장음표시 사용
231쪽
non Caput n. 'gravi necessitate spirituali constitutis cum periculos propriae vitae succurrere debet. Hinc Parochus tempore pestis sugere nequit, nisi alteri idoneo ossicium suum re . .. Si et: cavere tamen debet, ne ex sua morte alii grave. - , Γ num patiantur; unde No sui cosservatione . ad bonum commune, illis personis, de quarum bona conscientia , & debita instructione satis securus eSt M ad conServandam pro bono communi propriam vitam , Sacramemeta non admodum necessaria ministrare facile non debet .
Stio. Qui alteri grave damnum spirituale intulit, debet
illud cum periculo propriae vitae resarcire: adeoque Obst trix infantes invalide baptigans, cum periculo poenae capiatalis sibi infligendae crimen manifestando, damnum re, sarcire debet. Do. Ordinarie non licet vitam propriam postponere alienae; lictet ta;)aen eam exponere pro Salute personae publicae, ex qua salus communis dependet;
item pro Fide , Religione, & Republica ; imo saepe ad
hoc tenemur, quia bonum publicum privato praeserendum est. 5to. Ad impediendam aeternam damnationem injusti aggressoris, etsi eum jure occidere possim, licet tamen potius permittere & tolerare mortem corporalem . 6to. Vitam hominis nocentis non debemus praeser-- . . re Vitae hominis innocentis; unde occidendus est latro ut ex ejus manibus innocens liberetur , dummodo . hoc fieri possit sine periculo propriae vitae . 'timo. Μasis diligendus est Proximus melior, ea scilicet charitate quam eomitatur gaudium circa bona pos sessa : sic plus diligendus est vir sanctus, quam parens improbus. vero Charitate, quae conjuncta est cum honore & reverentia, magis, diligendi sunt parentes, quam filii, &uxor; magis benedactores, quam illi, quibus benefeci- mus. Illa autem Charitate, qua alteri optamus bonae nondum possessa cum beneficentia magis diligendi tant, qui nobis sunt propinquiores . Et ideo 8υo. In bonis ad
conservandam Viram corporis extra extremam necessi
ratem Succurrendum est . uxori, I. filiis , 5. paentibus, & quidem patri prae matre, 4. sta tribus & sor ribus, 5. propinquis, domesticis & samiliaribus. In ne-eessitate Vero extrema Omnibus praeferendi sunt parentes, erga quos debitum est antiquius & nobilius . 9n i In rebus pertinentibus ad civilem communicationem pra serendi sunt concives in bellicis, commilitones: in spiritualibus j spirituales patres, & filii, & fratres. In hoc
tamen etiam genere praeserendi sunt parentes.
Io- a g. 6oo. Inimici etiam actu Interno & formali ex Cha-ήθεες- ritate sunt diligendi. Sic imo. praecipit Christus, Matis. i5. Diligite inimicos υestros. Quod esse praecepty
declarat Christus, dicens : Vi sitis filii Patris verni,
232쪽
eki in coelis est. Quippe omnibus ad salutem necessarium est, esse filios Patris coelestis . Deinde in Oratione Dominica Matth. 6. petimus, ut Deus nobis dimittat debita nostra, sic t s nos dimittimus debisoristis nostris I aceoque praeceptum est dimittere inimicis: alias
non dimittetur nobis, sicuti ibidem dicitur : Si non dimiseritis hominabas, nec Pater Uester dimittet υobas peccata vestra. 2 o. Rutio est: Dilectio inimicorum nostram persestionem spiritualem & naturalem promovet , & a multis peccatis nos retrahit, dum inordinatas no stras passiones domat, pacem internam conciliat, inimicum nostrum ad nostram amicitiam invitat, & trahit , quo deinde velut amico in nostris necessitatibus uti
possumus; inimicum ad saniorem frugem reducit; &nos ipsi volumus, ut alii nobis offensas illis illatas condonent, & nos diligant. Ergo etiam nos inimicos nostros velut proximos actu interno etiam diligere debemus g. 599. - - ν Schol. Dilectio amici secundum se, & caeteris paribus est absolute melior, & magis meritoria, qaam dilectio inimici; nam amicus est objectum melius, & Deo conjunctius, ac nobis, quam inimicus, saltem Si amicus spectetur ratione amicitiae & respective ad amantem. Ergo dilectio amici est melior . Sane absolute loquendo pejus est, Odisse amicum, quam inimicum. Ergo absolute melius est amare amicum, quam inimicum. Non obstat I. quod dilectio amicorum non mereatur mercedem : Matth. 5. Si diligitis eos , qui 'os diligunt, qtiam mercedem hasebitis Z Rest. Dilectio amicorum non habet mercedem, si non diligantur propter Deum,& si non simul diligantur inimici. II. S. Chrysostomus
hom. de cruce ait Iitis est pro inimicas, quam pro amicis orare. Et juxta S. 1'homam, dilectio inimici praee minet secrendum rationem alligendi . Resp. S. Chrysostomus loquitur de dilectione, & oratione pro inimi cis simul, & amicis, quae melior est dilectione amicorum tantum. Et S. Thomas non vuIt, quod ratio diligendi, scilicet bonitas Divina, sit major, seu magis participata in inimico, quam in amico, sed quod firpurior, & sortior, quia est difficilior . III. Dileelio inimici est sortior, & purior, imo dicticilior: ergo melior . Hem. Est sortior & purior, sed non melior absolute &r tione objecti, sed tantum secundum quid, & acciden taliter. Deinde difficilius non est semper magis merit Orium , sed requiritur major objecti bonitas, circa quod difficultas occurrit: sic dileelio Dei melior est, quam
dilectio Proximi, licet haec sit difficilior ; nam dissicultas
233쪽
non se tenet ex parte oblecti, quatenus bonum est, sed quatenus a bono deficit. i Rotiua CoroII. Praes. 4mo. Ex Charitate tenemur inimicis m. Φυntur stris exhibere beneficia, & signa dilectionis generalia, ouae communiter omnibus ejusdem status hominibus pra Stare SolemuS, v. g. Orare in Communi, Salutare &c. si omnibus haec praestantur: non tamen tenemur exhi here illis signa specialia, v. g. ultro aliquem alloqui, amice conversari, aegrotum invisere, moestum Solari., hospitio excipere, uuia haec non tenemur communiter omnibus exhibere; si quis tamen i inimicum torvis oculis aspiciat, asperius alloquatur, vel ex negatis signis specialibus inimicus magis exacerbetur, & alii scandaliZentur; signa etiam specialia illi exhibenda sunt de praece pio sub peccato mortali: item si quis his signis inimi ci animum Deo; & sibi reconciliandum putet, & si ad
depellendum proprium odium haec signa sint necessaria. udo. Inimicum salutantem vicissim resalutare necesse
est, & veniam petenti tribuere, ac alia signa exhibere, quae ostendunt inimicitiam esse depositam, nisi quis sis Superior, & reconciliationem justae correctisnis causa differendam esse credat. In genere persectius est, signa etiam specialia inimicet exhibere. Stio. Ostensam. nobis illatam ex animo condonare debemus, ex phantasia vero& memoria eam depellere vix possibile est : possumus tamen actionem injuriarum instituere tum civilem, ut nobis satisfiat, & damnum illatum compensetur; tum criminalem publicae justitiae amore, ne crimina maneam impunita, sed hoc fieri debet sine odio & vindicta. Iseo. Quando duo se mutuo ostenderunt, & ostensae sunt sequales; ille prior veniam petere debet, qui prior ostendit: si ostensae vel ostendentes sunt inaequales, ille qui ins rior est, vel gravius ostendit, prius veniam petere debet . 5to. Ostensus' non peccat graviter, si non statim igno Scat, quod saepe nimis durum est, ob humanam fragilitatem , quae saltem a mortali subinde excusat; longa tamen mora trahi non debet. 6to. Qui ostendit alium, a quo offensus non suit, tenetur ab eo veniam petere, si ostensa sit gravis, & aliud medium reconciliationis non Suppetat; qui vero veniam petenti non vult igno-
DIOtin. SchoI. ,. Contra hucusque dicta objici potest. I. In fi ς' veteri Lege non erat necesse diligere inimicum, quia Chri- ' stus , matth. 5. dicit : Audistis, quia dictum est σπιθέμis ... odio fabebis inimisum tuum. Et Christus ibi em dilectionem inimicorum praecipit solum tamquam
aliquid persectum: Estore ergo prefecti, sicar oe Pater
234쪽
υester caelestis perfectus est. Resp. Etiam in Lege vel ri dilectio inimicorum praecepta suit: L . I9. M Oderis
fratrem tuum in corde tuo non quaeras Altionem . Et
μου. 23. Si esurierit inimicus tuus , ciba iIIum . Hoc quippe praeceptum est legis naturae. Christus non ait: in lege dictum est, odio habebis inimicum tuum, sed a Scribis legem perverse interpretantIbuS, qui cum L . I9. diceretur : Diliges amicum, male interebant, inimicum .esse odio habendum ; quod argumentum a contrario non valet, si praedicatum sub eadem ratione convenit subjecto antecedentis, & consequentis, Sicuti diligere convenit amico , & inimico , sub eadem ratione creaturae Dei, qualis est uterque: unde Matth. 5. Christus illud, ami- eum, L . 39. exprimit per ly proximum. Ibidem Christus loquitur de persectione cuilibet Christiano necessa ria: nam dixerat: Ut sitis filii Patris Destri, qui i=i eo lis est, quod cuilibet neceSSarium est. II. S. Ausustinus in Ench. c. 75. dicit, persectorum esse diligere inimicos , neque hoc a tanta multitudine impleri. Et I. 3. de Serm. Dom. in monte ait: Ascendit aIiquem gradum , qui proximum diligit, quamvis a Ac oderit ini
darguit , quod dicerent, inimicos esse diligendos , sicut Proximos. Resp. S. Augustinus in primo loco agit de speciali dilectione persectorum . In altero agit de gradu justitiae Pharisaicae, quem dicit tam parvum eSse, ut Publicanis sit communis. S. Hieronymus Pelagianos redarguit, quod dicerent, inimicos ita specialiter diligendos esse, sicuti consanguineos. III. Unaquaeque res naturaliter Odit suum contrarium ergo etiam homo suum
inimicum. Resp. Odit suum contrarium, in quantumes; contrarium, sicuti & nos inimicos, in quantum sunt inimici, odisse debemus, non vero in quantum homines sunt, beatitudinis capaces; displicere igitur nobis de-
bet, quod nobis sint inimici ; diligere eos debemus, quia
Proximi nostri Sunt. g. 6Oi. Non solum corde & actu interno Ρroximum in ostrum diligere debemus, sed etiam Opere, actus externos Charitatis illi impendendo. Inter hos actus exta in ternos est primo Eleemostyna, quae eSt opus, quo datur Eleem aliquid indigenti ex compassione propter Deum. υ Schol. Eleemosynae vel sunt spirituales, Vel corpora Ies. Spirituales sunt septemr I. IgnoranteS docere. 2Consulere dubitanti. 5. Consolari tristem. 4. Ρeccantem corrigere. 5. Remittere offendenti. 6. Portare patienter onerosos & graves. 7. Pro omnibus Orare. Consule , castiga, soIare 'remitte, fer, ora. iEleemosynae corporales etiam sunt septem: I. Pascere esurientem.
235쪽
u. Potare sitientem. 5. Vestire nudum. 4. Recolligere hospitem. 5. Visitare infirmum. 6. Redimere captivum. . Sepelire mortuum. Visito, Poto, Cibo, Redimo, T rgo , Colligo, Condo . g. 6oa. Datur praeceptum Divinum positivum, & naturale dandi eleemosynam. imo. Divinum praeceptum habetur , I9oti. II. Qui obdtirat ararem suam ad cla . morem pauperis, s ipse clamabit, oe non exaudietur rEccli. 29. Propter mandatum assume pauperem, propter inopiam ejus ne dimittas etim υactium&Matth. 25. De maledicti in ignem' stern&mr esurisi
enim, o non dedistis mihi manducare. Nullus certe damnatur, nisi propter Omissionem praecepti. 2G. Quaecumque vultis, ut faciant vobis homines, & vos facite illis. Sed unusquisque vellet, sibi in necessitate per eleemosynam subveniri. Ergo etiam ille subvenire debet. Corollar. Pract. Imo. Praeceptum dandi eleemosynam est respectu omnium Proximorum , fidelium & infidelium .dido. Obligatio dandi eleemosynam oritur vel ex parte
accipientis in necessitate constituti, quae necessitas aut est extrema, cui nisi Succurratur, aliquis vita periclitatur, sive saltem periculo mali morti aequali exponitur: aut est graυis, ubi alter aegre vitam sustentat, sive dignitate sua privatur: Vel ea communis, quam comi 'tatur aliquod incommodum in necessariis ad vitam &statum, sine nimia tamen miseria, & molestia , sua lem patiuntur ostiatim mendicantes: vel obligatio oritur ex parte dantis, si habeat bona supersua, sive naturae, hoc
est, non necessariu ad suam, Suorumque sustentatio nem : sive supersua personae, hoc est, non neccessaria
ad statum & dignitatem tuendam. otio. De necessariis naturae nemo tenetur dare eleemosynam, quia Charitate ordinata sua: & Suorum necessitati primo debet succurrere, nisi persona extremam necessitatem patiens
sit talis , ut ab ea salus Ecclesiae vel reipublicae dependeat, ubi bonum commune privato praeserri debet: imqetiam ex necessariis naturae sub gravi peccato succurrendum est extreme indigenti, si cum modico detrimento fieri possit. 'ho. De necessariis personae sive statui
kleemosyna tribui debet homini extreme indigenti per
se: nemo tamen pro conservanda pauperis vir a tenetur statu suo excidere, Si hoc majus damnum videatur. 5to. Proximo in gravi necessitate constituto Succurrendum est
ex bonis statui necessariis, si modicum tantum damnum inde sequatur: secus, si quis notabile damnum subire deberet , quod aequiparatur gravi necessitati alienae. 6to. Ex superfluis naturae, & personae' sub gravi peccato danda est eleemosyna grmem necessitatem patientibus, si
236쪽
eorum paupertas cognita fuerit, & nemo adsit, qui eos juvare velit. 7timo. Etiam in communi necessitate constitutis , sub gravi peccato danda est eleemosyna ex bonis naturae & personae Superfluis: Luc. m. υ. ii. Verum-
ramen quod freperest, date eleemos nam certe, qui
hanc non dat, nimis inordinare bona divitiasque amat. Unde damnata est haec propoSitio tu. Vix in saecularifus inυenies, etiam in Regibris, superstium starnir e
ita Dix aliqtiis tenetur ad eleemos nam, quando tenetur tantum ex superfluo statui. Non tamen est obligatio succurrendi illis pauperibus, qui suo labore se sustentare possunt. 8υo. Non Satisfit praecepto eleemosynae pauperi mutuando, commodando, vendendo credito,
nisi solum esset pauper secundum quid. sno. De illicire acquisitis restitutioni obnoxiis, eleemosynae fieri non possunt, & Clerici structius quam laici ad eas obligantur . Pauper vero fictus peecat petendo eleemosynas, quas veris pauperibus reStituere renetur. Iomo. Eleemosynaequantitas & proportio juxta varietatem personarum regulanda est. P. Tamburinus quinquagesimam Partema annuorum redituum in communi necessitate assignat. Uerum Charitas proximi regulam Certam nec quaerit, nec attendit . g. 6o5. Alius actus externus Charitatis erga proximum est Correfctio fraterna, qua per convenientem sermonem Proximum a malo peccati ad bonum honestatis convertere nitimur. Quae correctio fraterna est de praecepto In lib. 18. Si peccaverit in te frater tutis, vade, eorripe etim inter re γ' ipsum solum I si te audierit, Iucrattis eris fratrem tuum: & ad GaI. 6. Etsi praeoccupatus fuerit homo in aliquo delicito, vos , qtii spirituales estis, hujusmodi instruite in spiritu, lenitatis. Hinc S. Augustinus Serm. I 6. deSυers. Dom. ait: Si neglexeris corripere, pejor eo factus es, qui peccavit. Rario est, quia tenemur praecepto naturali subvenire Proximo corporaliter indigenti, reducere bovem Proximi errantem , & a Proximo omne malum avertere, cum possumus. Ergo Ienemur etiam per correctionem fraternam subvenire spiritualiter indigenti, reducere peccantem, & maximum malum peccati ab eo avertere. Coroll. Pradi. Imo. Praeceptum correctionis fraternae
sub pecccato gravi obligat, si peccatum grave Proximi aut ejus periculum certum sit; adeoque in dubio non eat obligatio, nec privata persona tenetur inquirere incertitudinem ,'sed solus Superior , Pater & Dominus respectu Suorum . pri. Obligat, si probabile sit, Proximum
nondum emendasSe peccatum, nec emendaturum, nisi
moneatur . Stio. Obligat, si adsit spes probabilis, cor-
237쪽
Pectionem esse profuturam i si enim magis irritandus
proximus videatur, cessat fims correctionis, Scilicet emen datio: excipitur tamen articulus mortiS, quando omissa
correelione moribundus de aeterna salute periclitaretur, cui adhibenda est correctio, etsi aequaliter dubitaretur, sitne profutura vel obfutura ob instans malum irreparabile. 4ts. Obligat, si non adsit alius aeque ac magis id neus ad corrigendum, Vel qui credatur e3se correcturus. Spo. Obligat, si sit aptus locus, tempus, & occasio, &fieri possit sine gravi proprio incommodo . Sine his com ditionibus privati non tenentur monere delinquentem . 6to. Superiores, Parentes , & Heri, hoc praecepto saepius tenentur ; imo Superiores Regulares etiam sub peccato gravi tenentur, veniales desectus corrigere, si ex iis disciplina relaxetur, & privatus saepe . tenetur delictum ad Superiorem deserre. Itimo. Correctio non necessario verbis, sed aliis signis & modis fieri potest: non tamen expediunt verba aspera ; nec debet fieri publice, nisi pec-eatum publicum suerit. Μodum praescribit Christus, Matth. i8. Correctio fiat I. inter te & peccantem so- .lum. 2. Si non sufficiat, coram testibus. 5. Si nec sie prosit , deseratur ad Superiorem ; imo rem saepe immediate ad Superiorem deserre licet, ut emendatio procuretur; quod an necesse sit, circumstantiae docebunt. Iois 3. 6οι. vitia Charitati specialiter opposita sunt pri- sui. 8 mo, Odium Dei , cse Proximi. Est autem Odium in genere tardium ob bonum alterius, quo quis malevole
fertur in alterum . . . uti,fm SoloI. Odium aliud est abominationis, qua aversamurpior aliquid ut nobis malum, & disconveniens: hoc odi uni opponitur amori concupiscentiae. Aliud est oditim in micitiae, quo volumus alicui malum, ut illi male sit;& opponitur amori benevolentiae. Odium abominationis rursus chiplex est: aliud est odium personae, quo ipsam secundum se, quantum ad naturam, & gratiam, ut maIum displicem aversamur: vel odium qualitatis Proximi sive boni, sive mali. 'ο ium . f. ω5. Odium inimicitiae tum erga Deum, tum erga 2.- Proximum est peccatum mortale, quia graviter repin
Reso corolt. Praes. rmo. Odium Dei, quo quis directe vult μ' *r malum Deo, est peccatum omnium gravissimum, ubi non datur parvitas materiae. 2G. odium Inimicitiae erga Proximum, ex genere suo est peccatum mortale, nisi fiat veniale vel ex indeliberatione, Vel ex parvitate ma teriae, quando quis leve malum alteri imprecatur. Hinc
deliberate velle, gaudere , desiderare, imprecari Proxima
238쪽
gfave malum, V. g. mortem, pastilentiam &c. Sive ex vim dicta, sive ex aVersione erga ejus perSOram, Semper est mortale . otio. Odium abominationis, seu qualitatis personae, si bona qualitas in proximo Odio habeatur, est peccarum grave, & staternae Charitat is invidentia: si qualitas sit' mala , odium bonum est. Cavendum vero , ne odium rei paullatim ad personam se extendat. 4ro. Hominibus malis sub nde licet maledicere ex odio abominationis qualitaris personae, V. g. suri, ut suspendatur, non quidem optando, quatenus malum ipsius absolute est, Sed qua tenus honi rationem habet, ut alia mala evitentur: damionibus etiam, quMenus sunt inimici Dei, maledicere possumus. 5tο. Proximo sine justa causa maledicere est de se graVe peccatum, & subinde justitiae adversa-rpr, & ad contumeliam spectiti, quas peccatorum Species exacte in Consessione distinguere oportet; nam Subinde ambae reperiuntur in maledictone, uti si quis serio ex odio alicui in faciem maledicat non sine laesione honoris, cyntra justitiam, & Charitatem de se mort liter duplici peccato peccat, si non ex indeliberatione& levitate materiae fiat veniale . Interdum peccatur constra Charitatem sine contumelia, quando absenti sine imminutione honoris maledicitur. Interdum committitur Peccatum contumeliae contra justitiam & pietatem sine peccato odii contra Charitatem, si quis non serio alteri in seciem maledicat; ubi tanto gravior est contumelia , vel impietas, quanto excellentior est perSona. 6es. Subinde fit, ut verba maledictionis contra hominem subditum nec Charitati, nec justitiae notabiliter repugnent, Sed tantum virtuti mansuetudinis ti patientiae rv. g. si parens filio, dominus servo, sine animo, ut mala imprecata eveniant, maledicat: hinc rentum sunt peccata venialia ex supposito, quoci scandalum absit. Item si ex subita ira, & indeliberatione ad incutiendum subditis terrorem maledimones sine scandalo effutiantur , eSt Solum yeniale tenentur tamen ejusmodi imprecantes sub gravi peccato consuetudinem deponere, tum propter scandalum , tum propter vitium ex genere Suo mortale: & ideo consuetudinarii non debent lacile absolvi, si nullam diligentiam se emendandi adhibeant. 7timo. Creaturis irrationabilibus, v. g. ligno, bovi &c. maledicere sine scandalo, ordinarie est Iunium veniale, si asseelus pravus praecise tendat in has res, Secundum Se Spectatas: si vero tendat in personam,. ad quam Spe ctant, est mortale pro gravitate materiat: si in Deum, Creaturis ad nos puniendos utentem, erit blasphemia. 8υo. Non peccat graviter, qui in aestu irae dicit: tonLym', diabole , pestis., aut morbus quicumque gruNirer
239쪽
infecti σοῦ quia haec mala tantum pronuntiando nemini imprecatur: secus est, Si imprecari intendat. sno. Qui sibi ipsi mortem imprecatur deliberate ex prava intentione. grauiter peccat; secus, si fiat ex ira indeliberate, vel ex bono fine , ne ire periculo peccati Vivere cogatur : mo Palao eum a mortali excusat, qui sibi ob gravissima mala mortem imprecatur, ut a, gravissimis doloribus liberetur: quod tamen sine peccato saltem veniali vix fiet, nisi se in voluntatem Dei simul resignet. Iomo. Qui aliis serio grave malum imprecatur, debet exprimere in Consessione, an illi parentes, vel consanguineisuerint, quia etiam contra pietatem peccat. Signa autem , quod aliquis alteri non serio maledixerit, sunt, si statim horreat, poeniteat, & interrogatus, an libenter vidisset, si mala imprecata evenissent, serio respondeat sibi gratum non fuisse. Se vero & alios etiam non Serio daemoni devovere, ob gravem deformitatem saepe peccatum mortale est. II mo. Denique odium ab aversione bene distingui debet, utpote in qua i illum alteri non optamus, & plerumque veniale eSt. . Aeὸdi. g. 6 . Secundo Charitati opponitur Media, quae est eui a tristitia de bono Divino in nobis participando cum la-
e,a-ν. amicitiae Dei graVItet repugnat, ex genere suo peccatum
ResbI. CoroII. Praes. Imo. Acedia, si sit tardium & tristitia, de bonis spiritualibus, & Divinis, de amicitia Dei, vita ' aeterna, & mediis ad eam necessariis, propter dissicultatem in iis consequendis, & quidem deliberata ; est peccatum mortale, quia est aversio ab ultimo fine. 2do. Si vero Acedia sumatur pro fastidio, & tepore animi. in arduo virtutum exercitio ς est peccatum veniale, nisi omitterentur actus virtutum graviter praecepti. 5tio. Filiae Acediae sunt: amaritudo, nausea, Odium rerum spiritualium , torpor in servitio Divino , negligens praepa- ratio ad suscipienda, administranda sacramenta, otium, pusillanimitas, odium Dei, taedium vitae, desperatio. 4to. Remedia contra Acediam sunt: I. Nausea, quam tepidus Deo creat, quem incipit evomere ex ore O, oc. 5. 2. Μeditatio beneficiorum Dei. 5. Exempla servidorum Christianorum. 4. Exempla saecularium summo studio dominis terrenis servientium. 'mo g. 6ο . Tertio Charitati erga. proximum opponitur, iσt I idia, quae est tristitia de bono alieno, aestimato ut malo proprio, quatenus est diminutivum propriae excellentiae. Hinc quia Invidia Charitati graviter repugnat, Σ - ex genere Suo peccatum mortale eSt.. - . u. corollar. Procii. Imo. Invidia ob levitatem malae affe-
240쪽
Do Pirtutibus Neologicis . 'o'
Pionis, inconsiderantiam, & parvitatem materiae, ple- Resor
rumque Veniale peccatum Solum est. Ex ea tamen ori V rtur, Odium , Detractio , & Susurratio . ado. Qui trista 'tur de scientia & virtute Proximi, non quia Proximus haec habet, sed quia quis illis caret, non peccat per Invidiam , sed potius habet laudabilem aemulationem , quia
haec tristitia est de propria penuria, quam ex compa- Tatione cum alterius abundantia quis advertit; dummodo illa abundantia etiam sibi conveniat , nec Supra Suum
statum fuerit. 5tio. Si quis de dignitate ab altero obtenta tristetur, quia certo novit, quod illa indignus sit, non peccat, si bona illa consideret prout a potestate humana contra justitiam distributivam indigno obveniunt, & tim dignus iliis ad peccandum abutitur: Saepe tamen quis peccat, si tristetur, quod Deus permittat, illa bona india vinis conferri ; quia voluntati Divinae repugnare non licet . 4to. Si quis tristetur, quod Cajus persecutor suus sit promotus ad certum officium, unde merito timet, ne occasione arrepta graViter illi noceat, tristitia illa,
si sit prudens, non est Vitio Sa; Secus eSt, si ex temeraria suspicione solum oriarur. 5to. Si mercator vehementer doleat, dum videt, quod emptores ad alios vicinos mercatores accedant, & Suas merces negligant, si ideo tantum doleat, quod illo lucro carere debeat, non peccat: secus est, si ideo doleat, quod alii lucrum acquirant. 6to. Si quis tristetur ob bona spiritualia Proximi, graviter peccat ob fraterna: Charitatis invidentiam. 7timo. Bemedia contra Invidiam sunt: I. Humilitas. I. Μeditatio malorum ex Invidia provenientium . 5. Charitas. g. 6o8. Quarto Charitati Opponitur Scandaliam, quod Fe. est dictum, vel 1actum minus rectum, praebens alteri oc- -μ μ
Solol. Scandalum aliud est actisum, quod modo de- Quorufinitum est: aliud est passiυum , seu ipsa ruina spiritua,. p/ς lis ab activo causata. Scandalum activum aliud est porse, quata io quis vel expresse intendit alterum ad peccacatum inducere; vel aliquid dicit, aut lacit, quod per
se est inductivum ad peccatum: aliud est per accidens, quando praeter intentionem peccantis, aut conditionem operis , alter ex mala sua dispositione ad peccatum inducitur. Si andalum passivum aliud est datum, quod vere Oritur ex alterius dicto , vel facto re vera malo, vel speciem mali habente: aliud est acceptum, quo quiSex dicto, vel facto alterius, praeter mus intentionem &conditionem operis ex sola sua sinistra interpretatione
sumit occasionem peccandi: quod fit vel ex infirmitate,& ignorantia, & dicitur Scandalum Pusillorum s vel eS malitia, & est Scandaltim Pharisaicum.