장음표시 사용
91쪽
. talibus congruentes. Et Saluus Abbas Albaildensis Monasterij Mistua etiam & orationes atque hymnSs composuisse dicitur,plurimam cordis eompunctionem legentibus & audientibus tribuentes. i miri II. Quamuis autem hoc oricium a viris sanctis, & Orthodovis compositum fuerit, Hispania tamen ab Infidelibus deuastatinita erroribus rese tum est, ut Elipandus Toletanus Episcopus ex ipsis ossicijs deprauatis plura acceperit testimonia ad suam haeresim astruendam, ut constat ex
Albino Flacco libro aduersus eumdem Elipandum. Diu viguit hic ritus in Hispania, in Gallia item Narbonensi, & in alijs regionibus Gore thorum regno subiectis, donec Gregorii VII. auctoritate in Romanum mutatus est. Extat de hac re ipsus Gregorij Epistola exhortatoria ad Alfonsum Castellae & Sanctum Aragoniae Reges, & ad Episcopos in e rum ditione constitutos, in qua primo asserit Hispaniam in ordine diuini ossicij cum Romana Vrbe initio susceptae fidei habuisse concordiam; Sed potiquam, inquit, Definia Priscit aniliarum dispoliatum, drperfidia Ari
noram deprauatum, et a Romano ritu separatum, irruentibus prius Gothis, ac
demum inaadentibus Saracenis, regnum Hispania fuit; non fiam religio eudiminuta, verum etiam mundana sui opes lasma rata. Tum illos hortatur, ut Romanae Ecclesiae ordinem & ossicium recipiant: quod etiam, ait , Episcopi vectri ad nos nuper venientes iuxta constitutionem Conrib perscriptas a facere promiserunt, se in manu nos ra firmauerunt. Haec Gm-gorius epist. 6 . lib. I. qui etiam per legatum suum in Hispaniam missum ad hoc negotium perficiendum ipsos Reges solicitabat. Narrat Petrus de Marca in historia Bearnii lib. a. cap. v. Romanum ossicium Gothico.exploso receptu primo fuisse in Regno Aragonit anno millesimo sexagesimo octauo tepore Alexandri II. qui hac de causa Hugonem Candidum Cardinalem legatum suum misit in Hispaniam. Idem ait in Catalonia obseruari curasse Comitem Rai mundum Berengarium. Explosum item , Regno Nauarrae curante Sancio Rege Aragonum, postquam opera &ope Gregorii VII. Nauaris Rex electus fuit. Et Sanctum quidem priamum omnium Pontifici obtemperasse testantur historici, quem propterea idem Gregorius lib. I. ep.63. valde commendat. Alfonsus vero adhuc nutabat & obnitebatur suasu cuiusdam Roberti Cluniacensis, qui nefandissimus seductor & ab introitu eccIesiae separatus dicitur a Gregorio lib. 8. ep. . Rem denique promouente Constantia Regina Alfonsi uxore, quae in Gallia nata Romano ossicio a tempore Caroli Magni illic recepto, utpote illi assueta, fauebat ; consensit Rex vi Gothico ossici abrogato Romanum reciperetur. Hac de causa sic ipsum Regem laudat
Gregorius lib. 6. epist. a. Nouerit Excelientia ivia, silectissime, i ad Duam admodum nobis, in o clementia diuina placere, quod in ecclesi s regni tui m iris amatam S. Romana Ecclesia ordinem recipi, es ex antiquo more celebrari . feceris. Denique in illa quem hacIenus tenuisse videmini in ueterentibus rum
Religiosis viris didicimui quadam contra Catholicam em inserta esse patulo
92쪽
oni istuntur. iu cum relinquere, ' is ad Frisiam consuetadineis, fit et istas seclesiae, reuerti deliberariti, nan dubie te B. Petrum patronam optare,crsubditorum tuorumstatem caelesti gratia inspirant sicut Regem decet, cura
Acta sunt ista circa annum millesimum octuagesimum, subditis per- III: uicaciter contradicentibus, quia veteri precandi ordine, Ac ab auitisceremonijs egerrime discedebant. Placuit autem primoribus populi rem non ratione sed terro decerni, ac si omne ius in armis foret. Duo viri elem sunt, quorum unus pro Romano, alter pro Gothico ossicio singulari certamine pugnarent. Aiunt vicisse illum qui pro Gothico priliabatur. Sed urgente Regis pracepto, & adhuc popuIo tumultuante, litem igni dirimendam tradiderunt. Uterque Codex ossiciorum Romani & Gothici succenta rogo iniectus est. Gothicus illaesus in igne permansit, Romanus flammis consumptus est. Vtrumque euentum pugnae & ignis Rodericus Archiepiscopus Toletanus refert lib. 6. de rebis Hispania cap. 26. testis unicus & singularis, qui illis non interfuit, nec potuit interesse. Nam Gregorius VII. quo praecipiente ossicium mutatum est,obijt anno Io8s. Rodericus autem Ia s. Alij recentiores ipsum Rodericum sequuti sunt, penes quem huius fabulae vel historiae fides sit. Tunc igitur in Hispania Romanus ritus Moharabico abrogato remeeptus fuit; qui tamen in aliquibus Monasteriis aliquanto temporoeustoditus est, ut asserit Rodericus, qui etiam testatur translationem
Psalterij ritus Gothici propriam adhuc ipso vivente in plurimis Ecclesiis Cathedralibus, & in Monasteriis recitatam fuisse. Adeo verum est i grediuelli homines a consuetudinibus, quas a maioribus receperunt. Ne autem tantae antiquitatis ritus omnino interiret, viri celeberrimi Franei sti Ximenti Archiepiscopi Toletani cura prouidit. E Gothicis enim tumulis suscitatum nouis characteribus recti di iussit, instituto Sacerdotum collegio, a quibus quotidie diuina ossicia & Missarum solemnicusque in hodiernum diem hoc ritu celebrantur in sacello, quod in maiori Ecclesia Toletanagdificavit. Sunt etiam Toleti aliquot Paroecig, in quibus Ordo iste MoEarabicus adhuc seruatur , idemque fit Salmanti et in sacello Doctoris Talabricensis . De illius origine, duratione &instauratione diffuse & eleganter tractat Aluarus Gomedius lib. a. de rebus gectis Cardinalis Ximenij. Porti, Missa Mora rabica haec est. Postquam Sacerdos vestes sacras I Rinduit, dicit Responsorium , Paterpeccaui in coelum es coram te. Oriee son. Pater notier. Ab occultis me s. cum oratione, Deus qui de indignis dignos facis. Deinde procedit ad altarc ,&premissa Angeliea salutatione ait: In nomine Domini noctri Iesu Chrstii. Amen. Spiritus Sane i ad A nobis gratia . Introilo ad altare Dei. Iudica me Deas. Finito Psalmo, & repetita Antiphona dicit hos versus, Dignare Domine die icto. Cossitemini Domino quoniam bonus. Ora Pro nobis sancta Des genitram sequii turque
93쪽
tuique Confessio cum versibus s& oratione, Atifer a nobis . Et st tim accedit ad altare,facitque crucem super aram dicens, In nomine P , i, O DIF ct Spiritus Sanm . Et osculato altari recitat Antiphonam de , cruce. Salie Cruxpretiosa, cum quatuor Collectis. Tum demisso capite dicit. Per g nam nominis tui citricte Frii Dei viui , ct per interies
Asem S. Maria Virginis, ct B. Iacobi, es omnium Sanctorum tuorum liare, dr miserere indigni seruis tali , secto in medio noctri Deus nacter s. ut visis, es regnas infecula feculorum. Mox in dextro eornu altaris legit Introitum cum versiculo Psalmi, & glorificatione Sanctissimae Trinia talis his verbis concepta: moria es honor Patri st Filio es Spiritui Saacta inscula feculorum, Amen. Ultima pars Introitus repetitur post Psalmu , di iterum post Maria. Qua repetitione peracta dicit; Per on via secula 'calorum. Respondetur, Amen. Sequitur immediate moria in excelsis et Ae iterum, Per omnia secula seculorum, & oratio, ante quam non dicitur
Oremas . nec in fine Per Dominum nubam: sed tantum respondetur sAmen. Recitata oratione progreditur ad medium altaris dicens , Permisericordiam tuam Deus nocter. qai es benedictas de visis es omnia regis infecula secularum . Respondetur Amen . Postea stans in medio ait, Domi--as si emper vobiscam. Respondetur, Et cum spirita tuo. Legitque Prophetiam: Lectio Isaia Propheta. Respondetur Deo gratias, & in fine lectionis, Amen. Iterum Sacerdos dicit, Dominus Asemper vobiscum.Tum canitur Responsorium non dissimile Graduali Romano. Quo decantato sacerdos dicit, Silentium facite: & legit Epistolam, Sequentia Dinose Patili Apoctoli ad Romanos. Respondetur Deo gratias, &in fine amen . Ea lecta petit benedictionem, & praemissa salutatione Dominussi semper vobiscum, legit Euangelium , Lectio S. Euanges, secandam Ioannem. R spondetur Gloria tibi Domine, & in fine Amen. Tum iterum dicit, D minas si emper vobiscum, & cantatur laus , id est versus eum Auriuia in principio de in fine. Offert deinde hostiam & calicem cum orationibus proprijs, & thus adolet, si Missa selemnis sit. Sequitur oratio, Iaspiritu
humilitatis, ut in ossicio Romano. Tum ait, Adiuuare me fratres in or tionibus Uectris, ct orate pro me ad Deum. Respondetur. Adiuuet te Pater, es Filius, dr Spiritus Sanctas. Cantatur deinde Sacrificium, & est Antiphona cum quibusdam versiculis correspondens offertorio Romano: & lauat manus dicens, Lanabo inter innocentes mantis meas. Et post lotionem benedicit oblata. Mox inclinatus ante altare dicit subfileii-tio hanc orationem . Accedam ad te in humilitate spiritus mei, loquar iste, quia multam spem in sortita dine dedicti mihi. Tu ergo Fili David, quire uesara m Ierio ad mi in carnem venis i , clauo eracis tua se creta cordis mei adaperi, mittens unum de Seraphim, qui candenti carbone illo, qui de altari tuos Maius em fordentia labia mea e-undet, mentem enubitet, docendique materiam subminia ret, ut lingua qua proximorum utilitati per charitatem ferait,nec errarii insonet casum, sed veritatis resultet sine e praconium. Disitired by Coosli
94쪽
Per te Deus meus, qui vivis se regnas in secula seculorum. Amen. Post hane orationem sic in Missali scriptum est. Incipit Astra. Forte v. quia huc usque adesse poterant Catechumeni. Dicit Sacerdos, Domi-uas sit semper vobiscam, & orationem diei conuenientem, cui respondetur Amen. Subdit, Per misericordiam tuam Deus nouer , qui es benedictus est vitiis er omnia regis inscula feculorum. Et responso Amen, eleuat manus dicens, Agios, Arios, Agios, Domine Deus aeterne, tibi laudes O gratias. Ecclesiam sanctam catholicam in orationibus in mete habeamus, Ut eam Domi-uai de Ospe,dr charitate propitius ampliare dignem omnes lapsos, captiuos, in mos, atque peregrinos in mente habeamus, vi eos Dominus propitius respicere,redimere,sanare,cr confortare dignetur. Respondet chorus vel Minister. Practa aeterne Omnipotens Deus. Sequitur breuis sermo ad Populum, qui inscribitur Missa, in qua Sacerdos allantes hortatur, ut diei siue festiuitatis mysteria contemplentur . Formula haec est ex die Ascensionis Domini. Placeat, dilectissi, ratres, secularium cogitationum fasce deposita in fu-blime mentibus subvolare, O impastam aetherisDUigio assumpti hominis communiomem sequacibus cordis oculis contueri. Ad incomparabilem nobis clariatatem attonitus vocandas asperavis e EI. Iesus Dominus nocter humilitatem nobis terrarum, caelorum dignitate commutat. Acutus ncces HI visus e ri r spicere quo sequamur. Hodie Saluator no Ner poB assumptionem carnis sedem repetit Deitatis. Hodie hominem suam intulii Patri, quem obtulit passiani. Hunc exaltans in caelis, quem humiliaverat in infernis. Hic Disurus gloriam, qui viderat sepulturam. Et qui aduersus mortem mortis sua dedit beneficium, ad spem Vita Anaait resurrectionis exemplum . Hodie redise ad Patrem; cum tamen sine Patris, qui sibi aqualis em potectate non venerit. Hodie ascendit in caelum, qui si quia coelectium, cum defenderet, non amisit. Ita in Patris
natura Unitate cons Uens, in cum homo caelum nouus intraret, nouum tamen
Deus hominem non haberet. Petamus igituae ab omnipotentia Patris per u mea Fib Saluatoris gratia spiritualis ingressum, aternae beatitudinis donum, beata mansionis ascensum, ratiotica credulitatis augmentum, haeretica in se litatis excidium . Audiet profecto in confessone, quos in perditione ea ait. Ad missis, qui non demtit alienis . Aderit agnitus, qui non defuit ara scendus. Non patietur orphanos esse deuotos, qui filios facere dignatus ectinimicos . Dabit essectam supplicationis , qui promisit spiritum nanctitatis.
Hac Iecta concione,quae in singulis Missis diuersa & propria est, se
sequitur oratio desinens in haec verba, Per misericordiam tuam Deus noster,in cuius conspectu D. os olorum, O Martyrum,confesso, atque Uirgianam nomina rectiantur. Amen. Osserunt Deo Domino oblationem Sacerdotes
nomi, Papa Romenses s reliqui pros, ct pro omni clero, s plebibus Eces
si bimet constenatis, vel pro Universa fraternitate . Item osserant uniuersi Presbyteri, Diaconi, Serici, ac Populi circumiactantes in honorem tabctorum
95쪽
pro se se suis. Respondetur, Osserant pro se, dr pro uniuersariaremitare
Subdit Saeerdos: Facientes commemorationem beatissimorum Ap mi remo Maretrum, gloriosa S. Maria Virginis, Zacharia, Ioannis, Infantismi Petri, Pauli, Ioannis, Iacobi, Andrea, Philippi, Thomae, Bartholomai , Ma thaei, Iacobi, Simonis, se Iuda, Mattina, Marci, O Laea. Respondet Chortis, ct omnium Mart ram. Ait Sacerdos , Item pro spiritibus passantium Hilaris, Athanasiis Martini, Ambrare, AuguBmi, & recenset quadraginta sex nomina, quorum pleraque sunt episcoporum Toletanorum. Respondetur , dr omnium pausantium. Quomodo autem cum caeteris defunctis quorumdam quoque Sanctoru commemoratio hyc fiat,Lib.II Cap. XI explicabo. Sequitur oratio quae dicitur P I nomina , cui respondetur
Amen, statimque dicit Sacerdos et aenia tu es vita vivorum, fanitas insimmorum, ac requies omnium Aelium defunctorum in aeterna scala seculorum . Tum legit aliam orationem, quae vocatur Adpacem, desie concluditur, Ruia tu ei vera pax noctra, se charitas indi apta, vivis tecum, O regna cure Spiritu Sancto unus Deus in secula seculorum. Amen. Subiungit Sacerdos eleuans manus, Gratia Dei Patris Omnipotentis , pax ac dilectio Domini a Iri Iesa chricti, ct communicatio Spiritus Sancti A semper eum omnibus vobis . Respondetur, es eum hominibas bona voluntatis . Deinde dieit. Duomodo aBatii pacem facite. Respondet Chorus, Pacem meam do
vobis, pacem meam commendo vobis, non sicut mundus dat, pacem do vobis .
Quibus eum versiculo Gloria O honor Patri repetitis, ait Sacerdos, Habete osculum dilectionis opacis, ut apii sitis scrosanctis maeliri s Dei. Eestatim dat pacem diacono vel ministro, & ille populo. Post haec iunctis manibus inclinat se dicensi Introibo ad aliare Dei mei. Respondetur, Ad
Deam qui Otificat iuuentatem meam . Mox ait Sacerdos, Aures ad Dominum, Respondet Minister, Habemus ad Dominam. Sacerdos, Sursum com dat Minister, Levemus ad Dominum. Sacerdos, Deo ac Domino nostro IesmChricto Filio Dei, qui rei in caelis, dignas laudes, dignasiue Varias referam mus. Minister, Dignum O luctum e N. Tum dicit Sacerdos quam vocant Illationem propriam in singulis Missis, & ut plurimum valdeo prolixam ad instar Pnefationis Romanae : & post eam cantatur Sanctus more Romano, nisi quod in fine addunt grace; Agios, Agios, Agios, ne Otheos. Et protinus subiungit Sacerdos orationem, quae dicitur Pota sanctus, ct est veluti appendix Prietationis, Vere Sanctus, vere benedictissDominus nocter Iesus Christussius tuas cte. Qua finita illico submissa voce incipit Canonem his verbis. Adesto, adeso, Iesu bone Pontifex in medio nostri, sicut fumii in medio discipulorum tuorum est sanctifica hanc oblationem, vi sanctificata fumamus per manus S. Angeli tui,sancte Domine, O redemptor aterne. Quibus dictis
ait. Dominus nocter Iesus Christas in qua nocte tradebatur &c. Fitque consecratio, &eleuatio. Sequitur deinde oratio, quae dicitur Post pridie diuersa pro diuersitate Musarum, Dum ait, Te praestante sancte Domine, quia
96쪽
quia tu haec omnia nobis indignis feruis tuis valde bona ereas,fanm cas, v vii fas, benedicis Spraestas nobis, insit benedicta a te Deo nostro in fraula fe-culorum . Amen. Accipit deinde Corpus Domini de patena, & ponit super calicem discoopertum, & ait Dominus si emper vobiscum, respondet Chorus, Et remspiritu tuo . Ait Sacerdos, Fidem quam corde credimus, re autem dicamus et statimque eleuat corpus Domini,ut videatur a populo, & dicunt omnes Symbolum, Credimus in unum Deum Patrem Omnipotentem . Interim Sacerdos frangit hostiam per medium in duas partes: ct accepta una parte facit ex ea quinque particulas & ponit in patena in linea recta, habentque singulae proprium nomen et nam prima vocatur Corporatio, hoc est incarnatio, a. Natiuita , 3. Circumcista, paritio ss. PUS. Accepta similiter altera parte, facit ex ea quatuor particulas squarum haec sunt nomina, S. Mors, T. Resurrectio , 8. Gloria, s. Regnum sta eas collocat in patena ordine hic expresso. Statimque digitos bene purgat,&eooperto calice orat secreto pro Fid
Iibus viventibus, siue ut verbis Missalis viar, facit Memento pro vivis r Haec autem omnia fere complentur, dum Chorus cantat Symbolum . Tum recitat orationem Dominicam praemissa breui praefatione, quae in s
97쪽
singulis Missis variatur .iAd singulas petitiones respondetur Amen; hac'
excepta Panem nos rum quotidianum, cui respondetur, stura Deus es. Sequitur immediath oratio semper eadem, Laberati a malo , confirmari femper in bono tibi feruire mereamur Deo ac Domino nostro . Pone Domine Dnem peccatis nostris, da gaudium tribulatis, praebe redemptionem captiuis, sanitatem insirmis, requiemque defunctis .mConcede pacem est securitatem in omnibus diebus nostris range audaciam inimicorum nostrorum , ct exaudi Deus orationes seruorum tuorum omnium fidelium Christianorum in hac die ct in omni tempore . Per Dominum nostrum. Post hanc orationem accipit
particulam, cui nomen Regnum, dc mittit in calicem dicens submissa voee, Sancta Sanctis, ct coniunctio corporis Domini nostri Iesa Christi si sis mensibos est potantibus nobis ad veniam, es defunctis praestetur ad reqvitem Tum dicit alta voce, Humiliate vos ad benedictionem. Dominus si semper Obbsum . Et benedictionem tribus distinctis petitionibus largitur, quibus singulis respondetur Amen . Qua impertita iterum ait, Dominus sitfemper vobiscum. Et cantatur Responsortium, quod vocatur Ad accedentes , quo moueὴtur fideles accedentes ad communionem, ut diligenter perpendant quem cibum sint susceduri . Postea accipiens aliam particulam, cui nomen moria, tenet illam super calicem,& facit AI emento pro defunctis , eorumque commemoratione peracta , ae breui praeimssic, oratione sumit illam particulam quam nabet in manu, caeterasque
pet ordinem . Tum sumit ealicem i factaque ablutione legit hanc Antiphonam , Refecti Ohrisu como C ist fua guine, te laudamus Domi-ue . Alleluia, Alleluia , Alleluia. sequitur oratio Romanae Pomoxn---nioni similis, & post eam Dominas sit semper Uobiscum, finemque
annuntiat dicens , Solemnia' complet sunt in nomine Domini noctri Iesu Christi, votum nostrum sit acceptum cum pace. Respondetur Deo gratias. Recitat denique flexis genibus ante altare Salae Regina cum orationera , Concede nos famulos tuos. Et conuersus ad populum dat ei benedictionem die ens, In onifate Sancti iritus benedicat vos Pater es Filius . Amen . Statimque discedit ab altari. Et notandum quod Sacerdos nunquam se vertit ad populum, nisi cum hanc postremam benedictionem largitur; & eum dicit, Adiuuare me fratres in oratiositas Destris. Confessionem more Romano , & alias orationes ante
Introitum, sicut & Antiphondim Salae regina in fine addidit officio Gothico Franciscus X imonius. Addidit etiam ossicia qu dam Sanctorum& alia festr recentioris aeui, atque ideo propter haec quae adie-
est, Misiale mixtum nuncupauit, CAP.
98쪽
De Missa Gallicana ante tempora Pipini , Caroli M
gni. Eorum cura Ritus Romanos in Galliam introductos. sua sit Missa ante annos centum edita ab Ilorico .ham veterem Gallicanam non esse.' Ritus Gali
cani vestigia ex antiquis Scriptoribus. An idem fuerit Gallia, m Hspania mos in Diuinis officiis. Coniectura re exempla veteris
IMplicatum haerere me fateor in hac disquisitione,in qua suscepti ope- I.
ris ratio exigit, ut de Missa ante Pipinum , & Carolum Magnum in Gallijs usitata, eiusque ritibus agam et cum enim tot seculorum decursu eorum metmoria interierit, nemo non videt quam difficile futurum sit Eruderibus antiquitatis veluti e tumulis lepultos eruere,& ad lucem reu care. Conabor tamen, Dei gratia aspirante, qliae & qualis ea Missa fuerit ex quibusdam vestigiis, quae in veterum scriptorum monumentis supersunt, indagare;& cum quorumdam hac de re coniecturas examinauero, meas proponam , liberumque iudicium de utrisque lectori relinquam. Vt autem certa ab incertis ante omnia secernam, hoc tanquam exploratissimum suppono, veteres ritus in Gallicanis ecclesiis abrogatos, & Romanos introductos fuisse iussu piissimorum Regum Pipini &Caroli Magni ante annos fere nongentos. Cuius rei luculentum testimonium praebet idem Carolus in Tractatu de sacris Imaginibus contra synodum Graecorum, quem a diuersis auctoribus compesitum , ut docet Baronius anno io . Religiosissimus Princeps Adriano Papae examinandum misit. Nam lib. I. cap. 6. postquam dixit Ecclesiam Gallicanam nunquam a Romana recessisse, ait: Quaedam a primis siet temporibus cum ea perctaret in religionis fac, visione, O ab ea paulo dictaret, quod tamen
contra fidem non eu, in otEciorum celebratione, venerandae memueria genitoris
noliri Illuctris imi atque Excellentis mi viri Pipitii Regis cur; O indutiria, iue aduenta in Gallias Reuerendissimi di Sanctissimi viri Stephani Romana Urbis Antistitis, ect ei etiam inpollendi ordioe copulata , Di non esset dispar
ordo Esi uendi, quisus erat compar ardor credendi, O qua unis erant unius facta legis sacra lectione , essent etiam uvis uenias modulationiI veneranda traditione , nec fetangeret officiorum vana celebratio , quas coniunxerat unica fidei pia deuotio. Mod quadem S Nos collata nobis a Deo Italia regno fecimas , sancta Romanae Eccle fastigium fallimare cupiente
99쪽
pientes, H Reuerendiis mi Papa Adriani falutaritas exhortationibus parere nitentes,scilicet ut plures tutus partis ecaesiis, quae se ondam Apostolica sedis traditionem in mallendo fuscipere recusabant, nune eam cum omni diligentia amplec anturior cui adhaeseran dei munere, ad ream quoque mille Hordine . Qiod non solum omnitim GaIliarum Priouinciae est Germania e I-ha; sed etiam Saxones F quadam Aquilonaris plan gentes per Nos, Deo annuente, ad Uera fidei rudimenta conuersi, facere noscuntur . Idem Carolus
in praefatione Homiliariun totius anni, quas eius iussu Alcvinus collegit, Pipinum ait genitorem suum totas Galliarum ecclesias Romamn traditionis cantibus decorasse. Extant de hae cura Pipini & Caroli sin propagandis Romanis ritibus aliquot epistolae summorum Pontificum inter eas, quas ipse Carolus collegisse dicitur, ediditque Cretaerus , nempe
as. Pauli Papae ad Pipinum, in qua scribit se ei misisse Antiphonale &Responsale: & ex s. eiusdem Pauli constat,quanta solicitudine optimus Rex satageret, vi Religiosi sui regni bene instructi essent in cantu Romano. Ibidem Epist. 8a. Adrianus Papa Carolo scribit se illi misisse S
cramentarium S. Gregorij. quod petierat. Et Lib. s. Capitulariam cap.ri v. sincitum est, ut unusquisque Presbyter Mitam celebret ordine Romano. Possem Se alia ex historicis illorum temporum testimonia a ferre, sed illis in re aperta opus non est. His igitur praetermissis ad rem
propositam accedendum est. I . . vi ,
II. - Matthias Flaccus Illyricus Centuriatorum Magdeburgensum ae rigidorum Lutheranorum Princeps, Missam Latinam in antiquo codice M. S. repertam typis mandauit Argentinae anno I s s p. eique hunc titulum praefixit, fissa Latina,qaa olim ante Romanam circa septingesimum Domini annum in et O fuit, bona Me ex Vetucto authenticoque Codice descripta,
Et in Epistola prae liminari ad Principem Palatinum Rheni opinari se ait
eam in usu fuisse in Occidente, praesertim in Gallia, & in Germania, anteeaam Romana Missandi ratio tibique recepta eLI. Desunt in ea Introitus, Collectae, Epistola, Graduale , Euaugelium, Ossertorium, Pr fatio , Post communio, & quedam alia, quae genera liter tantum sine ulla speciali assignatione nominantur: quia dierum festorumque varietas diuertas exigit Introitus, diuersis Orationes, Epistolas, & reliqua, que singulis Missis peculiaria sunt. Ex quo destruitur falsia Illyrici opinatio existimantis unicam olim fuisse Misse celebrandi rationem absque ullo discrimine temporum & festiuitatum. Huius autem Misse evulgatione credidit vir improbus se plurimum detrimenti Catholic* Ecclesiae allaturum , ac si illa antiquos sacrificij ritus perpera innovasset; sed ex coecauit illum malitia sua, nam o contrario Orthodoxae fidei dogmata, receptique Ecclesie ritus ex ea passim confirmantur, Sanctorum scilicet, &B. Virginis inuocatio, realis praesentia Christi in Eucharistia , consessio auricularis , oratio pro vivis & defunctis, & alia eiusdem generis multa . Quod cum Lutheri assectae statim animaduertissent, omnia edita exemplaria quo quot
100쪽
quot teperire potuersit, in unum con aesta igne protinus concremarunt & hinc factum est, ut codex ille rarissimus sit, quem nec Cassander, nec Panaetius viderunt, licet eo tempore vixerint, de in perquirendis libris ad sacros ritus pertinentibus diligentissimi fuerint. Vidit tamen Me- nardus, qui eam Missam examinat, & cum altera simili a se edita confert in notis ad librum Sacramentorum S. Gregorii pag. 38o. Osequentibus. Vidit Guillelmus Duperatius, qui eius synopsim refert in Tractatu dea iuribus & antiquitatibus capellae Regis Calliarum lib. 2. cap. 23. apag. scir. est deinceps. Hanc ego Romae & alibi diu, sed frustra, quaesitam reperi tandem Uiennae in instructissima Imperatoris Bibliotheca studio ac diligentia cantoris celeberrimi Caroli Veterani, qui eam transcripsit ex edito Codice, quem ipsi libentissimo communicauit U. Cl. eiusdem Bibliothecae praefectus Petrus Lambecius. Incidit postea in manus meas eruditum opus Annalium Ecclesiasticorum Francorum auctore Carolo
de Coin te, quibus inserta est Tomo a. anno Gol. num. Eo. cum variis nomiis & obseruationibus. Ne quid autem hic desit, quod ad Missae Latinae
illustrationem pertineat, eam in calce huius operis veluti appendicem recudi faciam, simul cum alterius similis Missae fragmento nondum
Porro Guillelmus praecitatus, & eum sequutus Carolus, quamuis non III. ignorarent, quae fides praestari posset haeretico pervicacissimo;aliis tamen studijs impediti ne rem accuratius perpenderent, ipsi asserenti sine teste, di ex mera suspicione omni fundamento destituta, illam esse Missam ii Gallicanis ecclesijs usitatam, antequam Romanam recepissent, facito crediderunt, idque nonnullis coniectitris stabilire conati sunt. Sed quam longe absit haec Missa a veteri Gallicana, & quam falsum de ipsa ac praeposterum iudicium tulerit Illyricus hic primitus ostendam; mox meas de vera Gallicana Missa coniecturas proponam, peritorumque ac erudit rum hominum, quibus Gallia abundat, censurae subiiciam. Quaero autem primo loco, unde sciat Illyrieus Missam quam edidit regnum Pipini antecessisse, aut quo teste, quoue argumento id probet. An Pythagori eum illud obtrudet, Ipse dixit e At ego didici nulli mortalium credere, nisi dicti sui rationem reddat. Credo potius viro sapientissimo Hugoni Menardo, qui loco citato haud contemnendis rationibus demostrat non tantae esse antiquitatis, quantam illi sectarius affinxit, sed duobus aut tribus seculis posteriorem . Quis etiam illum docuit Romana antiquiorem & ab ea diuersam esse Clausis enim vel in totum Homericis oculis liquet, ut phrasim Tcrtulliani usurpem, eam meram ac puram Missam Romanam esse diuersis orationibus interpolatam. Notauit hoc
Georgius Uvicellius Lutheri primum discipulus , postea catholicus ilia defensione Liturgiae Ecclesiasticae, statim ac in eam oculos fixit. Edidit,
inquit, III ricus repertam Missam Larinam non triumphans tamen de th satyro tanta aduersus Catholicos, cum vel Decutienti homini appareat totum i