장음표시 사용
471쪽
substantiam hujus mundi , ρο videris fratrem Dum necessitatem habere , clauseris viseri sua ab eo, quomodo charitas Dei manet in eo RErgo facienda est eleemosyna eis qui sunt ita necessitate, Quaeres p. Quotu ex sit necessias pRUρ. Triplex , nempe, Extrema , quand proximus est in periculo mortis. Gravis, quando proximus e suo statu caderet , nisi ei sui Veniretur. Communis , qualis est pauperum Ordinariorum . I. Pauperibus extremam necessitatem patientibus subveniendum est ex bonis su perfluis ad vitam, licet necessariis ad status decentiam. a. Pauperibus in gravi necessitate constitutis subveniendum est ex bonis ad integram status decentiam aliqualiter necessariis , alias non amaret proximum sicut se ipsium . 3. Pauperibus in communi tantum necessitate Constitutis , subveniendum est ex superfluis status& conditionis: unde D. Thom. 2. 2. qa. 8 artic. I. ad ψ. ait ' Dominus omnia supersum pauperibus jubet exhiberi, juxta illud LucA I riuuod superest, date eleemosynam.
g. III. De vitiis charitati oppositis.
Quaeres r. Euot sine peccata eharitati spes in liter opposita Resond. Decem a D. Τhom. a quaest. 34. ad
. quaestionem 6 . recensentur 3 nempe I. Odium
Dei & proximi , quod opponitur amori Dei& proximi. 2. Aeedia, quae opponitur gaudio de bono Dei . Invidia , ' quae 'gaudio de bono . proximi adversatur; discoraeia , contemto , fos ma , bulum injussum , rixa , sditio , quae paci & Charitati opponuntur; & tandem, fan- . datum, quod correptioni fraternar adversatur . Qtiaures a. si id sin sandalum ρ
472쪽
R p. Definitur a D. Thom. q. 43. artie. I. Dictum vel factum min s rectum , prἀbens ale ri oecasionem mina spiritualis . Non ergo requiritur ut dictum vel factum, sit malum sed sussicit ut habeat speciem mali, nec requiritur ut ruina sequatur, sed sussicit ut occasio ruir
Quaeres R. Euoruplex sit scandalum ρR p. Duplex, nempe, activum, seu , δε- 'rum , quod mox definivimus ; p.ιο um , seu acceptum, AI est ipsa ruina sequens ex scar dato dato. Quaeres 4. Quotuplex sit scandalum aerisum ΘRes. Duplex, nempe , directum, quo quis dictis vel factis proximum in ruinam induce- Te intendit ; v. g. in fornicationem 3 & indirectum, quo licet quis non intendat expreta se proximum ad peccatum inducere , nonnulli dicit vel facit quae aliis sunt occasio peccandi . Quaeres s. Quotvlox sit fandalum pasuum R pond. Duplex, nempe, pharisaicum, quod oritur ex sola malitia accipientis, propter dictum vel factum alterius rectum; & fanἐalum pusillorum, quod oritur ex ignorantia aut i firmitate accipientis , propter dictum vel factum alterius rectum, vel indifferens. Quae res s. Utrum fandalum datum, sit pec-
Resp. Scandalum etiam indirecte datum, est
Degsatum mortese ex genere suo , & quidem distinctum a mala actione, quae occasionem rui ne spiritualis praebet; quia graviter Pe Cat Con-etra Charitatem proximi , cui est occasio ruinae . . . Hinc Peccant mortaliter contra castitatem & charitatem proximi, qui imagines nudas faciunt, aut Palam exponunt . Qui agunt comoedias obscenas, &c.
473쪽
Quaeres 7. Vtrum ad vitandum scandalum 7hari icum , dimittenda sint bona temporalia , aut etiam .ipiritunsia P negat. Quia Christus , Matth. 's. do- cet scandalum pharisai cum 'esse contemnen- dum ; 'Sine illos , caci funt. Quaeres 8. Quid debeat omitti ad vitanήum fandalum infirmorum ρRespond. Debent omitti 1. Actiones indiffe-
rentes, Si esca scandalizar fratrem meum, non manducabo carnem ire aternum , ne farrem meum
scandalizem , ait Apostol. Opera monsilii quia, cum more sint necessaria 'ad tautem, 'possumus illa omittere sine gravi nostro incom modo; atqui lex charitatis exigit, ut fratri, in necessitate spirituali constituto , subveniamus , Cum sine gravi nostro incommodo possumus ;ergo. 3. Etiam probabilius debent omitti prae 'cepta affirmativa, quia ea deserviunt charitati; ergo non obligant in circumstantiis, in quibus 'charitas dictat esse omittendam hic & nunc eorum observantiam, ut succurratur Dirituali proximorum necessitati. Sic mulier quae praevidet se turpiter concupiscendam es eat ad Sacrum
tali die festo, debet illud omittere, sitiem se
mel & iterum: non potest tamen longo tem pore abesse, quia inde oriretur scandalum, &grave damnum spirituale , quod non tenetur subire ad vitandum peccatum alterit S.
QuaereS 9. Utrum liceat alteri vendere aut dare rem de fe licitam , qua pravidetur male usuruso
Respond. Non licet; quia quisque tenetur ex haritate impedire peccatum proximi , salterncum potest sine gravi suo incommodo.
QuaerCS Ιo. Virum ex gravi causa liceat al- eri dare rem , aut operam ex fe licitana aut
indisferensem, qua tamen spectatis circumstantiis ad seccatum ordinatur P
474쪽
R pona.' Si proxime ad peccatum Ordinenetur, non licet , ut definivit Innop. XI. propos si . quia est moraliter & proxime cooperari Peccato alien D . Si remote tantum ordinentur ad peccatum, licet, quia tunc non est moraliter cooperari peccato alieno, sed solum illud permittere ex graVi C usa, ola quam non tela tur illud impedire, nisi sit contri honum commune , aut Ecclesiae : quia bonum commune Fraeponderat bono Privati.
Quaeres T. ic Uid sit Religio st
- per quam Deo , ranquam pri mo rerum omnium principio , cutius exhibetur .
Non est ergo virtus Theologica, quia pro Objecto immediato non habet Deum, sed cultum Deo debitum. Quaere S a. Quinam sine actus Religionis pR p. Interni, sunt di votio & oratio: externi , sunt votum & juramentum , de quibus ,
dicut & de vitiis Religioni Oppositi, agemus.
g. I. De aevotione o oratione.
Quaeres r. Quid sit deυotio pN p. Est, Ῥoli o Gicax tradendi se prompte ad ea qua ' rrinent cultum Dei . Unde est generalis actus religma, i, a quo caeteri omnes informari debent. Quaeres ' a. Euid sit oratio Θ. Res.
475쪽
43 2 2 . - Compendium Re . Est, actus religionis, quo res decenos Aa eo postulamus, sive immediate, sive medianae sanctorum intercessione. Quaeres 3. Guotvlox sie Oratiost Reo. Duplex , nempe, mentalἰs , quae soIadnente funditur. Et vocalis, quae non sola merite, sed etiam ore exprimitur; ergo ut sit vera oratio, mentalem necessario includit. Quaeres 4. Quotvleχ ssit oratio vocalis λR p. Duplex , nempe, primata, quae fit a Fersona privata & privato nomine ' & publica , quae fit a communitate, vel a ministro Ec- Clesiae, nomine communitatis: haec est praestan- rior & praeferenda, quia Christus, Mapth. I 8. . promittit specialem assistentiam iis, qui, ad Crandum, in unum ConVeniunt. Quaeres s. Quot sint necessaria, ut Orario pie
Reo. Tria. α Prvaratio, tum remota, quae consistit in accurata legis observantia, tum pro ima, quae in hoc consistit ut oraturus implo- .ret divinum auxilium, & curam aliorum ope
rum, quantum fieri potest, deponat, foresque diligenter occludat alieniS Cogitationibus . 2. Attentio , sive ad sensum orationis , sive ad Deum: parro debet saltem esse virtuatis , ut dictum est Trael. de Horis canonici S. s. Per feυorantia , juxta illud Lucae 18. Oportet fem-
Quaera 6. Vtrum oratio It necessaria pReios Est necessaria, necessitate tum Praece pti, tum medii, Matth. 7. Petite , acc0i sis : dicendo, petite, praeceptum imponit, ait D. Thom. & addendo: Accipietis, medium ne--cessarium , ad obtinenda auxilia ad salutem necessaria, demonstrat. 'Quaeres 7. Pro quibus sit orandum θ
476쪽
mino, T. ad Tim. a. Obsecro flers oratione ρμο nutis hominibus. S. II. De Vorct,
Quaeres I. id sit votum ρRωρ. Definitur: Promissio deliberata is fon-
ramea , Deefacta, de bono meliori ac pos ili. A.... promisso ergo debet esse I. Deliberata, facta cum ea rationis advertentia quae ad peccatum mortale necessaria est. a. Spontanea, id
est, absque errore & metu gravi injuste incusso ad extorquendum votum . 3. Deo facta, quia est cultus latriae, qui soli Deo exhiberi potest. 4. De Maeliori bono, id est; quod non sit imp ditivum majoris boni. Et possibili , quia n mo ad impossibile obligari potest.
Qtiaeres a. Quomodo dividituν votum st. Re . Dividitur , in reale , quo promittitur TeS aliqu , v. g. eleemosyna : vel aftio exeriscenda per alium, v. g. peregrinatio exercenda per alium. Personale, quo promittitur actio vo-
Ventis propria, V. g. jejunium . Et mixtam, qu promittitur propria actio & res aliqua, v. gr. Histributio bonorum suorum cum ingressu rei gionis Votum perfnale solum voventem obligat, nec per alium impleri potest & debet; rente ad haeredes transit, sicut & m eum qua parte est reale. Qti aeres 3. Quomodo disidiραγ votum personale RU'. Dividitur in flemue, quod ab Ecclesia approbatum ac in p2rpetuum acceptatum est . Et smplo, quod emittitur absque acceptatione Ecclesiae, saltem in perpetuum: sic vota scho 11rium Societatis Iesu ex Greg. XIII. sunt simplicia, quia non sunt in perpetuum acceptata. OuaereS 4. Qumodo dividitur votum si lax ρR p. In absolatum, quod sine ulla conditio-
. Compeudium, ex Charmei. T ne,
477쪽
tione emittitur, v. g. VOVeo talem eleemosynam, si pater convaluerit. Quaeres s. An sit obligatis adimplendi Oota Resp. Urm. Iuxta illud Ps. 7s. , .ctredd re Domino Deo vestro . Illa autem obligatio est gravis in re gravi, & levis in re levi. Porro materia voti censetur graVis, quae, si praeciperetuet ab Ecclesia, obligaret sub mortali. Quaeres 6. Quot modis possin cessare voti oblia
'RU . Τribus, irritatione , dispensatione, &commutatione.
Quaeres '. Euid sir irritatio volip ROO Est, Annullario facta ab eo , cujus p eastuti dominativa subjectu es persona vovens , di tunc irritatio est directa, vel materia vori , Ec tunc est indirecta: seu potius est suspensio
Quaeres 8. QuAnam vota irritari possent p, Bias. Ea quae sunt in praeiudicium tertii. Quaeres '. Quinam possini irritare vota directe Resp. Possunt irritare vota tum realia , tum personalia. I. Superior, respectu suorum subdi- torum. 2. Pater, c & in ejus defectum avus, tutor) respectu filiorum impuberum, quia, ex dispositione juris, illorum vota includunt hanceonditionem: - superior, vel pater eontradi
Resp. I. Pater, potest irritare vota tiliorum puberum , quae obsunt gubernationi familiae . a. Harus, vota famulorum quae impediunt, vel minuunt debitum obsequium. 3. Maritus, V ta uxoris , aeti3m ante matrimonium emissa , quae ossiciunt usui matrimonii, proli educandae, de gubernationi familiae; & vicissim, uxor
478쪽
= de Gnate Religionis. 'potest irritare vota mariti in his, quae thorum
Quaeres ri. An irritatis voti, fas sine rau-D, M valida' Respond. Urm. Quia Deus non acceptat quae ipsi offeruntur cum alterius iniuria , illicita tamen est, cum sit abusus potestatis contra b ri m proximi & honorem Dei. Quaeres Iet. Quisam possint diramiore a OOH, R D. Soli qui habent iurisdictionem spirituarem in foro externo , quia haec Potestas Per etinet ad externam Ecelesiae gubernationem: tariles sunt Papa respectu omnium fidelium; Epi
scopus, & alii qui habent iurisdictionem Quase
Episcopalem respectu suorum subditorum . . . . 'sunt tamen s. vota ex consuetudine Papae r
servata, nempe, votum castitutis perpetua; reis', ligionis approbarε , ct triplicii peregrinationis Ierosl3mirana, Compostem, is Romana ad lim na Apostolorum. In his tamen potest Episcopus dispensare quando est necessitas, nec patet fa-i Cilis ad Papam recursus. Quaeres 3. Dinam Aos e commutare vota λωθ. Ipse vovens potest commutare suum votum in aliud certo melius & suae saluti' uti Iius: sed requiritur auctoritas superioris ut commutetur in bonum minus , quia tunc interce dit partialis dispensatio 3 vel in bonum aequa-Ie, quia res fuit promissa in specie; ergo alia, nisi sit melior , solvi nequit sine consensa creditoris, nempe Dei, cujus vices gerit prae latus.
. Quaeres 1 .c rum ad valorem dispensationis , ct commutationis in aliud bonum. minus austaquale, requiratu justa ea a RUρ. in m. Quia praelati nihil possint ci ca iura Dei , nisi secundum . ejus voluntatem rationabiliter praesumptam , quae est ut non T 2 con -
479쪽
eoncedatur dispensatio , nec commutatio sine causa, cum sit contra fidem datam, honorem Dei, & bonum animarum. Cauta autem justae dispensandi, sunt necessitaS , aut m3jor utilitas spiritualis voventi , & utilitas Ecclesiae , vel rei publicae. f. III. De juramento. Quaeres r. suid siit Jurcmentum ΘΚ ρ. Est, Attestatio disini nominis ad fd mfaciendam, aut premisonem firmandam . . . it vocari autem potest divinum nomen I. Explicite & in se, iv. g. Deum testor. Per Deum ira est. a. Implicite, jurando per creaturas , caelum , templum , &c. Quatenus Deus in eis relucet ac praesiciet. Oliaeres a. uuomodo dividatur juramentum ρRBond. Dividitur in assertorium , quo reSaliqua praesens aut praeterita affirmatur , Vel negatur. Promissorium, quo firmatur promissio rei praestandae, &, Execratorium, quo Deus invocatur in testem simul & vindicem , si falsa sit assertio, vel promisso : v. gr. Auferat me kiabolus, vel puniat me Deus , si res non ita
Ergo iurat qui dicit : Coram Deo loquor rnetis fit quod non mensior e Deus videt , &c. Ordinarie vero non jurat qui dicit: Per meam dem . Fide viri prιbi . Fide race=dotis , SIC.
Nam ordinarie sumuntur pro fide humana quam vir probus, Sacerdos, in verbis, vel promi iass adhibere debet . Dixi : ordinaris; quia siquis per illas formulas intendit jurare, de faeto iurat : unde intentio loquentis est atten
Q aeres 3. Verum juramentum sis licitum AR Dond. Est licitum, si debitis fiat conditionibus ,
480쪽
nibus, quia est actus religionis, quo iurans implicite testatur Deum esse omniscium. Obicies: Chri itiis, Ma th. s. damnat omne
iuramentum: Ego autem dico vobis non jurare omnino; ergo, &e. Re . nego, ane. Particula omnino, sumitur pro
sine causa, sine necessitate , illud quod dictum est, Omnino , inquit D. August. lib. de menda
Cio, cap. s. Intelligendum est, ut, quantum iure est , non ames jusjurandum . Instab. Christus addit : Sir autem fermo vaser, est, est, nou ; autem abundan-rius est, a malo est; ergo.
R p. di'. an . A malo est illius cui iuratur,
conc. a malo est iurantis, nego. Ita D. August. in Serm. Domini in monte, cap. 3O. Ira me sinquit, non dixit : quod amplius est, malum est, sed a malo est: Tu enim non malum facis , qui bene uteris juramento ut alteri persuadeas quod utiliter persuades , sed a malo est illius ,
cujus infirmitate cogeris jurare . Quaeres q. suot requirantur conditiones, ust
juramentum sit licitum λR s. Tres , ex Ierem. q. Iurabis, vivit Domminus , in veritate , is in jadicio , is injustitia. Ad veritatem requiritur in juramento asse torio, ut jurans prudenter judicet verum esse
quod jurat, licet forsan sit falsum: & in jura
mento promissorio, ut jurans sincere facere intendat quod jurat. Qui iurat sine veritate est periurus, & peccat mortaliter, etiamsi res aia serta aut promissa sit levis : nam invocare Deum in testem falsitatis, est gravis injuria . . . itemperiurium est, jurare cum restrictione mentali, aut aequivocatione, prout definivit Innoc.
Ad iustitiam requiritur , ut iuramentum sit de re licita, ita ut mortaliter se rei, qui aDT 3 sume-