장음표시 사용
361쪽
Quaeres. 7. Vtrum homo possit agere simu
femel propter plures. Aura ultimo statuato 'totates e
R p. non potest et Quia de ratione finis sim-iplicitet ultimi , totalis, & adaequati, est, quod omina ad ipsum , ipse vero ad aliud non referatur 3 atqui repugnat simul dari duo. ultima hu; smodi; ergo, c. Hinc gentiles, qui plures sibi proponebant deos, rationem finis ultimi inter eos dividebant , ita ut unum Probuno bono, largiendo, alium Pro alio colerent.. Quaeres 8. Quia sit finis ultimus hominis RRU .st beatitudo , quae definitu' Status
omnium honorum aggregatiove perfectus . . ,
Quaeres R. Quoruplex sit beatitudo λRespond. Duplex , objectivo,. quat est bonum cujus possessione satiatur appetituS. hominis. 3. - ω formalia quae est actio, qua , cum sum mo voluptatis sensu, Possidetur objecturix beatitudinis . Quaeres ist. Quid sit beatitudo hominic obje
RUA. Est Deus , quia solus. potest hominis. animam ita satiare, ut nihil amplius. ipsi: desi-.derandumi supersit,. juxta illud. Divi Augustini
lib. 39, de civitate Dei, Cain secim nos. ad. te , O' inquietum est cor nostrum donec requiescat in te. Hinc sequitur res, terrenas. , Put honores, divitias ,. scimtiaS, ω. Animam. Oe cupare posse, nullatenuS satiare. Quaere II. In quo em ac be4titudo sin alis Respond. Thomi H eam . reponunt in Visione Dei intuitiva , Scotissa, in solo amore fruitivo. Tandem plurimi in gaudio beatifico, quod
definitur: Intimus ac suaviissimus creat4 mentis sensui , quo mens adeo sibi conscia est δε bene ese , ut nihil ultra experae . Horum sententia
362쪽
probabilior est : nam I. Scriptura Matth. 2 T. dicit: Intra in gaudium Domini tui . Et Di
Augustinus lib. Io. confess. Capit. 23. Bearavita , inquit, ess gaudium de veritate . 2. Beatitudo formalis, est status beati, quo in summo bono clare viso & amato tanquam in suo fine ultimo omnimode satiatus, suavissime con- quiescit; atqui talis status Armaliter habetur Per gaudium, ut constat ex ejus definitione :ergo is Quaeres Iz. Quot sine dores anima beaea PNe pond. Sunt tres , nempe inamissibilitas gloriae , impeccabilitas , & modus quo Deum diligit. Itaque: a. Beatitudo est inami bilis , alias cum ti more possisteretur, & sic non esset status om- .nium bonorum aggregatione perfectus.
est aversio a Deo , iam pati non potest cum
amore beatifico, qui est intima unio cum Deo is3. Beati necessario amant Deum , tum necessitate specificationis , ita ut non possint eum odisse , tum mecessitate exercitii ita ut non possint ab eius amore cessare. QuaereS II. Quot sint, dotes eorporis beati pN p. Sunt quatuor, quaS refert Apost. I. Corinth. I s. nempe, impasFbilitas, qua excluditura' corpore beati omnis passio corruptiva. Su rilitas, qua redditur alterius CorpDris penetrativum. Militas, qua redditur imperceptibiliter ac celerissime mobilo. Clarisas , qua redditur luminosum & simile crystallo.
Quaeres et . Quid sit aureola P Re . Est animae beatae gaudium accidentale de excellenti victoria sua , in corpus speciali
363쪽
mundo; a. Virginum, qui de carne. 3. D ctorum. , qui de diabolo triumpharunt .
Quaeres I. in si actus humanus ρRespond. Est ille, qui pro edit a voluntate cum rationis advertentia & li
Dicitur 1. Qui procedit a voluntatee sive immediate , ut amor, odium , &c. Et tunc dicitur se actus elicitus; sive mediate, ud meditatio , ambulatio, &c. Et tunc dicitur astas imperatus , quatenus ex imperio voluntatis elicitur ab alia, Potentia, nimirum meditatio ab intellectu , de deambulatio a potentia motrice. Dicitur a. Cum rationoadυerrentia, is libertate: per quod, distinguitur ab actione hominis , quae naturaliter procedit ab homine absque rationis advertentia & libertate. Ergo in adhu humano duo spectanda fiint , scilicet voluntarium , & liberum . Agemus: ergo I. De voluntario, dc involuntario. De Merom.
Da voluntario is involuntario . Quaeres r. Uid sit istuntarium ρ Reis. Est, id quod e a principio intrinsecμ cum cognitione fingviorum in qui bus est actio. Dicitur I.. Id, hoc est, actio ,. vel passio vel omissio. Dicitur a. Quod es a principio inerin eo t
364쪽
nempe a voluntate I ut distinguatur a violento, quod a principio extrinseco Prodit . Uriis de violenta tractis in carcerem non est vo luntaria in eo qui trahitur. Dicitur 3. Cum cognitione singulorum in quibus est actio: id est, finis & circumstantiarum. Hinc si una circumst intia omnino sit ignorata, actio quoad illam non est voluntaria . Si cognitio sit perseim , voluntarium est perfectum , si sit imperfecta, est imperfectum.
Quaeres a. Quomodo dividitur voluntarἐum ZR p. r. Dividitur in exprinum , quod Ue bo , aut alio signo declaratur 3 8c tacitum , quod colligitur ex aliquo facto, vel facti omissione, iuxta hanc regulam iuris : Qui tacet consentire videtur . Porro taciturnitas aequivalet consensui in duobus casibus tantum I. Cum aliquid favorabile proponitur. 2. Cum, qui tacet, loqui tenetur. a. Dividitur in disezum , quod in se ipso est volitum , vel actualiter , vel viritialiter . Et in indisereum , quod licet non sit in seipso volitum, est tamen volitum in sua causa. Porro ad voluntarium indirectum tria requiruntur. I. Ut operanS Praevideat , aut Praevi
dere possit, & debeat, effemim hunc ex haz
causa secuturum esse. a. Ut effectum hunc impedire possit, eius causam auferendo . 7. Ut hanc causam auferre teneatur, aut saltem nullum jus habeat eam ponendi ; quia nimiruminulla subest eam ponendi necessitas aut uti
Quaeres x. Euid sit involtuu insum. Reis.. Est, id quod vel est a principio exerim-seo , ut ea quae fiunt ex violentiae , vel me tu; vel a WAnc' o titrinseco quidem , fbd sinae nRei mr, Prout Contingit in his quaesiunt per passionem, vel Pen ignorantiam : de quibus sit -
365쪽
f. I. De involuntario per violentiam ct metum .
Quaeres I, Quid sit violentum, seu coactum 'Reis. Est , id quod. est a principio extrinse- eo , in contrarium resissente passo .. Quod si Passum, totis viribus. , quantum. potest & de-het , resistat , dicitur violentia. abfossura .. Si vero resistat aliquo modo. sed non quantum, potest & debet , dicitur ,. violentia. fecundum
Res.. Violentia assoluta, omnino, tolliti VO- 1 tarium, quia: actio nullatenus. procedit a VO'. luntate e Violentia Vero. fecundum quid , non tollit voluntarium sed minuit tantum, , quia, voluntas. non resistit omnimode; ergo, actio sica coacta procedit partim a Voluntate , Partim. M principio extrinseco. Quaeres R. Verrim voluntari possit cogi p iR p. Non. Potest cogi. quoad actus elicitos
quia . actus elicitus voluntatis est essentialiter: litio; ergo est essenti/liter voluntarius. Dixi: Quoad actus elicitos: quia potest cogi quoad actus ali3rum potentiarum, sed. tunc noni
sunt a Voluntate im Perati .: Quaeres rrum qua sunt ex metu graviοῦ sint, involuntaria ρR s. Sunt absolute simpliciter voluntarim, & secundum quid tantum involuntaria
quia . licet consensuS. detur, Cumi repugnantia nihilominus . datur ac, proiDde licet ab tanto. peccato excusent, non tamen eXcusant a toto . . Nec dicas . Matrimoni urin&' votum solemne ex metu, gravi' celebrata, sunt invalida ,. ergo,
abso ute. si liciter involuntaria.
366쪽
MO di ant. Sunt invalida iure ecclesiast C , conci iure riaturali, nego . Non ergo sum invalidae defectu voluntarii; sed sunt invalidae , quia Lex ecclesiastica ea irritat
g. II. De In tantaris per concupisceneram ct ignorantiam ,
Quaeres r. Euic sit euncupiscen M, seu passo Res. Est , motus averitus faen rivi bonum sensibile prosequens, vel malum fen Ae fugiens Concupiscentia sic sumpta, vel. est antecedens , quae praecedit voluntatis consensum quem allicit: vel consequens, quae excitatur, seu, imperatur a voluntate iaQuaeres 2. Verum concupiscentia antecedenseaufer involuntarLum ρRs. Ex una parte auget, & ex alterae minuit voluntarium I nam ad voluntarium perfectum duo requiruntur, nimirum, propensio vo luntaria in objectum, & cognitio singio lorum ira quibus est actio atqui concupiscentia antecedenS auget propensionem voluntatis. in Objectam a minuit vero cognitionem eorum , ita quibus est actio; ergo. Obicies et Concupiscentia antecedens sempeC minuit liberum , ut constat. ex iis, motibuRqui fecundo primi dicuntur , immo, quandoquae tolliti liberum , ut constat ex iis motibuS qui primo primi dicuntur, qui ideo non sunt peccata , quiae absque rationis. advertentia. & Voluntatis. Consensu: exurgunt ; ergo sempeΠ m nuit voluntarium iaRήρ. nego eo eq.. Nam ratio voluntarii sitae. est in propensionae voluntatiS; ratio vera libeth siti est in indifferentiae. Voluntatis ae
367쪽
inflarentia voluntatis, etsi non minuatur ejaR-dem propensio in objectum ; ergo , &C.
QuaereS 3... Verum concupiscentia consequens stollat voluntarium
Respond. negat. Econtra auget Voluntarium & liberum quiae voluntas eam vult imperat uemajori, nisu objecto pravo , quod' insequitur , . fruatur, sive velit concupiscentiam in se, eam,
nempe impellendo in pravum objectum ; sive eam velit in causa fovendo nimirum praVOS habitus quibus impellatur in pravum objectum. Ex quo sequitur peccatum ex pravo habitu. Per-Petratum, eta gravius eo , quod t/ntum semehsuit admissum. Quaeres. . Guid sit ignorantia p.
R p. Est, carentia cognitionis debita Qua res s. Quoruplex, est ignorantia ρRes. Duplex ., alia iuris, alia facti; & utra que est vel vincibilis, vel . in vincibilis., Ignorantia juris , est ea qua lex ignoratur Mv. g. si quis ignoret affinitatem dirimere. matrimonium.
4 Ignorantia facti , est ea, qua ignoratur alia. quod . factum particulare esse legi contrarium v. g. si quis sciens affinitatem dirimere matri monium, ignoret eam, cui nubit, sibi esse af
Ignorantia vincibilis ,. est ea quae potuit ac debuit vinci; v. g. studio, & diligentia debi-. ta. Haec vel est, ammta , qua quis expresse vult ignorare, ut liberius peccet: vel crassa qua quis non quidem expresse Vult ignorare , sed nonicurat ea addiscere: quae potest & te . netur scire. Ignorantia. invincibilis, est ea, quae , adhibi ta sufficienti diligentia, non potuit Vinci .
Quaeres L Vtrum detur ignorantia invincibi .lii jurii natur lis ρ. '
368쪽
die Actib us Humanis. τRήρ. r. Non datur circa prima principia Mnec circa proximas eorum ςoncliisiones v. Circa praecepta Decalogi, quia eorum cognitio,
rim evidens est, ut sine dissicultate hineri possit: nullus quippe est qui non vide ad verita tem hujus primi principii : Θιod tui seri non
R p. ac Potest' esse ignorantia invincibilis. iuris naturalis , quoad conclusiones a principiis magis remotas, qualis. est prohibitio usu rae , uxorum pluralitas , &c. Rati I est experientia ,. qua constat homines doctissimos ac san ctissimos in iis conclusionibus sequi. opinioneS. contradictorias; ergo in iis quandoque falluntur.
Quaeres 7. Utrum: omnis ignorantia μυῖncibilis causee involuntarium
RUροode Causat simpliciter; quia quod fit ea
tali ignorantia , fit absque cognitione ssngtilo rum in quibus est actio, & contra voluntatis. propensionem. Hin ignorantia invincibilis ex cusat ab omni peccato, quia ex D. Aug. lit ,
de vera religione, cap. M. Vsque adeo peccasum volisne sum est , ut nullo modo sis peccatum , se
non ' volunt-ium hoc ita manifestum est, .ut nulla doctorum paucitas , nulla indoctorum rurba dus nelai Unde Alex. VIII. hanta propositionem damnavit : Tametsi detur uno maneἰa μυincibilis juris natura, hac in stat una
rurasi lapsa operansem ex 'μ , non excusat Appeccato tormali. Quaeres inrum- gnorarita vincullis tollast voluntarium ρR p. I. Ignorantia a mala voluntarium A: peceatum auget , nedum minuit, quia proce
dit ex majori. deliberatione di ametu liberius reeandi.
369쪽
Responc. 2. Ignorantia cγassa , non astemta ficit opus simpliciter Voluntarium I quia qui agit ex illa ignorantia , vult, saltem iridirecte, causam peccati , ergo vult peccatum, Re s. I. Ignorantia cra a , facit opu& invo-Iuntarium secundum quid ; unde minuit voluntarium peccatum; quia minuit cognitionem , & fit contra aliquam voluntatis inclinationem, ut patet in eo qui non facta sufficienti diligentia , putans Occidere feram, occidin
De voluntaria libero, seu de libertate ἀ
bertas a Coaiatione , seu spontaneitatis , & l berta& a necessitate simplici. . Libe eas a coactione, est immunitas abi omni violentia contra voluntatis propensionem ab extrinseco illata. Libertas a necestate simpli definitur: Po-rentia activa, qua, piaris omnibus ad urndum prarequisici , potest ex se vere , vel ejus contra
Dicitur I. Potentin activa ῖ scilicet , Vo
Dicitur a. Qua positis omnibus , cte.. si enim unum ex p requisitis ad agendum desit ,. profecto: in actum potentia prorumpere nequid ..
Dicitur Ex fe ; id est,. ex propria sui de
terminatione. Dicitur 4.. Potest agere, vel' non' agere I V. g. amare, Vel non amare,. & est libertas contra- .imonis, &, exercitii. Dicitur Aut hoc ageγe , vel ejus contrarium i
370쪽
Num ρ V. gr. eligere bonum Vel malum , ω est libertas. contrarietatis , seu in specificationis. Qtueres a. Quoeuplex sist necessitas 3M O .. I. Dividitur I . In antecedentem , quae
vel rationis. & voluntatis usum antecedit , ut fit in motibus. primo: primis e vel quae licet fiat ex plena rationis advertentia, sic tamen voluntatis . consensum indeclinabiliter anteceat , . ut eum 'invincibiliter & insuperabilita exprimat et talis in sententia Iansenti inducitur ex delectatione relative. superiori sive ad. num , sive adi malum , cui voluntas nec unquam vult , nec velle potest resistere rei live, id. est, in his. circumstantiis, , in quibus.
Dividitur 1. Ini vocessitatem secGeationis ,.qua facultas ita determinatur ac unum , ut inioppositum ferri rion possit; & in necessitatem merci ii 3 quai voluntas. ita; deturminatur ad actum ut ab illo, non possit abstinere e siC Deus, ab amore, sui non potest. abstinere Dividitur 3. In nece Atatem p sicam , quae' est antecedens & naturalis . ad unum determi natio, qui Voluntas ita unum, vult, ut aliud hic & nunc: velle non possit ;. & in necesta-υm moralem , . quae est summa, difficultas veto perandii bonum, . vel abstinendi: a malo , quae tameni actu & de fasst in vinci potest', qualiS. ex inveteratis. habitibus Contrahitur . .
Quaeres 3. Euinum. requiratur libertas ad K-- herum arbitrium p .
Resp. Requiritur libertas: at simplici' necessitate nec sufficit libertas a coactione : nam iSS. PPἰ Pius. V. Gregor. . XIII. Urbanus VIII. damnarunt has. Baii propositiones Quod voluntaiae sit , . etiamsi necess io Me , . libere tamen fit: fila violentia reprinae luereatῖ' hom vis naturnii. Ergo liberum arbitrium non coin sistit