장음표시 사용
151쪽
ultdrius moveat, substantia sit, aut accidens aliquid, aut nihilὶ ad hoc quamprimum responderint, stati in compertum habcbunt, quia illud sit quod inter duo corpora di-1iantra collocatur aut collocari potest,quod non est co pus , quod non habet soliditatem. Interim argumento aeque saltem valido probatur, ubi nihil impedit nim rum ultra ultimos corporum omnium terminos) corpus quod movetur , Posse ulterius moveri , ac ubi nihil medium intercedit, ibi corpora duo necessario se invia 'cem contingere . Purum enim Darium intermedium susscit ad mutui contactus necessitatem tollandam ;nudum vero spatiista motum impedire nequit . Ut , quod veritas est , dicam , hi fateantur necesse est , corpus sibi videri infinitum , quod aperte palamque dicere nolunt , aut assirment , Darium non esse corpus . Videre enim libenter vellem sobrium aut eor- datum aliquem, qui potest, vel cogitatione quidem, Daritim magis quam durationem intra terminos quosdam eoncludere ; quive speret cogitando ad alter trius terminum pervenire : si igitur sua ipsius aeteris nitatis id a sit infinita, ita etiam est idea immensita tis; una aeque infinita est ac altera.
Dari aevum , annihilario probar.
PRaeterea oportet, ut, qui spatium absque materia
existere impossibile me dicunt , non modo comsori infinitudinem tribuant, verum etiam negent , eum potentiam habere partem aliquam materiae anni hilandi. Nemo, arbitror, inficiabitur , penes esse Deum omni, qui in materia inest, motui finem imponere & corporibus omnibus, quae in rerum uni versitate continentur , reddere plenam & persectam quietem, eamque , quamdiu voluerit, in statu illo
conservare. Quicunque igitur illud mihi dabit, posse
152쪽
1. XIII. Simplices mori spatii. . IU
Deum, durante generali istiusmodi quiete, librum
hunc aut legentis corpus annihilare, νactivm possibile este , fateri necesse habebit. Maniscito enim patet, spatium, quod materiae annihil atae partibus erat repletum, usque mansurulia , di spatium fore absque corpore . Corpora enim circum ambientia, cum plane quiescant, murus sunt adamantinus, & in isto 1iatu effciunt, ut ini possibile si alteri cuidam corpori, paritim illud occupare . Et quidem motus necessarius Cnius Irarticulae mater iae , in locum, unde alia materiae particula removetur, ex plenitudinis supposti ne necessario sequitur; hoc itaque melius prohari de-hebat, quam supponendo, rem ita saeto esse , quod experimento nunquam demonstrari potest ; nostrae enim clarae distinet aeque ideae plane nobis indicant , haud necessariam esse connexionem inter spatium Mysia sitarem, cum alterum sine altera concipere ins mus . Et qui pro & contra vacuum disputant, eo faeto confitentur , iis pleni. & vacui dis in fias habere ideas, hoc est, se ideam habere extensionis, solidit iis expertis. etiams exilientiam isti denegant ; sin
minus, de nihilo Omnino disputant. Qui enim ver rum significationem usque adeo immutavere , ut eo gensiomm Vocent corytis, & consequenter totam comporis essentiam faciant nudam tantummodo extensionem absque ibi iditate , absurda dicant, necesse est ,
quandocunque de vacuo loquuntur cum extensonem
esse absque extensone impossibile sit. Vacuum enim,sve extilentiam ei tribuamus Ave denegemus , spatium sne corpore significat , cujus existentiam nemo postssibilem esse negabit, nisi qui materiam infinitam esse contendet, aut Deo potentiam , particulam istius aliquam annihilandi, denegabit.
153쪽
rib. II 'm . Simpliora mod= oesia. s. XXIII
H Aud opus est , ut ultra extremos corporum
omnium hujus universi terminos penetremus , 'aut, ad vacuum inVeniendum , ad Dei omnipotentiam provocemus ; cum illud ex motu colporum , quae prope sui at & in nostro omnium coi .spectu planeqvinci posse' videatur. Vellem enim , ut quis eorpus olidum, cujuscunque velit ma nitudinis, ita divid
ret i ut possibile sit, , partes solidas libere sursum &imor sim ui equaque intra scperficiei istius corporis
erininos moveti nisi spatium vacuum intus relinquatur , aeque amplima ac Iannama partium istarum ,
in quas corpus illud scilidum ab illo divisum est . Et si tunc particula minita a coaporis divisi , pranum si- magnitudine aequat , spatium vacuum , grani, mapis molem aequans ncces=Mio requiritur, ut libero mutui partium corpor Is citi si intra scperficiei ipsius terminos locus relinquatur ; ubi Hai etiae particulae sunt partae ICO, C , CCO minores grano sinapis, opor tet ut ibi sit spatium, n ateria solida vacuum, aequans partem IcM, CCO , O grani sinisis r & si in i uno noc vacui in adaequalum est necessarium etiam in
altero esse debet, atque ita in istarum . Spatium illud vacuum, utclinque angustum iit, muni hypoth In convellit. Si spatium enim , esse otest corpore
vacuum, aequale minimae separatae particulae materiae, quae in rerum universarate reperitur , certo certius est, illud revera vacuum esse, Se tantum inter spatium ti corpus diserimen e scere, ac si esset μέγα sve par maximae di stantiae', qtiae in rer viti natura cernitur . Quapropter si s Trponamus vacuum illud spatium , quod motui necessarium est. non esie aequale minimae particulae solidae materiae ita divisae, ve-
154쪽
rum I aut istius , idem semper didendum erit
-8 En tam pervulgata quaestio de vacu . nos eam sicco p de progredimur . inutile , ac valde difficile esse hac de re vertis ratein internoscere putamus . Meum sui erat captum Garrulis philosophis eam relii quo . Addam simpliciter quod inquit L cretius, ex eo quia Dominus COSTE ad hoc iaciend. in exem-rio nos docet. Haec tiant argumenta, quae cum Lockianis coo veniunt. . . . NHIa ratisne miseri
Res postent: namque emium quod eorporis extat Uscere aσque obstare, ιd in omni tempore ad uom uo haud igitur qui quam procedere Puyra , Principium quomam cedentat nutu ' reι res. In faxis Me speluncis permutat aquarum Liquidus humor, cr uberibus Irent omnia gutiis e
Nee sirit 1 aiione potest densurier aer, si pti et, fine inani poster, opinsor, Se ipse in je trahere, or partes con cere in tiuum os apro ι' , quamvis cat stando mista moreris , Ese in rebus inanι tamen fateare se se est.
155쪽
152 Simplices mori Darii. Lib. 1 f. XXIV. M ae Sparti corporis biversae fiant. CVm vero hic quaestio sit, utrum Darii aut extentionas idea idem sit cum idea corporis, haud ne cessarium est vacui realem exilientiam , verum iis .eistius tantum existentiam probare ἰ quam, manifestum est, hominibus inesse , cum quaerunt & disputant , utrum vaciatim sit, nec neὶ nis enim spatii seorsima corpore ideam haberent, nullam de existentia ejus controversam moverent: & nisi corporis idea , qua imbuti sunt aliud quid in se contineret, praeter nudam spatii ideam, impossibile esset, ut circa univem si plenixudinem dubitationem aliquam haberent ; 8eaeque foret absurdum quaerere, an spatium sit abique corpore, ac utrum spatium sit absque spatio , aut corpus absque corpore, cum haec ejusdem ideae nomisiia tantum diversa snt M).
Extensionis inseparabilitas a corpore havae probir ,
. , eam i em esse cum corpore .FAteor equidem . emensoris id am cum visibilibus omnibus, & plerisque omnibus tangibilibus qualitatibus, adeo inseparabiliter esse connexam . ut in causa sit, quo extensionis impressiones simul
sum hia super in iudicium proferre , atramen si hoc mihi ex postuletur . existἰt dicam i ut e utimi reIiquae corporis qualitates a materia sejunctae.
156쪽
Cop. XIII. Simplices uros Darii. ita
mus. Ex eo, quod extenso pro apte adeo celeriterque semet una cum altis iuris in nosti m animadversionem insinuavit, iactuin est, ut opinoi , quod quietam to tam corporis essentialia in extetulone posueruin i quod minime mirum videri debet, cum nonnulli mentes
suas oculorum ti tactus ministerio , qui 1 ensu uin Omnium sunt longe negotiosissimi extentioni. idea
repletas habuere, & quasi . penitus ab ea occupatas , ut rei nulli existentiam ii inuendam censuerint , nisi quae esset extensa is . Haud mihi in praesenti cum hisce.controversia erit , qui naensuram & possibilitatem omnis exilientiae desumunt tantum ab augustis crassisque imaginationibus suis : cum vero hic mihilis sit cum iis tantummodo , qui corporis esientiam ideo extensionem esse concludunt, quod dicunt, se cor poris ullius qualitatem aliquam sensibilein sine ex te
iione imaginari non posse, velim, ut considerent '), quod
so) Huius opinionis fuit CARTESIUS . Propriis verbis era nam Quum ex hoe sola, quod corpus flι exterjum in D um ,
carum , O profundiam , recte is usidamus illi ἁ ei e I sim.ιiam , stura omnixo repuenat , ur nihila sit oliqua exiensio et eιaem etiam de Maιio . quoa vacuum Iunonitur , concudendum est ; quod nem Pe quum m eo fit extensio , neces ario etiam in ipso M Iub ontia Prine. Par. a. Art i 6.ὶ. 'ic quoque AIULUS i V. I art. r. Duchir. GR. 8. h. 6. , est opina os CLA, R,US spa iuum praeratis aeterni propri ta e sumit bubstantia i 'qiiit , ron est , is neque ens aetcr: um , & infinitum, sed proprietas entis &c. en
m tis aeterni di inliniti se Recurii Oe. q. q. a. O Ae o . s. s. O. l. i Dissicile est divinare rationem , qua Locxius hunc nonhrevem sermon m tenet contra Cartesia )os Cum eis loquitur do deis, de vi libui, ac de ossoribus ita, ut videantrix illi credere, qualitate esse corporibus inhaerentes Interim certum est, quod multo antea , quam Dom; nus Lockius exeogitavisset , suum Ii-hrum conficere artesiano', pro comperto demon lirasib . quod saporum odorumque ideae sint tantum in spἰtitu eorum, qui, cor Pora sapida uidia gustant, & olfaciunt ea, vae odorisera zzpel
157쪽
ε54 simplices 'mori sparili. Lib. II.
uod . s saporum & odorum, aeque ac visus M t ctus idem animadvertissent; imo si respexissent f mis' & stis , 8e aliorum dolorum Heus, compexissent,
nullam in iis includi ideam extensionis ; 5 ij qui
extensionis ideam, exc; tentur in anima nosti a a quodam In co Poribus quod nullam relationem cum his ideis babet, ut fuit notarum Cap. VIII. 3 rq . aodo hunc sensaniretiis locum δε intelis iam humano interpretatus sum, concepi contemtum a Lockio factum . & eum admoni i x at impossibile fuit, quod ea quae Ca
resanis hic tribuit, sint dὶ reete opposita illi, quod magna evidentia probarunt & ipsemet in hoc opere adoptavit . Paulo post de me ipso dissidens , hac de re Baetio ei illo lam misi , & reis sponsum habui , quod eram o bien Andε a trouver P mnorario,, Menni dans te rassage en qucstion & videri potest hoc resion sum in et 7. Irid. Pocr. 932 T. III. nou velle edition des , Tetire, de Monsisti, MYLE p. hi te en i 29 . par M. DE MA ZEAUX , qui iuriis litetis sdauxit , & addidit eruditas ,
curios sque adnotationes . Et co nota, qua hac ingeniosus Editor adinvenit id, quo confirmatur censura quam Baetius per transennam fecit , ct format subieettim Luius ari; culi .. Les Cari , siens , ille ait, postquom assert propria Mohii verba , ili au-
corpuris habeo, in eo toncipio maiorem ininoremve ext rasi Dem .
non sic si animo mihi illum tanquam abstractu in re to . Ratio est. Quod cum si tota color; s superficies eisdini partibus integrantibus conflata , una pars, etsi ἰnfinire minima. cam demcoloris ideam excitat ac reliquae simul conjim et ast , n r cons quem tanquam inextentus Percipitur, sed revera quoad te ccior Duilired by Cooste
158쪽
cap. XIII. Simplices modi θME . Ita
re quae tantum assectio est eorporis, perinde ac re liquae , quae sensibus deteguntur, quorum acumen haud satis perspicax est, quod in puras rerum essellatias penetraret
f. XXVI. Si ideae istae , quae cum omnibus aliis
semper connexae sunt, necessario dicendae sunt reruni istarum eis entia, quae ideas istas semper shimet annexas habent, quaeque ab iis separari nequeunt tunc d hio procul unitas rei uniuscujusque inentia est. Nu - Ium enim est sensationis aut reflexionis objectum , quod non ille.im unitatis in se contineat : quam invalida vero fit hujusmodi argumentatio, satis antea demons ravimus 52 . XXVI l . Ut omnia concludam , quicquid hombines de vactii existentia opinentur, mihi certe perspi-Cuum est, nos aeque claram habere ideam Darii a
soliditate distincti, ac siili litatis habemus a motu ,
ut motus a spatio diverti. Haud nobis itasunt duae quaedam aliae id ae magis a se invicem distinetae, nec dissicilius spatiuin sine soliditate, quam corpus aut spatium sine motu concipere possumus; etiamsi cem tisii muni sit, nec corpus nec inotum sne spatio existere posse . Utrum quis censere debeat, spatium sumendum esse pro relatione solum, quae fluit ab exi sientia .entium aliorum distantium t utrumve opi
extensionem habet: non ab milἰ modo de dolore dic; sotest: una
Pars . etsi minima concip a Dr , vel ire term iris coni Didaniar , extens ne orbata . excitat perccptionem, quam dolorem APpcllamis, 1ed non ideo inextentita est Nos in triactatu doloris i. IIa s. flat tom. ii J demonstravimus . hunc cise in lat o Extensionis miriRtionum illum producent lim . quapropter C C. d. hRbcmus maior crri minoremve, ratione ipsius extensionis . hic in opere indigitato luci lenter dcmonstravimus .
sa) Αucior hic ingeniose arguit, & veritatem Ollandit.
159쪽
am simplices mori spretii. 1 M. II.
li Ost, ct caeli caelorum non coriunt te; aut magis
emphatica ista philosophi spiritu divino inflati, Diui Fatili ' ') in i obuivimus , oe movemur oe δε-
mtis in literati sensu intelligenda esse, penes unius - jusque judicium relinquo, nostra tantum spatii ideaea est, arbitror, quam superius retuli, ti a corporis ἐά a distincta. Sive enim in materia ipsa consideremus cohaerentium partium solidarum distantiam, eamque, Partium istarum solidarum respectu, extensonem V
eit reflaxio , quam in verba S. PAVLl ego feci in prima Gal- Iicana editione huius operis . Ego suadere tentabam quod haec verba debebant intelligi littea iter, & in sensu qt o sunt L in chius contentus fuit vitus de irectione a me somta , quae ducebat ad confirmandum . M Locklus de spatio credebat. & in diversis huius operis locis insinuabat, licet indirecto, ac abscon dito modo r scire, quod spatium hoc se ip&met Deus, vel potius Dei proprietas. Sed postea praecise ille cogitavit , & credo majorem probabilitatem hie habere quod oporteret hic traducere, ut
nonnulli secere. ει, αὐτω . par tui. C'EST par tui que nous a ous a vie , is mouiement O P eire . Hoe est Dei bonitas , cujus vim tenemus, magnum bo1 um, qucd est ceterorum fundamentum , di sua actualis assistentia , qua fruamur . Haec explica tio valde naturalis est , & opi me concordat cum quo S. Paulus in eodem sermone ait. quod e' est Dies qui donne a Icut Iavie , D respiration O tomes .hoses , αυτης διδυὰς πῶσι καἰπνω και τα παντα vers. as.. Ah eis eli cog itum qui graecua intelligunt, quod propositio εν. quam S. Lucas sumit in locri, de To Rgitur , aliquoties significat in optimis ad Ethribus V de Potissimum in novo testamento: ελαλησεν εν διοῦ Λ :Paulus ait in Epist. ad Hebraeos . II mus a parte par Du Fus, e . N. I.
R in eodem eri ite Aes. v. 3 i. ἐν ἀνδρῖ ί ἄρισε, par Phommeeu u a deliinε . ad ratiocinationem pure philosophicrem , qua L κkius in hoc capite utitur , & pro confirmando suo arrigumento de existentia , & proprietatibus spatii , videri pot-
eii . quod fuit dictum in bis eodem capite g. 16. in notis .
160쪽
Cop. XIII. Simplices moJ sparsi. 157ceinus ; sive eam spectantes tanquam inter corporis cujusdam extrema in variis istius dimensionibus ii Ieriacentem , eam lovitudinem , latittiinem & crase sitiein vocemus ; vel respicientes eam tanquam inter duo quaedam corpora, aut entia positiva interjeetam. haud considerantes, utrum materia aliqua interjaceat, nec ne, eam appellemus . Qui hus cumque nominibus appelletur, quomodocunque spectetur,
eadem semper est uniformis simplexque idea Darii ab objeetis sumpta, circa quae sensus nostri fuerint
versati; cujus cum in animis haereant ideae, possummus eas resuscitare , repetere, &, quoties libuerit , sibi invicem connei tere, nec non spatium aut distantiam ita conceptam considerare, vel tanquam solidis Partibus repletam , adeo ut aliud corpus eo Pervenire nequeat, nisi, quod prius inerat corpus , inde expellat; vel tanquam soliditatis expertem, adeo ut corpus ejusdem dimensonis cum vacuo isto aut Puro.
spatio, possit in ea collocari, site remotione aurexpulsone rei cujusdam, quae prius ibi locum oblisnuit . In hujusmodi disquisitionibus super hac re ut
vitetur confusio, satius, puto. foret, ut vox ex reysso soli materiae sive distantiae, quae est inter corporum particularium extremitates; atque expansio tribueretur1patio in genere, sive corpore repleatur, nec ne δat in hoc faciet unusquisque , quod visum ipsi fuerit ; a me non alium in finem propositum est, quam ut hominea clarol inter se , di luculento sermo