장음표시 사용
81쪽
5o put α. 'eamque coercendi, nisi Rector illius, vel multitudo Ergo illis competit potestas legislativa. φη ε 3. 456. Omnis potestas legislativa a Deo est, quia
Deus universum gubernat t. I. g. IO7.) , ac rebus Omnibus providet t. I. g. 252. ): ideo datur in Deo dictamen rationis pra isticae circa agenda, vel omittenda, ideoque Lex aeterna, quae est ratio Divinar sapientiae, secundu id quod est directiva actionum & motionum creaturarum in ordine ad bonum commune totius universi. ' Schol. Lex aeterna disteri ab Idea Divina, quia Idea, b,ι. est exemplar rerum faciendarum, & creandarum xstii de. LEX Vero a terna ordo rerum gubernandarum , vel ins νυν δ rens eis necessitatem, uti in rebus naturalibus; vel inducens obligationem moralem, uti in creaturis intellectualibus. Difleri a Providentia, quia Lex habet vini obligandi, non vero Ρrovidentia: Lex respicit bonum commune; Providentia bonum etiam particulare. Hinc Lex aeterna vere habet' rationem legis satrem respecta creaturarum intellectualium; respeictu enim irrationalium nonnisi improprie rationem legis habet, quatenus eas dirigit in suis motibus per instinctum naturalem . DeuS autem non subditur Legi aeternae, quia Lex aeterna est ipse Deus, & Lex solum datur ad dirigendas creaturaspdesectibiles, quod Deo non competit. A in Zς . g. 457. A Lege aeterna Omnes . aliae Leges derivantur.
Nam I mo. Proυ. 8. Sapientia aeterna, cujus ratio est aes iteriis Lex alterna, dicit: Per me Deges regnant, oe legum βονο . conditores justa desternunt. Et ad Rom. IS. Non est . potestas, nisi a Deo. Hinc S. Augustinus I. I. de lib. ars. c. 6. ait: In temporali lege nihil est, quod non ex lac aeterna sibi homines derιυ erunt . Ido. Lex aeter
na est ratio gubernationis in primo . & supremo gubernante g. 456. γ , & lex per essentiam ; cum e contra
aliae leges sint leges per participationem. Ergo omnes rationes, gubernationes, & Omnes leges, quae sunt in ins rioribus gubernantibus,ta Lege aeterna derivantur. Derivantur, inquam, tum tamquam ab exemplari, ita uet omnes leges, ut sint justae, debeant esse conformes Legi aeternae: tum tamquam a causa emciente, quia omnimpotestas legislativa inferior est a Deo: tum quia Lex aeterna mediante lumine rationis, vel fidei dictat & approbat, quae, & quando leges pro diversitate circumstantiarum sint instituendae. TMo-- Schol. Dices I. Lex Divina positiva est aeterna: ergo νυν o e- non derivatur a Lege Dei te urna. Resp. Lex Divina po-- - ε' sitiva, prout est in Deo Legisiatore, non derivatur a Legae' - aeterna, sed est ipsa Lex aeterna inadaequater bene ve
ro, prout est in illis, qui eam vel publicant, vel juxta
82쪽
De conscientia oe Leguus. 3t 1llam alios gubernant, vel seipsos juxta eam dirigunt
hoc modo derivatur a Lege aeterna. II. Lex naturalis hon derivatur a Lege aeterna, quia mentiri ante omnem Legem aeternam est malum & contra legem naturalem. Resp. Lex naturalis materialiter sumpta ratione sui sundamenti, quod est habitudo convenientiae, vel disconvenientiae extremorum inter se, abstrahendo ab existentia hu)us legis non derivatur a Lege aeterna ; nam Deum colere, bonum soret, etsi Deus per impossibile hoc non intelligeret: derivatur vero a Lege aeterna lex naturalissotmaliter sumpta, quatenus dici, men fationis judicat de hac convenientia, vel disconvenientia; quia hoc dictamen est a Deo, & aetetno ejus dictamini veluti exem- .plari consor me. IIL Lex humana nonnulla permittit quae aeterna prohibet. Resp. Lex humana illa non approbat, sed tantum tolerat, ne fiant pejora, quod idem' provenit ab ordine Legis aeternae. f. 458. Igitur a Lege aeterna derivatur Lex naturalis, Lex
quae etiam Jus naturale dicitur g. 457. Schol. . Est
autem Lex naturae ordinatio Divinae Sapientiae . per di- , flamen syndereseos naturae rationali manifestata, praecipiens restae rationi consentanea, & prohibens dissentanea , addunt nonnulli, & permittens indifferentia. Schol. i. Circa definitionem Legis seu Juris naturalis suisti variani A uctores. Veteres Iurisconsulti Jus naturae de- νον-σ- finiunt, quod ' natura omnia animalia docuit. Verum '
haec definitio non placet, quia etiam bruta legis incapacia, legi subjicit; imo profluxisse videtur vel ex sententia Pythagoricorum Μetempsichosim defendentium,
adeoque bruta ,& homines eadem anima praeditos credentium ; vel ex opinione Stoicorum putantium. bruta
aeque ac homines anima . rationali informari. Vasquegvult, legem naturalem esse ipsam naturam humanam' rationalem, quatenus eidem ratione Suae essentiae tam- quam normae certae actiones convenilint vel disconveniunt. Verum hoc non placet, quia natura in se sp
elata nec dirigit, nec praecipit; quod tamen ad legem requiritur g. 452. ). Thomistae volunt, legem natura Iem consistere in dictamine rationis, seu judicio praeceptivo, quod est actus synderesis. Sed hoc dictamen non
est .actus alicujuS superioris, nec praecipit, sed tantum indicat praeceptum: ergo non est lex naturalis. Nec obstat Ι. quod ad Rom. v. dicitur opus legis scriptum
in cordibtis nostris, testimonium reddente conscientia. Et υ I 4. Legem non habentes, cum naturaIiter ea,
quae legis sunt, faciant, sibi ipsis sunt lex. Et Ps. 4.
gnatum est super nos lumen vultus tui. Resp. Lex
naturae dicitur ocripta in cordibus nostris per didui me D a
83쪽
, 5 et caput Laeceu legis applicationem , & promulgationem. II. s. Da
mascenus legem natusae vocat conscientiam. S. Hieronymus legem intelligentiae. S. Μaximus rationem naturalem . S. Augustinus legem a Deo scriptam in cordibus nostris. Resp. Patres in rigore Scholastico non loquuntur, & promulgantem pro ipsa lege sumunt. III. Lex naturae in homine esse debet, sed non alibi, nisi in intellectu. Resp. Lex naturae sufficienter homini est intrinseca per promulsationem, alio modo intrinseca esse non debet. Dictamini nonnullae proprietates legis conveniunt, non ut quod, sed ut quo, tamquam applicanti, & promulganti legem naturae. Schol. 2. Jus naturae a non illis dividitur in jus naturae primaeυum, quod hominibus & brutis commune est: & secundaevum, quod solis hominibus proprium est: verum haec divisio est inutile inventum nonnullorum ad salvandam definitionem Justiniani, scilicet: jus naturae est id, quod natura omnia animalia docuit: quae reiecta suit Schol. i.). Μelius dividitur in absolutum, quod absolute independenter ab omni statu, & consensu, vel obligatione obligat: v. g. Deum colere: & conditionatum, quod supposita conditione, vel consensu obligat. De caetero lex naturae etiam in affirmativam,
& negativam dividi potest g. 452. Schol. . .
Schol. 5. Objectum materiale legis naturalis esξ omne id, quod convenit naturae rationali, ut praecipiatur, &omne, quod eidem disconvenit, ut proinde prohibeatur ab Auctore naturae. Hinc lex naturalis versatur circa prima & generalia morum principia, v. g. bonum s ciendum, malum fugiendum: & circa magis particularia, per Se tamen nota, V. g. justitia servanda. Item, versatur circa alia praecepta ex primariis immediate vel 'mediate deducta, quae sundant honestatem moribus necessariam ; uti sunt praecepta Decalogi. Objectum fominais juris naturae consistit in conformitate principio- Lege Dei, ceu norma universali, per quam congrua fiunt formaliter honesta, vel justa: &na inrat dissona . fiunt formaliter inhonesta, & injusta.
imen vero est promulgans legem naturalem. Do/ιν Datur Lex naturalis. Ad Rom. 2. Genter, ' quae legem non habent, naturalii r ea, quae legis Sunt,
faelum; ostendunt opus legis scriptum in cordibuδsuis ; ipsi sibi sunt lex, testimonium illis reddente conscientia imorum. Deinde patet ex communi hominum consensu, & recta ratione, quae agnoscit in multis discrimen inter bonum & malum, etiam citra Divi nam revelationem. Ratio est: Quia creatura rationalis. tui finem suum per verationem rectam consequatur i
84쪽
indiget aliqua regula, cum ipsa sibi non sit regula. Ero. go haec regula, quae est Lex naturae g. 458. , datur;
nam natura .in necessariis non deficit. Schol. I, Principium cognoscendi jus naturale significat propositionem generalem immediate notam in se , pitim is ex qua veluti radice omnia, & sola juris naturalis ca-3 πιυπ-pita vel ultro fluunt, vel facile deducuntur: unde debet esse primum is unicum, In ipsa natura findatum, verum, evidens, quoad se & quoad nos notum, soli &omni juri naturae cognoscendo proprium. Principium cor noscendi juris naturae non debet confundi cum Ρrimcipio essendi illius , & existendi, seu cur existat , &obliget jus naturae. In utroque hoc principio assignando non conveniunt Doctores. Principium essentiα Seu p i. possibilitatis juris naturae sundatur in non repugnantia ρ patim ejuquod natura rationalis per regulam aliquam dirigi pos- sendi. sit , & i K hoc omnes conveniunt . Principium existentiae se juris naturae, quod continet rationem, cur jus natura: λ;tim obliget M tale sit. nonnulli assignant voluntatem Dei extrae obligatoriam. Sed hoc modo bonitas & malitia actio hibus moralibus non esset intrinseca. Alii convenientiam vel disconvenientiam cum natura humana a4signant. Sed haec sententia legibus naturalibus vim obligationis persectae detrahere videtur, quia hoc modo nec praeciperetur quid, nee dirigeretur. Dici potest: quod Principium existentiae juris naturalis immediatum sit convenientia, vel disconvenie'tia cum natura rationali; mediatum vero est voluntas Dei , & ejus ordinatio obligans ad illud sequendum. Vid. Elem. , . nat. Mur-Lmaquii. quoad Principium cognoscendi juris naturae iterum discrepant Doctores. Pustendorsus & Thomasius principium socialitatis assignant, scilicet: IIIa facienda, quae necessario conυeniunt cum υita hominis so-eiali illa vero omittenda, quae illi repugnant. Verumhqc principium non est primum, . quia vita soctalis ab alio principio, scilicet amore, fluit : non eSt adaequatum, quia ex eo non fluunt Oiscia erga Deum, & seipsum , quae pustendorsus male secundario solum ad jus naturae retulit: non est proprium , quia non inta necessitate landatur: non est Verum,' tum qui ius naturae in holpine etiam extra societatem existente datur : tum quia ius naturae non solum externam, Sed etiam internam hominis felicitatem spectat: tum quia evertit, vitam solitariam, & anachoreticam. Coccejus pro principio cognoscendi jus natum a signat voluntatem Dei obligatoriam. Sed ille principium cognoscendi cum princi o essentiae & existentiae confundit . volfius hoc principium Osendit; illa facienda, qua noδ δε
85쪽
rumque nostrum perficiunt: illa omittenda, quae foIisAratem nostram destruunt. Verum hoc principium non soli iuri naturae competit. sed legibus etiam positivis, imo etiam consiliis, per quorum Observantiam status noster perficitur. D. Μartini Prosess. Vienn. in suis Ρο-
sitionibus hoc principium proponit: Ilia, quae finibus
rerum a Deo conssiturum, quatenus ex ipsa eartim es
sentia atqAe natura intelligi s aestionibus nostris IAberis applicari possunt, faciendas quie vero illis repugnant , omittenda sunt. Sed an noc principium sit
satis evidens, & an fines rerum quivis facile possit intelligere, non immerito dubitatur. Alii unum aliquod
λ . juris naturae principium assignari posse negant, sed plura statuenda esse docent. Uerum licet sorte ad princi-- pium juris naturae non requiratur, quod sit unum, &incomplexum grammaticaliter, seu consistat in termino
simplici; requiritur tamen unitas principii philosophica
aut luridica, quae consistit in dependentia & subordinatione principiorum specialium, Seu propositionum secundum quid fundamentalium ad principium generale,
Seu propositionem luris naturae absolute sundamentalem. Denique plures Principium juris naturae hoc statuunt: Fac ea, quae ex amore Deo, tibi oe proximo naturaliter desito, oe ad felicietatem naturae rationali propriam necessario facienda vel omittenda stini. Hoc principium est omnium primum, quia amor est fund mentum finis a natura intenti, nempe felicitatis naturae rationali propriae. Ergo etiam est fundamentum mediorum ad hunc, finem, scilicet legum naturalium; sicuti amor supernaturalis est principium fundamentale omnium legum Divinarum: ad Rom. I S. Si quod ... est mandatum ., in hoc verbo instauratur: diliges proximum tuum, sicut teipsum. Est unum principium , cujus tri-
plex objectum per subordinationem in unum coalescit. Est evidens ; nam felicitatem , ceu finem instinctus naturae prodit: amorem tamquam medium, prima primcipia ostendunt : Uuod tibi non υis fieri, alteri ne D- ceris. Est verum & proprium ; amor enim in debito natum sundatus, ab omni alio amore, beneficentiae , humanitatis &c. distinguitur. Est adaequatum, quia Omnia alia praecepta natum sub se continet, uti consideranti facile patebit. Ais ἡ.,,ἡ Schol. 2. COΠVenit inter Τheologos, non posse dari ais. α- ignorantiam invincibilem de primis praeceptis juris naria ira' tum , quae sunt per Se nota, & ex sola terminorum
apprehensione intelliguntur. A ec datur ignorantia invin-- ωνα A cibilis de Secundariis praeceptis secundum se spectatis in
adultis persectum usum rationis habentibuo, quia eN
86쪽
De conseientia s Legibus . , 55 primariis immediate deducuntur discursu 'facili, & omnisus obvio, cujus etiam rudiores capaces sunt. Si vero secundaria praecepta spe lantur ut vestita aliqua circumstantia bona, & apparenter excusante a peccato, Rrudioribus saltem ad tempus ignorari invincibiliter pos- Eunt , V. g. non licere mentiri leviter ad conservandam vitam innocentis; quia haec sunt obscura. Quantum V go ad praecepta remotiora, & obscuriora , docent Lo-vanienses, neque de illis dari posse ignorantiam invi
cibilem. Verum amrmativa sententia est communior, ει probatur I. ex S. Augustino, qui I. I. de serm. Domin monte c. I 6. postquam narrasset, mulierem Anti chenam pro redimendo marito suo ex ejus conSenSucopiam sui corporis accepta auri libra secisse, relinquit indecisum, an hi conjuges peccaverint, quia nullo modo judicarunt, actum illum sub his circumstantiis sui se adulterium : sed si non daretur ignorantia invincibi- .lis juris P turae, peccassent: ergo datur. Et S. ThO-gnas I. 2. q. UO. a. I. ait: Quaedam sunt, quae subtili
ri consideratione rationis a sapientioribus judicantur esse obsemanda, oe ista sic sunt de lege naturae, utramen indigeant discipIina, qua minores a sapientior Hus instruantur. Ergo rudes ea invincibillier ignorare possunt. I. Datur ignorantia juris naturae, quae nec Studio, nec mortificatione passionum, nec orationis aSSiduitate , nec recto usu scientiae acquisitae vinci potest. Sic S. Hieronymus ep. II. simulationem, C. ιSSillnus cOII. IT. mendacium officiosum esse licitum putaverunt, & erraverunt .. S. ThomaS 2. 2. q. 67. a. I. vult, judicem teneri condemnare innocentem iuridice convictum, Quod negat S. Bonaventura : & multi Doctores de nonnullis cometractibus adhuc disputant, an sint usurarii, qui tamen Omnia praedicta media adhibuerunt. 5. Licet sequi Sententiam inter probabiles probabilissimam circa jus naturae, & tamen etiam probabilissima falsa esse potest. Uon obstat Ι. quod Gentiles dicantur inexcusabiles qui sine lege peccarunt, ad Rom. 2. Et Ps. 4. dicatur : Muι- ii dicunt: Quis ostendit nobis bona 8 signatum est super nos Iumeu υMItus tui. Resp. Apostolus loquitur de Gentibus contra legem naturae vincibiliter ignoratam peccantibus. Psalmista vero loquitur de impiis, Me primis principiis ob lumen naturale per pravos habitus Obtenebratum quaerentibus : Quis ostendet nobis bona 8 cui
respondet: Signatum est oec. II. S. AuguStinus m. 54. . docer : Si quis bonum putaυerit esse , qtιod malum est anhoc pretando utiqtie peccat. Resp. Vel loquitur de igno-
same Vincibiliter, vel de peccato materiali. III. S. Thο- oras dicit, etiam in dissicillimis non dari ignorantiam
87쪽
invincibilem. Resp. Solum vult, in fissicillimis sosita
rie consideratis, & non controversis non dari isnoram tiam , secus si comparate ad Sententias contrarias spe Etentur, S sint controversae, ubi saepe dubium generatur. IV. Deus vult legem naturae ab omnibus observari: ergo omnibus innotescere debet; alias impossibile
suid praeciperet. Resp. Deus in iis, quae invincibiliter
ignorantur, ad observationem non obligar. rea g. 46o. Lex naturalis omnes creaturas rationales obli Ut μ gat. Nam Lex naturae est ordinatio Divinae Sapientiae M ia... &c. praecipiens redin rationi consentanea, prohibens dissentanea g. 458. . Sed haec omnes creaturas rationales obligat, quae secundum rectam rationem agere debent. Ergo omnes obligat. A. Datis Solol. I. Oham, Gerson & Petrus. de Alliaco puta- in ἐπε runt, Deum posse absolute dispensare in omnibus prae
is o ceptis legis naturae, imo totam illam legem abrogare,
sape p. s. ita ut etiam odium Dei non sit peccatum . Scotistae ve--r ro censent , Deum posse dispensare in praeceptis secundae tabulat tantum, excepto mendacio. Verosi milius no
bis est, Deum in lege naturae proprie dispensare non posse, sed tantum improprie. Ratio est F. Quia Deus, non potest emcere , ut ea, quae prohibentur juro natu irae, 'uti odium Dei, homicidium &c. sint lista, & honeSta: neque quae praecipiuntur, uti officia Religionis, non sint honesta, nasteria legis manente immutata j ruia hi actus sunt intrinsece mali, vel honesti indepenenter a voluntate Dei, & Deus nequit facere, ut id,
quod est ex se tale, manens tale, non sit lase: sicuri
nequit facere , ut homo manens homo non sit anima rationale : ergo nequit proprie dispensare in lege naturali. 2. Deus nequit proprie dispensare in lege , quam necessorio tulit, & necessario conservat: sed ex Supposito , quod voluerit creare hominem, necessario tulit,& necessario conservat legem naturalem; nam tamquam justissimus, & sanctissimus non pntuit non prohibere, quae sunt rationi dissona& praecipere, quae sunt consentanea: ergo in lege naturae proprie dispensare nequit. 5. Deus dispensare nequit in lege aeterna, quia nequit
suam rationem pervertere: ergo nec in lege naturae is
Non obstat Ι. quod Deus dispensaverit in homicidio , praecipiendo Abraham , ut filium occideret. In fornica.
tione, praecipiendo, ut Propheta sumeret fornicariam . Osee I. In furto, ut Israelitae surarentur vasa Egyptio 'rum, Exod. I 2. In matrimonio inter fratres & sorores
Adam L. In polygamia cum Abraham, Jacob, &e. In lia bello repudii cum.Judaeis. Resp. In his omnibus dispem satio nonnisi improprie dicta occurrit. Deus tam in
88쪽
1upremus vitae Dominus mandans Abrahamo, ut filium occideret, secit, occisionem non esse amplius materiam legis naturalis, per quam non prohibetur qualiscumque occisio, sed illa solum, quae fit modo injusto, & audioritate privata . Inter Osee & meretricem verum suit matrimonium: ita S. Augustinus I. 22. coni. Faust. c. 8'. cum ea autem non adoptavit spurios antea natos, uti
quidam volunt; sed hi filii post contiactum matrimonium concepti, & nati fuerunt, uti colligitur cx υ. 5. 6. 8. v O- cantur autem filii fornicationum per catachreSim, quia suerunt ex matre olim meretrice. Vel dici potest, quod mulier illa Osee legitimo matrimonio juncta ad vitam meretriciam reversa sit, & tres illas proles ex aliis acceperit : 'inde ly fac tibi filios fornicationum significat :sac adoptando, nutriendo, nomen imponendo, non vero generando. Quare υ. 5. dicitnr quidem: Ipsa concepit ,s peperit, sed non dicitur: ex Osee: imo contrarium innuitur, c. 2. υ. 4. Hiis fornicationum sunt, quia for-
mcata est mater eorum s confusa est , quae concepit eosν quia dixit : vadam post amatores meos. Et c. 5. υ. I.
vocatur adultera, quam tamen Osee jubetur diligere, tiquaSi emere, υ. I. ubi fornicatio spiritualis Israelis adumbratur. Quando filii Israel ex mandato Dei tulerunt spolia A gyptiorum, non secerunt furtum, quia Non alie
num invito domino , sed, quod suum erat, annuente su premo rerum Domino acceperunt. Matrimonium inter fratres & sorores tempore necessitatis non est contra jus
naturae. Polygamia uxorum fini primario Matrimonii non Tepugnat, adeoque Deus dispensare potuit. In libello repudii Deus mutavit materiam, quatenus sustulit dom, nium , quod habebant conjuges mutuo in corpora, quo sublato manebant liberi, contractu priori irritato. Non obstat II. Si lex naturae esset a Deo indispensabilis, Deus neceSsario judicaret, hos actus esse amandos, illos odio habendos, & sic voluntati Divinar necessitas impo
Neretur . Resp. Haec necessitas non est absoluta, Sed SO-lum ex hipothesi, quod Deus naturam rationalem creaverit , ubi necessitatur approbare illi consentanea, tiimprobare illi dissentanea . Non obstat III. quod Deus utpote Legislator in suis legibus dispensare possit. Resp. 'Deus in legibus positivis dispensare potest, non ero. in naturalibus, ad quas necessitatur ex hypothesi natu rationalis . . Schol. 2. Ex dictis sequitur, quod etIam Papa 'in lege auso naturae dispensare non possit. Nec epihia habet locum ε. ' in lege naturali, utpote quae non tantum unsversaliter I, praecipit, sed etiam ad singulares casus descendit, &epikia locum non habet , quando legislator praesens COM
89쪽
suli potest; ratio vero legem naturae intimans semper , & ubique a deSt.. F. 46 I. Praeter Legem naturalem datur etiam Lex p sitiva, quae vel est Divina, vel humana g. 452. Schol. Lex Disina positisa est, quae libere a Deo in tempore
Solol. Lex Divina positiva alia est Veteris , alia μυρTestamenti. Leges veteris Testamenti, aliae sunt Caerea. moniales, quae certas ad Dei cultum caeremonias, & ria tus praescribunt: aliae IudiciaIes, quae circa causas in judicio versantur: aliae morales, quae docent, quid sit auri naturali, & bonis moribus consor me vel difforme , uti Praecepta Decalogi in duabus Tabulis scripta . seu modo vero haec praecepta in duabus tabulis distributa se rint, non satis constat: probabilior est sententia S. Augustini, talem partitione ha suisse, ut una tabula tria praecepta ad Dei cultum pertinentia contineret; altera Septem reliqua, spectantia ad proximi dilectionem . Haec praecepta Decalogi habentur Exod. IO. Scilicet I. Ego stim
Dominus Deus tuus: non habebis Deos alienos coram me: non facios tisi sculptile , ut adores illud. u. Non assumes nomen Domini Dei tui in υanum. 5. Memento , ut diem Sabbati sanctifices. 4. Honora patrem tuum s matrem tuam, ut sis Longaevus su er terram , quam Dominus Deus tiatis dabit tibi . 5. Mn occides . i. Non. moechaberis. 7. Non furtum facies. 8. Non I
queris contra proximum tuum falsum testimonium . s. Non concupisces uxorem proximi tui. IO. Non δε- mum , non rarum, usu remum , non anciIIam, non b vem , non asinum, Anmersa quae illius sunt. Haec
praecepta explicabuntur, quando de virtutibus Theologicis , & Cardinalibus sermo erit. Lex Gangelica continet praecepta Sac ramental ia, fidei & moralia. g. 462. I. Vetus igitur Testamentum est a Deo. Itarmo. docet S. Scriptura; nam Exod. II. legimuS: Locutus, est Dominus eunestos sermones hos. -Iach. 4. v. 4. -- mentore legis musis semi mei, quam mandavi ei in Horeb ad omnem Israel, praecepta oe judicia . Praeterea Deum in Μoyse & Propnetis locutum suisse, docet S. Paulus initio Epistοω ad Hebraeos e & S. Petrus, Act. 5. v. I 8. Idem sacri libri ubique testantur, ita ut merito Christus Dominus Pharisaeos increpans, maria. 15. V. G. dixerit: Vos irritum fecistis mandatum Dei proptem traditiones vestras. 2do. Eamdem veritatem probat S. Augustinus in libris contra Faustume Tertullianus κώ. Marcion. S. Hieronymus ad Tit. Et Concilium Toletanum in Conffid. ait: Di quis dixθrit, aut ediderit , alterum esse Deum priscae Legis, MIterum Evam
90쪽
εεIἰorum; anathema sit. Stio. Lex vetus ordinabat homines ad Christum , tum testimonium de ipso perhibe do , tum eos a cultu idolorum i removendo Sed diabolus nunquam legem instituisset , ut homines adducerentur ad Christum, a quo eliciendus erat. Ergo non dia- holus, sed Deus veteris Legis Auctor suit.' α. Μoyses proinde Legis a Deo institutae promulgator tantum fuit, uti patet ex verbis Μoysis, Deut. 6. Haec
sunt praecepta, s c remoniae , atque judicia, quae man-Gυit Dominus Deus υester, ut docerem vos . Accedit
testimonium Apostoli, ad Gal. 3. U. I9. scribentis, legem ordinatam per Angelos iu manu Mediatoriae ubi nomine Μediatoris, non Christus, sed Moyses intelligi videtur ; tum quia Lex Vetus opponitur Evangelio, tum quia S. Paulus ibi respicit ad verba Μoysis, Detit. 5. υ. 5. Ego sequester oe medius fui inter Dominum, oe υos. 5. Quare Vetus Testamentum bonum suit: ad Rom.
I. υ. I 2. Itaque Lex quιdem sancta, ese mandatum famesum , edi justum , s bonum- Et I. ad Tim. I. υ. 8. SOLmus autem, quiα bona est Lex, si quis ea legitimetitatur. Et Christus ipse legem circumcisionis, & coenam legalem: ac Beatissima Virgo Μaria legem purificationis observavit. Certe Lex vetus nonnisi bonum praeci
pit, uti dilectionem Dei; & omne malum prohibet:
n concupisces: idque in honestum finem ; remotum vitam aeternam ; proximum, Christum: ad Rom. Io. Fianis legis Ciaristus ad justitiam omni credenti. Ergo bo
cent, duo esse rerum principia, alterum bonum, a quo Lex Evangelica prodiit: alterum malum, quod fuit au- actor Ueteris Legis; quae proinde bona non est. I. Quia Ezech. sto. dicitur : Dedi eis praecepta non bona. Et ad Hebr. 8. ait Apostolus, vetus. Testamentum culpa non vacasse. Resp. Illa priecepta dicuntur non bona, id est imperfecta, quam imperiectionem Vocat Apostolus culpam, scilicet improprie dictam. II. Lex Mosai- Ca, Leυ. I9.eti. I 8. jubet tantum dilectionem amicorum, non vero inimicorum, quod ChrisIus Matth. 5. v. 44. reformat. Fovet ulciscendi cupiditatem ., Exata. II. υ. 24. Oculum pro oculo, quam Chri stus prohibet, loc. cit. υ. 59. Permittit libellum repudii, quem ChriStus Sustulit, et1. 27. Prohibet auramentum invocatione Divini Nominis factum , Exod. IO. υ. 7. quod Christus rejicit, loc. cit. D. 54.
Resp. Lex praecipit, odio habenda esse vitia, homines vero diligendos ; cumque Judaei. in hominis etiam odium serrentur, Christus legem interpretatur, jubendo diligi inimicos. Pinna taliouis ex sententia judicis solum infib