장음표시 사용
51쪽
in ala non autem cum tantum intestigimus h c. esse bonum, illud malum: sed cum di id quod bc num visum est, appetimus, di malum declinamus.. Neque enim agenda potestas nostra est,sed appetα di secundum naturam, & declinandi. Quid vero si
per usum visorum naturae consentaneum, etiam
. illud innuit, opera quoque nostra consentire oportere cum rectis opinionibus di appetitionibus 8 Ne temperantiam bonum tantummodo iudicemus, sed & temperanter vivamus: & iis muneribus fungamur, quae naturae, quae rectis opinionibus cia, Aliuds eu petitionibus congruanti Ne iustitiam bonum qui-pido, Moa- dem iudicemus, ct utcunque expetamus, eo quod Au uarit: omne bonum expetendum videatur, interim vero intio mὸlis iniurii simus : id quod incontinentibus accidit, , probos, cum voluptatis appetitus boni appetitionem viii. Deteriora cit. Nam ratio obscure illa quidem, sed tamen cernit quid deceat, & aliqua latisper pro eo pugnat,excitatis etiam appetitionibus & declinationibus rectis. licet obscuris: sed brutis affectibus eam vincen. tibus & distrahentibus, & suis cupiditatibus viseruiat cogentibus Huius ea conditio est,ut ante dixi,
quae in Tragoedia describitur: sciam licet quod aggredi parem nefas.
Tamen ira mentis omne consilium premit. Non igitur iecte tantum sentiendum,&appe tendum dc declinandum est,sed etiam ossicia consentanea rectis opinionibus praestanda. Atque in his situs est visorum usus naturae consentaneus, quem nostrum esse bonum iudicandum est, nihil autem rerum externarum. Sicut enim fabri,quatenus faber, bonum est, artis rationibus congruens actio, quae in rebus externis cernitur: ita philosophi actio in cogitationibus vertitur.
Vemadmodum in nauigando in portum sub m cto nauigio, si aquatum exieris, obiter forta utiam cochleolam eo rues aut bulbum: animo aurem
52쪽
in nauigium intenta esse oportet, ac continenterserunto egubernator vocet . ac tum in omnia relinquere, ut ne vinctius tanquam oves in nauem coniiciaris: ἐis etiam insita, si tibi vice cochlea aut bulbi,detur uxorcula sepuis, nihil impediet. Alsi subernatare
voe rit, curres ad navim, relictis issis omnibm,nes re io. Usenex es. caue unquam a nauerec das longius: ne quando vocatmisicisu.
Breuiter&ai renosa specie bonorum exte norum auocauit. cum ostendissset omnia illa esse a. liena, de nullum eorum nostrum esse bonum. Ne quis autem existimet,eum nos prorsus & nuptiis de procreatione liberorum de omnibus possessionibus atque usu rerum externarum prohibere: nunc ordi ne tradit,quibusnam ex illis,de quomodo uti lic ata Praecipit enim ea nos omnia ad Dei rerum o- MMi ara mnium gubernatoris curam referre oportere: dc sic Hahis uti modeste. ut ab illo pendeamus, ac primum neces Iaria necessariis. sine quibus uiui non potest, Necessariar quae aquatione significauit, cuiusmodi est victus, amictus domicilium,quae dc quatenus homini fru- .gi sunt satis. His igitur aliquid curae secundo loco tribuendum. Quae vero necessaria non sunt,sed ad vitam agendam opportuna,vivxor,liberi ies fami- Commoda.liaris. de similia: quae obiter inquit ac tertio loco dantur a gubernatore uniuersi,cum per tempus d derit, accipienda sunt, animon per in id quod principaliter appetendum est,intento. Delicias vero,diuitias,principatus id genus alias rerum alienarum occupationes, ut quaecum vita rationi consentanea coniungi nequeant, ne obiter quidem admitti sinit. Haec enim ea sunt, quae supra penitus efferelinquenda monuit. Coniugium autem, pr creationem liberoru,dc sim ilia,iis qui modo erudiri coeperint, in aliud disserendi tempus auctor fuit, ut docti inae initia confirmarentur. Iis vero qui iam aliquantum profecerunt, ut his absque noxa uti
53쪽
queant: obiter his etiam frui concedit. Aemilii
quidem exemplo peropportuno videtur esse usus. Nam mare ob profunditatem fluctuationem crebras ite & varias mutationes, de quia suffocate qui id intrant,vereres etiam fabulatores generationis symbolum eis dixerunt. Nauigium autem su- erit. quod animos ad ortum perdiuit, siue id fatum. sue sors,sive quid aliud est dicendum. Navis gubernator Deus. qui& uniuersa, cte animorum rediatum ad ortum, sua prouidentia eo quo decet,& pro dignitate cuiusque,dirigit & gubernat. Navis subductio, est animorum in suum locum, nationem ocs miliam perductio: qua sit, ut alii in aliis locis ii tionibus, familiis, & e diuersis parentibus nascantur. Exitus ad aquandum, est reium necessariarum occupatio, sine quibus propagari vita non potest. Quid est enim aqua iis qui orti sunt, ad victum ci potum magis necessarium ὶ Obiter autem cochl am aut bulbum tollere quid sit, ipse concinne e plicauit: esse uxorem δε rem familiarem. Ac talia si a vi ctore uniuei statis dentur, accipienda illa quidem esse,sed non quas aut praecipua, aut nostra b na. Nam principale nostrum bonum est, contentioci conii ei sio ad nauis gub natorem. Imo in his
' nec ut necessariis est elaborandum, sed ut reuera ac cessiones, & defendae vitae commoditates accipienda sunt. Qiiod la gubernator ad nauem reuocet,hoc est ad sese & veram ratriam unde venimus: Curre, inquit, ad navem, hi somnii,us,quae ad generationε pertinent relictis, vocantem sequens, di minime rospiciens, ne abi ipsa natura solutus. tuopte studio ocvoluntate ibi haereas. Nisi enim ultro atque alacer, inquit. secutus fueris, istis rebus omnibus relictis, vinctus in nauem pecudum instar coniicieris: hoc
est, inuitus, &tum teipsum, tum eos qui adsunt d plorans, Vitam relinques, ut homines amentes de
ouina praediti stoliditate solent. Eum autem qui obiter coniugio & procreationi liberum, rebusque
similibus operam daturus est : tempestiue id iacere
54쪽
decet,ut modo conuenienti rebus hisce satiatus sine Vlia mora hinc recedat, & alacriter gubernatorem vocantem sequatur. si vero senex fueris, & prope Sol moria fine abfueris: nulls tali vinculo constringi polim quator sed totus in reditum & discessum ex hac vita in- vita med tentus esto: ne cum tempus discedendi adfuerit, ianda. vocatus laicin is onustus deprehendaris, M a vinculis retraharis, ac recens ductam uxorem & infantes liberos lamenteris. Atque adeo senem discessum ex bac vita, quam diuturnam in ea mansionem,magis spectare α curare decet.
E posti set ea qua fieri ut iu vus di si, ita velis ea Ari. sic omniasecunda tib accident.
Quae res externae relinquendae, quae percipiendae nobis sint, disseruit: ac necessariis utendum neces- sario, caeteris vero obiter: sed harum nullam pra opoeexpetendam, conces ad hunc modum rei dexternarum usu.Nunc regulas tradit,quibus obse uatis, rebus externis.citra noxa & perturbationem,
atque etiam cum delectitione queas perstiti. Vt autem sine molestia vivamus,nec ea quae fiunt im-
probemus: aut rerum naturam se ad voluntatem nostram accommodare, aut nos ea quae rerum natura nobis decreuerit,omnia probare necesse est. Aliter enim fieri nequit, ut bene agi nobiscum arbitremur. Neque vero aut fieri potest,aut semper no- bis expedit, ut rerum uniuertitas omnibus optatis nostris respondeat. Multa enim nobis placent, quae
ipsi. etiam nobis sunt inutilia: siue quod eorum naturam ignoramus, siue quod brutis affectibus interdum indulgemus. Nos igitur, si beati esse vo lumus, assuescere, ut iis quae ab uniueisitate fiunt, Mistras , aequiescamus necesse est. Verum hoc praesaeptum qua viri, non nullis d urum, atque adeo ne fieri quidem potic nius. non videbitur,ut quisquam velit ea quae fiunt,ita fieri t iuratur,
fiunt. Qui enim surie mentis homo probct uci optrobare.
55쪽
communia mala,quae ab uniuerso oriuntur: ut te rae motus,diluuia,incendia, pestem, famem, interitum omnis generis animantium & frugum t vel ea quae nefarie ab hominibus in homines perpetranae tur: urbium excidia , captiuitates, caedes iniustas, latrocinia direptiones, libidines, & tyrannicam violentiam usque ad impietatem adigentem, & ab eruditione & philosophia repellentem, omnisque virtutis di amicitiae& mutuae fidei, & tam scientiarum,qui vix multis aetatibus inuentae confirmataeque sunt, tantam euersionem ut earum ista nomina memore niux,quam artium multarum,quae diuinitus iuuandi nostii causia datae sunt, ut medicinae, ut fabrilis, ut architecturae ac similium eam deprauationem, ut earum umbrae tantum di simulacra sint
reliqua Z Haec igitur & id genus alia, quae in nostram
aetatem redundarunt, non dico videre, eoru moueparticeps esse, eaque fieri, sed vel audire quis velit nisi homo malevolus & omnis honestatis inimicus 8 Huiusmodi dubitationes non hominum vulgo duntaxat, sed& eruditioribus obstrepentes, dis ibluendae sunt, si & Epicteti orationi sua debebit
constare auctoritas & rerum auctoris Dei reprehen- .sone carere gubernatio. Vbi enim utilitatem, ibidem etiam pietatem collocamus r ut paulo post nos ipse docebit Epictetus. Aio igitur,si vete mala ea sunt, quae modo tragicis verbis dubitatrix praedicauit oratio,& talia mala, qualia nobis Videntur et nec vir bonus is suerit, qui delectetur malis: neque eum qui haec gubernat, non esse causam malorum. obtineri potest: aut si malorum auctor credatur,ut eum honoremus, aut amemus, aut colamus, fieri nequit, etiamsi infinitae rationes in medium asserantur. Q induis enim animal ut ipse dictuius est noxias res earumque causas fugit &auersetur, utiles vero earumque causas consectatur re admiratur. Sin haec non esse mala quae fiunt, ut putamus, sed bona potius, ut quae ad magna bona conducant, eorumque causa fiant, demonstratum fuelit: disi
56쪽
quid omnino mali insit iis quae fiunt,id non in ipsis . inesse rebus, sed in appetitionibus &assectionibus
nostris: neque is malus erit, qui ea quae fiunt. ita .ri voluerit ut fiunt, neque gubernator harum rerum videbitur malorum auctori ista igitur inqui- Terra tortubus ea fiunt, quae mala videntur, in ortus & interi- oris ':ntus loco constituta, partim corpora sunt, partim teritin. animae brutae, a lixae corporibus, nec sere quicquam Corpora. seiunctum ab iis habentes. cum sint tantum vita Aut bru- corporum, dc secundum illa unaque cum illismo. ra. uentur. Rationis vero participes per se mouentur, Animi ho- seiunctae a corporibus, & sui iuris voluntate appe- mini m. tituque praeditae sunt,harum corpora motu prorsus Corpora a alieno agitata, omnemque naturam extrinsecus caelo ele- habentia, praecipue quidem a coeli conuersionibus mentis oriuntur, intercidunt, variasque mutationum vi ciuntur.
cessu unt. Sin propiora & ipsam materiam spo , a sese inuicem assiciuntur. Id enim est consoquens, ea quae nascuntur & pereunt. ab aeternis constitui: & ab iis quae per sese mouentur, ea quae cienturaliunde: & ab iis quae contine ea quae continentur. Estque hic ordo, hoc ius uniuersi,vt haec illa consequantur, cum in sese non habeant principium motionis,aut delectus: nec appetitio in rasita sit potestat: neque disci imen dignitatis eorum libera voluntate oriatur, sed e sitis causis pendeat: sicut nec umbrae corporum suo arbitratu hoc aut illo modo conuertuntur aut assiciuntur, sed causa rum suarum statum sequuntur, ' semper eadem
praeditae dignitate.Ac ne ipsis quidem quae mutan- . 'tur corporibus, Huc compolitis iliae Iimplicibus,
malum est illa mutatio: primum quod eorum natura est talis, nec fieri potest ut aliter se habeant. Etenim nec rationis capacibus animis malum esset ignorantia, & brutis appetitionibus ita consentanea, nisi ita n tali essent vi dc verum cognoscerent, de brutis appetitionibus imperarent, supraque illas velut emin se. t. Deinde quod composita rebus
contrariis contrant, α inter sese pugnantibus quae
57쪽
in alienis collocatae locis per morbos sibi mutuo sunt infestae atque iniuriae : alias igitur ea quae in
ipsis corrumpuntur excernentia, confirmantur: ali as ad interitum tendentia, ipsa quidem a labore eis aerumna&redundantia contrariorum, quae eis inest, liberantur, & singula quae in eis insunt simplicia, sitis totis restituuntur, ut quasi repubescant, ecab innata eis ex contrariis imbecillitate recreentur. Eorum enim quodlibet agens aliquid in contrarium,utiq; vicissim aliquid etiam ab eo patitur. Cum vero simplicia , contrariarum mutatione qualit tum in se mutuo conuertuntur: id fiunt denuo. quod ante fuerunt. Nam aqua in aerem mutatur, unde prius facta erat: de aer in ignem, unde fuerat. ortus. Neque in his scilicet quicquam est mali, et- 'iam si inde vel diluuia, vel conflagrationes,vel aliae vehementiores mutationes efficiantur, ob elementorum uniuersi aequationem: siue etiam pestilentiae
aut terraemotus composita corpora diremerint.
Quod si haec etiam conducunt ob infinitam eius quod ortum habe reuolutionem, eo quod unius interitus ortus est alterius : qui fieri potest. vi partis Part/m sob interitus sit malum, si toti conducit 3 Nam in singu-
solis ui . lis etiam cernitur animantibus ipsa natura cotem in aruum. nere partem propter totum, cum fluxiones a partibus communibus corde, ventre, hepate &cerebro. in extremos pedes relegat, & manus , de ad cutem
per tubera, lichenes, & eius generis alia depellit, Mabscessus perniciosos in membris facit ob incola.
mitatem totius. Atque etiam ars medica naturae in hoc imitatrix, apostemata putrefacit, secat, Viit, de intendit atque amputat partes V tius ergo conser--. uandi. Neque quisquam tamen xst, qui male ista fieri arguat. Itaque si per se sola essent corpora, nee Bruta ania eorum quae his accidunt quicquam ad humanos natura animos pertineret: nihil profecto in eorum mut corporisbe- tionibus incise mali crederetur. Sed quia etiam ani-quuntur. mae corporibus insunt: omnis ex eo querela nascitur. Quarum ramea brutae cum corporibus colia
58쪽
mit,eisq; vitam impertiunt.atq; in illis & cum illis
suam & naturam ct vim & inicaciam habet. Rati nis vero participes, di natura seiunctae ac plane sepa--biles a corporibus, tum per se mouentur, tum liberam voluntatem habent, & appetitiones atque assectus suo arbitratu moderantur, v upra ostem ' sum est. Brutas autem contra, siquidem ne vestigium quidem proprii sui motus, nec internam a 'Petitionem,aut qualemcunque motionem habent,
sed plane corporum vita sunt perspicuum est, suam
quoque naturam una cum corporibus fato ait
butam, & dignitatem pro earum ratione&cum illis a dignatam, quae una cum eorum motionibus assiciatur, habere, ut antea de umbra est dictum. Qi si stirpium vitae magis conuenit, quae eo ra- Ammbra dices deorsum egerunt. ac senili carent & motu, torum inter cum appetitione ει concitatione animi coniuncto, stirpium quae res brutis etiam contigerunt: pecudum ani- hominummae, inter animas stirpium corporibus inhaerenti- an Mimum. & eas quae secundum naturam absolutae ac per teriecta.
se mobiles iunt mediae, aliquod vestigium habent appetitionis & concitationis, intrinsecus in ipsis
excitatae, quae alias pro natura sui generis moueatur, ut cum leo moderatam in suo genere habet iram, alias effervescat aut deficiat. itaque dignitatem quoque imparem, & vitam dissimi limam ha--bent a fato attributam: qua se obtinent,ut aliunde moueatur. Debent enim ea quae inter aliqua inter- tm ali fraiecta sunt,cum virisque extremis quandam habere, motant. assinitatem. Caeterii particeps rationis animuβ per iis ριπιών. se mobilis. dc appetitionis atq; assi λ:onis suae plane dominus, ea etiam est dignitate quam a libera voluntate consequitur: corpore autem utitur, &as eius habet, qui ad ipsum reserantur. Is, cum natu rae congruenter vivens , pro instinamento utitur corpore, seiunctus ab eo, dc supra id eminens: tum noxae corporis impediunt animi actiones quae per .eorpus fiunt, nullis tamen ipsum animum assici.
um malis. Glorem in rede inauere, diuinus
59쪽
SO litium Socrates asserebat. Si vero maiore quam par estn corporis. cestitii dine cum corpore contracta, id non iam ut instrumetum,sed ut sui partem, ac potius ut semetipsum amplexatus: tum cum eo &per id affecti, bus agitatus de obbrutescens. dciracundiae atq; c piditatis appetitiones, suas esse ratus, illisque inser i u;ens, rationesque subiiciens quibus illa desideria expleantur :&prorsus corrumpitur, dc morbis animi laborat, egetque medicina qua illis liberetur. Morbis ea solent autem contraria curari contrariis. Debet timitates igitur animus appetitu voluptatis&suauitatis,atq;
ainore corporum,opum, bonorum, potentiae, similiumque rerum vitiatus. earundem rerum frustra
dicisti ani- rione dc puniri & senari, in primis vero corporis morum. doloribus, quod est animo propinquius, cuiusque cruciatus manis sentiuntur. Cum enim animus MD. um dc seiplum dcseruerit, seque totum corpori αrebus externis dediderit, eaq; seipsum esse putaxit, de suum bonum in illis quaesierit, eaque ratione de- Prauatus aegrotarit: quonam alio modo ista aspe naretur de ad seipsum dc Deum conuerteretur, & in his bonum suum quaereret, nisi praeter noxam ista etiam molesta experiretur. Nam quia propter voluptatem ad ea vergit, spe in eis de cum eis illa potiundi r dum illa voluptates ruitur, affixus illis do. C in V Dr liquescit. Nullus enim clauus est, qui ita sortiter. issem Iust assigat de agglutinet animos. ut voluptas, dc illecemi piς- voluptatis Bonus igitur ille medicus, ea quibus, inhiat animus cum molesiijs offerendo, eadem ut auersetur facit: quemadmodum nutrices infantes ablactaturae , aliqua re amara papillas inungunt. Initio conse. Animi ergo initio duobus propositis malis, dolori cuturi dolis. corporis, mortem dc discessum a corpore anteporis metu rea nunt: nunquam id facturi vigente dc florenteco trahimur a pore, Vnaq; consuescunt odissedc auersari volupta-v luptate. qu*hic percipitur maioris doloris formidine inde excitandi: sicut de pueri primum a rebus noxiis mcrii retrahuntur. atque aliquis noxio quopiam cibo aut potione impense gaudens, saepe doloribus
60쪽
inde affectus, magnae molestiae fuga metu iis a stinet. Etenim quis rebus iucundis sine molesti
peti ruens, quamuis noxiis, ex animo abiis abbo Oeati Atque ista voluptatum timore doloris maliris abstinentia, permutatio quaedam potius est asso
s, quam liberatio. Nam suauitate quae inest in vacuitate a molestiis, fructum suauitatis permuta mus,& asscctus alium sibi assectum adiungit. Ex re- η Am vidit autem hoc initio nobis, ob pueriles & stultos per assectus nostros, ut ea suspecta habeamus&inuisa, sese, meliora
quibus vehementer assicimur: posteaque natu iam Ampυθι- eorum considerantes, ea praeterquam quod noxia munsint. multo etiam plus habere molesti quam iucundi, &in nos ipsos clescendentes. α bonum in nobis
situm esse deprehendentes: non autem in corpore, aut rebus externis, atq; similit udinem nostri quandam cum Deo sentientes, inque honorantes: iam . non metu, sed scientia dc virtute vitam naturae consentanona amplectamur. Nam dc pueri quae prius declinabant de prosicquebantur metu, Post aucta prudentia ultro laciunt. Et hunc scopum propositum habet curator noster Deus dc rationis Particeps animus neque adhaerescat corpori oc rebus extemnis, neque his metu,sed iudicio abstineat: tanquam bono de malo ostro in appetitione de declinationesi s. dc ad hunc finem prouidentiae medicina coim tendit, ut reducat animum ad amplectendam vitam naturae consentaneam: quemadmodulia etiam optimus quisque medicus sectionibus de xstioniabus naturalem habitum corporibus restituit, ut naturalibus actionibus sungantur: estque improbita- tis medicina poena de eum usum habent mala, ut ' habentur quae nobis eueniunt. Vt autem medicis succensemus, ustiones dc sectioiles dc molesta rem dia adhibentibus: sic homanes vaecordes de puerili sententia, haec moleste si murri Et qui liti iusmodi casibus&seipsum dc alios obseruarit, atque assecti- docent. ones animorum animaduerterit: is facile nimirum