripodis symbolo in dicarunt. Quae alis de tripode fabulantur, ea, ut pocris nota, lubenαr Pro re id unum semper acturus, quo ea Apollinis beneficio reuela in , quae caturi hactenus ignorarunt. Thraces Graecis Apollinis nomini internetati sim , dum Delion vocorunt.
808쪽
est. quia omnia produxerit ex arcano paterna: iud- ω '
tione cogno ina habere L. cium itaqu*M Lycoreum nuncuparunt, a Tut quo bo- lamis obnam sol tuum dixin t ri Lucius ergo sortunator cri c pN, Vnde Lycor iis apud - A Orph ivn,prina a felicitatis caulla. Quia 'cro maxima felicitatis pati insi 'letu con. s. e his hi Me,uόsti illisen loris vini raulit vocarunt, unde Lu pud Liaxinos minans , , ..., dein i fila qua ex uoti ea ,ex suem Merx factum videmus. Quando qui in in c. templatione Dei felicitas summa ponitur, neque haec citra diximum splendor ' Incimtes nostras illustrantem haberi poteli bene reclςque factuina iis, qui splendbria fellacitatis nomine nomen dederunt. Orpheus in hymno Apollini cantato: Hinc MλυαπWixen dici quod prosperos generet succcssus limis secus atque an λα--- πιι num la 'ocu in vocarunt siroi. Annus clii n ut lis sirculus taccentos sexaginta quaque di ccii vj oculum quoddam connecte', boni Ornini caussa a.Cia, ---ibris Tut bai; , id est, prosperorum succcssuum siue fclicitatis vinculum nuncupatur: sit --βqiue tis o lari assim ς' s Priscis ruthus ad unguem consciaticus; ita iidicula sunx Aedelira quὶ Lupi M SQ isc gnatione rescit ElianuM Nec minus ineptii quod Clean ilixi dixit, Lycium ob id vescari Apollinem, quod Vcimii Pi ρος- pix ς, ixa ipsc ci. .. quo i. radiis si is rapi thurn re. Quam vero pris Cimmerio uin nominibus sol mi ὰὐ.dis nil lauatium, Wannus faustum prosperitatis vinculum Vocetur,si non aliunde, . . at mit ex ipsρ vo na, qu* circularis est praecedentis α sequentis tompolis. ηςxus, do vero cWla nobis interpretatione claruni et co quod circulus in principio α Oi d uincipudis su irmam h beat firmitatem. Grpeco primani lycςm quae piae dit Solis M. texuexu in P μ ν ν asse, iij. sit Macrobius q*od bene quadrat cum noli a tute preta cono, MK0iiii est yx homines summo manc cxperrecti Deum Precentur, ut diem sibi
henes ortu ci: S . x votum hoc singulis conuenit auroris ista toti conuenit anno vi Riu hapi nominetiar quo vocabulo Deum orare videmur, ut tot nobis dierit m conne-
x i lici is instilum, quot sol uno suo circuitu compicli dit. Visai is λ όφως, m. H. ius es usini v ahyli usum non apud doctos in*do viros, sia apud plebocis etiam Me medio vhlgo homines tempore suo suisse gustathius scripsit: tui tam n mirum est. ii rami su i ocu ratiψncinuehiganda frustra torquea . Homeri versus, cujus otio Me do hac. voce verba fecit,septimo Odysseae libro legitur a Macrobio citatur: . innas lui, con quid dici debeat,ex notationc vocis αμφι coniectare quiuis pos in modo quid Lymisinsic usin id i ei. Cum cnim ipsa aurora fauo nomenclatura Lyce v mori comine Lycoplios, idcit,lux ma utina ioctis ea pars Amphilyca d enda, . M: O ut oram est, i licet phm ima diluculum proxime praecedens. Docet go te ςrepusculum matutinura mi pia postremae notari parte, Graecos iam in
809쪽
niat, ut vanum est A: nihil faciens ad vocis origine ita condonandi sunt id genus errores iis omnibus qui noliti sermonis sunt imperiti. Lucianus yrima lucis crepem initia vocavit, ita vi ta aperta auroram dicat, λυκαυγὲς primam albescentis caeli luce. vi autem prisci auroram arait quo prosperitas notatur niligctarunt: ita δc Iouem Luc tium vocarunt,m quod hica ut licet,id est, prosperitatista bonae fortui caput sit 5: rigo. Latini crepusculii matu; num Auroram vocat uni, ab antiquo Cimbroru epithetato quasi Aii reo: nominaretur,quo antiqua de veneralia motio designatur. Mouet enim homines ad cosuetos suos labores,nocturna lucis primordiis rumpens quiete: cuius ii mine in signe cotinetur documen tu, non opor aere nimirum homines diutius quiescere,
quam ad prima vi q. crepet; lucis momenta. Quamobre qui volet rebus secudis Se be ne euntibus lEmper frui,is perpetuo cogitet de viroq. nomine dc Grci Ad Latino,& illi credat in dubio lucis primordio sontem esseprosperitatis, huic non esse diutius iii lecto quiescendsi, quam Amphilyca nox primae luci cesserit. Ne vero quis putet ab aura Auroram dici, quasi aurae hora is sciat Auram ite Cimbrica esse vocem,ae nihil aliud nota
re quam antiqua ac venerandam celeritatem. quae cum primum te maxini Ein luminis di initione cematur, factu ut pro splendore vox usurparetur. Quonia vero aer limpidus no turbidus, antiqua de venerabili luminis suscipiendi facultate pollet.isq. leui flatu plurimu iuuetur, pro grato spiritu aura coepit usurpari. Quod Varro dixit ab auro auroram dici, ludit id ad lepus aer aurescat, id vanu est, tametsi κροκοωλλου epitheto videat ut approbari. Est quidem aursi eiusdem originis priore nominis sui parte, sed pollerior pars facit ut antiquam potentia signet,eiusdem voculae indicio iactantiam potentiae iunges. nomenim idem est quod validuliue valentia, sono productiore iach siti in notatura. Virgilius ut alias alia Autorae cognomina dedit, ita inter caeteravnu habet quo eum
logiam proxime secu tus videtur: ... .
Aurora interea miseris mortalibus alniam talerat lacem, referens opera atque latores. Sed haec extra re. Lupus autem cur λύκος vocetur, mea non pluris refert, quam cur c
tera pleraq.tum Latinori tum Graecorum vocabula longe a primae linguae puritate d generarunt. ,loe apud nos ide est quod deglutiendo deuoto:&Blit idem quod demisetio: estius iteria praeteritum imperiectum est stlot, idoneu verbum perpetuae luporu v
racitati denotandae. Hinc si principio sibilus auferatur, origo vocis His siue Mae existet, cui terminatio adiecta λυκον sacit. Eode modo Latini Eup, id est. occulto gressu tulidior quod Aristoteles dicit esse lupotu fere propriuὶ fecerunt vocabulum Lupus,accus tus ratione neglecta. vide quam nilui asant qui citra Cimbricae linguae praesidia vetu starum vocum origines quaerunt quam a. turpiter omnes de Gr i de Latini in rebus no bis clarissimis hallucinetur. Ia quid dicet de voce Paean 'Festus a mLin derivat,eo quod Apollo sagittaru ictibus ferire mortales putetur. Egi tu vero vocis sabrum quiDeob neficentissimo a nocendo nomen tribuendii existimauit. qii aeque absurdit at l. illud Apollinem a perdendo nomenclaturam habere. Alij alia somniantiquae ros erre nullum operς haberct pretiu. Hoc interim notandia, priscis sollem ritu iactatum fuisse n. παιὰν, quod alij ο ναῶν protulerunt qua diuersitate sese non intelligere quid dicerent aut rogarent, prodideriit. Freques cst in sacris noliris cantionibus Haleluia Ad Osinia, sed quid iis voci ς notetur,paucissit mi noriit. Ide quodam accidit Graecisis acta nominad prisca Cimmeriorii teligione mutuatis. In Hermathena&Abecedatio doceo I voealem blLdientis essestus nimirum qui sese in gratia cuiuspia insinuare nititur.Cum enim preces nostras in eiusque rogamus praecordia penetrare cupimus,exillissima bac& ad penetr
duni maxime idonea voce utimur. Eaute ipsum Vnuna notare omni u rerus undamentum, eode loco demonsti quod tamen accentu longo proti unciainus; quo fit vi Graeci per suum dixerint. Παιαν aute fit ex nostio dat an, quod est ncipe iacere pace, taue, incipe satisfacere. Est igitur in se iis ide ac si Latine dicas: Blalidi inme nostras preces tibi insimiamus, o ipsum Vnu,ut incipias satisfacere dc pace nobis ci ciliare. Quis in bnon audit. hanc ositionc priscorum patrii propriam fuisse.obsecrantiu filium. ut pacis cupatre meundae mysteriu acceleraret. Quauis veto id iam olim sit absolutu, licet tame ocnobis eade precationis formula uti eo quod perpetuo nobis opus sit hac paciscatione
810쪽
Are, Dai- an, quam olim Graecorum poctae, certo scientes, eum nostrum esse pac sic intem. Callimachus in hymno huius antiquitatis ignarus, quamuis ἰη α frequenter iteret, putare tamen videtur ab ri hanc vocem deduci, ut hi versus ostendunt:
Hie videas hi A primum acclamatum fuisse, clom serpentem Apollo occidisset, ac mitiν
in uti ior a poeta esse mutatum non ob alia caussam, quam signiscationis ignorat iam de verius concinnitate. Licet poetaria fabulae multis ino iis a prima sua sinceritate degenes rarint non est tamen in iis veritas ita prorsus vel obscurata vel cxtincta, ut nulli eius appareant vestigia. Acceptu nimii uerat a priscis Cimmeriis, hanc acclamatione ἰὴ παιὰν ad Apolline referenda, ea ratione qua obsecramus, ut serpentem hostis humani genetis
occidat radiantibus famei sui amoris sagittis.at . id quide faciat descendens in Pytho, ratis
id est, ad putredine huius nitidi, accepta vid licet humani corporis coditione. Erat enim in arcanis oraculis,Deu ad hanc Pytho, id est,ad corruptela descensui ui& in ea terribilem illii dracone occisum iri.&tum demuomnem vaticiniora veritatem in luce proditura. Diuinum hoc Oracululata cacodaemon corrupit & in irem sita vertit,ut se Apolline esse mentiretur,x id quod futurii erat, fingeret preteriasse com mento inter miseros homines sparso,nescio quem serpente, Pythoum ab ipsbolim occisum fuisse,at a. eode loco vaticiniorii vim suscitasse. Sciuerat nimiiii callidus draco sole a veto Apolline cocul
candii, Nisi vera doctrina inter mortales de vita aeterna exoritura:at q. huius rei inmus. Mu di. tis oraculis exstare promissione: cuius fide ut uerteretimcndacia confinxit,quibus vera vaticinium huelligentia corruperetur,de tande in meras nugas 3d vesana c6menta tras
iret. Hinc Delphicu siue Pythiu oraculu, reuera Pribus nomine dignum, eo quod tota
esset pseudapollinis fraude ad corruptela animorum comparatu. Hac via immanis se pens ab Apolline occidendus, persona sibi Apollinis sumpsit, A miseros mortales in ea pertraxit dementia,ut ipsi accinerent hymnusiue ephymniti Dei filio canendum. Clim ergo pii vates instituerant, ut scilis carminibus succineretur I Npai. , S e pat an de id quidem ad eum finem, ut verus Apollo, d verus magni consili j reuelator festinaret ut patri caelesti satisfaceret atq. nus mortalis a dracone Pythoo in ipsa Pytho, id est mo tali corpore liberaret. Hanc Epoden immanis draco bestia abominanda de fatalis omnium malorum auctor sibi via cum nomine Apollinis arrogauit. H inqua bellua, siue,
ut cum Callimacho loquat, patu ος θηρ Aiνδο α:ic. id est, inielix bestia, horribilis draco, dum se occidendum scitet sese finxit occisum,& simul sacrilega stata de sibi arripuit diuina nomina diuinui cultu: d cum pater esset mendacioris omniu, veritatis vatici niorumq induit larua: lua in professione ut facilius falleret, impollutis suis aliquado v ritatis nonnihil miscere consueuit,tametsi non dubiic, quin nonnunquam diuino nutu coactus quaeda vera protulerit oracula ut est illud de lao vero Iudaeoru Deo. Si quis volet clamis videre quibus technis diuina sibi symbola de oracula Diabolus arrogarit,is legat Firmicum Mat si,utex auctore, quam ego sim, illustriore codiscat sartiua laruatidaemonis ornameta vero posscitari vindicare. In coinueniet illud: ἰκ rQb igi βρωκα, ἐκ κυριεαλου πέπωκα. πα μυ κὶς , id est ex tympano comedi, ex cymbalo bibi actus sum mysticus, cacod mone sibi ex Dominicae coen mysteriis suppilasse. Et rursus istud:
e e vaticinus de Christo apud vetustissimos celebratis. Ite aliud, A:ἐκ πέτρα: id est, Deus ex petra,surreptum esse ex oraculoquo proicebatur Christu fore petra quae caelestis Ierusalem eli et fundamentia. Quid multis apud hunc videbis nequis linium humani generis hostem omnia profanae luperstitionis symbola de sanctis venerandis . prophetaria oraculis ad abominanda sutoris sui scelera trai tulisse. Nihil ergo noui dico, nihil piis au-kk a ribus