장음표시 사용
411쪽
lassicit ut homines ad id quod justum est possiti
di rigere , obligando eos sab Cul P L a. De Pu- 'nienda. Deinde Ecclesii non iudicat de actibuA. Uterioribus occultis , & tamen eOS pr ipit. . QuaereS. c. Vtrum modus legis cadat sub pra-ce ro p. seu quomodo debet impleri opus praceptura ut farissat legist ., Reis. Debet impleri , I. Voluntarie, quia primcipitur actus humanus. a. Cum intentione , satitem interpretativa , adimplenda legis, quia actus. hominis. ultra intentionem ejus non Oseeran
Lur. 3, Ex ine honeso, si . sit lex ecclesiastica , quia non praecipit nisi aetiis ad aeternam saltar
R pouή. Non ante obligant ; 4d enim prct, legibus et ibus declaratur authenti ea ut faciansva constitutiones et 8c pro Ecclesiasticis constat ex Ecclesiae praxi , quae semper si arum legum promulgationem summa sollicitudine fies .iti curayitu Unde etiam Romae valida habentur matrimonia clandestina in iis lolis contracta. ibi Concilium Tridentinum nondum est Proet
Quaeres intum requiratur consensus his a
412쪽
nec talio populi , ut l humana obliget ρReis negat. Nam, lex humana a Legislatore 'absoluto absolute lat i ad sua acceptionem obli gat , iuxta illud Apost. Rom. 13. Qui potestae; re- it, Dei ordinationi resistit. Uiade haeC prop. Popultas non peccat etiamsi absque ulla causa nota. recipiat legem a principe promulgatam , damnati
est ab Alexandro VII. & Clero Gallicana an-i
Q ureres Io. Quinam legibus hamanis tenea re es
Respond. I. Certum est, quod omnes & soli subditi, rationis usum habentes , subdintur te gibus huminis:. quia potestas legislativa subie etionem in aliis essentialiter Connotat .... Hi HaLegislator non tenetur suis , vel praedecessorum suorum legibus , neque quoad vim di rectivam, neque quoad vim coactivam 2 sed tenetur tantum vi legis naturalis dictantis ut superior suis subditis praeeat. exempIo: unde illχ utriusque juris axiomata : Iussum est principem legibus obtemperare fuis, cap. jhistum , dist. digna vox est majestate regnantis , legibus ali garum se principem profiteri , lege q. Cod. doe
Obicies: Ws directiva non necessario, requirit superioritatem in eum quem obligat ; erg Legislator tenetur legibus suis quoad vim, d resilvam .. Respond. nego antec. . Nam sex non dirigeret nisi pec modum regulae . considentis, . nota Obl
Reis. I, Clerici Glva eorum immunitate tenentur legibu& civilibus : quia susti Partes. communitatis politicae , dαquibus , sicut 'de aliis. dixit Apostolus, Rom. IJ. . Omnis anima pote--
413쪽
no Compendium , RUp. t. Peregrini & advenχ non tenentur quidem patriis legibus, nisi . absint in fraudem, quia Legislatoris jurisdictio ita est a fixa pro- .prio territorio, ut extra illud non extendatur I. sed ipsi, sicut & vagi, tenentur legibus. locorum in quibus versantur vel per quae transeunt : ibi enim lex ligat, ubi persona forum.
sortitur. Quaeres 12. Utrum leges humanab obluene ει eonscientia ρRUρ. obligant, Se quidem I. Canonicae Matth. I 8. Quod si Eeelesiam. non audierit , sit ibi sciat. Ethnicus is Publieanus , id est, pu- . blicus peccator. a. Civiles, juxta illud, Rom. II. Itaque qui potestati resistit, Dei ordinationi re- . si is qui autem γε unt, ipsi sibi damnationem i
Obietes e Potestas civilis est mere temporalis L ergo non obligat in sero conscientiar. RUp. dist. ant. Est mere temporalis ratione objecti, nempe versatur tantum Circa reS fi . . xae ac labentis naturae , conced. ratione debiti quod imponit , neto antee. . Est enim potestas quae a Dei potestate emanat, juxta illud Apostoli: Non est potestas nisi a Deo. . QuaereS I3. uor requirantur, ut lex hum cm siluet sub mortali ρR p. Duo , I. Ut materia sit gravis , aliaς lex esset iniusta . a. Ut intentio Legislatoris fit graviter obligandi, quia legis humanae obli gatio tota pendet a libera Legislatoris voluntate. Dignostitur autem Legislatorem velle obligare sub . mortali . I. Ex gravitate verborum quibus utitur, ut cum dicitur: Sub indignarione Dei. In ubture fancta. obedientia, &c. 2, Ex graVitate poenae quae transgresseribus imponitur, qualis est poena excommunicationis, mor ωs, confiscationis bonorum, &C.
414쪽
Quaeres I . Verum lex humana obliger curaυι periculo, etiam mortis Reis. Non obligat ordinarie, . quia nemo i
netur ad i1 quod est moraliter impossibile ,
obligat tamen aliquando , nempe I. Cum id exigit reipublicae conservatio. a. Cum violatioelegis cederet in contemptum fidei, vel legitimae auctoritatis,. quia talis Contemptus est in trinsece malus. 3. Cum lex violari non potest
sina scandalo .. Qt res. Is . An peccet contra legom , quἐ noueollie , aut qui ponte impedimentum execusioni.
legis PRes. Peccat,. quia qui praecipit finem, praecipit etiam media necessaria ad assecutionem illius finis: nisi tamen illud impedimentum sidvel necessarium , . vet. tam utile, ut melius sit illud non tolli ,. quam legem servari, qualis est necessitas. opitulandi infirmo tempore insis dicertum est enim: legem humanam non adeo stricte obligare , ut ad eam implendim tolli debeant impedimenta necessaria , aut maxime
utilia. Quaeres Io. . An qui non potes totum opus praceptum implere , . teneatur ad partem. quam
potest 3 Res. Tenetur si praeoeptum sid de re divisibili: unda Innoc. XI. damnavit hanc propos.
Qui non pors recitare matutinum is laudes , potest auram reliquas Horas, ad nihil renisur equia major pars erahit ad se minorem.
Quaeres II. Mirum eodem tempore duobus preeptii Dei eri possit her plures actus J v θ. Potest . modo unus actus non impediat alium, nec aliter mentem suam expresseis rit Legislator . Ratio est , quia facit id quo lege praecipitur. Sic qui tempore Missae recitat. Horas canonicas satisfacit utrique praecepto A
415쪽
sed non satisfacit qui tempore Missae: confidetur peccata , quia confessio impedit attentionem quae auditioni Mistae debetur : nam Ecclesia praecipit assitistere Misitae per modum oratio . nis ; sed qui confitetur , non assistit per modum orantis 3 ergo, dcc.
Quae s I 8. An per unum eundemque. actum.
possint imρleri plura pracepra ρR O. POsIunt , quoties superior prudenter existimatur id concedere , quia obligatio legi R non excedit Voluntatem Legislatoris sic qui rtenetur ad Horas canonicas ratione ordinis αbeneficii, unica recitatione utrique obligationi satisfacit. . Quaeres I'. VuMetam sit di Erentia- suter obligationem legis a maeis; is uetativa PRUρ'. In hoc differunt, quod lex affirmatiVLobliget semper, sed non pro semper ; econtra lex negativa obligat semper , α pro semper sic nullo tempore licitum est furari, quia me ceptum , non furaberis, est negativum' C A P U T VI. i
De variis speciebus legum . I manarram
Quaere6 : mauplex sit lex hamana p o. Duplex, nempe scriptare non scripta, seu consuetudinaria . Et utra . que, vel est mere praeceptiva aut prohibitiva , vel poenalis, vel favorabilis, vel irritans. D mere praeceptiva vel prohibitiva huc usque dinseruimus , retat agendum I. de lege scripta i& consuetudinaria. I x. de lege pinnali λ 3. dylege favorabilis 4. . do lege irritante.
416쪽
D I. Da lege scripta se consuetudinaria. Qua res. I. Euoluplex, ut lex scripta se Reis. Duplex, civilis, quae ius Civile, et Istica, quae Ius Canonicum appellatur. Quaeres a. si id sit jus civile R ρ. Est corpus iuris. quod constad quinque partibus, nimirum institutionibus, digesto, codice, novellis, seu authenticis libro sed-
Quaeres 3. Quid sit jus canouistam λ , Reis. Definitur e Iuae quod eisium, christianorum , scilicet iactiones ad finem a AMR. b'ari , Fudinis disi e . Constu sex partibuS, Tempodecreto, decretalibus, sexto docretalium, clementinis, extrwagantibu&.Ioann. .XXII. & ex
R ρ- Definitur a D. Isidoro: Ius quoddam in Vibus, ira Dutum , quia. pro dego fuseipitur cum Eseit lex ... Dicitur 1. Moribus in tutum : id est frequentatione adtirum eiusdem rationis, a maiori& saniori parte communitatis . exercitorum s... cum animo se oblintndi Dicibur 1. Cum deficie lex: id est , Cum circa - aliquid lex non est. lata , i vel cum est in . tilis, .vel cum est dubia aut oblatira. Quaeres s. Quoruplex sedi consuetudo ρωίρ. Triplex , nimirum , . alia est seundum legem i, quae)luterpretatur legem , auto quae est legis existentis executio. Alla est prarier legem s quae 'rim lege praeeipitur, nec legi adrersatur. Alia conrya legem , quae degi adversatur : talis est consuetudo ,. quae viget sin quibusdam Dic .eesibus , vescenia carnibus singulis sabbatis. Nativitate Domini usqψθ ad festum. Purific-donia inclusim .
417쪽
Quaeres. 6. Quot sint efffectris consuetudisis 3 Reis. Tres; nempe, t legem dubiam inte pretari; a. legem: novam: inducere 3 3. Veteremi abrogare vi QuaereS 7M Quot requirantur conditiones , ut eo uetudo vime legis' habeat , aut legem aseoget ρ' Resp. Requiritur, I. in sit honesti, is bono communi utilia p. alias. esset Pruptela. . 2. aέ t. eonsensus Legislatoin, saltem tacitus e issest, ut non contradicat ,. cum, facile contradicere posset . 3. Ut sit legitime prascripta , id est continuata, toto tempore ad praescriben- dum renuisto, quod est' spatium IO. . annorum pro legibus civilibus, & goia annorum pro legibus Ecclesiasticis : ratio est , quia leges sunt suras atqui ad praescribenda jura civilia requiruntur' Io. anni, & ad praescribenda jura 'Ecclesiastica requiruntur 49.. anni; ergos &c.
. sc II. De lege favorab ili'. seu de
Quaeres. r. Quid sit privilegium μ' . Resp.. Definitur ab Innocentio. III- Lex pH vata , aliquid Deciale concedens... I. Est lex, re spectu. CommunitatiS., quae' teneturynon impe- dire usum privilegii. a.. Est pri ea, quia, licet ejuS. motIvum formale sit bonum: comm ne, tamen Objectum; eius materiale respicit bonum alicujus , veli aliquorum Particularium . . . Aliquid spectatae in/ulget, praeter, Vel con
. Quaeres 2. . Quomodo divida ari pγλilegium se Reis. Dividitur I. an. rerale, quod immediate conceditur alicui rei ; v. g. loco dignitati, &α laoc transt; ado successores.& personiae, quod immedinte conceditur personae ratione sui: hoc
418쪽
de Legibus .- 373DAMDuμ- favorabile, quod . privilegiato, confert commodum, . nullique affert incomm dum; unde est latae interpretationis: & od fum,.quod . uni confert commodum , & alteri. praejudicium; talis est exemptio a tributis , quae- alios onerat unde,est . strictae interpretationis, quia odia sunt, restringenda. Porro privilegium datum moιu proprio , semper censetur favorabile. t
Quaeres Vtrum quia ἡ privilegis contra le-g-- concesso uti possit extra territorium. conce-dentis λRάρ. Non potest, si privilegium sit locale, quia . annexum est territorIo concedentis potest vero si . sit personale quia asticit per
nam, eamque sequitur quocumque Cat. Quaeres . q. Quot modis privilegium. umirea-
Respond. Amittitur I. Lapsu temporis, . si sit temporale. 2. Per liberam renuntiationem pri vilegi ti. 3. Per non. usum spatio ad praescriptionemia sufficiente , si alios gravet, . quia est tacita illius: renuntiatio . 4. Per usum privilegio .formalit er- contrarium , si gravet alios, . est enim, praesumpta- renuntiatio. s. Per abusum , post sententiam Iudicis . declaratoriam . 6. Per revocationem.concedentis , . Vel ejus succeG- ris , privilegiato . significatam . . f. III. . De lege poenali z. QuaereS I. .Euid sic. lex paenalis pReis. Est . ea. ,.quae poenaem transgretarib expresse constituit. Alia est pure poenalis, quata praeeipit tantum disjunctive , vel ut fiat aliquid , vel . ut Certa poeDa. subeatur. unde uni cum continet Praeceptum disjunctivum. Et alia poenalis mixta, quae praecipit aliquid faciendi
419쪽
3 6 Compendium '. vel omittendum, & simul poenam transgresso --ribus imponit. Unde duo praecepta continet alterum absolutum faciendi vel omittendi quo Lpraecipitur aut prohibetur ; alterrem subeundae: poenae, sit non fiat, aut omittatur quod praecipitur, aut Prohibetur .. - Quaeres 2. Vtrum dentur letes prars poenales AR p. Possunt dari nam. lex vim habet ex voluntate Legislatoris ; ergo si Legislator nolit obligare subditos, nisi ad poenam, subditicinobedientes non; incurrent nisi reatum pinnae. Obicies: Ex D. Augiist. Omn s poenas justarest, peccati poena est'; ergo nulla poena pote: fiuste imponi absque culpa. . . Respou . di . ant.. OmniS Poenae ProPrie di-
. Uta , couc. improprie dicta, nego an c. Pinna. .
. proprie dicta , est malum propter Culpam in-Πictum: poena improprie dicta, est malum alia. de causa impositum , puta ut illius metu impellamur ad faciendum a Piquid, vel ut fiamus in posterum cautiores a1 vitandos communes defeetus: talis est poena, quae per legeS Pur: poenales imponitur, quae supponit Poenam ill-
ridicam, sed. non theologicam .. .Qua: mS. , . Strum leges poenales. mixta obfragent in eo cientia M. uctum praceptώm P. RU8.. si . Nam Iex. Praece Ptiva , seu quae continet praeceptum absolutum absque imposi- tione poenae , obligat in Coniciernia; ergo & Iex praeceptiva cum impositione .poenae transgressoribus : nam impositio poenae non tollit obligationem ad culpam , sed . Potius . indi C.it
Quaeres Φ. Vtrum. legys pannales obligent ait subeundam pinnam, ante furentiam Diacis de--
420쪽
actione rei non valde dissicili , num sortiun tur effectum ante sententiam Iudicis declara toriam , quia leges, illas poenas ipso facto im ponentes, sunt moraliter possibiles. ECOnrex , si non possint executioni mandari sine actione rei valde dissicili , non sortiuntur suum efDetum ante . sententiam declaratoriam Iudicis .ia sunt. moraliter impossibiles
Quaeres I. Euid sit lex irridians ZR p Est ea quae, actum aliquem , cui desunt aliqtiae conditiones , nullum & invalidum faci P. .
Quaeres, a Quoi lex sit irritatio Θ . Reis. Duplex, nempe, poenalis , quae fit in poenam peccati S & legalis, quae irritat actum ob bonum commuNe : talis est irritatio matriimoniorum clandestinorum , quae fit propter periculum frauda5 m M. I . - Quaeres 3. Au ignoranti inviscibilis 'leg s ἐγ-
P. I Pedit ter tatim aem, poenalem , quia: ouecla proprie dicta nece lari O : p pin t Culpam ; sed n m impedit irritationem legalem, quia non supponit culnam , sed funda tuet in praesumptione periculi fraudis, & aliorum i&c Ommodorum, atqui in a tu, contra legem irritantem legalem celebrat semper existid p2ciculum fraudis, &C. ergo