장음표시 사용
481쪽
umeret Deum In testem alicujus peceati, etian venialis . Talis enim committeret gravi ssimam. irreverenti m , ut definiVit innoc. XI. Prop. 24-Ad judicium requiritur, ut non juretur sine necessitate. Defectus tamen judicii , est tantum peccatum Veniale , modo, absit scandalum , M pejerandi periculum , quod vix abesse potest in jurandi contuetudine s hinc qui in ea Ver santur , non sunt absolvendi, quin prius eme
daverint suam pravam consuetudinem. Quaeres f. 2Mandonam non obliget juramen- m promi orium AR p. Non obligat, r. Cum est de re illicita , aut impossibili , aut indifferenti, r. Cum est factum per errorem vel dolum circa rei substantiam, vel circa causam finalem & m eivam, quia deest verus consensus. s. Cum ma--ia jurata facta est illicita , vel impossibilis x vel notabiliter mutata , ut qui juravit ducerer
puellam quae Postea fornieatur ... Quae res si Am' obliget juramentum promisso rium vi, vel metu extorrum 3 i
R p. a filam. Quia licet sit secundum quid im voluntarium, est tamen simplieiter voluntarium unde naturaliter obligat, nec a jure irritatur ,
sciat votum . . Quaeres I. Vtrum quis ex furamento ficto O doloso obligetuγρ -
RU' r. Si juret absque animo jurandi, non obligatur vi juramenti, quia revera hon jurat, sed fingit se iurare; peccat tamen mortaliter, quia graviter abutitur nomine Dei. a. Si iuret intentione seria iurandi, sed sine animo se obligandi , emperiurus , sed obligatur vi iuramenti, quia obli- gatio est omnino inseparabilis a iuramento pr
482쪽
RU ρ. Tollitur I. Per remissionem , illius in misius favorem praestitum fuit juramentum, quia substrahit materiam iuramenti. 2. Per irritationem, commutationem & dispensationem, e dem mbdo quo votum, cum hac sola exceptione quod non possit dispensari in iuramento Pra stilo , in favorem alicuius, & ab eo acceptato, nisi bonum commune id exigat, vel nisi promissarius per iniuriam extorserit juramentum .
Quaeres 9. Utrum liceat exigere jur mentum -- b eo qui praevidetur pejeraturus p 'Reo. Non lice , quia exigens nullum emolumentum referret ex eo iuram2nto, utpote z-tra eum, qui illud exigit, Praestando ... Ab ea tamen lege excipitur Iudex, qui ad instanti mpartis iuramentum exigit, quia tenetur ex honficio adhibere omnia media, quibus solet elici Veritas , alioqlliri Videbitur praevaricari.
Quaeres Io. Vtrum licent exigere juramentum
ab eo qui per fissos deos furaturus est , Resp. Licet in gravi necessitate, olli no' p stulatur ut per sua idola iuret, sed simpliciter ut iuret, quod potest licite praestare: illudque juramentum valet ad faciendam fidem, vel si
- mandum contractum. f. IV. De vitiis religisni oppositis . ouaeres I. Eumam vitia religioni opponuntuin λR ρ. Religioni opponitur per excessum suis perstitio, & per defectum irreligiositas. Quaeres I. Euiή sit supremoto in Respond. Est , oulens fas numinis, rael vero quidem, fed indebitus. Quaeres 3. Euot sine species fvesit onis pRis. Sunt quinque praecipuae, scilicet, idO- .lolatria , divinatio, vana observaInia, magia ,
& maleficium. iQuaeres q. Quid sie idolata Ha 3 l
483쪽
Respond. Est , cultus divinus creatuρβ e'h ι-νus . Eit gravissimum laesae maiestatis divinae
Quaeres s. Quid sit diυinatio λR p. Est, notitia diυina usurpatio ope δεmο-nis ad hoc invocari: sive, expresse aliquid vid licet usurpaendo cum expressa intentione ut daemon Coopcretur. Sive implici e ; utendo scit cet mediis nullam vim ad occultorum notitiar habentibus, neque naturaliter, neque ex inst tuto divino, aut ecclesiastico Si divinatio fiat per manes, id est, per mortuos in speciem resuscitatos, dicitur Nes oman-ri . Si fiat. per astra, dicitur a ologia judiciaris . Si, fiat per sortes, dicitur fors disinatoria, seu sortilegium, a quo sortiarii Si per inspe- Ela manus. delineamentae, dicitur chiromantia. Quaeres 6. suale sit peccatum disinatio P Resp. Necromantiae est Peccatum mortὸle gravissimum, quia continet expresstim pactum cum daemone: aliae specics divinationis , sunt pec- Catum mortale ex genere suo , propter tacitum commercium cum daemone; ergo a mortali ex cusat ignorantia & simplicitas. Quaeres 7. 2uid sit vana obilis aneia ρReis. Est , Iuperstitio qua ad effectum alia quem urinendum, ad uentur media vana, inutilia , ct improportionata . Si assumantudi ad scientiam repente χcquirendam , dicitur, ars notoria. Si ad praecavendos funestos effectus ex fortuito eventu, dicitur, observantia eventuum . Si ad sanitatem obtinendam, vulnera curanda, dicitur observantia fanitatum Si adhibeantur TeS sacrae, V. S. Preces, Verba Scripturae, re liquiae, & c. cum certa persuasione aliquem es lectum extraordinarium obtinendi, puta extimguendi incendium , dicitur observantia sin
484쪽
Quaer. 8. uriale sit peccatum vana observantia ρReis. Est peccatum mortale ex g nere suo , quia in ea daemon invocatur, sitiem tacite Scimplicite. Quaeres 9. uuid sit magia pRωρ. Est, ratio operandi mira ope rimonis , ad hoc expresse vel implicite invocati . Et Peccatum mortale ex genere suo. Quaeres Io. Puid si male tum pRO. Est , rario nocendi aliis ope damnonis oUnde peccatum grave contra religionem 3e 'iustitiam . Si magus noceat alicui in propria persona, aut in animalibus, vocatur maleficium veneficum ; si eum flectat ad amorem Carnalem cvel odium , vocatur philtrum.
Quaeres II. Verum licear rec 'rest ad magum , ut maleficium tollae Θ .
R p. Non licet, si non possit tollere nis per aliud maleficium, vel superstitionem, cum sit: iintrinsece malum invocare daemonem: licet vero, si tollat per meram destructionem prioris maleficii , quia honestum est destruere opera diaboli. Quaeres Ir. suid sie eultus μικρus p
Resp. Est tum , cultus falsus , sive, in se PV. g. falsarum reliquiarum expositio, sive ini sua significatione, v. g. hodierna usurpatio Iuindaicarum caeremoniarum significantium Messiam venturum . Tum 'cultus superfluus, a Dei instituto alienus , indebitis circumstantiis cumula- tus, V. g. Oratio faeti tali tempore, loco, situ, dic. Est solum peccatum veniale. Quaeres 13. suid sit irreligiositas EReis. Est , peccatum quo Deus in se , vel μκebres , vel in personis facris inhonoratur. Est , nempe tentatio Dei, DCrrlegium, blasphemia .
485쪽
Quaeres I . uuid si tentatio Dat pRst . Est, dictum vel factum ad capiendum
de Deo experi entum per extraordinarium esNaum ab eo temere expactatum Est peccatum mortale ex genere suo, quia gravem erga Deil 'importat irreverentiam: potest tamen esse Veniale in eo. qui non advertit ataionem tuam
eis tentationem Dei, vel quia res non est valde extraordinaria , vel quia periculum eli
Quaeres 11. I id sit Derilegium pRes. Est, violatio rei sacra. Porro Cum trI-plex sit species rei sacrae, nempe, locuS, res m. R persona , triplex est sacrilegium, nimirum Ecale , reale, & personale ..... sacrilegium est peccatum mortale ex genere suo , tanto gravius , quanto res, quae violatur, est Iacratior . Potest tamen esse veniale ob levitatem male rice, V. g. furtum unius assis in Ecclesia. .
Quaeres 16. Quid sit bla phemio 8 . Reis. Est, contumeliosa in Deum loeutio. SI vo immediate, sive mediate in rebus vel personis saeris , in quibus sicut laudatur DeuS , .c & contumelia afficitur .... si blasphemia, procedat ex infirmitate, est in Patrem. Si ex ignorantia, est in Filium. υ ex malitia, est ita. viritum sanctum. aeres 17.' quotvlex μ blasphrania 3 Reis. Quadruplex, nempe haereucalis, imprecativa, juratoria, & dehonestativa . . Haret scalis, est ea, qua de Deo aliquid contumeliose affirmatur, v. g. quod sit injustus , crudelis, &c. V et negatur, v. g. quod sit omnipotens, Providus , dcc. Duplicem continet malitiam specificam. Imprecativa , est ea , qua quis Deo malum
486쪽
de Virtute Relisionis- Α IIuratoria, est ea, qua quis iurando blasphe
mat, V. g. Hoc ita verum est , ac verum ess Deum exissere.
Dehonestariυιτ, est indecens nominatio membrorum Christi, v. g. Capitis , Veiatris, &C. Quaeres I8. stuale peccatum sit blasphemia γR O. Est omnium peccatorum mortalium gravi stimum, nec admittit levitatem materiae: unde ob solam actus imperfectionem potest excusari a mortali.
Quaeres r. sint virtures Cardinales F Reis. Sunt quatuor: prudentia, fortitudo, temperantia, 3e iustitia , de quibus agemus duabus dissertationibus,,
m prudentia , fortituiane, is tempera img. L De prudentia. Quaeres I. Via sit prudentia λRess. Est, virtus moralia, dignosDur quid in quoliber negotio agendum P --l fugiendum. Unde in alias omnes virtut genu lem habet. influxum. T si, Quae
487쪽
Quaeres a. Quodnam sit obesi m prudonti R. 'R p. Objectum materiale , sunt actiones humanae particulares, d e quibus judicat an honestae sint, an turpes , ex suo iudicio. voluntatem inclinat ad eas ampleetendas , vel fugiendas. Objectum formale vero , est ConformitaS. actionum humanarum cum veritate hic nunc
QuaereS 3.. Uuot sint officia prudentia λ Resp. Tria, nempe, bene confulta ei de honestate & inhonestate agendorum: bene judicare, de mediiS pro loco & tempora. aahibe dis, & bene imperare executionem . QuaereS q. . Quoruplex sit prudentia ZR p. Duplex, personalis, quae, solum bonum OperAntis attendit. Et gubernatrix, quae atten' dii bonum communitatis , vel pe edis & di-εitur politica; vel impriferue, & dicitur oeconomica , qua Pater recte 'regit stram familiam . Quaeres s. Euεnam sint vitia opposita prudentia λRe . Prudentiae per defecTum Opponuntur pr ripitario , inconsiderastio , inconstisntja, & negli
gentis. Per excessum Vero, prudentia caruis , .
astutia , follicitudo temporalium , O DLicit o
futurorum a g. II. De Fortitudine ...
Quaeres I. Quid sit δε titudo PRe . Est, virrus Cardinalis inclinauae uriun- rem hominis ad pericula mortis tempore is loco debi o are,dienda, ct ad labores Perferendoa pro consecutione bons necessarios .
Ergo subjecturae immediatum Ertitudinis est voluntaS , prout est appetitus sensitivus irascibilis L Ergo duo sunt actus fortitudinis , UemPe. γη ui aggresso , &, incommodi perpesso . Ergo objectum materiale fortitudinis sunt pe ricula θ ores': obiectum vero formale est
488쪽
honestas, qim in hoc consistit ,. ut homo ciseca labores & terribilia moderate se gerat, neque timori nimium credendo,' neque ultra m dum se dando audaciae ..
Temeritas , est uitium, quo quis perseuKs contra re TA rasionis, dictamen fe commistii di scilicet quando, ubi& quomodo non OPortet - . . naυia est vitium, quo quis abi iis deterretur periculis , quibus f e ,. pro rem re is recolo ouere, potest is debet .. Utraque saepius est pec
Respond. Sunt quatuor nimirum , Magnani- ' :mitas ,. quae inclinat ad actus . heroicos in om-- ni. genere Virtutum . Magni ceratac qum inest- nat ad magnae Opera magnis sumptibus efficienda . Potentia , quae firmat animum in tolerantia afflietiouum. Et Perseverantia , qua homo s' non obstantibus quibuscumque malis, in Osene incepto firmiter Pers erat .
Quaeresi T. Quia sie temporantia pM . Est, virtus Cardinalis , quA, juxta re Maa rationis dictamen , moderatu affectum um qur volueratum. gustus oe . tactu . Hinc sequi tur, objectum materiale temperantiae, esse de- laetationes corporeas 3 smaIe veroaesse earum--:dem usum honestum ..
Quaeres a. Quot sine vitia temperantia ono a MMD. Sunt duo, scilicet, infensibilitas per dedi sectu υ, ω intra erantia Per excessum .
489쪽
Busan illitas, est vitium , quo quis om-ν προ- roris delectariones, etiam necessarias, refugitave fatuae . Est peccatum Venialst ex genere suo esset tamen mortale, si quis Per eam refuge
ret id ad quod graviter obligatur; v. g. si quis
negaret debitum coniugi exigenti. Intemperantia , est Vitium, quo quis Vosupta' a gustus ω venereorum immoderate appetit, rationisque ac legis divinae regulam in earum usu excedit: est peccatum mortale ex genere suo , ut probabimus ex direndis de gula & luxuria. Quaeres 3. 2uor sint species temperantia FRes. Sunt quatuor, nempe Ab mentia , quae moderatur affectum, usumque cibi. Sobrietas , quae moderatur assectum usumque potus inebriam valentis. Castitas, quae cohibet, vel mod ratur, appetitum & usum Venereorum. Pud citia, quae cohibet, Vel moderatur oscula, i ctus, amplexus, eorumque delectationem.
Qtiaeres, 4. suot sint virtutes temperantisi an
Reo. Praecipuae sunt, mansuetudo , esemen ela, modestia , Sc eutrapella. Mansuetudo, est VirtuS, quae iram coercetne. exurgat, nisi quando, quantum, de quom
do oportet. 'Clemoria, est Virtus , quae vindictam medicet, ne ultra debitos fines exiliat. Modsi , in virtus, quae affectus humanos , gestusque, & ornatum corporis moderatur se eundum praescriptum rectae rationis . , Eutrapelia, est Virtus ,. quae in recreationibus
490쪽
US, constans σ perpetua voluntas jus suum eui e tribuendi . Clarius definiri Potest , Urrus: moralis firmans. volunt rem ad perpetuo reddendum altaris jus suum ad aqualitarem .
Quaeres a. Ruomodo dividatur justitia λ, RUρ. Dividitur in legalem, aistributivam ,
Iustitia letalis, est Virtus firmans Voluntatem, privati ad tribuendum reipublicae debitum, ratione iuris alti quod habet in personas priva
Iustitia di ibutiva , est virtus moralis inclinans , eum, qui communitati praeest, ad distribuenda officia & bona. communitatis juxta cujusque meritum , si sit remuneratoria, Vel ad irrogandaS. Poenas iuxta modum culpae, si sit vindicativa
Iustitiae commutativa , est virrus inclinans p vatum ad reddendum niteri privato debitum H yrofumsecundum proportionem arishmeticam; id est, secundum aequalitatem rei ad rem , solu- . .
tionis ad debitum , nullo habito respectu ad conditionem personae cui fit solatio , per quod, differe a iustitia, distributiva quae servat propo
tionem geomerricam , quae' est adaequatio Pro portionis rerum distribuendarum cum propor tione conditionis; & meriti perisnarum, qui
bus res distribui debent. Quaeres 3. sumam sir jμμου μελε fumpta μ' R pon . Sola commutativa quae reddit alterii quod ei stricto lare debetud. Unde ex ea s--,