장음표시 사용
91쪽
veritatem 3 cur sacere non piger, audire piget 3 sin falsum: ille qui mentitur: laeditur. Gid igitur
agendum Z Ne tibi assensionem extorqueat visum contumeliae,ut vocifereris, & lamenteris, te in m
to esse existimans: sed spatium ipse tibi praebeat
rei considerandae, cuiusnam modi sit. Nam si temporis aliquid & morae impetraris, repentinum ob- .iectum te non commouebit, sed simul interim tra 'quilluseris: simul spatium habebis principia do ictrinae promendi, &distinguendi, utrum ille casus
in nostra potestate sit, an non 8 Quod si in nostra . potestate non esse eum inueneris. unges, neque Donum neque malum nostrum esse: & penes te esse eo pro bono uti,& fructum inde capere,magno ania moeum despiciendo. Ne autem assentiare, pluriis . . mum tibi conferet tacendi consuetudo: si quid tale ς' acciderit,donee aestum animi deserbuisse intellexeris, Sc eanem tuum internum latrare desiisse. Fertur enim & Socrates, si quando commotus esset vehementius, prorsus tacuisse. Cum his, mea sententia. statim reliqua sunt connectenda,coniunctione su intellecta, ut dicas: Mors vero, exilium, caeteraque omnia,quae in malis habentur, quotidie tibi sint ob oculos,&c. Cum enim communi sermone de o- .mnibus externis casibus, di rebus, ut habentur, Diuris tam formidabilibus disseruisset. nullam earum neque morboriam terribilem, neque contumeliosam, neque noxiam diu νμνι--sed opinionem de iis conceptam este, quaedamno aut contumelia nos afficiat: id adiumentum ne visis assentiaris, aduersus conuicia & verbera. subiecit, ne iriteris ab eis, aut concidas. Aduersi exilium autem de mortem, Mid genus alia grauicra, aliud remedium excogitauit, ne illa putem uinunquam ad nos peruentura: sed continentur exspectemus, ut quae aliquando eueniant. Nam si ratio demonstrarit. res externas neque bonas esse, n que malas,&consuetudo nobis eam quasi naturam' attulerit, ut aduersus ea ut usitata & quotidiana' affecti simus: nee iis quae molesta habentur. 4e-
92쪽
memur: nec suavium rerum imagine ultra m dum alliciemur.
futurum sit ut deridearis, ut multi usiub ment: ut dicant, resubito phi ophum exmti se: ut ruent, unde supercilium istud Z Tu autem supercilium ne habeto: ea vero qua optima tibi vid buntur,sic tenero, quasi a Deo sis in flationν eo locatus. Caterum memento, te, Fin eodem satu e manseris, iis tandem admirationi fore, qui te prim deriserunt. Sin eis suceubueru, duplicitor fore δε- ridendum.
Tot praeceptis omnes homines,quatenus homines sunt, hortatus. ut rebus externis earumque admiratione,ut alienarum, relicta, in semeti pus bonude malum quaerant,id quod libera voluntate, appetitione ac delectu praedatos animantes deceat: iam
velut cum ijs qui aliquantum prosecerint, & philosephiam ament,loquitur pleraque, & huius desiderii principium statim praemunit, ea quae initio talibus euenire soleant praedicens, ne de improut obiecta pertui bent, &destruant institutum. Nam plerique mortales, eos qui a consueta vivendi ratione recedere Volunt. moleste ferre consueuerunt: α alias ne peius eum ipsis agi videatur, familiares Phlosophi praesertim derident δc subsannant: alias, quasi pret- derisui ex ter meritum insolesontes, opprobriis petunt, irati- psti. rue smul de inuidentes, alacritatem eorum retun ere student. Itaque multi hoc derisu, his sannis. hisce opprobriis victiaesertis ordinibus ad pristinae
vitae consuetudinem redierunt. Neque vero vultu digestu tant rim ridentur. subsannantur, conuiciis exagitantur omnes: in nonnulli cum ipsi, tum quieoreun institutionis adiutores suut, sitis ociortu
93쪽
narum discrimen adeunt, partim a cognatis exa more, quod existimant eos vitae inutiles sore: partim ab alienis,qui tum excellentiae vitae elegantio ris inuident, tum ob sui suaeque vitae contemtum irascuntur. Fit autem omnino, ut aliqui philo - .
Elatis ani- phiam&bene vivendi rationem auspicati, ingeniimi vanita- quadam bonitate & singulari selicitate, nondumtis Wgumen tamen prorsus ab ea occupati, sed spe quadam &rum. nuda imagine eius excellentiae prae reliquis viis generibus imbuti, eo sese efferant, quia nondum eo peruenerunt. Nihil enim aeque a philosephia dc i cta vivendi ratione alienum est,ac olatum supercili-- um,dc inanis ista elatio, diuinum illud de seip c V' gnoscendo praeceptum non reputans: quod di primcipium & finis est philosophiae totius, & omnis recte vivendi rationis. Statim igitur his indigni videntur qui se efferunt. Nec enim ab animi magnitudine ista oritur elatio,sed est tumor inanis& prae-uter naturam, ad exteriora se diffundens, avulsus ab interioribus. Nam salubris magnanimitatis ea rati oest,quae corporis. Id enim naturalem affectio. nem interiorum partium sequitur, totumque susum aequabiliter, perpetuam temperiem & propor tionem exteriorum ad interiora conseruat. Monet
igitur philosophiae cupidos , ut eum quidem ais . . ctum caueant, ut& hominibus inuisum, dccausam cur iis penes quos est&facile & iure struantur insitidiae. Sin purus ab eo fueris, ne risus, sannas &pr
Philosephis bra cures di sed diligenter cogites, quid sit homo, α
ex δε--. tali naturae conueniat: constanterque in secta vitae melioris, velut e Deo incitatus, permaneas. Nihil enim i maius deorum immottalium munere
hominibus datum est philosephia. Atque adeo ipsideri res ostendunt se magnifice de philosophia
sentire: nos autem ut ea indignos deridere, cum dicunt, Iste nobis subito philosbphus est reuersus. mfusio ad- Multo autem magis, si mansuetisdc moderatis nam mirationem ribus institutum nostrum ad finem usque tenueri--rten m. mus, admirabuntur: cum ipsius philosophia qui-cii tud aem
94쪽
critudinem & grauitatem in eo perspexerint, qui pridem contemnebatur. Si vero inquit, dei isu eoru victns.ab instituto recesseris, di ad prioris vitae con-0etudinem redieris: conduplicato risii excipieris. Nam primus ille risus, re proficiente & deridentium admirationem consecuto, nihil ad te pertine- hat, sed in eos ipsbs retorquebatur. Sineis cessetis: iit tum de illo risu dignus eris,qui clauam post cothura con num arripere institareris: &vitae ratione vili denusi suscepta,ad philosophia accesseris: dcalierum risum ipse ultro merito elicueris, deserta acie in qua collocatus fueras,risu & fannis aliisqtie nugis hostium adeo nequam ab ea depulsius. Merito igitur dupliciter deridebitur, qui Samentium risu nihil ad se attinente, si institutum suum tenuisset, victussierit,ac iustum iam ac piudentem sui derisum attraxerit., Haec magnas vires habent ad iuuandum animum prosus enervatum, ur pulcerrima quaeque consilia ubique persequatur. Sociam enim ei hone- . . mstarum quoque rerum gloriam facit, iustos neruos addentem rationi,eaque se repurgantem, quod honorem non per se omnino, & propter honorantes V ri amplectamur, de extrinsecus loce imus bonum: sed 'uod eo argumeto colligamus, nos habere aliquid boni.& honore digni. inare non cuiusuis honor est admittendus, sed prude tum tantummodo, quo rum testimoniis tuto credi potest.
SQuando acciderit ,.rutformprominem,inalicui cere cupim: te deflatione tua deiectum essesci-το. mare in omnibus νε- illud tibi satusit, te es philosophum. Sin alicui etiam videri philosophm curis,liti videre: idtribis tu so.
Dixit ea quae optima vi ratur sic tenenda esse notu quasi a Deo mandata tat: λ si recta consilia
95쪽
persequamur, sere ut ii nos admirentur. qui antea deriserunt. Sincesserimus, conduplicatum nos deri, sum lucrifacturos. Nunc in genere his subiungit, si a te ipso ad externa conuertaris, ut alicui placeas. i*stitutu philosophi destrui, quod ad eum ipsum oci ad Deum sit conuertendum. Eo, igitur, inquit semper contentus esto. quod sis philosophus. hoc est,
vir bonus. Sin eo non contentus, etiam elucere binnum tuum cupis nam vera bona dc pulcra celari nequeunt) quo magis credere possis te esse bonum, si tua bonitas conspiciatur: tum quoque, inquit, aciem tuam non in res externas & populum intemdito. qui talium rerum iudex esse nequit. sed tibi ipsi te videri est satis. Cum enim iam philosopho tis cum enim sermo habetur simul & tuum institutum tenebis, ad te ipsum conuersus, simulq; teipsum tui ipsius iudicem habebis populo poti rem. Obseruabis autem discrimen eius quod ante
illi dictum est, qui eludiri incipit, di huius quod nunc appetenti philosophiae dicitur. Ibi enim diacebat, nihil prorsus scire videri velis. Quia is utique populo doctus videri volebat, & illa gloriola ait
nitus, iudex sui ipsius idoneus nondum erat. Hievero, quia paratior est auditor ad conuersionem ad semetipsum, conspicique se vult, ut testimonium habeat suae bonitatis : ideo re ipsa contentus esse iubetur. Sin etiam videri vis, & iam tuus esse iudex
potes: tibi ipsi videre,inquit,atque id satis erit. Quid vero si aliam quoque utilitatem caput hoc affert Nam mihi quidem videtur admirabilis hic viticaute imitens, si quid dixerit quod perperam accipi Epicteti m errorem illum corrigere. Cum igitur Met, nesη dixeriti Si in iisdem perseueraueris,qui te du- pq p .m deiidebant, admirabuntur. Sin ab eis vimur m p secti, conduplicatum risum lucrifacies: itaque videretur ab externo iudicio suspendere auditorem ;hac admonitione a rebus externis eundem reuocat,
& ab aliorum opin e foras trahente animum Sccontaminante, ad teipsum reuocat qui est pivissi- .ius:
96쪽
mus: &cum ab omni vanitate sit alienus,viam ali. quem praebet. Nam cordatis iudicibus videri besnum,nrmum certe argumentum est bonitatis. Hocatur, ut opino cum spectaret,dixit: Tibi ipsi viare,idque satis erit. Istaeuitationes ne te crurient, fore visine honore nullo sit Deo. Nam si honore carere ma- tam eis: nihilo magis per alium in malo esse potes, qua in vitio. Nunquid igitur tui muneris eis, imperio portici Z aut ad conuiuium adhiberi Z Nequaquam. aeuieitur ea iam erit ignominia Z Levi nucis quam loco oris. Quem in iis solis aliquem esse oportet, qua penes te sunt,in qιλλιι velsummo loco essepol es t At nihil opis amisisteres t mo pacto istud accipis r Non argentum abs te habiturasunt Z nec eos in Romanam riuitatem adseribest Et quis tibi dixit, ea penes nos esse,'non aliena munera ὶ Quis vero id asteri praset, quo ipse
careat Z Parato ergo, aiunt, ut nos habeamus. Si
parare queo, conseruatA verecundiaosida ct animi magniturine, vo heim rei viam ostenderitis, parabo. Sin id postulatis, ut bona ego mea perdam, quo vos ea qua in bonis non sunt, acquiratis: videte ipsi quam iniquisitis,c, temerarii. Virum vero praoptatis 3 pecuniamne, an amicum verecundum sncerum tAd hae igitur adiumento mihi se: non autem postv late. ut ea facior per qua illa sim amissurm. At enim. patria per me nihil assertur adiumenti. Cuiusmodi quas adiumentum i Porticus per te non habitura est, non balnea. Istuc vero quid eis Z Nes enim calceos habet per fabrum ferrarium, nee arma persutorem.
satis autem fuerit, suo queml fungi mun re. At si
quem alium ei ciuem instruero integrum is vere cundum : nihilne eam iuuares t imo vero. Protari ne tu quidem patria fueris inutilis. Levem ergo iscum, iuruis, hab boιuurbet g -m poteris integritata vereonina conseruata. sin illi profuturin .ia G
97쪽
Nilao,haa Homines in animi sui curam intenti, alii aliis trilini aut iis- bus disti alliintur: eoque fit ut quaedam &s bimet- . ostia aut A. ipsis, &-meliora hortantur , oppo risum.aut nant. Ac ij quidem qui modo coeperunt erudiri, uti is his iam humiles& abiecti adhuc, dicunt: Si mea neglexe- sui lim.nt. ro, non erit unde vivam: Ni iam tum castigato, euadet improbus. Qui vero iam profecerunt, haec
ut parua despiciunt: itaque sibi fidunt, ut quod ad
quod uis munus obeundum sint idonei, se fame non perituros credant. Sed quo pacto sungantur officio,quod & bonum sit & honorabile anguntur. Nam verissimum honorem hi expetunt,& ignomis
viam fugiunt, & amicis ac patriae succurrere V lunt. Hinc igitur argumenta petunt, quae nunc or dine omnia&praeclare confutat Epictetus. Ac primum commune illud ponit, ab ignominia sumtum : Si a rebus externis soroque recessero, , , si uo olet exornare viros, illustribus acti ut Homerus ait: sine honore vivam, nulloquenm mero ero. Hoc argumentum hac ratiocinatione λυροηυ νυ uit, Ignominia malum est: Malum in nobis situm sine i*bst est vi do bonum. Quod vero in nobis situm est, id ηρη tisim'. nobis nec ab alio, nec per alium accidit. alioqui. n. haud situm in nobis esse iam diceretur. Ignominia igitur quoties adsuerit, in nobis sita,& in nobis i inest: siue nos alii nullo, siue aliquo honore dignentur. Non igitur ignominia aliorum est pertimescenda, ac ne ignominia quide iudicanda: siquia ἔαiuia maia dem ignominia, u malum sit in nobis erit. Sed iam
etiam propositiones videamus, quam vere snt adhibitae. Ignominia,inquit,malum est. Nam si bonu' honorabile est, in quo consentimus omnes, ignomiuniosum dc ipsa ignominia malum erit. Nam si bi num esset, honorabile esset, dc non ignominiosum.
Ad bsc bonum est honos,quia bonis omnibus
98쪽
uenit. Nam &Deo, & geniis, & bonis hominibus
conuenit honos. Qua de causa cum bonus silicarere honore malum esse constabiti Nam si contra-aia una exsistunt,una etiam tollentur. Contrarium autem est honori, carere honore: ut bono malum. , Bonum vero nostrum, qui libera voluntate praediti semus,& malum in nobis& nostra opinione esse situm, neq, contra voluntatem nostram ullum vel bonum vel malum nobis accidere: prius utique demonstratum est, nec repetenda sunt eadem. Si ergo
ignominia in nobis sita est, &in nobis ipsis in
cum adest: non honore carebimus, quamuis res externas plane despexerimus. Nam si in nobis situm non est,adipisci magistratum,aut incosilium adhiberi, aut inuitari ad conuiuium: non consequi haec, malum nostrum haud fuerit. Itaque ne ignominia quidem nostra,siquidem ignominia malum est. Sed quid illud sibi vulti Non potes in malo esse per alium,non magis qua in turpitudine. Nam sententiola haee duriusicula esse videtur. Illud autem, non posse quenqua in malo esse per alium: euidens esse videtur. Nam quia bono euidentius est honestum, mi Quo, corrigit hoc eius occulta copulatione. Ut enim bo- Bom m. ro honestum,quod Graeci τὸ eo vocant, quod demulcet, delinit,ad se vocat, & amorem omnibus conuertendi se ad ipsem ingenerat: sie & turpe malo clarius de euidentius est. Turpe autem dicitur, ob prauum viam voluptatum. Hoc vero consilio fit,& non per alium. Si quis ergo per alium intumitudine esse nequit, nec in malo magis esse potest per alium quam in turpitudine, eum ne in mala quidem per alium esse constat. Siquidem nihil est causae, cur magis in malo sit qua in turpitudine. Elum enim aeque in nobis situm est, atq; turpitudo. Fortassis autem euidentior erit oratio, negan
di particula transposita, ut sit, magis sie quam in turpi, dc dicit: non posse te in malo esse per alium, ut ex particula magis, orationis confirmatio sum tu' Habc. autem veri aliquid oratio. si cogitemus.
99쪽
Rhetoru sen Rhetores honestum & turpe laudabili & vitupera
tantia, hone bili definire,& vulgi iudicio subucere.Vtile vero at- turpe que inutile, siue conducibile & noxium per- opinione, bo- inde est itemque bonum dc malum, non instituto
numisma- aliquo aut hominum iudicio, sed natura esse, ani tam natura mare. Quantum igitur ad hanc quidem causam at- a constat. tinet, quo turpitu inis iudicium reprehensoribus non permittitur,aita. Non fieri potest, ut magis in
malo per alium sis,qu.am in turpitudine. Si ergo seri nequit, ut propicr alium in turpitud: ne sis, ut ante dictum est: multo minus fieri potest, ut in malossisper alium, quam in turpitudine scilicet. D . ' ' mnino ergo fieri nequit, ut sis in malo per alluim pr φ- Ouomodo autem, inquit, nullo usquam loco eris,urigyi Upub. stubernandae potestate careas Z Num obli-zβom te non hune esse locum, in quo bonum dc ma ης il in ' humanum situm est 3 sed id situm esse in ap- ' ' 'petitione, declinatione, iis denique re squae tibi
Ρr' parent, in quibus tibi quanti uis prctii esse licebit, ueas naturae congruenter tractare volueris ξCum igitur dc boni locum in te ipso habeas, de in eo antiuis pretii esse possis, cur te nullo usquam esse loco: dicist Eo nimirum, quod hactenus bonum in rebus externis collocas, quas germanus philosophus
contemnere neceste habet. At ut ego, etsi tacuero,
Amicos at in me ipso magni esse pretii possim: amici tamen, tu andi h inquit, nihil a me iuuabuntur. Haec eius est oratio, vi, qui aliquantum profecit. Is enim,quod ad sese atti- , m. net,saepe res externas contemnit: sed amicis opem ferre cupit, quod id bonun iudicat honestumq; el- se: eaque de causa nonnunquam dc opes dc potestatem ciuilem desiderat, ne suis amicis sit inutilis. Soluit igitur de hoc, argumento ab iis,quae in nostra potestate sunt, petito: dc comparatione, quod sit utilior amicus is qui bona fide colat amicitiam,illoqui pecuniam dc potentiam conserat. Ab iis quae in nostra potestate sunt: quod pecunia,ciuiles pol states, honores, in nostra potestate non sint. Quae
si quis philosophorum habeat, alacriter elargini ir,
100쪽
seque accipere potius ea re quam dare beneficium
existimet Sin iis careat: nullam amicitiae faciat in- litariam. Quis enim alteri det,quod ipse non habet tParato igitur, inquiunt amici, ut&nos ea habea- Propter μι-is. Equidem si ita parare possum, ut& vir bonus eos, ct diuia permaneam, & vobis fidelis amicus, neque quic tiasse pol quam admittam philosopho indecorum: parabo, em pa- vos viam ostendite. Ac videtur hie vir concedere, rare licet. interdum parare opes propter amicos, & adipis imagistratus.si ista sic parari tenerique possint, ut ne quid adimittatur ea vita indignum,quae naturae instituto viro sapienti conueniat. Sin hoc maxima ex par te fieri nequit, dc eum qui haec consequi velit.
necesse est institurum proprii Liboni perderer illud
utiq;, Parato ut & nos habeamus,nihil aliud est, nisi perere ut meum bonu amittam : hoc est, animi ra- Iniquistis tione praediti bonum, quo homo homo est. 'Alia latores. obiecta sitnt aliarum appetitionum. Ingrati, vaecor des hi de iniqui sunt. Iniqui, ut desertores amicitiae. Nam de Pythagoreis auctoribus, amicitia est aequalitas r de iniquum est, amicum extrema calamitate velle afficere, brutae tuae cupiditatis explendae causa. Ingrati dcvaecordes, qui amico illorum commodis ex animo in letu lenti, talia mandent: nec
quantum intersit videant, inter id quod amicus illis obsequens perdix, dc id quod ipsi consequuntur. Nam is quidem boni maximi iacturam facit: ipsi
vero non tantum non suum bonum, sed interdum etiam malum adipiscuntur. Ingratos autem eos . .
a mentes fortassis appellat, ob id quod flauitur,
quod pecuniam fideli amico dc verecundo anteponant. Atque per id euidentius etiam ostendit talem amicis non sore inutilem, sed iis qui pecuniam sup ' με- peditent utiliorem. Nam si serui quoque fideles de Verecundi,artificiosis oc operosis praestant,plurisque 'fiunt a dominis: quanto magis tales amici pluris erunt cordatis hominibus, quam ii qui nummulos donant Z Nam de ad iucundam vitae consuetudi- m,dc ad ςonsilium dandum, dc ad tuendas res co