장음표시 사용
181쪽
iri s I M P L I C Iaegre serimus, eo qui se ipse laudat, aegritudinem
augente. Est enim ideo grauius, quod aduersarius s. iii dicem facit. Atque is etiam qui alium arguit. &suum exemplum profert, sibi ipse nocet, animo ad res externas extendendo, ut qui nec abstineat ta libus,nec arguat alios studio virtutis, sed ut aliis arguendis gloriam ipse consequatur. Qui autem sic tractat eum quem arguit, piaeterquam quod obiurgationem grauiorem facit, defensionem etiam compatione faciliorem reddit. In promtu enim est ut dicat, Atqui ego non sum philosophus: statimque sibi ignoscat. Si quis nuntiarit, quendam tibi matidicis r ne
r futa qua dii sunt , sed ruponde: eum nescis' c/tera tua vitia , nam alio.ui non illa sol uige di
qua rere. Hoc ad iracundiam reprinnendato pertinere videtur. Nam huiusmodi nuntiis commouetur nimiis & ambitio, vanaque gloria coarguitur, quae . & ipsis sunt iracundiae commotiones. Cur Vero
MUς sis m defensionem vetat 3 Cur & aliorum criminum se iciρ ς' 4 seum fateri iubet 8 An non immoderata videri de bet ista moderatio Z aut potius, &haec auctoris in 'stituto est consentanea, quo a rebus externis a strahitur animus, &ad semetipsum reuocatur, ut. sibi, non aliis uiuat Z Qui vero se dessendit, sita comscientia non contentus, & iudicio scientis omnia Dei: hunc satis apparet hominibus placere velle. Quamobrem si illis falsis etiam persuaserit, se non peccare : acquiescit, quas nihil peccans, contentus ijs hoc, quos sibi iudices delegit, persuasisse. Sin caeteros aspernatus, incorruptus ipse sui iudex stiterit: peccatum eius ipsius testimonio conuit citur. Iam vero sese accusare, vidi aliis peccatis consu
182쪽
constrictum : id vero st ipsis gloriae eupiditatis
radices excidere. Vehemens enim is affectus est,
α ipsi inhaerens animo, atque assi xiis , Jcaseipso
euerri sistitus. Putamus enim nos non appetere riam .cum eam hoc aisceta appetamus: necant. Ambitiosalmaduertimus tui pena esse morbum animi, ob res lit imρracie bonas velle florere gloria. Nec enim consideramus res, Sutri eo assectu inquinari bomitia, nec bonum manere traconi
posse,aut in primis expetendum, si non per sese id, mim*t. sed ob conseq ientem gloriolam ample hamur. Nam bono etiam nostio finis gloriola proponitur, ad quain consequendam necessario fortassis adhibetur si ita ceciderit, iustitia Hie tamen ad alios assectas reprimendos est utilis. Multos enim di vehementes affectus gloriae cupiditate superamus, ct eius causa grauit limos labores capimus.
ecorbis suppliciis nihilo linterdum leuiores. Qua-
reueriam cxtrema tunica reliquorum affectuum di -ς tur gloriae cupiditas, propterea quod alios cepe
exhens, i pia magis animo adhaerescat. Revera a tem, nec illisa Lectibus l: berat gloriae cupiditas
sed eorum actmnes, quo mitius in apertum erumpant, tantiari, coercet. QMi. enim propter eam re sanon scortantur: a foedis cogitationibus tamen nunquam sitiit Qtios . ita fit, ut neque caeteros an sectus reprimar, di ipsa magis augeatur ob repres
sani aliorum assectuum actio item. Videtur igitur olescenti quidem esse utilis initio, ad eius aetatis .inctus coercendos. Sin progressa aetatis remanistris, magna est eius pernities. Neque enim ad sese conuexu patitur animum externae glqriqiae in hiantem, neque bonum quicquam praecipvh expetiynquam ded0b consequentem gloriam: hoc est, nunquam bonum, ut bonum amplecti Iam quid aliud risu dignum hisce moribus accidit3Nam cum qM. Omnino contemnamus & despuamus vulgus minu i,nec ullius esse pretii iudicemus: talis equasi ptierose 'mδgni , , si ut, ab eorum opinione tanquam a filo rim,riics pendemus. Cum autem huiusinodi sit moriae cupi-
183쪽
ditas, nihil eam aeque exstirpare potest, ae animi moderatio, suorumque malorum consessio. Cave dum tamen, ne id quoque vanitate quadam faci mus. Nam siquidem ex animo fiat, ne spes quidem ulla gloriae relinquitur. Quod si necessitas nobi imponi posset, ne virtutes nostrae ulli mortalium innotescerent,vitia vero uniuersis r excisa iam esset gloris cupiditas,quam sperare desssemus,nec qui quam per ostentationem faceremus.
pareat: hoc eis, ea di taxatfri velis quassunt, eumsolum vincere qui vincit. Sic enim non impia, ris. Clamore autem,aut arrisio . aut longiore commotione penitus abstinoto. Aepou discessum, nam raran de iis qua accidarunt dissuta, cum nihil ad tui correctionem faciant. Alioqui ex eo apparebit,tes culum esse admiratum.
Non epularum tantum atque libidinum iunt brutae cupiditates, sed & spectaculorum & recitatisonum. duo pacto igitur erga haec assecti esse debea .mus,docet. Crebro,inquit,in theatra venire non est opus: sed illud potius est opus, ne erebro in ea ve nias. Theatrica enim eorum vita est, qui theatris vacant. Siquando autem tempus tulerit,aut obritum festiuitatis,cui &ludorum habetur honos, aut
popularis obsequii causa: cinuisi enim populo esse
solent, qui consuetam vitae rationem negligere videntur) aut experimenti periculiq; faciendi causi, quomodo superiori anno eira talia assecti fueriamus, quomodo in praesentia,aut ob aliam probabilem rationem tempestiuum fuerit prodire in theatrum: intento animo esse oportebit,dc excitarc anu .
maduersionem, ut apud nos simus, nec iis quoe ibi
184쪽
COMMENTARIVS. Isssunt nos addicamus, sed eum vincere velimus qui vincit de ea quae fiunt. ita fieri ut fiunt: hoc est, ut nec appetitionem nee declinationem ad illa afferamus, ut quae res externae sint. Itaque vultus ea constantia esse debet, quae nec odiosa sit, &grauitatem habeat suavitate temperatam, ut neque acclames,
neque assurgas victoribus, necessus e rideas ob ridicula dicta, sed alios cum iudicio laudes,alios leniter arridendo probes. Cum autem a spectaculo di Cossum suerit, ne multa, inquit, de iis quae accideriint. verba facito,cum ad emendationem tui nihil siciant. Neque enim ita erudiunt ea quae ibi fiunt, ut aliquo numero esse debeant. Aut igitur sic accipienda verba sunt, quεε NON rAcivNT AD TvIco M ac TIONEM: quasi ad omnia ea pertineant. quae de spectaculi euentu dicimus, aut ii certam aliquam eorum quae dicuntur partem intelligit, somtasse suadet, ea solum dicenda, quae ad nostram emendationem faciant. Cuiusmodi fuerint ea,quae nostros motus parum decoros , n spectaculo coarguant. Multa vero verba despectaculi euentis. a gumentum euidens fuerint, te spectaculum illud.
magnificum & admirabile quiddam iudicare: id quod sine plebeio assectu seri non potest.
accesseris,grauitatem consantraim tuere
Post spectacula de recitationibus disserit, quas homines eloquentiae & poeticae studiosi, ostentan- facundiae ergo suscipiunt,alias potentes aliquos laudando,alias urbium instituta narrando, aut loca scribendo. aut forenses quaestiones tractando,aut mile quippiam. Negat igitur ad has, ut ostentati- u comparatas,dcresexternas spectantes, sicile ac
185쪽
cededum,3c sine ratione accessum permittente sue id fiat ob amicitiam declamatis, siue ob potentiam eius qui laudatur, siue obsequii alicuius & receptae consuetudinis causa, cuius iaepe magnus usus est ad eos mitigandos, qui iis inuident, qui a populare
consueti di ne recedere volunt. Sin autem, inquit, ad recitationem accci Ieris. grauitatem, eo nuam & facilitatem conserua: grauitatem, Ut tem stitie & modice laudes: constantiam, ne perturbate mouearis, neque acclames, aut quicquam importune interloquaris, sed eodem habitu modestiam corporis &morum conserues. Facilitatem, ne te tricosis vultu, quasi aliis curis intentus: neque ultra quam satis est taceas, scd modice laudes orati onem : nec accrbe iudices, aut redarguas ut aut sal sam. aut inconcinnam, aut infantem. Illud autempla ite facilitatis est & benignitatis, si & oratori recte dicenti, & ei qui vere meritoque ilaudatur, gratulari videaris
C Vm aliqui negotii tibisutisrum eII cum aliquo
ex proceribus prae ertim: ipse tibi proponito, quid in ea refacturus fuisset Socrates.aut Z non. It et, ut te ratio non deficiat, qua id quod obiectum; erit,
Qui ad semetipsos comiertuntur, dc sibi viuere volunt, haud sere magnatςsaecedere consueueiunt. Quare Socratis exemplum nobis proponir, de Zeno iras: . in quos intuentes rat onem visuri simus,
submodo adeundi. Cogitandum igitur. quo pacto Socrates & Zeno con talibus congressi essent, non ficte. non sim itate: sed pro suae vitae
ratione cordatam magnitudinem animi praele Icrenses, ab omni dcspicientia&: rrogantia puram:
non siit Miles de abiecti ob Asaegium Ggiaitatis,
186쪽
neque superbe illos contemnentes. Eiusdem moris est , nec adulari ijs, nec contumeliose illos arguere: sed & ob recte facta modice collaudare, & inde dii cere exordium, sicut medici acerba medicamina, ite saepe praelinunt, actum demum eorum quae perperam fiunt, non acerbum inscctaxorem se praebere: sed coriectorem licitum, &aegrcscretiitcm, praeclaras actioncs paucis interdum delicti, quasi contaminari. Ac mea quidem sententia 5 'ς b, ea
,omnino demonstrarunt, quam il- m
ia liabeant, nequaquam expetenda principatus & , fistigia rerii humanarum &vnum mi is expeten- ' dum esse, benefaciendi facultatem: quam qui gligant, eos de mala illius rei experiri, de bono fraxi dari. Constat autem Socratis de Zenonis exemplum . t ςsse deligendum: sed suae cuique vitae modum esse φ - ςm' mnseruandum, eique consentanea vitro&sponte naturae adhibenda. Cuiusmodi enim est, cum qui ita vivat, ut proficiat, dc adhue Epicteti puerili institutione indigeat,Socratis aut Zenonis uti sermonibus Z Quo pacto is deii sum vitabit Nam Antigo, Antigoniunus, qui post Alexandrum in Syria regnauit, dixisse de Zenonrisertur: Nunquam se angi dc aestuare iblitum,quod sciret, nisi quando cum Zenone congrederetur. A
qui multos ille alios philosophos adierat. Ab hoc loco Epictetus ossicia in congressibus seruanda tradit, ab iis auspicatus, quae ad principes dc potentes et tinen x- CVm Ad magnatum aliquιm iturus es proponito tibi, forem: esi ini non inuenim,ut inclusussit, it occludantur tibi fores, vi ille te negligat. mod si hoc flatu venire decuerit,eaferas qu fiunt: nel isse
quam tecum dictu,nonfuisse tanti. Id enim plebeiueiso qui res externas calumnietur.
Idem sere dicit quod supra: Rem aliqua aggrese
187쪽
surus, commonefacteipsum,&reliqua. sed illiequidem ad lauationem oratio deducitur: hieveris maius exemplum proponitur, congressus magnatum. Illic orationis exitus fuit , contemnenda ea esse quae fiant, &situm institutum naturae consen'taneum tuendum: hic vero . maturo consilio pro uidendum, nee oscitanter, sed proxime veritatem proponendas esse impendentes molestias.Suscepta . enim prosectione ad principem,secutis iis qu dictx sunt, valde nos facti poenitet, & ea nobis accidisse, indignamur,vel quia principio non recte consuluiam iis, vel quia supra quam decet, euentis illis sumus perturbati. Vtrunq; autem plebeium est, de eorum qui rebus externis non recte utuntur, neque ita ut . eorum natura fert, sed eas magnificientium. L cuius autem prius de accessu magnatum faciliore. quo pacto cum eis agendum sit, more Socratico de Zenonio scilicet: nunc de iis qui asperius responden r. dicere instituit, quo pacto dc ad eorum congressum paratus esse debeas: primum, nisi necessitas aliqua coegerit, esse prixtermittendum. Sinde necessarium de consultum esse videatur, eriam in testiis illis propositis accedere: serenda esse quae a ciderint, sine poenitentia.
IN familiaribin eam usibus absit facinorum, aut
periculorum tuorum prolixa or immodica comm moratio. Nec enim,ut tibi iucundum ea ti orum esse
taminum meminisse: sic abusuaue est,ea aua tibiaeciderunt, audire. Absit illud etiam, ne risum mo- cueas. Nam is eiusmodi loem ect, e quo procliuisset in Abeium morem lapsur eams vim habet,ut tuto . iseruantiam fariis aptiuamiliares diminuat. Perio Iosum eu etiam, ad orationis ob comitatem progredi.
Cum igitur tale quippiam inciderit, aut eret ora portunita obiurgabu eum , quisermon/m idum io- .
188쪽
Germ. aut taciturnitatesaltem, o rubore vustus
gendes,eam orationem tibi displicuisse.
Post congressum cum magnatibus,de congressa lebeiorum agit: quo modo ot in eo gelere te debes. ut iis quibus cum vivas, neque molestus, nequeontemtui sis : sed potius pro virili commodes. qam sua facinora aut pericula non prolixe atquem modice commemorare, fastidium tollit. Mole. te enim serunt homines eos qui sese laudant,quasi si verbis iisdem accusentur, & per collationem robris afficiantur simul etiam ea res foras pro-ninentem animum &gloriae cupidum contrahit,c generosum quiddam prae se ieri. Cum autem
rius dixerit, non esse cuiquam ob multa iidendii. icque risum multum esse oportere, neque effusum: tunc aliis risum movete vetat, causa adiecta: eum
Mum esse lubricum, ut facile ad plebeios mores letabaris.Nam si ea dicas,que plebeculae risum namicant. indicio est, ea grata illi ece, ci apta plebeiis noribus. AEque igitur, aut magis etiam cum quiisum mouet,idiotam iudicant: ut si prius euin r ieriti fuerint: satis hoc ad obseruantiam eius e enuandam virium habeat. Sunt tamen & ex iis ui prudentes habentur, qui risum moueanr,ut facti ae lepidi habeantur. Iam eum qui utcunq; pro-ecerit. ab obs-nis verbis sibi temperaturum. intromtu est: aenealios quidem ferendos, si vitare ossis. monet: sed ita,si tempus serat: hoc est si ado- escens eo prouectus fuerit, non inuerecundus neq; iuitiis & dignitate inflatus. Que m oc increpabis,nquit. Neque enim vel ipsi turpiloquo, vel iis quiderunt, videberis arrogans. Sin natu grandior dcn lens fuerit, & ob diuitias elatus. aut dignita-em: increpare quidem graue fuerit,& praeterinatem operam dc odium ac simultatem: ridicula etia
189쪽
ut modum conuenientem,adhibito discrimine, - seruarii Nam de gladiatoriis aut Circensibus ludis itemque de epulis & potionibus cum verba fiunt, aut cum homines laudantur.aut vituperatur. si fieri potest, inquit. alio traduc sermones eorum. H c vero, si tempestiuum fuerit,etiam obiurgare iubet. Atque illic si traduci non possint sermones, taceto, inquit: hic molestiam prae te ferto.
SI voluptaris alicuius imaginem animo conceperis, moderare tibi, ne ab ea mouearis: sed se rem examina, tibi ipse deliberandi pra bestatium. Deinde utriusque temporis memento, tum eius quo v luptate perfrueris . tum eius quo percepta iam voluptate dolebis, tei ipse obiurgabis, ais his illa eonfer: si abstinueris, fore vigaudem, teque ipse collaudes.s uodsi tibi suscipienda rei videbitur esse rempus caua ne te vineant eius blanditia, suauitates c, ille-bra: sed iliud oppone, quanto prastantiorsit talis vi ctoria conscientia.
Vόω, is x Volupta corporis nocentissima est animo. Ruptilis h. bex eo ira, quasi clauis aliquibus asiligit animum rtio aest ij. Deus eam secit brevem. Nam dein 'eibis ει potionibus tamdiu voluptas durat. quam diu in ore eas senserimus: cum vero degluti uersemus, prorsus interit,& in eoitu ipse latum actionis Mem Demsciri
tempore sen titur voluptas: quae cum praeteriit, seinde est ae si nulla suisset. Acin sensu esse voluptate constat inod enim non sentit,etiam voluptate ca- ret omnino. Sed & externarum rerum oblectati nes, uti vestium, ornamentorum, pecuniae, instrumenti domestici, parum S ipsis durant. Harum enim adeptione exhilarati, ubi eis assiue uerimus, voluptatem porro nullam sentimiis. Sin cete nobis eripiantur,dolor vehemes succedit, voluptate mul-- to dur
190쪽
o durabilior Ita voluptas ubi perexiguum tempus
iurauit, maximeque corporis abit. noxa sua modis amnibus animo relicta, interdum vero etiam cor-γori si suavitas illa excesserit modum. At continen- Continetia ia yoluptatum, durabile asseit & corpori S animo voti pias du tilitatcm, dc aliud voluptatis genus parit cum ipsa rμ iis,
latura coniunctuin, & innoxium & perpetuum.
s unc his ita expositis, videamus quid dicat Epicteus: Cum voluptatis, inquit, alicuius imagineminimo conceperis, utinatus, veluti diuitiis, princi-γatu, aut similibus rebus externis. ita & in hac, aenagis etiam, statim ipse te custodi, ne visum illuditque imago ad rem ipsam te impellat, s ed ea qui
lem paulisper exspectet: tu vero spatio impetrato, te ipse, de animaduersione excitata, tempus con- 'iderato, tum suauitatis illud breuissimum, tum si uturum noxae diuturnum & poenitentiae plenum, n quo ipse te victum accusabis. His etiam illud empus conser, quo, si te continueris,& diuturnam 'tilivtem,&synceram voluptatem percipies, teipum & laudaturus & approbaturus Nam si eius im- ,erium represseris: facile conqui cscet appetitus, am luculentae victoriae verecundia. Quod si iterumitque iterum seceris: ita deprimetur, ut molestus
Te desinat. Quamobrem si voluptas statim post
pus desinit, actu nihil inter eum interest qui eam aercepit, & eum qui non percepit, excepta cogita 4onesilauitatis, nihil habet voluptas magni aesti mandum: idque declarat eorum memoria, quibusnsomnis fruimur, quae obscurum habet volupta- is vestigium. Sed quia interdum voluptatibus ronnullis recte frui possumus, cuiusmodi est con- Modi u Iras unctionis appetitus procreandi causa, aut balii ei enda votadimst febrem cum,inquit, occasiosuerit huiuscemo- tatis.li alicuius operis attingendi, vide ne te suauitas ilius atque illecebiae decipiant, ut tui oblitus tomm et voluptati tradas, sed eo tempore contentionemacito , quanto pulcrius sit vincere voluptatem,