장음표시 사용
201쪽
' Versi hoc miq; constantiam retinuisse, praeclarius est quam optabilius. non incidisse. Nam in ea non incidere, corporis 5e Ea enim vir rerum externarum: sed ea pulcre tulisse, animi bo 't-sPA- num est. Quin & inimici duas habent ansas seu-
TIENTIA, ctum ex eis capere licet,in affectus&perturbationes cultu laude nostras acrius inquirentibus, atque efficientibus ut os carent, simus cautiores. Qua de re Plutarchus Chaeroneus' eatiores integrum volumen scripsit. mihi qui
Rationes ha non coharent: Ego sum te locvtit
ori ergosum te melior: Ego sum te eloquentior, i ergosuo te melior. At ιδε magu coharent: ego te ditio mea ergo pecunia tu3prassar Rosum te in , quentior,mea ergo dictio tuaprasiat.. Tu vero necpe curia es,nec dicti
HE. DM Homines studiosi plerique faciendae de poliendae,
orationi, librisque conscribendis student, ut iis di rias eu se Linuis est . Hi si aliquit a puero incliberalibi, HA- et se artibus accurate institutus,eani dicendi facultat in. era. quasi naturalem. & non studio quaesitam sita coiii pararit. Quod ut contingat 'id hominem philose ilium Iaudi sibi ducere non vult: utqui hunesinens sibi Proppsitum no habeat,nec itide pendeat. Nam quidem elegans si fuerit, situm halret nium: & is cus proposita est dictionis Hegantia me ata est, aut historicus. Is vero cuius virtus sita est in vix a r tioni consentariea, qui i finem illi conueni- entem pro situm habet : qumuis alio disertior, eqse tamen esse meliorem,nullo it ire dicet. Neque enim ipse dictiόest, neque finis eius est dictio, ut e ea sormam Gaio consequatur, sicut ex arte sita qui uis axti sex. sed dicendum: Mea dictio est elegantior quam tua.Etsi item id piaecipue spectar,ut homi nem studiosiim ab admiratione dictionis de styli reuocet : . tamen incres'tionis moderandae causa, locupletiqrisytitur exedapto ' E P IL
202쪽
I . Bibit qui bram musta vim t na dicas bibisse mali, sed mutium. Priusquam enim id decretum diiudi-Pu: undeseu, an male ' sic usu tibi veniet, ut alia visa certo comprehensa tenem,abis asentiaru.
Iudicio nos de rebus solidiore esse vult, ut neque vitupereri,us,neque laudemus facta si seopo eius cognito,ad quem ill* .ae a iudi, enim iudicium est serendum, quod & qui verberat prodest,& qui alit nocet: & qui furatur, interdum recte facit: & qui praebet, iniuste. Sunt igitur, in quit,facta ipsa per se iudicanda, dc si quis cito lauat. dicendum, cito eum lauare: nec tamen adiicienda qualitas, quasi recte aut secus faciat, donec eius co lilium in nouerimus. Quid enim, si ob morbT, aut lucubrationes,curatione lauationis eguit Z Co. filium autem & finis in causa est, ut recte secusve sit factum. Et hic exspectandus est, priusquam celeris lauatio bona malaue dicatur.Nam & multum vini bibere licet, ob corporis temperiem, &aeris,ux ante caniculam, & sub canicularis: & ob l cum pinilentem. Nisi autem ita secerimus,ut ipsias acta, uti sunt, iudicemus: dc dicamus celere aliquid ,aut multum: qualitatem vero non adiiciam , ante consilium cognitum: fit, ut alia intelligamus
hoe enim sietnificat λαμ- βλήειν ' de comprehendamus id quod .paret, coiusmodi est celere & multum, de aliis assentiamur thoe est, iudicium iis nostrum interponamus, id Pvi m est laudando aut vituperando. Absardum
autem est,cum aliud viteris, ΘΜ 4 Ae vult ille.nisi salior, ne temere laudemus aut v tuperemias: ac potius, ut iniuste vituperaremus : coque de hoc loquitur. Pertinet autem & hoc
203쪽
' Tmuam te philosophum profitearis, nec su/imperitos mulium distules depraceptu: valui in conuiuio, ne disquopacto sit edendum, sed εδετα decem. ac memento, etiam Socrate cuniscvη'susubsse ostentationem. Conuoniebatur ab iis qu se ab eo commendarimellent hhilosophis, alia, ipse abducebat eos. Ao leniter fere t neglectum-. Dassi Apud peritos depracepto aliquo sermo inciderit m xinis ex parte taceto. Magni enim periculi eis, tim. euomere quod non concoxeris. uodsi quis Axerit. v re nihil scire, tuquι commotiu non fueris: rumscit' rem es incoatam. Nam oues non foenum assa trami opilionibus, ac demonserant, quantωn come erint: s pastu intra se concocto, extra ferunt μ' nam ct lae. Et tu igitur ne verba celeriter ostendo imperitis: se opera, qua verborum concectionemλ
. Cum loqui adhuc proficit loquens neq; ei im G9riqucμ cum perseoo philosepho, qui his admonitionibuspidit 4re' eget non diceret, periculum esse ne statim sto euomeret, quod non concoxisset quod iis qui adhuc proficiunt, gloriae cupiditas dc ostentatio molesta est. eos affectus multis argumentis repurgare ' Deoata res, studet,vidc hoc ipso. Quemaduiodu salsum est,ri nondum ρὸν quodcbnstetur adhuc.statuam dicerer & soetum infecta. Vtero conceptum, hominem: sic eum etiam qui Mis isti hi adhuc proficit,dicere philosophu, est falsum. Quod C. ,sia si qui . cosideret, quan re sit vita veri philosophi, , t t & quantum is caeteris mori libus antecellat: non 1υ' m. videatur. Qui se' 'Exercitatio ro philosephum esse negat: numis, nee in ordine philophia philosophi sese collocans, cuius docere munus est, non tam in docere instituet 8 At quo pacto,inquies e is exerce- diectis quam bit,qui proficit 3 si eu cum idiotis loqui verat,apud in factis cer quos non exercitationis,sed ostentationis ergo verse rιtur. ba fiunt r
204쪽
ba fiunt 3 Quomodo ergo se illis accommodabit3 Si
te ipsa ea praestiterit, quae vel bis doce: t, nec inania verba efflarit. Finis enim est, non oratio, sed actio , eorum quae dicuntur. Cum igitur in conuiuio sueris, noli dicere quomodo sit edendum, sed ede vii Cis. r. decet. Sic enim, si docendi se dederit occasio, vires omnis dc neruos tua habebit oratio. Cuiusmodi enim est ii tu is in docere, quomodo sit edendum t aut quomodo fe- actione ramrendae sint res adueris, si legibus a te latis ipse non parueris' Non solum autem, inquit. ipse caueto ne tales sermones ordiaris: sed & si qui alii indocti de his disseruerint,ne velis inter ineruditos haberi doctor. Periculum enim eris,ne ea evomas, quae non
concoxeris. Vt enim cibi concocti habitudinem ς' corporis alunt: sic&concocti sermones. animi ha bitum nutriunt: equo postea, ut e stabili radice, nonnuli ses rugi seri sermones estiorescunt. Si quis vero habitu nondum confirmato, sermones quos audiuit, praetulerit: reuera periculum est, ne evomat ea quae nondum concoxerit. Est enim vomitui ciborum simile, ea verba proferre, quae audieris: sed non ex animo protuleris, ea doctrina confirmato. Quia vom foras prominens anim' bonis exemplis iuuatur:
Socratem producit, quamuis perse in pbilosin sophistas Dum,adeo ut ab Apolline omnium sapientissimus reau pro
pronuntiaretur,qui ostentationem a vita sua usque tati. adeo remouit, ut cum a vecordib. quibusdam contemneretur, qui ab eo se aliis praeceptoribus commendari volebant.eos abduceret, ac sophistis com- mendaret: sicut Hippocrate Apollodori F. rogatus - ,
Protagorae commendauit:&in Theaeteto idem dicit, se multos iam Prodico tradidisse, mulio, aliis sui edist/sipientibus Adiuinis viris. Neq; vero in eo selum, itim an uoinquit, ostentationem remouebis, ne apud impexi' animose tos praee ta recites, illisue loquentibus taceas: sed di isti aetiam , siquis te nihil scire dixerit, ne moidearia, .noram. Hoc enim certius argumentum est externae gloriae contemtionis,quam si praecepta non rimitaris. Nam ex hoc nondum constat, te indoctum videri aliis. -
205쪽
sin quamuis id altilieris ,non moleste tuleias, ante moleste serre selitus: tum vero eam te rem auspicatum esse scito, ob quam multi illi sermones habiti fuerunt: & ipsum philosophiae studium susceptu,
n ut praestes ea,quae natura postulat, non dicas&a i dias. Nam si his auditis non mordebere: non verba iam erunt, sed res: quippe popularis iam atq; ini miae contemtus. Sod si quando magistro quantum profeceris requirenti ostendendum fuerit: cta illi ostendes, a concoctis orationibus & habitu confirmato prosecta, non autem verba. Neque nim oves gramen revomentes pastori ostendunt, quantum comederint: sed pascuis concoctis lanam serunt, & lac.
mafaciebat C Icoumfrugaliter curara didicisti, m ob id ibi Diu nra. Opticem necsi aquam pota , ad quamuu occasionεta potare aquam di tita. Leuodsi quando ad labor m
ra vis exercere, in tutim, non in exterorum - , na
fatuas a licteres si quando vehementersitieris, frigidam haustam exstuito,ac nemini dicito.
His rationi- Multae sunt causae,cur ab hominibus laudari nos bus ambi cupiamus. Nam alii facinorib. suis commemoran- ruri dis gloriam venantur, alii ob eloquentiam, alii ut doctores ossicioiu,alii propter frugalitatem dc tot Mendici ne- rantiam celebrari volunt. Prioribus igitur illis m cessario fru- dicina iam adhibita cum his nunc sermone habet, si tole- monens, ne&ipsi nugalitate sua glorietur, dc exerrante sunt. citatione. Communis est . n. haec oratio, nequis in tu' ti solescat, neue magnum quiddam se consecutum arse lia virtute bitretur: sed cogitet primum, quanto sint mendicisii praditu : nobis frugaliores,quantoq; tolerantioresZEt ut hoc plures tame habeamus aliqua laude dignum: quot alia bona non ides et t. habemus,quibus alii sint praeditis Praeterea ob prae rogatiuam aliquam superbire,ob hoc ipsum nocere, quod id quod iam magnum putes, non repurges,
206쪽
nec alia desideres,illocontentus. Atque etiam cave, η 'πιπις inquit, pei ostentationem illa facias: visi aquam GO 'ς bibas, quouis modo in colloquiis sermonem eo deducas, ut per occasionem te dicas aquam bibere, Secum te ad laborem, ad continentiam, ad tolerantiam exerces,solus id facito: nec spectari velis ab aliis, aut conspici a multas, ut ii quibus multi potenti res vim iaciunt, qui, ut opem populi implorent, statuis conscensis quiritantur,oc multitudinem circa se congregant. Non igitur per ostentationem, sed Alus exercere: ut vehemeter sitiens, frigidam hau
stam exspuas, ac ne post quidcm cuiqua dicas quid feceris. Nam qui ostentationis ergo ista facit: priamum totus foras prominet, de a teipso ad externa est effusus. Deinde bona frugalitatis de tolerantiae perdit, ad opinionem populatem illas rescrendo.
Exercitationes vero istae Sc toleratiae prosunt, quod consu faciunt corpus de brutas eius affectiones. ne contra rationem insurgant, sed de duriora imperanti pareant. Itaque, tempore postulante vir tolerans. laborum assuetudinem, non cogitur amittere libertatem.
satin nota ea, nunqua se a damnum exspectare, vel utilitatem: seda rab uexternis.Philosophi tin expressa imago est. Omnετtititatem damnum a semetipso exspectare Signa
P ciatusunt,neminem reprehendere. neminem Iau-we, neminem eulpare, neminem acciore: nihil dasti supradicare, quasi aliquid sit, aut aliquidsciat.
Cum in aliqua re impedit uerit. aut prohibitus,se- um accusat. Si ab aliquo laudaturhesi ipse deridet laudatorem. Si reprehenditur,non defendis.,se ritu infirmorum circuit, metuens ne tum illum conuestit, priusquam is confirmetur. Omne desiderium Uadependens habet: auersationE ad ea sela, qua natura rum repugnant, qua nobis parent, transtulit: ρο-
petitis, ad omnia remissa uritura su solium Aur
207쪽
indoam habeatur, non eurat. Denique, ut irimi umo insidiatorem seipsum obserua
Posteaquam tandem ad finem admonitionum peruenit, conclusionem additurus, non esse in iis quae dicta sunt, resistendum, sed vita & moribus doctrinam exprimendam: neque ipsum dicere atque audire,finem statuendum, sed actionem diopP: rimum nobis tres habitus tradit, quibu, omnes omines comprehenduntur, quorum alii sunt indocti, alii his oppositi philosophi: alii, qui &ab indoctis recedunt, & ad philosophos accedunt, quos Proficientes siueTirones vocat,& quibus superiora etiam dicta fuerunt. Sed hos in his sermonibus diuisit in eos, qui incipiunt erudiri, &in eos qui iam nonnihil profecerunt. Vnumquemque igitur horum trium habituum describit, eum dicit: Indocti statum de notam esse. nunquam bonum aut malum a semetip. exspectare: sed ab aliis. Nam cum in nostra potestate sit ratio, a qua natura nostra pendet,&brutae assectiones, quibus brutis animantibus societate coniungimur: ratio quidem, ut prouerbio dicitur, communis omnibus est Mercurius. Etsi enim numero disserunt rationes quae in nobis' sunt i ae sie species sunt unum quiddam, ut dc ad eadem bona contendant,eademque mala declinet. eademque vera ducat omnes homineς ratione duce,
ae vicistim salsa omnia. Itaque in quolibet homineratio instrumentum est dc regula diiudicandi boni de mali, veri dc falsi: formarumq; incorporearum dc indivisibilium: de semper eodem modo consimili---m terque sese habentium sunt appetentes rationes, veluti modestiae, iustitiae, sapientiae, quarum totans . - . ni rum quaelibet est particeps, illa non imminuta participatione. inae quod rem ratione iudicantur,no consimilem, pugnant,sed in omnibus consentiunt,cum sint -- nihil certa, clem. Bruti autem assectus, velut ira, cupiditas, nihilem, eorumque species: quanquam specie iidem di in me municaruis, sint,
208쪽
sint,& in te : at meus animus alia desiderat, alia tuus. Sunt de cupiditates diuersae, rarumque obiecta: diuersae quoque declinationes,oc propril cuiusque. Et ut eadem numeri appetant: sunt tamen illa corporea,& singularia, de diuisibilia,& unius participatione possunt minui: veluti pecuniae,corpora, aut praedia. Et ut honorem dicas, aut magistratum. eo. quod dc haec singularia sunt: non potest quisquam omnino cuiusquam totius esse particeps. minuantur enim participatione. re diuersa de his iudicia sunt,dccuiusque peculiaria: pugnae item, seditiones de bella. Indoctus igitur est, qui relicta communi regula dc bono communi, ipse sibi peculiare iudicium, de bonum proprium atque individuum dc corporeum circumscripsit: quod genus in rebus externis est. Vbi autem appetitio de cleclinatio ver satur, siue contra, siue secundum naturam: ibi num esse constat, dc malum. Bonum enim habetur quod appetitur, malum ero quod sugitur. Philo-uiphus autem relictis externarum rerum concretarum cupiditatibus, easque promus,lienas au- dicans,ut iam a simulacris repurgatus d ab umbrata rerum ad semetipsum, de ad id quod vere est con- uersu1, communes rationis formas, quae in ipsis
insunt ample ur, dc bonum in sese dis hendit. Malum enim in eo locum non habet. Sic igitur iis suae ex diametro pugnant, diis nitis: deinceps ea subiungit, quae sunt eius qui proficit, ad que omnis disi, uta tib superior pertinebat. Neque enim ad phi- .losophum eius enim ea dignitas est , ut iam non rinstituatur oc erudiatur: sed ipse instituat atq; erudi- at. A c ne philosophi quidem pro id est vituperare neminem, laudare noriinem: sed id pro temporei magistrum Sc correctorem decet Neque etiam - erudito conueniunt ii sermones, nisi relicta inicitia se instituendum philosephiae tradiderit, dc princi- -- Pium persectius admiserit. Compendion os igitur .' supradictorum commonefaciuntta,quae nunc di- . cunt ux, ii ac inque pleraque verbis, ut illa nobis in
209쪽
memoriam reuocata,ob breuitatem ex cidant.ETe autem cuiq; seipsum ut hora obseruam
i i phvr bior et ea dictu est,ut suspectum habeat suum
acerbius inqui iere studeat: sicut in inimicorum delicta inquirimus, nihil tes: id quod pleriq; erga nos ipsos facere sole inus, αerga amicos, in quibus castigandis dc arguendis remissiores & leniores stimus.
SI quis iste gentia ct explicandi fatustate librorum Chrasipyi gloriatur, ipse tibi die: Nis obscura strii set Ch sinu , nihil haberet iste quosloria
tur Ego vero quid cognoscere studeo Z Naturam, in hiis sequi. aro igitur, quis sit eius interpres 'Cumi audiero. ChIsippum esse: eum conuenio. AtDripta, non intelligo. aro igitur enarratorem. Ac hactenus quidem nihilpractari. Cum autem enarratorem inuenera,reliquum ei ivli praceptis: id quo tholum p . clarum ect. in ipsam enarrationem admiratu fh o: quid aliudnisi Grammaticu philosophi Ioco euasit ea i duntaxat excepto, quodpro Homero Chrysippuma ro. Magis igitur, cum quis a me petierit pralegi Chrysippum,erubesco .cumfacta nequeosimiliave bis consentanea protare.
re Tribu 3 habitibus qui exsistere in homine solet , Qistincti, indocti, philosophi,&proficientis ς' iis
quae proficien xi dicta fuere, copendio repetitis : iam ' eonclusionem addit, & hoc α iis quae sequuntur capitibus:.actiones eas, quae verbis expolitae si ni, eri su ipiendas. Finis enim orationis est actio cu- η Iri ius etiam causa usurpata sub oratio. In his enim v in summi oratoris septentis: Omnem ora' iionem, si ficta desint, 'anum atque inane aliquid videri. in igitur,4 quit, denuo considerandiina,
210쪽
quidnam velit homo, suum bonum quaerensZ Vult autem suum bonum inuenire, & quaerit quae sua natura sit, de quid sibi sit faciendum aut patiendum Z Cuiusmodi est: qui vitam rationis capacem agit,corpore utitur vi instrumeto,ac debet eius vitε persectioni suam appetitionem & declinationem accommodare. Cum igitur hoc quaero, Chrysippa de his scripti: se audio. Librum acceptum per me intelligere non possum. Q sito interprete intellexi quia dieat Chrysippus. Nec dum quicquam praeclarum est vel interpretis vel auditoris. Neq;. n. Ch Usippus ea de re scripsit, ut esset qui interpretaretur, quiq; intelligeret: sed ut in vita scripta illa sequer mur. Si ergo scriptis illis usus suero: bono eorum suor. Sin admiror interpretem ob egregiam interpretatione: si intelligere,atqi ipse etiam interpretari possum: deniq; si cstera omnia fuero consecutus. eo excepto quod scriptis non utor: quid aliud nisi grammatio sum factus pro philosispho Z Vna enim Grammaticae pars est, scriptorum enarratio. Illud autem jnter me &grammaticum interest, quod ego pro Homero Chrysippum enarro. Atq, etiam simpliciter legentem Chrysippum,aut alteri petenti enarrantem, no parere praeceptis illius, reprehende dum est. AEgrotans enim,& remedia morbi scripta Medi inueniens,merito profecto erubescat, si ea perspicue grotans, me distincteq; legat,atq; aliis etiam . si opus sit declaret, suis medica ipse autem morbi sui remediis non utatur. metis vre .
ua, iatra piaculum non violisn . Luicquid inuem de te dictumfuerit, idne curato. Id enim non iam tui ea arbitriti